Artikelen

De crisis heeft voor een hernieuwde interesse in Karl Marx gezorgd. Reden voor Geert Reuten, voormalig universitair hoofddocent aan de Universiteit van Amsterdam, om het ruim 2.200 pagina’s tellende magnum opus van Marx, Das Kapital, in een boekje van tachtig pagina’s ­samen te vatten (Reuten, 2017).

In de lente van 2009 nam de hypotheekrente in Nederland onverwacht toe, terwijl de Europese Centrale Bank haar rente aan het verlagen was. Waarom gebeurde dit?

Dat jongeren in tijden van crisis vaker werkloos zijn dan ouderen, is bekend. Maar nu blijkt dat de recente economische crisis ook hun deelname aan cursussen en vervolgopleidingen heeft beïnvloed.

Tijdens de grote recessie is de reële consumptie van ­Nederlandse huishoudens met maar liefst zeven procent afgenomen. In hoeverre is dit toe te schrijven aan de hypotheekschulden en de ­ontwikkeling van de huizenprijzen?

Vier jaar geleden bracht Piketty’s analyse van de groeiende ongelijkheid een schokgolf teweeg, aldus Paul de Beer in de inleiding van dit themanummer. In deze ESB kijken we naar ongelijkheid in Nederland met: het verschil in rijkdom tussen ouders en hun kinderen; de grens tussen rijk en extreem rijk; het gevolg van eigenwoningbezit voor de mening over herverdeling; inflatieniveaus tussen inkomensgroepen en de bruikbaarheid van de arbeidsinkomensquote. Verder blijkt er geen verschil in de productiviteitsontwikkeling van grote en kleine bedrijven. De managementkwaliteit blijft achter in Nederland. Afgestudeerde economen komen over het algemeen goed terecht. En het vervolg van discussie over het pensioenstelsel. En nog veel meer.

In deze ESB kijken we naar de voor- en nadelen van ziekenhuisfusies, met onder andere Anne-Fleur Roos, Erik Schut en Marko Varkevisser over een halve eeuw fusies; de overlevingskansen van ziekenhuizen door Martin den Hartog, Richard Janssen en Bart-Jeroen Haselbekke en een discussie over de prijs van zorg bij gefuseerde ziekenhuizen tussen Gabrielle ten Broeke en Arienne Gommers en Ron Kemp en Lydia van ‘t Veer. Buiten het thema een analyse van proefschriften door Sam de Muijnck; Rens Nissen en Niels Muselaers verwonderen zich; Arjan Ruijs, Gusta Renes, Mark Koetse en Aart de Zeeuw over de discontovoet van natuur. En nog veel meer.

In dit themanummer alles over de explosie van de huizenprijzen. Onder andere een interview met Harvard-econoom Edward Glaeser; George Gelauff, Ioulia Ossokina en Coen Teulings over de welvaartseffecten van de zelfrijdende auto; Dorinth van Dijk en Geert Mesters over het belang van de Amsterdamse woningmarkt voor de rest van het land. Daarnaast Mark Sanders over de Nobelprijzen voor William Nordhaus en Paul Romer. Ruben Cox onderzocht dwangmatig handelsgedrag bij beleggers. Harry van Dalen en Kène Henkens over de wenselijkheid van vroegpensioen, gevolgd door een analyse van Sander Muns over de fiscale gevolgen ervan.

De Europese begrotingsregels lokken strategisch gedrag uit. Zo blijken de ramingen van de Europese Commissie een ­grotere opwaartse vertekening te kennen wanneer het begrotingstekort boven de drie procent van het bbp dreigt uit te komen.

Mensen met een vrijwillig eigen risico hebben gemiddeld lagere zorgkosten dan mensen die alleen een verplicht eigen risico hebben.

In november publiceert ESB een dossier over de ondervertegenwoordiging van vrouwen bij Nederlandse economiefaculteiten. In de aanloop hiernaar ontvingen we een e-mail van een ­universitair docente die Nederland verlaat vanwege het algemene klimaat voor vrouwen. We publiceren deze hier als input voor discussie: wordt het geschetste beeld breder herkend?