7 DECEMBER
1927
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Economi*sch.
*
_Statistische
Beri*chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, IJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
• UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
12E
JAARGANG
WOENSDAG 7 DECEMBER 1927
No. 623
IN-HOUD
Blz.
INVOERING
hER
ZIEIÇTEWET II
(Slot) door
Dr. F. E.
Pos’thumu ………………………………..1068
Nogmaals: De voorgestelde Munthervorming en Suri-
name door
1.
Bos
…………………………
1069
De Mechanisatie van onze Haringvisscherijvloot door
P
. E. van Renesse …………………………1071
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING:
De economische vooruitgang in het nieuwe Finland
door
Paul Olberg ……………………….1073
AANTEHEENINGEN:
Indexcijfers van groothandeisprijzen …………
1075
BOEKAANKONDIGING:
Mr. Dr. H. J. D. van Lier en Mr.
F.
Lichtenauer:
liet vraagstuk der havenschappen. Een bestuurs-
probleem; bespr. door
Prof. W. E. Boerman.. .. 1076
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN .. . .. . – … .
.. .. ._
1077
MAANDCIJFERS: Résumé uit het ,,Monthly Bulletin of Statistics”
1078
Emissies in November
1927 ……… …………. 1079
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………..
-1079-1086
Geldkoersen.
Bankstaten.
Goederenhandel. Wisselkoersen.
Effectenbeurzen.
i
Verkeerswezen.
INSTITUUT ‘VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretori8: Mr. Q. J. Terpstra.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE
VAN
ADVIES.
Prof. Mr. D. van Blom; J. van lla.sselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco;
Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen Baron
Rengers; Prof Mr. H. R. Ribbius; Jan Schilthuis; Mr.
Q. J. Ter pstra, Prof. Mr. F. de Vries. Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G. M.
Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: S. Posthuma.
Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.
–
Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in
Nederland f20,—. Buitenland en Eolon-iën f23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Adm.’inistratie van abonnementen en adver-tenties: Nijgh d van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Am.sterdam,- ‘s-Gravenhage. Postchèque-
en
giro-
rekening No. 6729.
6
DECEMBER
1927.
Ook -deze week -bleef de stemming op de -gldmarkt
vast. De ‘vraag naar -geld was belangrijk, vooral ‘bis -de
m-aandwisselin-g en in v-iibancl met de vele stortingen
p nieuwe -emi-snies. Particulier disconto werd voor
4%
t
0/is
‘pOt. verhandeld. De pr-olongat’ierente no-
tooide
4% â
5 pCt.; terwijl caligeld, dat in het begin
der week voor circa 4 pOt. verkrijgbaar was, -hi, -cle
maandwisselirig eveneens
‘tot
4%
h
5 pCt. opliep.
* *
*
Op den weokstaait van De Nederlandische Bank geeft
de pos-t binne.nian-dsche wissels een teruggang van
f
1,4 millioeri te zien. De beleen.ingen hlijk-en met
f 3,8
mill-ioen te -zijn verminderd.
De -goudvoorraa-d der Bank bleef vi-ijrwel -op deslfLle
hoogte. He-t zilver verminderde -met
f 500.000.
De pos-t
papier op het buitenland en d-e diverse i’ekeningen op
de antiefzijide der balans etegen respectievelijk met
f
2,6 millioen -en
f11,1
millioen. Blijkbaar heef-t -de
Bank dus in de afgeloopen week
weer
vrij belang-
rijke bedragen -aan buitenlan-dsche valuta aan-gekocht.
De biljetteneircula-tie vertoonde een vermeerdering
van
f 12,2
milli-oen. Het tegoed van het Rijk daalde
-met
f
10,6 millioe’n. D-e rekening-couran,tsal-di van
anderen geven een stijging van
f
6 mill-i-oen te ‘zien.
Het ‘beschikbaar metaaljsald’o bedraagt
f 2
milli-oen
-minder dan verleden -w-ek. Het -d-ekk’ingspercen’tage
is ruim 47.
• * *
*
De wisselmarkt was de afgel-oopen berichtsweek vrij
stil. In -de meeste koersen ‘kwam weinig verandering.
n
Loden was -aan het -einde ‘der week iets vaster, ‘hoofd-
zakelijk op vraag ui-t Amerika. De eenige koers, die
zeer – bewogen was, was -de P-esetakoers. Door de aan-
,hou-dende zw-akke stemming van de laatste weken wei-
den speculanten, -die zic
–
h in den laatsten tijd hoofd-
zakelijk tot ‘dit ‘devies ‘beperken, bevreesd. 0-ok
–
konden
verschillend-en niet voor vol-doelt-de -dekking zorgen, zoo-
-dat het aanbod op enkele ‘dagen overweldigend werd.
Geopend op 41,57%, werd Don-der-dag voor 40,15 af-
gedaan. Daas-na kwam er eenige steun, -zood-a-t Vrij
–
dag
weder voor 41,10 werd verhandeld. De stemming ‘bleef
echter flauw. Ook Lires waren een oogenblik ‘sterk
aan-geboden op geruchten van een aanslag op Musso-
lini. Het aanbod -hield- echter weder -direct op toen
deze geruchten -onwaar bleken -te zijn.
LONDEIN, 5 DECE110EIR 1927.
Gedurende -de laatste ‘dagen van November was
geld, -zooal-s gewoonlijk aan -het einde van de maand,
zeer gezocht ; toch ‘behoefde slechts – voor een betrek-
kelijk gering bedi-ltg van de assistentie van -de Bank
van Engeland -gebruik gemaakt te worden. Onmiddellijk na het einde der maand, toen -de divi-
den-d-betalingen -op d-e ,,W-ai- Loan” ‘tot -de markt -door-
-drongen, werd -geld zeer ruim, -zoo ruim zelfs, dat de
Bank van Engeland, om -een invloed van eenige betee-
kenis op -den -disc-onrtokoers -te voorkomen, het noodig
oordeelde door verkoopen van wissels geld uit -de
:markt ‘te nemen.
Onder die invloeden verzw-alcte -de -diis-contok-oe-rs
slechts weinig, namelijk tot 4%—
°
/
16
voor prima
3-
maands -bankaccepten. De verdere stijging van den
Dollarkoers -hier wordt met -groote -belangstelling ge-
volgd en ‘men vraagt zich af -of wij niet voor een pe-riode van langeren duur staan, waarin -de D1larkoers
zich op -het verhoogde peil zal han,dhaven, in verband
met ‘het- feit, da-t. Duitschiand en tevens waarschijn-
lijk andere landen onder invloed van -de -door den
Rijk-s-bank-president aangevoerde argumenten -hunne
iiikoopen uit Amerika zullen beperken, zoodat een
-grooter -deel der mogelijke nieuwe leenin-gen als New
York saldi ter beschikking ,va-n Europa zal -blijven.
1068
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
7 December 1927
INVOERING DER ZIEKTEWET.
‘
II.
i)
(‘Slot)
Na -de opmerkingen van algemeenen aard, welk’e
ik in een vorig nummer ‘over dit onderwerp ma-ak-e,
zij het mij’ vergun’d than’s het aan ‘de orde ges’teid.e
wetsontwerp tot wijziging der Ziektewet iets nader
te beschouwen. Ik veronderstel ‘bij den lezer ‘vo1’doe-
cle ‘kennis van zaken om mij er toe te kunnen bepa-
len als uitgangspunt ‘slechts ‘de hoof-dza’k-en aan te
stippen, waarbij van ‘de bestaande, nog niet ingevoei’-
‘de, wet w:ordt afgeweken. Daarna dient ‘clan de vraag
-te worden gesteld, of hetgeen en’s ‘hier nieuw gebo-
den wordt, aannemelijk is. l)e wijzigingen ‘betreffen zoowel het stelsel ‘der wet
al’s’ ‘de ma’terieele voorzieningen, maar toch in d
eerste plaats het stelsel. Ik mag ‘wel zeggen, ‘dat de
w’ijziging begonnen is ‘om hét systeem van uitvoering
der verzekeriii’g. De Ziektewet 1913 erkent eigen-
lijk geen andere ui’toerders dan -de Raden van Arbeid;
de in die wet geleten mogelijkheid van erkenning van
bijzondere kassen was een’ ‘z66 schoorvoete’d en met
z6ôveel ‘biijkbaren tegenzin ‘gedane concessie van ge-
ringe beteekenis-, dat men ‘de we’t-Talm’a met het volste
‘echt mag aanduiden als een wet ‘van zuiver-ambte-
lijke strkkin’g. Me ‘d’ie strekking wil ‘de Regeering
thans breken. In de Mernorie van Toelichting wordt
dit ingeleid met-de opmerking, ‘dat voor het ‘tegen-
woordige met betrekking tot de uitvoeringsorganen
der sociale verzekering noch een ‘monopolie der over-
heidsorganen ‘noch een monopolie van uit ‘de maat-
schappij opgekomen organen overeenkomstig ‘de be-
geerte van de meerderheid in en bui’ten ‘de Staten-
Generaal is. Het wetsontwerp stelt ‘daarom naaat ‘de
verzekering bijl de Ziekenka-s van ‘dn Raad van Ar-
beid •de verzekering bij’ een erkende ‘bijzondere kas,
bij’ een erkende ondernemingszickenicas en
‘bij
een
erkende ‘bedrijfs’vereeniging. Al deze ‘organen zullen,
zoo zegt het ‘de Toelichting, als gelijkberechtigden
naast eikander ‘staan, behoudens echter dat- in de
verzekering van ‘den arbeider wordt voorzien dor
de ziekenkas van den Raad van Arbeid, indien in de
verzekering niet op andere wijze is voorzien. Met
andere woorden, de Raad -van Arbeid zal van’het
ni.ge verzekeviu:gsorgaan worden ‘het aanvullende
orgaan en men zal thans de vrijheid ‘krijgen naar
eigen keuze een organisatie te vormen. Deze over-
ganj heeft niets verransends en ‘was ‘ook reeds
neergelegd in het ontwerp Ziekte- en Ongevalienwet
1925 van Minister Aal-berse; beide ontwerpen doen
in deren niet anders dan registreeren, hetgeen door
de publieke opinie verlangd. werd. Dat ‘deze publieke
meenink er in ‘geslaagd is zich gehoor te verschaffen,
moge -hier niettemin met voldoening worden geno-
teerd, hoezeer deze voldoening helaas getemperd wordt
‘door d’e wijze van uitwerking in het wetsontwerp. Ten aanzien van de materiee’ie voorzieningen wijkt
het onrtwerp minder ver af van ‘de bestaande bepa-
lingen. Hoogte en duur van uitkeerin-g van ‘het zie-
ken geld ‘bliSven -wat zij’ waren; nieuw is alleen de
regeling ‘der verzorging bij’ zwangerschap en bevalling
overeenkomstig -de ontwerp-conventie van de inter-
nationale arbei’dsconferentie te Washington. Deze
regeling gaat nogal ver en menigeen zal het wellicht
moeite -kosten ‘het motief voor een ‘bijdrage daarin van
den werkgever -te aanvaarden. Een aanmerkelijke uit-
breiding ‘der verzekering is gelegen in ‘de verruiming
van. -den krin-g der verzekerden: bepaalt -de wet-Talma
zidh tot het
vaste, in ondernem’i’ivgen
werkzame a.rbei-
fierspersonee’l, ‘het ontwerp-Slote’maker de Bruine
haalt er het ‘huispersoneel en ‘de losse arbeider’s bij
en s’ti’kt de verzekering uit ‘tot
alle
ioo-narbei’ders,
onverschillig of zij- in dienst van een ‘onderneming
‘dan wel in -dien-st van een particulier ar’hei.d ‘verrich-
ten en onverschillig of zij’ in vasten -dan wel’ in loisen
‘dienst verkeeren, Hier past misschien de ‘bedenking:
i) Het eerste gedeelte van di-t
nrtikel veischeen -in de
E–S. B. van 23 November ji.
-”
1 –
–
qui trop em’brasse, -mal étrei’nt (in ‘dit geval wellicht:
manqu-e le train). De regeling -der kos-tenvani ‘de ver-
zekering ten slotte zal geen wijziging ‘ondergaan ; zij
worden voor de helft rechtstreeks ‘door -de werkgevers
opgebracht en zijn voor ‘de andere helft verhaal’baai’
op -de vérzekerden.
De vraag is nu of deze regeling der ziek’teve’rzeke-
ring voor d’e -betrokkenen aannemelijk is. Deze be-
trokkenen la’ten zich -in twee groepen verdeelen, voor
elk van welke een andere zijde ‘der zaak ‘de belang-
i-ikste is. Zoo treedt voor ‘de
verzekerden op
dcii
voorgrond ‘de omvang en -de zekerheid -der aanspraken
en rechten, welke de wet hen verleent, terwijl voor
het ver-zekeringsplichtig bedrijf ho-t stelsel der wat
iii verband met ‘den aard van ‘de -opgelegde verplich-
tingen voornamelijk van belang i’s’. Eigenlijk is het
min-der juis’t nog te spreken van ,,het ‘verzekerings-
p’iichtng ‘bedrijf”, nu het ontwerp de verzekering niet
langer afhanlcelj-k stelt van werkzaamheid in. een
onderneming, maar i.k meen toch -de -gemaakte onder-
scheiding te kunnen ‘handhaven, ‘aangezien de lcern
van het wijzigingso.ntwerp, ‘de organisatorische ve,i’-
i’uimiog, namelijk, vooral verlangd is ‘door het be-
drijfsleven en voor ‘deze werkgevers in -de eerste plaats
-belang heeft.
Wat nu de verzekerden aangaat, -geloof ik nog
teeds niet, -dat de leemte, waarin te hunnen aanzien
de in’oering ‘der Ziektewet thans eindelijk zal voor-
zien, zoo ‘bijster groot is. Een groote, zoo niet een
overgroote meerderheid ‘der arbeiders geniet ook
1
u
reeds zonder wet wel uitkeering kijF ziekte. VQor
ZOO-
ver er zijn voor wie dit niet het -geval is, zal ‘de ‘in-
voering -der wet een belangrijke vooruitgang zijn en
‘de gelj’kstel’in.g, -die ‘daardoor zal worden gebracht,
juic’h ik gaarne toe. He’j’haiende, dat ik van -m-eeni.ng
ben, ‘dat het ‘aantal niet tegen ziekte verzdkerden ‘be-
trekkelijk gering is, zie ‘ik voor ‘de arbeider-s als het
belangrijks-te feit den vasteren grondslag waarop de in-
voering ‘der wet hunne aanspraken zal stellen en -dle
medewerking,
–
waartoe het -hen, stelselmatig, zal roe-
pen
bij
‘de toepassing. Het is- toch nog ‘heel iets anders
om eenvoudig als gevolg van ‘de regeling der arbeid’s-
voorwaarden in geval van ziekte uitkeering te ki’i,j-
gen, dan om al’s gelijke partij ‘deel te hebben aan
dle
uitvoering van een sociale wet. Nu is het -mij’ wel he-
‘ken-d, -dat er een plan bestaan -heeft, ‘dat in bepaalde
opzichten voor de arbeiders iets verder -ging d’an het
aanhangige ontwerp, maar ik durf vol te houden, ‘dat
de omstandigheden en de gang van zaken ons ‘het
recht geven het ontwerp te ‘bezien onafhankelijk van
voorafgegane -gebeurtenissen en op zijn eigen merites
te ‘beoordeelen. Da-t de regeering thans meent bepaalde
quaesties anders te moeten oplossen ‘dan vroeger door
anderen is gedaan, behoeft op ‘zichzelf nog geen
reden te zijn het ontwerp te ver’obrdeelen.
Is nu, geoordeeld van ‘het standpunt van -den verze-
keringsplichti’gen on’d erneme,r, het, ontwerp evenzeer
aahnemeljik te achten? Ik stel op -den voorgrond, d’a’t
het ‘stel’s
–
el in beginsel .goed is en dat uit dat -oogpunt
alleen beschouwd ‘het ontwerp ive! ‘aanvaardbaar is-.
Maar een -goede bedoeling ‘alleen baat ons niet, wan-
neer ‘de uitwerking van -di-en aard is, ‘dat -daarvan in de prac’tij’k weinig of niets terecht -zal komen.. Het is
wel dui-delijlk, dat ‘de Minister oprecht ernaar streef-de
zijn toezegging, meer ruimte -‘te ‘zullen verschaffen aan
uitde-maatsehnppij opgekomen organen, na te ‘komen.
‘De Minister gaat met -zijn bedoelingen naar mijne
overtuiging in de .goede richting en de
praetij’k
‘der
Land- en Tuin’b’ouwongevalienwet heeft wel uitgewe-
zen, -dat -een stelsel, ‘waarbij ‘de particuliere organen op
den voorgrond worden gesteld en -de openbare al’s’ aan-
vulling ‘dienen, zeer wel ‘mogelijk
is.
Ik meen, ‘da’t de
unific’atie -der ‘sociale verzekering, waarover nu al zoo langen tijd wordt gesproken, in d-en’zelfden geest moet
geschieden; ied’er ‘zal -dan voor de sociale verzekering de organisatie kunnen kiezen, ‘di’e hem het ‘beste past-;
er is op dit gebied’ -genoeg to’t stand -gebracht en ge-
–
noeg ervaring gekregen om te mogen voorspellen, dat
7 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1069
er in de vrije maatschappij voldoende animo bestaat
om een groot deel van de op dit gebied, tot ‘dusver
traditioneele ‘stdatstaak over te nemen en op ‘de juiste
‘wijze te vervullen.
Dit betreft ‘dus ‘het systeem der wet, dat ik in ‘be-
ginsel aanvaardbaar acht. Maar van niet minder be-
lang is ‘de uitwerking der afzonderlijke bepalingen en
daarop ‘is naar mijn meening heel wat meer critiek
mogelijk, zoozeer, dat i’k een juiste uitvoering der ver-
zekeringç ondanks ‘het aantrekkelijke van het stelsel
der ‘wet in algemeenen
zin,
niet voor mogelijk houd,
tenzij de Minister op verscheidene punten tot wijzi-
ging bereid is. De bedoeling van dit artikel is niet
een gedetailleerde beschouwing van het wetsontwerp
in al zijn bepalingen, ‘waartoe ‘de gelegenheid nog we1
‘zal komen voordat de verzekering tot practische toe-
passing, komt, maar ik wil toch
wijzen
op ‘de zonder-
linge ‘bepaling, die aan ‘de ‘bijzondere zieken’kassen ‘voorrang verlee.n t ‘boven de ondern’eingskassen en
hedrijfsvereeiiigin’gen en ‘die in de Toelichting vol-
strekt onvoldoende is gemotiveerd. Bij de bei’de laatst-
genoemde soorten van organen zullen namelijk verze-
kerd zijn alle arbeiders in dienst van den werkgever
bij wiens onderneming de kas ‘behoort of clie bij ‘de be-
‘drijfsvereeniging is ‘aangesloten, uitgezonderd die
aiibei’deps, die zich bij een erkende ‘bijzondere kas heb-
ben verzekerd. En wel omdat, naar de M’emorie van
Toelichting meedeelt, de bijzondere ‘ziekenkassen in
deü regel ook voorziening beoogen te treffen ‘vooi het
geval van ziekte overkomen aan leden, ‘die niet in loon-
dienst, maar als zelfstandigen werkzaam zijn, zooda’t
het lidarbei’der met het oog op mogelijke verandering
in zijn positie ‘l)ehoort te worden toegelaten zijn lid-
maatschap ‘hij ‘de ‘bijzondere kas voort te zetten. Waar
‘het geenszins vaststaat, dat niet ‘de ‘andere organen
evenzeer bereid en in staat zullen zijn ‘de verzekerde
arbeiders de gelegenheid te geven bij’ verandering van
positie de verzekering vrijwillig voort te zetten, zie ik geen enkele reden, ‘clie tot deze speciale ongelijkheid
dringt, waardoor het stelsel va’n algemeene ‘gelij’kstel-
ling wordt doorbroken en waardoor
feitelijk
‘bedrijfs-
vereenigingen en ondernem’ingskassen machteloos ge-
maakt worden ‘tegen propaganda der bijzondere kas-
sen en aan ‘deze laatste de gelegenheid wordt gegeven
hare mededingers
01)
‘t ‘gebied der ziekteverzekoring
als ‘t ware uit t’e ‘hollen. Ik vestig mede ‘de aandacht
op het artikel, .dat aan de particuliere organen ‘d’e ver-
plichting oplegt ‘aan den Raad ‘van Arbeid op diens
verzoek inlichtingen te geven omtrent naam en woon-
plaats ‘der
bij
‘de kas of de vereeniging ‘verzekerde
arbeiders. Do Raden van Arbeid zullen door toepas-
sing van deze bevoegdheid het in de hand hebben do
open’bare organen te ‘dwingen tot ‘het ind’ivi’dueele ver-
zekeringsstelsel, terwijl de Minister toch als zijn be-
doeling heeft uitgesproken, dat ‘deze instellingen vrij
zullen zijn een collectief systeem toe te passen, indien
ziji dat wensehen.
1)
Terder
zullen ondern emingskassen alleen kunnen
worden opgericht niet instemming der arbeiders en
zullen ‘d’e reeds bestaande ‘bedrijf’svereenigingen, die
alleen ‘do&r werkgevers
zijn
opgericht, slechts voor vijf
jaren kunnen worden erkend. Aan de gelj’k’bereehtigd-
hei’d dei verschillende organen, welke de Minister in
zijn toelichting als een ‘der grondslagen van zijn
systeem noemt, ontbreekt ‘dus n’og al een en ander. Be-
palingen van deze soort maken het twijfelachtig of de
wet uitvderbaar zal ‘zijn in ‘den geest, waarin
zij’
is
ontworpen, namelijk dien van zoo ruim mogelijke mede-
werking van het particulier ‘initiatief. Bezwaren van
anderen aard, waarop nog wel de aandacht zal vallen,
ga ik hier nu maar
voorbij’,
zoocle die, welke ‘gelegen
9 De Regeering heeft meermalen verklaard nog niet aan
het einde te zijn van har streven naar bezuiniging. Heeft
zij
wel overwogen, dat do invoering der individueele ver-
zekering veer geweldige bedragen aan admiu’istratiekosten zal verslinden, in de eerste plaats bij dé Raden van Arbeid,
maar ook bij ‘cle ‘bijzondere instellingen, die voor ieder ver-
zoek om inlichtingen klaar moeten staan?
zijn in de mi. volstrekt ‘on’doel’matige betrekking in
‘de verzekering van het huispersoneel en van alle hoo..
ger ‘betaalde ,,arbeiders” (zij’ het ‘dan, ‘dat het loon van
‘d’eze laatsten tot geen ‘hooger bedrag ‘dan
f
8,— per
dag voor ‘de vaststelling van ‘ziekengeld in aanmerking
‘komt) en van ‘de opneming ‘van alle losse arbeiders, zonder ‘dat ‘de toel.ichti’n’g oo’k maar met een enkel
woord ingaat op d’e bezwaren en
moeilijkheden,
welke
‘de verzekering van ‘deze laatsten ‘tot ‘dusver altijd
heette te ontmoeten. Ik wijs er op, ‘dat, ‘waar het ont-
werp ‘ondanks alle beweringen van het tegendeel prac-
tisch de werkgevers zeer beperkt in ‘hu’n
vrijheid,
‘cle
‘verzekering toch niet zonder hunne medewerking zal
kunnen worden uitgevoerd; dit geldt met name voor
de, losse arbeiders, vooral voor die ‘in ‘de land- en tuin-
bouwbedrijven.
Ik ‘herhaal, dat ook ‘de afzonderlijke ‘artikelen der
wet tot ‘heel ‘wat critisehe opmerkingen aanleiding
geven, zooal’s ‘de regeling ‘der ‘bepaling van ‘het dag-
loon, welke ‘niet dit loon ‘doet afleiden uit ‘de ver-
‘cliens’te over een vol jaar, zoodat’een gemiddelde wordt
vastgesteld, maar eenvoudig ‘ziekengeld doet uitkee-
ren naar ‘het loon, ‘dat toevallig in de week van ‘de
ziekte is ontvangen. Dit zal er licht toe kunnen leiden,
‘dat ‘de ziektegevallen worden sarnen’gedro’ngen in
weken van ‘hooge verdienste.
Bijt mijn gunstig oordeel over de richting, welke de
Minister bij zijn verandering van stelsel heeft willen
inslaan, moet ik dus ‘ten aanzien ‘van de ‘aannemelijk-
heid van het wetsontwerp nog een groot ‘voorbehoud
maken. Hetgeen echter niet wil zeggen, ‘dat i’k ‘de hoop
heb opgegeven, dat ‘de w’et-Talma langs dozen weg tot
een uitvoerbare regeling is ‘te maken.
