■ Anne-Fleur Roos, Maaike Diepstraten en Rudy Douven (CPB)
Er is veel vraag naar geestelijke gezondheidszorg (ggz), en de wachtlijsten zijn lang. Mogelijk kan schuldhulp helpen om de druk op de ggz te verlichten, want problematische schulden gaan samen met een slechtere mentale gezondheid. Dat blijkt als we data combineren die de ggz-zorguitgaven en zorgverzekeringsschulden van Nederlanders op individueel niveau rapporteren voor de jaren 2011–2015.
In Nederland bestaat er geen algemene registratie van alle individuele schulden. Om toch een beeld te krijgen van de relatie tussen problematische schulden en zorguitgaven, kijken we naar het niet kunnen voldoen aan de zorgverzekeringspremie. Mensen die langer dan zes maanden niet aan hun premieverplichting voldoen, komen terecht in de Regeling Wanbetalers. Deze mensen behouden toegang tot zorg, maar moeten een veelal hogere administratieve premie met boete betalen. En zij mogen de regeling pas verlaten als de schulden zijn afbetaald.
Het aantal mensen dat zes maanden of langer niet aan hun zorgpremie kan voldoen, ligt in de periode 2011–2015 tussen de 298.000 en 326.000. Daarmee is het een van de meest voorkomende schulden in Nederland. Mensen met een zorgverzekeringsschuld hebben bovendien vaak moeite om ook aan andere financiële verplichtingen te voldoen.
We kijken specifiek naar mensen die, in 2013, zo’n zes maanden of langer niet meer aan hun zorgpremie voldeden. De figuur laat zien dat zij al voor 2013 hogere ggz-uitgaven hadden dan mensen zonder zorgverzekeringsschulden. Nadat mensen in 2013 in de Regeling Wanbetalers terechtkwamen, nam het verschil in individuele ggz-uitgaven nog eens met ongeveer 200 euro toe. Dat komt overeen met een stijging van zo’n dertig procent in ggz-uitgaven. Voor mensen zonder zorgverzekeringsschulden bleven de ggz-kosten daarentegen gelijk.
Financiële problemen gaan dus samen met een slechtere mentale gezondheid. Dat suggereert dat het voorkómen van problematische schulden ook tot lagere zorguitgaven kan leiden.
Auteurs
Categorieën