Dalende procesinnovatie in Nederlands bedrijfsleven

Nederlandse bedrijven kennen steeds minder procesinnovatie. Dat remt de productiviteitsgroei in onze bedrijven.

Nederland kampt met een achterblijvende productiviteitsgroei. Een belangrijke prikkel voor die arbeidsproductiviteit is de procesinnovatie bij bedrijven. Het invoeren van nieuwe technologieën en (kosten-)efficiëntere organisatieprocessen is immers cruciaal om te beantwoorden aan de groeiende concurrentie.

Uit de Werkgevers Enquête Arbeid blijkt dat juist die proces­innovatie achteruitloopt. De figuur toont een significante daling in procesinnovatie vanaf 2014 voor een selectie van bedrijven uit de industrie en dienstensectoren (exclusief de zorg-, onderwijs- en cultuursector, en het openbaar bestuur). Per jaar is over de periode 2014–2021 de afname van proces­innovatie in de totale groep gemiddeld 3,2 procentpunt.

De daling van de procesinnovatie wijst erop dat bedrijven het steeds lastiger vinden om de interne processen te vernieuwen. Mogelijk stokt de technologietransfer tussen bedrijven. Uitbesteding kan hier een rol spelen: daardoor wordt minder geïnvesteerd in kennis van de eigen werk­nemers, wat het integreren van productieve technologieën kan bemoeilijken.

De figuur toont tevens een aanhoudende kloof in procesinnovatie tussen het midden- en kleinbedrijf (mkb) en het grootbedrijf. Uit de WEA blijkt dat het mkb nog minder dan het grootbedrijf in staat is hooggeschoolde werknemers aan te trekken en blijvend op te leiden, wat de procesinnovatie in deze bedrijven in de weg kan staan.