Met
erkentelijkheid
‘wil ik tenslotte releveeren het-
geen ‘de Minister aanvoert om ‘het bezwaar van selectie
van risico’s
bij
het bestaan van meerdere van elkan’der
‘onafhankelijke organen ‘der verzekering .te weerleggen.
,,De ervaring opgedaan met het instituut ‘der risico-
overdracht in de Ongevallenwet-1921″ – ‘aldus ‘de
Toelichting – ,,wijs’t er echter op, ‘dat ‘hetgeen iii
theorie mogelijk is, daarom nog niet in ‘de practijk
tot ‘toepassing komt. Ook tegen het instituut van risi-
co-overdracht werd als ‘bezwaar aangev’oerd, het ont-
slag van arbeiders, ‘die wegens hun
leeftijd
of om
andere redenen ‘voor cle verzekering een opibegeerljk
risico vormen, maar in ‘de
practijk
is ‘gebleken, ‘dat
‘zood’anige ontslagen tot ‘cle zeer groote uitzonderingen
hehooren.”
POSTHUMA.
NOGMAALS: DE VOORGESTELDE MUNTHER-
VORMING EN SURINAME.
Aan ‘het einde van zijn artikel ,,Het Surinaamsehe
Bankoc’trooi”, opgenomen in E.-S. B. van 9 dezer,
brengt Mr. Dr. 0. F. Schoch, hoofddirecteur van De
Surinaamsohe Bank, enkele ‘bezwaren ‘in tegen mijn
beschouwingen ‘omtrent de door ‘de ‘Staatscommissie
voorgestelde munthervorming en ‘de consequenties
daarvan voor Suriname, voorkomende in E.-S. B. van
28 Sept. jl. Het zij mij vergun’d, naar aanleiding ‘daar-
van, ‘hier nog enkele opmerkingen te maken om den
hooggeachten schrijver van ‘antwoord te ‘dienen, en de
door mij geuite ‘meeningen nader toe te lichten. Ik
had mij gevleid, in mijn artikel de duidelijkheid vol-S
doende te hebben ‘betracht.
Blijkbaar
ben ik ‘daarin
echter niet geheel ‘geslaagd. Althans op enkele punten
geeft Mr. Schoch mijn meaning niet geheel juist
weer, ‘of is
zijn
interpretatie van ‘het geschrevene niet
overeenkomstig ‘hetgeen ‘door mij bedoeld ‘werd.
Voor een goed begrip der zaak zij ‘hier – ‘zeer in ‘t
kort – gereleveerd, ‘d’at het mij wenscheljk voorkwam
de aandacht te vestigen op het feit, dat, in’dien over-
eenkomstig ‘het advies ‘der Staatscommissie voor het Muntwezen het teekengeld ‘hier te lande wordt gede-
gra’deerd tot pwsniun’t, de bestaande muntunie
tusschen Nederland en Suriname practisch is opgehe-
ven. Want al zullen in de toekomst in deze beide
1070
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
7 December1927
gebiedèn’ dezelfde
,munrtstukken
b1i.jven ëirculeerén
het gr6ve zilver
,
in Nederlând als pasmunt, in Suri
name waarchijnlijk als ‘teeke’nmun’t -, doordat
J
Nederland aan de verwisseling van groote bedragefi
guldens en rijks’daal’ders d.i. jasmunt bezwaren .iii
den *eg zullen worden gelegd met het oog op de
munttoes’tand in Ned.-Indië, komt het practisch effect
der. eenheid van munt te vervallen. .
‘Over den bestaanden toestand sprekende, wees ik’
op ‘de primaire functie van het zilver als betaalmiddel
tot elk ‘bedrag, en ,,zijn secundaire functie, die van’
re’misémiddel”, als ‘hoedanig ik het zilver van niet
min’dei groot belang ‘oordeelde. Ik schreef verder:
,,Als zoodanig was het, ‘buiten ‘de circulatie om;
,gen groote steun tot handhaving van ‘de pariteit dor
,,binnenlandsche rekeningseenheid, oefende het een7
,,regulariseerende werking uit.
,,Van welke groote .betekenis voor ‘de rust en orde
,,i’n het Surinaamsche gldwezen dit geweest is, blijkt
,,wel afdoende uit het feit, ‘dat tot 1920, toen ‘de uit-
,,voer van zilver in verband met den hoogen zilver-
,,prijs werd verboden (een maatregel welke, in ‘tegen
,,s’telling met elders, nog steeds van kracht is), de wis
,,selkoèrs op Amsterdam ‘steeds ‘dicht bij de pariteit,
,,heeft gelegen.” .
En verder:
,,’.t Gevolg hiervan i’s’ geweest, dat blijkens de jaar-
,,verslagen der Sur. Bank uit de kassen ‘dezer instel-
,,ling gedurende 36 jarèn (vnu 1882 tot 1917) aan
,,mun’t (w.o. ook vreemde munten) in de . eircula-tie
,,is ‘afgevloeid
slechts
1)
voor een totaal van
,,f
1.231.453, ‘di. gemiddeld
f
34.000 per jaar.”
Ik trachtte hier ‘dus als mijn inzicht weer te geven,
dat, ‘de
functie, de
hoedanigheid
vkn het zilver als
remise-middel zoo’n gun’stigen invloed op het geld-
.
wezen van Suriname heeft uitgeoefend, dat men den
koers op Amsterdam steeds op of
nabij
de paritei:t
heeft gehouden, aus gevolg waarvan z’oo goed als
geen
gebruik behoefde te worden ‘gemaakt van zilverremises
naar Nederland. Een
preventieve
werking dus.
Naar aanleiding hiervan schrijft Mr. Schoch nu:
,In de eerste plaats meent hij (‘d.i. B.) te mogen
,,constateeren, dat tot 1920 ‘het zilver in de kolonie
,,als remisemiddel nurbtig heeft gewerkt voor ‘de rust
,,en orde ip het Suriiiaamsche geldwezen.
,,Ik meen dit te mogen ‘betwijfelen. Van uitvoer
,,van zilver is nooit in
‘belangrijke
mate sprake ge-
,,w,eest. De vervoerkosten waren ‘te hoog, en ‘brachten
,,dus niet ‘de remedie, ‘door schrijver gedacht. Trou-,,wens, ‘de wisselkoersen gaven ook geen aanleiding
,,(ym aan dergelijke maatregelen te ‘denken.”
Da’t ik
niet
meen, wa’t Mr. Schoch hier neershnijft
als mijn meening, zal bij’ nadere beschouwing dui-
‘delijk zijn.
Ik ‘beu het met den hooggeechten ‘schrijver eens,
dat de wisselkoersen gen aanleiding gayen tot het
remitteeren van zilver. Indien
hij’
‘dit echter als oor-
zaak wil
aanwijzen,
spant hi mi. ‘het paard achter
‘den wagen. De, muntunie ‘dwingt, om den ‘koers op
Amsterdam tuaschen ‘de zi] verpun’ten te houden. De
koers is ‘dus’
gevolg.
Wordt hiertegen ‘gezondigd, dan
volgen ‘de zilverremises, met hun nadeel voor ‘de cir-
culatie.
Aan ‘deze nuttige, preventieve werking ‘te :twijfe’.
len, is twijfelen aan de functioneering van een munt-
unie, en het nut ‘daarvan. Ik’ moge in ‘dit verband ver-
wijzen naar ‘de geschiedenis van het muntwezen- van
Curaçao, waar hooge wisselkoersen het zilver meer
‘dan eens hebben verdreven; en naar die van Ned,-
Indië véôr 1908′., In het Muntadvies lezen we ‘daar-
omtrent om. ,,Het (di. Indië) gaf zilver af aan,
.,’of ontving zilver ui’t hot moedenland, zoodra ‘de
stand der wisselkoersen tusschen Nederland en Indië,
,,in één ‘of andere richting verscheping ‘van metaal
,,goedkooper deed uitkomen dan vereffe’ning iaet. wis-
,,seis.” In ,,The ,Tava
Bank”,
een ‘boekje ‘door deze
1)
Ik dursiveer tkkns, – B.
instelling in 1917 ui’tgege’vén, vindt men ôp pag. 35!36
uitvoeriger ,mededeelingen -hierom’t’rent, o.a. dat ge-
durende de 50 voorafgaande jaren de uiterste notee-
ring voor 6-‘maands wissels op Holland (ds.: ‘dus on-
geveer ‘de specie-puhlten) lagen ‘tusachen 99Y2 en
1044, cijfers, welke voor ‘dien ‘tijd zeker medevalleti.
Om het nut van de muntunie met ‘het mpeder1ard
aan te wenen, suireef ik:
,,a liet svegvaEen van ,,het zilveren ‘bolwek” (een
,,uitdruk’ki.ng, ontleend aan Mr. N. P. van ,den Berg,
,,n daar’m tu’sschen aanhalingsteekans ‘geplaatst) in
,1920 is de toestand niet onbeduidend gewijzigd.”
Daarna gaf ik aan, hoe -de koers op Amsterdan’ ge-
leidelijk tot 101 steeg in 1924, en vervolgde-.
,,lk treed over deze hooge wisselkoerisen en hun
,,00rzaken hier niet nader in bespreking,- daar dit
,,’mij te ver souvoere’n.”
3r. Schoch ‘merkt nu op:
•
,,e oorzaak van de’ beweeglijke wisselkoersen na
,,1920 is niet ‘te zoeken in het wegvallen van ‘het zil-
,,veren bolwerk, zooals de geachte
schrijver
‘den maat-
,,regel van 1920 noemt; toen de uitvoer van zilver
,,werd verboden.” –
Na het
post hoc legtMr. Schocih mij’ dus ook het
ergo
propter hoc
in den mond. Ten onrechte, zooals uit
het aangehaalde blijkt. Omtrent de juiste oorzaken
‘der hooge wisselkoersen wenschte en wen’sch ik geen
moening ‘te geven. Het, was
mij
‘slechts te doen om
het feit, ‘da-t
na
het verbod van ‘zilveruitvoer, waar-
door het functioneeren ‘der muntunie weid uitge-
schakeld, -de hooge, voor ‘het land zoo nadeelige koer–
sen mogelijk werden, kwamen en ‘konden ‘worden ge-.
handhaaf-d. Hiermede wil ik geenszins zeggen, – dat ilc
de ontkenning van Mr. Schoch van het verband tus-
schen -zilveruit-voerverbod en hooge wisselkoersen on-
dersc’hrjf. Ik waag het ‘zelfs te betwijfelen, of men
zonder
het uitvoerverbod gedurende 1Y4 jaar den koers
op A”dam op 107-zou hebben kunnen houden. N’en dé-
plaise ‘de hooge vervoerkosten! –
Waar ik – en velen met mij – het Seen fout zou
achten, om bij ‘het ‘defin’tief ‘wegvallen van het’ zilver
als automatische beschermen van de pariteit daarvoor
niets in de plaats te stellen, wees ik er op, dat het
voeren van een goudpolitiek, gelijk ‘de groote circu-
latieba’nken dit ‘doen, van de Surin. Bank niet “gd-eischt kan worden. De verhoudingen daarvoor zijn
in ‘deze kolonie veel te klein. Wel achtte ik een inten-
sieve toepassing van een op Amsterdam gericht gold-
‘exchange systeem mogelijk en in ‘dit verband we’-
schelij’k, evenals het aanhouden van een deel der me-
‘taaldekking ‘te Amsterdam.
,,Op deze wijze”, zoo ‘schreef ik, ,,zal men den koers
,,op Amsterdam ‘dan gemakkelijker beheersc’hen en
,,groote schommelingen ‘daarin weten to voorkomi.i.”
De schrijver in’terpreteer-t -dit als volgt:
,,Nu is ‘het. zeer gemakkelijk om neer -te schrijven,
,,dat ‘op -die wijze -de’ koers op Amsterdam zon-der
,,moeite kan worden beheerscht.” –
Het
spijt
mij, maar dit schreef ik niet. Ik ben er
mij volkomen van bewust, -dit bij intensievb,toepas-
sing van het ‘genoemde systeem de moeilijk-heden niet’
met één slag zullen zijn opgelost. Men: zal deze dan
echter ‘beter kunnen overwinnen, de koersén gemak-kelijker ‘beheerschen, -dan wanneer -dit systeem niet
consequent wordt ‘dooigevoerd.
Mr. Sc’hoch zegt, -dat in die ric’htin-g gedaan ‘wordt
wat gedaan kan worden. Daartegenover meen ik ech-
-ter te moeten -opmerkeri, -dat dit mi. in ‘de’la’atste
jaren
niet stéeds het geval is” geweest. In de jaarver-
slagen troffen mij de volgende gegevens:
,, , –
Koers op A’dam in
…
1922 1923 1924 1925 1926 Hoogste …………….
105
106
107
105
101
Laagste ……………
101
104
107
102
101
Gein. dekkingspereentage
(excl. müntmateriaal)
50,77 45,93 49,18 42,84 42,28
Wijl het normale dekkingspei’centage 33Y
3
pOt. be-
draagt. -doch ‘het door het Gouvernement
bij
den aan-
7
December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1
–
071
vang van den oorlg tot 20 pOt. .verlaagde- jiercentage
nog steeds van kracht is, heb ik mij hrhaa1delij’k af-
gevraagd, waartoe in die moeilijke jaren deze luxe-
percentages -toch -dien-den. ,Winneer men van -de me-
-taaldekkin-g
–
het gou-d, -dat 3 ‘ton’ bedroeg, geheel of ten
•deele uitde kelders te Paramaribo naar Amsterdam
had ontboden, ‘dan had ‘dit. -daar -desnoods tijdelijk kun-
nen wrdn afgestooten of -beleend, en op ‘deze wijze
in ‘den s-tiij’d tot
–
verdediging van -den Suriaamschen
gulden betrokkerri ktinnen wolAden. Ik wil -daarmede
weer nietzeggen, ‘da-t ‘dit
het
remedie zou geweest zijn
voor de nooclen van -dien tijd. De bres, welke het ver-
lies ad
f 600.000 op -de plantagecrediete’n
1)
en de inves
teering van
f
200.000 in ‘de W.-I. Oultuurhank
2)
in -de
Liquiditei-t’sposit-ie -der bank ha’d-den geschoten, was
wijd en’ kon slechts geleidelijk worden gedicht. Het
afs-tooten of op an’dei’e wijze liqui-de maken van een
deel der -overvloedige en -overbodige -dekking -had dé
nood toen ongetwijfeld eenige’rmate ‘kunnen lenigen.
Deze critieke
‘tijd
is thans
vrij-wel
achter -den rug.
Do verliezen zijn uit.
–
-de win’s-ten afgeschreven. De
reser-ver. kunnen nu weer’ worden opgebouwd. En to-t
een hooger -bedrag dan voorheen, ‘dank zi,t -de verheu-
gen-de -bepalingen in het nieuwe octrooi. Nitteen-
staan-de -dat komt
-mij
het -aanhouden -van een zon groot
mogelijk deel -der metaaldekking te Amsterdam ook
oor -de toekomst zeer gewenscht voor. – –
In nijn beschouwingen ‘bepleitte ik ten slotte om
hij het definitief wegvallen van ‘het -zilver als remise-middel de functie van heschermer -der paritei-t geheel
aan -do circulatiebank over te -dragen, door deze te
verplichten onder normale om’standiheden steeds
wissels -op Amsterdam beschikbaar ‘te stellen ‘tot een
koers, welke een -maximumkoers niet zou te boven
gaan. Ik -beschouw dit mogelijk ‘als hét resultaat van
éen’ -doelmati-ge op A’-dam gerichte gou-dwisselpolitick
bij een eeni gszins normale liqui-diteitspositie.
Mr. Schoc-h voelt hier niet’s voor, beroept -zich op
-de
practijk,-
wijst op ‘de buitengewone omstandighe-
den, welke Suriname bijna steeds – kenmerken, eiï
roept ten ‘slotte uit: –
,,Welk’e circulatieba’nk zou zich ‘kunnen en willen
,,(>n-der’verpen aan een dergelijk novum in -de -econo- –
,,mische geschiedenis,
dat zij haas- ‘Icoersregelir&g zou –
,,zien losgemaakt van de, economische orn,standighe-
,den.
3)
en z-ou zien
–
va-stgem-etsel-d tusschen van Re– –
,,geer iugswege aangegeven -grenzen? t” –
Welk lan-d, ‘zou ik hier-tegënover willen vragen, dat prijs stelt op een -gezond en stabiel gel-dweren, zal di-t
laten rond-dobberen op ‘de ongewisse baren -der econo-
mische omstandigheden, vooral bij het; sterk visselèn’d
tij van een klein tropengebied, ecn gebied Van geheel
eenzijdige economische ‘structuur? Is het niet juist
de voorname taak van het landsbestuur of -de hnk,
waarbij’ de zorg voor ‘de fi-duciaire circulatie -berust,
zooVeel’
mogelijk
te waken
tegen
-beïnvloeding van het
geldwezen door cle steeds wisselén-de economische o-ni- –
stan-digheden? -Dât is de practijk! In’ -de landen’ -mot
een ei-gen op goud gebaseerde valuta vöert men -da-ar
voor een gou-dpolitich. Koloniale of man’daatgebieden
doet meii deunen tegen het moederlahd ‘of ‘den manda-
tans, hétz-ij -door de automatische’ werking îan een
mun-tuié, ‘dan wel, zoo -geen gelijke munten
in
cii’-
cuhitie zijn, -door -het bepalen en handhaven van een
vaste verhouding tu-sschen -de bèi-de valuta’s. Is ër in
het laatste geval een circulatiebank, tdan wôr-d-t deze
met -do zorg voor -de handhaving der- pari’teit belast.
J:töef-t heb.lan-d de fi-duciaire circulatie in eigen hand
gehou-den-dan zorgt het -zelf voor -de handhaving de
r
pai’iteit. Een recen-t voorbeeld -daarvan’ is ‘het mén-
claatgebied Palestina, dat een Palestijnsch pond ‘krijgt,
hetwelk venveol -waard is als het Engelsch pond,
en -dat -door wisselafgifte op Londen op dit peil wordt
gehou-den-(Zie N.R.C.
9
Nov. jI.). —
Zie jaarverslagen
1920, 1921
en
1925
resp,. pag. .38,
40 en 30.
–
–
–
In 1919
gestort.
–
.
—
Cursiveering van -mij. B.
–
–
– Deze zoi’g
–
kan-ook aan -de Surin: Bank worden toe-
vertrouwd. Haar ‘historié van 1865-1920 bewij-st dit.
In -dien ‘tijd is Suriname niet van cnises verschoond
gebleVen. Gedurende reeksén ‘van jaren vas -de han-
-4els-balans passief.
1)
De betahins-halahs zal toen zonder
twijfel ook wel eens jiassi’f geweest zijn. Toch wa-ren
ce koersfluctuaties -steeds zeer gering. Zou zij dat
niet meer kunnen, wanneer de stok -der muntunie
niet ineen achter ‘de deur staat?
j, Het -door
mij
naar voren gebrachte systeém van max- –
imu-m wisselkoersen noemt Mr. Schoch een novuni.
Ik mag -dit -den hooggeachten schrijver niet toegeven.
In ‘mijn artikel wees ik reed-s -op -de toepassing er van
-sedert 1905
bij
‘de D. 0. Afrikanische- Ba-nk. Wie
ver-der -de geschiedenis -van het Surinaamse
–
ho geld-
wezen kent, -zal weten ‘da-t het 98 jaar ‘geleden ook al
werd toegepast bij de Part. W. 1. Bank. Waar -deze
bank in opzet eii werkwijze ffiet -deugde, liep het met
haar spoedig mis. Het systeem kon -daardmir ook niet;
tot zijn recht komen. De Surin. Bank bewees evenwol
‘niet lang daarna in ‘de practijk de
mogelijkheid
-van
zijn toepassing 0-ver éen periode van 50 jaar. –
Van -deze -gelegehei’d moge
–
ik gebruik maken om
hier nog een enkele korte -opmerking te maken over
-de 3 wetsontwerpen, het Surinaamsche bank- en geld-
wezen -betreffende, welke hij de Tweede Kamer zijn
ingediend. – –
Uit -den Staat betreffen-de -de winstverdeehin-g, welke
is -toegevoegd aan de Mom-one-van Toelichting, blijkt
dat in 126 het aan-de-el -der Koloniale -kas in -de vin’st
-der Sur. Bank is- geweest
f
33.663.—. Té Paramaribo
en N’w. Nic’kerie werd in -dat jaar
f
166.145.— intrest-
winst – ‘gemaakt. Waar het wissel-disconto 8 pOt. en
het promessedisconto- 9 pOt. bedraagt, komt het aan-
-deel in -de winst
–
v-an het Gouvernement neer op 1%
pOt. -o-f -bijna
1f5
-van het gemiddhd -disconto. De vraag
i’ijst, of een verlaging van – -de hooge rentepercentages
‘door het winstaandeel van het Gouvernement niet
wor-dt ‘tegengehouden.- – –
Met eenige verwondering nam ik verder kennis van het -deel -der Memorie -van Toelichting op het Wets-ontwerp tot toekenning
–
van -de hoedanigheid van wet-
-tig’hetaalmiddel in Sur. aan -de -bb. der S. B., waar
wordt -opgemerkt: ,,Van de uitvoering van het voor-
nemen om ook -de munthiljetten-van
f
2,50 in te trek-
ken is voorloopig moeten worden afgezien bij- gebrek
aan -de voor ‘die -operatie benoodigde zilveren rijks-
daal-ders.” De ho-ns van
f 1.—
en 50- ets. werden in
1922 in-getrokken. Ein-d 1926 waren nog voor
f
f5.000
rijksdaalder-ho-ns in omloop. Heeft het Gouvernement
zih in deze 5 jaren
–
-dit luttele bedrag niet in -zilveren
1
nijks-daai-ders kunnen verschaffen?
En waar wacht ten slotte de opheffing van -het uit-
‘voerverbocl van zilver toch op? Overal elders is – dit
verbod ingetrokken. Word-t het niet hoog tijd, da-t
di-t
–
ook in Suriname geschiedt, op-dat ‘de -muntunie
– tusschen dat land en Nederland weer effectief worde?
D-oi-drecht, 19 ‘Nov. 1927.
–
– I:Bos.
DE MECHANISATIE VAN ONZE HARING-
VISSCHERIJ VLOOT.
Mei:i zal zich herinner-en, -dat -de corn-missie, welke
het Haagsche Gemeentebestuur verleden- jaar benoem-
de, om -een ouder-zoek in te stellen naar -dé oorzaken
van ‘den -o-n;gunstigen toestand -van het Schevenin-gsche
visschei-i,j-beclrijf, in ‘de mechanisatie -der haringvi,ssche-
rijvloot een middel zag, om cle kosten per kantje -ge-
;vngen ‘haring te verminderen en -dat -de meerderheid
‘dier commissie ‘daarom van ‘de -gemeente gel-deljken
steun verlangde, om cle Scheveningsche visschers in
,staat -te stelten, motoren – in hun zeillogger-s to plaat-
In een -beschouwing -over het rapport dier com-
missie,- op-genomen in het nummer van
2
2
0 April ji.
1)
Zie ,o.a. de graphie’k betr. de in- en uitvoercijfers van 1886 tot
1919,
toegevoegd aan het jaarverslag over 1919
derS.B. – –
1072
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
7 Decembe’r 1927
van dit weekblad vestigde ik er de aandacht op, dat
met betere argumenten, dan in dit rapport te vinden
zijn, aangetoond zou moeten worden, dat motorlogers
inderdaad in economisch opicht doeltreffender
vaartuigen zijn dan ‘zei’lloggers, alvorens de gemeente
aanleiding kon vinden, om roor’het plaatsen van mo-
toren in ze’illoggers voorschotten te verstrekken en
‘hétreui’de ik het, dat het onderzoek, waarmede de
Staatscommissie voor de Haringvissc’herij’ ‘belast is,
niet eerder is ingesteld, “zoodat ‘de Haagsche commis-
sie rekening had kunnen houden met de resultaten,
welke het had op:geleverd.
