18 JIPRIL 1928
AUTEURSRECHT V
OORBEHOUDEN
E
Beri
*chte
—
n
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL NIJVERHEID, FINANCIËN
EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
13EJAARGANG
WOENSDAG 18 APRIL 1928
No. 642
INHOUD
BIz.
Ric’i’
ZEVENDE BEZUINIc.INC;SVERSLAO II
(Slot) door
Mr.
E.
H. Bisschop Bode
……………………….
334
1-let Internationale Ruwstaalkartel 1 door
(1.5. K.
Blaa’uw
335
De Nederlandsche Katoenindustrie in
1927 II
(Slot) door
JoanGelderinctn
…………………………..
337
De Rijlcsmiddelen
……………………………..
338
De Indische middelen over Januari
1928
…………
310
AANTEEKENINCEN:
De buitenlandsche handel van de Vereenigde Staten
in
197
………………………………..
341
Indexcijfers van scheepsvrachten
…………….
342
BOEKAANKONDTOINOEN:
F. S.
Noord}ioff: Petroleum en Petroleum-politiek.
Verzamelde Opstellen, bepr. door
Dr. Wilhelm
Mautner
………………………………
343
e1AANDOIJFERS:
Emissies in Maart
1928……………..
……
344
Overzicht van de Indische middelen ………….
345
Overzicht der
Rijksmiddelen
………………..
346
STATISTIEKEN EN OVERZIOIiTEN …………….
346-352
Geidkoersen.
Bankstaten.
1
Goederenhandel.
Wisselkoersen.
Effectenbeurzen.
1
Verkeerswezen.
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Seoreta’ris: Mr. Q.
J. Terpstra.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Ha.sselt; Jhr. Mr. L.
H. van
tennep
;
Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. More800;
Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron
Rengers; Prof.
Mr. E. R. Ribbiu8; Jan Sch.üth.uis; Mr.
Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G. M.
Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: S. Posth,unso.
Secretariaat: Pieter de lloochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.
Abonnementsprijs voor het weekblad franeo P. P. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Eolon’iën f23,—
per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van hit Instituut ontvangen het weekblad gratis. De verdere publicaties van het Instituut witga.ande one-
vangen de abonsaé’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt be8list.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh d van Ditrn.or’s Uitgevers-Maatschappij, Rot.
tardam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postch.que- en giro.
rekening No. 6729.
17
APRIL
1928.
De geld-markt, is gedurende cle afgeloopen ‘week ‘vast
gebleven. Ook ‘tihans blijkt weer, dat ce maand April
haar roep, (,én -der moeilijkste geldperio-de’ van liet
jaar -te zijn, handhaaft. Ook schijiot men -zich reeds
voor de nadere-ode iaandswsseling, die, zoon-is be-
lencI, een ‘der belaingrij’kete is, voor ‘te i
.bereiden.
De rente voor prima Hoi]and-scthe wissels liep op -tot
43/16 en 4% pOt. en min-der courant papier kon eerst
onder aftrek van 4
3
/s pOt. worden on-de’rgbracht. Cail
gel-CICI) ‘bleven gezocht op ongeveer 40 pUt. f:rolo-nga-
Lie 3% tot 4 pOt.
* *
*
De binnenlard-sche uitizetti-ngeni,vau cle Necleria’nd-
sche Bank blijken .10 de afgeloopen ‘week vrij belang-
rijk te zijn afgenomen. De ibeleeningen daalden met
f
14,7 mi.11ioen, -terwijl de pos-t hinnenl-a.ndsohe wissels
een teruggang van
f 7,1
ini-llioen te zien geeft. Laatst-
gen oemde vermindering is grooten-deela
–
toe te schrij-
‘en aan het afnemen ‘van de credieteischen van -den
Staat. Het bedrag – van
f
5 millioen aan rechtstreeks
liii de Bank o-n-dergbra’cb’t sohabkïstpapier, -dat ‘blij-
kens den v-oi’igen weelkstaat in de portefeuille der een-
-trale creclieti nstell’ing- ‘voorkwam, blijikt inmiddels
ge-heel te zijn afgelost. Het renteloos voorschot aan het
Rijk daalde niet
f
100.000,—.
-De goud-voorraad -der Bank bleef vrijwel op deielf’de
ogte De nd;veiwoorraad ldo’m met
f
250.000,—. De
os, paier op thet buiten land en -de diverse rokenin- –
gen
op de actiefzijde der balans stegen respectievelijk
mbt
f
300.000,— en
f
4,3 millioen.
‘De biljet’tencircu’lat-ie blijkt met
f
13,4 miilioe-n ‘te
zijn afgenomen. De rekeni n:g-co-urant-ual di -daalden
met f
5 millioen. I
–
Ïet hesc-hikhaa:r metaalsaldo he-
-draag
–
t
f
3,9 niiliioeri ‘meer -dan- verleden week. Het
dekki.ngspercentage is r
–
u mi ’55.
* *
*
De invloed ‘van de k.ia-ppe geld’mai’kt ivas oo’k op cle
wisselmarkt te bespeuien. De stem’min:g was over ‘het
lg’emeen genomen flauw. £ liep-en van 12,11%
01) –
12,10% ‘terug, $ ‘van 2,48% op
2,41,90,
Mar’keis ven
59,34 op 50,28, Alle ‘cleviezen hadden een .grooteren
of kleineren ‘teruggang te boeken.
Ook
01)
de wissei-termnijn
–
ma.rkt
–
was veel aanbod ‘van
contante cleiezen tegen ter:mij’n.
LONDEN, 16 A:PRIL 1028,
De geidniarkt ‘was in het heg’i in ‘van verleden week
en waarschijnlijk gedeeltelijk -ten gevolge -van -d-e niet
onbelangrijke o-nttrekkinigen ‘voor-de Paaschvacan’tie
zeer krap van middelen voorzien en moest daar-om op
Dinsdag een vrij aanzienlijk ‘bedrag-van -de Baii.ik ‘van
Engelan,d ‘leenen h 5 pOt. -voor een week. Ook
Op
Woensdag was de positie nog geenszins -gemakkelij’k,
d-oh-d-aai’na werd de toestand ‘geleidelijk ‘beter.
Disconto, ofschoon iets vester -van
–
toon voor schat-
‘kistwisseis, bleef -op 4 h
41111,
genoteerd voor prima
3-maand-s banikaccep-ten, terwijl -de nieuwe sohat’ki-s’t-
wissels tegein
41a2
werden toegewezen. –
334
ECONOMISCH-STATISTISCHEBERICHTEN
18 April 1928
HET ZEVENDE BEZUINIGINGSVERSLAG.
II (Slot).
De bespreking van het denkbeeld eener wettelijke
regeling van het ,,bezuinigingsapparaat” vormt van
het laatste verslag der Commissie-Pop de kern. Het
voorstel was reeds in 1926 aan•de regeering gedaan
en een daarover gevoerde briefwisseling, waarin de
regeering zich geen voorstandster van het denkbeeld.
toont, is in het vorige verslag openbaar gemaakt.
De Commissie heeft echter haar plan in het jaar
1927 niet laten rusten en het nader verdedigd onder
aanbieding van een concept-wetsontwerp. Het verslag
leert ons nu, dat de regeering haar oorspronkelijk
standpunt niet heeft willen verlaten en dat ook de
Raad van State, wiens advies is ingewonnen, afwij-
zend tegenover het voorstel staat.
Het
blijkt
uit de beide laatste verslagen, dat de
Commissie in het welslagen van haren verderen arbeid
weinig vertrouwen heef t, indien deze op den ouden
vet zou moeten worden voortgezet.
Zij
wenscht een
steviger gefundeerde positie met scherp omschreven
bevoegdheden. Dit verlangen op zichzelf is een be-
langrijk feit, dat de aandacht verdient te trekken, ook
al zou het voorstel niet kunnen worden aanvaard.
Men
krijgt
den indruk, dat een zekere moedeloosheid
de stemming der commissie is komen te beheerschen,
als gevolg van zoovele onopgevoigde adviézen en niet
of te laat beantwoorde brieven. Dat
zij
steeds meer
haar eigen stem is gaan hooren als die eens roependen
in de woestijn en nu alleen nog maar heil van haar
werk kan verwachten, indien zij zich met hare voor-
stellen kan aandienen als een, die een
wettelijke
taak
vervult en een
wettelijk
recht heeft om gehoord te
worden, niet als een van wien men notitie kan nemen
of ook niet, al naar de muts staat. Het is van gewicht op te merken, dat nu, nadat
eerst de Commissie-Rink zich genoodzaakt zag als
protest tegen gebrek aan medewerking het werk neer
te leggen, ook haar opvolgster in twee jaren
tijds
de
machteloosheid voelt om tegen den stroom op te
roeien. Hieruit blijkt van den geweldigen tegenstand,
welke al het bestaande stelt tegenover elke poging
tot ingrijpen in zijn levensvoorwaarden en tot beper-
king van
zijn
ontwikkelingsmogelijkheid. Alles wat
leeft heeft immers den drang om te groeien. Het
is geen wonder, dat. de Commissie-Pop bij al haar
voorstellen in de eerste plaats stuit op neiging tot
verweer. Niet
zijn
het de ministers, nu eenmaal aan-
sprakelijk voor alles wat gebèurt, die, in het openbaar
bij elke gelegenheid voor versobering opkomend, in ônbegrijpelijke tegenstrjdigheid binnenskamers elke
concrete poging fnuiken, maar het is de zich in hare
rechten bedreigd voelende administratie, die een na-
tuurlijken weerstand biedt. Van nature is ieder
onderdeel der administratie geneigd zichzelve het centrale, belangrijke punt te achten en argwanend
te staan tegenover ieder die met voorstellen tot in-
krimping komt; bovendien heeft
zij
tegenover dezen
als regel het voordeel van een grootere deskundig-
heid ten opzichte van het door haar behartigde be-
lang. In dit opzicht staan principieel de individueele
ministers, die van de politieke
noodzakelijkheid
om
te bezuinigen zijn doordrongen, en de onder hen wer-
kende administratie tegenover elkaar. De admini-
stratie vormt, zoo gezien, een staat in den staat, die
echter in welgeordende toestanden als de onze zich
zeer wel van haar plaats bewust is en niet streeft
naar een overnemen der, leiding van de politiek ver-
ant’oordeljke machten. Maar iets anders is het, in•
de dagelijksche
practijk
onberispelijk binnen
zijn
be-
voegdheden te
blijven
en zich van machtsusurpatie te onthouden, dan het initiatief te nemen, resp. an-
derer initiatief te steunen tot het verkleinen van
bestaande invloedssferen en het beperken van eenmaal
ingestelde bemoeiingen. Dit laatste vereischt een zelf-
verloochening, die in het algemeen den gemiddelden
mensch te machtig is en vandaar dat de departe-
.mentshoofden, om toch door te zetten wat nu eenmaal
moet worden doorgezet en een medewerking te for-
ceeren, die niet spontaan wordt verleend, het niet
kunnen stellen buiten krachtigen technischen en mo-
reelen steun. Dezen steun kan de volksvertegenwoor-
diging niet geven, althans niet rechtstreeks geven;
de democratie is niet in de eerste plaats ingesteld
op het bevorderen van een sober, streng doelmatig
beheer. Men leze in dit verband de opmerkingen van
het lid der Bezuinigingscommissie, prof. I. P. deVooys,
in zijn ,,Schets’ van een algemeen plan tot bezuini-
ging op de staatsuitgaven”, welke als
bijlage
is toe-gevoegd aan het verslag over 1926.
Den voor haar onontbeerljken steun dient de re-
geering te vinden in het onbaatzuchtige, onpartijdige
werk van mannen van onverdachte
toewijding
aan
de algemeene belangen, die evenzeer buiten de admi-
nistratie als buiten de politiek staan. De ,,Bezuini-
gingscommissie” dient zich te beschouwen als het
orgaan van een publieke meening, die om niets beters
dan om welvaart vraagt; hare individueele leden
hebben geen anderen geloofsbrief van noode dan al-
gemeen erkende hoogheid van karakter en van ver-
stand. Zij zal sterk genoeg staan om vol te houden.
De Commissie-Pop komt tot de regeering met een
uitgewerkt wetsontwerp, krachtens hetwelk onder den naam van ,,Kamer van Advies voor de Rijksuitgaven”
een college wordt ingesteld, dat tot taak zal hebben
de regeering te dienen van raad, zoowel over de
ontwerpen van alle bindende regelen, waaruit voor
den staat geldelijke verplichtingen voortvloeien, als
alvorens overgegaan wordt tot het doen van uitgaven
boven f 50.000.—, indien
gewijzigde
omstandigheden
die uitgaven ondoelmatig mochten doen achten, en
tenslotte in al die gevallen, waarin de Kamer meent,
dat de op eenig gebied door den Staat aanvaarde
taak met mindere kosten of op meer doeltreffende
wijze kan worden vervuld of waarin hare meening
te dien aanzien door de Regeering gevraagd wordt.
Alle ontwerpen van wet, algemeenen maatregel van
bestuur, Koninklijk Besluit of ministeriëele beschik-
king zullen te dien einde
in
de eerste plaats aan de
Kamer van Advies worden toegezonden en eerst met
het door deze daarover uitgebrachte advies worden
voorgelegd aan de tot, adviseerende of beslissende,
kennisneming bevoegde instantie. De Kamer zal zijn
samengesteld uit vier gewone, bezoldigde, voor het
leven benoemde, en vier buitengewone, onbezoldigde,
voor zes jaren benoemde leden. De benoeming ge-
schiedt door den Koning op enkele voordracht van
den Hoogen Raad der Nederlanden, welke zijn keuze
doet uit een door de Kamer zelf gedane voordracht•
van drie personen per vacature. Voor de allereerste be-
noeming zal de Hooge Raad rechtstreeks zonder
aanbeveling een voordracht opmaken. Intusschen, deze Kamer van Advies voor de Rijks-
uitgaven zal er wel niet komen. De Regeering heeft
tegen de instelling ervan overwegende theoretisch-
staatsrechtelijke en practische bezwaren, welke door
den Raad van State worden gedeeld,
zij
het dat deze
in
zijne
advies over het concept-wetsontwerp in ander
opzicht aan de Commissie-Pop welverdiende genoeg-
doening verschaft. De staatsrechtelijke bezwaren tegen
een nieuw lichaam, uitgerust met preventief -toezicht-
houdende functie, en het practische bezwaar tegen
een verdere verlenging en complicatie van de voor-
bereiding der wetgeving, laat ik rusten en ook laat
ik, als niet urgent, achterwege de opmerkingen, die
naar
mij
voorkomt zouden kunnen worden gemaakt
over het ontwerp der Commissie. Maar wel zou ik
nog een enkele gedachte willen uitwerken over de
positie en de taak der !Commissie, waarover ik in
alle bescheidenheid een meening zou willen
hebben dan deze zelve.
In de eerste plaats dringt zich de vraag op in welk
opzicht het bezuinigingswerk
erbij
kan winnen, als
deze Commissie haar eigenaardig karakter van eenigs-
18 April 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
335
zins ,,au dessus de la mêlée” te staan verliest en
opgaat in de menigte officieele organen, welke onze
samenleving rijk is. Het is niet te verwachten, dat
hare adviezen daarmee een welwillender oor zullen
vinden, hare wenken gretiger tr harte zullen worden
genomen. Het gevaar bestaat, dat haar werk meer
dan nu achter de schermen zal blijven, minder dan
nu de openbare aandacht zal vragen, welke juist op
dit gebied tot eiken prijs uit den slaap moet worden
gehouden. Het doorzettingsvermogen tegenover allerlei
tegenwerking zal de regeering juist dienen te ont-
leenen,aan de publieke belangstelling en de publieke
instemming, welke
zij
om zich heen voelt. Aan den
anderen kant zal de ernst, welke zij maakt met het
bezuinigingswerk, kunnen worden getoetst- aan hare
samenwerking met de bezuinigingscommissie, aan de
wijze, waarop de regeering zich die samenwerking ten
nutte heeft willen maken. Op dit punt is het, waar
de volksvertegenwoordiging hare rechten herneemt
en de bezuinigingscommissie zelf zich de noodzake-
lijkheid van terughouding bewust dient te zijn. Het
blijve aan de volksvertegénwoordiging voorbehouden
der regeering rekenschap te vragen en de waarde
van de bij zoo menige gelegenheid beleden bezuini-
gingsijver af te meten aan hetgeen in werkelijkheid
is gedaan en niet gedaan. Schiet de regeering tekort
in de rechtvaardiging van hare houding tegenover
haar eigen bezuinigingscommissie, dan behoorde daar-
mede, en zeker in
tijden
als deze, haar vonnis te zijn
geveld. Maar men bedenke, dat de regeering deze
rechtvaardiging niet aan de commissie zelf is ver-
schuldigd en dat deze commissie noch de bevoegd-
heden, noch de positie bezit, welke haar het recht
geven te beoordeelen of de regeering juist of onjuist
deed een gegeven advies niet op te volgen. Uit de
verslagen der Commissie valt menigmaal een toon
van mismoedigheid te beluisteren, dat een en ander
maal hare voorstellen geen gehoor, in den zin van geen toepassing, vonden. Toch komt het
mij
voor,
dat deze geraaktheid misplaatst is. Do regeering mag
niet aanstonds in gebreke worden geacht, alleen om-
dat zij een aanbeveling der commissie niet heeft willen
volgen; wanneer de regeering zich niet
vrij
zou mogen
gevoelen in hare beslissing omtrent eenige zaak,
om-
dat
de bezuinigingscommissie reeds in een bepaalden
zin zich heeft uitgesproken, dan zou daarmede ge-
weld zijn aangedaan aan het beginsel der ministerieele
verantwoordelijkheid, den grondslag van ons staat-
kundig leven. Het
moeilijke
en nuttige werk van de
bezuinigingscoxomissie mâg nimmer leiden tot een
verschuiving van politieke verantwoordelijkheden en
het kan nooit op den weg dier commissie liggen te trachten de regeering het nemen van een besluit in
dezen of genen zin af te dwingen. Want ten slotte
komt de regeering met haar plicht tot verantwoording
tegenover het parlement te staan en dan zal zij
zich niet kunnen dechargeeren met een beroep op
de bezuinigingscommissie. Hoe belangrijk een zuinig
beheer ook is, de regeering heeft een ruimer ge-
zichtsveld te overzien dan de commissie en voor
haar komen nog andere factoren ter overweging
in aanmerking, dan voor deze gelden. De bezuinigings-
commissie vermijde
onder alle omstandigheden den
schijn, aan de regeering bepaalde beslissingen te
willen opdringen. Haar voorlichting kan niet meer
zijn dan materiaal, voor de regeering om haar beleid
te bepalen, voor de volksvertegenwoordiging om dat
beleid te ‘toetsen. Van de door de commissie tot de
regeering gerichte vertoogen behoort geen andere
overredingskracht uit te gaan dan die, welke ligt op-
gesloten in de onwrikbare
redelijkheid
van den gevolg-
den gedachtengang. Wil deregeering daarin niettreden,
dan heeft de commissie dat te respecteeren in de erken-
ning, dat er nog andere motieven van staatsbestuur be-
staan dan bezuiniging. Maar het behoort• daarbij
vanzelf te spreken, dat de regeering, wetende welk
een verren weerklank het woord der bezuinigings-
commissie vindt
bij
het volk van belastingbetalers
en kiezers, de ontvangen adviezen wel zeer gewetensvol
zal ,wegen en niet dan na zeer
rijpe
overdenking en
op zeer
deugdelijke
gronden haar eigen weg zal durven – en dan ook mogen en moeten – gaan.
Om nu tenslotte terug te keeren tot het verslag:
dit voldoet in tweeërlei opzicht niet aan wat men
daarvan gaarne zou verwachten, zooals ik in het eerste
deel van dit artikel reeds tot uiting heb gebracht.
Eenerzijds draagt het niet de sporen van de dank-
bare en tegemoetkomende houding, welke aan de
regeering’ tegenover deze commissie tot eich moet
worden gesteld,
anderzijds
verlaat de commissie meer-
malen het bescheiden, maar daarom toch sterke en
hooge standpunt, dat haar past. Te weinig neemt zij
als devies het ,,Doe wel en zie niet om”, te vaak
schijnt zij zich te beklagen, dat ‘de legeering van
ander inzicht bleek. Alsof ooit van de regeering kon
worden geëischt, dat
zij,
als ‘t ware ter belooning
van de bewezen diensten, zich verplicht had te rekenen
uit te voeren, wat de commissie voorschrijft..
Ik kan niet inzien, dat de commissie op meer
waardeëring en meer succes heeft te hopen, wanneer
hetdoorhaar opgestelde ontwerp wet wordt. Dit succes
schijnt mij afhankelijk te
zijn
van krachtsverhoudingen,
eenerzijds de belastingbetalers, de kiezers, mijnent-
wege de volkswil, die niet gedoogen’, dat nutteloos
geld wordt versjild, anderzijds de administratieve
diensten, die zich verschansen in hun eigen beperkt
belang. Er zal een sterke druk noodig zijn om dat
‘ierzet te breken, maar het moet wel heel sterk zijn
om aanhoudenden druk te weerstaan. Het is te hopen,
dat het werk der bezuinigingscommissie tenminste
de belooning krijgt, die het zoo ruimschoots verdient,
éen warme belangstelling van het publiek en van de
Kamers in het bijzonder. Met een geringschattende
behandeling als aan de Commissie nu herhaaldelijk
ten deel viel zal het dan wel uit zijn en aan de
i
:
e
‘
geer
i
ng
en de administratie zal het inzicht wel
worden bijgebracht, dat
zij
weliswaar formeel vol-
komen vrij staan tegenover de bezuinigingscommissie;
maar deze en haar vermaningen geenszins als te
erwaarloozen grootheden kunnen beschouwen. Ook
ls dan hare adviezen niet alle worden gevo]gd zal
er voor moedeloosheid geen aanleiding zijn. Ieders
taak en ieders verantwoordelijkheid blijft zoo on-
aangetast, maar voor een juister vervulling dier taak
en voor een gemakkelijker dragen dier verantwoor-
delijkheid komen de gegevens in ruimere mate voor-
handen.
Mr.
E. H. BIsscHoP
BOaL.
HET INTERNATIONALE RUWSTAALKARTEL.
•
1.
-_
De huidige stand vau het vraagstuk der
syndicaatsv orminij.
Twee ‘weken voordat de gewone ‘kwartaaibijeenkolnst
‘ao den Raad van Beheer van het ‘kartel in Septem-
ber van verleden jaar nou worden gehouden, verscheen
in de Kölni’sche Zeitun.g ‘van cle hand van zijn onlangs
up voo ‘tragische wijze om het leven gekomen Voor-
zitter, de heer Dr. Emil Mayrisch, een a:rtike’i, waarin
onomwonden werd toegegeven, dat het ‘met de oprich-
ting van het ‘kartel ‘beoogde doeiein’de niet was bereikt
eu waarin ‘cle positie der veiuc!hillende deelnemers met
groote openchartigheid werd ‘besproken”). Bovendien
– en het waren deze uitlatingen, die vooral de aan-
‘dacht trokken – qu’alificeercle de heer Mayrisch in
dit- artikel de vooruitzichten van, de syndicaatsvor-
ming als uitgesproken ongunstig en thij voorspelde
dan ook een afbreken van cle onderhandelingen, welke
toentertij:d over de oprichting van een internationaal
syndicaat voor halffa’brilat’en en hal-kijner gaande wa-
ren, tenzij. een ‘wonder gebeurde.
Dezo zonder omwegen uitgesproken meening ‘kon
slechts_zijn geïnspireerd ôf door een juiste kijk op den
1)
De verschillende feiten zij’n gereleveer.d inhet laatste
artikel over he.t kartel, dat bijna tegelijkertijd in dit blad
werd gepubliceerd
(E.-S.B. van 14
September 1927).
