Financiële markten

De maatschappelijke roep om duurzaam te beleggen wordt steeds luider. In hoeverre heeft het aspect duurzaamheid effect op de risico- en rendementsvoorkeuren van de particuliere belegger? Een analyse aan de hand van digitale experimenten.

Nederlandse financiële instellingen maken veelvuldig gebruik van rentederivaten voor het afdekken van renterisico’s. Hierbij wordt een variabele rente (marktrente) geruild voor een vaste rente, een renteswap. Vooral pensioenfondsen en banken maken hier gebruik van.

Terwijl de schulden van huishoudens in de Verenigde Staten (VS) gestaag dalen sinds de financiële crisis van 2007–2009, lopen de bedrijfsschulden sinds 2012 weer op. De Amerikaanse centrale bank maakt zich steeds meer zorgen over de verslechterde samenstelling van de bedrijfsschuld.

In het tweede kwartaal van 2019 bedroeg de totale balans van Nederlandse beleggingsinstellingen 925 miljard euro. Een groot deel daarvan wordt in het buitenland geïnvesteerd, met de Verenigde Staten als favoriet.

Buitenlandse vorderingen van Nederlandse banken zijn toegenomen tot meer dan 1000 miljard euro, bijna de helft van de totale Nederlandse bancaire vorderingen. Tijdens de kredietcrisis was sprake van een scherpe daling. De vorderingen zijn nu terug op het oude niveau, maar de samenstelling is gewijzigd, waarbij vooral de bancaire vorderingen buiten Europa zijn toegenomen.

Hoe belangrijk zijn bestaande relaties tussen banken als er een crisis uitbreekt? Degryse et al. brengen dit in kaart aan de hand van een vertrouwenscrisis tussen Russische banken in mei 2004.

Op 6 mei 2010 duikelde de Dow Jones-index in enkele minuten met zes procent omlaag. Er wordt vaak geopperd dat spillovers van de Europese markten een belangrijke rol hebben gespeeld bij deze flashcrash.

Hoe belangrijke zijn de kredietratings van Europese landen nou echt? De Haan en Vermeulen constateren dat investeerders uit de belangrijkste eurolanden sterk reageren op veranderingen in de kredietratings door obligaties met een lage rating te verkopen.

Wat doet een bankencrisis met de structuur van het bankwezen? Op basis van data over de interacties tussen 26.000 banken concluderen Das et al. dat de structuur van het banksysteem onveranderd is gebleven.

De WRR signaleert de schulden, zowel in omvang en als volatiliteit, en de onbalans tussen publieke en private belangen als kernproblemen van het huidige geldstelsel. Om deze problemen aan te pakken is meer diversiteit in de financiële sector nodig.