Onze ‘haringreeders hebben niet afgewacht, ‘of het
nog niet verschenen rapport dier ‘Staatscommissie meer
licht over het vraagstuk der mechanisatie van de vloot
‘zou verspreiden en zijn, voorzoover zij daartoe finan-
cieel in staat waren, met kracht begonnen hun ‘zeillog-
gers van motoren te voorrien. Het gevolg is geweest, dat
in de verschillende visschersplaatsen het aantal motor’
loggers, hetwel’k’ voor de haringvisscherij’ gebezigd
werd, toénarn van slechts 41 in het vorige jaar, tot 68
in dit jaar, terwijl daareiitegen het aantal zeilloggei’s
in hetzelfde tijds’verloop verminderde van 284 tot 194 en dat ‘der stoomloggere nagenoeg niet veranderde. In
het volgende jaar zal dit proces vermoedelijk voort-
gaan; naar verluidt., zou te Scheveningen alleen reeds
het voornemen bestaan, vôôr het volgende haringsci-.
zoen nog een dertigtal zeilloggers ‘tot mo’torloggers te
doen verbouwen. Daardoor zou onze motorloggervloot,
welke in 1914 uit slechts 13 schepen ‘bestond en er
thans een 70-tal telt, een 100-tal vaartuigen gaan om-vatten en goed op weg zijn, voor het bedrijf van meer
beteekenis te worden dan de !stoomvloot, welke einde
1926 niet meer ‘dan 52 schepen telde en de zeilvloot,
welker sc’heie’ntai einde 1914 nog 718, einde 1926 niet
meer dan 368
1)
bedroeg, en sindsdien nog aanmerke-
lijk is ingekrompen.
Uit deze cijfers blijkt ‘heel
duidelijk,
hoezeer de
voorkeur voor den motorlogger ‘hovn den zeillogger
toeneemt. Die toeneming, werd sinds het haringseizoen
1926 sterl in’ ‘de hand gewerkt door de verhouding.s-gewijze ‘buiten gewoon ongunsti go resultaten, welke
dt seizoen voor de zeilloggers opleverde . en ‘de toe-
nemeia’de moeilijkheden, ‘welke men sindsdien ‘onder-
vindt met het aanwertten van, visschers voor die sche-
pen,. mede omdat het loon der visschers in hoofdzaak
uit een deel der besomming bestaat en dus eveneens
in het algemeen zeer teleurstellend was.
Intusschen wint ook allengs meer de m000ing veld, dat e motorlogger ‘inderdaad veel v.00r’deeliger in het
gebruik is ‘dan de zeillogger.. Met
cijfers
aan te too-
nen is ‘dit voordeel niet, omdat ‘het afhangt van de soort van ‘het schip en den ‘motor en ‘de wijze van
viaschen, en de soort en wijze van visschen van ‘den
zeillogger, waarmede men
vergelijkt,
en omdat om-
trent. ‘de resultaten, verkregen met elke soort motor-
logger en zeillogger geen genoegzame ervaring be-
staat.
In theorie zou ‘het ‘mogelijk zijn, de uitkomsten van
de zeilloggers en de motorloggers in het algemeen
over een bqpaal’d aantal jaren
bij’v.
sinds den oorlog,
met elkaar te vergelijken; practisch echter kan odk
dat niet; omdat omtrent een der voornaamste fac:to
ren: de exploitatie-kosten, geen voldoende gegevens
beschikbaar z.ij:n.
Er is, wel eens ‘gepoogd, o.a. door de Haa’gsche com-
missie, om voor een deel der motor- en zeilloggers
vergelijkende cijfers”sa’men te stellen, doch ‘dit ge-
schiedde ‘dan voor een. ‘te klein aantal schepen en over
een te kort tijds’ve’rloop, ‘om er conclusies uit te kun-
nen trekken.
Intusschei’i al ‘kan de meening, ‘dat de motorlogger
voordeeliger in het ‘gebruik is dan de zeillogger, niet
met cijfers gestaafd worden, wat omtrent het bedrijf met beiderlei schepen bekend is, schijnt er wel op te
wijzen, ‘dat ‘die meeninig gegrond ‘is.
1)
Een
groot
aantal
van deze schepen bleef zoowel in
1926
als ‘dit jaar
opgelegd.
Dank zij zijn mechanishe voortbewegitL’g’ kaii e5h
motorlogger ‘zich sneller naar de vischgron’den en
terug ‘begeven en verliest hij uit ‘dien hoofde ‘dus min-
‘der vischtij’d dan een ‘zeillogger; kan hij de viert snel-
ler weer aan ‘boord halen en deze in verband hiermede
schieten en in ‘zee laten: bij een weersgesteldheid,
welke voor een zeillogger te groot ‘gevaar ioor netten-
verlies zou ‘opleveren; ‘kan hij’ ‘dus ook ‘uit dJp ‘hoofde
meer vischdagen maken en min’dèr averij’
,
aan de
vleet hebben; .’kan hij ‘d’e visscherij’ uitopenen op
plaatsen, waar de geringere zeewaardighei’d’ ‘dit aan
een zeillogger niet toelaat en daardoor langer in ho-
‘drijf ‘blijven; kan hij ook met moer succes na afloop
van ‘het ‘haringseizoen voor ‘de treilvisserj ehe-
zigd worden. Het vangvermogen van een otorl’og-
ger is dus aanmerkelijk groo’ter ‘dan van eenzeillogger.
De gemiddelde haringvangst per jaar en per mo-
torlogger bedroeg in het tijdvak 1919-1926 rond
167.000 KG., ‘die van een zeillogger slechts rond
115.000 KG. Aangenomen ‘kan worden, ‘dat ‘tusschen
‘de opbrengsten dier gemiddelde vangsten, ‘ongeveer
dezelfde verhouding bestond en evenzoo tusschen de
uitgaven voor tonnen en zout, welke immers even-
redig zijn aan de vangsten. Daar de bruto-besomming
van een ‘motorlogger gemiddeld grooter is dan van
een zeillogger, ‘behoeft men echter ‘niet zulk een groot
‘deel daarvan aan ‘de bemanning als loon af te staan.
Te Scheveningen bedraa.t dit deel thans 24 pOt.,
zoodat 76 pOt. voor den reeder overblijft, ‘terwijl
van de bruto-besomming van een zeillogger 27 pOt.
aan de “bemanning en ‘dus slechts 73 pOt. aan den
reeder toekomt. Het aan ‘den reéder toekomend deal
van de bruto-besomming van een motorlogger bedroeg
dus gemid 76
167
deld x j-j- = ruim 1Y2 x dat’ van,
167
een ‘zeillogger. Voor ‘tonnen en zout ging er
van ‘het ‘bedrag af, ‘dat gemiddeld per zeillogger ‘daar-
voor moest worden betaald, zoodat na aftrek daai-van
iets meer dan 1Y2 maal zooveel overbleef, als van het
bedrag per zeillogger.
Naar ‘alle waarschijnlijkheid is het vangvermogen
van een modernen motorlogger grooter, dan gemiddeld
‘dat van ‘de vaartuigen van ‘die soort, welke in het Li,jd-
perk 1919-1926 in ‘de vaart waren en zal het dus
gunstiger afsteken bij ‘het gemiddelde vangvermogen
der zeilloggers in hetzelfde tijdvak. Neemt men ech-
ter aan, dat de verhouding niet gunstiger zou zijn,
dan is dus de ‘vraag, of de resteerende exploitatie-
kosten (dus ‘gages en ‘kosten van ‘tonnen en zout niet
medegerekend) van een motorlogger evenveel grooter
zijn dan ‘die van een zeillogger. –
Bij vangsten, gelijk aan de gemidde’lden van de
periode 1919-1926 en een gemiddelde opbrengst der
visch, gelijk aan de gemiddelde waarde in het jaar
1926 zou de jaarbe.somming van een zeillogger
f
21,250
en die van een motorlogger
f
30.780 bedragen,. Trekt
men ‘hiervan af het ldon der bemanning voor den zeil-
logger op 27 pOt. of rond
f
5740, voor den motorlogger
op 24 pOt. ‘of rond
f
7390 berekend en ‘de kosten voor
tonnen en zout, zijnde ongeveer
f
3680 voorrden zeil-
‘logger en
f
5345 voor den motorlogger, daaijbljft over
een bedrag van
f
11.830 voor den zeill’oger en
f
18:045 voor ‘den motorlogger. De netto-besomming
van ‘den ‘motorlogger is dus in da’t’.geval
f
6215 groo-
ter dan die van dein zeillogger.
De vraag is dan, of ‘de overige exploitatie-kosten
(d.w.z. gages en ‘uitgaven voor ‘tonnen en’zo’ut niet
medegereken’d) eveneens
f
6215 grooter zijn;
‘dan wel
of het verschil meer ‘of minder bedraagt.
De voornaamste oorzaken, waardoor. de .ex.p’loitatie
van een motorlogger duurder is ‘dan van eed’ zeillog-
geir, zijn ‘de hoogere ‘bedragen, ‘die voor rente en af-
schi ijving ‘benoodigd zijn, en de uitgaven ‘voor het
gc’bi’uik (brandstof. en ‘smeerolie)’ en onderhoud van
den motor. De uitgaven vôor victualiën en verzeke-
ring en het deel. ‘der algemeene onkosten, dat ten laste
van ieder ‘schip gebracht, moet worden, verschillen
7 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN
1073
betrekkelijk niet zooveel, terwijl te Sehevciiinen met
een motorlogger het sleeploon uitigespaard wordt.
liet bedrag, dat voor het gebruik en onderhoud van
den motor moet worden uitgegeven, is natuurlijk in
hooge mate afhankelijk van ‘het vermogen en de soort
van den motor, welke in het vaartuig is geplaatst.
Vandaar, dat het bedrag, waai’inede de overige explot-
tatiekorten van den motorlogger die van den zeillog-
ger overtreffeii, volgens den eenen reeder veel hooger
in dan ôlgens den ander. intu.sschen hoorde ik als
hoogste bedrag
f
6000 noemen, hetgeen dus altijd nog
beneden de
f
6215 zou blijven.
Opmerking verdiemt
hierbij,
dat bijl een hoogere ge-
middelde opbrengst of algemeen grootere vangst der
haring de uettobesomming van den motorlogger die
van ‘den zeillogger met meer dan
f
6215 te boven rou
rijn gegaan; hoe hooger dus de haringprijzen en hoe
ruimer in ‘het algemeen de vangsten, des te grooter
voorsprong verkrijgen de ‘motorloggers op de seillog-
gers. Een tegenovergestelde uitwerking hebben natuur-
lijk een hoogere prijs van de mo’torolie en stijging
der onderhoudskosten van den motor.
Zooals ik reeds opmerkte, zijn de uitgaven voor
het gebruik en onderhoud van den motor verder in
hooge mate afhankelijk van de soort van den motor.
De motoren rijn aliengs betrouwbaarder en doettref-
fen’der geworden, gebruiken minder en goedkooper
brandstof en vereiischen minder onderhoud. Het is
aan te nemen, dat zij ook in de toekomst steeds goed-
kooper in het gebruik zullen worden. Bij de zeillog-
gers daarentegen ‘zijn ‘technische verbeteringen tea
aanzien van de voortbeweging moeilijk denkbaar. Uit
‘dien hoofde is dus te verwachten, ‘dat de verhouding
tusschen de exploitatiekosten van beiderlei vaartuigen
in de toekomst gunstiger zal worden voor de motor-
loggers. Van groot belang is voorts, dat bij ‘het ge-
bruik van motorloggers de kosten van het visc’hwant niet zulk •een overwegend ‘deel van de totale exploi-
tatiekosten vormen, als
bij
de exploitatie van zeillog-gers. Bij deze laatste zijn de uitgaven voor het visch-
want onevenredig hoog. Reeds de aanschaffing van
het vischtuig vordert een in verhouding tot ‘de op-
brengst der visscherij zeer ‘hoog bedrag en de vleet-
schade pleegt, vooral in het najaar, niet gering te
zijn; ‘dat is ook dit jaar weer gebleken. Een motor-logger kan ‘zich gemakkelijker tegen zulke schade
vrijwaren hij vischt intensiever en maakt zijn
visc’htuig dus rendabeler, zonder ‘dat de slijtage grooter is, en zijn ibesomming is veel grooter in
verhouding tot de uitgaven, welke voor zijn visch-
want ‘gedaan moeten worden. Een ander groo’t ‘voor-deêl van het gebrui’k van een motorlogger is, dat deze
meer geschikt is voor het vis’schen met de
fijne
en
nauwrnazige netten, waarvan het gebruik, in verband
met de ‘kleinere gemiddelde ‘afmeting van ‘de’ haring,
sinds eenige jaren hoe langer hoe meer noodig is ge-
bleken, om een voldoende vangst -te verkrijgen. Dit
gebruik neemt, vooral aan boord van ‘de motorloggers,
dan ook sterk toe.
Opmerkelijk is, dat, ‘in tegenstelling met het aantal
motorloggers, het aantal stoomi oggers slechts geringe
toeneming vertoont. Terwijl er al. einde 1914 43 van die schepen waren ingeschreven, bedroeg hun aantal einde 1926 nog slechts 52, nadat het inmiddels reeds
was gestegen tot 66 in 1919. Dit verschijnsel heeft
verschillende ‘oorzaken: vooreerst zijn vele zeillogger-
reederijert, gevestigd te Scheveningen, waar de in- en
nitvaart van do ‘haven voor stoomloggers moeilijk is
en in de tweede plaats is een ‘stoomlogger veel duur-
der dan een motorlogger. De aanschaffing van een
nieuwen stoomiogger – tweedehands zijn die vaartui-
gen zelden te koop vordert een uitgave van niel
minder dan
f
80.000, een bedrag, dat de verarmde zeil-
loggerreederijen niet kunnen besteden. Een goede zeil-
logger is ‘tegenwoordig voor
f
3000 á
f
4000 te koop
en ‘de kosten voor het inbouwen ‘van een motor be-
dragen
f
12.000 â
f
15.000, zoodat men reeds voor
j
.
1 5.000 a
f
19.000 een motorlogger heeft. In den
regel laten ‘de ‘reeders bovendien hun eigen zeilloggers
tot motorloggers verbouwen, zoodat zij’ maar
f 12.000
f
15.000 behoeven uit te geven, om een motorlogger
to verkrijgen.
Velen zijn voorts van meening, dat men voordee-
iiger rnotorloggers dan stoomloggers kan exploi-
‘teeren. Ongetwijfeld vangen de stoomloggers ge-
micideld meer: in het tijdvak 1910-1926 bedroeg de
gemiddelde jaarvanget per stoomlogger 264.000 KG.,
tegen 167.000 KO. per motorlogger, zoodat hun
gemiddelde netto-besomming, berekend naar de
ge-
middelde waarde der haring van 1926, ongeveer 1,6
maal die van een ‘motorlogger was. Daartegenover
staat, dat de exploitatie-kosten van een stoomlogger
gemiddeld veel hooger zijn dan die van een motor-
logger. Velen meenen, ‘dat, zelfs al levert ‘de exploi-
tatie van een ‘stoomlogger gemiddeld ‘een grootere winst
op d’eii die van een zeillogger, die win’st ‘toch gerin-
ger is dan die van drie of vier motorloggers en zoo-
lang dit het geval is, zeggen zij, ‘kan men voordeeliger
motorloggers ‘dan atoomloggers exploiteeren; immers
voor hetzelfde bedrag, dat men noodig ‘heeft, om zich
een enkelen stoomlogger aan te schaffen, ‘kan men
drie ii vier motorloggers in de vaart brengen.
P. E.
VAN
RENNSSE.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
–
DE ECONOMISCHE VOORUITGANG IN HET
NIEUWE FINLAND.
De heer Paul Ol’berg te Berlijn schrijft ons:
De republiek Finland maak-t in de laatste jaren een
hoogst interessante phase van econosnischen en cultu-
reelen bloei ‘door. De jonge staat telt ongeveer
3,2
millioen inwoners. Volgens de laatste bedrijfsstatistiek
van 1920 is twee derde van ‘de bevolking in den land-
bouw werkzaam; 15 pOt. in de industrie, 7 pOt. in
handel en verkeer en de rest in verschillende andere
bedrijven en beroepen. In den Finschen landbouw
heerschte sedert meerdere jaren het systeem van de
kleine pachtboeren. (Torpare). Deze ,,Torpare” waren
economisch volkomen afhankelijk van de grootgron,d-
bezitters. Hun toestand was onverdragelijk. Reeds
sedert jaren was •de regeling van de agrarische ver-
houdingen op nieuwen ration’eelen grondslag een so-
ciale en economische noodzakelijkheid. In het jaar
1908 had de Finsche Landdag een zeer aanzienlijke
verbetering in den toestand van de ,,Torpare” tot
tand gebracht. De groote agrarische hervorming van
de Republiek heeft hun de volkomen ‘bevrijding van
de grootgrondbezitters gebracht.. Kenmerkend voor
de agrarische politiek van de Finsche republiek is de
verdeeling van den grond in perceelen en de sterke be-
–
vordering van den kleinen boerenstand. Zoo zijn in
het nieuwe Finland ongeveer 100.000 nieuwe land-
bouwbedrijven ontstaan. Tevens is de ‘grond in cultuur
zeer uitgebreid. Met ondersteuning van •den staat
worden kunsbnneststoffen in groeten om vaag aange-
wend. Het aantal landbouwrnaatschappijen, speciaal
dat, der• coöpera’ties, is aanzienlijk ‘toegenomen. Aan
de kleine boeren wordt crediet verleend, een land-
bouw-expert ‘staat hun steeds ‘ten dienste en de afzet
van hun producten ‘evenals de inkoop van bedrijfs-
middelen geschiedt op rationeele ‘basis. Ten gevolge
van al ‘deze st’elselmatige en solidaire maatregelen van
den staat, de gemeente en de vrije corporaties is de
iand’bouwproductie zeer aanzienlijk gestegen. Of daar-
bij de ver’deeling van den grond op zichzelf, als zelf-
standige factor, een rol gespeeld heeft, laat ‘zich nog
niet met zekerheid ‘zeggen. Daarover loopen de nice-
nnigen in Finland uiteen. De ‘tijd is nog te kort, dan
dat men zich over den invloed van •de grondverdee-
ling op ‘de productie een dafinitief oordeel vormen
kan. Evenwel staat vast, dat Finland tegenwoordig
niet meer in dezelfde mate als vSSr den oorlog op in-
voer van rogge aangewezen is. Bekende economen heb-
ben den schrijver verzekerd, ‘dat Finland ‘binnen enkele
1074
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
7
December
1927
jaren zijn behoefte ‘aaii rogge dor eigen productie
dekken kan. Het tweede, wezenlijke ‘bestanddeel van
de Fin.sche . Staatshuishoudin.g na ‘den landbouw, is
de ‘boschhouw. De staat draagt zorg, dat deze bedrijfs-
tak op rationeele basis gedreven wordt. Ongeveer 39
pOt, van de boeschen behoort (naar de officieele Fin-
sche statistiek van 1923) aan den staat. De•staats-
boschdienst omvat 6.907.000 hectaren of 34 püt. van
den totalen boschbouw van het land. Uit onderstaan-
de getallen, die aan de ,,Mercators” van Juli 192’7
ontleend zijn, krijgt men een begrip van de resultaten
en de ‘beteekenis van den staats-boschdienst van
Finland:
In
1000
Fn. Kr.
Jaar
Inkomsten
Uitgaven
Winst
1910
97.397
33.444
63.953
1920
……..
op
130.626
64.047
66.579
1925
……..
231.655
138.374
93.281′
1926
……
.. .
252.992
116.237
136.755
Zooals uit deze tabellen blijkt, neemt het overschot
in de laatste jaren voortdurend toe. In 1925 bedroeg
het. 25 püt. van de totale directe belastingen van het
land; over 1926 zal ‘de zuivere winst ongeveer 35 pOt.
van de directe ‘be1ntingen uitmaken.
Een aanzienlijken ‘bloei heeft de Finsche industrie
in ‘de na-oorlogsjaren te vermelden, hetgeen ‘de navol-
geade tabellen- illus’treeren (,,Mercator” December
1926 ,,.Vâr :industri i ‘Stat’is’tisk belysning”):
Aantal arbeiders Productiewaarde
in miii. Fn. Kr.
1924
1925
1024
1925
Metaalindustrie ……..
22.260 22.545
1.044,8 1.128,8
Steen- en giasindustrie
9.313
9.288
321,3
337,4
Chentische industrie . . .
2.077
2.049
12.64
136,4
Teer-, olie- en gummi-
industrie …………
1.174
1.338
171,8
200,8
Leer- en haarindustrie
.
5.104
5.262
415,6
464,8
Textiel-industrie …….
19.152 18.722
935,9
978,9
Papierindustrie ……..
15.000 15.884
1.638,1 1.899,3
Houtbewerking ………
46.824 47.877
‘2.354,3 2.546,3
Voedings- en genotmid-
delenindustrie …….
9.917 10.188
1.870
1.941,4
Licht- en stroomlevering
2.735
2.879
200,0
203,3
Graphische industrie
4.591
4.673
165,2 . 180,3
Diverse bedrijven
292
300
11,2
– 15,5
Zooals uit deze tabel blijkt, spelen de houtbewer-
king- en de papierindustriedn, die hoofdzakelijk op
den export ingesteld zijn, een zeer belangrijke rol. De
waarde van beide industrietakken bedroeg in het jaar
1925 43,9 pOt. van de’totale industrie tegen 42 pOt.
in het jaar 1924 en 39,3 pOt. in het jaar 1913.
Voor de jongste ontwikkeling van de Finsche in-
dustrie is de aanzienlijke toename van de mechanische
drijfkracht en de ilgemeene vooruitgang van de tech-
niek zeer ‘karakteristiek. De onderstaande getallen
geven een beeld ‘van dit proces, berekend in paarden-
kracht:
1022
1023
1024
.1925
Waterturbines …….
101.352 195.750 197.950 199.171
Stbommachinets ‘ ……
208.718 218.685 243.691 242.691
Gas- en oliemotoren
.
14.500
13.834
14.431
13.104
Totaal
. . – 414.639 428.469 455.875 454.449
De aanwending van waterkracht neemt voortdurend
toe, terwijl in het ‘gebruik van stoom’kracht ‘in het
jaar 1925 een geringe ‘teruggang ingetreden is. Dit
is toe te schrijven aan de toename van de electrische
drijfkracht, welke een ‘steeds grootere rol in het eco-
nomische leven van Finland inneemt, zooals uit de
volgende cijfers te zien is:
Jaar
Eiectr. Motoren
An’dere soorten
Totaal
drijfkracht
In
P.K. pCI.
In
P.K. pCt.
1920 . , .
135.246
45,6
161.171
54,4
296.417
1921 . . ,
157.090
50,8
152.808
49,2
.310.588
1922 . . .
204.508
. 57,7
149.933
42,3
354.491
1923 •. . .
232.093
50,5
157.987
40,5
390.080
1924 . . .
256.567
62,7
152.638
373
409.205
1925. .,.
275.126 ‘ 64,7
149.022
35,3
425.048
Terwijl het gebruik van electrische ‘motoren enorm
‘istoegenomdn, is dat van andere motorén vêrminderd.-
De hier wee
i
:
geg
e
ven
‘ tendens vn -den induisrtrieelen
‘bloei •duurde in de jaren 1926 en 1927 nog voort. Op
te merken valt, dat men zoowel in de wetenschap als
in ‘de practijk ‘overtuigd ‘is, dat na deze zeer’ gunstige
on’twikk.elingsphaseeeii crisis van economi’sche be-
‘teekenis te ‘vreezen is, daar het hier ‘gaatin een ge
zenden en stabielèn vooruitgang, die nieuwe waarden
vastiegt.
Interessant voor de na-oorlogsche outwik,eling van
cle Finsch.e industrie is het hervormingsprods
, zooals
dit uit de onderstaande tabel ‘te zien is (in, pOt.):
Bezitters
Ondernemingen
Productiewaarde
1913 1923 1924 1925 1913 1923, 1924 1925
Particulieren
43,4 27,.2 2.6,4 26,7 14,5 8,5 7, 7,0
Naami. en an-
clere Vennoot-
schappen . .
50,4 63,8 63,8 63,2 81,0 84,8 ‘ 84,9 85,0
Coöperaties
. 4,1
4,9
5,4
5,7
0,8
2,2
2,9
3,1 Gemeenten
. 1,4
2,5
2,4
2,3
1,2
13
,
‘1,5
1,4
Staat
0,7
1,6
2,0
2,1
2,5
3,2
3,5
35
Sedert den wereldoorlog is het aandeel van het
particuliere kapitaal in de industrie sterk vermin-
‘derd. Beslissend voor de industrie is het aandeelen-
kapitaal, dat in beteekenis toeneemt. Zooals bekend,
zijn in Finland de N.V.’s zeer algemeen, ‘daar hun
eenvoudige structuur ook voor zeer kleine kapitaal-
bedragen ‘geschikt is. Toch zijn bij een aanzienlijk deel
van cle ‘vennootschappen ‘de aandeelen in handen van
weinig personen.