336
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 Apri1 1928
waarschijn’lijk
en
loop ‘der gebeurtenissen, dan wel
door een rverregaand pessimisme. Aanvankelijk scheen
het of ‘dit laatste het .gva’l rwas. Na de van 26 tot 28
September ‘te Luxemhurg gehouden •bijaenkomst van
den Raad van Beheer werd ‘al. medegedeeld, dat men het
‘in principe over de ‘grondslagen van het op te richten
syndicaat ‘was eens geworden. De afzet op de eigen
bin’n,eniatndsche markt zou geheel vrij ‘blijven, de ex-
port-quota zouden ‘woiden berekend aan de hand van
de werkelijke expiortcijfers voor 1926 en het le ‘kwar-
taal 1927. Z’oowel Frankrijk als’ Bé]gië hadden., om
vroeger vermelde redenen, toeslag-quota verlangd, het
eerstgenoemde laind had thans ‘zijn Ibijzonde.re eischen
gematigd, terwijl aan de wenschen ‘van België zou w’or-
den tegemoetgekomen, ‘doo:odat Dui’tsohla’nd izioh be-reid verklaard had, een”deel van
zijn,
quotum aan België
af te staan in ruil voor de toezegging, .dat dit lande
van verderen expoit naar Duitschiand zou afzien. Men.
was op ‘deze grondslagen ‘waarschijnlijk tot ‘definitieve
overeenstemming gekomen, ware ‘het niet, ‘dat een plot-
selinge ongesteidheid van den voornaaims’ten Belgi-
sohen gdc1elegeeide tot ‘afbreken ‘der onderhandelingen
noopte. De ‘hervatting hiervan werd vastgesteld op
11 October te Brussel.
Wat de overige ‘besluiten van het kartel betreft
diene, .dat vooral op aandringen van Dui’tschlan’d, in
verband met ‘toeneming ‘dor Duitsche staalproductie,
de quota voor het 4e kwartaal ongewijzigd werden ge-laten, niettegenst’aan’de den veinig ‘gunstigen toestand
van de maekt. Verder werd de door
,
Duitschiand bij
overschrijding van ‘het ibinneulan’dsclie quotum (12 ‘pOt.
van het totale, zie E.-S.B. van 14 ‘September 1927) ‘te
betalek ‘boete nog verder gereduceerd en vastgesteld
op $ 1.— per ton, in ruil voor ‘de ‘toezegging der
Duitsche ijzer- en staalindustrie, ‘dat zij’ de gedurende
het 2e en 3e kwartaal in acht genomen ‘beperking bij
den export ook in het 4e ‘kw.rtaal zou handhaven.
Mocht de uitvoer in het 4e ‘kwartaal nog beneden ‘het
export-quotum blijiven, dan zou het verschil in minde-
ring gdbrac:ht worden van een •eventueele o’ver.schrij
ding van het quotum voor ‘de ‘binnen’landsche markt:
Terwijl ‘dus het ‘totale Bel’gi sohe aandeel in het op
te ric.hten syndicaat ‘voor h’alffa•hrika’ten •e’nz. op de September-hijeenko’mst voorloop i g was vastgesteld;
bleef voor de Belgische producenten – ‘hij .gbreke vaal
een nationale organisatie als de Duitsche Rohstahlge-
moinschaft – de noodzakelijkheid over om betreffende
de oniderlinge”verdeelin’g hiervan tot ‘overeenstemming
te ‘komen.
Eenige ‘van hen konden zich echter, ook na de ‘d’oor
Duitschiand ‘getoonde tegemoefkoming, niet ,met de
grootte van het Belgische aandeel ‘vereenigen; te ‘wei-
nig was naar hun meening rekening gehouden met ‘het
feit, ‘dat de Belgische staalindustrie in het begin ‘van
1926 niet op volle capaciteit werkte ‘als gevolg wan
een staking. De voor 17 October te Brussel uitgeschre
ven ‘bij’zonidere bijeenkomst ‘van het ‘kartel ging in ver
1
band hiermede niet ‘door.
Toen ‘in ‘de’ op 8 en 9 December ‘gehouden gewone
kwartaal-vergadering van den Raad van Beheer op
nieuw de sy’nd:icaats’vorming aan de orde was, bleken
•de Belgen niet ‘alleen ‘hun vroeger gestelde ei’schen ‘te
hand’haven, doch voegden iij ‘daaraan nog een nieuwe
toe. Dui’tschl’and en Frankrijk zouden zich moeten ‘ver
pi,ich’ten ‘met haiffafbr.ikaten en ‘ba’l’kij’zer uit ‘de Beig.i-
sc,he markt te blijven. Overeenstemming werd niet be-
reikt. In de productiequota werd ook au geen wijzi-
ging gebracht.
Hoewel is aan te nemen, ‘dat de onderhandelingen
met de Belgische industrie na ‘de Decemher-vergade-
ring zijn voortgezet, werd daaromtrent niets met ze-
kerheid bekend. Ook het officieele communiqué, dat
na ‘de op S en 9 Maart te Parijs gehouden ge’brui’kelijke
k’wartaalbijeen’komst werd uitgegeven, vermeldde niets
van over de syn’di’caats’vorming gevoerde besprekin-
gen. Overigens beperkte ‘dit oommuniqué.’zich als ge-
woonlijik tot eenige algenieenihden, het hieronder vol-
gend kort verslag is dan ook voornamelijk saimenge-
steld uit hetgeen sommige deelnemer’s zoo goed waren
mede te ‘doelen. . ‘
In de eerste plaats ‘dan ‘besloot men om ‘de produc-tie-quota voor ‘het 2e ‘kwartaal 1928 niet te ‘wijzigen.
Men zou in dit verban’d.van een ,,tot zichzelf inkeeren”
van het ‘kartel kunnen spreken. ‘De ‘marikt heeft zich
den laatsten tijd belangrijk verbeterd en gezien het
feit, dat alle deelnemers, behalve Framikrijk, met hun
staalprotiuctie boven ‘de quota ‘uitgaan, zou ‘het niet te
verwon’deren zijn geweest, wanneer men tot. een ver-
boogi’ng der productie had besloten. Dit iis wel ge-
beurd toat de markt heel wat minder gunstig was ‘dan
voor en ten tijde van ‘de Maart-bij!eenikomst. Ten
tweede is ;het ‘Duitsche expor’tqu’otum, ‘dat, zooals ge-
ze1d, 28 pOt. ‘van het totale quotum ‘bedroeg, met
50.000 •ton per maanid ‘verhoogd, met welke hoeveel-
heid ‘het quotum voor ‘de ‘binnenlan’dsche matkt tege-
lijike.t”tij’d dus ‘verlaagd is. Hierdoor wordt de veiihou-
ding voor hot 2e kwartaal tusschen ‘binnenlan,d’sclh- en
export-quotom al’s 67 staat tot 33. Duitsch’la,nd heeft dus de mogelij’kheid willen ‘scheppen 50.000 ‘ton per
maand meer te kunnen ex’p’orteeren ‘zonder in de’beta-
ling van de boete â $ 4.— per ton te moeten vervallen.
Weliswaar wordt door deze regeling een eventueele
overschrijding van het binnenlandsohe quotum, zooal’s
dit ‘tot nu toe was, 50.000 ton per maand ‘grooter, ‘doch
hiervoor is immers slechts $ 1.— per ton ver’sohuidigd,
tenzij dit ‘berirag, nu ‘Duitschland zich blijkbaar min-
der dan, tot ‘dusverre ‘biji ‘den export wenscht te beper-
ken, is verhood, waarover echter niets (bekend is ge-
worden.
In de derde plaats werd tegemoet gekomen aan ‘de
‘venschen van de Midden-Europeesche groep, ‘waarvan
het ‘vooral Tsjedho-Slov’a’kije is, dat zich in’ denzelfden
toestand ‘be}vindit als ‘Dui’tschian’d: ‘de overschrijding
van het quotum ‘ontstaat ‘vooral ‘door de gro’ote hoe-
veelheden staal, welke ‘de ‘binnenlandsche markt mo-
menteel kan ‘opnemen Als’ ‘de berichten jui’st zijn heeft
men hier een andere oplossing gevon’den ‘dan in het
geval van Duitsch’lan’d . over de ‘geheele linie is ‘het be-
drag der te ‘betalen ‘boete van $ 4.— tot $ ‘2.— vermin-
derd, in verband waarmede teven’s ‘het aandeel van de
groep in een eventueel ‘kas-isal’d’o is gehalveerd.
Met Polen is men ooik op deze bijeenkomst niet tot
o’vereenste’rnimin’g kunnen komen. Wanneer de Poolsdhe
ijzer- en ‘staalindustrie tot het kartel toetreeft, betee-
kent ‘d’it feiteli
lid
een stabilisatie, en ‘zij ziet nog ‘zoo
vele ‘mogelijkheden van expansie, ‘dat ziji tot nu toe
niet heeft ‘kunnen ‘besluiten ‘dozen stap ‘te ‘doen. Bo-
ven’dien zou zij’ zich dan moeten ‘onderwerpen aan de
berekening van haar quotum naar de productie van
het le kwartaal 1,926, terwijl zij thans tweemaal zoo-
veel staal produceert. Verleden jaar heeft ‘zij’ een voor-
stel tot het sluiten van een ‘bijzon’dere overeenkomst
gedaan, hierin wen’schte izij
,
een maximum-hoeveelheid
voor den export van 500.000 ton ‘per jaar ‘vastgelegd
te zien. 1-let ‘kartel
v
o
n
:d echter 300.000 ton voldoende
en wenschte tevens te ‘beialen, dat een toeneming ‘van
den ‘b’i’nnenianidschen afzet vermindering ‘van het ex-
port-quotum tengevolge zou hdb’her. Doch, ‘hoewel Po-
len niet ongenegen bleek om iets op ‘de hoeveelheid
te laten vallen, wilde het van een ,,trait ‘d’u’n,ion” tus-
schen export-qi,i’otun en bi,nn,en’iandschen afzet – ook
op de laatst gehouden bijeenkomst – niets weten.
* *
*
Was ‘dus’ het achter ons liggende halfjaar alles’be-
halve vructhtbaar voor wat betreft den ver’deren uit-
bouw
‘van
het Inteinationale Ruwstaalkartel, in één
opzicht werd een ‘belan grijik resultaat geboekt. Vroeger
hdliben wij reeds als eerste voorwaarde voor het slagen
van internationale syndicaats’vorm’.in’g ‘genoemd het
bestaan van nationale organisaties’, zooals Dui:tsch’land
‘die ‘kent. Winu, eerder nog ‘dan in ‘het algemeen ver-
wacht werd, is men er in Fran’krijk in geslaagd een
dergelijke organisatie tot ‘stand te ‘brengen. Eind De-
combo’s’ werd hi.eromt:rent pri.nc.ipieele overeenstem-
ming bereikt en op 15 Februari is het Fransehe syn-
18 April 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
33
,
7
clicaat voor halffa’brikaten en balkijizer zijin werkzaam-
heden ‘begonnen. Echter hebben zich een drietal be-
langrijke fabrieken tot nu toe nog niet aangesloten,
doch dit is geen beletsel geweest. om de •prizen ider
genoemde productenvrji’belangrij’k te ‘verhoogen. Voor
een groot ideel was men hiertoe echter ‘in staat, ‘dank
de stijging, wel’ke de werei’dmarktprijen sedert
eeni.gen tijid te zien hdlberi gegeven, ‘doch de stij;ging
KIer prijizen op de Franscihe ‘markt is bijv. voor hatkijzer
relatief veel grooter ‘dan die op de wereldmarkt.
Niet onvermeld ‘mag verder blijiven, dat het inter-
na
ti
o
,
n
nle syndicaat voor wa’lsdraa’d, waarvan in ons
vorig artikel werd medegedeeld, ‘dat het in voorloopi-
gen vorm tot stand was gekomen; op 1 October ‘defini-
tief ‘in wering is getreden. Intussahen heeft men zich
voor niet langer
,
dan een half jaar gebonden.
(Slot volgt).
G.
S. .K. B.
DE NEDERLANDSCHE KATOENINDUSTRIE IN 1927.
II (Slot).
Verder ‘zijn er nog verschillende producten der Ne-
derla’ivdsche kato’eniin’dustrie, die in de statistiek niet
aus mainufacturen worden versneld en toch voor den
uitvoer van ‘belang zijn. Als ‘zooda’nig m(ygen
o.a.
ge-
noemd worden:
Tafel- en servetgoed, ‘handdoeken en ander huis-
h’oud’goed; zoowel afgepast al’s aan het stuk; bedde-
lakens en sloop’en, 2oow•el van lijnneiii, haiflinnein nls
katoen, diie toch hoofdzakelijk uit katoen bestaan,
waarvan in 1927 werden uitgevoerd:
1.164.000
K.G. ter waarde van
f
3.547.000 tegen in
1926
728.000 ,,
,,
,,
,, ,, 2.409.000
Odbr’eide- en tricot-goedereri, waaiwan de uitvoer
bedroeg in,:
1927: 1.071.000
KG. ter waarde van
f
3.216.000
1926: 1.013.000 ,,
,,
,,
,, ,, 3.428.000
Katoenen band en veters, waarvan werden ‘uitge-
voerd:
1927: 217.000
KG. ter waarde
van
f
658.000
1926:
215.000
742.000
Manufacturen van echte .zijlde of van ‘kus’tzijde met
andere stoffen (!beha’le wol):
1927:
106.000
KG. ter waarde van
f
666.000 1926:
26.000 ,,
,,
,,
,, ,,
198.010
Fluweel en peluche (lang- en ‘kortharig):
1927:
216.000
KG. ter waarde van
f
1.024.000
1926:
133.000 ,,
,,
,,
,, ,,
764.000
De uitvoer van katoenen stukgoederen “heeft, w’at
de land en van bestemming betreft, ‘bedragen:
Europa.
KG. netto gewicht Ter waarde van:
Groot-Brittannië
2.258.000
f
8.451.000
Denemarken
910.000
2.033.000
Noorwegen ……..’
618.000
1.571.000
Eur. Turkije
427.000
1.054.000
België …………
135.000
597.000 Griekenland
104.000
306.000
Duitschiand
.
88.000
213.000
Zweden…………
83.000
173.000
Bulgarije ………..
60.000
187.000
Roemenië
33.000
138.000
Azië.
Ned. Oost-Indië ….
14.941.000
f
47.131.000
Eng.-Indië
……..
‘
2.217.000
»
7.715.000
Ceylon …………
807.000
,,
3.093.000
Sia,m …………..
444.000
1.494.0J00
Malakka
&
N. W. Borneo
370.000
,,
1.519.000
China
…………
213.000
493.000
Arabië …………
27.000
,,
105.000 Syrië
…………
18.000
41.200
Az. Turkije……..
13.000
32.000
Afrika.
Br. bez. 0 -Afrika..
1.380.000
f
4.513.000
Br.
IV .Afrika
….
685.000
4.591.000
Unie Z.-Afrika ….
296.000
811.000
Fr. W.-Afrika
197.000
815.000
Port. 0.-Afrika ….
154.000
584 000
Egypte …………
146.000
,,
395.000
Amerika.
Argentinië
……..
833.000
f
2.208.000
Chili …………..
57.000
f
158.000
Suriname ……….
38.000
127.000
Columbia ……….20.000 ,
66.000
‘-Australië …………..15.000
f
45.000
De totaal-uitvoer is, wat de hoeveelheid betreft, on-
geveer 8 pOt. h’ooger dan o’ver 1926, terwijl de waarde
ongeveer ‘gelijk is, hetgeen natuurlijk in verband staat
met de lagere katoenprijizen ‘gedurende ‘het afgel’oopen
jaar, waardoor de ‘kottprij’s dezer ‘manufacturen vrij
belangrijk lager is geweest.
De uitvoer naar Nederlan’d’sch-Indië is iets grooter
geweest dn over 1926, doch relatief opnieuw afge-
nomen en ‘bedraagt t{hans 50 pOt. van ‘den to’tale,n uit-
voer. Vanaf 1921. is ‘dit percentage jaarlijks geregeld
verminderd van 68 pOt. tot 50 pOt. en blijkt ‘daaruit
dus ‘wel, ‘dat ‘de exportfa’brieken erin ‘geslaagd
‘zijn
den
afzet, ‘die hun in de Nederiaezdscihe koloriiën is ont-
vallen, te remplaceeren door grooteren ui’tvoer naar
an’dere landen.
In Nederl’an’dsoh-Iiadië zelf is ‘het aandeel van den
Jiipanscheu invoer von manufacturen opnieuw ‘toe-
genomen, zood’at J’apan thans de eerste plaats inneemt.
Volgens’ cle indische statistiek vindt men daarvoor
de volgende cijfers:
Invoer van &nge’b’leeik’te, geblee’kte, .gev’erfde en ge-
drukte, en ‘bon tgeweren ‘manufacturen, saron’gs, slee –
‘dangs ons.
1913
1926
1927
Waarde in Waarde in
Waarde in
f
010
f
01
f
Engeland
33.252.989 43 23.478.155 24 24.149.338 24
Nederland
33.300.874 43 33.666.633 35 30.876.550 30
Japan
. S:
204.961 – 30.438.187 32 35.472.315 35
Italië……
2.699.146
3 2.323.131
2
3.263.844
3
China
–
–
859.026
1
1.250.120 1
Zwitserland
169.239 –
477.605 –
598.179
1
Singapore.
1.901.586
3 2.069.933
2
991.117
1
Duitschland
–
–
16.435 –
288
—
Br.-Indië
-‘
– 2.737.215
3
4.717.369
4
Rest…….
6.355.831
8
809.777
1
547.208
1,
77.884 626 100 96.676.097 100 101.866.328 100
Al’s men de hoeveelheden voor elke categorie af-
zonderlijik heschoulwt, ‘zijn de vooruitzichten voor een
herwinnin’g van’het id’aar ‘verloren ‘terrein vrij’ h
o
p
e
loos. De Nederlandsche invoer beperkt zich hoofdza-
kelijk tot, enkele soorten van goederen als gdbleekte
caimhrics en geweven sarongs en kam’s, welke artikelen
door ver sclhil’lende gioote w’everijen in Twente ‘sedert
vele jaren speciaal voor ‘de Java-markt wordefl ge’fa-
briceor:d. In de overige rubrieken van ‘katoenen stapel-
artikelen neemt de Nederlaid’sche i’nvoej, op’ J’sva
steeds verder’ af en er bestaat ‘zeker weinig uitzicht,
dat hierin in de lomenide jaren weer verbetering zal
komen.
Wat ‘dcii uitvoer ‘van mnufacturen ‘betreft, hieribo-
ven hij’ ‘de rubriek ‘diverse’ goederen is ‘voor het eerst
vermeld ,,ma.nufacturen ‘van echte zijde of ‘van kunst-
zijde ‘met andere stoffen, behalve wol”. Daar hier te
lande slechts ‘zeer weinig ‘geheel zijden stoffen worden
geweven, ‘zal •dezn rubriek hoofdzakelijk betrekldig
hebben op katoenen stoffen, die gedeeltelijk ui,t kunst-zijde bestaan. De ‘hoev’eeliheiicl is nog wel niet groot,
doch de uitvoer over 1927* bedraagt toch 106.000 KG. ter waaride van’f 666 mille tegen 26.000 KG. ter ‘waar-
de van
f
106 mille in 1926, ‘zoodat men wel mag aan-
nemen; dat het gebruik ‘van (k’un’s’tzijde in onze Ne-
derlan,dsdhe ‘katoenweverij’en toenenende ijs. In ver-
schillende peraberi’cht’en heeft men ‘de laatste maan-
den uitingen kunnen lezen, ‘die er ‘op zouiden ‘kunnen
wijzen, d’at onze ‘k
a
t
oen
i
n
d’t
r
i op ‘dit gebied achter-
lijk is: Het i’s zeer ‘de ‘vraag, of dit verwijit wel ge-
heel
billijk
is’. In ‘de eerste plaats verkeert het’ gebruik.
van kû’nstzijden ‘gareh’s ,in de katoenin’dustrie nog in
ieen ‘outwikkel’i’ntgsstadium. De kwaii:tei’t ‘der kunsbzij’de
wordt nog geregeld verbeterd, zoowel wat de sterkte,
de ‘gelijlkmatig,hei’d, alsook wat ‘de w’asch’baarheid be-
treft. Bovenidien geven de fabrieken vn kunstzijide ‘zich steeds meer moeite, ‘hun product ‘af te leveren
338
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 April 1928
in een toestand, die de verwerking in de w-eefindustrie
v-ereenvou’di-gt, terwijl verder de prijzen van deze
ku.nstzij’den ‘garens heel wat lager zijn dan eenige
jaren geleden. Ook is het niet onwaarschijnlijk, dat
men ‘zich een overdreven voorstelling maatkt van de
n
hoeveelheid kusbzijden garens, die in andere landen
in •de ka’toen’weefindustrie wordt ‘gebruikt. Volgens
Amerikaansdhe publicaties bedraagt deze hoeveelheid
in de V-ereenigde Staten 1 pOt. van de hoeveelheid
ruwe katoen, hetgeen zou wijzen op een gebruik van
12 á 15 millioen KG. per jaar. In Engeland bedimagt
volgens •de advertenties -der gezamenlijke exporteurs
van katoenen manufacturen ‘dit verbruik 5 millioen
KG. per jaar op een ‘ka’toenverbrni’k ‘van -circa 650
millioen KG., du’s iets -minder dan 1 pOt. In Enge-
land publiceert mer sedert eenige jaren de uitvoer
van ‘katoenen ‘goederen, ‘vermengd met kunstzijde, af-zoniderlijk en ‘deze uitvoer bedroeg in:
– 1926: 60.416.422 yards,
1927: 72.431.463
terwijl de uitvoer van gewone katoenen .m’an’ufactureu
in deze beide jaren resp. 3834 ‘millieen ‘en 4117 mil-
lioen yard’s bedroeg. –
V’oor andere landen zijn schrij-vr -dezes’ ‘geen ge-
gevens bekend, ‘doc’h als men rekent, dat het verbruik
aan katoenen garen’s in ‘de ‘weverijen hier te lande
volgens- -de statistiek van voortbrenging en rvei4brui’k
gedurende 1926 ruim 58 -inillioen KG. ‘heeft bedragen,
-zou, hij een per’centsgewijs gelijk ‘gebruik aan ‘kunst-
zijde al-s in Engeland ‘en ‘de Ver. Staten, in onze -ka-
toenindustrie circ. 600.000 KG. ku.n,s’tzijden garens
per jaar verwerkt ‘kunnen worden.
Het is zeer ‘goed mogelij.k en zelfs ook waarschijn-
lijk, ‘dat het verbruik van kun’stzijde in de katoenwe-
verijen verder zal toen,e’men. Gedeeltelijk zal ‘het tam-
pc van deze -toeneming afhangen van ‘den vooruit-
gang ‘van de ‘techniek -in de kun-stzij-defabric’atie; als
men -er werkelijk in &laagt de daar gesponnen •garens
verder te verbeteren, ‘wordt ‘de ‘gebrui-ks’mogelijkheid
in ‘de text’ieli-ri’dustrie natuurlijk ook grooter-. Verder
is -de p-rj’skwestie zeer belangrijk en moet men niet
vergeten, dat kunstzjjrden garens in een ‘toestand voor
de
weverij
geschikt, thans nog ‘ongeveer drie maal zoo
duur zij’n al-s katoenen arens’, terwijl bovendien de
verwerking van •ku’n’stzijtde hoogere eisehen stelt -aan
de rJmg en vaardigheid van ‘de betrokken arbeiders, en
dus -daardoor ook duurder komt.
