Redactioneel ESB
Ode aan de twijfel
I
legd in het politiebureau waar de gangedereen neemt weleens een versters samen moesten verschijnen bij een
keerd besluit. Ook politici die
line up voor een getuige van een futiel
beslissen in naam van ons allen
misdrijf. Zo zal het misschien ook wel
nemen soms besluiten die achzijn gegaan bij de wijkscholen. Het
teraf slecht uitpakken.
Algemeen Dagblad kopte: “leerlingen
Idealiter worden die fouten ontdekt,
blowen en kijken porno in de klas: Rotkenbaar gemaakt en hersteld. Ontdekt
terdams project wijkscholen misluktâ€
door wetenschappelijk onderzoek,
(AD, 11 april 2013).
kenbaar gemaakt door kritische, nietDat het AD hier een smeuïge kop van
cynische journalisten en hersteld door
maakt, kun je ze niet verwijten. Maar
beleid.
wat belangrijker is, is dat er vervolgens
In werkelijkheid gaat het vaak anders en
ruimte komt voor de wethouder om uit
het gebrek aan openlijke twijfel is hier
te leggen waarom hij de wijkscholen
naar mijn mening debet aan. Openlijk
een kans gaf. Hij moet de ruimte krijtwijfelen, en dus de mogelijkheid van
gen om uit te leggen dat het wéten dat
gefaald beleid erkennen, wordt als poSandra Phlippen
beleid niet werkt, verdere subsidieverlitieke zelfmoord gezien. Wethouders
Hoofdredacteur ESB
spilling voorkomt. Dat het in iedereen
die anticiperen op krantenkoppen als
s.phlippen@sdu.nl
zijn belang is om ook te weten wat niet
“weer 1,3 miljoen euro nutteloos bewerkt moet toch aan alle kiezers uit te
steedâ€, laten het wel uit hun hoofd om
leggen zijn. Beter ten halve gekeerd dan
serieus te evalueren of beleid gewerkt
heeft. Nee, liever investeren zij flink in de beleidsvoorbereiding ten hele gedwaald.
Het is te prijzen dat de wijkscholen geëvalueerd zijn. Het is ook
met een MKBA en kijken daarna niet meer terug.
De maatschappelijk kosten baten analyse is weliswaar van groot te prijzen dat de journalistiek dat over het algemeen genuanbelang bij beleidsvoorbereiding, maar het mag geen reden zijn ceerd verslagen heeft. Maar wat onbegrijpelijk is, is dat de wijkom niet te hoeven evalueren. Sterker nog, met een positieve scholen gewoon zijn doorgegaan. Ja, er wordt melding gemaakt
MKBA op zak kan een politicus altijd verantwoorden waarom van het uitblijven van effecten in het CPB onderzoek, en ja, er is
beleid dat ex-post blijkt te falen, ex-ante toch een goede keuze met de beste bedoelingen wat veranderd aan de formule door de
school zelf. Maar OCW besluit in hetzelfde jaar (2011) waarin
was.
Een mooi voorbeeld van verassende beleidseffecten die door de CPB resultaten openbaar worden, dat de wijkscholen samen
evaluatie aan het licht kwamen is het beleid van de Rotterdamse met een ander gerelateerd project structureel 30 miljoen euro
wijkscholen. Dit zijn scholen die jongeren proberen aan het subsidie krijgt vanaf 2012.
werk of naar school te helpen, maar in ieder geval niet in de cri- Begrijpt u dat? Zou de CPB-onderzoeker Roel van Elk dan op
minaliteit te laten vervallen. Het is bedoeld voor jongeren die al zijn minst weer erbij zijn gehaald om de effecten goed in kaart te
brengen? Nee, hij heeft er niets meer van vernomen.
dropouts zijn, en die met grote, complexe problemen kampen.
Het zou een mooie Rotterdamse anekdote zijn geweest als de Aansporingen om te durven twijfelen over de effectiviteit van
toenmalige wethouder De Jong de moed had gehad om op eigen beleid zijn niet nieuw. Jules Theeuwes deed het al met zijn “durf
te meten†rapport. De Rekenkamer adviseerde in 2011 meer en
initiatief de wijkscholen te laten evalueren, maar helaas.
Conditioneel aan de subsidie van het Ministerie van Onderwijs grondigere effectmetingen van beleid. Het gaat ook langzaam
was dat er een goede effectmeting zou plaatsvinden door het de goede kant op. Met Prinsjesdag 2014, te midden van de leCentraal Planbureau. Dat heeft De Jong geweten: er bleek geen rende economie, zou er eigenlijk geen beleid meer moeten beduurzaam significant effect van de wijkschool op terugkeer naar staan waaraan niet serieus getwijfeld durft te worden.
school of arbeidsmarkt. Sterker nog, voor jongeren die al met
criminaliteit in aanraking waren geweest bleek de school een Elk, R. van, M. van der Steeg en D. Webbink (2013) The effects of a special
broednest voor meer criminaliteit.
program for multi-problem school dropouts on educational enrolment,
Kent u die film The usual suspects nog? Daarin bleek dat de kiem employment and criminal behaviour; Evidence from a field experiment.
voor een grote roof van een groep beruchte gangsters werd ge- CPB discussion paper, 241.
Jaargang 99 (4693) 11 september 2014
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
543