PvdA
De keuze van de PvdA
E
SB weet als geen ander wetenschap
en actuele politiek met elkaar te
confronteren. Wetenschap, die van
nature dwars en eigenwijs is, en de
werkelijkheid tracht te begrijpen. Politiek, die
er van nature op uit is om die werkelijkheid
te veranderen en te kiezen uit verschillende
opties, van links tot rechts.
Ik ben in het politieke hart en in mijn economisch verstand geraakt door drie artikelen.
Uit 1993 komt het intense debat over het
twee snijdende zwaard: door milieuheffingen
wordt vervuiling ontmoedigd en als de opbrengst wordt ingezet voor lagere arbeidskosten levert het ook nog banen op. Groen en
rood gaan hand in hand.
“Niet waarâ€, betoogden topeconomen
Bovenberg en Van der Ploeg: alle belastingen
drukken uiteindelijk op arbeid. Een theoretische visie vanuit een verfijnd algemeen
evenwichtsmodel.
“Wel waarâ€, was de kritiek van jonge economen als Aalbers cum suis, die (vervuilend)
kapitaal in het model introduceren.
Beide visies vinden elkaar in de conclusie
dat empirisch onderzoek moet uitwijzen of
de ecotax een marktprikkel is die substitutie van vuil door schoon kapitaal uitlokt. Zo
bepaalt innovatie of het tweesnijdend zwaard
bot of scherp is. Trots hebben we vervolgens
de politieke daad bij het woord gevoegd.
Het was leuk samen met Rick van der Ploeg
– inmiddels waren we beiden Kamerlid sinds
1994 – het VVD-verzet tegen de ecotax als
“onding†te breken, en om Nederland op de
kaart te zetten als kampioen ecotax en kampioen lagere loonbelasting en flexibilisering
van de arbeidsmarkt. Bewezen is inmiddels
dat het energiebesparing heeft bevorderd en
nooit is de werkgelegenheid zo hard gegroeid.
Groen en rood, hand in hand. Dan krijg je
Paars, en dat kon zelfs ESB in 1993 nog niet
bevroeden.
Met innovatie en vernieuwing zijn we bij de
rode draad in het werk van Arie van der Zwan
gekomen (ESB van 1987 en 2004). Een ken
ner van de macro-economische en industriepolitiek. Als geen ander kritiseert hij al sinds
de zeventiger jaren dat Nederland defensief
en eenzijdig is gericht op kostenverlaging door
loonmatiging en krimp van de collectieve sector. Hij krijgt steeds weer gelijk: het helpt ons
tijdelijk aan werkgelegenheid, maar verwaarloost de dynamiek en vernieuwing. Zijn unieke
analyses van strategisch gedrag, bijvoorbeeld
van Koplopers en Achterblijvers, bevestigen
dat de kostensanering tot achterstand leidt.
Productvernieuwing en innovatie maken het
verschil. Hij spaart daarbij de dralende markt
niet en ook in ESB rukken de analyses van
strategisch marktgedrag op, al zou het nog
meer kunnen. Van macro-economie alléén
kunnen we het niet hebben.
Hoe actueel kan ESB zijn! In het oktoberÂ
nummer van dit jaar wordt een warm pleidooi
gehouden voor innovatie en vernieuwing van
de belastingheffing. Van Megesen bepleit
de Earned Income Tax Credit, een fikse
belastingkorting om arbeidsaanbod aan de
onderkant van de arbeidsmarkt te activeren,
zonder re-integratiebureaucratie. Gewoon de
markt. Al vier jaar is het een vast nummer
in de Tegenbegrotingen van mijn partij en
daarin voor niet-economen wervend vertaald
als Werkbonus. Maar nu ESB er een lans voor
breekt duikt het gelukkig overal in Den Haag
op.
Actuele wetenschap, besproken in ESB, brengt
politici in beweging, zo blijkt maar weer.
Ferd Crone
ESB
november 2006
55