Koopers van katoenen manufhcturen, al-s -de groote magazijnen en warenhuizen bekijken ‘de zaak wel eens
anders en ‘o-ordeelen hoofdzakelijk naar de artikelen,
die
‘zij
zelf koopen en -die vooral in -de ‘betere raken
een gro-ote verscheidenheid van ‘k’waiiteitesi en dessins
omvatten. Zij vergeten ‘dan wel eens, dat zij -niet de.
e-enige consuxren-ten ‘van ‘katoenen -goederen zijn en
d-at voor -de ‘groote massa van elk volk ‘de dagelijkache
kleed’irig en vooral -de wrkkleeding nog ‘bijna uitslui-,
tend uit ‘katoen ‘bestaat en dat -voor ‘dergelijke kleeding
niet de glans of het uiterlijke aanzien, d’oc’h vooral
d-e prijs en de dum-zaaroheid den ‘doorslag geven. Op
de gro’ote overzees’c’he -markten, wakr over ‘het alge-
meen het levenspeil ‘heel wat lager is -dan in Europa
i’s zulk-s nog in veel sterkere mate het geval -en ‘merkt
men als fabrikant steeds, hoe ‘de vraag zich, wat ‘de
katoeiten manufac’turen betreft, meesal concentreert
op ‘de -eenrvonidige en -goedkoope soorten. Hierin wor-
den steeds de groots-te or’ders gegeven, terwijl ‘het ver-
bruik van de mooie en duurdere goederen bij-a over-
al heel wat geringer is.
Het is -dus zeer
-moeilijk
om than-s te voorspellen,
h’oe zich in de komende jaren het verbruik van kunst-
ziden garens in de w-eefindustrie zal ontwikkelen. Dat
dit verbruik ‘zal -toenemen, is buiten kwestie, voor
–
al
omdat men erin geslaagd i’s, ‘door ‘de vermenging van
katoen met kun
st-zijde,
vercbillende soorten -van ma-
nufacturen samen ‘te stellen. ‘die er heel mooi uitsien en ‘voor verschillende -doeleinden -gebruikt ‘kunnen worden, waarvoor ‘men vroeger an’dere grondstoffen bezigde. Op -dit gebied brengt de techniek nog dage-
ljks wat nieuws en zijn er zeker voor de katoenindus-
trie nog ‘groote mogelijkheden op
–
velerlei gebied. De
fabrica’tie van der-gelijke goederen, -evenals het gebruik
van ‘kunatzij-de in stapel-goederen, zal dan ook onge-
twijfeld verder ‘toeneman,’ doch het is wel degelijk ‘de
vraag, of -deze -toe’neming zoo ‘groot ‘zal zijn, ‘dat ‘hier-
door ‘de steeds -doorgaande uitbreiding van het pro-
du’cti-ev-erm’oge’n -d-er kunstrjdefabrieken een -duurzamen
afzet zal vinden. De ‘ka’tioenindus’t,rje al’s zooda’nig kan
natuurlijk alleen voordeel hch’be-n van -deze uitbrei-
ding van productie en het zal zeker interessant zijn
in -de’ ‘komende jaren ‘de ontwikkeling ‘op ‘dit gebied
te volgen.
Wat de vooruitzichten voor 1928 voor de katoenin-
– dustrie ibejtreft, hierover -is nog weinig te zeggen. Het
momente-ele prijsniveau lijkt niet albnormaal hoog en
over ‘het algemeen zijn voorraden van manufacturen
niet belangrijk, wodat men oo-k op ‘de overzeesche
markten wel orders schijnt te willen -geven. D,e con-
currentie blijft echter groet, zoo’wei ‘van Engel-and
als ook van verschillende andere Europeesche landen,
als
‘bijv.
Zwitserland, Italië, België en ook Tsjecho-
S-lowakye, waar
–
dikwijls de pro’du’ctiekosten la-gen zijn
en welke landen alle hun textiel
,
in:dustr-ie na den oor-
log nogal ‘hebben uitgebreid, zoodat
ziji
te veel produ-ceeren voor het ei’gen land en ‘dus voor een gedeelte
van hun artikelen wel op export zijn aangewezen. Het
is zeker te hopen, -da’t in ‘de komende jaren de con-
currentie-mogelijkheid voor onze eigen in’dustrie niet
nog -moeilijker zal worden en -dat’deze er ‘in za’l slagen
ocik -voortaan met su’cces dan afzet harer fa-brikaten
verder
.
uit
–
te breiden. J. G.
DE RIJKSMIDDELEN.
n ‘dit ‘nummer ‘treft men -aan het «gebruikelijke over-
zicht van ‘de opbrengst der R-ijksrni-ddele over -de
maand Maart 1.928, vergeleken met ‘de o’vereenkom-
stige cijfers van Maart 1927. –
De gewone middelen brachten in -de afgeloopan
maand
f
30.066.500 op ‘tegen
f
39.810.700 in Maart
1927 en v-ert-ooneu mi’tsdien een achteruitgang van
f
744.200. De totale opbrengst in ‘de ‘afgeloopen maand
overtrof ‘d-aaaentegen de ra’ming met een ‘bedrag van
f
235.100. Zooa’l’s evenwel reeds in ‘de ‘heide vorige overzichten – werd opgemerkt, geef-t ‘di-t cijfer ‘geen
juist beeld ‘van den werkeljien toestand, -daar
,
wetten
-zijn tot s-tand ‘gekomen, waarvan een lagere opbrengst
der perso-neele ‘belasting er ‘der inkomstenbelasting is
te verwacchten. Met het oog op ‘deze -verlagingen
zijn de ‘betreffende. ‘mi-ddelenposten respectievelijk
f
6.500.000,— en
f
15.000.000 minder geraamd. W-aar
-de invloed ‘daarvan ‘zich evenwel eerst, in de tweede
helft des jaars zal doen gevoelen, moet ‘de rami-n’g
voor Maart 1928 dus, om ‘tot een juiste vergelijking
te komen, feitelijk met 1f12 van
f
212 -millioen, di.
met
f
1.791.100 worden verhoogd. Hierui’t valt’ af te
leiden, ‘dat de opbrengst ‘der-middelen in da afgeloo-
pen maand feitelijk
f
1.556.600 bij ‘het voor die maand
geraamde opbre,ngstcijfer is ten achter gebleven.
De totaal-opbrengst -over de eerste ‘drie ‘maanden
van ‘dit jaar bedroeg
f
120.008.100, – di,
f
1.327.400
minder ‘dan in -hetzelfde tijdvak van het
–
vorige jaar.
Daarentegen wer’d -de ra’mi-ng in genoemde periode met
f
3.513.900 -overschreden. Past men evenwel ‘dezelfde
correctie toe, al’s hierboven ten- aanzien v-an de op-
h
r
engs
t over Maart werd aangebracht, dan -blijkt, dat
‘de ‘opbrengst in het eerste kwartaal feitelijk
f
1.861.100
minder ‘dan -de raming heeft ‘bedragen.
In
vergelijking ‘met -de overeenkomstige ‘maand van
het vorig jaar vertoon-den ‘de grond’belasting, -de -di-vi-
-de’n-d- en tantimdbeiai-t.i’ng, -de invoerrechten, het sta-
tistiekre-cht, de geslacht-, de gedistilleerd-, de bier-,
de suiker- en de ta’hakaccijns, de belasting op gouden
en zilveren ‘werkec-, de zegelrechten, de registratie-
rechten. de domeinen en de -loodsgel’den een hooger
opbrengstcij-fer. ‘Daarentegen brachten ‘minder o-p ‘de personeele ‘helasti n-g de inkomstenbelasting, -de vec–
-,
18 April 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
339
xogens’bela&bin.g, de zout- en do rwijtnaccij’ns, de belas-
ting op rijlwieien en de rechten van successie, van
overgang bij overlijkien en ian schenking. De op-
brengst der jacht- en vissciherijakten was zó6 gering,
dat deze evoegeiijk kan worden verwaarloosd. Over
het geheel geno’meii, verschilde de loop der middelen
in de &fgelooen maand niet zooveel van die in
Maart 1921.
De grondbelasting’ gaf ditmaal weer een stijgLng
iii opbrengst te zien (van
f
100.600), ‘vermoedelijk een
gevolg ven een iets snellere invordering van het rés
–
tant ‘van den vorigen dienst. Aangezien dit middel ook
in do maand JanuarI betrekkelijk rui’ heeft gevloeid,
kon over liet eerste kwartaal ruim
f
340.000′ meer wor-
den geboekt dan over
,
hetzelfde tijdvak ‘van, het ‘vorige
jaar. De Jamiug werd in de eerste drie maanden bij
lange na niet bereikt.; het nadeelig verschil beliep
f
501.400, waarbij evenwel ‘dient ‘te worden ‘bedacht,
da’t’de maanden Februari en Maart voor deze belasting
niet de meest gunstige plegen te zijn.
Evenals de vorige.rnaa.nd liep de personeele belas-
ting in opbrengst terug. Het ‘decres bedroeg niet min-
der ‘dan
f
221.000,—, doch wordt vrijwel geheel ge-
compenseerd door de ruime ontvangsten, die in Januari
cii Februari jI. uit dit middel werden verkregen. Gere-
kend over drie maanden leverde 1028 nog een klein
surplus boven het voorafgaande jaar ‘van ruim
f
55.000). De ramin.g werd in het eerste kwrtaa1
daarentegen niet bereikt. 1-let nadeelig ‘verschil ‘bé-
‘droeg
f
813.400, doch moet feitelijk met ruim
f 13
millioen worden ‘verhoogd, daar de’belastingverla’gi.ng,
met het oog ‘waarop de rbetreffen’de rnid’delenpos’t
f 6
‘niiliioen lager werd gesteld, nog bijna niet wordt ge-
voeld. Aan den anderen kant mag niet worden verge-
ten, dat de maanden Fdbruari en Maart voor de perso-
neele Ibelaghing
,
doorgaans niet voordeelig zijn.
Ook ‘cle inkoms’teulbelasting gaf een ‘daling in op-
brengst te zien, en wel met ‘het niet ‘onbelangrijke be-
drag van
f
1.046.300. Vermoedelijk is’deze terug-
gang te wjjten aan een vertraging in de aan’slagsrege-
lin’g. Daarentegen’ werd de raming met ruim f 019.000
overtroffen, (in cle maand Maart vloeit ‘deze belasting
meestal vrijt ruim). Bij ‘vergelijking van. ‘de ontvang-
sten over de eerste kwartalen ‘van 1027 en 1028 ‘blijkt,
dat ‘de opbrengsten als ‘volgt over ‘de verschillende dienstjaren kunnen worden ‘verdeeld’..
•
Jan.
t/m. Mrt. 1927
Jan.
t/m. Mrt. 1928
1924/25.
…
f
428.000,—
–
‘1925126.
…
1.820.000.—.
f
353.700,-
1926/27….
25.346.600,—
,,
‘
1.861.900,-.-..
1927128….
–
,,
23.542 700,-
Totaal.
f
27.594.600,—
.
f
25.758.300,-
De ‘vergelijking ‘valt thans in het nadeel van 1928
ui’t (‘teruggang
f
1.836.200,—). Daarentegen werd de
ram ing belangrijk overehreden (met
f
4.508.300,—).
Ne@mt men evenwel in aanmerking, dat ‘de opbrengst
van deze ‘belasting
f
15 ‘mii]ioen lager werd geraamd,
terwijl ‘de bedoelde maatregel eerst met 1 Mei a.s. in
‘werking zal ‘treden, ‘dan. ‘verliest deze ov’ertchrijding
ten eenen’ma’le haar in het oog vallend karakter.
De ve.rmogen’s’belas’ting ‘gaf
f 19.000,—
minder te
‘hoeken clan in Maart 1927, ‘waarvoor in’tueschen een
‘bepaalde oorzaak niet aan’w’ijsbaar is; misschien doet
‘zich hier een lcleine vertraging in ‘de aanslagsregeling
gevoelen. Gerekend over het ‘eerste kwartaal werd noch
de opbrengst van ‘het vorige jaar, noch ‘de raming be-
reikt (achteruitgang rezp.
f
224.000,— en
f
165.500,—,-).
Bij: het laatstgenoemde cijfer moet ‘worden ibedacht,
‘dat de vooi- 1928 geraamde inkomst
f
1.800.000,— ho’o-
ger is gesteld dan voor het vorige jaar, zulk’s in ‘ver-
‘band met ‘cle stijging, die ‘di’t middel ‘deu laatsten tijd
te zien gaf.
De dividend- en tan’tiè’mdbe}asting gâf een hoogere
ophreu’gst ‘van
f
435.300′,— waarbij evenwel moge wor
den opgemerkt, dat ‘de opbrengst van. Maart 1927 ‘bui-
tengewoon ‘laag was. Daar deze belasting oo:k in do
vorige maanden vrij ruim heeft gevloeid, ‘kwam in ‘het
le kwartaal 1928
f
119.400,— méér ‘binnen ‘dan in
‘ dezelfde maanden van 197. Daarentegen werd
f
2.711.600,— minder ontvangen dan 3J12 ‘der raming.
Een ‘bepaalde conclusie mag
.
hieruit niet worden ge-
tcikken, ‘daar ‘de dividend- •en •tantièmebelasting ‘op
zeer onregelmati’ge wijze binnenkomt en de eerste
maanden ‘van het jaar doorgaans ‘vrij on’voordeelig zijn.
Ook moge nogmaals in ‘herinnering worden gebracht,
dat voor 1928 een’ hoogere opbrengst van
f
6 millioen
‘werd geraamd; de volgende maanden zullen leeren, of
deze optimistische ramin’g al of niet gerechtvaardigd’
was.
De invoerrechten ‘gaven een stijging in opbrengst
te zien van
f
310.100,— en.het s’tatistiekrec’ht een van
f
15.600,—. Gerekend over ‘drie maanden ‘bedroeg cle ‘vooruitgang onderscheidenljk
f
1.780.900 en
f
101.800,—, terwijl de raming ‘bij beide middelen
eveneens werd overschreden (met respectievelijk
f
2.166.400,— en
f
52.200,—). In deze gunstige uit-
komsten, ‘die ook in ‘liet vorige jaar konden worden ge-
c’onsta’teerd, mag ongetwijfeld een bewijs ‘van opleving
van. ‘den handel worden gezien.
Van ‘de accijnzen vertoonden ‘alleen de ‘zout- en de
wj’naecj’ns een lager opbren’gstcjfer. Eerstgenoemd
middel liep ‘terug met
f
26.800,— en ‘deed de in’koms’t
over het le kiwartaal 1928
f
14.800 dalen ‘beneden
‘die van het ‘tijdvak Januari—Maart 1021. De wijn-
accijns gaf
f
11.200,— minder te boeken, waardoor
de vooruitgang van Februari ‘weer geheel werd teniet
gedaan. De overige accijnzen bewogen zich alle in stij-
gende richting. De ‘geslachtsaccij’ns leverde een accres
o’p ‘van
f
6.600,— waardoor ‘de opbrengst over het
eerste kwartaal
f
200.000,— steeg lboven ‘die van. ‘de-
zelfde periode van 1921. Wellicht is hierin een gevolg
van ‘de verminderde ‘aanvoeren ‘van ‘bevroren buiten-
landscih vleesc’h te ‘bespeuren. Het gedistilleerd bracht
ditmaal
f
53.900,— méér in ‘de schatkist, ‘doc’h ‘d’it kon
de ongunstige uitkomsten van de ‘beide vorige maan-
den niet goed maken; het eerste ‘lcwa.rtaal 1928 leverde
f
371.000,— minder op dan doeer’ste drie maanden
van 1021; ook de raming werd niet ‘bereikt (nacleelig
verschi.l
f
751.700,—). De bekende oorzaken (frau’de,
dran’kbestrj’rling e.d.)
zijn
‘hierin ‘te onderkennen. Ook
de bieraccijus steeg in opbrengst (met
f
11.300,—),
doch de reming werd niet ‘gehaald (ruim
f
111.200
kwam minder binnen). De sui’keraccijns ‘accresseerde
niet
f
30.000; dank zij: de ruime ontvangsten in de
maanden Januari en Februari
van
‘dit jaar, ‘kon in
het eerste kwartaal 1928
f
1.252.000,— iméér worden
geboekt ‘dan in liet vori’ge jaar, ‘terwijl ‘de raming met
f
1.068.900,— werd ‘overtroffen. Zooals reeds in het
overzicht over Februari werd ‘opgemerkt, ‘staat deze
ruime ontvangst in verband met het speculatief in-
slaan ‘van ‘voorraden, daar ‘dbor ‘de handelaars in ‘dit
artilcel een stijging van ‘prijzen wordt verwacht. Em-delij’k trekt de taba’lcsaccjns de aandacht, dief 269.600
méér opleverde dan in Mairt 1927. Gerekend o’ver’drie
maanden kwaim
f
879.600,— méér ‘in ‘dan gedurende
dezelfde periode ‘van 1927, terwijl
3112
der raming met
f 335.700, werd overschreden. Uit ‘de aanhoudende
stijging ‘der op’bren’gst van den ‘ta’ba’ksaccij’ns mag wel-
licht tot een opleving in de sigarenindustrie ‘worden
geconcludeerd.
De belasting op ‘goden en zilveren werken gaf
f 1.200 boven de .inkomst van Maart 1921 en bleef
• zich ‘dus’ in stijgende lijn, bewegen. Daarentegen gaf de rij’wielbelasting
f
128.800,— minder te boeken,
waarbij evenwel dient te worden bedacht, .dat in het
loopeude jaar 10 pOt. van ‘de werlcelijke opbrengst aan
de gewone middelen ten goede Icomt, teriviji in 1921
40 püt. onder de gewone middelen is ‘gebracht, en dat
voorts ‘de kosten ‘van een rjwielpiaatje van
f
3 tot
.f
2,50 zijn terugverlaa’gd. ‘De totale opbrengst ‘der rij
–
•wiei’belas’ting beliep in ‘het eerste kwartaal f 4.966.400. [n’rtegenstel1ing met de ‘vo:rige ‘maand liepen ‘de ze-
geii’ech’ten met
f
214.100,— omhoog, ‘hetgeen ‘bijna
geheel aan en ruimer ‘vloeien van de beursbelasting
was ‘toe te ‘schrijven, ‘die met
f
245.100,— vooruitging,
dank zij: ‘mede ‘de uitgifte hier ‘te lande van veel bui-
340
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 April 1928
teulandsche obligatiën. Ook cle registratierechrten ga-
ven een hoogere ifikomst
(f
985.000,— méér). Gere-
kenci over drie maander, leverde de eerstgenoemd be-
lasting minder op (nl.
f
221.300,—) dan in 1921;
de registratierecJhten brachten in gemeld tijdvak
f
1.381.600,— méér in dë schatkist. De raming werd
in het le kwartaal. bijt ‘beide middelen overtroffen
(rsp. met
f
359.100 en
f
831.000), en dit ter-
wijl de opbrengstcijfers voor 1928 onderscheidenlijk
f
5.000.000,— en
f
1.500.000,— hooger zijki gesteld.
De successierechten vertoonden weer
,
een ‘bel an.grijie
daling in opbrengst, dirilmaal van
f
1.051.300,—, ge-
vol;g van de doorwerking van de verlaging van dit
recht Ibiji -de wat van 28 December 1026 (Staatsbiad
No. 429), welke sedert Septber 1921 haar invloed
doet gevoelen. Gerekend over drie maanden kwam
reeds
f
4.226.500,— minder binnen. Ook de raming
werd niet gehaald (nadeelig verschil
f
543.400,—).
De grillige loop van dit middel maakt het evenwel
moeilijk, hieraan een bepaalde conclusie te verbinden.
De domeinen gaven
f
93.500 en de loodagelden
f
14.000,— méér rte boeken. Voor wat dit laatste mid-
dal betreft, kwam in het eerste kwartaal
f
10.100,-
binnen ‘boven de opbrengst van de gelijknamige maan-
den van 1927. Daarentegen bleef de opbrengst
f
11.800,— biji de raming ten achter.
De inkomsten van het ,,Leeningfonds 1914″ bedroe-
gen in de afgeloopen maand
f
6.124.800,— tegen
f
8.667.400,— in Maart 1921. Van eerstgenoemd be-
drag was ruim
f
3.621.000,— aan de Verdedigingsbe-
lastingen te danicen. In de eerste drie maanden van
1928 kwam in totaal
f
19.689.000,— binnen (in het-,
zelfde tijdv&k van 1021
f
25.326.300,—).
Voor het ,,Wegenfonds” werd in de afgeloopen
maand
f
495.400,— geïnd, waarvan
f
322.100,— op
rekening komt ‘van de Rijwiel’belasting. De opbrengst,
over het le kwartaal van 1928 ‘bedroeg
f
5.199.600,—.
• DE INDISCHE MIDDELEN OVER JANUARI 1928.
De opbrengst van de Landsmiddelen over de eerste
maand van het jaar maakt, vergeleken met die over,
Januari van het vorig jaar, een gunstigen indruk;
de totaalopbrengst is thans ruim
f
1,2 milI. hooger.’
Als nieuwe heffing deed op 1 Januari jl. het goe-
derengeld zijn entrée; het aandeel daar.van in het
gunstig verschil is rond
f
250.000. Andere nieuwe
of verhoogde heffingen zijn dit jaar niet van invloed;
de verlaging van enkele tarieven van de Pandhuis-
regie is nog niet in werking getreden.
Meer brachten op de groepen belastingen, mono-
polies en bedrijven, minder de Landsproducten en de
middelen saamgebracht in de groep ,,aflerlei”. De
hoogere opbrengst van de belastinggroep in totaal
ad ruim
f
850.000 is
gelijk
aan die van de invoer-
rechten en accijnzen, doch ook andere middelen ver
toonden een aceres, enkele bleven bij het vorig jaar
ten achter. Vooruitgang valt te constateeren bij:
Invoerrecht
……… . ….
0,858
mill.
Uitvoerrecht …………..0,114
Accijnzen
…………….0,214
Statistiekrecht …………0,070
Personeele belasting ……0,053
Vennootschapsbelasting . . .
0,400
Verponding
……………0,100
Slachtbelasting ….. . ……
0,084
Ong’unstige
verschillen de volgende:
Inkomstenbelasting ……..0,219 mill.
Zegeirecht …. . ………..
0,502
Landelijke inkomsten ……0,159
De stijging van den
invoer
en daardoor die van
het
invoerrecht is
opmerkelijk; het verloop in de
eerste jaarmaand was als volgt:
Januari 1925 ………
f
5,7 miii.
Januari 1926 ……..,, 6,7 Januari 1927 ……..,, 6,4
Januari 1928 …. …. ..7,3
De gemiddelde raming is met niet minder dan
f 1
milI.
overtroffen.
Het
uitvoerrecht
bracht vergeleken
bij
1927 over
de eerste maand
f
114.000′ meer op; daarmee is de
teruggang vergeleken bij dezelfde maand van 1926,
die een lagere opbrengst gaf van rond 3 ton, echter
nog niet ingehaald. De maandraming is met rond
f
50.000 overtroffen.
De hoogere ontvangst aan
accijnzen
heeft in hoofd-
zaak betrekking op den accijns op
petroleum
en
gedis-
tilleerd,
welke middelen resp. 2 ton en
f
24.000
meer opbrachten; de
accijns
op
lucifers daarentegen
gaf over verslagmaand een lagere ontvangst te zien
van
f
8.000.
Het
zegelrecht
toont een
opmerkelijke
daling; het
nadeelig verschil is echter weinig reëel daar dit ont-
stond door eenige teruggaafposten, samen rond 5 ton,
op een aan het afgeloopen dienstjaar ten goede ge-
komen bate uit den verkoop van zegels aan den Im-
migratiedienst, waarvan een deel eerst in 1928 is
teruggestort.
