Vrijwel elke week leg ik of een van mijn collega’s aan een econoom het verschil tussen fiscaal beleid en begrotingsbeleid uit. De reden is niet dat de econoom in kwestie niet begrijpt dat de overheid naast belastingen heffen ook uitgaven heeft, maar dat men gewend is om het Engelse begrip fiscal policy te hanteren en dat dan onbedoeld vertaalt met fiscaal beleid in plaats van met begrotingsbeleid.
Fiscaal beleid als er begrotingsbeleid bedoeld wordt, is zeker niet het enige anglicisme waar het economennederlands mee kampt. In presentatie over ‘publiceren in ESB’ die ik met enige regelmaat geef, staat een top tien met fout economennederlands.
Uiteraard raakt het Nederlands ‘besmet’ door het Engels, in een zo internationaal georiënteerde discipline als de economische. En soms is dat ook niet zo erg: voor veel vakbegrippen bestaan er geen goede alternatieven, en leenwoorden verrijken bovendien de taal.
Economennederlands is echter problematisch als dit de lezer op het verkeerde been kan zetten (‘Fiscaal beleid? De analyse gaat toch over overheidsuitgaven?’). Ook als uit de context op te maken valt wat er wel bedoeld wordt, leidt de mogelijke verwarring af van de hoofdboodschap van het artikel.
In het ergste geval leidt het ertoe dat de lezer afhaakt. Voor veel economen zal de inhoud van het artikel dat ze voor ESB schrijven op plek een, twee of drie staan, en is de precieze formulering minder belangrijk. Voor de lezer daarentegen staat de formulering wel degelijk in de top drie, zeker als het stuk interessant is om te lezen maar niet per se noodzakelijk is.
Om u als auteur te helpen, hebben de tekstcorrectoren van ESB, Rolandt Tweehuysen en Joost den Haan, een overzicht gemaakt van veelvoorkomende anglicismen en interferentie in het economennederlands, dus Engelse invloed die in het Nederlands vermeden moet worden. Bij het samenstellen van die lijst hebben zij dankbaar gebruikgemaakt van suggesties van Hans Stegeman, Fieke van der Lecq, Wim Boonstra en Frank den Butter. De lijst is te raadplegen op www.esb.nu/fautengels. Doe er uw voordeel mee!
llustratie
De zin Echter in dit onderzoek, adresseren we de drijvers van robuustheid voor mkb bedrijven is op zes manieren fout.
In het Engels kan een zin met however beginnen, maar een Nederlandse zin kan op die manier niet met echter beginnen. Dit woordje moet in de zin staan, of er geheel buiten, maar dan van de zin gescheiden door een komma. Dus zet een komma achter echter, of beter nog, zet echter achter het onderwerp we. Of begin de zin met maar.
In het Engels staat vaak een komma na een eerste zinsdeel – vaak is dat een lang onderwerp. In het Nederlands is een komma achter de bepaling in dit onderzoek echter misplaatst.
Adresseren betekent primair een adres op een envelop schrijven. Alle andere betekenissen zijn Engels. Dus kies voor (bijvoorbeeld) aanpakken, behandelen of het hoofd bieden aan.
Een drijver is een ding dat niet kan zinken. Het Engelse driver is een chauffeur, prikkel of stimulus (alleen in specifieke uitdrukkingen kunnen drijven en drijver gebruikt worden, zoals een veedrijver = iemand die vee drijft).
Het Engelse robust is wel robuust in de statistiek, maar anders: aanzienlijk, ferm, krachtig, solide, betrouwbaar, sterk, stevig, uitstekend.
Een samengesteld woord bestaat uit een samenvoeging van twee andere woorden: keukenstoel is zo’n samengesteld woord. We schrijven dat zónder spatie aan elkaar. Als een woord is samengesteld met een afkorting, komt er een koppelstreepje tussen: mkb-bedrijf, en niet mkb bedrijf.
Zulke foute spaties (die in het Engels wel correct zijn) noemen we de Engelse ziekte, hiermee aangevend dat het welhaast een epidemie in Nederland is geworden.
Hoe moet het dan wel? Maar in dit onderzoek behandelen we de factoren die mkb-bedrijven stabieler maken.
