Jrg. 13, editie 627

i JANUARI 1928

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN

Economisch~Statistische

Bericchten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIÈN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

I3EJAARGANG

WOENSDAG 4 JANUARI
1928

No. 627

INHOUD

Blz.

REUE VAN DEN VOORZITTER
oa
KAMER VAN K00I’HAN-
DEL EN FAI3RIETCEN VOOR AMSTERDAM, E. HELDIUNO 2
De 1)ecemberzitting van het Financieele Comith van
den Volkenbond door Mr. Dr. J. van Walré de Bordes 4
Terkloosheidsverzekering
in Engeland door Mr. H. J.
Morren………………………………….
6
De J3eurswet
1914
en de Nederlandsche belegger door
Dr. D. J. Hulsho/7′ Pol S
………………………6
Het Spaarwezen in Suriname door
Fred. Oudsehans
Dei,tz ……………………………………9
IIUITENLANDSOHE MEDEWERKING:
lIet Economische programma van de Sovjet-oppo-
sitie in Rusland door
Paul
Olberg …………11
M AAN DCIJFERS:
Emissies in December
1927 ………………….13
Rijkspostspaarbank ……………………….
13
Postchèque en Girodïenst ………………….
13
Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam ……….
14
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………… . …
14-20
Geidkoersen.

1
Bankstaten.

Goederenhandel. Wisselkoersen.

Effectenbeurzen.

Verkeerswezen.

INS”J’JTUU’J’ VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN. –
Algemeen Seoretaris: Mr. Q. J. Terpstra.

ECONOMISCH-STATISTESCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van l3lom; J. van Hasselt; Jhr. Mr. L. 11. van
[‘nnep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco;
111?’. Dr. L. F. 11. Rego-ut; Dr. E. van Weideren Baron
Ilengers; Prof. Str. T!. R. Ribbius; Jan iSoh.ilthuis; Mr.
Q. J. Tcrpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.
Redaeteur-Secretaris: 5. Posth,uma.
Secretariaat: Pieter de iloochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postreke’niing 8408.

Lbown.emcntsprjs voor het weekblad franco p. p. in
Nd cr1 and f 20,—. Buitenland en Kolon4ën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en do’nateul
–
s van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent nijet anders wordt beslist.
A.angetcekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.

i.t&vertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement volgens tarief. Administratie van abonnementen en advcr.
tcn.ties: Nijgh ei van Ditmar’s Uitgevcl
–
s-][eatschappij,
fl0
t-
terdairt, A.msterdain, ‘s- Gravenhage. Post chèque- en giro-
rekening No. 6729.

3
JANUARI
1928.

liet aanbod van geld bleef ook deze week wedr ge-

ring, hetgeen. .in’verband met ‘de jaarswisseling te ver-

wachten was. Algemeen meent men dan ook, dat er in

hef, nieuwe jaar wel spoedig ruimer aanbod zal komen.

In afwachting daarvan kon men wissels op levering

5 tot 10 Januar.i aanmerkelijk lager plaatsen dan de

rente voor contant, clie ook deze week weder draaide

om 4% ii 4
°
/
is
pOt. De prolongatiere.n’te noteerde S

pOt., Donderdag zelfs
51%
pOt,. en eall’geid liep op van

4 tot
41%
pOt.
* *
*

Op ‘den weekstaat van De Nederlandscihe Bank tee-

kent zich ‘duidelijk do invloed van de maandwisseling

af. Do post hinnenlandsche wissels blijkt van
f
115,1

millioen tot
f
138,9 millioen te zijn toegenomen. De

beleeningen vei-toonen een stijging van
f
5,6 millioen.

De goudvoorraad klom met
f
100,000. Het zilver

geeft een vermindering van een kleine
f
300.000 te

zien. De post papier op •het buitenland en do diverse

rekeningen op de actiefzijde der balans stegen rospec-

tie’ve1ijk met
f
12,5 millioen en
f
5,1 millioen.

