Omzet en productie in de verwerkende industrie
Aute ur(s ):
De Nederlandsche Bank
Ve rs che ne n in:
ESB, 82e jaargang, nr. 4096, pagina 195, 5 maart 1997 (datum)
Rubrie k :
Tre fw oord(e n):
conjunctuurindicator
Onlangs publiceerde het CBS de omzetcijfers van de verwerkende industrie in 1996. Voor de analyse van de industriële productie zijn
de omzet- cijfers om twee redenen van belang. In de eerste plaats geven ze een indicatie van de voorraadmutaties in de industrie. De
omzetcijfers, hier gedefleerd met de afzetprijzen van de verwerkende industrie, lopen de laatste maanden van 1996 iets achter op de
productie, wat duidt op een lichte toename van de voorraden (zie figuur 1).
Figuur 1. Productie en omzet verwerkende industrie twaalfmaands voortschrijdende gemiddelden, volumemutaties ten opzichte van
vorige overeenkomstige periode
In de tweede plaats kunnen de omzetcijfers worden uitgesplitst naar binnenlandse en buitenlandse omzet, zodat een indicatie ontstaat
van het belang van de binnenlandse en buitenlandse vraag voor de industriële productie. Uit de uitgesplitste omzetcijfers is af te lezen
dat de verwerkende industrie de negatieve gevolgen van de conjuncturele inzinking van 1995-1996 in het naaste buitenland ondervond:
onder invloed van de lagere groei van de buitenlandse omzet vertoonde de totale omzet van de industrie een afnemend
stijgingspercentage (tabel 1). De daling van de omzetgroei duurde in het eerste halfjaar van 1996 voort, maar werd daarna overwonnen.
De relatief goede binnenlandse conjunctuur was hierbij doorslaggevend, gezien het feit dat de binnenlandse afzet in 1996 sterker groeide
dan de buitenlandse afzet. In de tweede helft van 1996 herstelde ook de omzetgroei in het buitenland zich weer enigszins.
Tabel 1. Omzetontwikkeling industrie procentuele volumemutaties ten opzichte van hetzelfde kwartaal het jaar daarvoor
binnenland
1995-I
II
III
IV
1996-I
II
III
IV
buiten land
totaal
3
1
9
7
6
4
0
5
6
2
0
2
4
5
3
4
-1
0
3
0
-1
1
3
2
Bron: eigen berekeningen op basis van omzetcijfers en afzetprijzen CBS.
De ontwikkeling van de omzet is zoals gezegd terug te zien in het groeitempo van de industriële productie, die zich na een forse daling in
1995 in de loop van 1996 stabiliseerde. Uit figuur 2 blijkt dat die stabilisatie zich in elk van de drie grootste bedrijfstakken van de
verwerkende industrie voordeed, al gebeurde dat wel op een uiteenlopend niveau. De chemische industrie realiseert het grootste deel
van haar afzet in het buitenland en voelde de afzwakking van de economische groei buiten Nederland het sterkst. De productie in de
chemie heeft in 1996 zelfs beneden het niveau van 1995 gelegen. Dit kwam ook, omdat de internationale vraag zich in 1996 meer op
transportmiddelen, elektrotechnische apparaten en machines richtte. In de metaalindustrie bleef de buitenlandse omzet dan ook stijgen.
De groei van de productie handhaafde zich in die sector al met al op ongeveer het niveau van eind 1995. De voedings- en
genotmiddelenindustrie was de enige bedrijfstak waarin de buitenlandse omzet sterker steeg dan de binnenlandse. Ook hier bleef de
productiegroei op het niveau van eind 1995.
Figuur 2. Productie verwerkende industrie voortschrijdende 12-maandssommen, volumemutaties ten opzichte van vorige
overeenkomstige periode
De vraag is hoe het verder zal gaan. De DNB-conjunctuurindicator duidt in ieder geval op een gunstiger conjunctuur in de verwerkende
industrie (zie figuur 3). Ook het producentenvertrouwen, gemeten door het CBS, vertoonde in de loop van 1996 een duidelijk herstel.
Hierbij trokken zowel de verwachte bedrijvigheid als de orderontvangst aan, twee indicatoren die voorlopen op de productie. De
verwachting van een aanhoudend goede conjunctuur in Nederland en het (verder) aantrekken van de economische groei in de ons
omringende landen, die de buitenlandse omzet zal stimuleren, geeft verdere ondersteuning aan dit gunstige vooruitzicht.
Figuur 3. DNB-conjunctuurindicator realisatie t/m dec 1996, indicator t/m mei 1997
Copyright © 1997 – 2003 Economisch Statistische Berichten (www.economie.nl)