Een ‘buitengewoon belangrijke rol in het economisch
leven van Finland speelt ‘de coöperatie-beweging. Aan
het ‘eind van 1926 ‘telden de coöperaties 600.000 leden.
Totaal, dat wil zeggen ‘de familieleden meegerekend,
omvat deze beweging % van de bevolking der Repu-
bliek. Onderstaand overzicht geeft eenige summiere
getallen over ‘de plaatselijke coöperaties in het jaar
1926:
Aantal
Leden-
Afzet in
inill.
aantal
Pa.
Kr.
Verbruiks-coöperaties
.
564
402.000
2.559
Zuivel-coöperaties 602
61.000
756
Crediet-eoöpernties
1.344
108.000
443
(tegoed)
Verkoops-coöperaties voor
vee
……………..
10
6.000
110
Verkoops-coöperaties voor eieren
……………
129
,
7.000
13
Vei’koops-coöperatïes voor
–
boschbouw
……….
8
.3.000
53
Bovendien ‘zijn nog te vermelden: 550 machine-
‘coöperaties, 242 ‘telefoon-coöperaties, 235 ‘electrici-
tei.ts-bedrijven, molens en zagerijen op coöperatieyen
grondslag, 218 turfs’trooisel-coöperaties en 140 bouw-coöperaties. Tamelijk verbreid zijn de centrale organi-
saties der coöperaties. In het jaar 1926 oefenden in
van zulke organen ‘hun werkzaamheid uit.
Bijzondere vermelding verdient de voortreffelijke
verbruiksooöperatie (Elanto) in Helsingfors. Haar
groote ‘bakkerij, die naar ‘de nieuwste eischén van de
moderne techniek en hygiëne gebouwd is, haar zuivel-
fabriek, haar warenhuizen en haar ee’tlokalëh maken
een schitterenden indruk. Helsingfors is té’genwoor-
‘dig de goedkoopste sta’d van Finland. Dat ihvoor een
groot deel toe te
schrijven
aan de rationeë’le verzor-
ging van de bevolking met gebruiksartikelen door
,,Elarito”. De coöperatie-beweging van Finland heeft
uitsteken’de politici voortgebracht. Onder anderen was
de ‘tegenwoerdige minister-president, Tannér, direc-
teur-generaal van de ,,Elanto”, de nieuweFinsche
gezant in Duitschland, Wuoljoki, was ‘direiteur van
deze coöperatie.
Hoogst interessant is de ontwikkeling’ Tan den buitenlandschen ‘handel van Finland ‘in ‘de laatsté
vijf jaren. Men kan hier
bijna
vén den i’evohitie in dé handelspolitiek spreken, in het ‘bijzonder met betrek-
kiicg tot Rusland. Voor den oorl&g bedroeg ‘de import
uit Rusland ongeveer ’38 pOt. van den totaal-impért
en evenzoo stond het met den export. In de jaren
7 December 1927
ECONOMTSCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1075
1923 en 1924 bereikte de import nog geen 5
pOt.,
in het
jaar 1925 slechts 1,35 pOt Zooals boven reeds gezegd
werd, dekt Finland tegenwoordig een groot deel van
-zijn behoefte aan rogge, die het voor den oorlog uit
Rusland importeerde, door eigen productie.
Voor
het
overige wordt Rusland, wat den graaninvoer betreft,
hoofdzakelijk door de
V.S.
van Amerika vervangen.
Wat den uitvoer betreft, kon Finland zonder bijzon-
clere moeilijkheden nieuwe afzetmarkten in de
Euro-
peesche landen vinden. Het procentueele aandeel van
do verschillende landen in Finland’s handel, evenals
de veranderingen, ‘die de handel na den oorlog onder-
gaan heeft, ‘blijkt (volgens de officieele Fin sche statis-
tiek) uit de navolgende tabel:
Import.
Landen:
1921-1925
1911-1915
Duitschiand
……………
32,41
29,65
Engeland
……………..
18,96
9,69
Vereenigde Staten
v.
Amerika
14,50
–
Zweden
……………….
6,39 11,74
Denemarken
……………
5,91
4,54
Nederland
……………..
5,22
1,54
België
…………………
2,49
1,16
‘Rusland
……………….
2,37 39,46
Frankrijk
……………..
2,12
1,10
Noorwegen
…………….
0,79
0,17
Spanjë
……… . ………..
0,26
0,38
Overige Europeesche landen
.
4,57
0,55
Overige niet-Europeesche landen
4,01 0,42
Ewport.
Landen:
1921-1925 1911-1915
.Idugeland
………………38,05
21,78
Duitschland ……………9,79
10,40
Ne:lerland ……………..8,74
3,53
;Frankr.ijk ……………..7,73
6,68
Vereenigde Staten v. Amerika
6,61
0,03
België …………………. 6,58
3,59
Zweden ………………..6,30
8,14
Denemarken ……………4,26
2,66
Rusland.
……………….
4,08
39,02
Noorwegen
…………….0,55
0,31
Spanje …………………0,41
2,23
Overige Europeesche landen .
1,66
0,18
Overige niet-Europeesche landen
5,24
1,45
Zooals reeds medegedeeld i’s en zooals uit deze ta-
bellen ‘blijkt, is Finland ‘tegenwoordig niet meer op cle
Russische markt aangewezen. Daarin zien de toon-
aangevende Finsche kringen een belangrijke garantie
voor de politieke ‘onafhankelijkheid van de jonge repu-
bliek van Moskou’s invloed. Inderdaad is ook in dit
opzicht Finland’s positie een veel gunstigere dan clie
‘van de andere Oost-Zeestaten. Dat Finland zijn
exporthandel zee gemakkelijlc veranderen ‘kon, is
hoofdzakelijk aan het in hooge ‘mate
eenzijdige
ica-
rakter van den Finschen hout-, en papieruitvoer toe te
schrijven, voor welken in de laatste jaren op de we-
reldmarkt en gnnsti’ge conjunctuur ‘bestond. Mede in
verband hiermede heeft Finland in de laatste jaren
een actieve handelsbalans.
Ter illustratie van den economischen vooruitgang
kan op de ontwikkeling van het verkeerswezen en
de belanggijke uitbreiding van het kapitaal der parti-
culiere banken in de laatste jaren gewezen worden.
Het goederenverkeer op de spoorwegen is nl. in het
jaar 1926 in vergelijking met het jaar 1913 met meer
dan het dubbele gestegen. Tenslotte is de Fin sche
republiek van het sociale euvel der werkloosheid ver-
schoond gb1even.
Zeer belangrijke resultaten kan ‘de Finsche repu-
bliek op bijna alle cpltuurgebieden aantoonen, speciaal
op ‘dat van het onderwijs en de hygiëne.
Met blijdschap kan men con stateeren, dat ‘tegelijicer-
tijd met ‘den algemeenen •cc’ono’mischen bloei de wel-
stand van de arbeidende klasse toegenomen is. De
Finsche arbeider ‘voedt en kleedt zich veel beter dan
voor den oorlog. Dat deze opmerking, die ik herhaal-
delijk maakte, waarheid bevat, is mij ‘door onpartij’clige
zaakkundige personen bevestigd. Ook zijn de spaar-
gelden van de arbeiders aanzienlijk ‘toegenomen.
In verband met de uitstekende economische ont-
wikkeling van het land eenerzijds en de onrechtvaar-
dighei’d van het tegenwoordige belastingstelsel zoo-
mede den achterstand van ‘het sociale verzekerings-
wezen anderzijds (in Finland bestaat geen ongevallen-
verzekering), heef t cle sociaal-democratische regeering
ranner de begrooting voor 1928 op nieuwe basis op-
gesteld. Het militaire bu’dget zal verminderd worden;
cle ‘graaninvoerrechten nullen verlaagd of geheel af
geschaft worden. De inkomens- en vermogensbelastin-
gen zullen verhoogd of verdubbeld worden. i)aaren-
tegen zal er een fonds voor invaliditeits- en ziekte-
verzekering gesticht worden. Finland heef’t het tien-
tallen jaren lang zonder rogge-invoerrechten gesteld.
Eerst in 1919 zijn deze weer ingevoerd. Desondanks
zijn ‘de ‘burgerlijke partijen tegen Tanner’s tariefhei’-vorming evenals tegen andere rationeele veranderin-
gen in de begrooting. Het is daarom ‘bijna onw’aar-
schijnlijk, dat de ‘meerderheid van den Finschen Rijks-
dag voor de begrooting zal zijn, temeer daar ‘het kabi-
liet Tanner ‘slechts met ‘de ‘stemmen van ten minste
ôén van de ‘burgerlijke frac’ties in het Parlement een
meerderheid verkrijgen kan.
Zooals vanzelf spreekt, wordt de economische voor-
uitgang van het nieuwe Finland ‘door meerdere fac-
toren bepaald: de gunstige geographische ligging van
het land; de voorbeeldige ijver en de hooge West-
Europeesche cultuur van ‘het vollc, ‘die het van. Skan-
dinavië overgenomen heeft; het ‘begrip bij een groot
deel van het volic voor de positieve be’teekenis van
organisatie en zelfstandigheid, wat in h’ooge mate in
de coöperatiebeweging te voorschijn treedt; het en-
thousiasme van breede volkalagen, speciaal van het
intellectueele ‘deel, na de bevrijding van het voogdij-
schap van het Russische absolutisme den langverwach-
ten souvereinen Staat verwerkelijict ‘te zien en andere
factoren hebben den opbouw en consolideering van
het nieuwe Finlan’d binnen een relatief korte tijds-
ruimte tot stand gebracht en deze factoren garandee-
ren ‘den verderen voorspoed van de Republiek.
AANTEEKENINGEN.
Indexcijfers van groothandelsprjjzen.
Ton gevolge van sterke dalingen in katoen en vies,
schrijft ,,The Economist”, toont het indexcijfer van
einde November een daling van 39 punten in verge-
lijking met einde October; het totaal ‘bedraagt thans
3951, het laagste cijfer, dat sinds April jl. bereikt
werd. Zooals de volgende tabel aantoont, waren ook
‘de ‘voornaamste voedingsmiddelen lager, maar deze
verlaging werd gecompenseerd ‘door stijgingen in delf-stoffen en ‘diversen:
Data
LO
‘5’
e21
‘
.2
.-‘-..
°
Basis (gemidd.
1901-5) …
500 300 500 400
500
2200
100,0
EindeJuli1914
579 352
6164
4644
553
2565
116,6
,,
Nov.1918
1289
7824
1848
903
13894 6212
282,6
,,
Dec.1923
853
8154
13824
774 755
4580
208,2
11
Dec. 1924
992
7894
1452
8154
806
4855
220,7
,,
Dec.1925
9364
679 1120 733
7824
4251
193,2
Nov.1926
8954
728 867 959
7354 4185
190,2
Dec.
,,
875
7364
859
7734
731
3975
180,7
Jan.1927
8674
734
8734
7344 7184
398
178,6
Feb.
,,
8975
7404
904
742 728
4012
182,4
Mrt.
,,
88115
704
9095
725 725
3944
179,3
Apr.
,,
886
697 9174 7044
716
3921
178,2
Mei
,,
911
724
9614
6734
716
3986
181,2
Juni
,,
915
716
1007
6624
705
4004
182,0
Juli
,,
872
707
1068
6504
7044
4002
181,9
Aug.
,,
883
731
1111
640
706
4071
185,0
Sept.
,, 86011
7484
10984
617
713
4038
183,5
Oct.
,,
837
731
1088
6201
719
3996 161,6
Nov.
820
732
1050
6305
7245
3957
179,9
Een scherpe daling in gerst was de oorzaak van de
‘daling in ‘de eerste groep, want ofschoon tarwe en
n
1076
ECONOMISCH-STA’fISTISCHE BERICHTEN
7′ December 1927
andere granen iets lager waren, werden deze dali.ngen
gecompenseerd door stijgingen in vleesch. Bij cie ove-
rige voedingsmiddelen waren thee en suiker lager,
maar koffie en boter ‘stegen met gelijke ‘bedragen. In ‘cle groep weafateffen waren katoen, katoenen garens
en ‘doek lage, vlas daalde ntrk, maar wei en ‘jute
waren hooger. Do eenige veranderingen in ‘de ‘groep
delfstoffen waren stijgingen in ‘de nie’t-ijserhoudendo
metalen, terwijl rubber en talk de stijging der groep
di’versen veroorzaakten. De . volgende ‘tabel toont de
wijsigingen in het indexcijfer van elk handelsartikel
vergeleken met einde October, waarbij het cijfer 50
telkens het gemi’d’dolde van de periode 1901-5 voor-
stelt:
•
II
‘
0
0
.c.,
.0
.!
+
Tarwe (btl3
966
— 46
:at’oen(Am.)
985
–
86
Koper
496
+
25
(Eng.
76
5
–
4
,,
(Egypt.)
123
6
–
8
—10
5
Delfstoff.
55
Meel
83
..
Gaten
97 Hout
Gerst
90
166
Laken
108
6
5
(Baltisch) 93
Haver
726
–
1
Wol
(Eng.)
146
+
76 Hout
Aardapp.
69
..
(Austr.)
109
+
2
(Amerik.)
775
Rijst Rundvl.
1116
556
+
35
+
26
Zifde
Vlas
66
1406
–
4 —15
Leder
68
5
+
1
Schapenvi.
81
–
Is
Hennep 60
+
6
Petroleum
Oliën
100
725
+
1
Varkensvi.
84
±_i5
ute
ioi
+
Oliezaden 70
–
1
820
—
17
1.050
Gran. en
vi.
Weefstoffen
Talk
63
+
2
Thee
1′
Ts
Ruw-Ijzer
‘i
..
Indigo
765
Koffie
132
+
36
Stalen rails
71
..
Sôda 85
6
Rietsuiker
111
6
–
1
llz.
staven
826
..
Rubber
17
5
+
26
Bietsuiker
113
6
–
18
lolen (st.)
91
.
.
Diversen
72′
T31
Boter
Tabak
95
116
6
+
7
..
,, (huisbr,)
Lood
66 93
+
5
Totaal
ITii
And. voed.
Tin
105
+
26
–
en genotm.
732
+
5
Deze wijzigingen hebben de stijging boven het voor-
oorlogscijfer van 55,8 pOt. tot 54,3 pOt. terugge-
bracht, zooais de volgende tabel aantoont., waarbij de
indexcijf•ers van einde J’uli 1914 op 100 zijn gesteld:’
Dato
’65
5565
e
.
5
Juli
1914
100
‘100
100
100 100
100
December
1918
226 222 293
186
241
237,5
December
1923
148
231
225
167.
136
178,8
December
1924
171
224
235
175 146
189,3
December
1925..
162 193 182
158
141
165,8
November
1926
155
207
141
206
133
163,2
151
209
139 167
132
155,0
Januari
1927
150
209
142 158 .130 153,1 155
210
146
160
132 156,4
152
200
147
156
131
153,8
153
198 .
149,
152
130
152,9
December
,……..
157
206
156
145
130
155,4
Februari
,……
158
204
163 143 127
156,1
Maart
,……
April
,……
151
201
173 140
127
156,7
Mei
,……
Juni
,……
Augustus
,…..
152
208
180
138
128
158,1
Juli
, ……
September
,,
149
213
178 133 129 157,4
October
,……
144
.
208
176
,
134 130 155,8
November,
142
1
208
170
136
1
131
154,3
De wijsiiging van het totaal in vergelijking met ein-
–
•)
65
0
65
e
N
z
–
1913
100
100
6
100 100 100
6
)
100 100 100
Novemb.
1918
206
358 438
…
…
367 392
214′
272 ‘(Mei)
591
679
…
325 366
297 322
Hoogste
1920
(Apr.) (Apr.)
(Jan.)
Uuni)
(Juli)
(Mrt.)
Decemb.
1923
151
458
577
…
183
171
160 168 154 160
211
214
Decemb.
1924
Decemb.
1925
157
156
507
632 640 715
1373 1423
156
156
155
194′
Septemb.
1926
150
788 683
135
.146
146
140 175
October
,
150
753
655
136
145
148
143
174
November,,
148
684
‘641
137
147
148
147
171
December,,
147
627
‘
619
137
148
150
147
170
Januari
1927
147
623 603
136
146 146
145
170
lebruari
146
632
601
136
145 146
146
171
Maart
145
542
593
135
147
145
144
171
April
144
637
565
.
135 146
143
143
170
Mei
,,
144
629
536
137
147
145
1
145
171) Juni
,,
,
144
623 509
138 147′
146
1 ‘
149
173
juli
”
145 621
491
138
147
146
1
151
170
Augustus
147
619
485
138
147 146
149
167
September
..
.
601
‘
484
140
148 148
,
150
1) Bureau of Labour.
6)
Staf. Reichsamt, nieuwe methode. .
3
) Jaar-
gemiddelde.
4)
Sedert
1922
gebaseerd op
48
artikelen in plaats van op
53.
6) Sedert October
1923:
juli
1914=100.
6)
Midden
1914.
de vôrig jaar is per saldo gering, doch terwijl weef-
stoffen belangrijk stegen, vod een even belangrijke
daling in delfstoffen plaats, terwijl de voornaamste
voedingsmiddelen eveneens daalden.
Voorts geven wijl nog een overzicht, ‘van het prijs-
verloop in een aantal ‘belangrijke lnden .,
Do onderstâancle, aan het bericht van het Centraal
Bureau voor ‘de Statistiek ontleende opmerkingen ‘heb-, ben ‘betrekking 0 ‘de Nederlandsche in’d’excijfers’ over
de maand October 1921 ‘met basis 1913. ‘
In vergelijking met ‘de maand September ‘onderging
het algemeene inclexcijfe’r ‘geen wijziging, ‘doch ‘dat
der voedingsmiddelen steeg in October met 2 punten.
Tegenover een
prijsstijging
van 15 artikelen ‘met
in totaal 124 punten staat een prijsdaling’, an 20 ar-
t’ikelen met in totaal 110 punten. Met 10 of ,iseer pun-
ten s’tegen de artikelen: hooi en ‘koffie (1k met 10
punten), aardappelen (12), eieren (20) en melk (36).
Een ‘daling ‘van 10 of meer punten had plaats ‘bij de
artikelen rijst en peper (elk met 10 punten).
BOEKAANKONDIGING.
Mr. Dr. H. J. D. van. Lior en, Mr. F.
Lichten.aue’r, Het vraagstuk der. ha.ven-
schappen.
.
Een bestuursproblee’m..
(83
bis.). ‘s-Gravenhage’ (Nijhoff) 1927.
Do ‘hoeren ‘Van Lier en Lichtenauer, resp. secretaris
en adjunct-secretaris van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken te Rotterdam hebben een goed werk
gedaan met hun ‘studie over haven’schappen. .A,lle lof
vooral voor de voorzichtige wijze, waarop zij’ het pro-
bleem bespreken en ‘tenslotte komen ‘met hunne ‘denk-
beelden over ‘de organisatie van eventuele ‘haven-
sch’appen, ,in het bijzonder ‘van een te vormen ‘haven-
schap voor het Rotterdamsche ‘gebied. Deze voorzich-
tigheid is wel noodig tegenover allerlei persoonlijke
en ‘bestuurlijke ‘gevoeligheden; immers vooral aan de
gemeentelijke autonomie ‘mag zelfs niet worden ge-
raakt. En toch zal ‘zij op ‘den duur een veer moeten
laten, ,zoo de bij aliériei sociale en ecônomische streek-
belangen betrokken gemeenten niet
vrijwillig
zulke
s treekbelan’gengem’eenschappen vormen.
In hun inleiding bespreken de auteurs ,,nieuwe
vormen van specialisatie in het ‘bestuursstelsel’, om
‘daarmee te komen ‘tot ,,de nieuwe eenh’eden voor be-
paalde doeleinden”, waartoe dan eventueel te vormen
havensehappen zouden behooren. In een volgend
hoofdstuk werden de ,,bezwaren tegen den vorm van
bestuur van onze :groote havens” behandeld. In het
derde hoofd’stiïk passeeren, meer of ‘minder uitvoe-
rig, verschillende ‘bestaande vormen van havenbe-
heer de revue, ni.: in Groot-Brittannië, Duitschland,
Dan’tzi.g, Italië, Spanje, Roemenië, Griekenland,
Frankrijk. Schr. zien ‘af – terwille van de beperking
– van bespreking van buiten-Europeesche landen:
A,meri’ka, Britsch-lndië, Ned.-Indië, enz.
,,De wenschelij’khéid’ van instelling van haven-
schappen” wordt dan overwogen in het ‘vierde ‘hoofd-
stuk, waarbij’ schr. ‘tot de volgende slotsom komen:
,,Als laatste keus blijft ons ‘dus over: ‘hndhaving
in ‘hoofdzaak van den tegenwoordigen toestahd of vor-
ming van een publiekrechtelijk . ,,haven’schap”, een
zelfstandig lichaam voor beheer en exploitatie van
het geheele havengebied. Er zal weinig verschil, van
gevoelen over ‘bestaan, dat de seergegeven ‘bezwaren
tegen den bestaanden ‘bestuursvorm inderdaad ernstig
zijn, al is er ruimte voor afwijkende meenihge’n over
de beteekenis van elk hunner ‘op ‘zichzelf. Bijkans
niemand zal ook ontkennen, dat de genoemde bezwa-
ren zullen worden ondervangen” door de inrichting
van een havenschap. De ,,strjd tusschen 1dnderen
van éôn gezin” zal ophdu’den, de vorming van hij-
‘havens zalonmogelijk zijn, cle hai”monische uitbouw
van’ het ‘bedrijfsléve.n zal in alle opzichten wordvn
vergemakkelijkt door de nieuwe bestuurteenhei’d, en
goede gelegenheid ‘zal zich voordoen om de regionale
beteekenis van de haveis iii’ de samenstelling van het
7 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1077
bestuur te doen uitkomen en daarbij tevens rekening
te houden met, vereischte deskundigheid op het ge
bied van het havenwezen.”
,,Voor een zoodanige instelling zijn de noodige aan-
knoopingspunten te vinden in het Neclerlandache
staatsrecht. In de waterschappen vindt zi,j haar proto-
type. In het bijzonder leggen wij er den nadruk op,
dat het bed als het ware voor de nieuwe lichamen
gespreid is door de opneming in de Nederlandsche
Grondwet, bij gelegenheid van ‘de laatste herziening
daarvan, van het volgende, geheel nieuwe art. 194:
,,De wet kan aan andere dan in de Grondwet genoem-
de lichamen verordeiiende bevoegdheid geven.” De
stichting van nieuwe bestuurslichamen is hier dns
zeer beslist mogelijk gemaakt.”
Zeer belan’gwekkend is nu het hoofdstuk over de
,,Organisati.o van eventueele haven’schappen”, waarin
Schrijvers den omvang, de bevoegdheden en de taak
van de nieuwe lichamen bespreken, nagaan welke
havenwerken en andere werken in ieder geval aan het
havenschap zullen moeten komen, welke gevallen
zij te dien aanzien als twijfelachtig beschouwén, en
eindelijk cle diensten, welke zeker niet aan het haven-
schap zouden moeten worden ondergeschikt gemaakt.
Vervolgens komen ‘Sohr. aan het ,,Haven’bestuur” en
hier schijnt misschien wel wat ‘sterk het Rotterdamsche
standpunt te overwegen. Zij stellen ni. in hun schema
,,heit geheele aantal bestuursleden, om .dat niet te groot
te maken op 41″ en zij willen dan benoemd zien door:
Rotterdam Gemeenter. 18
1
)1
24
Schiedam Gemeenter.
1
RotterdamK.v.K.enF.
62)j
Vlaardiogen
,,
1
R2Jk op voordr.
v.
d. K.
Vlaard. K. v.
K.
e. F. . 1
v K. en F.
Maassluis Gemeenter.
1 10
te Groningen
. . . 1
Dordrecht
11
2
te Hengelo ……
1
Dordrecht K. v. K. e. F.
1
te Maastricht . . . 1 7 Andere gem. samen . .
1
v.
d. Ned. Spoorw.
1
Provincie, op
voordr. )
v.
d. landelijke ar-
v.
d. waterschappen
1 2
beiders.organis.
1
verder nog ……….
1)
verder nog ……
2
Uit dit havenbestuur zal dan
een dagelijksch bestuur moe-
ten worden aangewezen.
ten hoogste
12
raadsleden; verder
3
op voordracht van
de plaatselijke arbeidersorganisaties.
1
kleinbedrijf;
3
uit reeders, cargadoors, expediteurs;
1
industrieel;
1
koopman.