De biljetten.circulatie vermeerderde ‘van
f
106.8

millioen tot
f
840 millioen. Het tegoed van het Rijk

blijkt met
f
11,3 millioen te zijn afgenotmen. De rake-

i’iing-courantsaidi van anderen bedragen
f
13,6 mii-

lioen meer dan verleden week. Het beschikbaar me-

taalsai’do verminderde met
f
0,4 millioen. Het dek-

kin gspercen.tage bedraagt ruim 45.
* *
*

Op de wisselmarkt was ‘het buitengewoon stil. De

opening wqs zeer flauw. Londen daalde van 12,01%

tot 12,06%; Dollars van 2,41% tot 2,41 en Marken

van 59,13 ‘tot 59,06. Marken bleven flauw en werden

later ook voor 59,02 afgedaan maar voor •de andere

wissels trad een flink ‘herstel in en op ‘den eersten dag
‘van het nieuwe jaar was de stemming zeer vast, waar-

‘door Ponden tot. 12,08% stegen en Dollars tot
2,41%.

Behalve Marken waren ook Zweedsche Kronen sterk

aangehodii; gisteren 66,67
1%
brief. Verder valt nog

te melden een zeer vaste stemming voor Madrid op

hernieuwde geruchten van een spoedig herstel van

de goudbasis.

LONDEN,
2
JANTJkRI 1928.

Verleden week. ‘de laatste week van ‘het jaar, ‘bracht

de gebruikelijke groote vraag naar geld over het ein’de

van ‘het jaar, zooclat groote bedragen zoowel van •de

Bank van Engeland werden geleend voor S
it
10 dagen

als bij haa.r werden gediscon’teerd in korte wissels

tegen het officieel minimum disconto: Als gevolg was

daggeid overvloedig en dikwijls niet beter ‘dan ii 2%

pct. te plaatsen, terwijl voor geld voor eenige dagen

meer tot 2 Januari 4% ie 5% pOt, en meer betaald

moest. worden.

De eerste weken van Januari zal geld ‘dus wel ruim

zijn, ofschoon ‘de Bank blijkbaar weder als verkooper

van wissels optreedt om te voorkomen, ‘dat het dis-

conto •door de tijdelijlce geidruimte te veel gedrukt

wordt.

Disconto besloot de week op 4/18 pOt. voor 3maan’ds

prima bankaccepten, -terwijl wissels voor levering in

ianuari
ie
4
3
Iie
pOt. koopers vonden. De schatkistpro-

‘messen werden Vrijdag iets over 4% pOt. toegewezen.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4 Januari 1928

REDE VAN DEN VOORZITTER DER KAMER

VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN VOOR

AMSTERDAM, E. HELDRING.

Wij. on’tleenen aan •do..g. Niouwsjaavsrocle van den
heer E. Hek
ring de volgende passages:

Wereldscheep’vaa.rt.
Het afgeloopmi jaar was voor de werekischeepvaart niet
ongunstig, maar haar perspectief, ondanks 1e sterke dali.ng
van cle prijien van steenkolen en stookolie, is geenszins
woikeloos. De koopvaardijvIoten van (legelleele wereld om-
vatten, volgens Lloyd’s Registar in 1914 30.836 schepen
met een gezanienlijicen bruto. inhoud vati 49 inill.icn reg.
ton, tegen 32.175 schepen met een inhoud van 65 millioen
toe thans. Hierbij client in aanmerking te worden genomen,
dat er in het cijfer van 1914 een vrij groot tonnage aan
verouderde en deels onbruikbare schepen was begrepen.

