Nieuwbouwkoper woont groter, nieuwbouwhuurder woont kleiner

Om het woningtekort tegen te gaan, zet het huidige kabinet in op het versneld bouwen van circa 100.000 woningen per jaar. Als we voortbouwen zoals we de afgelopen tien jaar hebben gedaan, dan worden koopwoningen groter en huurwoningen kleiner. Zo wordt een al aanwezige ongelijkheid in kwaliteit tussen koop- en huurwoningen mogelijk nog groter.

De gemiddelde woonoppervlakte van de bestaande eengezinswoningen en appartementen in de koopsector was in januari 2021 respectievelijk

146 en 96 vierkante meter. In de huursector zijn de woningen gemiddeld kleiner: een bestaande eengezinswoning is ongeveer 127 vierkante meter, een appartement 76 vierkante meter.

Nieuwe eengezinswoningen in de koopsector – gebouwd vanaf 2012 tot en met januari 2021 – zijn beduidend ruimer dan die in de bestaande woningvoorraad – gebouwd vóór 2012. Opvallend is daarbij dat juist in de grote steden (G44), waar de ruimte schaars is, de grootste koop­woningen zijn bijgebouwd. Nieuwe koop­woningen zijn in de G44 gemiddeld achttien vierkante meter groter, versus dertien vierkante meter in de overige gemeenten (figuur).

Woningen in de huursector zijn sinds 2012 gemiddeld juist kleiner geworden. Van woningcorporaties zijn de nieuwe eengezinswoningen en appartementen buiten de steden weliswaar groter geworden, maar hun nieuwe appartementen in de grote steden zijn gemiddeld kleiner. Bovendien bouwen marktpartijen in de huursector kleinere eengezinswoningen en ook een stuk kleinere appartementen. Dat laatste komt waarschijnlijk doordat kleine appartementen de hoogste huuropbrengsten per vierkante meter opbrengen.

Het kan ook zijn dat de groeiende verschillen tussen koop en huur als gevolg van de marktwerking aansluiten bij de behoeften. Er komen bijvoorbeeld meer kleine huishoudens bij, die mogelijk vooral kleinere (huur)appartementen willen. De verschillen kunnen echter ook aanleiding zijn om rekening te houden met de ongelijkheid in woonkwaliteit bij de enorme bouwopgave van Nederland.