Boeken

boeken
De redactie nodigt lezers
uit boeken te recenseren
voor deze rubriek

702

ESB

In Nederland bestaat al enige
ander belangrijk nieuw verschijn­
tijd het besef dat er een nieuw
sel, namelijk het veranderende
beleid nodig is om menselijk
business model. Tot voor kort
kapitaal aan te trekken, vooral
konden alleen grote ondernemin­
uit Aziatische landen. In de
gen multinationaal werken, thans
Verenigde Staten hanteert men
ontwikkelen steeds meer kleine
de green card om mensen met
ondernemingen internationale
speciale capaciteiten makkelijker
netwerken. Dat geldt natuurlijk
toe te laten. De verdere opbouw
vooral in de sectoren die kennis­
van de kenniseconomie vereist
intensief zijn en veel minder voor
dat dit in Europa ook gebeurt. De
de ondernemingen die massagoe­
blauwe kaart is daarvoor bedoeld,
deren produceren. Saxenian stelt
in de hoop om ook in Europa
zelfs: “Start-ups in Silicon Valley
hoog opgeleide buitenlanders aan
are often global businesses from
te trekken. Hiernaast bestaat dis­
their first day of operations; many
cussie over het nut om studenten
are able to raise capital only if they
aan te trekken, overigens gedeel­
have a demonstrated ability to
telijk gebaseerd op het financieel Saxenian, A. (2006) The New subcontract manufacturing or softaantrekkelijke ervan en (nog) niet Argonauts; Regional Advanware development and to market
tage in a Global Economy.
primair om de afgestudeerden
their products or services outside
C
­ ambridge (Ma.): Harvard
hier te houden, want dat is weer
the USAâ€. Deze start-ups worden
University Press
een apart politiek probleem. In
dikwijls door eerste generatie
de VS wordt breed geaccepteerd
immigranten, die voorheen als
dat de economische ontwikkeling gebaat is met de
student waren ingeschreven, opgericht. Bij verdere
benutting van intellectueel kapitaal van elders.
ontwikkeling van het bedrijf groeien de netwerken
In The New Argonauts; Regional Advantage in a
door tot in de thuisregio’s, waar zich steeds meer met
Global Economy, heeft de economisch geograaf
Silicon Valley vergelijkbare regionale clusters ontwik­
Annalee Saxenian de beide stromen buitenlanders,
kelen. Saxenian beschouwt Silicon Valley nog steeds
zowel de studenten als de green card personen,
als de “leading source of technologyâ€, reden waarom
over een lange termijn gevolgd op hun effecten op
zij accentueert dat de Aziatische studenten en onder­
het Amerikaanse bedrijfsleven. Zij concentreert zich
nemers heel dikwijls blijvend van de universiteiten in
vooral op vier Aziatische landen, India, China, Taiwan
die regio (Stanford en Berkeley) gebruikmaken voor
en Israël. Saxenian heeft het steeds over de grote
het verkrijgen van kennis. Maar ook Silicon Valley zelf
voordelen voor regionale ontwikkeling die verbonden
wordt veranderd. Zij stelt: “The new Argonauts have
zijn aan openheid voor nieuwe inzichten en een nieuw redefined both Silicon Valley and its role in the global
open business model. Zij plaatst haar beschouwin­
economy. The valley is famous for its technological
gen in het nieuwe boek tegenover het traditionele
innovations, but it is the organizational innovations
perspectief van de internationale handel. Daarin
that provided a regional advantage todayâ€. Zij kop­
wordt verwacht dat de ontwikkelde landen producten
pelt deze waarnemingen aan de stelling dat hier een
bedenken en het productieproces zo organiseren dat
bewijs bestaat voor de ontwikkeling van een nieuw
de feitelijke productie zoveel mogelijk naar de lowbusiness model, in plaats van een hiërarchisch
cost countries kan worden verplaatst. Zij stelt dat dit
management model is nu een model gebaseerd op
beeld als verouderd dient te worden beschouwd in
een “mix of vertical disintegration and virtual integraverband met de snelle groei van het aantal hoogge­
tionâ€. Natuurlijk blijven bepaalde gestandaardiseerde
schoolden in die landen en door de opkomst van de
producten onderhevig aan schaalvoordelen, maar de
New Argonauts. Daarmee doelt zij op de toenemende
dynamiek komt daar niet vandaan. Het gaat uitein­
aantallen mobiele ondernemers, die in de wereldde­
delijk om het opbouwen van “capabilities and innolen Azië en Amerika onderzoeker en ondernemer zijn
vative behaviorâ€. De New Argonauts kunnen volgens
en die zeer intensieve netwerken met elkaar hebben
Saxenian de bruggenbouwers worden die over de hele
ontwikkeld. Er zijn opvallend veel mensen uit de ge­
wereld bronnen voor innovatief gedrag kunnen zijn.
noemde vier Aziatische landen die in de VS hebben
Dit boek biedt veel inzicht in de mogelijkheden voor
gestudeerd, daar een onderneming hebben gestart
het positief integreren van buitenlandse studenten
en vervolgens ook een of meer ondernemingen in hun en houders van green cards. Europa zal veel kunnen
thuisregio’s hebben opgericht. Zij functioneren als de
leren van de positieve effecten van een systeem dat
stichters van een keten van vernieuwingen, die het
op flexibiliteit en mondiale netwerken is gebaseerd.
kennisniveau van de productie in die landen, maar
ook weer in de VS, ingrijpend verhogen. Veel recente
JAN LAMBOOY
technologische innovaties komen uit Taiwan, Israël
Emeritus hoogleraar Ruimtelijke Economie, Universiteit
en India, maar ook komt er steeds meer hoogwaar­
van Amsterdam en Universiteit van Utrecht
dige technologie uit China. Daarnaast wijst ze op een

16 november 2007