Gistermorgen hoorde ik op radio 1 dat uit onderzoek blijkt dat bijna de helft (46 procent), van de startende leraren op basis- en middelbare scholen overweegt het onderwijs te verlaten. Dat zou blijken uit een onderzoek van CNV Onderwijs en het Algemeen Dagblad. Omdat ik nieuwsgierig was naar dit onderzoek ging ik op zoek bij het AD en de website van CNV Onderwijs. Daar las ik opnieuw dat bijna de helft van de startende docenten overweegt te stoppen, maar nergens waren details te vinden over hoe dit is gemeten en hoe deze cijfers voor jonge docenten zich verhouden tot andere beroepen of tot de situatie in het verleden. Ik heb daarom zowel het AD als de bestuurster van CNV Onderwijs die aan het woord is op de website van die vakbond een email gestuurd met de vraag of ik het onderzoek kon krijgen, maar daar heb ik niets van vernomen. Er is dus nieuws over onderzoek, maar nergens is het onderzoek zelf te vinden.
Ondertussen wordt het nieuws wel overgenomen op de websites van andere kranten (o.a. NRC, Volkskrant en Trouw) en de NOS en hebben de minister en staatssecretaris gereageerd.
Een onderzoeksfeit is dus de wereld in geslingerd zonder dat we kunnen natrekken waar deze bevindingen op zijn gebaseerd. De ombudsman van de NRC vroeg zich een tijd gelden af hoe de krant kan voorkomen dat frauduleus onderzoek zoals dat van Stapel in de krant komt. Zijn conclusie was: bij twijfel niet publiceren, hoe geinig de uitkomsten ook zijn. Het echte probleem is dat kranten is totaal niet bekommeren om de vraag waarop een bericht over onderzoeksresultaten gebaseerd is.
Wat we allemaal niet weten is: Wie zijn er geënquêteerd? Welke vraag is hen precies gesteld? Hoe antwoorden werkenden in andere beroepsgroepen op dezelfde vragen? Hoe antwoorden docenten in het verleden op deze vragen? Antwoorden op dit soort vragen zijn nodig om de resultaten in perspectief te kunnen plaatsen.
De enige informatie die ik kon vinden is een foto in het AD van een A4-tje dat oogt als een bladzijde uit een oppervlakkig onderzoeksrapport waarop de vraag staat: “Overweegt u te stoppen als leraar?” 14% zegt ja, 32% misschien, 54% zegt nee. Ik hoop dat dit niet de vraag is die is gesteld in deze enquête, maar stel dat het wel zo is, dan blijkt dus 14% van de docenten te overwegen om te stoppen en 32% misschien te overwegen om te stoppen. Ik heb geen idee wat dat laatste inhoudt, maar deze 32% wordt wel meegeteld bij de 46% die volgens het AD “dreigt te stoppen” (pagina 1) of “wil stoppen” (pagina 8) en volgens NRC, Volkskrant en Trouw “overweegt te stoppen”.
Bij gebrek aan een onderzoeksrapport dat ten grondslag zou liggen aan dit nieuws, ben gaan kijken of ik ergens gegevens kon vinden die dit nieuws in perspectief kunnen plaatsen. In de Sectorrapportage Hoger Pedagogisch Onderwijs van Jim Allen, Daniëlle Bertrand-Cloodt en Annelore Verhagen van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt kwam ik onderstaande grafiek tegen.
Volgens deze grafiek heeft in 2010 12% van studenten die onlangs zijn afgestudeerd van de lerarenopleiding spijt van de gekozen opleiding. Ze zouden liever een andere opleiding hebben gevolgd. Deze 12% komt dicht bij de 14% uit het onderzoek van het AD die overweegt te stoppen. Even veronderstellend dat we deze cijfers inderdaad kunnen vergelijken, blijkt dat er bij de lerarenopleiding gedurende de afgelopen tien jaar juist sprake was van een daling van het percentage schoolverlaters dat spijt heeft, terwijl in vergelijking met andere opleidingsrichtingen in het HBO de ontevredenheid van jonge docenten opvallend laag is.
Het is een erg slechte zaak voor het maatschappelijk debat als kranten “onderzoek” op hun voorpagina in het nieuws brengen, zonder dat duidelijk is waarop dit onderzoek is gebaseerd en zonder dat deskundigen de resultaten op hun merites kunnen beoordelen. En het is verontrustend dat de NOS en kwaliteitskranten dit soort nieuws klakkeloos overtikken, zonder zelf kritisch te kijken welk onderzoek aan zo’n bericht ten grondslag ligt.
Auteur
Categorieën