landse economie vooral
Figuur 1. DNB-conjunctuurlndicator
groei-impulsen uit het buitenland worden verwacht.
In de ramingen levert de
uitvoer zowel in 1994 als
1995 de grootste bijdrage
aan de produktie groei (zie
tabel 1). De bijdrage van
de investeringen is dit jaar
zelfs nog negatief. Het gedrag van deze bestedingscomponent in de huidige
fase van de conjunctuurcyclus is echter verklaarbaar
De DNB-conjunctuurindicator
laat tot
Figuur 2. Volume bbp en produktie verwerkenen wijkt niet af van dat in
en met december van dit jaar een
de industrie, procentuele mutaties per jaar
eerdere cycli. Ondernemers
krachtig herstel van de conjunctuur
zullen in het jaar na het bezien (figuur 1). De realisatiereeks
reiken van het dal de progaat parallel hieraan omhoog. Uitgeduktie in eerste instantie
drukt in groeitermen zal de produktie
gaan opvoeren via een inin de industrie volgens de DNB-inditensiever gebruik van de
cator dit jaar gemiddeld zo’n 3 Ã 4%
bestaande capaciteit. Geduhoger liggen dan in 1993 (figuur 2).
rende de neergaande fase
Deze stijging ligt in dezelfde orde
van de conjunctuur zal imvan grootte als de door het CPB in de
mers de bezettingsgraad
zijn teruggelopen. We zien
op dit moment een sterk
oplopende bezettingsgraad
en de verwachting is dat
volgend jaar de investeringen weer zullen aantrekken.
Opmerkelijker is dat de conMacro Economische Verkenning 1995
rende de jaren van conjuncturele
sumptiegroei vermoedelijk nauwegeraamde stijging van de produktie
neergang de consumptie van duurzalijks zal versnellen. Enerzijds hangt
in de open sector (hoofdzakelijk inme consumptiegoederen
inzakken en
dit samen met het feit dat de consudustrie en vervoer). In 1995 zou de
de voorraad uiteindelijk onder het
menten de gunstige ontwikkeling van
groei van de produktie in de open
door de consument op langere terde Nederlandse economie nog niet tesector oplopen tot 4,5%. De verwachmijn gewenste niveau komen. Wanrug zien in een verbetering van hun
ting is dat de afgeschermde sector
neer de economie weer aantrekt zal
eigen financiële situatie. Dit komt al(hoofdzakelijk commerciële dienstverde consument zijn voorraad duurzathans naar voren in de uitkomsten
lening) minder zal profiteren van de
me consumptiegoederen
gaan aanvulvan Consumentenconjunctuurondereconomische opleving. Zowel in
len. Het lijkt erop dat deze aanvulling
zoek van het CBS. De index van het
1994 als in 1995 zal de groei in deze
deze keer niet of nauwelijks hoeft te
consumentenvertrouwen
laat welissector zo’n één procentpunt achterworden gemaakt. In de periode 1990waar sinds eind vorig jaar een duideblijven bij de groei in de open sector.
1993 bedroeg de groei van de uitgalijke stijging zien, maar deze wordt
De uiteenlopende ontwikkelingen
ven aan duurzame consumptiegoedebijna geheel veroorzaakt door een
in de verschillende sectoren hangen
ren gemeten in constante prijzen
groeiend optimisme over het econosamen met het feit dat voor de Nedergemiddeld 3,25% per jaar, hetgeen
misch klimaat. De inhoger is dan de gemiddelde groei in
dex van de koopbeTabel 1. Bijdrage bestedingscomponenten aan groei bbp
de afgelopen tien jaar.
reidheid, die de beoordeling van de eigen financiële situatie
Conclusie
weergeeft, laat daarDe conjunctuurindicator
wijst op een
entegen nog nauwekrachtig herstel van de economie.
lijks een stijging zien.
Ook de realisatiereeks laat een opAnderzijds moet worgaande beweging zien. Het herstel
den bedacht dat gezal dit jaar en volgend jaar vooral
durende de laatste
getrokken moeten worden door de
conjuncturele inzinuitvoer, terwijl de consumptie daar
king de particuliere
bij achterblijft.
consumptie op peil is
gebleven. Normaal
gesproken zal gedu-
Optimisme
over herstel
ESB 5-10-1994