Dat economen bestuderen waar mensen gelukkig van worden, dat is geen nieuws. Er is inmiddels een grote economische literatuur over de oorzaken van geluk, zie bijvoorbeeld dit overzicht. En die literatuur groeit nog steeds volop, want consensus is nog niet bereikt, zelfs niet over de vraag of een hoger inkomen gelukkiger maakt (zie bijvoorbeeld dit en dit recente artikel).
De gevolgen van ‘gelukkig zijn’ hebben tot nu toe veel minder aandacht gekregen. Een recent paper dat binnenkort verschijnt in de Journal of Labor Economics brengt daar verandering in. De auteurs stellen de vraag: Als mensen gelukkiger zijn, maakt dat hen dan ook productiever?
In de wereld van management consultants en HR-managers is dit een actuele vraag. In navolging van bedrijven als Google staat het ‘gelukkig zijn’ van de werknemers bij veel organisaties op de agenda. Nu was daar uiteraard altijd al aandacht voor. Om goede werknemers aan te trekken en vast te houden kun je je als werkgever niet veroorloven om je geen zorgen te maken over het welzijn van je werknemers. Het vernieuwende zit in het idee dat er een extra reden is om te proberen je werknemers gelukkiger te maken, namelijk een toename in productiviteit.
Het paper –geschreven door drie economen van Warwick— rapporteert de resultaten van 4 verschillende lab experimenten. In een van de experimenten worden proefpersonen ‘gelukkiger’ gemaakt door vrolijke films te laten zien. In een ander experiment worden proefpersonen getrakteerd op chocolade en een drankje (zonder cafeïne of alcohol). In vergelijking met een controlegroep zonder film of traktatie, voelen de proefpersonen zich gelukkiger en presteren ze zo’n 15 tot 20% beter. In een ander experiment vergelijken de onderzoekers mensen die recent een tragische gebeurtenis hebben meegemaakt met mensen waarvoor dat niet geldt. De eerste groep rapporteert een stuk ongelukkiger te zijn en is ook minder productief, zo’n 10%, in vergelijking met de tweede groep. In al deze experimenten wordt productiviteit gemeten door de deelnemers sommen te laten maken gedurende 10 minuten, waarbij elk juist antwoord geld oplevert voor de deelnemer.
Welke lessen kunnen we trekken uit deze studie voor de praktijk? Volgens de onderzoekers is voorzichtigheid geboden. Elk van de vier experimenten is vatbaar voor kritiek op verschillende gronden en datzelfde geldt voor een eerdere studie van psychologen met vergelijkbare resultaten. Het blind volgen van de resultaten van deze studies (of van de adviezen van HR-consultants in deze richting) is dan ook af te raden. De waarde van de studie ligt vooral in het op de (economen-)agenda zetten van geluk als oorzakelijke kracht in plaats van slechts als een uitkomst. Vervolgonderzoek, in echte werksituaties, moet uitwijzen of er een substantieel rendement van geluk in de praktijk is.
Auteur
Categorieën