De
landelijke inkomsten
gaven een lagere ontvangst
te zien van
f
159.000 dan over Januari 1927, welk
bedrag voor rekening komt van de landrente.
De slachtbelasting bracht
f
84.000 méér op dan in
dezelfde maand van 1927, en bleef met
f
4.000 be-
neden de maandraming.
Monopolies.
Opium ………. ……….0,488 miii. meer
Zout ………. …………
0,096 ,,
minder
Pandhuizen …………….0,207 ,,
meer
Producten.
Landscaoutchoucbedrjf
0,211 miii. meer
Boschwezen …………….0,050
51
Goud
………………..0,044
,,
minder
Tin
…………………..1,261
32
Steenkolen …………….0,022
meer
Bedrijven.
Havenwezen …………..0,429 mill. meer
Baggerdienst …………..0,057
minder
P.T.T. ………………… 0,141
meer
S.S. en Tr. en Automobiel-
diensten
.
……… ……… 0,493
De opbrengst van den opiumverkoop was over de verslagmaand bijna 5 ton hooger dan in Januari van
het vorig jaar; hierin is te onderkennen de invloed
van de strengere bestrijdingsmaatregelen en het
minder streng toepassen van de licentiestelsels. In
1927 overtrof de maandopbrengst die van het voor-
afgaande jaar met 2 ton. De ontvangsten overtroffen
de maandraming eveneens met
f
500.000.
De hoogere ontvangsten van het
Havenwezen, ver-
geleken
bij
de maandraming, tot een bedrag van
f
1.166.000
zijn
o.m. een gevolg van de vooruit-
betalingen bij de groote havens, welke in Januari
en Juli van elk jaar plaats hebben. De hoogere op-
brengst over Januari vergeleken
bij
die over dezelfde
maand van 1927 komt voor een bedrag van
f
249.000
voor rekening van de heffing van het goederengeld,
waarvan de gemiddelde maandopbrengst is geraamd
op
f
203.800.
De ontv.angsten van den
Post-, Telegraaf- en
Telefoondienst
vertoonen een
stijging
bij die over
Januari 1927 van
f
142.000; de raming is overtroffen
met
f
171.000. Deze
stijging
boven die over Januari
1927 bedraagt voor de brieven- en pakketpost
f 104.500, voor de telegrafie
f
33.600.
Het accres in de maandopbrengst van de
Spoor-
wegen
vergeleken
bij
die van 1927, bedraagt niet
minder dan 5 ton. Hiervan komt voor rekening van
de S.S. op Java en Madoera
f
357.000,
terwijl
de
Atjehtram, de Spoorwegen ter Westkust van Sumatra
en die ter Sumatra’s Zuidkust meer opbrachten resp.
f
41.000,
f.
43.000 en
f
73.000. 1)at de totaal-ontvangst
beneden het maandgemiddelde ligt, is niet van eenig
belang daar dit gemiddelde voor de S.S. ontvangsten
18 April 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
34′
geen reëele beteekenis heeft door zeer kenmerkende
seizoen-invloeden (suikervervoer).
Op den post
Mijnconcessies
is een teruggave tot
een bedrag van
f
420.000 wegens te hoog opgelegde aanslagen over de jaren 1923 en 1924 moeten worden
geboekt.
AANTEEKENINGEN.
De buitenlandsche ‘handel van de Vereenigde
Staten in 1927.
Het Departement van Handel van de Vereenigde
Staten publiceert in zijn Trade-Inform ation-Bulletin
No. 537 tal van uitvoerige gegevens over den buiten-
landschen handel van de Vereenigde Staten gedurende
1927, waaraan wij het volgende ontleenen:
De uitvoer bereikte in 1927 een totale waarde van
$ 4.865.000.000 tegen $ 4.809.000.000 in 1926. De in-
voer bedroeg $ 4.184.000.000, tegen $ 4.431.000.000
in het voorafgaande jaar.
Het resultaat van de vermeerdering van de uitvoer-
waarde eenerzijds en van de vermindering van de
invoerwaarde
anderzijds
was een toeneming van het
invoersurplus van $378.000.000 in 1926
, tot $ 680.000.000
in 1927. De invoer van goud was iets kleiner dan in
1926,
terwijl
de uitvoer belangrijk toenam. De netto-
invoer van goud bedroeg derhalve slechts $ 6.000.000,
tegen $ 98.000.000 in 1926.
In totaal steeg de waarde van den uitvoer in 1927
ten opzichte van dien van 1926 met 1.2 ‘pOt. De
waarde van den totalen invoer daarentegen daalde in verhouding tot den invoer in 1926 met 5.6 pOt.
Dergelijke veranderingen behoeven echter niet
alleen het gevolg te
zijn
van wijzigingen in den
omvang
van den handel, doch kunnen evenzeer voort-
vloeien uit
prijsfluctuaties.
Om de beteekenis van
zulke verschuivingen in den internationalen handel
juist te waardeeren is het derhalve noodzakelijk den
invloed van deze beide factoren te scheiden. De
eenige afdoende methode om wijzigingen in den om-
vang van den buitenlandschen handel te schatten is
de berekening van het percentage van de kwantita-
tieve verschuiving voor ieder belangrijk artikel af-
zonderlijk en de samenvatting van deze verschillende
wijzigingen in één algemeen gemiddelde met behulp
van prjscoëfficiënten, die hun relatieve beteekenis
aangeven.
Wanneer men de bovenstaande cijfers op deze
wijze corrigeert, blijkt, dat – in verband met de
daling van het algemeen prijsniveau – de export
niet met 1.2 pOt. doch met 8 pOt. is toegenomen,
terwijl de import niet met 5.6 pOt. daalde doch zelfs een kleinigheid grooter was dan in het voorafgaande
jaar.
Let men niet op de waarde, doch op den omvang van den handel, dan overtreft 1927 voorzoover het den uitvoer betreft alle voorafgaande jaren, terwijl
de invoer ongeveer gelijk bleef aan 1926. –
Niet alleen de handelsbalans, doch ook de betalings-
balans van de Vereenigde Staten was in 1927 be-
langrijk grooter dan in het voorafgaande jaar. De
pariwaarde van de buitenlandsche leeningen, die in
de Vereenigde Staten zijn ondergebracht, bedroeg
$ 1.593.000.000, hetgeen, $ 275.000.000 grooter is dan
in 1926. Ook het totaal der uitgaven van Amen-
kaansche touristen in het buitenland nam toe, even-
als de interestbetalingen op Amerikaansche beleg-
gingen in het buitenland. Zendingen van emigranten
daarentegen waren iets kleiner dan in het vooraf-
gaande jaar.
Wat het verloop van den handel van de Vereenigde
Staten gedurende 1927 betreft, valt op te merken, dat
de seizoenbeweging minder groot was dan in den
regel het geval placht te zijn. De uitvoer bereikte als
gewoonlijk ten gevolge van den invloed van de land-
bouvprodutiten een laag punt in het begin van den
zomer, steeg tot een hoogtepunt in het najaar en
dahlde. vervolgens geleidelijk gedurende den winter
en het voorjaar,
De voornaamste wijzigingen in de samenstelling
van den buitenlandschen handel waren ten opzichte
-van 1926 een
vermeerdering
in den uitvoer van grond-
stoffen voor voedingsmiddelen en in den uitvoer van
halffabrikaten en een
vermindering
in den uitvoer van grondstoffen en gefabriceerde voedingsmiddelen. De
daling in den uitvoer van grondstoffen kan geheel
worden toegeschreven aan de vermindering van de
abnormale vraag, voor steenkool, die een gevolg was
van de Engelsche kolenstaking in 1926, terwijl de
daling in de waarde van den uitvoer van gef abri-
ceerde voedingsmiddelen was te wijten aan een ver-
mindering, zoowel in de hoeveelheid als in de waarde,
van den uitvoer van vleesch en dierlijke oliën. De
uitvoer van eindproducten, zette zijn stijging voort,
zoowel in hoeveelheid als in waarde, ten gevôlge van
de belangrijk grootere vraag naar Amerikaansche
automobielen en machinenjeën.
De belangrijkste verschuivingen in den invoer
waren een aanzienlijke
vermindering
in de waarde
van grondstoffen, zoowel voor fabrikaten als voedings-
middelen, en in halffabnikaten. De daling in de waarde
van den invoer van grondstoffen is voor een groöt
deel toe te schrijven aan den lageren prijs voor rubber, doch ook de gemiddelde invoerprijzen van ruwe zijde,
wol en onverwerkt katoen daalden, terwijl ook de
hoeveelheid geïmporteerde wol eenigszins verminderde.
De daling in de waarde van den invoer van grond-
stoffen voor voedingsmiddelen vloeide hoofdzakelijk
voort uit een vermindering van de hoeveelheid zoowel
als van de waarde van den invoer van koffie. Een
aanzienlijke stijging in de prijzen van suiker daaren-
tegen leidde tot een
toeneming
van de totale waarde
van den invoer van gefabriceerde voedingsmiddelen.
De eenige belangrijke wijziging in de geografische
verdeeling van den uitvoer waren een vermeerdering
van den uitvoer naar Canada en Afrika en een ver-mindering in den uitvoer naar Oceanië en Latijnsch
Afuerika. De vermeerdering iriet $ 97.000.000 in den
handel met Canada was een gevolg van grootere
graanverschepingen en vermeerderden uitvoer van
automobielen en machinerieën. Anderzijds nam de
uitvoer van automobielen naar Australië en Nieuw-
Zeeland een weinig af en was deze vermindering de
voornaamste oorzaak van de daling van den uitvoer
naar Oceanië. Verminderingen in den uitvoer van
13 tot 16 pOt. naar het Vereenigd Koninkrijk,
Frankrijk en Italië, werden ongeveer opgeheven door
een vermeerdering van den uitvoer naar Duitschland
met ongeveer een derde en een kleinere vermeerdering
in den uitvoer naar de meeste andere Europeesche
landen. De verschepingen van katoen, vleesch en
steenkool waren kleiner dan in 1926, terwijl de uit-
voer naar Europa van graan, koper en automobielen grooter was. Invoer van alle werelddeelen daalde in
1927 in waarde. Ongeveer 315 van’ de totale ver-
mindering vond plaats in den invoer uit Azië, het-
geen hoofdzakelijk een gevolg was van de lagere
prijzen van rubber en zijde. Ook de totale waarde
van den invoer uit Zuid-Amerika was belangrijk
kleiner, hetgeen een gevolg was van geringere aan-
koopen van nitraat, koper en wol en een daling in
den prijs van koffie. De handel met Europa was
slechts iets kleiner dan in 1926, terwijl Europa
Azië verving als voornaamste leverancier van grond-
stoffen bij den invoèr in de Vereenigde Staten.
* *
*
Gaat men de ontwikkeling van den buitenlandscheni
handel van de Vereenigde Staten gedurende de laatste
vijf-en-twintig jaren na, dan blijkt, dat de uitvoer
sinds het begin van deze eeuw tot 1914 toe regel-
matig is gestegen, terwijl de vermeerdering gedurende
de oorlogs- en na-oorlogsperiode sprongsgewijze
plaats had. Deze stijging was echter ten deele een
gevolg van de algemeene prijsstijging. De jaren 1921
342
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 April 1928
en
1922
geven een scherpe daling te zien, welke
eveneens voor een groot gedeelte aan een wijziging
van het algemeene prijsniveau is toe te schrijven.
Sinds
1922
beleven ‘wij een nieuw tijdperk van
expansie, dat nu reeds meer dan vijf jaar heeft
geduurd. Daarbij was de tendens van den invoer
ongeveer gelijk
aan die van den uitvoer, behalve.
dat de expansie gedurende de oorlogsjaren minder
groot en de toeneming in de laatsté jaren ver-
houdingsgewijze grooter is geweest. Over het algemeen
kan men zeggen, dat de verhouding van den invoer
tot den uitvoer in een tijdperk van binnenlandschen
indiistrieelen bloei toeneemt en bij een dalende’
tendens in het zakenleven vermindert.
Zoo
zien wij,
dat het
verhoudingscijfer,
dat in
1921 56
pOt. bedroeg;
in
1926
steeg tot
92
pOt., ht hoogste cijfèr ge-
durende de laatste’ dertig jaren, en in
1927
weder
daalde tot
86
pOt., hetgeen ôngeveer overeenkomt
met het cijfer voor
1925.
De toeneming van den uitvoer van de Vereenigde
Staten in verhouding tot dien van de jaren van.
voor den oorlog is bijzonder merkwaardig in verband
met het feit, dat de handel van tal van andere
landen, wanneer men rekening houdt met de wij-
zigingen in het algemeen prijsniveau, in dienzelfden
tijd aanzienlijk is gedaald. De uitvoer van de
Vereenigde Staten vormde van den totalen uitvoer
van’ alle belangrijke haridelsstaten in de wereld
12,8
pOt. in
1913, 16.3
pOt. in
1925
en
bijna
17
pOt.’in
1926.’
Deze stijgende
lijn
werd slechts onderbroken
door de jaren, die op het sluiten van den vrede
volgden, waarbij men echter wel dient te bedenken,
dat de uitvoer van de Vereenigde Staten in ver-
houding tot den uitvoer van de overige wereld
gedurende den oorlog tot een abnormale hoogte was’
gestegen.
Ondanks dit stijgend aandeel van de Vereenigde
Staten in den geheelen wereldhandel, blijven zij
in verhouding tot de meeste andere landen toch nog
steeds een min of meer zelfstandige economische eenheid.
Een relatief veel geringer deel van hun consumptie
behoeft te worden ingevoerd dan in de’meeste andere
landen ‘het geval is. Dientengevolge behoeft het ook
slechts beperkte hoeveelheden van zijn totale productie
uit te voeren om dezen invoer te betalen.
Overigens loopt de verhouding van den uitvoer der
verschillende goederen tot hun totale binnenlandsche
productie onderling natuurlijk sterk uiteen.
Wanneer men de gefabriceerde voedingsmiddelen
buiten beschouwing laat, is de waarde van den uit-
voer van Amerikaan sche industrieele producten
momenteel zesmaal zoo ‘groot als in het begin van
deze eeuw. Zelfs wanneer men den invloed van het
hoogere prijsniveau elimineert, is de omvang nog
verciriadubbeld. Niettemin is de verhouding, waarin
de uitvoer van fabrikaten (gefabriceerde voedings-
middelen niet ,inbegrepen) staat tot hun totale
productie, niet wezenlijk grooter dan
25
jaar geleden,
aangezien de expansie van de binnenlandsche markt
in dezelfde verhouding is toegenomen.als de uitvoer.
De verhouding van den uitvoer van gefabriceerde
voedingsmiddelen tot hun totale binnenlandsche pro-
ductie daalde in hetzelfde tijdsverloop niet onbe-
langrijk. Hel is overigens begrijpelijk, dat de regel-
matige vermeerdering van de bevolking in de Ver-
eenigde Staten, die relatief veel grooter is dan in
de Europeesche landen, tot een vermindering in de
relatieve waarde in den uitvoer van voedingsmiddelen
(grondstoffen zoowel als gefabriceerde voedingsmid-
delen) heeft geleid, te meer daar inmiddels Canada,
Australië en Argentinië veel grootere beteekenis
hebben gekregen voor de voorziening van de overige
wereld van voedingsmiddelen.
Dat de uitvoer van de Vereenigde Staten, ondanks
de belangrijke absolute vermeerdering, in verhouding
tot de totale binnenlandsche productie niet grooter
is dan een kwart eeuw geleden, is tenslotte wel te
verklaren. Dank
zij
hun rijke
natuurlijke
‘hulpbronnen
waren
zij
in staat hun productie gelijken tred te doen
houden met de toeneming van hun behoeften. In
tegenstelling tot’ de vermindering der productie in
tal van andere landen als een gevolg van den oorlog
en tot de langzame toeneming in de rest van de
wereld,
,zijn
de ‘Vereenigde Staten zoo gelukkig
geweest den omvang van hun productie gedurende
de laatste tien jaren sterk te kunnen vermeerderen
en den levensstandaard van de jbevolking te ver-
hoogen.
lndexcijfers van scheepsvrachten.
Ons
indexcijfer
van scheepsvrachten voor volle la-
dingen,
schrijft
“The Economist”, bedraagt voor de
maand Maart
108,39,
hetgeen een daling van
1,23
pOt.
beteekent, vergeleken
bij
‘de vorige maand. Het over-
eenkomstige cijfer was verleden jaar
137,96.
Het
tegenwoordige
cijfer
is het laagste, dat sedert den
oorlog in de maand Maart is voorgekomen, behalve
in
1926,
toen het Maart indexcijfer 104,14 bedroeg.
Onderstaande tabel toont de bewegingen van het
indexcijfer der verschi,llende groepen:
‘
al
E
0
Datum
–
t
‘
Basis
(Gerniddeldev.
1898-1913)
100
100
100 100
100
100
100
(Gemidd.v.1913)
110,0
113,1
123,4
106,3
117,4
127,9
116,3
Febr.
1920
814,3
529,9
757,5
744,8
587,0
712,2
691,0
Dec.
,,
268,9
277,2
244,1
256,8 286,7 347,2
280,1
Dec.
1921
160,1 164,1
163,7 144,4 141,3
166,5 156,7
Dec.
1922
137,1
135,2
129,2
122,6
136,1
159,3
136,6
Dec.
1923
134,0 132,7 120,1
124,4
125,1
144,2
130,1
Dec.
‘
1924
117,4
129,2 119,5
119,8
129,3
161,1
129,4
Dec.
1925 117,0
121,6
117,0
110,1 110,1
154,9 121,8
Dec.
.
1926
139,7
156,1
145,9
132,9 129,2 179,8
147,3
Maart
.
1927 123,8
131,1
136,2
132,1
143,5
161,1
138,0
April
118,0 133,0
133,0
124,4
128,9
137,1
129,2
Mi
118,3 131,4
134,3
130,9 122,3
140,7 129,6
Juni
114,0 118,1 121,6
126,2
121,4
142,4
124,0
Juli
,,
110,5
113,2 111,9
115,8 119,9 138,0
118,2
Aug.
,,
108,8 122,2
118,2
121,4
121,8′
144,2
122,8
Sept.
111,7 130,8
115,3
119,3 123,7
150,0
125,1
Oct.
109,8
128,1
116,4
116,4 123,6 144,2
123,1
Nov.
108,8
128,9
120,1
117,6
125,8 140,7
123,6
December,,
105,6
116,2
113,6 114,2
124,9
139,8
119,0
Januari1928
106,7 106,9 111,4
113,6 121,4 127,3
1146
Februaii ,,
105,6
106,4
106,2
112,4
114,1
114,0
109,7
Maart
,,
101,7 104,8
102,8
106,7
115,1
1
1
9,3
108,4
Onderstaande tabel geeft
de
veranderingen
in het
indexcijfer van iedere
groep
en sub-groep gedurende
de afgeloopen ‘maand,
waarbij
het
cijfer
100 telkens
het gemiddeld
niveau
van
de
periode
1898-1913
voorstelt:
Index-
+ of
cijfer
Golf van Biscaye; uitgaande vracht
106,42 – 7,34
,,
,,
,,
thuisvracht …….
…125,81
– 6,45
Middel!. Zee; uitgaande vracht ………112,07 – 9,04
thuisvracht ………..
…101,08
+ 0,95
Noord-Amerika ………………..
…104,77
– 1,63
Zuid-Amerika; uitgaande vracht
76,33 – 10,24
thuisvracht…………129,29
-f_
3,53
Indië; uitgaande vracht …………
..101,05
-.. 10,53
11
thuisvracht ……………..
..112,32
–
0,83
Het verre Oosten, enz…………..
115,12
+ 1,07
Australië ……………………… ..119,29
+
Er valt een voortdurende daling in uitgaande
kolenvrachten te zien, tot een nog lager peil dan in
Februari. Deze lage kolenvrachten waren hoofdzake-
lijk de oorzaak van den achteruitgang van het index-‘
cijfer van Europa en deden de geringe
stijging
in de
noteeringen voor thuisvrachten voor Zuid-Amerika,
waar voortdurend bevredigende graanverschepingen
werden gedaan, weer teniet. De Australische graan-
343
18
April
1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERIÇHTEN
1
1
vrachten waren vaster gestemd, maar Noord-Amerika
was weder rustig met een flauwe stemming ‘in de
noteeringen voor gestorte ladingen naar Europa.
De volgende tabel toont de verhouding van het index-
cijfer tot het gemiddelde van 1913, waarbij het jaar
.
1926 in verband met de kolenstaking is weggelaten:
(1913=100)
Maand
1924 1925
1927
1928
Januari
……..
117,11
114,49
118,59
98,47
Februari ……..
123,78 115,96 120,54 94,33
122,09
106,63
118,58
93,17
117,22
104,24
111,06
Maart ………..
Mei
…..
. …….
114,27
.
.
98,23
111,41
April …………
108,62
.
91,74
106,54
Juni
…………
Juli
…………
103,75
94,90
101,61
Augustus ……..
104,43 .95,87
105,51
110,50
98,19
107,51
115,55
99,49
105,78
September …….
102,23 106,27
October ……….
November
…….112,76
104,67
102,31
December
……..111,21
Jaari.
gemiddeld
112,44
102,22
109,64
Gedurende deze maand werd tonnage naar ver-
schillende richtingen aangeboden, hoofdzakelijk boven
de aanvraag van de bevrachters, en met het voor-
uitzicht van het naderende flauwe seizoen voor de
,,tramp”vrachten zijn de vooruitzichten van de
eigenaars niet bemoedigend.
BOEKAANKONDIGING.
Petroleum
en
Petroleuna-palitielc.
Verzamelde Opstelle’n Door F. S. Noord-
h,off.
Johan Mulder, Uitgever, Gouda,
1921. XIV plus 238 blz.
De vraag, of het verschijnen van ‘een in het bij-
‘z&nder mat de behoeften der arbeiderskiasse en van
de socialistische beweging rekening houdend boek be-
treffende pe.troieun en peti leum-poliich geweuscht
of noodzakelijk is, vindt men door dergelijke publicaties
in Duitschiand
(Georg Engelbert Graf:
Erdöl, Erdöi-
kapitalismus und Erdölpolitik), in België
(Julien
Doins:
De Internationale 1’etrolpolitiek, in Enge-
land
(R. Page Arnat:
The P’olitics of Gil) benut-
wôord, zij het dan ook niet beslist, en daarnaast zou
men nog een klein aantal andere internationale ge-
schrif ton op petroleumgebied kunnen noemen, welker.
‘schrijvers niet al te ver van de socialistische gedach-tenwereid af staan. Vodr Nederland heeft nu de heer
F. S. Noordhoff
daartoe een poging gedaan in den
vorm van het hier aan te kondigen boek, dat in om-
van.g do genoemde publicaties verve overtreft. Di’t ‘boek
htaat uit een verzameling van zijne in den loop van
verscheidene jaren in ‘dagbladen en tijdschriften ver-
schenen beschouwingen, en het is door den ‘heer
F.
M. Wibaut
voorzien van een lensw’aardige korte in-
leiding.
Wanneer man ‘over dit boek een ‘totaal-oordeel wil
uitspreken, dan ‘zal zich dit misschien het best daar-
in laten sainen’vatten, dat het werfk
in de groote lijnen
een
juist oriënteerend beeld
geeft van Je talrijke
economische en politieke vraagstukken, welke aan het
ééne
woord ,,Petroletim” verbonden zij; maar men
zal dit oordeel niet kunnen uitspreken zonder in het
licht te stellen, dat het ‘vooral i.n
talrijke détails on-
juistheden
bevat, onjuistheden van meer of minder
ernstlgen aard, die ech:ter aan de waarde van het boek
en’vonmij’deli,jk ‘meer dan gewenscht ‘is afbreuk doen.