Wanneer men . denkt aan de bijzondere visscherij-
belangen in Vlaardingen, de industriebelangen van
Schiedam, Vlaardingen, Dordrecht, Zwijndrecht, e.a.
dan is misschien het verschil wat groot; hoewel, ge-
zien ‘de bestaande verhoudingen, Rotterdam tocih het
overwicht zal moeten behouden. Het is intusschen te
voorzien, dat ‘de 7 Rijks-leden in ‘de meeste gevallen
wel niet zullen te vinden zijn voor een achterstellen
van de algemeene havenbelangen en ‘dus de landsbe-
langen
bij
‘verschillende lokale ‘belangen in de haven-
streek.
Wij’ zijn nog wel zoo ver niet, maar waar schrijvers
zelf herhaaldelijk spreken over ,,’de havengebiede.n
van Rotterdam en Dordrecht”, lijkt me de erkenning
van de beteekenis van het nu nog zelfstandige haven-
gebied van Dordrecht wel gewenscht. Niet alleen om
de willigheid tot aansluiting van ‘die zijde te ver-
grooten, maar ook omdat het Dord’tsche gebied tot
nu toe een afzonderlijke, vrijwel alleen in’dustrieele,
functie ‘vervult, en deze ‘m.i. voorloopig wel zal moeten
blijven vervullen. Maar verder ook omdat op den duur
‘cle
noodzakelijkheid
kan ‘blijken van verschuiving van
de groote ‘havens voor dan overslag van massale goe
deren ‘stroomopwaarts, in ‘de richting van Dordrecht,
om voor ‘de Nederl. R.ijnvaart de concurrentie met het
buitenland to kunnen vergemakkelijken; ‘dan zal
samenwerking in alle opzichten gewenscht zijn.
Wat het gebied betreft gaat het dus om de vraag:
Twee havenschappen (Nieuwe- en Oude Maas) of één
havenschip? In ‘het laatste geval – waartoe schrijvers
natuurlijk komen en ‘dat m.i.
bij behoo’rli,jlde verte gen-
woo’rdigin.g en behartigin.g der verschillende belangen
als het beste mag worden beschouwd – moet het ge-
bied ook zoo ruim mogelijk worden aangenomen.
Schrjvei’s vinden ‘het onverdedigbaar, dat ‘door mij
destijds (Tijdschrift voor Econ. Geogr. 1925) werd ge-
sproken van ,,het ‘heele havengebied beneden ‘de Maas-
bruggen ‘tot aan zee toe:” Maar dit was ‘dan ook voor
het geval de privaatrechtelijke vorm ‘zou worden geko-
zen, welke voor ‘het meest beperkte gebied – d.i. dus
het voor ‘de z e e-vaart ‘beschikbaar zijn’de ‘deel van
Nieuwe Maas en Nieuwe Waterweg! – ‘de meeste icans
van slagen zou kunnen hebben.
Brei’dt men het arbeidsvel:d uit over het .geheele
Zee-
0fl
binnenhavengebied, zooveel te beter. Men
hou’de echter in het oog, ‘.dat het aantal ‘te ‘overwinnen
moeilijkheden er zeer door ‘zal
stijgen.
Dat ‘door mij
destijds niet ‘tot een verdere uitwerking van mijn
denkbeelden werd overgegaan vindt mede aijn grond in ‘de overtuiging, dat aanvankelijk slechts een mini-
mum zou kunnen worden bereikt en dat, zoolang ra-
tioneele ontwikkeling van het havenbedrijf in het ge-
heele havengebied nog belemmerd wordt door het ‘di-
rect belang, dat ‘de gemeenten h’ebben
bij
‘de vesti-
gingsplaats ‘der
bedrijven
en de woonplaatsen der
daarin werkzamen, een definitieve oplossing van het
geheele vraagstuk niet te verwachten is.
In ieder geval is het geschrift van de heeren V’an
L’ier en Lichteriau’er zeer geschikt om ‘de openbare
meening meer vertrouwd te maken met de gedachte
van een .groepeering van ‘bepaalde economische be-
langen – in dit geval havenbelangen -, zondér dat
daarbij ândere economische en sociale belangen in het
gedrang komen. Moge het door velen gelezen worden,
op’dat men begrjpe, ‘dat voor vele zaken wellicht een
bevredigen’der oplossing zal kunnen worden gevonden,
dan annexa’tie van omringende gemeenten ooit zal
kunnen geven. W. E. B.
OVERZICHT ‘VAN TIJDSCHRIFTEN.
D e E eo n om i s t. – Haarlem, September 1927.
Tj. Greidawus,
,,Koopkrac’ht” en ,,Oredietinflatie’!;
J. van. de’,- Poel,
Over
accijnzen.
II.
The Economie Journal.—Londen, Sep-
tember 1927.
Prof. A. C. Pigou,
Wage policy an’d unempl’oyment;
R. M. Campbell,
Family allowances in New Zealand;
J. A. Bowie,
Wage adju’stm’ent in the coal industry;
E. W. Sha.nahan.,
The distribution ‘of populati’on ‘bet-
woen urba.n an’d rural areas;
J. A. Venr,,,
Orop-fore-
cajsting in Englan’d;
Prof. H. S. Foxwell,
A history
of Barelays Bank.
Jahrbücher für Nationalökonornie
uh’d S’ta.tisti’k. – Jena, September 1927.
0. C’on.rad,,
Der Ausgangspunkt der ‘theoretischen
Natienalök’ono’mie, cme Auseinandersetzung mit Gus
tav Oasse’l;
H. Schack,
Zur Kritik der Preistheerie.
1 d cm. – Jena, Aug. 1927.
0. A. Em ge, Was
hei’szt konservativl
E. Hantos,
Die Ergebnisse ‘der Wel’twirtsc’haftskbnferenz.
Jahrbücher für Nationalökonomie
u n d S’tatistik. – Jena, September’ 1927.
E. ,Schams,
Die Casselschen Gleichungen und die
mat.hematische Wirtschaf.tstheorie;
H. Wager&führ,
Zur ,,fac’heigenen” un’d ,,fachfrem’den” Begriffsbil-
dunS in der theoretischen Voikswirtschaftslehre. Eine
verfahrenkundliche Betrachtung;
1. Komn.feld, Dis-
kon’topoli’tik und Preise;
B. Bank,
Zur Frage der
finanawissenschaf’tlic’h-method’ologischen Berechti-
•gung der Finarrzpolitik.
T h e Journal of Political Econ omy. –
Ohicago, Aug. 1927.
H. Schultz,
Theôretical consi’derations relating to
supply;
K. Simpson.,
The ‘doctrine of comparativo
costs
A. G. Coons,
Investment activity in the periocl
1910-25;
Ch. A. Tuttle,
The entrepreneur in econo-
mie literature;
D. Kennedy,
In’dustrial relations in
the pottery industry;
Oh. E. Clark, Effective regula-
tien of public utilities.
1078
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
7 December 1927
Politica! ‘Sciene Quarterly. –
Ncw
York, September
1927. –
E. M. Ea.rle,
Early Amei-ican policy, concerning Ot-
tornan minorities;
P. H. Dougla.s,
The American oc-
cupation of Haiti
II; E. E. Cuirtniins,
Political and
social philosophy of the Carpeuiters’ Union;
L. Oer-
shoy,
Barère, champion
of
nationali’sm in the IFreneh
Revolution.
Revue d’Économie Politique. – Parijs,
Juli-Aug.
1927.
J. Escarra,
Droits e’t intérêts étrangers en Chine;
M. Porte,
Les assurances sociales devant le Sénat;
G.
H. Bousquèt,
Observations sur l’intérêt du capital.
Weltwirtsc.haftliches Archiv. – Jena,
Juli
1927.
Dr. Fr. v. Gottl-Ottlil’ienfeld,
,,Volkseinkornmen’
und ,,Volksvermögen”. Kritik in methodologischer
Absicht;
Dr. B. Ohlin,
Ist eirie Moderilisierung der
Aussenhandelatheorie erforderlich?
Prof. Dr. 0. E.
McGuire,
Are interests of peace and the interest of
economic concentration reconcilable?
Dr. J. Hasha-
gen,
Zur Deutun.g des Imperialismu.s;
Prof. Dr. G.
Raphaël,
Die französiscle Wiihrung seit Kriegsende;
Dr. R. Michels,
Prolegomena zum weltpolitischen Ee-
völkerun gsproblem. Ltalien und Prankreich.
Tijdschrift voor Economische Geo-
g r a p h i e. – ‘s-Gravenhage, 15 September
1927.
Joh. J. Hanrath,
De Rotterdamsche huidenhandel;
Prof. Dr. H. Blink,
Chicago en Duluth als econo-
misch-geographische steden;
Dr. S. Gargo..s,
De
Pool-
sche emigratie na den wereldoorlog;
Fred. Oudschans
Dentz,
Eenige beschouwingen over Suriname
•
jII.
(Slot).
Tijdschrift van het Koninklijk Ne-
derlan•dsch Aardrijksku.nd,ig Genoot-
s c h a p. – Leiden, Mei
1927.
Dr. Ir. P. Tesch,
De glaciale kneding;
P. E. van
Bemmel,
De ontwikkeling van de industrie in den
Achterhoek;
J. van Boon,
Geografische lengten in
Ne-
derlandsch-Indië;
Dr. K. Oestreich,
Robert Sieger;
Dr. G. Stah.el,
De expeditie naar het Wilhelmina-ge-
bergte (Suriname) in
1926, VI.
1
d e m.
Leidèn, Juli
1927.
0. G. 0; J. van, Steenis;
De danken-flora; relicten
van een jong-pleistoceene flora in de Lekstreek;
B.
Schuiling,
Wieringen, vroeger en nu;
P. Eibergen,
Een merkwaardig polderland (op Java);
Dr. A. A.
Beekman,
Een waarschuwing.
K olo n i al e
St
u d i ë ii. – ‘s-Gravenhage, April
1927.
Dr. J. H. Boelce,
Het zakelijke en liet persoonlijke
element in de koloniale welvaartspolitiek;
Z. van
Doorn, Is
de organisatie van een Gouvernements djati-
bedrijf, in den zin der a.s. Bedrijvenwet, noodig, of
wenschelijk?
Dr. B. J. Haga.,
De uitvooring der Be-
stuurahervormingswet in de Buitengewesten, en in
het bijzonder voor Sumatra;
M. P. Pattist., Civiel
luchbverkeer in Ned. Indië;
A. J. Koens,
Landbouw-
paedagogiek;
J. E. Stokvis,
Naar de afschaffing;
Ir.
W.
. F. Staargaard,
Technisch-onderwijs-ontwikkeling
in Nederlandsch-Indië.
RESUM
UIT
HET MONTHLY BULLETIN
OF
STATISTIOS (VOLKENBOND).
Maandgemiddelde
1927
1913
1
1925
1926
Maart
April
1
Mei
Juni
Juli
Aug.
Sept.
Productievan
Engeland
1)
24,337
20,590
10,693
23,981
20,511
22,201
20,107
20,261
20,538 21,442
steenkool
Ver.
Staten …….
43,088
44,209 50,144 61,096 37,425 39,416
39,811
35,076
44,864
49,:672
(1000 tons)
Frankrijk
2)
3,338
3,921
4,285
4,724
4,302 4,289 4,236 4,193 4,299
4,222
Duitschland
3)
….
15,843
11,052 12,114 14,046
11,794
12,297
11,820
12,635 12,997
12,711
Productievan
869
530 208
683
691 73
–
2
662 656 606
601
ruw ijzer
….
….
2,601
3,082
3,308
3,539
3,477
3,445
3,139
2,999
2,995
2,819
(1000 tons)
….
434
708
783 801
774
794
747
769 773
761
Engeland …………..
207
212 283
314
310
319 302
320
317
309
Ver.
Staten ……….
Frankrijk
4
)
…………
Duifchland
5)
.. …
1,397
848 804 1,086 1,052
1,130 1,068
1,109
1,116 1,105
Import(voor
België ……………..
Engeland 1000
£
6) 54,931
97,223 93,105
102,753
88,937 84,044
88,712
83,680 81,30 93,374
binneni.
.
Ver. StaL 1000
$
147,932
348,540
367,788 371,807
302,903
345,520 355,075 322,239
37,895
34 000
9
verbruik)
Frankrijk1000Frs.
7
1
701,778 3674,614 4959,560
4414,149 4297,956
4989,497
4557,81:4
4068,183 3771,146
3571,508
Italië
1000 Lire8
303,803
2183,373
2155,945 2161,638
1920,325
1829,40 1905,297
1477,126 1238,900
1139,523
D’Iand
1000 M.
9)
897,474
1030,171
333,527
1085,014
1096,326
1173,269
1197,270
1278,115
1160,798
1174,977
Export (bin-
Engeland 1000
£
6)
43,771
64,448 54,324 62,114 52,610
63,27(1
55,98
56,121
59,410 60,488
nenlandsche
Ver. Stat. 1000
$
204,024
401,560
.392,617
398,142
404,843
382,36′
348,546
333,35i
367,599
426000
19
producten)
Fraukrijk1000Frs.
10
573,351 3812,911
1961,221
4693,891
4254,839 4280,826
44 17,129
4499; 60
4287,185
4545,308
Italië
1000 Lire
8
209,303
1522,855
155
.
5,983
1410,861
1336,300
1286,41- 1422,139 1043,840
1091,207
1168,389
D’land
1000 M.
9)
811,436 733,190 817,757
834,851
788,851
835,12t-
748,204
847,006
‘868,562
932,919
Inklaringen
Engeland (geladen)
8
)
4,089
4,626
.
5,348 4,814 4,769
5,330
5,224
5,310
5,757
5,201
(1000 tons)
Ver. Staten
-(gel. en
ballast)..
4,440
5,782
6,410
5,054
6,014
6,416
7,022 7,008
7,443
Frankrijk
(geladen)
2,876
.3,667
3,677
3,946
4,250
4,470
4,306
4,394
4,171
4,140
Italië
(gel.
en ballast)
1,5601,440
1,485
1,737
1,706
1,706
1,706
1,522
1,522 1,522
Aantalwerk-
Engeland”) …….
1,188
1,133
1,059
1,069,
1,114
1,130 1,126
loozen inl000
Italië
12)
228
–
215
216
215
263
292 306
—
.
.
421
327
262
.
240
211
181
179
Indexcijfers
Ver. Staten
14)
….
Duitschlandl
3
)
…. ……………….
160,2
164,1
169,2 169,2 175,5 184,7
195,3
vanaandeel-
Engel.
16
(1913=100)
–
……………………
192 194
200
203 201
201
205
kersen
–
Zweden
16)
(nom.
waarde= 100)
..
.
.
145 150 153
153
157 166
171
–
–
Zwitserland
17)
(id.)
:
197,9 198,1 199,5
189,9 193,2
197,6
210,9
Nederland
18)
–
(1921-25100)..
105
104 103 102 102 103 107
11 Voor den verkoop
beschikbaar. Vanaf
einde 1921
zonder
Ierland.
4
1922 nieuwe
schatting
op grond
der gedeclareerde
waarden.
91 Vanaf
21
mcl. bruink. Vanaf
1918
mcl.
Elzas-Lotharingen.
Vanaf
1920
mcl.,
sedert
Januari 1922
in goudmarken.
10]
Met ingang
van 1925
officieele
waade-
Jan. 1927 excl. het
Saargebied.
41
Vanaf 1918
zonder
,
Elzas-Lotliaringen.
cijfers.
11
Verplichte
verzekering.
Sedert
April 1922
rad.
den
lerschen
Vanaf 1920 zonder
Saargebied en de lfalz.
Vanaf Juli 1922
zonder
Poolsch
e
:Vrijstaat.
121
Geheel
werkloos.
1j
Leden
van vakvereenisingen;
g heel
Opper-Silezië.
41
Luxemburi.. Vanaf
Vanaf
1919 inclusief Elzas-Lotharingen. 1918 zonder Elzas-Lotharingen,
51
vanaf 1122
Zonder
zonder
werkloos.
Journal:
Sedert
20
gewone
Jan.
1927
aand. Maandgem.
mijnwerkers
in
inbegrepen.
S.
15]
London
‘l
Wall
and Cambridge
Street
Poolsch Opper-Silezië.
61
Vanaf
April
1
1923 met
inbegrip
van den
Economic
Service: 20 gew. aand.
161
Officieel: Industrieele
en
Scheep-
handel
v
n Groot-Brittannië
e,i Noord Ierland
met
den lerschen
vrij-
vaartaand.
171
Nationale
Bank
32 industrieele
aandeelen.
581
Officieel:
staat en- uitgezonderd
den buitenlandschen
handel
van den
lerschen
49gewone
aandeelen.
191
Voorl. cijfer.
.vrijstaat.
71
Sedert
Januari 1921 gedeclareerde waarde.
51
Sedert
Januari
. .
.
7 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1079
EMISSIES IN NOVEMBER
1927.
Prov. en Gemeentelijke Leeningen..
f
11.717.750,–
zijnde:
Nederland
Gemeente Rotterdam
f10.000.000 4,4
0
/0
obl.
97v,o
o
..
……….
f
9.725.000
Duitschiand
Stad KleefR.M.I.000.000
7
ei0
cert.van ohl.h95o0
f
571.500
Stad Münster R.M.
2.500 0I0 7
0/
cert. van
obi.
A 94
0
/0
……..
f
1.421.250
Bank- en Oredietinstellingen ……
,,
985.000,-
zijnde:
Nederland
Obligutiën
Industrieele Disconto-
Maatsch.
f
1.000.000
6
O/
obi. ft 984
0/
…..
f
985.000
Indu strieele Ondernemingen ……,,
21.454.150,- zijnde:
Nederland
Aandeelen
Van Berkel’s Patent
f2.56O.000 aand.hl5Oo/0 f
3.840.000
N.V.
Margarine
Unie
/
6.000.000 cert. van 7o/
cum. pref. aand. h 100
o/
/
6.000.000
Idem
/
600.900 cert. van
aand. A
110
0/
…….,,
660.000
N.V. Gem. Bezit van Aan.
deden
Philips’
Gloei-
lampenfabr.
f1.407.000
0/
cum. preI. winsid.
aand.
h 120
0
/0
……
,,
1.688.400
Idem
/
3:541.000 aand.
A
200
0/
.. … …….,,
7.082.000
N.V. Staalwerken de
Maas
f
700.000 aand.
k
100
0/
…………..700.000
fl
9
.
970
.
400
Engeland
Aandeelen
.
Branston Artificial Silk
Co.
£
100 000 cert. van
aotnd.
h 7834
0/
1)
…..
f
945.000
Vereenigde Staten
Aandeelen
Bayuk Cig.Inc.$ 200.000
7 oj
cum. pref. winstd.
aand.
a
10734 olo
….
/
538.750
Electr.-, Gas-, Tel.-, Telegr.- en Wa-
ter!.
Maatschappijen
.
………,,
1.225.000,-
.
zijnde:
Vereenigde Staten
Obligatiën
Cities Service Power
&
Light
Co.
$
500.000
53<
0/
obi. ,h 98
O/
. .
f
1.225,000
Diversen ……………………,,
297.000,-
zijnde:
Nederland
Oblgatiën
R.K.Alg. Verzekering.
Mij. ,,Delfia”
f
300.000
6
olo
oh!.
h 99
0/.
….
/
297.000
Totaal….
f
35.678.900,-
1)
Introductie ter beurze; iste koers
van
afgifte.
Totaal der emisaies in Januari ….
f
35.079.000,-
Februari
.
,
48.089.825,-
Maart
. . .
,,
44.212.087,50
April
. . .
,,
30.640.692.50
Mei
……
,,
‘73.681.545,-
Juni
……,,
65.618.045.-
Juli
……,,
45.078.750,-
Augustus
..
,,
46.297.500,-
September.. ,,
48.887.825,-
October
..
,,
70.318.242,50
November..,,
35.678.900,-
Algemeen Totaal …….t
543.583.012,50
Bovendien:
f
2.280.000,
31m. Schatkistpromessen k
f
988,85
,,
6.950.000,- 6/m.
,,
,, ,, 978,13
,, 10.002.000,- 5 o,’
e
Schatkiatbiljetten… ,, ,, 1.005,-
Voorts werd in de afgeloopen maand hier te lande de
inschrijving opengesteld op een beperkt bedrag cert. van
aandeelen van de International Sle-ping Car Share Trust
It 8794
°Io
en op de volgende obligatieleeningen:
Rente- Emissie-
Guldens voet
koers
RK. Par. Kerkbestuur van
0.
L.
Vrouwe ten Hemelopneming te
Utrecht……………………
150.000
5
ol,
100 s/,
Congregatie der Zusters van Barm-
hartigheid (Neusser Augüstiner-
innen)
……………………
120.000
74oj,
100 0/
5
EE.
l’aters Lazaristen teKeulen
120.000
7 ol
o
99 ol
o
RK. Kinderziekenhuis te .Ujpest
160.000 71
0/
99
0/
L.E. P.P.
Redemptoristen (Poolsche
Provincie)………………….
125.000
8
o/
”
98
o/
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
OPEN MARKT.
1927 1926
11
1925 1914
3Dec
28
Nov.11
3Dec.
21126
Nov.
1
14119
Nov
4Dec.
ii
29 Nov.l3ONov./
5Dec.
20/24
Juli
Amsterdam
Partic.disc.
491
10
4
1
1-
9
116
4o-911
471_01
3
1
18I1e
3I16-
1
12
3
1
18.8118
Prolong.
43/
4
5
43145
4
1
15
41I-5
3114.814
3
1
12’4
2114814
Londen
Daggeld
..
2
1
1-3
1
1
2
1
134
3
1
4
3.431
4
3411
3
3-5
1
12
2-4
18142
Partic.disc.
41
14118
4116
451
4118-18
/o”I,o
–
4.114
2114.814
Berlijn Daggeld
..
73/4.9
5-9
1
12
4112-712
4112_7
6-8
1
12
79
–
Partic.dlsc.
30-55 d…
6314
(P14
8
1
14-9
6
3
14
418
6314
–
56-90 d..
.
6314
6
3
14
6
3
14
6314
471,
6
3
/4
21
!8/2
Waren-
wechsel.
7
1
1418
71
14
–
18
7
1
14
3
18
7
1
14.
918
5.119
8
3
14
–
Nou, York’) CalI money
411
7
.31
4
4_3/
311
9
.51
4
311
3
_91
4
4119.5314
5.
5
14
18/4_211
2
Partic.dlsc.
33
/8
3
3
19
3!8
3114_31$
3
7
18
331
;
–
‘t au money-koers van
2Dec. en
daaraan voorafgaande weken t/m
VrIjdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
1
New
I
Londen
I
Berlijn
I
Parijs BrussellBatavla
Data York
) I I 1 1)
29 Nov. 1927
2.4771
je
12.070/,
59.134
9.734 34.593
997e,
30
,,
1927
2.4794
12.07h
59.12
9.7:14 34594
9971
‘
1
Dec.
1927
2.47
12.0754
59.124
9.734 34591
991
2
,,
1927
2.4771,
12.070/,
59.12
9.73e 34.594
99;
3
,,
1927
–
12.0771,
59.12
9.74
30424
9971
8
5
,,
1927
2.4701,
12.07++
59.15
9.74
34.62
9971
8
Laagsted.w.1)
2.4754
12.07
59.08
9.7234.57
993
4
Hoogste d.w
1
)
2.4711
8
12.11734
59.15
9.76
‘
34.63
100
28 Nov. 1927
2.4754
12.07′,,
59.13
9.731 34.584
9971
8
21
,,
1927 2.4794
12.0671
8
59.08
973
34.55
99/8
Muntpariteit
2.4834
12.1034
59.26
48.- 134.59
100
S)
Noteering
te Am8terdam.
*8)
Noteering
te Rotterdam.
9)
Particuliere
opgave.
Data serland
Weenen
8)
Praau
Boeka-
1)
Milaan
•*)
Madrid
8*)
29 Nov. 1927
47.7294
34.92%
7.34
1.524′
13.46
41.34
30
,,
1927
47.72%
34.9254
7.34
1.51
13.46
41.18
1
Dec.
1927
47.7294
34.92%
7.34
1.524
13.40
40.374
2
,,
1927 47.7294
34 92%
7.34
1.52k
13.43
41.-
3
,,
1927
47.75
34.9294
7.334
1.52%
–
–
5
,,
1927
47.7334
34.92% 7 34
1.521
13.40
40.96
Laagated.w.’)
