“Zowel fout als goed onderzoek zijn drijvers van maatschappelijke ontwikkelingen, maar er is een belangrijk verschil: slecht onderzoek met grote maatschappelijk invloed is desastreus!”
Column ESB
Tel mee!
H
dat in de economische wetenschapet was toch zo eenpen al langer speelt (Van Bergeijk et
voudig: tel en weeg
al., 1997). Het probleem is niet dat er
het aantal publicaties
veel kennis wordt geproduceerd over
in toptijdschriften.
de VS, maar dat er te weinig wordt geGebruik de status van het tijdschrift
weten van de Nederlandse, Europese
om de top van de subtop te scheiden.
of mondiale context, en dat is slecht
Het strenge beoordelingsproces staat
voor de inhoud en kwaliteit van ons
er garant voor dat alleen de beste artionderwijs dat uiteindelijk de bekelen in de beste tijdschriften verschijlangrijkste en meest bestendige brug
nen. (Zo geeft de Economentop 40
vormt tussen wetenschap en maatvan ESB meer punten voor publicaties
schappij.
in betere tijdschriften). Als je mee wilt
Anderzijds ben ik huiverig voor de
tellen moet je op een lijstje staan dat
onbedoelde prikkels die uitgaan van
is gebaseerd op de wetenschappelijke
niet nader gespecificeerde indicatotijdschriften die een ISI-registratie
Peter van Bergeijk
ren voor maatschappelijke invloed.
hebben.
Hoogleraar aan de
Hier dreigt het aantal keren dat men
Hieraan gaat een einde komen. De
Erasmus Universiteit Rotterdam
iets in de buurt van een journalist
belangrijkste verandering is dat de
zegt belangrijker te gaan worden dan
invloed van publicaties in wetenschap
wat men zegt (en of men hier überen maatschappij steeds belangrijker
haupt iets verstandigs kan zeggen op
wordt gevonden en dat daarom ook
wat buiten de ISI gebeurt, gaat mee tellen. Iedereen heeft wel grond van eigen onderzoek en expertise zie Frederik (2013).
eens een artikel geschreven dat ‘doodgevallen’ is: een werkstuk Zowel fout als goed onderzoek zijn drijvers van maatschappedat aan alle eisen voldoet en toch nooit is geciteerd. Wie zo’n lijke ontwikkelingen, maar er is een belangrijk verschil: slecht
artikel schrijft is geen nulpublicist, maar het effect van al het onderzoek met grote maatschappelijk invloed is desastreus!
schrijfwerk is identiek. Het gaat niet om de belofte van het ar- (Buchanan, 2014)
tikel maar om wat het uiteindelijk doet.
Het is nu mogelijk om boeken, rapporten en niet-Engelstalige
publicaties mee te nemen in citatie-analyses. Harzing en Mijnhardt in Scientometrics kijken hoe de ESB-top 40 verandert
wanneer gekeken wordt naar citatiemaatstaven en op basis van
de gegevens in Google Scholar. Door citaties te tellen, krijg je
een beter inzicht in invloed. Door Google Scholar te gebruiken krijg je een verbreding, waarbij ook geciteerde boeken
gaan meetellen (goed nieuws voor deze boekenschrijver), tijdschriften zonder ISI-registratie worden meegenomen (goed
nieuws voor het vakgebied van Harzing en Mijnhardt) en een
Nederlands citaat even zwaar weegt (goed voor ESB). De ver- Literatuur
schuivingen die vervolgens optreden zijn opmerkelijk, al is er Bergeijk, P.A.G. et al. (1997) Economic Science and Practice. Cheltenham:
één constante: de echte toppers blijven meetellen, hoe je ook Edward Elgar.
meet en weegt.
Buchanan, A. (2014) Impact in the social sciences: lessons from the UK.
Een tweede ontwikkeling waardoor meetellen belangrijk In: Bergeijk, P.A.G. van, en L. Johnson (2014) Social impact@sciences: the
wordt, volgt uit de inzet van het nieuwe SEP op maatschap- end of the ivory tower? Den Haag: ISS.
pelijke invloed van onderzoek. Ik ben enerzijds wel blij dat de Frederik, J. (2013) De ijdelheid der economen gekwantificeerd. Artikel op
wetenschap in dit zonnetje gezet wordt. Het stelt het gemak www.ftm.nl.
ter discussie waarmee wetenschappers zich te weinig bezighou- Harzing, A.W. en W. Mijnhardt (2014) Proof over promise: Towards a more
den met de eigen omgeving omdat het daarmee te moeilijk is inclusive ranking of Dutch academics in Economics & Business. Scientoom door te dringen in de toptijdschriften. Dit is een probleem metrics, te verschijnen.
Jaargang 99 (4695) 9 oktober 2014
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
621