.
ESB Levensbericht
Wouter Jonkhoff
(1976-2014)
“M
et dat in het
achterhoofd…â€
was een veelgehoorde uitÂspraak van Wouter Jonkhoff ter
redactie van ESB in de jaren 1999
– 2003. Het was Wouters manier
om ter zake te komen in soms taaie
redactionele discussies en Wouter
Â
ten voeten uit: recht op het doel af.
Het ESB redacteurschap – Wouters
eerste baan – was hem op het lijf geschreven. Hij bleek een uitstekend
oog te hebben voor de beleidseconomische wetenschap en de actualiteit.
Met hart en ziel was Wouter betrokken bij het blad, niet alleen inhoudelijk maar ook qua vormgeving.
Geïnspireerd door Mondriaan legde
hij de basis voor de verfrissende blokjesomslag van enkele jaren
geleden, die afrekende met het oubollige imago dat ESB – uiteraard geheel ten onrechte! – in sommige kringen had.
Even verfrissend was zijn woordgebruik; Wouter was een woordkunstenaar en een koppenmaker pur sang. Titels als ‘Voorkom
destructieve creaties’, ‘ Van de rand en de stad’ en ‘De KNVB, de
ballen en het verstand’ prikkelden tot lezen. Wouter hield de redactie scherp met een taalpuristische inslag (al zag hij door zijn
langdurig verblijf in Berlijn de germanismen soms liefdevol door
de vingers) en droeg mooi gevonden alternatieven aan voor het al
te gemakkelijke gebruik van Engelstalige termen.
Niet alleen met zijn scherpte en verbale hoogstandjes maakte
hij een statement: zijn kledingstijl was al evenzeer onverbloemd.
Tussen de consultants van Ecorys waaronder ESB destijds ressorteerde, liep hij in metalshirts en op sokken. Daarbij kreeg hij
het voor elkaar om op inhoud de verbinding te maken, net zoals met de auteurs van ESB. Zijn ruim zestig redactionele bijdragen – veelal politiek geïnspireerd – waren een reflectie van zijn
persoon: betrokken, scherp en onconventioneel. Niets ontziend
voor kleurloze politici, vakbonden en andere instituties en bobo’s.
Naast artikelen en columns verzorgde Wouter ESB-dossiers over
Duitsland, handel en transactiekosten, beprijzing van mobiliteit
en bedrijfsoverdracht.
Wouter had ook oog voor het zakelijke. Met de marketingmedewerker van ESB bedacht hij een aanpak om meer abonnees te
werven en voerde die ook zelf uit. Zijn acties leidden tot een lichte
stijging van het abonneeaantal van ESB en vormden daarmee een
bijdrage aan het bijna honderdjarig bestaan van dit blad.
Wouter vervolgde na ESB in 2004 zijn loopbaan bij TNO. Tussen zijn tijd bij ESB en TNO had hij een wereldreis gemaakt,
94
hetgeen zijn avontuurlijke aanleg
illustreerde. De aanleiding voor
hem om TNO te benaderen, was
een artikel van TNO dat hij had
geredigeerd. Het doen van onderzoek met als inzet maatschappelijke
welvaart, trok hem aan. Bij TNO
ontwikkelde hij zich als een gedreven econoom te velde, waarbij hij
deed waar economie voor is: het
omgaan met schaarste, prijzen, nut
en keuzevraagstukken. Daarbij zijn
een filosofische insteek, het debat
en kritische vragen stellen belangrijke middelen. Wouter richtte zich
vanuit zijn studiespecialisatie aan
de VU op regionaal-economische
vraagstukken en specialiseerde zich
gaandeweg in kosten-batenanalyse,
gericht op waterveiligheid, klimaatadaptatie en –scenario’s en de
ondergrond. Hij was vanuit TNO projectleider in het programma Kennis voor Klimaat, voor het ontwikkelen van beleidsondersteunende instrumenten. Wouter werkte tevens mee aan tal van
onderwerpen, zoals de jaarlijkse Randstad Monitor. Ook was hij
nauw betrokken bij het Europees FP7-kennisproject voor het ontwikkelen van scenario’s op lange termijn voor de Europese grand
challenges. Een niet te onderschatten bijdrage leverde Wouter in
de sfeer van positieve externe effecten aan zijn collega’s. Het werk
van Mancur Olson was een rode draad in het denken van Wouter: lobbies zijn de vijanden van maatschappelijke welvaart. Ook
in Wouters laatste bijdrage aan ESB (‘De provinciale chemie van
Zuid-Holland’) legt hij uit dat lobbyen juist voor krimpende sectoren een effectieve marktstrategie is.
Debatteren ging Wouter goed af: hij was uitzonderlijk ad rem,
en deinsde niet terug voor een discussie, zonder aanzien des persoons, met maatschappelijke welvaart als basisidee. Wouter bezocht vele malen de jaarlijkse debatwedstrijd van de KVS, waar hij
een keer won en met de trofee, de debatjas, uit handen van jurylid
Jenny Ligthart, naar huis ging. Haar overlijden, ruim een jaar geleden, maakte een diepe indruk op hem. Het is verbijsterend en
aangrijpend dat we nu Wouter verliezen. We verliezen vooral zijn
onbetaalbare bijdrage met de betere discussie, het juiste onderwerp, en niet te vergeten de rake titels.
Wouter is 10 januari jl. op 37-jarige leeftijd overleden.
Olaf Koops TNO-collega, Jaime ter Linden ESB-collega,
Fieke van der Lecq ESB-collega, Walter Manshanden, TNOcollega, Anne Reitsma ESB-collega
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
Jaargang 99 (4678) 7 februari 2014