47.67%
34.85 7.325
1.474
13.35
40.15
Hoogsted.w’)
47.7794
35.-
7.374
1.55
13.50
41.50
28 Nov. 1927
47.74
34.92h
1
1.51
13.47
41.58
21
,,
1927
47.74
34.95
‘
7 344
1.524
13 454
41.85
Muntpariteit
48.- 35.-
1)
1
48.- 48.-
48.-
1
) Noteering te Amsterdam.
)
Noteerlog te Rotterdam.
Porticutlere opgave.
Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.534j
en 7.211!2.
1080
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
7 Deceinber 1927
Data
Sfock-
holm ‘.1
Kopen-
hagen’.)
Oslo
Hel-
l)
f05
Bnenos-
Aires
1)
Mon-
treal
1)
29
Nov.
1927
66.75 66.35 65.824
6.24
106
2.47′
30
,,
1927
66.774
66.35
65.80
6.23
106
2.4811
8
1 Dec.
1927
66.784
66.35
~
66.35
65.80
6.24
.106
2.478%
2
,,
1927
66.75 65.824
6.24
10534
2.47
8
%
.3
,,
1927
66.774
66.35.
65.85 6.24
1058%
2.47
8
%
5
,,
1927
66.80 66.35 65.874 6.234
105
8
% 2.4781
8
i
Laagste d.w.1)
66.70 66.30
65,75
6.22
105%
2.47
1
/8
Hoogste d.wl)
66.85
66.424 65.90 6.274
106%
2.48
28 Nov. 1927
66.75
66.374
65.824 6.245
106
2.48
21
,,
1927
66.70
66.374
65.774
6.24
1058%
2.477/
t
Muntpariteit
66.67 66.67 64.67
1
6.264
1
105′
2.48%
‘)
Noteer.ing te Amsterdam.
“) Not. te Notterdam.
ij
rart. opgave.
Laatetbekende noteeringen te Amsterdam en Rotterdam op
1 November 1927 voor
tetegrafische
uitbetaling op:
Gulden per
Pari
Koers
disconto
Eiropa.
.
019
Londen’)
£
12.105 12.074
44
Berlijn’) ………..
lOOMark
59.26
39.124
7
Parijs’)
………..
100 Franc
48.-
9.734
5
100 Belga
.
34.59
34.594
.
44
100 Franc
48.-
6.92
Zürich ‘)
……….
100”,,
48._
47.724
34
100 Kronen
50.41
1
)
7.34
5
Weenen ‘)
………
100
Schilling
35.-
34.924
64
…
…
100 Pengö
50.41
1)
43.40
6
Brussel’)
§)
………
Luxemburg ……….
100 Lei
. 48.-
1.524
6
Praag
……………
…
100 Leva
48.-
1.78
10
…
100 Dinar
48.-
4.35
7
Boedapest
…………
Boekarest
………..
Stamboel
……..
Turksch £
10.93
1.284
100 Drachme
48.-
3.28
10
100 Lira
48
–
13.40
7
100 Peseta
48.–
40.374
5
Lissabon ………..
Escudo
2.684
0.124
8
Kopenhagen’)
..
100 Kronen
66.67
66.35
5
100
,,
66.67
65.00
5
100
,,
66.67
66.785
4
Sofia
…………..
Belgrado …………
100 IJsl.Kr.’
66.67
54.724
Athene
…………..
100 Zioty
..
48.-
27.50
8
Kovno (Litauen)
100 Lita
24.88
24.50
7
hlilaan
“) ………..
Riga (Letland)
….
100 Lat
48.-
47.75
7
Madrid
“) ……….
Oslo’) …………..
Stockholm ‘) ……..
Reval (Estland).
..
100 Estl.Mk.
0.66
2
1
s
0.664
8
100 Finnmrk.
6.264 6.24
6
Tjerwonets
12.80
12.90
Reickjavik ……….
Warschau
……….
Helsingfors
……..
(lORoebel)
100 Gulden
48.40 48.25
6
Moskou
………..
Amerika.
Danzig…………
New-York’)
$
2.4876
2.474
34
Canad
$
2.4876
2.475
Montreal
……….
Mex.Dollar
1.19
Mexico
…………
Peso (papier)
1.05652
1.05H
La Paz (Bolivia)
Boli.viano
0.97
0.904
Rio de Janeiro..
.’
M’ilreis (pap.)
0.8075e
0.294
74k 84
Buenos Aires……..
Peso (papier)
0.9080
2.
0.304
Bogota (Columbia)
Peso
2.42
2.424
Valparaiso ……….
Quito (Ecuador)
.
Sucre
1.21
0.494
Lima (Peru) …….
Per. £
12.104
9.80
Montevideo (tJrug.)-
Peso
2.5725
2.55
Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.475
Gulden
1.-
0.97.5
Paramaribo
……..
Willémstad (Curaç.)
Gulden
.1.-
1.014
San José (C. Rica)
Colon
0.6220
–
Peso
.
0.0415
-.
Guatemala ………
Managua (Nicarag.)
(Jordoba
2.485
2.455
San Salvador (Salv.)
Colon
1.2440
.
1.255
Azië.
Rupee
.
0.807
0:905
.
5
Gulden I.C.
1.-
°•°°H
Kobe
…………
Yen
1.24
1.135
5.48
Dollar
1.25
Taël
1.59
Calcutta ………….
Straits Doil.
1.4125
1.40
Batavia
………..
Phil. Peso
1.214 1.225
Bangkok ……….
Tical
0.914
1.11
Singapore
………
Manilla
.
.
……..
Teheran (Perzië)
.
Kran
0.244
Hong Kong
…….
Af raka.
.
..
Shanghai
………
£
12.105
12.07
6
Alexandrië……..
12.42
12.38
Anstralië.
Kaapstad………….
Melbourne, Sidney
Egyp
.t.. £
en ‘Briabane
.
£
.
12.105
12.07
Nieuw Zeeland
.
…
12.105
.
12.07
)
raritelt
aer voorm.
uostenr. n.roon.
•,,
ljuuuprvu.
“)
‘)Not. te A’dam.
“) id. te
R’dam. 0v. not, part. opg,
§)
1
Belga
=
5 frank.
KOERSEN ‘TE NEW YORK.’ (Cable).
D
2
Londen
($
per
£)
Parijs
(3
P. IOOfr.)
Berlijn
(3
P. 100 Mk.)
Amsterdam
($
P. 100 gid.)
29 Nov.
1927
4,8771
t
3,9381
8
23,88%
40,41%
30
,,
1927
4,8771
8
3,9381
8
23,89
40,40%
1 Dec.
1927
4,88
3,93%
23,89%
40,42%
2
,,
1927 4,880/
3,9334
23,90
40,42%
3
1927
4,88
5
1,,
23,90
40,42
5
,,
1927
4,88%
3,93
8
18
23,91
40,42%
6 Dec.
19261
4,85
.
3,90%
23,77%
39,98
Muntpariteit
..
4,8667 19,30
.23,81%
401/
86
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen en’
Landen
INoteerings-I
eenheden
19Nov.)
1927
26Nov.
1927
I28Nov.13Dec.1927I
1Laagste
l
Hoogstel
3Dec.
1927
Alexandrië.
.
Piast. p.
97%
97
9791
9714
Athene
..
..
Dr.p.
368
368
367
370
369
Bangkok
…
Sh.p.ticâl
1110%
1
1
10
îz
110T3
11103i
1110%
Budapest
.
..
Pen. p. £
27.85
27.874
27.86
27.91
27.89
B. Aires’).
..
d. p.
$’
47
53
1
84
47
27
‘
/32
4183/
16
4755′
104
4753/
64
Sh. p. rup.
1j5
81
1
3
,
16l/
32
116
1
/
116
3
1
32
1/6
5
1
64
Constantin..
Piast.p..,c
93%,
937%
930 950
93714
Hongkong
…
8h. p.
$
210
7
1
18
210
0
la
2
1
0%
2,0/
2
1
017
1
33
Kobe
…….
Sh.p.yen
l/løft
1
1
103
1/1014
‘/
10
H
‘/’°H
Lissabon
1)
.
d. per Esc.
..
’29/
–
64
2’°’
164
27/
86
21
5
!
32
2°’
/64
d. per
$
24
24 23
25 24
Calcutta ……
Mexico ……..
Montevideo
1)
d.per$
51
51
01
8
51%
51
Montreal’)
..
$
per £
4.86′
4
‘
487
‘
4.87
1
1
9
4.88%
4.88′
1
R.d.Janeirol)
d. per Mil.
5
7
/
á
5718
5271
32
5291
82
5571
I64
Shanghai
…
Sh. p. tael
217%
2,7711
2/7
21771
8
21751
1
Singapore…
id. p.$
2’3
1.
za
2
1
3
18
1
16
2/384:
2;4
2
1
329
1
35
Valparaiso
1).
$
p. £
39.46
39.48
39.40
39.45
39.41
Warschau
..
Zl. p. £
43%
4371
8
43%
.
43%
43%
‘; 8
eiegranscn translert.
‘JIOJ
ag.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)
Londen’)
N.York5)
Londen
28 Nov.
1927.. 26%
5771
8
28 Nov. 1927….
84111%
29
,,
1927.. 26%
5771,
29
,,
1927…..
84/10%
30
,,
1927..
26’5/,
58′
30
,,
1927….
84111%
1 Dec.
1927..
261a1,
58
1 Dec.
192″ ….
84/11%
2
,,
1927..
261sf
58
2
,,
1927….
’84/11%
3
,,
1927..
261s/
58
3
,,
1927….
84111%
4, Dec.
1926.,
249
52o1
4 ‘Dec.
1926…
.
84111%
20 Juli
1914..
24
1
8/
56
5
4
,
19
20 Juli
.1914…..
84111
1)
In pence p.
oz.stand.’
2)
Forelgn silver
In tc. p. oz. fine.
2)
In ah. p. oz.fine
STAND VAN
‘a
RIJKS KAS.
Vorderingen.
23 Nov.
1927
1
30Nov. 1927
Saldo
bij
de Nederlandsche Bank….
f
38.484.471,30
/
14.641.420,63
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
2.458.278,66
–
Voorschotten op ultimo Oct.
1927
aan
de gem. op voor haar door de
Rijks-
administratiete heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten,op
42.948.412,89
,,
42.948.412.89
de Rijksinkomsten belasting………..
Voorschotten’aan Suriname
–
‘
,
10.515.449,65
Voorschotten aan Curaçao
–
155.106,19
Kasvord. wed. credietverat.a(h. buitenl.
,
124.840.573,04
,,122.465.811,07
Daggeldieeningen
tegen onderpand
van Staatsschuldbrieven
…..
…..
,,
14.600.000,-
,,
25.500.000,-
Saldo der postrekeningen van Rijks-
19.190.006,25
.
,,
15.486.021,85
comptabelen
…………………..
Vordering op het Staatsbedrijf der P.,
–
–
T.
en
T.’)…………………………..
Id. op andere Staatsbedrijven
2)
1.465.348,03
,,
1.265.348,03
Verplichtingen.
Voorschot door de Nederl. Bank….
–
–
1
93.524.000,-
27.120.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank..
–
Schatkiatbiljetten in omloop’)………
f
93.524.000,-
•
12.510.462,50
Schatkistpromessen
in omloop ……..
,,
27.120.000,-
Schuld ad. Bank v. Ned.Gemeenten
2)
. .
–
89.631,75
Zilverbons in omloop ……………..
,,
12.351.976,-
Id. aan Ned.-lndig
….
.
…………..
…
11.362.438,07
20.622.434,58
….
Id. a. h. Alg. Burg. Pensioenfonds’)
,.,,
‘2.729.786,25
,,
1.764.447.50
Id. a. h. Staatsbedrijf d. P., T. en T.
1)..,,
2
5.
499.648,95
,,
24.373.485,59
.
1.340.000,-‘
Id. aan andere Staatsbedrijven’)………
1.340.000,-
Id. aan diverse Instellingen
2)
……..
.
5.786.162,52
,,
5.747.514,61
Waarvan
f
12.056.000
vervallende op 1 Juli
1929.
In
rekg.-crt. met ‘a Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD.
26Nov.1927
3 Dec.
1927
Vorderingen:
f22.132.000,-
/ 22.175.000,-
Saldo bij ‘s Rijks kas……………..
25.654.000,-
,23.955.000,-
Verplichtingen:
Voorschot uit ‘s Rijks kas aan N.-Indië
– –
,Saldo bij
de Javasche Bank …………
Voorschot Javasche Bank aan N.-lndië
–
–
Schatkistpromessen in omloop …….
,,
300.000,-
30
300.000,
–
,30.367.000,-
.166.000,-
Muntbiljetten
in omloop
…………..
‘Schuld aan het Ned.-Ind.Muntfonda..
,,
1.135000,-
.
,,
1.213.000,–
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank.
,,
973.000,-
.,
931.000,-
7 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1081
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 5 December
1927.
Activa.
Biilnenl.Wis-(Hfdbk.
f
127.580.564,41
sels, Prom.,
Bijbnk. ,,
7.401.066,01
enz. in disc.( Ag.sch. ,,
15.31 7.494,30
f
150.299.124,72
Papier o. h. Buiten!. in disconto
–
Idem eigen portef. .
f
147.690.234,-
Af :Verkochtmaar voor de bk. nogniet afgel.
–
147.690.234,-
Beleeningen
mcl. vrsch.
Hfdbk.
f
50.514.739 50
in rek.-crt.
op onderp.1
Bijbuk.
8.109.756 84
Ag.sch. ,,
63.957.463,35
f
127.581.959,69
Op Effecten…….
f
121.984.659,69
Op Goederen en Spec. ,,
5.597.300,-
127.581.959,69
Voorschotten a. h. Rijk …
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
67.819900,-
Muntmat., Goud . -,, 322.286.388,93
f
390.106.288,93
Munt, Zilver, enz. •
27.114.515,53
Muntmat., Zilver
–
,,
Belegging
1/
kapitaal, reserves en pen-
417.220.804 46
sioenfonds
…………………….,,
23.748.566,27
Gebouwen en Meub. der Bank ……..,,
5.000.000,-
Diverse
rekeningen ………………
,,
66.755.558,74
Paselva
f
__________________
938.296.247,88
Kapitaal ……….
….. .
……..f
20.000.000,-
Reservefonds …………………..
,,
7.027.840.39
Bijzondere reserve ………. .
…
,,
8.000.000,-
Pensioenfonds
………………….,,
4.829.926,85
Bankbiljetten In omloop………….
823.453.775,-.
Bankassignatiën in omloop ………..
..
475.295,87
Rek.-Cour.
,g
Het Rijk
f
26.845.072,21
saldo’s:
‘l Anderen
35.959.911,77
62.804.983,98
Diverse rekeningen ….. …… …. …,,
11.704.425,79
f
938.296.247.88
Beschikbaar metaalsaldo ……… … . .
f
239.416.385,27
Op de
ba8is
van al. metaaldekking…. ,,
62.069,574,30
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigdis. ,, 1.197.081.925,-
Voornaamste posten in duizenden
guldens.
Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Circulatie
oeischb.
Metaal-
kings
Munt
1
Muntmat.
saldo
perc.
5Dec.
’27 67.820
321.286
823.454
8.280
239 416
47
28 Nov.
’27
67.829
322.288
811.211 67.846
241.454
47
21
’27
87.842
322.275
306.426
77.688
240.401
47 14
,,
1
27
67.842
318.266
820.252
57.011
237.428
47
7
,,
’27 67.840 318.266
834.664
40 307
237.702
47
31 Oct.
’27
67.841
318.266 854.329
41.947
233.660
46
6 Dec.
’26
61.370
356.281
845.838
22251
270.364
51
25 Juli
’14
65.703
98.410
1310.437
1
6.198
43.5211)
1 54
Totaal
Schatkist-
e
,
ee-
Papier
Diverse Data
bedrag
promessen
mngui
op
het reke-
discon to’s
rechtstreeks
buiten!.
ningen
2
)
5Dec.
1927
150 299
–
127.582
144.690
68.756
28Nov.
1927
151.729
131.388
145.136
55.646
21
,,
1927
156.377
–
129.492
144.628 58.256
14
1927
162.450
–
130.621 131.111
61.845
7
,,
1927
161.539
–
133.389 131.016
57.731
31
Oct.
1927
159.507
–
144.875
127.841 59.511
6 Dec.
1926
63.402
–
133.921
180.952
65.783
25 Juli
1914
67.947 14.300
61.686 20.188
509
‘, up ae
DSSIS
van ‘ melaalaeKKlng.
•)
b
iuitpost
activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
ci’
Andere
opeïschb.
Discont. Di
k
29 Oct.
1027…
1.156
1.588
622 865
487
22
1927..
1.155
1.506
630
970
581
15
1927…
1.156 1.556 649
917
625
8
1927..
1.155
1.650 668 917
624
1
1927..
1.170
1.682 580
900
601
30 Oct.
1926..
1.021
1.629 1.005 909
600
5 Juli
1914…
645
1.100
560
735
396
-,
OIUI
I}IIflL
Uyl flLlVfl.
JAVASCHE BANK.
Voor.naamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste wt’ken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatie opeischb.
schulden
1
metaal-
1
saldo
26Nov.1927
19t1300
316.600
66.300
119.720
19
1927
200.300 319.600
68.900
122.600
12
1927
200.100 323.600
70.300
121.320
5Nov.1927
183.139
14′
321.639
74.486 121.769
29 Oct. 1927
183.252
17.195
320.747
78.484
121.102
22
1927
183.353
17.242
320.944
83.269
120.052
15
,,
1927
183.208
17.140
324.715 76.582 120.373
27 Nov.1926
198.135
28.59(
1
327.479 69.833
147.863
28Nov.1925
143.658
41.404
344.066
33.517
110.184
25 Juli 19141
22.057
31.907 110.172 12.634
4.842
2
)
Data
1
Dis-
Wissels,
1
buiten
1
Belee-
1
1
Diverse
reke-
1
Dek-
kings-
conto’s
N.-Ind.
hptnalh
ningen
ningeni)
tn
up
26Nov.1927
173.600
51 19
,,
1927
177.200
*e*
52
12
,,
1927
184.000
•
51
5Nov.1927
11.799 27.049
126.024
34.410
51
29Oct. 1927
12.042
25.973
128.423
37.807
50
22
1927
11.902
25.518
129.102
40.737
50
15
,,
1927
12228
25.650
128.878
37.839
50
27Nov.1926
12.146
22.358
95.533 46.570
57
28Nov.1925
16.674
25.643
83.063 72.195
49
25 Juli1914
7.259
6.395
47.934
2.228
44
‘)
Sluitpost
activa.
2)
Basis
5
15 metaaldekking.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten, onder bijvoeging der Currency
Notes,
in duizenden ponden sterling.
Data
Metaal
Circulati
e
Currency Notes
Bedrag
t
Ban
kbil,.
Gov. Sec.
30 Nov. 1927
149.919 136.905
295.753
56.250
245.988
23
,,
1927
151.490 135.214
293.328
56.250
243.646
16
,,
1927
151.597
135.207
294.958
56.250
245 318
1927
151.637
135.929
296.742
56.250
247.015
2
,,
1927
151.251
136.576
294.222
56.250
244.480
26 Oct.
1927
151.811
135.773 292.457
56.250
242.714
1 Dec.
1926
152.876 139.694
285.783
56.250
234.863
22 Juli
1914
40.164 29.317
H-
–
–
.Data
Gov.
Other
Public
O’ther
R eserve
Dek-
k Ings-
Sec.
Sec.
Depos.
Depos.
30Nov.’27
41.275
57.355 18.372
95 183
32.764
2871
8
23
’27
40.895
55.407
16.761
97.772 36.026
3171
t
.
16
’27
41 335
55.821 16.599
98.713 36.140
3181
12
9
’27 41.310
54.854
18.413
95.467 35.458
31’1
2
’27
44.610
60.673 21.346 100.654
34.425
28
26 Oct. ’27
40.690 52.998 20.966
90.845 35.788
32
1 Dec. ’26
42.258 69.673
9.191 117.827
32.932
2515,
22 Juli ’14
11.005
33.633
13.736
42.185 29.297
52
‘)
vernouang tusscuen k(eserve en ueposlts.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen franca.
Data
Goud
Waarvan
in
het
IZllverI
Te
goed
in h
t
–
Wis
Woarv.I
op
het
Belee-
buiten!.’)
1.884
343
1
buitenl.
sels
_buiten!.
_ningen
1 Dec.’27
5.545
58
2.087
7
1.699
24Nov.’27
5.545 1.884
343
58
1.793
7
1.689
17
,,
’27
5.545
1.864
343
56
1.438
7
1.733
10
’27
5.545
1.864
343
56
1.533
8
1.765
3
,,
’27
5.545
1.864
343
55
2.317
6
1.662
2Dec.’26
5.549
1.864
341
81
5.101
16
2.117
23 Juli’14
4.104 1
–
640
–
1.5411
8
1
769
Buit
.gew.
1
Schat-
1
Diver-
Rekg.
Courant
Data
voorsch.
1
kist bil-
sen’)
Circulatle
‘
Parti-
ald._StaatlJettenl),
culieren
Staat
1 Dec. ’27
25.250
5.852
24 561
55.465
10.221
45
24 Nov.’27
24.450
5.849
24.628 54.962
10.698
302
17
’27
24.850
5.849
24.489
55.443
10.459
29
10
,,
’27
25.350
5.840
24.459
55.909
10.93
46
3
’27
25.750 5.824
23.912
55.855
10.225
36
2Dec.’26
36.700
5.535
4.388
53.332 4.805
14
23Juli’14
– – –
5.912
943
401
‘) waarvan nescnlknaar 4ai millioen. ) in aiscontO genomen wegens
voorsch. v. d. Staat aan buiteni. regeeringen.
3)
Sluitpost activa.
1
,1082,
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
7. December 1927-’11
DUITSCHE RUKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.
Daarvan
Deviezen
Andere
Data
Goud
bij bul-
als goud-
wissels Belee-
teni. circ. dekking
en
ningen
banken
1)
geldende
cheques
30 Nov. 1927
1.857,0
73,0
282,4
2.482,8
86,3
23
,,
1927
1.856,0
71,9
285,7 2.116,1
27,1
15
,,
1927
1.854,5
70,1
287,1
2.167,6
42,4
7
,,
1927
1.852,1
67,5 298,3
2.388,2
32,0
31 Oct.
1927
1.851,3
66,5 161,4
2.802,4
46,0
30 Nov. 7926
1.716 1
180,0
412,6 1.415,0
42,8
30 Juli
1914
1.356,9
–
. –
750,9
50,2
Data
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Activa2)
lat ie
Cr1.
Passiva
30 Nov. 1927
92,1
512,2
4.181,3
484,6
343,2
23
,,
1927
9 2, 1
601,1
3.583,3
767,2 357,8
15
,,
1927
92,1
628,9
3.787,4
643,7 356,7
7
,,
1927 92,1
619,4
4 00,5
616,8
345,1
31 Oct.
1927 92,1
570,8
4230,6
6(18,1
379,1
30 Nov. 1926
91,3
631,3
3.325,8 582,6
211,7.
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
1)
Unbelast.
) W.o.
Rentenbankscheine 30. 23, 15, 7 Nov., 31 Oct. ’27,
30 Nov. ’26, resp.
17;
1(6; 188; 38; 125; 136 mlii.
NAT1ONALEBANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
–
Data
Goud
–
n
.
.2
Rekg. Crt.
1927
n
L
L
.
0
0
,
1 Dec.
707
438
42
506
41
4(10
2.016
18
60
24 Nov.
699 438
42
5119
29
400 1.975
21
82
17
699
443
42
508
36
400
1.96
23
81
8
,,
691
452
4 t
501
45
400 1 999
26 89
3
691
453
42
496
50
400
2012
32
51
2 Dec
2
620 428
38
473
40
400
1.769
23
183
1)
Aan de schatkist gecedeerd.
2)
1926.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD.AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste pnsteu in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
betaal-
middel,
Totaal
1
Dekking
1
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks
gekocht
16 Nov.’27
2.889,4
1.607,4
137,2
367,4
333,8
9
,,
’27 2.909,9
1.530,6
131,6
460,6
336,4
2
,,
1
27
2.931.8
1.649,9
134,9
379,2 334,6
26Oct.’27
2.956,6
1.665,3
133,8
402,4
301,1
19
,,
’27
2.975,5
1.673,0
136,5
417,6
282,5
12
,,
’27
2.971,5
1.652,9 132,4
430,2
274,4
17 Nov.’261
2.851,1
1.456,3
133,6
5670
347,9
Data
Belegd
In
.
s.
FR.
Notes
1
Gestort
Goud-
Dek-
Algem.