.:Reecls voor een jaar voorspelde cle groote uitbreiding van
de opdraoh.ten aan den scheepsbouw een aanstaande ver-
breking van liet evenwicht tussehen vraag en aanbod naar
ruimte, dat de, kolenstaking in Engeland tot stand had ge-bracht. in den zonier had deze uitwerking plaats. Tot daar
–
toe was liet peil van de vrachtain boven .dat van 1926 maar,
toen cle oogsten vervoerd moesten worden, bleef cle ge-
bruikelijke aandrang naar scheepsruim’te uit. Er waren
schepen te veel. De wereldtonnage is sterker gestegen dan
1e •tocnemi lig °’an het werelcl’ver’voer ‘wettigcle.
Het is niet cle eerste maal, dat dit verschijnsel zich voor-
doet. Het wordt mi. door ‘vier oorzaken verklaard:

to. cle neiging van vele z.g. •nlanciging owners, om het
aantal der door hen geadministreerde schepen te-vermeer-
deren, claa.r zij meer belang hebben bij dcci omzet, met hun
schip bereikt, dan bij cle rendabiliteit,

2e. de scherpe onderlinge mecicdinging van ‘cle •scheeps-
houwwerven te veel in getal,

3o. cle gemakkelijkheid, was rmede scheepscre.:liet verkre-
gen kan worden,
4o. de funeste inmenging van de staten in de zaken der
koopvaarclij, zich iii vele landen uitencie door overheids-
steun iii den vorm van cred;iefaeiliteiten of premies voor
den bouw en van subsiciieering van de vaart. Zij leidt tot
overprocluctie, waarvan •cle verliezen door de gemeenschap
en de met gesubsidieerde reeclerijen geclragen’woiden.
Het indexeijfer der vracliten volgens. The Economist
verliep als volgt (1913 = 100)

December … …..

1926

. 126,5
Jili

………….1927

101,6
September …….1927

107,5
November ……..1927

106,2

:De ‘verhouding der exploitatiekosten tegenover die van
1913 is ongeveer 160 pCt.
Dit is de toestand in de vr.aehtvaart, maar dc tra.nsatlnn-
tische passagiersvaart geeft evenzeer blijk van een op-
schroeving. Er bestaat een ivedijver in de aflevering van
steeds grooter, sneller en weelderiger passa.giersschepen,
welke in elk afzonderlijk geval wel cle bewo.n.der.i lig af-
dwingt van reizigers en insiders voor de technische be-
kwaamheicl vali cle bouwers, maar daarnaast ernstig
gevaar voor zware verliezen in zich liowcit, een wed-
ijver, welke in veel gevallen bovendien slechts kan ivor-
den, volgehouden niet behulp vami geldelijken overimeiclssteun.
Het kan tot op zekere hoogte een levensbelang van een
land zijn, bepaalde scheepvaartverhincl.ingen aan . hooge
eischen te doen beantwoorden, omdat lief, op andere wijze
niet va.ml zoo:lanige verbinding verzekerd is, maar op zich
zcl’f is steun aan de scheepvaart, evenzeer nls clie aan de
nijverheid of den’ landbouw, 1€ veroordeelen, ook al werkt
deze vorm van stemni niet, zooals beschermende .iitvoerrech-
ten, liet nadeel van hooge prijzen voor den nationalen ver-
brtnker ii cle band.
De toestai{ in enkele voorname maritieme landen is
ongeveer do volgende:
Engeland
fourneerde indertijd aan de Cunarcllijn een 2
pCt. bouwcrecl:iet voor den bouw van de twee zeer snelle
ma.ilschepen, en subsidieerde tot voor kort deze lijn met
£ 90.000,— per jaar. Het deed .door goedkoope crectieten krachtens de Tracle Facilities Act, veel volkomen overbo-
cligo vrachtschepen bouwen. Deze practijk is thans gestopt.
Frannka
–
ijk
heeft 89 millioen fancs aan scheepvaartsubsi-
die op de begrooting vctn 1928 uitgetrokken.
Italië
subsidieert zijn koopvaarclij in 1928 met 185 imail-lioen lire, behalve hetgeen cle Regeerimig aan steun van den
scheepsbouw verleent.
Japan steunt zijn koopvaardij niet zivare subsidies en
heeft 150 millioen yen aan creclieten voor een tijdperk van
10 jaren voor scheepv’aart en scheepsbouw ter beschikking
gesteld .
De
Vei
–
eeiciycle Stateit
zondigeis liet zi dectist tegeli cle economische ivetteni op dit gebied. Uit den oorlog met een
reusachtige staatsvloct van koopvaardijschepen te voorschijn
gekomen, heeft men daar te lande een staats-exploitatic
bel
)
roefdl welke aan den ‘belastingbetaler milliatden gekost
heeft. Thans is het streven clie vloot aan particuliere Ame-
rikaansohe onderneiuiingen over te doen en deze dooi- subsi-
dies in staat te stellen aan de concurrentie iler ita-
ties, voor welke de navigatie een meer natuurlijk bedrijf
is het hoofd te bieden. In het tfgeloopen jaar bedroeg het
verlies
0
1
)
de exploitatie van cle staatssehepen 16 iiiillioen
dollar, terwijl dit verlies in 1926—’24 onderscheiclenlijk 19,
30 en 41 millioeu dollar beliep.
J)uitscltland
stibsidieert iiiet, doch verschafte een 4 pCt.
bouwerecliet van 50 millioen mark anti de reeclerij terivijl
de uitzoncleringstarieven op de Duitsche spooi
–
wegen ten be-
hoeve van cle nationale zeehavens een offer van dc Rijks-
spoorivegen beteekent, dat grootendeels aan cle Duitsche
scheepvaart ten goede komt.
Nederland
verleent thans geen subsidies mcci
–
, garali-
eleert slechts gedurende een ‘periode ‘van beperkten cInema’
ccii tekort op cle exploitatie van den Koninklijken Holland-
schen Lloycl, een garantie, welke tot nu toe geen betalingen heeft ten gevolge gehad.
Het ware uiterst gewenscht, dat ‘cle Volkenboncl liet vraag-stuk der schc’epvaar.tsubsi:lies opnam.