Derse onjuisthtden zal men misschien daaraan moeten
toeschrijven, dat de schrijver niet steeds in voldoende
mate aidh heeft gebaseerd ‘op de – voornamelijk ‘bui-
tenlandsche – bronnen, ‘maar nic’h ‘menigmaal, zon-
der tea aanzien der waarde van de geraadpleegde war-
‘ken critisch genoeg stelling te nemen, vergenoegde
met de ‘vermelding ervan, of wel deze ‘gebruikte tot
ondersteuning van zijne these, ‘of wel daaruit conclu-sies trok, die echter bij ‘betere bestudeering der bron-nen achterwege zouden ‘zijn gebleven. Dit ‘geldt ‘ook
met ‘betrekking tot de gevallen, waarin h.ij zich be-
roept op mededeelin’ge’n in de Nederlan’dsche pers,
die niet steeds afkomstig ‘zijn ‘of ‘kunnen zijn van cor-
respondenten, ‘welke zich in ‘deze ingewikkelde materie
voldoende hebben i’ngeworkt.
Wij willen deze ‘bespreking niet vullen met een
‘serie van
”der gelijke fouten. Wanneer evenwel ‘de heer
Noordhoff – voor noover
wij
constateerden op vier
plaatsen in ‘zijn ‘boek (pag. 49, 66, 123 en 156) – een
uitlating van ‘Sir Edw’ard Mackay
Edgar
(dien de
schrijiver con.seqnant Sir
E. Mackay
noemt en dien hij
merkwaardig genoeg als ,,een der voormannen van
‘de Shell” aanduidt), die deze in eijn blad ,,Spe’rling’s
Journal” in September 1919 deed, als ,,uiters’t tarten’d
artikel uit de ,,Times” van Maart 1920″ ‘kenschetst,
dan moeten
wij
‘toch in ‘het kort daarop ingaan. Hij
doet zulks blijkbaar. ‘op gezag van den Fransohen
schrijver
Francis Delaisi,
en is bovendien omtrent
de persoonlijkheid van den heer
Edgar
slechts gebrek-
kig ingelicht. In de ,,Ti’mes” van 26 Februari 1927
had hij in een beoordeeling van de King’s Bench wel
het een en ander kunnen vinden, dat hem ten minste
een aa’nv’ulleude opmerking
‘bij
zijn beschouwingen in
do pen ‘zou hebben gegeven. Natuurlijk moet ‘zulk een
vergissing, v.00ral wanneer ‘dit artikel wordt voorge-
steld als antwoord ‘op een resolutie ‘van den Seûaat der Ver. Staten, wel aanleïding geven tot verkeerde
gevolgtrekkingen. Hierop is reeds gewezen, door
Davenport-Cooke:
The Oil Trus’ts and Aaglo-Ameri-can Relations, 1923, een uitstekend ‘werk, dat echter
in de litera’buuropga’ve van den ‘heer Noordhoff ‘niet
voorkomt.
1)
Onjuist is ook een zin als ‘die op pag. 142 over
Mexico: ,,De ‘Standard wilde alieen’heerscheres blij-
ven over de on.tzaglije Mexicaausc’he petroleumter-
reinen”. De Standajid heeft de Mexicaansc’he petro leumterreinen nimmer als alleenheerscheres in bezit gehad, noch v66r, noch ‘mi het opkomen van de ster der Mexican Eagle en ‘het verbleeken ‘daarvan; her-
innerd moge slechts worden aan de eerst enkele jaren
geleden ‘tot Standard Oil-ondernemingen geworden,
vroeger onafhankelijke, Doheny-rnaatsc’happijen,
ver-
volgns aan de
,,Corona”
enz.
De ‘geschiedenis der E ngol’sche Regèerings-deelne-
ming in ‘de
Anglo-Persian
word’t op pag. 222 geheel
onjuist weergegeven,
0
1)
CCn’ ‘andere plaats ten naaste-
hij juist. Wanneer de IsOh’tijLver
Doins
verwijt (pag.
55), dat deze de S’inclair Oil Co. (Sinciair Consoli-
dated Oil Corp.) niet kent, dein moet ‘den auteur zelf
wel voorgehouden worden, dat hij’ op zijn ‘beurt ook
omtrent ‘de ‘beteekenis van andere ‘g:roote onafhanke-
lijke maatschappijen zijn lezers in het ‘duister laat
(Gulf Oil Corp., The Texas Co. ‘enz.).
Dikwijls weet men overigens niet, of oiijuiste ge-
geven’s slechts aan een ‘drukfout moeten ‘wopden ‘toe-
geschreven – het boek is nl. slechts ‘zeer gebrekkig
ecorrigeerd – ‘dan wel aan feitelijke onbekendheid
met de verhoudingen; vooral op de jaartallen is zulks van toepassing. Maar aan een drukfout kan men ‘niet
tdesc’hrijven de opmerking op pag. 69 over de arbeids-
yerdeeling ‘in ‘de
Koninklijke-Shell-groep
en juist met
betrekking ‘tot ‘deze Nederlan’d’sche onderneming had
men toch, waar het om zoo gemakkelijk te con’troleeren
feiten ‘gaat, grootere nauwkeurigheid moeten be-
‘trachten.
2)
Zeer wenschelij’k ware het ook geweest,
wanneer de schrijver althans in die gevallen, waar
de gebeurtenissen
fundansentee’le wijzigingen
mede-
brachten ten aanzien der in het ‘boek vermelde feiten
Hij vermeldt in ‘zijn literatuur-opgave ook niet het
,,Petroleumhoek” van ,,De Telegraaf”.
Mcii aug de groote petroieummaatschappijen velerlei
verwijten, hare ‘f,aits et gestes bieden ‘tot bespreking en
critiek dikwijls gelegenheid, maar een in stilte lakende op-
merking als die, ‘dat de Koninklijke haar jaarverslag aan
de pers slechts in ‘u,ittrekse’l mededeelt, of het slechts voor
enkele begunstigden verkrijgbaar stelt, zou, al gaat het
slechts om een punt van ondergeschikt belang, toch in het
beling van den schrijver ‘zelven, beter achterwege geble-
ven zijn.
344
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 April 1928
– ‘bijv. bij het probleem van een potrolejumrtokort en
van de ove.rproluctie – daarop uitvoeriger had ge-
wezen.
De eohrijveT moge ons deze opmerkingen vergeven
op •dezen grond, dat wij van meaning zijn – waarin
hij ons o•ngetwij1d zal bijivallen -, dat een boek, het-
welk een zoo moeilijk en tot misvat’tingen en verkeer-
de gevolgtrekkingen zoo gemakkelijk aanleiding ge-
vend, dikwijls ook opzettelijk duister gelaten onder-
werp behandelt als dat van de petroleum in de poli-
tiek, eerder moet geschreven worden met grootere
nanwkeurigheid •dan met geringere dan die, welke
men ook
bij
een populair-wetenschappelijke verhan-
deling als eisch stelt. Het kaf van het koren te schei-
den valt juist den lezer, tot wien hij zich ric.lit zeker net gemakkelijk, want deze verwacht
vermeerdering
van kennis. Wij
willen er nogmaâ.ls op wijzen, dat de
lezer die uit dit ‘werk
ook
ongetwijfeld kam verkrij-
gen, en de referent is de eerste olm te betreuran, dat
‘liet boek niet
alléén
die geeft, dat het dus niet alleen
goed zaad geeft, maar dat ook onkruid, al ovenwoeknrt
het
dit
niet,
‘toch
niet ontbreekt.
Dr. WILHELM MAUTNER.
ONTVANGEN:
The Rubber Crisis
[by P. E.
Gourju and Hargreaves
Parkiuson, Loudon, z.j.; Loudon General Press.
Amerikaansche. Import-Pools tegen Rubber, Kin.a en
Tabak
door Mr.
E.
H. von Baumhauer: Amster-
dam,
1928;
A’dame.che Boek- en Steendrukkerij
v.h.
E’l.lerman, Harma
& Co.
Ei Clero Y El Gobierno de Mexicö; A Punteg Para
1e Historia de 1e Crisis en. 196 To’nao 1
per. Luis 0. Balderrailna.
1927;
Editorial ,,Cuauthernoc”.
Ei Ciero Y El Gobie’rno de Mexico; Documenlôg Para
lv, Historia de le Criris en 1926 To-rn.o 11
per Luis
C. Balderraima.
1927;
Editorial ,,Cuauthemoc”.
•
MAANDCIJFERS.
EMISSIES IN
MAART
1928.
Prov. en
Gemeentelijke
Leeningen.
. f 26.752.880,-
zijnde:
Nederland
Gem. Amsterd.f 15.000.000
4X
0
/0
obi. A 98(
010..
f
14.812.500
Gem. Leiden f
2.000.000
4;
o,
i
o
obi.
5.
99W
0/,,
.. f1.990.000
Gem. Nijmegen fL800.000
4,4
0
10
obi.
5.
99
0/t,
.. fl.791.000
Gem. Voorburg
f
966.000
43<
o,’
obl. 1928
5.
99y
4
0/
f
958.755
Argentinië
Provincie Buenos-Aires
$ 2.500.000
6
0
/0
goud-
obl.
5.
96y
4
0/. ……..
f
6.015.625
Duitschland
Stad Karisruhe
R.M. 2.000.000 10-j. 8 of,,
schuldbrieven
5.
98y4
010
fl.lSS.000
Bank- en Credietinstellingen……,,
7.305.000,-
zijnde:
Nederland
Aandeelen
Bank voor Roer. Goederen
f
250.000 aand.
5.
105
0/0
f
262.500
Industrieele Disconto-Mij.
fl.500.000 aand.5.114o/0 f1.710.000
Obligatiën
Roll. Disconteeringsbank
f1.000.000 converteerb.
6
0
/0
obl.
5.
99 0/
…….
f
990.000 Duïtschl and
o
bligatiën
Landesb. d.Prov. Schlesw.- lilolstein
f
4.500.000 7
ojo
10.j. gegar. cert.
5.
96
/0
/ 4.342.500
Hypotheekbanken ……………..,,
20.490.000,-
zijnde:
Duitschland
Pand brieven
Bayerische Hypotheken- u.
Wechselb. G.M. 3.500.000
7
0/
hyp. goudpandbrie-
ven 5. 96
o
s,, ……..
/ 2.026.500
Bayerische Vereinsbank
G.M. 3.500.000 7
o,i
hyp.
goudpandbr.
5.
96X
0/0 .
f
2.026.500
Deutsche Hypothek.b. A.G.
G.M. 5.000.000 7
0
/0
belas-
tingvrije €oudpandbr.
96X
0
…………….
f
2.895.000
Frankfurter Hypothek.b.
G.M. 3.000.0007o,,beJas.
tingvrije hyp. goudpand-
brieven
5.
963<
0
/0 …../
1.737.000
Preuss. Centr-Bodenkred.
A.G. G.M. 5.000.000 7 o,’o
belast.vrije goudpandbr.
van 1928
5.
96W 0/. ….
/
2.895.000
• Siichs. Bodencreditanstalt
G.M. 5.000.000 7 0/
Q
bel.-
vrije goudpandbrieven
van 1928
5.
961/o/. …. f2.887.500
Württemb. Hypotbekenb.
• G.M. 4.000.000 7 01,, bel.-
Vrije goudpandbrieven
van 1928
5.
96y
4
0/,,….
/
2.310.000
Vereenigde ,S’taten
Obligatiën
International Mortgage
and Investment Corpo-ration / 3.750.000 7 0/
4.j. obi.
5.
99 0/. …… /
3.712.500
Indu8trieele Ondernemingen ……
f
4.271.700,-
zijnde:
Nederland Aandeelen
Brood- en Meelfabrieken-
Mij. ,,De Korenschoof”
/ 400.000 aand.h 137k 0/
a
f 550.000
bil. Draad- en Kabelfabr.
f637.000 aand.
5.
110 0/
/
700.700
o bligatiën
Coöperatieve Beetworfel-
suik.fabriek Roosendaal
f
500.000 5
0
/0 obl.5. 98 olo / 490.000
Coöperatieve IJsfabriek
,,Rotterdam” f275.000l)
6 0/ obl. 5. 100 olo ….
f
275.000
Duitschiand
Obligatiën
C. J. Vogel Draht- u. Kabel-
werke A.G.
f
1.500.000
7 0′, belast.vrije le hyp.
obl. 5. 96
0/.
………. /1.440.000
Frankrijk
Aandeelen
Fabrique de sucre de
Vierzy frs. 1.200.000
aand.
5.
136 o/ ……
/
.816.000
Electr.-, Gas-, Tel.-, Telegr.- en Wa-
terl. Maatschappijen ….. . ….
.,,
5.608.500,-
zijnde:
VecZerland
Obligatiën
N.V. Maatsch. tot Aanleg
en Exploitatie van Laag.
spanningsnetten te Gro-
ningenf 1.000.00043jol
o
gegar. obl.
5.
100h ol
o
.. 11.005.000
Duitschiand
Obligatiën
Saarland-Lothar. Elektri-
zitats-Aktjen-Gesellsch. /1.200:000 6 0/,, belast.-
•
vrije gegar. obl.
5.
930/
0
/1.116.000
Wasserwirtsch. im Rhein.-
Westfitlischen Industrie-
gebiet (Ruhrkohlenbe-
zirk) G.m.b.H. $1.500.000
691
0
25-j.goud-obl. 5. 93 olo
f
3.487.500
Mijnbouw-Ondernemingen ……..,,
9.805.312,50
zijnde:
• Nederland
Aandeelen
Ned. Mij. tothet verrichten
van mijnbouwkundige
11
18 April 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
345
werken
f 700.000 a.and.
105
0
/0
…………..
f
735.000
Duitschland
Obligatiën
Gelsenkirchen. Bergwerks
A.G. $ 3.750.000 6
0
/0
6-j.
belast.vrije verz. notes
A 969f
0/. …………
f
9.070.312,50
Suikerondernemingen …………,,
9.900.000
1
–
zijnde:
Nederlandsch-Indië
o
bligatiën
E[andelsvereeniging ,,Am-
sterdam”
f
10.000.000
43.
0/
obi. á 99
0/0….
f
9.900.000
Di
versen …………………….,,
990.000,-
zijnde: Nederland
Obligatiën
‘s-Gravenhaagsche Pas-
sage-Mij.
f
1.000.000
5°
/0
le hyp. obl. á 99 oo ..
f
990.000
Tramveg-Maatschappijen ……..,,
3.546.000,-
zijnde: Nederlandsch-Indië
o
bligatiën
Oost-Java Stoomtram-Mij.
f3.600.000
2)
5o1
0
convert.
obi. A 9834.
0/. ……..
f
3.546.000
Totaal ….
f
88.269.392,50
Deze leening diende geheel voor conversie. Hiervan
f
2.868.000 voor• conversie.
Totaal der emissies in Januari ….
f
51.704.447,50
Februari . . .., 66.561.262,50*
Maart .. . . ,, 88.269.392,50
Algemeen Totaal
…….f
206.535.102,50
0)
Bij de emissiestatistiek over Februari werd de vol-
gende leening abusievelijk weggelaten: Bank voor Neder-
landsche Gemeenten
f
2.000.000 4g
0/
schuldbrieven á 981< oj
f
1.970.000, waardoor het totaal der emissies in Februari
f
66.561.962,50 wordt.
Voorts werd in de afgeloopen maand h.t.l. geïntroduceerd
een beperkt bedrag aand. Philips Petrol. Cy., waarvan de
eerste koers van afgifte 39o1
0
/0
bedroeg, terwijl de inschrij-
ving werd opengesteld op de volgende obligatieleeningen:
Rente- Emissie-
Guldens voet
koers
R.K. Ziekenhuis St. Antonius te
fleggen in Westfalen…………120.000 71 ol. 100 o/
E.E. Broeders der Christ. Scholen
(Baden) …………………….100.000
7
0
/0
99
0
1
0
Par. v. d. II. Antonius Abt te Rot-
–
terdam (conversie fl’70.000) …. 360.000 5
o/
9901
Soeurs de Marie de Braine l’Alleud 115.000 61
0
10
990
1
R.K. Kerkbestuur v. d. II. Pancratius
te Sassenheim ………………150.000 5
oo
100
0
10
Zusters Dienaressen der Serafijn-
sche Liefde te Essen…………420.000 71 ol
o
.
9
90
1
Orde der Barmhartige Zusters v.
d. F1. Vincentius a Paulo, Freiburg 500.000 7 ol
o
99
0/
St. Elisabeths Ziekenhuis te Alkmaar 300.000 5
ol
o
. 100
0
10
Parochie St. Jacobus, Saarbrücken. 150.000 7
0/
99 /o
Gereformeerde Kerk van s-Gra-
venbage West ………………120.000 5
o/
100
0/
OVERZICHT VAN DE INDISCHE MIDDELEN
(in Guldens.)
Sedert 1 Oeereen-
1
Januari
1
1
Januari
1
komstige
1928
1928
periode
1927
Bel a.stin yen.
Pachten excl. pandhuizen
Invoerrecht mcl. Lands-
goederen …………
Tjitvoerrecht mcl. Lands-
goederen …………
Accijnzen ………….
Andere ontv. T. U. en A.
Statistiekrecht……….
Personeele belasting…..
Inkomstenbelasting…..
Vnnootschapsbe1asting
1.371.197 1.371.197
970.427
Oorlogswinstbelasting . –
) 83299
1)
83.299
147.496
Opgeheven producten-
lastingen ………….-
–
–
Verponding………… .
..1.171.223 1.171.223 1.071.950
Recht van openbare ver-
koopingen ………….148.335
148.335
153.934
Zegelrecht ……………772.489
772.489 1.275.474
Overschrijving van vaste
goederen …………..161.169
161.169
124.749
Recht van successie en
overgang. ………..
..47.770
47770
22.359
Vergunning speel- en
dobbeltafels ………..32.296
32.296
11.575
Slachtbelastingen
515577
515.577
430.953
Bijzondere belastingen
buitengewesten
13.678
13.678
16.847
Hoofdgeld …………..4J67
4J67
10314
Lande]ijke inkomsten
.
943.965 943.965 1.102.973
Belasting op loterijen
588
588
430
Totaal …….22.128.009 22.128.009 21.273.600
Monopolie.s.
Opium ……………. ..3.65&429 3.656.4291 3A68.062
Zout ……………….
1.55L976 1.551.976 1.648.352
Pand.huizen …………
1.735.433 1.735.4331 1.527.757
Totaal …….fi.943.S3S
—
6.
–
94.3.8381 6.344.171
Producten.
Kina
……………..
1.747
1.747
8.356
Landscaouthoucbedrjf – –
538.410 538.410 327.135
Boschwezen ………..
1.154.428 1.154.428 1.109833
Goud ……………..
106.552
106.552
150.544
Tin
……………….
4.726.866 4.726.866 5.988.704
Steenkolen …………
262.878
262.878
240.223
Andeel i/d winst N.V.
,,Gemeensch. Mijnb.
Mij. Billiton” ……..
Totaui ……
6.790.8811 6.790.8811 7824.795
Bedrijven
Havenwezen …………2212.750 2.212.750 1.783.542
Baggerdienst ………..158.016
158.016
215.462
Landsdrukkerij
13.672
13.672
24971 Post-, Telegraaf- en Tele-
foondienst …………2.604.444 2.604.444 2.462.591
Spoor- enTramwegen ….5.788.892 5.788.892 5.295.010 Waterkracht en Electri-
citeit …………….. .1.284
1.284
392
Totaal …….10.779.058 10.779.058 9.781.968
Allerlei middelen.
-Aandeel i/d winst van de
Jav.Bank ………….-
–
–
Afstand van grond
863.763 863.763 728.432
Mijnconcessies ……….
2
) 334.544 2) 334.544
138.941
Boeten en verbeurdver-
ldaringen …………
..121.838
121.838
96.379
Leges en salarissen, ont-
vangen door de grif-
fiers v/d verschillende
i-echtscolleges ………..32.254
32.254
34.606
Heffing terzake van gesl.
werkovereenkomsten
60.166
60.166 – 60.347
Opbrengst Wees- en Boe-
delkamers ………….28.048
28.048
36.231
Kadaster …………..
..38.250
38.250
22.731
Af koop heerendiensten
Buitengewesten
470.208 470.208 436.538
Schoolgelden …………418.229
418.229
422.041
Ontvangsten groote zie
Ontv. groote ziekenin-
richtingen en krank7,in-
40.295
40.295
36.032
nigengestichten ……
IJk van maten en ge-
15.972
15.972
15.044
Verkoop en verhuur van
huizen …………….180.032
180.032
188.096
Ontv. )vaterleidingen
72.780
72.780
60.512
Bakengelden …………213.907
213.907
159.951
Loodsgelden …………230.621
230.621
187.086
Diversen ……………312.654
312.654
338.508
Totaal …….2.764.473 2.764.473 2.961.475
TOTAAL GENERAAL. .. 49.406.259 49.406.255 i8
–
.] 86.009
1) Teruggegeven belastïngge]den.
2)
Teruggegeven cijns.
5.835
6.441.369
1.109.450
2.607.198
19.680
435.665 323.122
4.991.800
346
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 April 1928
OVERZICHT DER RIJKSMIDDELEN
•
(In Guldens)
aa8rt
Sedert
1
Januari
1928
Overeen-
komstige
periode
1927
Diredte
belastingen.
Grondbelasting
………1.133.154
4.742.631
4.402 539
Personeele belasting.
589.844 4.811.630 4.756.489
Inkomstenbelasting
8.092.413
25.758 319
27.594.539
Vermogensbelasting
1.040.942
3.209.539
3.433.570
belasting ……….
.
841.335
2.478.368
1.698.933
Dividend- en tantième-
fnvoerrechten.
‘……
. .
5.764.702
16.341.393 14.560.467
tatistiekrecht.
..
..
395.082
1.127.226 1.019.415
&ccijnzen.
Zout ……………..
172.067
532.285
607.090
Geslacht
… … … …
.
820.254
2.521.687 2.321.728 577.244 668.349 688.178
Gedistilleerd ………
4.038.161
10.498.312
10.869.276 1.013.789
2.857.019
2.451.955
Wijn ……………………
3.256.273
12.068.869
10816896
Bier
……………………..
2.075.844 5.985.690 5.106.129
Tabak…….. … … … ……
3elasting op gouden en
95.765
256.572 241.044
Suiker
…………………..
3elasting op rijwielen..
1
36.905
1
496.641
2
2.213.855
‘ndirecte belastingen. Zegelrechten
.
.. .. … ..
8
2.683.710
4
7.359.661
7.580.921 2.529.155 6.330.970 4.949.399
zilveren werken …………
Registratierechten……..
Successierechten……..
3.070.336
9.456.604
13.683.134
)omeinev, wegen en
447.551
976.239 820.296
(taatsloterij
……..
.. … ..
9.055
194.373
193.943
acht
en
visscherij
633
3.514
3.561
vaarten …………………
472.303
1.332.246
1.322.175.
oodsgelden
………….
lijnen
……………..
Totaal-Generaal..
39.066.517
120.008.137)
121.335.532
ai
0
10
oer werkelijke op9rengst; art. 39 der Wegenbe-
lastingwet.
2)
40
0/
der werkelijke opbrengst; art. 39 der’
Wegenbelastingwet.
8)
Hieronder begrepen
f
782.096 wegens
zegelrecht van nota’s van makelaars en commissionnairs in
effecten, enz. (Beursbel.).
4)
Id.
f
1.894.330.
5
) Id. f1.773.323.
HEFFINGEN VOOR HET LEENINGFONDS 1914.
aa8r
Sedert
1
Januari
1928
Overeen-
komstige
periode
1927
Verdedigingsbelast. Is
323.309 986.105
1.039.770
Verdedigingsbelast. Ib
1.170.886
3.605.420
3.721.340
Verdedigingsbelast. II
2.127.036
6.835.197
6.715.132
Opcenten: 955.755
883.076
Grondbelasting …….229.026
Personeele belasting
157.958
1.047.112
961.017
Inkomstenbelasting
226.128
639.441
6.656.267
Vermogensbelasting
267.793
818.790
876.950
Dividend- en tantième-
belasting ……..