Dek-
Gov.Sec.
in circu-I
latie
sit,’s
1
Kapitaal
kings-
perc.’)
kings
perc.2)
16Nov.’27
704,8
1.706,4
2.566,0
131,6
67,7
70,8
9
,,
’27
530,2
1.734,7
2.423,3
131,4
69,9
73,1
2
,,
’27 526,4
1.717,1
2.404,3
131,4
71,1
74,4
26Oct.’27
510,6
1.703,0
2.4113,5
131,3
72,0
75,3
19
,,
’27
500,4
1.716,8
2.429,1
1.31,3
71,8
75,1
12
,,
’27
510,1
.
1.733,8
2.405,0
131,2
71,8
75,0
17 Noy.’261
308,1
1.750,3
2.301,1
124,9
70,4
73,7
1)
Vernouding totalen goudvoorraad tegenover opelschbare schulden:
P. R. Notes en netto deposito.
1)
Verhouding totalen voorraad must-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. BES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Dis
Reserve Totaal Waa v n
Aantal conto’s
Beleg-
b ij de
de o-
tirn
a a
banken
en
gingen
F. R.
.P,
d
beleen.
banks
os
eposi
5
9Nov.’27 660 15.084
6M88 1.756 20056
6.405
2 ,, ’27
660
15.029
6.065
1.733
19 997
6.355
26Oct. ’27 660 15.020
6 064 1.729
19.960
6.364
12
’27
66″
15.139
6.067
1.705 20.122
6.375
5
’27 660
15.092
6.056
1.713 20.111
6.356
10Nov.’26 691
14.312
5.544 1.641
18.821
5.770
Aan het eind van ieder. kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 5 December 1927.
.
De
gang van zaken op de internationale fonsenmarkten
Ja
..
gedureiide de achter ons liggende berichtsperiode niet bijzon3er belangvekkend geweest. Ta B e r 1 ii n zijn de coutroversen tussehen de leiding van de Rijksbank en de
bui.tenlandsche belanghebbenden eenerzijd.s en de vertegen-
voordigers van de oienbare lichamen aan den anlereii
kant weliswaar tot zwijgen gekomen, doch de tegenstel. hagen zijn hierdoor niet overbragd. De beurs heeft hier-
van de gevolgen ondervonden en de handel is nog steeds
van
zbb
geringen omvang gebleven, dat vrijwel alle factoren
invloed uitoe,fenen, hetzij in opwaartsche, hetzij in neer-
gaande richting. Een pessimistische stemming is echter
overheerschend geweest; voor een deel is deze ook in le
hand geverk.t door het besluit van de spoorwegautor’iteiten,
om alle uitbreidingen voorloopig stop te zetten en ook voor
cle toekomst een sterke inkrimping toe te passen. Met span-
hing tvacht men de resultaten af van het onderzoek, dat
thans in Amerika gaande is betreffende den invloed van
cle door Duitschlancl op te nemen buitenlandsche leeningen.
Te L o n de ii is de markt tamelijk vast geweest, afge. scheiden van de lustelooze stemming voor aandeelen in
mijnbouwon.clernemingen. Opmerkelijk was vooral de ver-
nieuwde belangstelling in fondsen, welke korten tijd gele-
den in het middelpunt der belangstelling hebben gestaan,
doch die sindsdien weder geheel op den acht&grond waren
geraakt. Deze gang van zaken is des te merkwaardier ge-
veest, om.:]at de ,,settlemeiit” dichtbij was en de mark.t in
beslag werd genomen door een vloed van emissies, waarvan
sommige, zooals cle leening ten laste van Palestina, op zeer.
gunsbige voorwaai
–
de,n werden aangeboden. Ook de leeuing
ten laste van den Ierschen Vrijstaat werd als bijzonder aan-
trekkelijk beschouwd. In verbnnd hiermede was de beleg-
gingsafdeeling eenigszins verwaarloosd, doch de niarkt als
geheel heeft een opgewekten indruk gemaakt.
Te N e v Y o r k is de geidmarkt iets minder ruim ge-
worden, hetgeen eenige weerspiegeling op de fondsenmarkt
heeft gevonden. Aan den anderen kant is geen daling,
slechts een stagnatie in deh handel, ‘ingetreden. Tegen het
einde der bericitsweek was cle stemming overigens reeds
iets beter geworden, als gevolg van den goe.-len indruk,
welken het jaarlijksche rapport van den beer Hoover heeft gemaakt. Hoedel verschillende industrieën slechts met be-
perkte capaciteit werken, wordt over het algemeen de stand
van zaken als gunstig beschouwd.
Te P a rij s is cle stemming ter beurze grootendeels ge. –
leid dooi
–
den invloed van het buitenland. Op dagen, dat de
markten van Londen en Amsterdam opgewekt waren, was
di.t voor de ,,’arbitrage” fondsen van Parijs eveneens liet
geval.
T e u o ii z e u t is de stemming over het algemeen kalm
gebleven. De
beleggin.gsmarkt
heeft geen enkele bijzonder-
heid in het licht ‘gesteld. Inheemsche soorten bleven vrijwel
op één hoogte, terwijl van buitenlandsche soorten de Duit.. sche fonclen .goed prijshoudend genoemd konden worden.
6 pGt. Ned. Wei-‘k. Schuld 1922: 105%, 105
3
/s, 105
1
/
2
; 4%
pCt. Ned. Werk. Schuld 1917: 1001, 100
5
11,, 100/
4
;
4%
pCt. ‘Ned.-Tncl. 1926:
97
11
1
1
,
97
5
/s,
97911s;
S pCt. Sao Paulo
1921: 105
1
/2,
105%,
105, 105%.
Van de verschillende aandeelen hebben
iisclusti-ieele
fond-
sei de meeste aandacht getrokken.
In
cle eerste p’aats wils
dit het geval voor aandeelen Philips. Enkele dagen hceft
tr beurze het gerucht geloopen, dat namens de vennoot-
schap een communiqué zou worden verspreid. Dit is ten
slotte onjuist gebleken, doch wel is in een advertente cle
aandacht gevestigd
01).
het feit, dat de Philips fabrieken
thans 11.000 arbeiders in dienst hebben tegen 10.000 eei
maand geleden. De beurs heeft het bekend worden vat,
dezen snellen groei beantwoord niet een aanmerkelijke stij-
ging van cle koersen, iwelke echter niet ten volle gehand.
haafd kon worden. Van kunstzijde-onleruemin’gen w’,iren
aancieelen Hollan-dsche Kiinstzijde Industrie en Enka nogal
sterk gevraagd, om later iets te reageeren. Hetzelfde was
het geval niet atindeelen Jurgens; na de publicatie van de
verwisselingsmogelijkheid in aancleelen Ma vga!- inc. Unie trad
v6r eerstgenoemde aandeelen een lichte daling in. Ceü-
trale Suiker Mij.: 114%, 115, 117, 115%; .Uollsndsche
Kunstzij:le Industrie: 136
3
/8,
144, 139%, 141; Jurgens:
242%, 244%, 254%, 257,
251%;
Maekubee: 117, 118%,
115/, 115%; Nod. Kunstzijdefabriek:
370%,
376%, 371%;
Philips Gloeilampenfabriek: 478%, 500%, 495%;’ Zveecl-
sche Lucifet- Mij.: 356%, 358, 355%.
Opmerkelijk is ook het koersverloop voor
tabeksaan4ee-
lms geweest. Aanvankelijk ‘hebben ‘deze fondsen vrijwel de-
zelfde richting ingeslagen als aandeelen in rubberouderne-
iningen, doch later is een zelfstandige houding ontstaan.
7 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1083
Vooral was dit het geval na hat circuleereri van geruchten,
volgens welke de tabak van den oogst 1927 van veel betere
kwaliteit zou zijn dan clie van zijn voorganger, zoodat ook
betere prijzen worden verwacht. En het bijzonder gold dit
voor aandeelen Senembah en Dcli Batavia. Arendsbnrg:
688, 664 (ex cliv.), 663, 665; Besoeki Tabak Mij.:
536;
Deli
Batavia:
544%,
565
5
/8, 557%, 559, 568; Deli Mij.: 459%, 458, 462, 464%; Ngoepi.t: 442, 436, 441, 431; Oostkust:
254, 251%, 254
1
/
2
; Senembah: 488,493%, 496%.
De
rubbermerkt
was vrij onbelangrijk. Hoewel het voor
–
uitzicht bestond, dat da voorraden te Loidden in de achter
ons liggende berichtsperiocle opnieuw zouden verminderen
– een vooruitzicht, hetwelk inderdaad bewaarheid werd
– heeft men ter beurze toch meer aandacht besteed aan
het verloop van den rubberprijs Daar deze vrijwel stabiel
is gebleven, heeft men klaarblijkelijk geen aanleiding ge-
vonJen tot ingrijpen over te gaan. Amsterdani Rubber:
3237%, 3217/
s
, 322
3
/8; Dali Batavia Rubber: 254, 255, 252%,
2
53%; Hessa Rubber:
441%,
443, 439, 426 (ex div.); Java
Caoutchouc: 217, 214%, 215; Kali Telepak: 344%, 338,
339%, 338; Kencieng Lemboe: 427%, 422%,
425,
424%;
Majanglanden: 350, 355, 351, 358, 360; Ned.-Ind. Rubber
& Koffie: 330, 332, 328, 332; Oost Java Rubber: 390, 372,
381, 382; R’dam Tapanoehi: 173%, 168
1
/4, 173; Serbacijadi:
330, 326, 327; Sumatra Caoutchouc: 281, 270%, 277%;
Sumatra Rubber: 304, 290
1
/
2
,
304%,
300; Vereenigde
mcl.
Cultuur Ond.: 209, 206,
208%;
Wal Sumatra Rubber: 330,
336, 334% ; Intercontinental ].tubber: 21
19
1,
231io, 20132. Suikcraandeelen
waren doorgaans vast, om tegen liet
einde van de berichtsweek in grootere getale uit de markt
te vorclen genomen. Aanvankelijk heeft het bericht, dat
cle noteering ter beurze van New York voor iaiideeleii
UVA. zou zijn geweigerd, •eenige teleurstelling gewekt,
doch later werd een andere richting ingeslagen, toen bekend werd, dat op de Curbmarket te New York de aaicdeelen wel
zondeii worden verhandeld. Overigens hebben de berichten
omtrent de suikerconferenties ertoe bijgedragen een oge-wekte stemming voor de geheele afdeeling in het leven te
roepen. Besito Cultuur Mij.: 290; Cultuur Mij, (Ier Voi’-
stenlanden: 179, 178, 178%; H.V.A.: 794, 802%, 815%,
813%; Java Cultuur Mij.: 420,
434%,
440; Maron Cultuur
Mij.: 294, 290, 295, 294%; Moorman: 420, 425, 421; Ne:l.-
Imi. Suiker Unie: 302%, 304, 302, 308; l’oerworedjo: 120,
125, 128, 127% ; Sindanglaoet: 487, 490, 493; Tjepper: 812,
819, 825; Watoetoelis Poppoh: 930, 900 (ex div.), 890.
])e
petroleunzncarkt
heeft een eenigszins wisselend ver-
loop gehad. Op enkele dagen heeft de hoogere noteeriuig te
Xev York kooplust te l’arijs en langs dezen weg ook
0
1
)
onze markt doen ontstaan voor aandeelen Koninklijke Pe-
troleum Mij. Het gevolg is een stijging van enkele proceii-
ten geweest, welke echter spoedig weer tot het verleden heelt Ihehoorci. Dordtsche i’etr. Inch. Mij.:
328%,
330,
327%
;
Gec. Hol]. Petr. Mij.: 195; Kon. Neci. Petr. Mij.:
352%. 353%, 351% ; Perlak Petr. 75%, 76, 75%; Peuduwa:
17, 167%, 16
1
1
15
; Marland Oil: 35%, 35%, 34%.
Bcheepoaartaandeelen
hebben zich op den achtergrond be-
wogen. Handel van beteekenis is hier niet op te merken ge-
weest en ook de variaties van de koersen hebben geeli
gl’oo.
te vormen aangenomea. Hol1and-Aiiérika Lijn: 80%, 80%,
8(17%; Java-China-Japan Lijn: 129%, 132, 1339/
4
, 132%;
Kon. Ned. Stoomboot Mij.: 98, 96; Ned: Scheepvaait Diiie:
195, 195%, 194, 195; Niev&t Goudriaan: 130%, 1.29%, 130;
Stoomv. Mij. Nederland: 192%, 193%, 192%.
IDe af:leehiiig van mijnaandeelen
was zeer stil, ten gevolge
waarvan ook hier het koerspeil nagenoeg niet is veranderd.
Alg. Exploratie Mij.: 65%, 657%, 64%; Bilhiton le ]tnbr.:
898; Boeton Mijnb. Mij.: 140%, 135, 139%, 138%; MUller
& Co.s Mijnb. Mij.: 747%,
76%,
77; Redjang Lebong:
140,
141%,
142; Singkep Tin: 467,
469%,
472.
J3ankaandeelen
waren kalm, doch vast. Amsterdamsche
Bank: 177, 177%, 477; Roll. Bank van Zuid-Amerika: 69%,
69%; Incasso Bank: 124; Javasehe Bank: 345%, 350; Ko-
loniale Bank: 272%, 271,
276%,
274%; Ned.-Ind. Handels-
bank: 177, 176, 178%, 179; Ned. Handel Mij.: 173%, 172%,
174%, 174%; R’damsche Bankvereeniging: 94%, 95, 94%;
Twentsehe Bank: 146, 146%.
De
A.mcrikaa.msche markt
heeft slechts op enkele dagen
van eenige levendigheid blijk gegeven. Over het algemeen
was cle stemming vast en werd in cle ,,]iehtere” sliares wel
af en toe ruime handel bereikt. American Can Cy.: 292
(ex (liv.), 285; Anaconda Copper: 101%,
10
3%, 104
1
116;
American Water Works: 615, 605; Studebaker: 59%, 60%,
58%; United States Steel Corp.: 1437%, 147, 145, 146%;
*tchison Topeca:
189%,
192%,
195%;
Baltiniore & Ohio: 118, 117%, 122%; Ene: 62%,
6215(,
64; Missouri Kansas & Texas: 407%, 42, 44; St.Louis & San Frausisco: 109%,
1087/
s
, 110%; Union Paeific: 189%, 193
1
/2, 196% ; Wabash
Bailvay: °!’°
667
1
691
)
2.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
6 December 1927.
T a r w e. In het algemeene nieuws van de tarwemarkten
is in de afgeloopen. week weinig verandering gekomen. De
Europeesche markten hebben voornamelijk onder den in-vloed gestaan van de goede berichten van den Argentijn-
sehen oogst. Waar aanvankelijk hier en daar de oogstbe-
veging wat belemmerd werd door regen, is sedert dien het veer zeer gunstig geworden en de voorboopLge berichten
omtrent de opbrengst geven cijfers, die er op duiden, dat
cle oogst waarschijnlijk nog circa 600.000 tons grooter zal
zijn dan de zeer groote vorige oogst. Bovendien is de kwa-
liteit van de tarwe uitstekend. Vooral ook waar de wereld-verschepingen wederom zeer groot waren, was het begrij-
pelijk dat de Europeesche koopers weinig neiging toonden
veel tarive op te nemen. Dit gold zoowel voor de Engel-
sche markten, als voor het Continent. Plataverschepers
waren dagelijks zeer dringend aan de markt tot lagere
prijzen, ook al omdat tegenover het dringend aanbod zoo
weinig vraag bestond. Bovendien is de verhooging der
Platavrachten tot staan gekomen; vooral voor latere ver-
scheping
was
het aanbod van onbevrachte booten overheer-
schend. Tegenover deze flauwe Europeesche markten, heb-ben de termijnmarkten in Noord-Amerika zich goed gehou-
den. Niettegenstaande een kleine reactie op 5 December,
staat Chicago toch nog aanmerkelijk hooger dan een week
geleden, vooral voor Decemberlevering, die op 5 dezer sloot
op 129 dc. tegen 127% de. een week geleden. Ook in Win-
nipeg liepen de prijzen aanvankelijk scherp op, doch door
een later ingetreden reactie, is het verschil met een week
geleden slechts 1% d.c. December sluit namelijk op 132 d.c.
tegen 130% dc. een week tevoren. Waaraan deze betrek-
kelijk vaste stemming in Noord-Amerika toe te schrijven
is, is niet zeer duidelijk. Wel zijn er af en toe berichten
uit Chicago gekomen over lagere ramingen van den Plata-
oogst, doch het is moeilijk aan te nemen, dat men er daar –
zelf aan zou gelooven. Veeleer komt het ons voor, dat de
zeer groote export van tarve de markten daar beïnvloed
heeft, zoodat disponibele tarwe betrekkelijk niet zoo over
,
vloedig aangeboden wordt.
Ook al zouden de importbehoeften van Europa aanzien-
lijk grooter zijn dan men aanvankelijk vermoed had, toch
blijft er, nu de Argentijnsche oogst zich zoo gunstig haat
aanzien, een aanmerkelijk surplus van tarwe over en dit
drukt zwaar op de markt. Of de prijzen nog veel zullen
terugloopen, is natuurlijk niet zoo zeker, waar het niveau
al niet zeer hoog is. Noord- en Zuid-Amerika zijn en blij-
ven wel bijna uitsluitend de exportlanden. De Australische
oogst, ofschoon veel beter dan aanvankelijk verwacht werd,
is toch aanzienlijk kleiner dan verleden jaar en de Oost-
Europeesche landen, inclusief Rusland, hebben blijkbaar
slechts zulke geringe hoeveelheden voor export beschikbaar,
dat zij op den toekomstigen prijsloop wel bijna geen in-
vloed zullen uitoefenen.
Ho g ge. De “versehepingen van Noord-Amerika waren
kleiner dan een week geleden, maar de vraag heeft zich
ook niet sterk doen gevoelen. Mede in verband met de
flauwe stemming voor tarwe, liepen ook de roggeprijzen, na een aanvankelijk scherpe stijging in Chicago terug. 0p
5 December sluit December Chicago evenwel nog op
108% dc. tegen 104% d.c. een week tevoren. Niettegen-
staande hoogere schattingen van de totale wereldoogsten
van rogge, die tot resultaat geven, dat er een aanmerke-
lijk surplus aanwezig zou zijn, blijft toch de roggemarkt in
verhouding veel vester dan die voor tarwe.
)J al s. Een geheel ander b’eeld dan dat voor broodgraan, heeft de maïsmarkt getoond. De vraag van de consumptie-
landen is dusdanig groot gebleven, dat de vat kleinere
versehepingen een zeer sterken invloed op de markt heb-
hen uitgeoefend. Dientengevolge hebben er levendige om-
zetten plaats gevonden tot stijgende prijzen. De vraag voor
spoedig leverbare meïs bleef vooral in Hamburg en Deiie-marken zeer sterk, doch ook ten onzent was die zoodanig,
dat de voorraden regelmatig afnemen en dat de prijzen voor
direct leverbare maIs hooger werden dan voor iets latere
levering. In Antw’erpen is de priis ook aanmerkelijk ver-
beterd, doch blijft daar aanzienlijk beneden den priis in
Rotterdam. De Engelsche markten kwamen wel eenigszins
achteraan, doch waar ook daar de prijzen dagelijks ver-
beterden, is er een gezonde kooplust ontstaan, waardoor
verschillende ladingen voor December en latere versche-
ping door Engelsche koopers werden opgenomen. De prij-
zen van Argentinië werden bijna clageliks verhoogd en 41e verhoogde vordering werd geregeld betaald.
De vooruitzichten voor den nieuwen Laplata-oogst blij-
ven zeer gunstig. De uitzaaj is gtôöter, maar men is nog
te ver van den oogsttijd verw’ijderd, om daaruit reeds nu
1084
ECONOMISCH-STATISTISCHE’BERICHTEN
7 December 1927
•
Noteeringen.
Chicago
Buenos Aires
•
Data
Tarwe Maïs
Haver
Tarwe
Maïs
IL(Jnzaad
Dec.
Dec.
Dec.
Dec.
Dec.
Dec.
3Dec.’27
129i
91 y,
5251
8
11
;
_
1)
7,60
14,55
26Nov.’27
1271
868/
494
11,05
1
)
7,40
14,65.
3Dec.’26
13811
8
73
8
18
43
8
18
11,55
1
)
6,_1) 15,_
1)
3Dec.’25
178h
785
4181
8
14,95
8,30
18,_
3Dec.’24
1
5
0/8
117
5
18
14.70
10,80
22,-
20Juli’14
82
5681
36j,
9,40
5,38
13,70
‘)
per Febr.
Locoprijzen te Rotterdam/Anisterda.m
Soorten
1
5
Dec.
t
28
Nov. t
6
Dec.
1
19271
1927
1
1926
Tarwe (Hardwinter II)
,..1
13,50
13,50
15,50
Rogge (No. 2 Western)
12,75
12,60 12,40
Mais (La Plata)
_2
200,-
194,-
178,-
Gerst (48 lbs. ma1ting)..
•2
247,- 240,-
207,-
Haver (Canada 3)………
1
12,75
12,.60
11,70
Lijnkoeken (Noord.Ameri.
ka
van
La Plata.zaad)
1
13,40
13,35 11,95
Lijnzaad (La Plata) …..
8
350,_
351,- 380,-
1)
per 100 KG.
1)
per 2000 KG.
8)
per 1960KG.
AANVOEREN in tone van 1000 KG.
Artikelen
Rotterdam
27 Nov.j3
Dec.’ – Sedert
1
Overeenk.
11
27Nov.13
1927
1
1
Jan.
1927
1
tijdvak
1926
1927
Amsterdam
•
Totaal
Sedert
1
Overeenk.
1Jan.
1927
1
tijdvak
1926
1927
1926
Tarwe……. … …….. 52.718
2.062.067
1.560.217
Rogge ………..
5.131
377.546
255.530
Boekweit ……………….3.088
21.430
20.892
Mais …………………20.208
1.280.135
862:421
Gerst ………………..3.950
457.987
375.627
Haver…………….
2.604
195.323
161.815
Lijnzaad . …………
2.343
240.522
199.647
Lijnkoek …………….4.581
178 955
232.838
Tarwemeel ………….7.969
118.681
103.815
Andere meelsoorten
362
11.71
.
9
14.770
een groote opbrengst te kunnen coucludeeren. Er begint ook
vraag te komen voor aflading van den nieuwen oogst, maar over het algemeen zijn de vraagprij.zen nog
3
e hoog. Blijk.
baar kan’ men zich in Argentinië nog niet indekken, maar
naar mate de prijzen voor den ouden oogst opgeloopen zijn,
hebben ook sommige koopers . voor af lading van den nieu
wen oogst hun biedingen verhoogd.
Zuid-Afrika nam ook deze week zoo goed ais niet aan
de maîszaken deel. Van •het belangrijke exportsurplus, dat
daar aanwezig
ZOU
zijn, merkt men al heel weinig. Even-
min treden de Donaulanden als exporteur van maIs op, in-
tegendeel men vermoedt daar dat men in het voorjaar maIs
zal moeten importeeren.
Ge r al. Dit artikel bleef vast gestemd, al kwamen ei’
niet veel zaken tot stand. Noord-Amerika offreert steeds
zeer weinig, maar de verschepingen varen zeer groot, vooral
naar Duitschiand, en dit verklaart dat de Noord.Dtlitsehe
markten reeds zoo laag kalm gestemd zijn. In die markt
blijf t de tweede hand sterk aan de markt, vooral in Bre-men, waar men misschien wat te veel gekocht heçft. Ten
onzent, waar dit niet het geval is, werden hooge prijzen be-
taalci, doch slechts voor geringe kwantiteiten.
a v e, r. Voor •haver bleef de vraag goed, althans voor
de beste kwaliteiten. Ook nieuwe Platahaver werd af en
toe verhandeld, evenals Chileensche haver.
SUIKER.
De verschillende suikermarkten waren de afgeloopen week
prijshoudend gestemd.
In A rn er i k a brokkelden de ndteeriugen op de termijn-
markt in •de eerste helft der week vat af, om het verlies
weer in te halen gedurende de tweede helft.
De cijfers waren als volgt:
Sp. C. Dec. Jan. Mrt. Mei Juli
Slot voorafg. week ……….4.65 2.82 2.86 2.88 2.95 3.04
Opening ver8lagweek ……4.58 2.76 2.81 2.83 2.91 2.99
Slot verslagweek ………..4.52 2.81 2.83 2.87 2.94 3.02
De ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-
droegen deze week 41.000 tons, de versmeltingen 48.000 tons
tegen 60.000 tons in 196 en •de voorrâden 200.000 tons.
tegen 251.000 tons.
