.
ESB Levensbericht
Piet Rietveld
(1952-2013)
P
iet Rietveld was een
van de fenomenale
economen die scherpe
theoretische inzichten kon koppelen aan eenvoudige praktische zaken. Hij kon
over geavanceerde welvaartsanalyses praten, maar vijf minuten
later kon hij een boom opzetten
over de economie van de fietser
of de wandelaar. Ik heb het grote
genoegen gehad meer dan dertig
jaar met iemand van dit wetenschappelijke kaliber te mogen
samenwerken. We hebben nooit
een meester-gezelrelatie gehad;
vanaf het begin wisten we ons
gedreven door de passie om de
wereld van regio’s, steden en vervoer beter te begrijpen. Vanuit
onze gemeenschappelijke Rotterdamse econometrische achtergrond beseften we tevens dat geavanceerde modelbouw en
toepassing van nieuwe statistische methoden de sleutel waren
voor een beter verstaan van de ‘homo mobilis’.
Helaas, op 1 november 2013 is Piet Rietveld overleden, na een
kortstondig maar slopend ziekbed. Enige maanden daarvoor
hadden we in Indonesië – een land waar hij veel van hield –
samen op een avond nog een muzikale tingel-tangel gespeeld.
Niets wees erop dat destructieve krachten reeds zijn lichaam
aan het ondermijnen waren. Zijn heengaan is dan ook voor
velen als een onverwachte schok gekomen.
Piet Rietveld was een zeer aimabel mens. Hij zou nooit iemand op de tenen trappen of kwaad van iemand spreken. Als
hij meende dat iemand het niet bij het rechte eind had, of er
helemaal naast zat, kon je het hooguit zien aan een licht spottend glimlachje, maar hij zou altijd eerst zeggen dat deze persoon originele gedachten had. Hij was niet de persoon om met
iemand ruzie te maken. Op zijn begrafenis – bijgewoond door
honderden aanwezigen – kwamen de warme vriendschap,
collegialiteit en genegenheid die velen voor hem koesterden
volop tot uitdrukking.
Maar Piet was niet alleen een humane persoonlijkheid, hij was
ook een briljante onderzoeker. Hij had veel in zich van een
traditionele geleerde: zijn leerstoel had een beperkte scope,
namelijk transporteconomie, maar zijn belangstelling strekte
zich uit naar vele zaken met een ruimtelijke component: ar-
46
beidsmarkt, woningmarkt, ontwikkeling, telecommunicatie,
geo-informatie en beslissingstheorie. Zijn grote wetenschappelijke oeuvre bestrijkt inderdaad veel onderzoeksdomeinen.
Zijn bijdragen op deze gebieden
waren origineel, goed onderbouwd vanuit de economie, en
meestal analytisch-kwantitatief
van aard.
Het valt niet mee Piets veelzijdige researchrepertoire samen te
vatten, maar als we terugkijken
op zijn gehele oeuvre, zijn op
zijn minst drie hoofdlijnen te
onderkennen.
De eerste is transport en ruimtelijke ontwikkeling. Hij had een
diepgaande interesse in de relatie
tussen infrastructuur en economische ontwikkeling, rekening
houdend met milieuaspecten, veiligheid, betrouwbaarheid
van systemen en kwaliteit van vervoer. Op dit gebied heeft hij
vernieuwend onderzoek gedaan, door gebruik te maken van
nieuwe beslissingsmodellen, revealed preference-methoden en
diverse andere assessment-technieken.
Een tweede onderzoekslijn betreft waardering van service en
kwaliteit in vervoersystemen. Op dit terrein richtte hij zich
niet alleen op privaat vervoer, maar ook op diverse vormen
van openbaar vervoer. Risicoanalyses, vertraging in systemen
en ongevallenkansen behoorden allemaal tot zijn favoriete onderwerpen.
Ten slotte ging Piets onderzoeksinteresse uit naar instituties en
vervoersmarkten. Hier ontwikkelde hij baanbrekende ideeën
over governance-zaken, zeker in geval van niet goed functionerende markten. Daaronder vielen ook externe effecten, congestie, marktfalen en institutionele effectiviteit. Een van zijn
geliefde onderwerpen, waarmee hij nationaal en internationaal
faam heeft verworven, was rekeningrijden (inclusief tolwegen
en milieuheffingen).
Zijn onverwachte overlijden heeft een abrupt einde gemaakt
aan een glanzende carrière.
Peter Nijkamp
Hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
Jaargang 99 (4677) 24 januari 2014