N ede r la ii cl.

De toestand in het algemeen. Bij een beoordcelen valt den economischen toestaild van
Nederland dient niet uit liet oog verloren te ‘worden, dat
liet zich nog evenmin als andere landen geheel aan de ge-
volgen van clan wereldoorlog onttrokken heeft. Dit
m

, in aan-
erk-ing
g
enomen ‘is de algemeene toestand, welke zich in
1927 gel
eidelijk veriuef, niet onbevredigend. Zij, cie een
siiiilleren ‘vooruitgang zouden wensehen, hebben te beden-
ken, dat de terugslag dien men ook hier na de jareti van
kunstmatigen voorspoed iie dcii oorlog heeft gekend, miii-
dci’ catasti
–
ophaal dan elders is geweest en dientengevolge
cle lijn hier ook niet zoo ‘sterk als daar kai stijgen. Dat er
trots alle moeilijkheden verdere, zij liet ook geringe., beter-
schap is, moge ons verblijden.

De beta]:ingstoestanc is over liet algemeen i’èrcte ver-
betert. Enkele banken merken ‘vraag naar meer, crediet
op, hetgeen
01)
uitbreiding van den omzet wijst. Bij de par-ticuliere spaarbankeni overtroffeni de stortingeis de uitbe-talingen, en wel gedurende de eerste 10 maanden des jaars
met ongeveer I.I. millioen. De op landbouwgebied werkende
banken geivagen deels van een matige kapitaalvorming
deels van een ongunstig jaar.
De uitvoer is toegenomen van tuinbouw’voortbrengselen.
Het dezer dagen verschenen overzicht van ‘den tuinbouw
ademt tevredenheid, ivat wel niet uitsluitend twin te Kerst-
stemming toe te schrijven zal zijn. De natte zomer heeft aan
‘dcii landbouw in, verschillende opzichten schade gedaan;
aancle grasbedrijven kwam bij ten goede. Zoowel de index. cijfers voor cle procltictiekosten als die van de opbrengsten
van dcii landbouw geven een lichte stijging in clan loop van
1927 te zien; deze is echter bij de laatste grootai dan bij
de eerste, hetgeen
01)
een geringe verbetering van den toe-
stami in dan landbouw in het algemeen, vergeleken bij
1926, zou wijzen.
De prijzen der zuivelproducten hebben zich, na een in-
zinking in het midden van het ‘jaar, weder hersteld tot
vrijwel liet niveau van 1926; de magere proclucteii be-
.somclen over liet algemeen betere prijzen dcce de vette. Alles
te zamen genomen is nice in zuivelkringen,. ‘voor zoover
betreft den afzet van producten over liet atgeloopen jaar
ii ict ontevreden. De veeteelt, vooral de varken smesterij,
moet zich niet minder opbrengst van liet ‘vleesch tevreden
stellen, doch de uitvoer van vee en vleesch ‘nam aanzienlijk
toe. ‘Noodlijdend zijn zekere liei- en veenstreken in Fries-land en Drente.
De groothandel had een vrij bevredigend jaar. De haven-beweging, afgescheiden viln te abnormale kolenvrachten in 1926, is gestegen en de kapitaalmarkt is noch in beteekenis
‘noch in resultaat afgenomen. Het ruime rendement der In-
disciie industrie-ondernemingen blijft een hechten steun
‘oor ile moeclerianclsclie economie en de staatsfinanciën.
Omtrent de uitkomsten der vissclierij wordt niet ongun-
stig gerapporteerd.