Prompte Cubasuiker werd verhandeld tot prijzen afbrok-
kalend tot .2% dc. c. & fr. De zaken in Amerika waren,
echter van geringen omvang. De laatste C u b a-sta.tistiek is als volgt:
1927
1926
1925
Tons
Tons
Tons
(.Jubaansche productie tot 29/11 4.508.521 4.884.658 5.125.970′
Weekontv. afscheephavens .. . 34.429 40.490 27.270
Totaalsedert 1 jan.-26Nov… 4.161.645 4.658.820 4.942.593,
Weekexport …………….67.652 83.473 62.949
Totale export sedert 111-26111.. 3.789.178 4.433.228 4.650.474
Voorraad Afscheephavens
396.787 225.592 292.119
Voorraad Binnenland …….177.000
80.838 • 53.377
Volgens F. 0. Licht is in Europa het weer in November,
–
43.124
13.842
2.105.191
1.574.059
–
743
1.940
378.289
257.470
–
67
1.493 •
21.497
22.185
3.851
218.764
113.869
1.496.899
976.283
110
14.084
12.611
472.071
388.238
–
2.829 •
2.831 •
198.152
164.646
• 100
220.745
189.161
46
1
1.267
388.808
–
–
–
178.955
232.838
516
40.499
26.806
159.180
130.621
–
–
–
. 11.719
14.770
ondanks ijn wisselvalligheid, over het algemeen niet zoo
ongunstig geweest als het zich liet aanzien. In
Duitsok’
land hebben ‘cle fabrieken hunne r-aming voor den as. biet-
oogst verminderd met ongeveer 500.000 tons. Evenwel vindt
Licht nog geen aanleiding zijne sedert eind September en-
veranderde raming van 1.700.000
lens
ruwsuikej’ voor
Duitschland te wijzigen.
Licht publiceert de cijfers i’an zijne nieuwe raming –
in vergelijking met zijne vorige en met den oogst 1926/27
– als ”olgt:
1927128
1927/28
1926127
N. Rammg. Vor.Raming Opbr.
Tons
Tons
Tons
Duitschland …………..1.700.000 1.700.000 1 657.088
Tsjecho-Slowakije ……..1.265.000 1.300.000 1.031.489
Oostenrijk ……………105.000
105.000
79.686
Hongarije …………….175.000
165.000
175.086
Frankrijk ……………870.000
900.000
705.126′
België ………………300.000
300.000
• 233.421
Nederland …………..
260.000
260.000
286.125
Denemarken …………..150.000 • 160.000
150.000
Zweden ……………..• 145.000
145.000
20.87.1
Polen ………………620.000
660.000
562.790
Italië ………………..280.000
. 280.000
313.738
Spanje ………………• 225.000
240.000
245.000
Andere landen
598.000
590.000
481.860
• Tot. Europa zonderRusland 6.693.000 6.805.000 5.942.280
Rusland …………….. 1.400.000 1.400.000 983.000
Europa mci. Rusland …. 8.093.000 8.205.000 6.925.280
waarmede het totaal der nieuwe raming met ruim 110.000
bas verminderd is in vergelijking met zijne vorige. De
cijfers voer Polen, Tsjecho.Slowakije en Frankrijk werden
hierbij het meest verminderd.
Op de termijnmarkt in L o n d e n ondergiugen prijzen een
scherpe daling met een even scherp herstel, zoodat de slot-
noteeringen weinig verschillen niet die van cle vorige week.
Het slot was als volgt:
December 1927.. . . Sh. 14/8
Augustus’98 . . Sh. 1712
Maart 1928 ……,, 16/54 October
,, ..
» 17f
Mei
,. …… ,, 1619k December ,, . .
De zichtbare voorraden zijn volgens Czarnikow:
1927
1926
1925
Tons
Tons
Tons
Duitschland 1 Nov . ……..
371.000 422.000 429.000
Tsjechoslowakije 1 Nov . …. ‘363.000 306.000 388.000
Frankrijk 1 Nov . ……….
204.000 163.000
173.000
Nederland 1 Nov. ………..
107.000
126.000
96.000
elgiö 1 Nov……………55.000
40.000
59.000
Polen 1 Nov. . ………….76.000 93.000 68.000
Engeland 1 Nov. geïmpt. suiker 20 f.000 382.000 286.000
Engel. 1 Nov. Binnen!. suiker 15.000 13.000 –
Totaal Europa.. 1.392.000 1.545.000 1.499.000
V.S.Atlant.havens 30Nov. : 200.000 251.000 59.000
Cuba 26 IIov……………..
‘
–
403.000226.000292.000
Totaal ………………..1.995.000 2.022.000 1.850.000
”
.
– •–a
7 December 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1085
Op Java verkochten de V.T.S.P. uit oogst 1928 onge-
veer 8500 toits melassc’suiker 01) basis van [12
1
% voor No. S
en hooger en van
j
13.— voor No. 10 en hçoger.
Het eindcijfer van den oogst 1927 der bij de V.I.S.P. aan-gesloten fabrieken bedraagt:
Superieur …………1.382.199 Metr. tons
pp
Stroopsuiker
4.85
No. 16 en hooger ….
757.641
,,
»
Melasse …………..32.336
2.177.063 Metr. tons
De markt voor tweedehands suiker was kalm doch prijs-
houdend, in de prijzen kwam nagenoeg geen verandering.
Ook Ii i e r t e 1 and e brokkelden de noteeringen 01) Je
termijnmarkt aanvankelijk af om daarna weder aan te trek-
ken. Aan het slot vareu de verschillende termijnen hooger
genoteerd dan bij opening en gaven prijzen het volgend
beeld te zien: Dec.
f
17%; Maart
J
18% ; Mei
J
1831 ; Aug.
f 18%.
De omzet bedroeg deze week 11.000 tous.
KATOEN.
Noteering voor Loco-Katoen. (Middling Uplands.)
2Dec.
1927
25
Nov.
1927
1
IS
Nov.
1927
2
Dec.
1926
2
Dec.
1925
New York voor
Middling …
19,90e
19,90 c
19,80 c 12,45 c
21,10 c
New Orleaus voor Middling
19,56e
19,51e 19,32e
12,— c
19,80e
Liverpool voor
Middling…
10,90 d
11,14 d 10,91 d
6,59 d
10,46 d
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In dulzendtallen balen).
1
Aug.
’27
Overeenkomstige periode
tot
–
25Nov.’27
1926
1
1925
Ontvangsten Gulf-Havens.
}
5033
6663
5125
Atlant.Havens
Uitvoer naar Gr.Brittannië
399
978
990
‘t Vasteland ete.
2090
2330
1
)
2027
Japan.. …
463
513
434
Voorraden.
(In duizendtallen balen).
Overeenkomstig tijdstip
25Nov.’27
1926
1925
Amerik. havens………
2581
2823
1495
1455
1779
93
41
Binnenland …………..1307
New York
……………215
613 423
New Orleans ………….457
Liverpool
..
.
.._
……….
615
582 348
i)
Officieel
verbeterd.
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Bebrens & Sons.
Manchester, d.d. 30 November 1927.
De Auterikaansche kuitoenmarkt is rustig, terwijl prijzen
nog steeds zeer onregelmatig zijn en neiging tot dalen too-
uien. Importen zijn eenigszins grooter geworden, en voor
–
raden zijn toegenomen. Egyptische soorten zijn wat flau-
ver. De vraag is over het algemeen nog gering, hoewel
verkoopen te Livet
–
pool de vorige week 42.000 balen bedroe.
geit, dus meer clan cle laatste weken het geval is geweest.
De Amerikaansehe garenmarkt is zeer ongeregeld. Wel
is de vraag wat beter geworden, doch prijzen .zijl.i voor spin-
ners nog verre van schitterend. De productie is grooter
daur de vraag en uien zegt, dat vele biedingen gebaseerd
zijn op 9 d. katoen. In grove nummers gaat momenteel zeer
weinig om, terwijl in cle medioriummers en de fijnere in-
slaggarens voor dhooties enkele flinke posten tot lagere
prijzen zijn afgesloten.
Naar getvijnde garens bestoat weinig vraag met nitzon-
dering van dhootiegarens. Aan beide zijden van den Atlan-
tischen Oceaan gaan geruchten, dat de oude orders, welke
nog op lage katoenprijzen gebaseerd varen, thans vrijwel
gecompleteerd zijn, zoodat zoowel spinners als fabrikanten
j.eer om orders verlegen zijn, terwijl het voor hen bijna
onmogelijk is biedingen, zelfs bij zeer gereduceerde marges,
to accepteeren. in sommige kringen is meu van meeniûg, tint hieraan grootendeels de daling van katoenprijzen der
laatste dagen is toe te schrijven. In Egyptische gareuus, zoo-
w,’l enkele als getwijnde, gaat weinig om. De daling van
prijzen van het ruwe materiaal houdt zaken tegen, terwijl
mcii eveneens hierdoor het huidig prijsniveau begint te .tvan-
trouwen. Over het algemeen is men echter nog Vrij goed
bezet en men heeft niet veel haast met verkoopen.
Van 1e Oostersche en andere markten liegiutt inter vraag
te komen naar inaitufacturen, ofschoon biedingen in de
meeste gevallen te lang zijn. Men voelt algemeen, dat er
wel behoefte aan niumufacturen bestaat, doelt koopers zijn
nog niet bereid huidige vraagprijzen aan te leggen, waar-door, hoewel de vraag bevredigend is, ht aantal geboekte
orders slechts zeer gering is. Noteeriagen blijven vrij vast,
doch door de flauwere stemming vuil liet ruwe materiaal,
is het thans wel de geschikte tijd
om
te koopen, inditn
prijsideeëur ten minste itiet al te zeer verschillen. Dit is niet
algemeen het geval en ovem het algemeen loopen prijSop-
vettiuigen van koopers cii verkoopem
–
s nogal uiteen. De toon is gezonder ei) met wat meer vertrouwen zijn vooiuitziclt-
team gunstiger te noemen.
– Liverpoolnoteeringen
Oost. koersen 22Nov.29 Nov.
23 Nov. 30 Nov. T.T.opBr..Indië 1/5H 116
F.G.F. Sakellaridis 18,30 17,90 T.T.op Hongkong 210
1
1
8
2/0 i
G.F. No. 1 Oomra. 8,15 8,00 T.T.op Shanghai 2/6k 217
KOFFIE.
‘l)e markt it
–
as deze week weder vaster gestemd. [ii Jira-
zilië liepen de kost- en -vracht-aanbiedingen van Santos-
koif ie ongeveer
ifd
op, waartegenover -die van Rio echter
noo goed als onveranderd bleven. De oorzaak van de betere
stenumiuug te Santos was hoofdzakelijk te zoeken in hot
feit, dat het Verdledigings-Instituut in de laatste dagen de
markt had gesteund ‘door inkoopen aan de termijnmarkt al-
daar en, naar liet -heet, ook aali die te New York.
Ook Nederla.n•dsoh-Indië was met Robusta op spoeclige
verscheping iets vaster. De til-prijzen voor Paleuuubartg Ho-
busta liepen ongeveer % c-t. en clie voor W. EB. faq. onge-
veer 1
1
/.-, oh op. –
Aan de termijnmarkt ten ouzeiLt stegen de noteeringen
der verschillende maanden van het Gemengd-Contract door-een ongeveer 1% et. In loco -was de afzet matig.
Volgens gisteren ontvangen telegram uit Brazilië werd
de limiet der dagelijksohe aauvoei
–
en in de haven van San-
tos vanaf Ma;indag 5 dezer teruggebracht van 40.800 balen
op 30.000 balen.
De .dlezer dagen vem-schen-en Statistiek van de Firma G.
Duunring & Zoon to Rotterdam, geeft aan, dat in November
de aanvoer geweest is als volgt:
1927
1926
1925
balen
balen
balen
in Europa …………954.000
854.000
972.000
Ver. Staten v. Amerika 1.070.000
905.000
982.000
Totaal…. 2.024.000
1.759.000 1.954.000
De aanvoeren iu Europa en in Amerika te zamen geilu.
rende de eerste elf maan-den van het jaar bedroegen
19.306.000 halen tegen 18.751.000 balen in 1926 en 17.499.000
balen in 1925.
De Afleveringen in November waren:
1927
1926
1925
balen
balen
balen
in Europa ………….944.000
888.000
931.000
Ver.Statenv.Amerika 1.018.000
916.000
776.000
Totaal….
1.962.000
1.804.000 1.707.000
De Afleveringen in Europa en Amerika te zamen gedu-
reuicle de eerste elf maanden van liet jaar waren 19.591.000
halen tegen 18.896.000 balen in 1926 en 17.328.000 balen in
1925.
Vanaf 1 Juli tot 30 Novembem- uvaren dle Amu.uvoereui in
Europa en in Amerika te zanien 8.643.000 buien tegen
8.414.000 -balen in 1926 en 8.449.000 balen in 1925, termvijl
de Afleveringen bedroegen 9.003.000 balen tegen 8.256.000
balen in 1926 en 8.456.000 balen in 1925.
De zichtbare voorraad was op 1 dezer in Europa 1.504.000
balen tegen 1.494.000 balen -op 1 November. In Amerika
bedroeg hij 686.000 balen tegen 634.000 balen op 1 Novem-
ber. In Europa en in Amerika te zcumen -was -de zichtbare
voorraad dus op 1 dezer 2.190.000 balen tegen 2.128.000
balen op 1 November. Hij bedroeg op 1 December 1926
2.379.000 balen en op 1 December 1925 2.394.000 balen.
De zichtbare werel•dvoorraadl it-as op 1 December 5.365.000
balen tegen 5.240.000 balen op 1 November en 4.779.000 ba-
len verleden jaar (in deze cijfers zijn niet begrepen de
voorraden in imet binnenland van Sao Paulo, waarvan het
cijfer van 1 December 1927 nog niet bekend is, doch die
op 1 November 1927 bodi-oegen 11:049.000 halen en op
1. December 1926 6.397.000 balen).
i)e prijzen van gen
–
oord goed beschreven Superior Santos
op prompte verscheping zijn thans ongeveer 9216 t 93/6 per
cwt. en van -d.ito Prime ongeveer 95/6 t 97/-, ‘terwijl zij van
Rio type New York 7 met beschrijving, prompte versche-
ping, bedragen 61/6 t 62/-. –
1086
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
7 December 1927
Van •Eobusta op aflading van Nedexlaiidsch-Lndië zijn. de
1
prijzen in de. eerste ‘hand op het oogenblik:
Palembang Bob’us’ta, Deceiiber-verschepiiig, 323 ct. W.
1.13.
faq.
Robusta, Januar.i-verseheping, 44y
2
ct., alles per:
Y
2
.IÇG., cif., uirtglever.cl gewicht, netto contant.
De of 1 icieele l000noteeri’ng bleef onveranderd 60 ct. per
:Kc. voor Suierior Santos en 46 ct. voor Robusta.
De noteeri.ngen aan de Rotterdamsche termijnmarkt wa-3 ren nan de ochtend-eaU als volgt:
Santos-contract
Gemengd contract
basis Good
11
basis
Santos Good-
Dec.
1
Mrt. ‘ Mei
1
Sept.11 Dec.
1
Mrt.
1
Mei
1
Sept.
6 Dec.
528/
8
4871
t
47
46%
42
‘41%
4081
8
39
/8
29 Nov.
526/
s
489
47g
46%
40%
3918
39
38%
22
525/
8
50%
49718
–
4181
8
4034
39y,
38
15
•,,
5251
8
50%
4971
1
,
–
41%
4034
3911,
38’1
8
De slot-noteeringen
te New-York
van het aldaar
geldende
gemengd contract
(basis Rio
No. 7) waren:
Dec.
Maart
Mei
Sept.
5
Dec.
……
$12,96
$12,96
$
12,96.
$12,85
t
,,
1,69
12,69 12,69
,,
12,63
28 Nov……..
21
12,78
..
12,87 12,82
,,
12,77
14
12,76
‘
12,79
,,
12,72
,; 12,65
Rotterdam, 6 December 1927.
THEE.
De theemarkt in de afgeloopen week hield zich Vrij goed.
in Londen was de stemming gedecideerd beter dan die in
de vorige weken, doordat het vertroawen bij de. koopers
blijkbaar teruggekeerd was. De prijzen konden 7ich Vrij vel
handhaven onder meerdere belangstelling van koopers zijde,,
al moesten de prijzen voornamelijk voor de betere gruis-
sorteeringen 34 tot 34 d. laten vallen.
De Loudeusche theemarkt zal na den iSen December ge-
sloten zijn en zullen de veilingen eerst den 2en Januari
worden hervat. –
Amsterdam, 5 December 1927.
STEENKOLEN.
Allen pogingen om prjs’togèlend op te treden ten spijt,
blijft, er allerwege een veelheid van . kolen waar te nemen.
Er wordt gezegd, dat de mijneigenaa.rs in Yorkishire, Der-byshire en Nottingliamshire nu ook elkaar zouden ,,gevon-
den” hebben, doch van een verbetering van de prijzen is
tot dusver nog weinig te bespenren. In Wales brokkelen de
prijzen eer nog verdei af. In Westfalen wordt de sterke
inkrimping van de productie streng gehand;haaf•d en al]een
in ons land gaat de productie onverzwakt voort. Hoe cle
verkoopsorganisatie van de’ Limburgsche mijnen het klaar-
speelt, ‘hare 100 pCt. aan ‘den man te brengen, is velen een
raadsel.
De prijzen zijn als volgt:
Northumberiand Ongezeetde ………
f
9,50
Durham Ongezeef de …………….. ..10,75
Cardilf 213 large 113 smalis …….. ..12,-
S,chotsche Gezeefde …………….. ..10,-
Yorkshire Gewasschen Doubles …… .. 11,75
Westfaalsche Vetförder …………. ..13,25
Vetstukken ………… ..14,50
Smeenootjes ‘ ………….
14,-
G’asvlamförder ………., 13,25
Gietookes …………. ..16,50
alles per ton van 1000 KG., franco station Rotterdam/Am-
sterdam.
Westfaalsche bunkerkolen f.o.b. Rotterdam/Amsterdam
f
10,50.
Markt onzeker.
6 December 1927.
METALEN.
L000-Noteeringen te Londen:
Data
Koper
Stan-
daard
Koper
Electro-
Tin
lytisci,
Lood
Zink
5 Dec. 1927-
60.716
66._j_
269.216
22.171_
27._/_
28Nov. 1927-
59.716
643716
267.
7
/_
21.1216
26.151_
21
,,
1927..
59.151-
64.1216 267.216 21.216
26.1216
14
,,
1927-
‘58.1216
63.11/-
264.716
20.151-
26.-/-
6 Dec.
1926..
57.-/_
6451-
313.1716
28151_
33.216
20 Juli
1914..
61.-/-6
.
145.15/-
19.-/-
21.101-
VRACHTENMARKT.
De Noord-Amerikaa’nsehe graanvrachtenmarkt was kal iii
en ee vrachteic zwak. Van Montreal iwerd een kleine boot
bevrncht van 21.000 qtrs.’.spotprompt, naar Bremen of Ham-
burg tegen 1334 ‘cents, teriviji de Northern range een begin
December boot heeft opgenomen naar Brem’en tegen 15
cents. Voor Northern range/Micidellan.dsche Zee wordt 16
cents in uitzicht gesteld.
Van West-Indië is weinig vraag naar teun age voor sui-
ker (oude oogst) per December. Een 4500 ‘tonner is gedaan
naar U.K./Continent tegen 1616.
De North Facif ie was kalmer en tegen het einde der week
werd een order her-bevracht tegen 32/. van Vanouver naar
UK/Continent met volle ópties voor loshavens. De eenige
bevrac’hting van de afgeloopen week is een 8500 tonner
voor Februari belading tegen 30/6 naar Antwerpen ,of Rot-
terdam, optie Hamburg 6 d. extra en optie 2 loshavens
tegen 1/- extra.
De markt van La Plata bleef levendig en er is een fl,i nke
vraag naar tonnage voor all.e posities tot Februari. Tenge-
volge van de hoogere vrachten worden booten in biil]ast
van deze zijde en .de Middel’1andsche Zee uitgazoucicii niet
het gevolg dat vanaf 5 Januari ‘en latere posities ldgerc
vraehten in uitzicht worden gesteld. Voor December ton-
itage werd tot 26/6 betaald van boven La Plata havens naar
UK/Continent, 251. per Januari en 24/6 per Februai-i. Het
aantal bevrachti.ngen ‘dat gedurende de afgelooperi week
tot stand kwam bedraagt minstens 35 boeten. In de maand
November werd mcci- dan 890.000 tons lading geboekt van
.ra Plata.
De ohili’sailpeter vraclitenmarkt bleef kalm. Voor volle
ladingen is nagenoeg geen vraag. Handige ballast tonnage
is beschikbaar per Januari/Februari/Maart tegen .291- naar,
Continent, doch bevrachters bonen geen interesse. – –
Over het algemeen zijn de Oostelijke afdeelingen, alhoe-
wel kalm, vast gebleven. Van Wiadiwostock/Dalny was de
vraag naar tonnage voor Soya boonen aanmerkelijk min-
der. Voor een 6000 tonner werd per December 341. ‘betaald
naar Rotterdam ‘of Hamburg. Van Saigon was een flinke
vraag naar bonn age voor rijst en een 5900 tonner werd be-
vracht naar het Continent per December tegen 32/-, 2 los-havens. Van BombayfKaraeki/IIarmagoa naar de Middel-
landsche Zee/UK/Continent werd per December 24/- be-
taald. Van Bombay alleen naar de -Middellandsche Zee of
Continent werd een boot gedaan tegen 231-, optie U.K. 23/6
Van Kaapstad/Durban range naar UK/Continent is per
Januari 25/. gedaan voor een 3700 tonner en 24/. voor een
4800 tonner.
De Donau bleef kalm cii er werd slechts één bevrachting
gedican,nl..naar Denemarken tegen 1916, basis 3 loshavens
per December. Vab ‘de Zwarte Zee werd niets bevracht.
De Middellandsche ‘Zee bleef ‘onveranderd kalm. Voor erts
werd om, betaald Melilla/Oslebshausen 617
34,
La Goulette/
Rotterdani 41103
4
, Hor’nillo [Bay/Worki’ngton 8/434.
Van ‘de -Golf van Biscaye werd’ een ‘flinke hoeveelheid
tonn4ge aangeboden en de vrahten zijn ‘zwakker geworden.
Bilbao/Cardiff betaalde 6/3, Midddesbro 619, Rotterdam 5/6,
Santander/Card.iff 6/3.
De uitgaande kolenvrachten van Engeland waren vaster,
speciaal naar Zuid-Amerika en ‘het Oostelijke ‘gedeelte der
Middellandsche Zee. Van Zuid-Wales werd om. bevracht:
Rouaan 3/734, Gibraltar 6/9, Constantinopel 10/- ,Piraeus
10/-, Alexan.drië 10/3, Las Palmas 8/- en Buenos ‘Aires 111-
en van de Oostkust: Heisingfors 6/6, Kopenhagen 51-, Genud
8/-, Piraeus 10/., Port Sint 10/- en Buenos Aires 111-.
5 December 1927.
RIJNVAART.
Week van
27 November t/m. 3 December 1927.
De aanvoeren van zeezijde, hoofdzakelijk erts, waren
tamelijk levendig. De scheepsruite was, bij tamelijke vraag,
over het algemeen voldoende. De ertsvrachten bedroegen
f
0,75 met
34
en
f
0,85 met
34
lostijd. Naar den Bovenrijn
werd nagenoeg uitsluitend in daghuur bevracht op basis
van 3 cents per ton. Voor erts naar Dortmund/Harden’berg
was veel vraag en naar deze havens werd uitsluitend in
daghuur bevrac’ht op basis van 4 cents per ton, met af-
levering Rotterdam. Het sleeploon varieerde tusschen het
55 en 65 cents tarief. De waterstand bleef vallend. Naar
den Bovenriju werd op circa 2,Meter a.fgeladen, terwijl voor
groots schepen naar den Benedenrijn op beperkten diepgang
werd ‘afgel aden.
In de Rahrhavens bleef, de vraag naar scheepsruimte,
aoowel naar den Bovenrijn, als voor Holland en België, zeer
ievendig. Naar den Bovenrijn betaalde men in ‘het laatst
der week 6 & 7 Pf. reap. voor Rijn- en kanaalschepen. De
vracht liep op voor Exportkolen naar Rotterdam tot M. 1.60
per ton met vrij sleepen.