–
277.641
817.861
560.648
Accijns op Suiker
651.255 2.413.774
2.163.379
115.449 133.670
137.636
403.816
1.049.831
1.086.928
Wijn ………
Gedistilleerd
…………..
ZegelrechtvanbuitLeif.
174.552
388.069 524.180
Totaal..
6.124.849
19.689.025
25.326.323
HEFFINGEN VOOR HET WEGENFONDS.
Wegenbelasting……….163.254
729.834
–
Rijwielbelasting ……..
1
332.143
1
4.469.761
2
3.320.783
Totaal ………..495.397
5.199.601
–
90
0
/0
der werkelijke opbrengst; art. 39 der Wegenbel.wet.
60
0/
der werkelijke opbrengst; art. 39 der Wegenbel.wet.
SPLITSING VAN DE OPBRENGST DER GROND-, PERSO.
NEELE-, INKOMSTEN- EN VERMOGENSBELASTING SEDERT 1 JANUARI 1927.
Grond- 1 Personeele 1 Inkomsten- t Vermogens.
Dienstjaren
J
belasting
belasting
belasting
1
belasting
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
Ned Orsch.
isc. Wissels.
4413 Oct.’27
Zwits. Nat. Bk.
3422 Oct.’25
Bk
el.Binn.Eff. 5
13 Oct.’27 N.Bk.v.Denem. 5
23Juni’27
inR.C. 6
13 Oct.’27
ZweedscheRbk
3431 Dec.’27
Javasche Bank… . 4
14 Juli’26
Bank v.Noorw. 5
!l5Mrt.’28
Bank van Engeland
4421Apr.’27
Bk. v. Tsjecho.
Duitsehe Rijksbank 7
5 Oct.’27
slowâkije .. 5
8Mrt. ’27
Bank v. Frankrijk. 3479
Jan.’28 N.Bk.v.O’rijk. 6 27Jan.’28
Belgische Nat.Bnk. 4416 Nov.’27
N.
Bk. v. Hong. 6
25Aug.’26
Fed. Res. Bank N.Y. 4
2 Feb.’28
Bank v. Italië. 6
31 Mrt. ’28
Bank van Spanje.. 5
23Mrt.’23
Z.-Afr.Res.bnk 54
9Jan.’28
OPEN MARKT.
1928
1927
1926
1914
14 A
1
pri
9/14
2(5
26131
11/14
12117
20124
•
April April
Maart.
April April
Juli
Am,tcrdam
Partic.disc.
4
1
18.
1
14
4_114
3″/i4’/i
3
11
/164
1
/16
33171
1
2;14_151,6
3’18-31i
Prolong.
4
3i/4
144
331
4
.4
331
4
2
1
12-3
21/
4
3/
4
Londen
Daggeld
.
4-
1
116
4-1
1,6
3-41
12
3
12
-41
14
3..4’/,
3.411
1314-2
Partic. disc.
3l14
1
1
31/4.41/4
4-
116
4-1
116
43
115_
114
43!8
2114314
Berlijn
Daggeld
..
5-6
1
1
5-8
1
1
7-9
1
12
4-10
3-7
3_5
1
12
–
Partic.dlsc.
30-55 6.. .
6’12
6’12-
3
14
6
3
14
61410
411-1s
471
8
_5
–
6-90 d..
.
512
6
1
12-’14
6
3
14
63/
4
_7/
5
431
8
1
471_5
2118-112
Waren-
wechsel.
6
3
14-18
6
3
14-7
6
7
137
1
14
7
4’/-5
5
3
14-6
–
Vcw York’)
all money
41153/4
4
1
12.6
1
14
51
4
1
/25
1
/4
411
3
3j
4
4_551
4
121
4
.211
1
‘artic. disc.
4
31-4
3719
3/8-15
3314 351
8
–
) Lali money-koers van Ii April en Uaaraan voorafgaande weken t/m
Vrijdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
D
t
a a
•
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Bafavia
York’)
) )
5)
•)
10
Apr. 1928
2.48i1
12.11°
59.34
9.76e
34.654
100
11
,,
1928
2.48’/,
12.11s.
59.34
9.77
34.66
100
12
,,
1928
2.47″,
12.11l/
59.32 9.764 34.65
100
13
1928 2.4815/, 12.11
59.324
9.764
34.66
100
14
,,
1928
–
12.11
59.32 9.764
34.664
100
16
•
1928
2.4715/,
12.107/
59.31
9.764
34.65
100
Laagsted.w.1) 12.10′
59.29
9.75
34.624
99%
Hoogste d.wi)
2.4871,
12.113%
59.364
9.79
34.68
100j
9Apr.1928
–
–
–
–
–
–
2
,,
1928
248
h
12.11718
59.38
9.774
34.65
100
Muntpariteit
2.48%
12.10k
59.26
48.-
34.59
100
D
a a
ZI
7
it
_
d
S
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid
5)
1)
rest
1)
*5)
5*)
10
Apr. 1928
47.83
34.95
•
7.36
1.56
13.11
41.76
11
,,
1928
47.82
•
34.92
7.36.
1.56
13.10
41.73
12
,,
1928
47.81
34.90
7.35
1.55
13.084
41.65
13
,,
1928
47.81
34.92%
7.36
1.55
13.10
41.674
14
,,
1928
47.81
•
34.95
7.36
1.55
–
—
16
,,
1928
47.80
34.90
7.35 1.56
13.084
41.71
Laagsted.w.1)
47.77% 34.85
7.33
1.524
13.05
41.60
Hoogsted.wi)
47.85
35.-
7.39
1.60
13.15
41.80
9Apr.1928
–
-.
–
–
–
–
2
,,
1928
47.83%
34.95
7.364
1.574
13.114 41.73
Muntpariteit
48.-
J
35.-
2)
48.- 48.-
48.-
a
D
ta
Stock-
,’wlm
)
hagen)
Kopen-
Oslo
•)
Jrs)
Buenos-
Aires’)
Mon-
treal
1)
10
Apr. 1928
66.674
66.574 66.324
6.26
106′
2.48%
11
,,
1928
66.674 66.574
66.324
6.26
106
2.43%
12
,,
1928
66.624 66.55
66.324
6.25
106
2.48
13
,,
1928
66.624 66.55
66.324
6.254
.106
2.48
14
,,
1928
66.65
66.55
66.324
6.254
106
2.48
16
,,
1928
66.60
66.524
66.324 6.244
106
2.48
Laagste d.w.
1)
66.554
66.45
66.25
6.23
10551,
2.47
ifoogste d.wi)
66.70
66.624
66.35 6.28
106%
2.48%
9Apr.1928
–
– –
–
–
–
2
,,
1928
66.674
66.574
66.324
6.26
106k
2.48%
1925/26
1926/27
1927128
1928/29
Totalen
..
j
–
1
18.658
1
3.708 283
.
1.015.690
1
1
–
261.494
1
4.394.0:48
156.098
1
353.717 1.861.923
23.542.679
–
–
15.866
3.193.673
–
vIuntpariteit
66.67
66.67 66.67
6.264
105o,
2.48%
)
Noteering te Amsterdam.
S)
Noteering te Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.
2
Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.534j
5
en 7.21
1
12.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht
vor
van
een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
4.742.631
4.811.630
25.758.319
3.209.539
18 April 1928.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
347
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
D a
Londen
($
per £)
Parijs
(3 P. JOOfr.)
Berlijn
(3 p. 100 Mk.)
Amsterdam
($
p. 100 gld
10 April
1928
4,888/,
3,938%
23,92
40,3034
11
,,
1928
4
,8
89
1
32
3,93%
23,92
40,31
12
,,
.
1928
4,88
11
1
32
3,93
8
,
23,92
1
1,
40,3334
13
,,
1928
4,8881,
3,93%
23,92
1
18
40,33
14
1928
4,886,
3,93%
23,9234
40,33
16
,,
1928
4,888/
8
3,93%
23,92
40,33
1
4
18 April
19271
4,85tl/
6
3,9134
23,70 39,99%
Muntpariteit
4,8667
1
19,30 23,81%
40
,
1
1
5
TE LONDEN.
KOERSEN
Plaatsen en
INoteerings-
1
Landen
eenheden
31
Mrt.
1928
7 Apr.
1
1928
9/14
April
1928
114
LaagsteHoogstel
Apr.
1928
Alexandrië..
Piast.p.
9734
9 7
%
9771,
6
,
9734
Athene
…..
Dr.p.c
36871,
369
369 375
37334
Bangkok …
Sh.p.tical
113081,
1/109
1/10
111034
1110
6
Budapest
.
_.
Pen. p.
£
27.951
27.951
27.93 27.97
27.951
B. Aires’).
d. p.
$
47151,6
761/M
47
3%
47
27
13
2
471s1
16
Calcutta
.. ..-.
Sh. p. rup.
1j6
1/6
‘
1
563
/64
‘
116
1
/
64
1/6
Constantin..
Piast.
p.0
965
96211
3
945
970
952%
Hongkong..
Sh. p.
$
2/021
8
2108Ih
2/0i1
6
2/081
8
2/081
8
Kobe
…..
.
Sh.p.yen
1
,
11
,
1
11166
/
TI
111116
8
1/13”
1
TI
111181
Lissabon 1)
. .
d. per Esc.
2″
132
21
8
2
3
1
33
281
33
21,,
d. per
$
24
24
23%
24%
24
Montevideo’)
d.per$
51
51
505f
8
51%
51
Montreal’)
..
$
per
£
487′
Tï
‘
4.87
25
4 87
4.88%
4.8811
8
Mexico ……..
R.d.Janeiro
1)
d. per Mii.
5591
164
5591
64
5291
32
515/
’18
515/
64
Shanghai …
Sh. p.
taei
2;711
IS
°!7″
-,
152
2
1
6s
217
8
2/7t,,
Singapore…
id. p.
$
213”
2/368,’,,
213
3
1
2:371
8
213
25
/
32
,
Valparaiso
1).
$
p.
39.36
39.37
39.37
39.41 39.41
Warschau ..
Zl. p.
£
143.371
43.50
43.25
43.75
43.51
1)
Telegrafisch
transfert.
2)
90 dg.
ZILVERPRIJS
GOL)DPRIJS 5)
Londen’) N.York’)
Londen
9 Apr. 1928..
–
5’18
9 Apr. 1928….
–
10
,,
1928..
26%
57
1
1
10
,,
1928…
8411134
11
,,
1928.
2651,
6
57%
11
,,
1928….
84111% 12
,,
1928.;
•
2681,
6
57i1
8
12
,,
1928….
84111%
13
,,
1928..
26%
5711
8
13
,,
1928….
8411134
14
,,
1928..
2651,
6
5734
14
,,
1928….
84/1134
16 Apr. 1927..
–
5634
16 Apr. 1927….
–
20 Juli
1914.
.
2411/,,
59
20 Juli
1914….
84111
1)
in pence p.oz.stand.
3)
Foreignsilver in
$c.
p.oz.fine.
‘)insh.p.oz.fine
STAND VAN 8 RIJKS KAS.
Vorderingen.
.
1
7 April 1928
1
14 April 1928
Saldo bij de Nederlandsche Bank
–
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
f
3.459.255,93
f241.259,21
Voorschot
op
ultimo Febr. 1928 aan
de gem.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
,,
40.135.422.99
de Rijksinkomsten belasting……….38.501.447,13
Voorschotten aan Suriname ……….
,,
11.685.500,54
,,
11.572.187,06
Voorschotten aan Curaçao
–
..
–
Kasvord. weg. credietverst.a/h. bulteni.
,,137.679.614,31
,,138.162.025,70
Daggeldieeningen
tegen onderpand
van Staatsschuldbrleven
–
–
Saldo der postrekeningen van Rijks-
comptabelen
………………….
17.547.633,58
,,
18.391.074,94
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.,
..
–
–
T.
en
T.
‘
)…………………………..
Id.
op
andere Staatsbedrijven
2)
5.215.348,03
,,
4.915.348,03
Verplichtingen.
Voorschot door de Nederl. Bank
….
f
13.945.508,37
f
8.359.754,36
103.526.000,-
,,
17.640.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank..
,,
5.000.000,-
a000.000,-
,, ,,
11.611.682,-
Schatkistbiljetten in omloop’)……….103.526.000,-
Schatkistpromessen in omloop ……..20.660.000.-
Schuld a. d. Bank
v.
Ned. Gemeenten 2)..
Id. aan Ned.-Indië
………………
,,
21.876.758.68
,,
26.270.521,65
Zilverbons in omloop……………..,,
11.975.090,50
,,
189.442,95
844.760,74
Id. aan
Curaçao ……………
………,,
189.442,95
2)
.
,,
43.736.114,68
,,
Id. a. h. Alg. Burg. Pensioenfonds
….3.797.88,84
d.
P., T.
T. ‘)..,,
52.726 457,-
Id. a. h. Staatsbedrijf
en
,,
1.315.000,-
Id. aan andere Staatsbedrijven
2
)………1.315.000,-
Id. aan diverse Instellingen’) ………..51.821.440,39
,,
21.814.460,45
Waarvan
f
12.056.000 vervallende
op 1
Juli 1929.
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
7 April1928
14 April 1928
Vorderingen:
/
21.877.000,-
f 26.27 1.000,-
Saldo bi)
‘s
Rijks kas
………………
14.427.000,-
,,
9.908.000,-
Verplichtingen:
Voorschot uit
‘s
Rijks
kas aan N.-Indië
– –
Saldo bij de Javasche Bank
………..
Voorschot Javasche Bank aan N.-lndië
– –
Schatkistpromessen in omloop …….
150.000,-
,,
150.000,-
Muntbiijetten in omloop
…………..
Schuld aan
het Ned.-lnd. Muntfonds
…..
33.053.000,-
,,
1.184.000,–
,,
33.668.000,-
,,
976.000,-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank
•
1.197.000,-
,
837.000,-
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 16 April 1928.
Activa.
Binnênl.Wis.(Hfdbk.
f
39.138.841,33
sels, Prom., Bijbnk. ,,
3.071.821,78
enz.Indlsc.(Ag.8cfl. ,, 11.4.818,16
,’
53.693.181,67
Papier o. h. Buitenl. in disconto. .. . _…
–
Idem eigen portef..
f.
181.948.052,-
Af :Verkocht maar voor
debk.nognietafgel.
–
181.948.052,-
Beleeningen1
mcl. vrsch.J Hfdbk.
f
40.655.785,47
in rek..crt.j Bijbnk. ,,
6.881.338,73
– op
p. Ag.sch. ,, 63.983.919,39
onder f 111.521.043,59
Op
Effecten..
. -.
107.988.943,59
Op
Goederen en Spec.
,,
3.532.100,_
111.521 043.59
Voorschotten a. h. Rijk
.
,,
9.433.349,56
Munt en Muntmateriaal
‘
Munt, Goud
_. . …
f
67.700.850,-
Muntmat., Goud
,,
367.468.818,36
f
435.169.668.36
Munt, Zilver, enz..
,,
25.783.082,45
Muntmat., Zilver..
–
Belegging
1/
kapitaal, reserves en pen-
460.952.750,81
sioenfonds
…………………….,,
23.664.426,96
Gebouwen en Meub. der Bank
………,,
5.000.000,-
Diverse rekeningen
.. .. .. .
….. .
.
,,
42.989.108,23
f
Passiva
______
889 20912,82
E
_________________
Kapitaal
………….. .
.
……
f
20.000.000,-
Reservefonds
……… . .-.. …… . .. _.
,,
7.027.840,39
Bijzondere rese.rve
…………. . …
8.000.000,-
Pensioenfonds
……………….
….
5.107.917,05
Bankbiljetten in omloop………..
.. …
,,
793.704.155,-
Bankassignatiën in omloop………..,,
.453.298,73
Rek.-Cour.
5
Het Rijk
–
saldo’s:
‘1
Anderen( 37.249.104,71
37.249.104,71
Diverse rekeningen
……………..,,
17.659.596,94
f
889.201.912,82
Beschikbaar metaalsaldo
……. …..
f
294.224.747,52
Op de ba8is van
5/
metaaldekking..
.. ,,
127.943.435,83
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigdis.
,,
1.471.123.735,-
Voornaamste posten in duizenden
guldens.
Goud
Andere
Beschikb. Dek-
Data
Munt
1
Muntmat1
Circulatie
opeischb.
schulden
Metaal-
saldo
kin ga
perc.
16April ’28 67.701 367.469 793.704 37.702 294.225 55
10 ’28 67.7.05 367.472 807.087 49.631 290.311 54 2 ,, ’28 67.707 367.472 823.324 44.501 287.274 53
26 Mrt. ’28 67.720 367.472 768.643 47.831 298.152 57
19 ,, ’28 67.718 367.464 769.798 49.217 297.463 56 12 ,, ’28 67.719 367.464 781.682 37.439 297.455 56
19April ’27 59.360 359.739 801.286 27 503 279.489 54
25 Juli ’14 65.7031 96.410 310.437
6.198 43.521
1
) 54
Totaal Schatkist-
,
Papier
Divei
Data
bedrag promessen
,
e ee-
op het
reke-
disconto’s rechtstreeks n ngen
buiten!.
1
ninRen
2)
16April 1928j 53.693 1
–
1111.5211181.948 1 42.989
10
19281 61.413 1
5.000 1126.222 1181.635 1 38.680
5
:19281 57.424 1
–
1147.804 1181.635 1 37.426
26 ‘Mrt. 1928 51.6961
–
1111.9871181.431 1 33.740
19
,,
19281 53.427
–
1115.960 181.313 1 31.800
12
19281 56.296 1
– 1109.895 181.262 31.093
19 April
19271
87.130 1
– 1140.1801142.776 1 46.425
25 Juli 19141 67.947
14.300
61.686 20.188
509
1) Op de basis van 116metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.
CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Voor-
Ctrcu- Dis- schotten Diverse
1
Diverse
Data
Metaal !atïe conto’s aan de reke-
1
reke-
kolonie ningenln1ngen2
1 Maart
1928 2.308 3.389 161
280
3
2.009
280
1 Februari 1928 2.316 3.390 162
2783 2.128
460
1 Januari 1928 2.320 3.312 163
360′ 2.215
570
1 Dec.
1927 2.263 3.151
80
27 2.024
792
1 Nov.
1927 2.217 2.762
82
24 1.807
917
1 October 1927 2.144 2.702 195
30 1.839 1.056
1 Maart
1927 1.586 2.194 148
58 1.550
691
1)Sluitp. der activa.
2)
Sluit’p. der passiva.
3)
Schuld aan de kolonie.
348
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN –
18 April 1928
JAVASCHE BANK.
Voornaamste poeten.indui.zenden guldens.
De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Andere Beschikt,,
Data
Goud
Zilver
Circulatie opeischb. metaal-
–
schulden
1
saldo
7Apr.1928
192.900
311.300
46.000
121.440
31Mrt. 1928
191 600
309.900
45.000
120.620
24
,,
1928
192.300
308.600
44.000
121.780
10Mrt. 1928
173.447
19.398
312.645 40.523
122.627
3
,,
1928
173.468
18.619
309.302
42.859 122.064
25Fbr. 1928
173.594
18.015
309.402 40.270
122.056
18
,,
1928
173.657
‘17.262
312.449
44.761
119.859
9Apr.1927
185.634
30.681
311.514
39.630
147.052
10Apr.1926
201.387
39.644
335.762 48.090
164.862
25 Juli 1914
22.057
31.907
110.172
12.634
4.8422
Data
1
Dis-
Wissels,
1
buiten
.
–
Belee-
Diverse.
Dek-
kings-
conto’s
N.-Ind.
fin gen
reke-
ningen’)
percen-.
betaalb.
tage
7Apr.1928
130000
5..
54
31Mrt.1928
130600
•••
54 24
,,
1928
130.800
‘••
55
10Mrt, 1928
12.778
26.904
81.754′
45.234
55
3
,,
1928
12.659
27.450 85.062
41.045
55
25 Fbr. 1928
12.784
28.948 85.576
36.789
53
18
,,
1928
12.708
29.644
88.799
41.157
53
9 Apr.1927
13.896
20.386
64.659
41.880
62
10Apr.1926
9.281
20.378
42.065 67.756
63
25 Juli1914
7.259
6.395
47.934
2.228
44
1)
Sluitpoet
activa.
)
Basle
metaaldekkang,
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten, onder bijvoeging der Currency
Notes,
in duizenden vonden sten-mR.
Data
Metaal
Circulaflefl
Currency Notes
Bedrag
Bankbil/. 1 Om’. Sec.
11 April 1928
157.703
135.560
298.174
56.250 248.549
5
.,,
1928
157.245
136.605
296.217
56.250 246.533
28 Mrt. 1928
158.130 135.409
289.508
56.250
240.241
21
1928
157.653
134.392
290.299
56.250 240.522
14
1928
157.853
134.402
290.537 56.250
240.759
7
1928
157.898
135.115
289.839
56.250
240.210
13 April 1927
153.173 137.860
999.928
56.250
249.949
22 Juli
1914
40.164
29.317
–
–
–
Data
00v.
Sec.
1
Other
Sec.
1
Public
Depos.
t
Other
Depos.
Reserve1
1
Dek-
içs
1
_
11April’28
33.110 62.689
17.780
102.220
41.893
347,
5
.,,
’28
34.790
57.351
25.998
88.883
40.390
351/
28 Mrt. ’28
30.824 56.878
13.635
98.248
42.471
7
‘i
21
,,
’28 32 879
58.130
14.141
101.574 43.012
38
14
,,
’28
31.507
56.982 9.770
103.632
43.200
38
7
,,
’28
31.762
55.322
8.462
102.879
42.533
385,
13April’27
28.982
74.588 23.901
97.096
34.063
29
22 Juli
1
14
11.005
33.633
13.736
42.185 29.297
52
)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen franc..
Data
Goud
Waarvan
in het
Zilver
Tegoed
in het
–
Waarv.
op het
B 1
•
e ee-
buitenl.1)
–
buitenl.
se
buiten!.
ningen
12Apr.’28
5.544
1.864
343
58
1.588
14
1.796
5
,,
’28..
5.544
1.864
343 60
2.610
13
1.726
29 Mrt.’28
5.544
1.864
343
57
2.345
11
.1.711
22
,,
’28
5.544
1.864
343
59 1.449
12
1.747
15
,,
’28
5.544
1.864
343
56
1.649
11
1.739
14Apr.’27
23
5.548
1.864
342
70
2.471
10.
1.828
4.104
–
640
–
1.541
8
769
Buit.gew. Schat-
.
Rekg. Courant
Data
voorsch.
kist bi 1-
Circulatie
Parti-
old. Staaf
feiten’)
/
cuueren
Staat
12Apr.’28
23 800
5.930
27.150
60.027
7.998
101
5
,,
’28
24.200
5.930
26.756
60.293
7.952
22
29Mrt. ’28
23.150
5.930
26.001
58.580
8.387
5
22
’28
23.100
5.930 26.087 58.556
7.704
10
15
,,
’28
23.100
5.930′
26.226
58899
7.804
28
14Apr.’27
28.150
5.673 11.442
52.883
3.801
98
.):J
I
1jI4
–
‘ –
5.912
943
401
‘) Waarvan beschikbaar 463 millioen.
2)
In disconto
genomen wegens
voorsch.
v.
d. Staat aan buiteni. regeerin
–
gen.
3)
Sluitpost
activa.
DUITSCHE RLJKSBANK.
Voornaa.m.te posten in millioenen Reichamark.
