Figuur 1. DNB-conjunctuurindicator
Dieptepunt
bereikt
De DNB-conjunctuurindicator, die
thans een voorspelling geeft tot en
met december aanstaande, laat een
stabilisatie van de conjunctuur zien.
Van de vijf samenstellende reeksen
duiden de reele geldhoeveelheid en
de feitelijke orderontvangst in de industrie op een opleving van de conjunctuur. De IFO-indicator voor de
Duitse Industrie, die vorige maand
nog een daling liet zien, duidt nu op
stabilisatie. Ook de verwachte bedrijvigheid in de Industrie geeft aan dat
de conjunctuur zich stabiliseert. Alleen de verwachte omzet van de
NCM-polishouders, die over het algemeen een wat grilliger verloop vertoont, wijst nog op een verdere vertraging van de conjunctuur.
Ook het CPB gaat er in de jongste
Macro Economische Verkenning
(MEV) van uit dat de conjunctuur niet
BO
81
82
83
84
85
87
88
89
9O
91
92
93
Figuur 2. Bruto binnenlands produkt, procentuele volumemutaties perjaar
80
82
88
Toelichting: jaren van conjuncturele aarzeling en recessie zijn aangegeven door gearceerde vlakken; prognoses zijn gestippeld.
gang wordt vaak vergeleken met de
recessie van begin jaren tachtig. Begin 1983 werd het dieptepunt van die
conjunctuurgolf bereikt, waarna een
herstel van de conjunctuur optrad. In
dat jaar kwam de groei van het bbp
uit op 1,5%, niet veel meer dan voor
1994 wordt verwacht. Ten opzichte
verder afzwakt. Het bruto binnenlandvan het dal was in 1983 echter wel
se produkt (bbp) zou in 1994 weer
sprake van een krachtig herstel. De
met 1% kunnen groeien, na een stabigroei van het bbp liet in 1983 een versnelling zien van gemiddeld 3% ten
lisatie dit jaar (zie figuur 2). Het CPB
noemt het herstel, afgemeten aan de
opzichte van 1982, het laatste jaar
hersteltempi na vorige perioden van
van de recessie. In 1982 was namelijk
laagconjunctuur, zeer zwak. De huidisprake van een krimp met 1,5%. In
1994 zal de groei naar verwachting
ge periode van conjuncturele neermet slechts 1% versnellen ten opzichte van
Tabel 1. Bijdrage van bestedingscomponenten aan
1993.
de versnetting van de groei van bet bbp
Waar komt in 1994
het herstel vandaan en
1994
1983
zijn er opvallende ver0
Particuliere consumptie
1,2
schillen met 1983 ? Ta0,8
Bruto investeringen bedrijven
0,5
bel 1 geeft een overUitvoer
1,9
1,9
zicht van de bijdrage
Invoer
1,7
1,4
a
van de verschillende
Overig
0,5
0,3
bestedingscategorieen
aan de versnelling van
Bruto binnenlands produkt
de groei in het jaar
a. Overheidsbestedingen, voorraden en investeringen in
waarin het herstel opwoningen.
treedt. In zowel 1983
ESB 6-10-1993
86
als in 1994 vormt de uitvoer de motor
achter het herstel. Ook de invoer laat
in beide jaren als gevolg van aantrekkende binnen- en buitenlandse bestedingen een herstel zien. Het verschil
tussen beide jaren zit in de particuliere consumptie. Deze zal volgend jaar
waarschijnlijk net als dit jaar met een
half procent groeien, zodat daarvan
geen bijdrage aan de acceleratie van
de groei uitgaat. In 1983 werd het
herstel wel ingeleid met een aantrekkende consumptie. Daarbij moet echter worden bedacht dat de consumptiegroei in 1982, het jaar voordat het
dieptepunt van de conjunctuur werd
bereikt, negatief was, terwijl de consumptie in 1993 nog licht zal groeien.
Conclusie
De DNB-conjunctuurindicator voorr
ziet een eind aan de conjuncturele
neergang in de laatste maanden dit
jaar. Het herstel zal volgend jaar van
de uitvoer komen. De consumptie zal
naar verwachting in hetzelfde trage
tempo blijven groeien als dit jaar.