Nijverheid.

De nijverheid heeft haar deel in ‘de lichte verbetering

4 Januari 1928

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

ruimschoots gehad ; de uitvoer van fabrikaten nam toe.
Eiar toestand heeft aicli over het algemeen verder gecon-
.solkleerd, hetgeen om. blijkt uit de geregelde stijging
van ‘de koersen der inciustrieele fondsen. Onze industrie
is over het algemeen over kleine en middengroote bedrij-
ven verdeeld. Bij gebrek aan een productiestatistiek is een
nauwkeurig nagaan van haar ontwikkeling in elk afzon-
clerlijk geval niet wel mogelijk, maar dat ook de groote nij-
verheid hier te lande bij de tegenwoordige handelspolatiek
een goede kans van slagen heeft, bewijst het feit, dat Ne-
ilerland thans 38 fabrieken met meer ‘dan 1000 arbeiders,
te aamei 75.150 man telt, terwijl wij voor 1912 slechts
19 dergelijke fabrieken met 29.570 arbeiders vermeld vin-den. De textiedindustrie gaat voort met zich tiit te breiden,
soo ook de fabricage van kunstzijde. Het margarinebedrijf
heeft zich hersteld. De papierindustrie gaat het goed. Wol
te Tilburg en schoenen in le Langstraat zijn belangrijk op-
geleefd. De gloeilampen- cii de radionijverheid kenmerken
zih door rustelooze energie en door liet aantrekken van
steeds meer arbeiders. In hetzelfde Noord-Brabant bevin-
den zich bloeiende sigaren- en katoeiiindustr.ieën. Deze pro. v.incic is, evenals Lunibuig, in (le laatste twintig jaren zien-
deroogen vooruitgegaan. In laatstgenoemd gewest wordt
de werkgedegenheid bovendien tijdelijk verruimd door de be-
1 trugrijke daar iii tgevoerde w aterstaatswerken en duursaam
door de kolenmijnen en cle nieuwe oementfabi;iek hij Maas-
tricht. Over het algemeen heeft dat deel van ons land niet
te klagen ‘Van ouds kent men het suchten der Maastricht-
sche aardewerk- en glasnijverheid, maar verwonderlijk doet
daartegenover ht plaatselijke iwerkloosheidscijfer van 59
mannen en vrouwen aan. Ook al zou men dit met een aan-
tal gedeeltelijke werkloozen moeten vermeerderen •dan blijkt
hieruit nog geeii noodtoestand.
Zeker zijn awakke plekken in onze bedrijfswereld aan te
irjzen. De Zaanstreek gaat zeer gebukt onder voor haar
ongunstige tijdsomstaadiglieden. Daar zijn de moeilijkheden
der .rijstpellerijen en meelmolens in verband met de mede-
dinging van het fabrikaat. in (le grondstof produceerende
latiden vervaardigd. De aardappelmeelfabricage in Gronin-
gen heeft in 1927 wel een groeten omzet geboekt, maar
gaat ‘ten gevolge van den slechten oogst ‘van dit najaar
allicht een minder gunstig jaar tegemoet. De ijzergieterij,
de vervaardiging van draadnagels, moeren en houten heb-
bert sterk onder buitenlandsche concurrentie te lijden. De
scheepsbouw had in 1927 meer orders dan te vorèn te boe-
ken, doelt liet gaat hem nog niet naar den vleeze, omdat ook
ten onzeiit te veel werven i
•