Data
Goud
Daarvan
bij bui-
ten!. circ.
banken
1)
Deviezen
als goud-
dekking
geldende
–
Andere
wissels
en
cheques
Belee-
ningen
5 April 1928
1.960,1
85,6
196,6
2.600,7
75,4
31 Mrt. 1928
1.930,8
85,6
188,9
2.652,0
84,9
23
,,
1928
1.908,9
85,6
226,8
1.927,6 31,3
15
,,
1928
1.888,1
85,6
262,1
2.000,7
91,0
7
,,
1928
1.883,3′
85,6
297,3
2.260,9
50,6
7 April 1927
1.851,3
101,4
‘
191,8
1.923,9
14,8
30 Juli
1914
1.356,9
‘-
–
750,9
50,2
Data
1
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Dii
1
erse
ten
i
Activa2)
‘
latie
Crt.
Passiva
5 April 1928
94,0
613,2
4.411,0
602,3
185,1
31 Mrt. 1928
94,0
623,8
4.513,2
532,6
188,4
23
,,
1928
94,2
548,2
3.763,1
495,2
174,8
15
,,
1928
94,2
534,4
3.885,8
492,1
177,7
7
,,
1928
94,2
510,0
4.067,7
526,5
222,9
7 April 1927
92,9
520,4
4.359,7
702,8
183,4
30 Juli
1914
1
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
1)
Onbelast.
2)
W.o. Rentenbankscheine 5 April, 31, 23,15,7 Maart’28,
‘reap.
7 April ’27,
23; 26; 46; 39; 43; 72 mlii.
NATIONALE BANK VAN BELGIE.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Goud
‘
.
.j
Q.
Rekg. Crt.
0…
Data
c
1928
“3
‘
c’-‘
..
N
.
12 Apr.
75B
454
’44
530
52
390
2.134
1
6
4
,,
751
455
44
521
64
389
2.112,
33
48
29 Mrt.
751
449
44
‘522
53
393
2.076
15
91
22
,,
751
48
44
516
44
392
2.057
19
68
15
,,
750
437
44
525
41
389
2.084
23
50
14
Apr.
2
634
430
40
480
35
‘400
.1.886
17
89
1)
Aan de schatkist gecedeerd.
2
)1927.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
Totaal
bedrag
–
Dekking
F. R.
Notes
betaal7
‘
middel,
‘Zilver
‘
etc.
In her-
disc. v. d.
member
banks
1
1
In de
open
1
markt
gekocht
28Mrt.’28
2.760,0
1.381,9
170,5 524,1 346,1
21
,,
’28
2.775,8
1.442,5
170,1
477,0
332,7
14
,,
’28
2.788,4
1.427,8
168,3
.472,3
343,3
7
,,
’28
2.81-2,2
1.395,2
163,4
482,1
338,5
29 Fbr. ’28
2.808,4
1.435,0
–
165,9
492,6
343,8
21
,,
’28
2.819,8 1.437,0
164,6
461,0
–
353,2
30Mrt.’27
3.021,9 1.665,5
–
160,8
456,0
237,4
Data
Belegd
in
u. s.
1
F.I.
j
•Notes
Totaal
1
Gestort
(ioua-
1
Dek-
Algem.
Dek-
Gov.Sec.
I
in circu-
t’
°
1
Kapitaall
kings- kings-
___________
latie
1
perc.
1)
perc. 2)
28Mrt.’28
385,8
1.567,1
2.404,2
136,2
69,5
73,8
21
,,
’28
385,3
1.565,3
2.359,7
136,6
70,7
75,1
14
,,
’28
400,9
.1.574,1
2.402,9
136,5
70,1
–
74,3
7
,,
‘8
402,7
1.591,4 2.410,7
136,6 70,3
74,4
29Fbr.’28
407,6 1.588,2 2.425,6
136,6
70,0
74,1
21
,,
’28
401,5 1.591,9
2.404,9
136,5
70,56
74,7
30Mrt.’27
353,1
1
1.711,3
2.327,5
1127,6
74,8
78,8
‘1)
Verhouding totalen goudvoorraad
F.
R. Notes
tegenover opeischbare
schulden
en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad’
munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ
HET
–
FED. RES. STELSEL. Voornaamste posten in millioenen
dollars.
75iT
–
Reserve
Data
Aantal
conto’s
1
Beleg-
bij de
Totaal
1
depo-
1
Waarvan
time
banken
1
en
I
beleen.
J
gingen F. R.
banks
sito’s
I
deposits
21Mrt.’28
648 15.270 6.655
1.708
20.481
6.751
14
,,
’28
649 15.326
6.538
1.736
20.494
6.701
7
,,
’28
650 15.153
6.529
1.743
20.324
6.676
29Fbr.’28
649 15.143
6.558
1.755
20.405
6.655
21
,,
’28
648 15.048
6.527
1.744
20.174 6.644
23Mrt.’97
674
14.362
5.946
1.711
19378
6.001
Aan het eind van ieder
kwartaal wordt
een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks
opgenomen bankstaten.
,18 April 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
349
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 16 April 1928.
De aigemeéne toi van de i’iernatonale 1 onclsennarkten
is gclureac1e ‘de acbiter ons liggende iberichVsperiode over
het algenteeli vast geweest: in verschillende beursceutra
zij
,
n duiclIijk m er kbare op.tiniistsehe opvatbingen naar vo-
i•ert geJwinen, welke een stijging van het koersps.il ‘tot e-
volg hebben gehad. Ïii het bijzoixler is dit ter betirze vain
B e r 1 ijYn op te nrken geweest. Na een rtijdperk van stilte
en van een neiging tot reactie is iii de afgeloopen d.ageii
Oor tal van foinidsen goecin koopiusL ontstaan. In cle meeste gevallen zijn de desbetreffende kooporciers uit het buiteni1aiid
gekomen, lietgeeim echter niet steeds identiek is niet o.pcl’rach-
ten i’an het buiien.lanidsche kapitaal. De .aian.leidingiverd
gevormd door de riminiere geldmarkt en door de verntinjde-
ring van heil aantal werktoozen. Bovendien heeft tot de
betere opvattingen bijgedragen de weliswaar nog voorzich-
tige en .tastenle, doch niettemin rvoortge’iette pogingen om
tot interuiationale overeenstemming te geraken met beitrek-
king tot de hervorming van het plan Daiwes.
Ook te La nd n is de stemming vast geweest. Ditmaal
heeft ook de gewoonlijk zoo rustige afdeeling van ,,giit
eidgwl” fondsen een uitzondering gevonnd door niet alleen
een opgewekte houding, doch bovendien ruimen handel aan
den dag te leggen. Iii het bijzonder gold dit de obligaties
der Fu’nding Loan, in verband met aankoopen voor Amen-
kaansche rekening en met geruchten, .dat liet fonds te New
York zou worden genoteerd.
IDe markt ‘te New York heeft een vrij sterk bewogen
verloop gehad. Krachtige operaties voor rekening van
,,pools” zijn op te merken geweest, waarbij hausse- en
btisse aanvallen elkaar hebben afgewisseld. Door de baisse
partij werd nogal nadruk gelegd op de hoogere koersen
voor ,,call money”; deze werden te voorschijn geroepen door
de exporten van goud en dodr ht onttrekken van gelden
voor rekening van de landbouwdisitricten. Aan den aiudeiren
kant werd geen verhooging van den algenieenen rentevoet
verwacht, omdat iparitieulier dIsconto zich nog beneden den
officieel en ren,tevoet bevindt.
Te P a r ij s is de foadseniiiarkt weliswaar ook zeer op-
gewekt geweest, doch tegen liet einde der berieh.tsperiode viel toch een zekere verdeeldheid op te merken. De lagere
koersen werden echter hoofdzakelijk door vi nstnemi ngen
veroorzaakt; de grondtoon bleef vast. De aankoopen in ver-
schillende fondsen gescliiedden zoowel voor Fransche als
voor buiteniandsche rekening, nog steeds in de veriwachti.ng
van een spoedige stabilisatie van den franc.
T e.n onze ii t is de markt vrij verdeeld geweest. Ook
op de
beleyyingssfdeeling is
dit tot uiting gekomen. In-
heemsche soorten waren over het a’gemeen fractionoel lager;
daarentegen kou den sommige bui tenl nu dsche obligaties,
voornamelijk Mexicaansche, een niet onbelangrijke koers-
verbetering behalen. 6 pCt. Ned. Werk. Schuld f922:
105/, 105
11
1
16
, 105
13
/
16
; 4% pCt. Ned. Werk. Schuld 1.917:
100151, 10031
19
, 100%; 4% .pCt. Nat-Indië 1926: 98%,
9871
4;
5 pCt. Mexico goud £ 20.00: 40,
41%,
42%; 5 pOt.
Brazilië 1903 £ 100: 86%, 85%, 87%, 87% ; 5 pOt. Braalhië
1913 £ 20-lOO: 767/s, 77; S pOt. Sao Paulo 1921: 107,
107a1,
107.
De
R’abberma’rk.i is
bijna voortdurend lust&oos gebleven.
Dc noteering van rubber heeft slechts geringe veranderingen
te zien gegeveti en ook de wijziging in den voorraad te
Londen – een toeneming aantoonende van ruim 300 ton
was niet al te omvangrijk. Toch zijn voortdurend groo-tere verkoopen van aandeelcu op te merken geweest, zoo-
dat ten slotte een vrij aanmerkelijk lager peil werd bereikt.
Amsterdam Rubber: 242%,
234v/s’
233, 236
1
/8, 230; Deli
:l3tt:ivia: 179%, 171%, 176, 1.70, 166; Hessa Rubber: 737,
323, 326, 318; Indische Rubber: 287,
278%,
280, 270; Kalt
Telepak: 267, 257, 251, 250; Kendcng Lem:boe: 342%, 333%,
330, 334, 320; Ned .-1nd. ‘
.Rubber & Koffie 274, 275, 272;
Preanger Rubber: 140, 134, 130′, 121 ; R’dam Tapanoeli:
137%, 1.31%, 125%,. 117%; Sertadjadi: 223%, 21.2, 203,
208%, 200
1
/
2
; Sumatra Caouteho:tc-: 191, 186, 181, 168; Su-
1nItra Rubber: 220%, 215%, 211%, 218, 210; Vereenigcle
indische Cultuurondernemingen: 148, 139, 142%, 136,
139%, 1.31% ; T.nterconti.nen,tal Rubber: 1491
33
,
14
1
13
9
1
19
.
In aansluiting aan de stemming voor r.tLbberaandeclen was
.00k de
tabeksafdeeuiivg
gedrukt, met name voor certificaten
De Oostkust”. ])aiirentegen konden aandeelen Dcli Batavia
zich tamelijk goed handhaven. Tegen het einde van de be-
ricbrtsperiode is echter eenige verbetering ingetreden, welke zich voornamelijk voor aaudeelen Senembah ;heef t geinani-
festeerd, in verband met de ondershaudsclie verko.open,
welke door deze maatschappij tegen bevredigende prijzen
zijn geëffectueerd. Areadsburg:. 650, 648, 654; Besoeki
Tabak: 549, 545, 540, 548; Dcli Batavia: 645%, 640, 647%,
642% ; Dcli Mij.: 453,
451%,
446, 449; Ngopit: 429, 420,
380;, Oostkust: 226, 217
1
/
2
, 214, 216% ; Senembah: 496,
486
1
/4, 485, 492; Temoeloes Landbon.w Mij. : 520, 514,
499
1
480, 465.
De gang van zaken in de afdeeling voor
industricefe aafldeelefl is
verdeeld geweest. De publicatie van de jaar-
cijfers van Philips Gloeilampenfaibrieken heeft ruime koop-
orders ten gevolge gehad, zoodat de slotkoers een krachtige
stijging te zien heeft gegeven. ])e ontwikkeling voor kunst-
zijdesoorteti was onregelmatig. Aandeelen Hollandsche
Kunstzijde Industrie en Internationale Viscose Compagnie
hebben een gevoelige daling in het licht gesteld, waarop
echter een herstel is gevolgd. Voor Enka en Maekubee is
de toestand rustiger gebleven, zoodat hier niet zulke groote
koersverschillen zijn voorgekomen. Centr. Suiker Mij. : 85.
86%, 877/
8
, 89% ; Hollandia Melkproductcn: 90, 88, 84%,
82; Ho,llandsche Kiinstzijde Ind.: 215, 213, 203
1
/2, 191%,
202, 200% ; El:ll. ‘tij. t.h.in. van Werken in geiv. Beton:
218, 220, 224, 229%; Jurgeas: 290, 289, 291; Mackubee:
180%, 179%, 174%, 182% ; Ned. Kunstzijdefabijek : 486,
480%, 466%, 451; Philips Gloeilaimpenfabriek: 654%, 657%,
644%, 666
1
/, 650, 657; Zweedsche Lucifer Mij.: 374%,
3707/„ 368
1
/8, 368%.
De afdecliug voor
suikcraandeeleri is
vrij
1
wel onbewogen
geweest, althans voor de minder courante
soorten.
Ook in
imandeelen H.V.A. is weinig omgegaan, doch de koers heeft
hier minder weerstand getoond. Het uitblijven van afdoe-
Ringen door de VI. S.P. heeft er niet toe bijgedragen de
animo voor deze afdeeling der beurs te doen groeien.
Cultuur Mij. der Vorstenilanden: 191%., 190%, 191%, 189%;
H.V.A.: 781, 774%,
7735/s,
771 %:, 763%; Javascbe Cultuur
Mij.: 413, 407, 415, 405; Kalibagor: 416, 420, 422, 415;
Maron: 280, 275, 287; Moofniann: 433, 437, 435, 430; Ned.-
End. Suiker Unie: 298%, 296, 300%, 298%; Poerivvoredjo:
123%, 124%, 122%, 123%.; Sideanglaoet: 460, 458, 459;
Tjepper: 840, 830, 835; Watoetoelis Poppoh: 895, 875.
De
pctrolcuinrnerkt i
was bijzonder stil. Ie aandeelen Ko-
ninklijke is de handel zeer klein geweest, waarbij echter een
stijgende tendens viel op te merken. Op den laatsten dag
van
de berichtsperiode echter hebben de verkooporders de
overhand gekregen, waardoor khet tevoren verkregen avance
i’eder verloren is gegaan. Dordtsche Pe.tr. . Ind. Mij.:
315%, 312, 317,314; Gec. Roll. Petr. Cy.: 190, 185%, 186;
Kon. Petr. Mij.: 340, 336%, 339%, 335%; Perlak Petro-
lenm: 75, 73%, 74%, 73; Peudawa: 24%, 24%, 24
1
/8,
23%; Marland Oil: 41
13
1
33
, 40%,, 41%,
4
1%.
Scheepvaartaandeelev1
waren zoo goed als verwaarloosd.
De verschillen, w’elke zijn voorgekomen, zijn slechts klein
van omvang gebleven, waarbij echter over het algemeen een
neiging tot achteruitgang kon worden opgemerkt. Holland Amerika Lijn: 79, 76%, 79; Java Ohina Japan Lijn: 139%,
1.38, 137, 134
1
/2; Kon. Ned. Stoomboot Mij.: 91
5
/ç, 91, 90%,
92; Maas Stoomv. Mij.: 112%, 111, 103% (ex div.), 103%
Ned. Scbeepv. Unie: 211, 211
5
/8, 209%, 209%; Nievelt
Goudriaan: 128%, 126%, 127%, 128; Stoomv. Mij. Neder-
land: 202%, 200.
De afileeling voor aandeelen in
nvijivbouw ondernemingen
was iets sterker bewogen. Het meeste is omgegaan in aan-
deden Boeton, ivelke een niet onaanzienlijke koersvérbete-
ring konden behalen. Ook voor aandeelen Algemeene Explo-
ratie Maatschappij ‘was op sommige dagen de belangstelling
vrij groot. Alg. Expioratie Mij.: 88%, 87%, 88; Bmlliton
le Rubriek: 994, 971, 950; Boeten Mijnbouw Mij.: 165,
164%, 169, 174%, 174; Müller & Co.’s Mijnbouw Mij. 98%,
i987/, 98%; Redjang Lebong: 127, 124, 125, 128%; Siugkep
Tin Mij.: 423,
419%,
415, 417, 422.
Ban kaandeel en
waren kalm niet iuitzonclering van te aan-
deelen in enkele Indische credietondernemi ngen, welke, in
aansluiting aan de houding van de suikermarkt, eenigszi ns
1
gedrukt bleven. Am,sterdamsche Bank: 186%, 186
1
A,
187%, 187%; Roll. Bank voor Zuid-Amerika: 72%, 73%
72%; Incasso Bank: 129%., 129
1
%, 129%; Koloniale Bank:
273%, 269, 266, 263% ; Ned.-T.nd. Handelsbank: 184%, 185,
182; Ned. Handel Mij. C. . A.: 180, 179%, 179, 179%;
Rott. Baakvereen.: 98%, 97%
1
97; Twen.tsche Bank: 146%..
De
Anicrikaansche af deeling
was doorgaans opgewekt,
voornamelijk voor enkele soorten, ,zooals Bethleheni Steel,
U.S. Steel, U.S. Leathor, Wabasli, onz. De omzetten zijn
af en toe vrij groot geworden. American Car & Fouinclry:
107 (ex div.), 1.08% ; Anierican Smelting & Hef. Cy.:
188
11
1,
1S47/,
186%, 190%, 189%; Anaconcla Cofpper: 143,
138
1
/8, 1.34%, 136
1
/
18
, 135%; Cities Service: 2oo/s 284%
(ex div.), 286; Stadebaker: 67%, 65
7
/
19
, 66%; United States
Steel Corp.: 146% (ex div.), 14531
39
, 149, 150%, 148%;
Atehison Topeca: 189%, 193, 189; Erie: 59%, 57%, 58;
Neiw
York Ontario en Western: 30
19
/
32
, 297/
s
, 30%, 29%;
Union Pacific: 194% (ex div.), 193, 194; Waba.sh Rail,way:
78
13
1
i
6, 76%, 81%, 78%.
350
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 April 1928
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
17 April
1928.
T a r w e: Terwijl wij in de vorige week schreven over
vastere markten van tarwe, moeten wij
deze
week van een
scherpe stijging gewagen. Van 9 tot 15 April steeg tarwe
te Chicago per Mei van 144 tot 146%, Winn.i,peg van 145%
tot 155%, Buenos Aires van 11,50 tot 12,05 en Rosario. van
11,50 bot 12,-. De grootste stijging vond dus plaats in
Chicago en .het is dan ook van daar, dat de willigte uit-
gaat. De directe aanleiding van de willigte was het maand-
rapport vnu Washington, dat veel ongunstiger was dan
men vermoed had. De stand der wintertarwe werd daarbij
opgegeven als 68,8 tegen verleden jaar 84,5. Van de uitge-
zaaide oppervlakte zal ongeveer 20 pCt. worden prijsge-
geven, doch daar de uitzaai ca. 10 pCt. grooter w’as dan
ver,’èdefl jaar, zal de bebouwde oppervlakte tea slotte’ niet
zooveel kleiner blijken dan verleden jaar. Het is nog wat
vroeg om tot een eindramiug te komen, maar tegen de op-brengst van verleden jaar van 552 millioen bushels, zal ei
dit jaar niet veel meer dan 500 millioen te verwachten zijn,
indien althans de verdere ontwkkeling van den oogst niet
al te ongunstig verloopt. Men moet evenwel rekening hou-
den met het feit, dat de stand nog zeer veel kan verbeteren.
Zoo’ wijst de ,,Londou Gram, Seed and Oil Reporter” er
terecht op, ‘dat in 1924, toen de stand met 68,7 werd aan-
gegeven, er van een kleinere bezaaicle oppervlakte ten &otte
nog 592 millioen bushels geoogst werd. Sedert 1 April zij.n
evën’wel cle berichten niet gunstig geweest. Men klaagt over
het algemeen over te veel koude. Of dit nu zoo’n overwegend
bezwaar voor den oogst is, kunnen wij van •hieruit moeilijk
beoorcie&en, in ieder geval schijnt men het zoo te beschou-
wei, want cle markten zijn van dag tot dag gestegen. Het
schijnt, dat uien in cle Staten een ,,boom” in tarwe wil op-
zetten en de heer Cutten is blijkbaar de leider van deze
beweging. Op het oogenblik is er nog meer ‘dan ‘voldoende
tarwe in de wereld. De verschepingen naar Europa waren
in den laatsten tijd niet abnormaal groot, maar vaarschijn-
lijk toch ruim voldoende voor de behoeften. Het feit doet
zich evenwel voor dat, nu blijkbaar Argentinië niet zooveel
tarwe meer zal hebben aan te bieden, Noord-Amerika vrij-wel het heft in handen heeft. Canada volgt gewillig de be-
weging van Chicago, ofschoon niet even sterk. Europa is
wel verplicht in de volgende maanden op ruime schaal tarwe
te konpén van Noord-Amerika en dientengevolge is men
wel verplicht de hooge prijzen te betalen. Mochten evenwel cle oogstberichten geleidelijk aan verbeteren, dan zal er on-
tegenzeggelijk een druk ontstaan van de producenten om
van de hooge prijzen partij te ttékken.
Bovenstaande oogstberichteu gelden uitsluitend de win-
tertarwe der Vereen’igde Staten. Over de zomertarwe valt
nog niet veel te zeggen, ‘daar men slechts met den uitzaai be-
gonnen is. Tot nog toe theeft die onder gunstige omstandig-
heden plaats gevonden. Blijkbaar zal men daaromtrent be-
laugrijke berichten tegemoet kunnen zien van Canada, doch
‘oorloopi.g ‘is het nog uitgesloten zelfs vage becijferingen
te maken over de vermoedelijke grootte van dan volgenden
Canadeeschen oogst.
‘De Europeesche markten hebben over het algemeen de
Ainerikaansche verhooging dér prijzen slechts schoorvoe-
tend gevolgd. De verhooging van Plata-tarwe is dan ook
‘nauwelijks de helft van de verhooging van de Chicagoprij.
zen. Argentinië heeft ook in de afgeloopen week wederom
zeer ruim afgelaclen, waarvan het gevolg is, dat stoomendè Pl ata-tarwe in verhouding overvloedig ,wordt aangeboden.
De omzet van tarwe in Europa was dan ook geringer dati
men in verband met de sterke stijging der prijzen zou ver-
wachten.
Wat de oogstberichten in Europa aangaat, deze zijn over
het algemeen voor Engeland niet gunstig. In Frankrijk is
er een verbetering ingetreden, terwijl men in Duitschland
ook niet ontevreden is, doch naar warmer weer verlangt.
Wat Oost-Europa betreft, de berichten van Roemenië w’ijzen
een verbetering aan, zoo ook die van Bulgarijë, maar door
den vorst, die men dit jaar geleden’ had, zal er ongeveer
10 pCt. schade aan dan oogst zijn toegebracht.
R o g
g
e was zeer vast gesteund in navolging van tarve. Daar bovendien de voorraden van rogge in Euiopa uiterst
gering zijn, was men wel verplicht ‘de hoogere. prijzen aan
Noord-Amerika te betalen, daar dit vrijwel het eenige
exportin.n’d van rogge is.
M als Gedurende de eerste dagen van cle jerichtsveek
was de toestand vali de maïsniarkten nog zeer onbevredi-
gend. De vraag naar l000maïs had in de West-Europeesche
markt weinig te beteekenen en de dringende offertes van den nieuwen oogst van La Plata vonden slechts zeer wei-‘
nig belangstelling. In de’ laatste dagen is daarin een ver-
andering ‘getreden; blijkbaat vond men, dat de prijzen in Argentinië w’at te veel gedaald waren, vooral voor spoe-
dige af.lading en ‘de handel werd veel levendiger, vooral in
België, Holland en Duitsoliland. Ook Engeland toonde meer
belangstelling en een enkele -lading werd verkocht tot aan-
merkelijk hoogeren prijs dan eeûige dagen tevoren maak-
baar was. Op latere aflading varen ‘de prijzen, iwaartoe Ar-
gentinië offreerde, steeds veel hooger dan men in Europa
wilde betalen en er was nogal veel bweedehandsch aanbod
tot aanmerkelijk lagere prijzen. 0p 15 dezer werden aan-
merkelijk hoogere prijzen in Argentinië betaald, zoodat ook
de vraagprijzen in Europa overeenkomstig verhoogd werden, zoowel voor ‘de vroege, als voor de latere aflading. De markt
kreeg daardoor algemeen een zeer vast voorkomen, doch
zooals boven gezegd, ontbreekt in de meeste markten nog
de vraag voor zeer spoedige levering. Gezien de slechte
resultaten van het vorige seizoen met de varkensmesterij,
is het zeer de vraag of er dezen zomer dezelf de vraag naar
mais zal zijn als in het vorige jaar en waar ook ditmaal
Argentinië een grooten oogst heeft, is het niet zoo zeker,
dat de prijzen zich zu’llèn weten te handhaven op een ni-
veau, dat aanmerkelijk honger was ‘dan gedurende den zomer
verleden jaar. Wat andere productielanden aangaat, moeten
ivij in de eerste plaats de Vereenigde Staten vermelden, waar
de prijzen, in navolging van tarwe, gestegen zijn, zij het
Noteeringen.
‘
Locoprijzen te RotterdamfAuisterdani.
Chicago
Buenos Aires
Data
Tarwe
Maïs
Haver
Tarive
Maïs
Lijnzaad
Mei Mei
.
Mei Mei Mei Mei
14Apr.’28
154
10111
8
587/
8
‘
11,80
7,60
15,55
.7
,,
’28
143
98’1
56%
11,50′
7,65 15,40
14Apr.’27
13251
8
0′
431
11,10
5,85
14,65
14Apr.’26
164
73 42
,
13,45
7,15
15,35
14Apr.’25
160
8
18
109
8
18
41% 15.60
9,30
22,30
20Juli’14
82
561
8
36%
9,40
5,38
13,70
Soorten
IS April
1928
9April
1928
1
18April
1927
Tarwe (Hardwinter II) .-,.
15,75
15,-
14,75
Rogge (No. 2 Western) ..
15,20 14,50
13,-
Mais (La Plata)
……….
235,-
240,-
177…..
Gerst (No. 2 barley)
..
. .
261,- 258,-
242,-
Haver (Canada 3) ………
1
14,75
14,_
12,10
Lijnkoeken (Noord-Amen.
kavanLaPlata-zaad)..t
,
13,75
14,25
12,70
Lijnzaad (La Plata) .’.
. .
.3
358,-
352,_
350,-
1)
per 100 KG.
1)
per 2000 KG.
3)
per 1960 KG.
AANVOEREN in tons van 1000 KG.
Rotterdam
Amsterdam
‘
Totaal
Artikelen
8114
April
‘Sedert
Overeenk.
8114
April
Sedert
Oi’ereenk.
1928
1927
1928
1 Jan.
1928
tijdvak
1927
1928
1Jan.
1928
tijdvak
1927
44.816
622.761
584.389
– ‘
20.376
23.524
643.137 587.913
Tarwe
,
………
Rogge
…………….
4.589
‘
55.976 74.245
–
–
–
55.976
74.245
–
,
6:959
7.630
–
–
67
6.959
7697
Mais ……………..
.
‘
10 .755
327.075
422.698
3.100
68.015
78.327
395.090
501.025
Boekweit ……………….
104.332
133.411
–
3.240 2.499
107.572 135.910
62.223
48.815
–
–
1.030
62.223 49.845
Lijnzaad
………
10.150
62.733
78.184 4.200
134.081
62.174
196.814
140.358
Gerst
…………………2.435
H aver………………..5.460
Lijnkoek .. …… ..
3.071
71.117
55.438
–
652
,
–
71.769 55.438
1.159
37.206
311.354
213
14.290
‘
11.928..,
51.496
48.282
Tarwemeel
………….
Andere meelsoorten
25-
4.243
5.819
–
–
,
_
;
,r443
5.819
18 April 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
351
dan ook iii een veel langzamer tempo. Daar er voor de
Mixedmaïs in den laatsten tijd in Europa toch al geen
vraag was, zijn er ook verder geen nieuwe exportzaken mo-
gelijk geweest, althans niet tot prijzen, waartoe het moge-
lijk was voor de Amerikaansche exporthnven.s uI;lïs uit liet
biitnenlancl te betrekken. En Zuid-Afrika is de markt aan-
nierkelijk liooger dan de exportpariteit naar Europa. Toch
zijn er ni en dan belangrijke partijen Zuid-_frikaansche
inais a;ui de markt geweest, die om •de een of andere reden
toch geëxporteerd moesten worden. De berichten omtrent
deit nieuiveu oogst zijn gunstig, maar zaleeii voor latere ii-lading zijn toch nog niet mogelijk.
Nederla.ncisch-Ifndiselie nlaïs wis, zij het in bescheiden
partijen, sterk aangeboden
Cli
iie prijzen oudergingen ecu
scherpe daling. ])it is wel liet gevolg van het feit, (lat de
afladers over het algemeen zon weinig voeling met de we-
reldniarkt van maïs blijken te hebben. Een vaste stemming heeft zich de laatste dagen ook ont-
wikkeld iii de gerstniarkt. Waar de exportianden zou terug-
hielden, moesten ten slotte cle iinportla.nden wel i!e prijzen
betalen. Vooral in Duitsehland nam de vraag toe en men
ii’as er wel verplicht de hooge prijzen aan Noord-Amerika
te betalen. Verder kocht men
01)
ruime sc-haa.l de veel goed-
koopere gerstsoorten van Noord-Afrika. l:n onze markt was
gerst vast gestemd, maar de onizet had weinig te beteekenen.
1-T n, v e r ging sprongsgewijze omhoog, zoodat het aanbod
steeds verminderde. De Oostzeelauden bieden bijna geen
haver meer aan, terwijl ook Argentinië de prijzen regel-
iiiatig verhoog(le.
SUIKER.
NOTEERINGEN.
Londen
lNew
York
Amsterdam
1
White Java’s
1
Cuba’s
1
960
Data
per
Tates
1
f.o.b.
per
1
96°
i
c.i.f.
1
Centr
Augustus Cubesl
fugals
No.
11
Mei/Juni
1
April/Mei
kristalsuiker
Sh.
Sh.
Sh. $ ets.
basis 99°
16Apr.’28
f
1711
3313 12110
–
4,40
26 Mrt.’28
,,
17i1
3219
1313
12/93%
4,58
16Apr.
1
27
,,
1971
5
3416
1513
1417
4,81
16Apr.’26
,,
17’1
3519
1416
111711
2
4.14
ruwsuiker
basis 88°
4 Juli ’14
f 11
13
1
181-.
–
–
3,26
basis 990
1)
Het verschil tusschen ruwsuiker 88
0
en
f
14
13
/32
1
krist.suik. 99
0
is aan te nemen
opf3p.
100 KO.
Ook de afgeloopen week waren de verschillende suiker-
markten kalm gestemd. lntusschers blijkt, dat de verklaring
van den Cubaanschen President omtrent den oogst van Cuba
als volgt verstaan moet worden: .,Indien cle tegenwoordige maatregelen om het evenwicht tusschen vraag en aanbod in
stand te houden onvoldoende blijken, zu11en andere middelen
te baat worden genomen om tot dit doel te geraken”. Deze
geruststellende verklaring vermocht echter niet de stemming te verbeteren.
in
Arnerifra
brokkelden prijzen op cle tern)ijflhi)arkt verder
ietwat af en ivaren cle slotnoteeringen:
Sp.C. 4.43; Mei 2.65; Juli 2.78; Oct. 2.91; Dec. 2.95;
Mrt. 2.78.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. bedsoe-
gen deze week 119.000 toiis, cle versmeltingen 69.000 tons
tegen 64.000 tons in 1927 en de vooni.aden 365.000 tons tegen 254.000 tons.
Voor Ruwsuiker bestond weinig belangstelling en beperkte
cle handel zich tot kleine zaken op basis van 2.11/16 d.c. d
2- d.c. c. & fr. New York voor prornpte Cubasuiker.
De laatste Cubastatist.iek is als volgt:
1928.
1927.
1926.
Cubaans?he Productie
tot 10 April ……
3.250.000
3.600.000
3.520.735 Toiis.
Consumptie……..
22.030
40.000
48.000
Weekontvangsten af-
scheephavens ..
158.827
187.744 178.924
Totaal sedert 1Jan
2.241.190
2.408.816
2.517.131
Werkende fabrieken
111
134
172
Wcekexport …….
114.815
112.140 138.215
Totale export sedert
1 Jan…………
1.014.112 1.098.469 1.323.974
Voorraad Afscheep-
havens ……….
1.244.268 1.323.613 1.193.157
Voorraad Binnenland
986.780
1.151.184
855.604
In
Engeland
was de stemming op de termijnmarkt na de
feestdagen zeer kalm en wacht men blijkbaar op het bekend
worden der Begrootiig.
l)e noteeringen sloten tusschen – d. en 1- d. lager dan de
vorige week op de volgende prijzen:
Mei Sh 15/11}; Aug. 16/0; Dec. 16/0; Maart ’29 8h 1613.
Op
Java
was de stemming voor tweedehands suiker lusteloos
en brokkelden prijzen in den loop de week tusschen / -3/8 en
/ -1/8 af naar gelang van soort en termijn. De afschepingen
gedurende iiaart bedroegen 127.100 tons tegen 92.000 tons
in 1927.
Hier te lande
bleef de markt de geheele week kalm gestemd
met onveranderde prijzen:
Meif 17.—; Aug. t 17-; Dec. t 17j De omzet bedroeg deze
week 2550 tons.
KATOEN.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Bebrens & Sons.
Manchester, d.d. 1-1 April 1928.
De oogstherichten uit Amerika luiden minder gunstig en
de markt in Liverpool opende veel vaster na de vacantie.
dagen. Egyptische katoen is eveneens vaster en is nu weer
ongeveer op het niveau van 14 dagen geleden, zoodat de
daling van ca. 1 d. per lb., die aan het eind der vorige
maand plaats vond, thans weer ingehaald is.
De garenmarkt is nog onder den invloed van de vacantie-
dagen. Atnerikaansche garens zijn ongeveer
y
4
d. per lb.
duurder in overeenstemming met katoenprijzen, doch het
wordt voor spinuers moeilijk hun productie af te zetten.
Spinners van Egyptische katoen zijn ook vast met hunne
noteeringen, doch ook hiervoor bestaat slechts weinig be-
langstelling. De eenige markt, die werkelijk interesse toont
is Indië en in de onmiddellijke behoeften van dit wereld.
deel is klaarblijkelijk nog niet geheel voorzien. Biedingen
zijn echter te laag en het is voor koopers moeilijk tot zaken
te komen, daar hunne limites gebaseerd zijn op een prijs-
niveau, dat thans geheel buiten beschouwing blijft.
De toon in de doekmarkt is bepaald vaster in overeen
stemming met katoenprijzen. Verder valt liet moeilijk iets
definitiefs over de markt te rapporteeren, daar deze nog
onder den invloed der vacantie verkeert. De vraag van
Shanghai is niet zoo levendig, terwijl ook Hongkong nog
niet in ernst begonnen is met het koopen van fancies voor
het voorjaarsseizoen. Er blijft een goede vraag van Indië
op een te lage prjsbasis bestaan en over het algemeen
is de toestand onveranderd, hoewel de toon gezond genoemd
kan worden.
Liverpoelnoteeringen
Oost. koersen 3 Apr. 10Apr.
4Apr. 11Apr. T.T.opBr.-Indië
11511
1151,1
F.G.F. Sakellaridis20,80 21,25 T.T.op Hongkong 2/01/
s
210l1
G.F. No. 1 Oomra 7,80 8,00 T.T. op Shanghai 216 216
Noteering voor Loco-Katoen.
(Mi.ddliag Uplands.)
13April
1928
1
5April
1928
30
Maart
1928
1
13
April
1927
1
13
April
1926
New York voor
Middling .
20,45 c
19,85 c
19,65e
14,50e
19,45 c
New Orleans voor Middling
19,95 c
19,42e
19,27 c
14,21e
18,43 c
Liverpool voor
Middling . …
11,11 d
10,91 d
10,86 d
7,83 d 10,14 d
Outvangsten in- en uitvoeren van Amerikaaosche havens
(In dulzendtallen balen).
1
1
Aug.’27
1
tot
6April’28
Overeenkomstige periode
1926127
1
1925126
Ontvangsten Gulf-Havens.
11964 8729
,,
Atlant.Havens Uitvoer naar Gr.Brittannië
°
2250
1941
‘tVastelandete.
5365
3771
Japan…
…
1469 962
Voorraden.
(In duizendtallen balen).
Overeenkomstig tijdstip
6April’28
–
1927
1926
Amerik. havens..
.. ..
–
***
2284
1122
Binnenland
922
1629
New York
219
38
S
573
348
New Orleans …………..
Liverpool ……………
541
997
564
KOFFIE.
Sedert het vorig bericht kwam er in de stemming feitelijk
geen verandering, hoewel de prijzen voor prompte verscheping
van Brazilië en van Nederlandsch.lndië iets hooger liepen en
352
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
18 April 1928
ook aan de tennijninarkten de noteeringen iets stegen. De
prijzen voor Santos en Rio, prompte aflading van Brazilië,
liepen voor de meeste soorten 1/— á 2/— op. Zooa.ls reeds gezegd, was ook Nederlandsch-indië hooger, namelijk voor
• Palembang Robusta ongeveer 1 ct. en voor de andere Rohusta-
soorten, gewasschen zoowel als ongewasschen, dooreen onge-veer – et. Tot zaken van beteekenis kwam het op de verhoogde
noteeringen echter niet. Allnin ter voorziening in directe be-
hoefte werden hier en daar enkele posten afgesloten. doch de
handel zelf toonde over liet algemeen nog zeer weinig kooplust.
Ook in loco was de afzet nog matig en om hierin tot zakn
te komen, moet nog bijna altijd worden afgegeven tot prijzen, lager dan in het productieland te koopis. Dit geldt reeds sedert geruimen tijd in hooge mate vooral voor Palemba.ng Robusta,
waarvan ook thans nog loco-partijen, onder aftiek van 1 %
contant, worden aangeboden 1 ct. k 14 ct. onder den Tndischen
cif-prijs voor prompte verscheping, netto contant. Volgens een lieden uit Brazilië ontvangen telegram bedroeg
de voorraad, in de pakhuizen en de spoorw’egstations in het
binnenland van &o Paolo en Minas Geraes teruggehouden,
op 31 Maart 12.653.000 balen. Op 29 Februari was deze
voorraad 13.21] .000 balen groot. De vermindering heeft dus
in Maart bedragen 558.000 balen, hetgeen beteekent, dat bij
een hoeveelheid van 935.000 balen, welke in die maand van uit
de binnenlandsche pakhuizen naar de haven van Santos is
doorgelaten, er nog altijd 377.000 balen van uit de plantages
naar de binnen.landsche pakhuizen zijn afgezonden, of door-
eengenomen ongeveer 14.000 balen per werkdag. De loopende
Santos-oogst, die volgens vroegere mededeelingen van het
Comitd tot Permanente Verdediging van de Koffie in Sao
Paulo. einde Januari zou zijn afgewerkt en van de plantages
verzonden, was dus zelfs in Maart nog niet afgeloopen en blijkt
nog belangrijk grooter te zijn dan de Brazilianen aanvankelijk
hadden opgegeven. Het is duidelijk, dat op die wijze een zéér
‘
groot gedeelte van dien oogst naar het nieuwe oogstjaar zal
moeten worden overgedragen. Verleden jaar had de binnen
landsche voorraad op 31 Mei zijn laasten stand bereikt met
2.’81.0.000 balen en in Juni kwam reeds zôôveel van den nieu-
iven oogst af, dat die voorraad, bij doorzending in Juni van
765.000 balen naar Santos, op 30 Juni met 502.000 balen bleek
te zjjn toegenomen en waar te verwachten is, dat ook dit jaar
in Juni reeds een flinke hoeveelheid van den volgenden oogst
voor aflevering za] gereed komen, zal hoogstwaarschijnlijk ook
ditmaal de laagste stand in Mei worden bereikt, en groote
kans dt het cijfer dan.onder 11 millioen zal zijn, is er zeker niet.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos op
prompte verscheping zijn thans ongeveer 102/- k 104/- per cwt.
en van dito Prima ongeveer 104/6 á, 106/6, terwijl zij van Rio
type New-York 7 met beschrijving, prompte verscheping,
bedragen 71/- è 71/6.
Van Robusta op aflading van Nederlandsch-Ïndië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogenbiik
Paleni bang Robusta, April-verscheping, 36′ et.
Mei
,,
37
Benkoelen
.,
38
Mandheling
40
WIT faq.
,,
April.
45
Juli/Sept.
43-
alles per •. KG., cif, uitgeleverd gewicht, netto contant.
De officieele loco-noteeringen bleven onveranderd 63 ct.
pul KG. voor Superior Santos en 47 ct. voor Rohusta.
l)e noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt waren
aan de ochtend-cali als volgt:
Santos-contract
Gemengd contract
basis Good
,
basis Sautos Good
Mei
1
Sept.j Dec.
1
Mrt.
11
Mei
1
Sept.I Dec.
1
Mrt.
17 April51
50
–
._.. 42ti 42
y4
40v/s
40
11
,,
51
50
–
– 428/
8
4171
8
40
39’1
3
,,
51
50
–
– 43
8
18 4211
8
40%
27 Maart 51
50
– – 43/, 42g 40% –
De slot-noteeringen te New-York Van het aldaar geldende gemengd contract (basi8
Rio No.
7) waren:
Mei
1
Sept.
1
Dec.
1
Maart
$
14,67
$
14,31
$
14,08
$
13,81.
16
April
……..
10
,,
14,25
,,
13,78
,,
13,57
13,30
2
,,
,,
14,17
,,
13,78
,,
13,51
13,27
26 Maart …….
,,
14,88
,,
13,92
,,
13,66
Rotterdam, 17 April 1928.
THEE.
Waar de Londensche theemarkt in de afgeloopen week nog
gesloten was, kon er nauwelijks van een stemming worden gesproken. Toch is er hier nog wel wat omgegaan, doordat
verschillende opgehouden partijen ex vorige veilingen in de
tweede hand overgingen en wel tot ongeveer dezelfde priizen
als in veiling betaald.
Men ziet reikhalzenduit naar de cijfers van den maandstaat
van den, ,Board of Trade” over Maart, waaromtrent echter geen
groote verwachtingen worden gekoesterd, omdat liet cijfer der
voorraden in entrepôt nog steeds zeer hoog zal blijken te zijn.
Amsterdam, 16 April 1928.
COPRA.
Gedurende de algeloopen week was de markt kalm ge-
stemd, met tamelijk goede omzetten. Marseille betaalde aan-
vankelijk nog goede prijzen, doch sluit tamelijk flauw. De
premie voor stooinende (Jopra boven aflading begint te
verminderen.
De slotnoteeringen zijn:
Nederl.- Indische
f.m.s.
stoomènd ……………./ 33
1
18
Maart/April aflading . . . . ,, 33%
April/Mei . . . . . ,, 33(
Mei/Juni
. . . –
,,
33
18
VRACHTENMARKT.
Van de Noord-Anierikaaijsehe graan via chteninarkt kan
nog geen
OièVi
ng vermeld worden. Van cle Northern range
waren in liet geheel geeli detitiitieve orders. St. John N.B. lievrachtte een iaiiclige boot naar de Middellanclsche Zee
op basis van 16 cents é6n loshaven. Van Montreal wordt
cle vr,uw niet ‘beter, ondanks de havens 16 dezer ijsvrij averden
verwacht. Naar liet Continent alleen was moeilijk tot zaken
te komen, doch een 30.000 qtrs. boot werd ten slotte •be-
vracht, per 101,25 Mei op basis van 1.3 cents naar Atitiver-
pen/Rotterdam, optie ii[arnburg/Breinen 14 cents, hetgeen
kan worden herhaald. Er was – een iii nice vraag Montrea]/
Middel.l. Zee op basis van 16 tot 16% cents i’oor April, 2e
helft Mei en eerste helf t Juni.
1)e markt vii,n La ‘Plata was de afgeloopen week vast en
hevraohters t000rden ‘hooiclzakelijik interesse voor Apri.l ton-
nage. Voor deze positie is iie Iioogere vracht van 25/. be-
taald voor een 5300 tonner van boven La Plata havens naar
UK/Continent, terwijl 2316 en 241J is betaald voor groo-
tere hooten, evetieens van boven La Plata havens. Voor
belading te Buenos Aires zijn verscheidene boeten bevraclil;
naar de Micudeliantsohe
Zee.
De chulisal peter’rachteniiia.rkt verbeterde zich ii iet. De-
f’i’nitie’e thuisl.aclingen zijn niet aan cle markt.
De Oostelijke a.f{leeli.ngen bleven kalm, doch vast. Het tekort aan tonnage bleef bestaan, zoodat in 1 of .2 gevallen-
de vrachten iets beter zijn gewor{Iên. Ofschoon de vraag
11
aa r tonnage van
A
ustra.l ië ii jet direct levendig was, heeft
het tekort aan tonnage – zich toch doen gevoelen,
,
hetgeen
leidde tot een stijging der vrachten. Een 5000 tonner werd
hevraclit per laatste helft Mei van West-Australië naar de
Muddel.lan’clsohe Zee/U.K./Cont. tegen 37/6, hetijvon de ‘hoog-
ste vracht is die-tot ‘dusver iii dit seizoen werd betaald. Van
liet Zuiden veisi een 9000 tonaer bevracht met 20 Mei
cancol Eng ‘naar deze] ide bestemmingen tegen 34/-. Bnrrn all
was kalm; de eenige definitieve order ‘is voor een 7000 ton-
ner naar Holland direct p’ April/Mei, doch bevraehters
slagen er niet iii tonnage te krijgen tegen de door hen iii
uitzicht gestelde vracht van 25/6.
De Doiiau en Zwarte Zee waren zonder zaken. Ook van
de Miclilellandsche Ze.e is sinds het vorige bericht niet veel
omgegaan. Erts betaalde om. Benisaf/Ar.drossan 616, La
Gonlette/Duinkerken 5/9, I-[orn illo Bay/Rottenda.m 51-. Fos-
laat bleef onveranderd en betaalde voor Tunis/IPlymouth
816. Van de Golf ‘a.Il Biscaye zijn de •vr.a.chten iets vaster.
ilien betaalde om. Bilbao/Newport 613, Rotterdam – 5/4%,
Vi vero/Rotterdain 514%.
De uitgaande kolenvrachten ‘ai.i Engeland zijn flauw ge-
stemd en er werd cle afgeloopen ;week slechts weinig be-
vracht. Van Znicl-Wales werd om. betaald : Nantes 319, Pi-raeus 9/-, Las Palma,s 719 en van de Oostkust: Kopenhagen
419, TTanui:unrg 3/0, Genna 6/10%.
RIJNVAART.
Week van 8 t/m. 14 April
1928.
De aanvoeren van zeezijde bleven middelmatig.
Scheepsruimte bleef meer dan voldoende beschikbaar; de
vraag was matig.
Men betaalde voor erts:
naar Ruhrhavens / 0.30 met – en/ 0.40 met – lostijd,
Dortmund t 0.90
Mannheim t 0.90
In de Ruhrhavens bleven de verschepingen van kolen
gering, terwijl scheepsruimte meer’ dan voldoende was. De
vracht voor exportkolen daalde deze week tot Mik. 0.70
exclusief sleeperi.