n verhouding tot de behoefte aan nieuwe schepen bestaan. De reederj ziet na een korte
periode van betere i’rachten tegen een dalende markt en
overvloed van tonnage aan.
Dat de Frausche en Belgische valuta-concurrentie niet
ontwriclitend werkt, vermeldde ik reeds een jaar geleden.
Het is een publiek geheim, dat de subcommissie ad hoc uit
de Commissie voor •cle Economische Politiek sedert dien
tot dezelfde bevinding is gekomen. Ten einde de werking van de zoogenaamde valuta-mede-
•dunging te kujinen vaststellen, werd verleden jaar een over
–
zicht gegeven van den invoer van een 35-tal fabrikaten uit
België en Frankrijk. Het blijkt, dat van deze goederen cle
invoer thans alleen steeg bij: houten en metalen meubelen uit België, ongetwijnde wollen garens en ‘twee-draads ge-twijnde wollen garens uit Frankrijk, bukskin uit Frankrijk,
c000stapijten uit België, vitrage uit België en Frankrijk,
dakpannen, aarden buizen, verglaasde tegels, vuurvaste
steen n.a.g. en platen voor bedekking tilt België, niet-ver-
zilverci spiegelglas uit België en Frankrijk, verzilverd spie-
gelglas, glaswerk •n.a.g. en echt perkamentpa.pier uit België.
Op verschillende bedrijfsgebieden trad Duitschland als
krachtiger kooper dan vorige jaren op. De verdere ontwik-
keling van ons bedrijfsleven hangt voor een belangrijk deel
van den gang van zaken in dat land af. Zal het eenerzijds
wellicht zuiniger moeten koopen en legt het zich meer dan
voorheen op de voortbrengung van tuinbouwgewassen toe,
anderzijds zullen de Duitsehe bonen, welke ‘cle hier te lande
betaalde steeds dichterbij komen, onze snededinging in
binnen- en buitenland voer de artikelen, welke beide lan-
den produceeren, vergemakkelijken. Men moet zich ten on-
zent meer en meer op andere buitenlanclsclie markten toe-
legen. Reeds neemt Engeludd veel meer van des af dan vroe-
ger (behalve in 1927y, maar over nog neer kaarten dienen
wij ons risico te ver’deelen, hetgeen wij niet ‘van onzen stoel
uit tot stand kunnen brengen, doch reizende, on.derzoekende,
en door overzeesche vestiging. Met alle macht dient ook de
zakenwereld er op aan te dringen, dat Nederland te Genève
de internationale handelsbelemmeringen krachtig helpt af-
breken en uit den weg ruimen. Voorts moge binnen onze
grenzen de praestati
.
e niet belemmerd worden door arbeids-
beperkingen, welke in de practijk ‘boven die der ooncur-

reereude landen uitgaali, of door niet strikt noodige haan-
cieele lasten, van overheidswege opgelegd. Men breide het
areaal van den bebouwbaren grond door inpoldering en
verbetering der. aîwaterung uit, zooveel als maar economisch
verdecligbaar is. Eindelijk storte men zich niet in een avon-tuurlijke handelspolitiek. Wordt aan deze voorwaardeu vol-
•daan, dan kan men de naaste toekomst zonder groot opti-
misme, maar toch met vertrouwen tegemoet zien. Trots alle
belemmeringen, staan wij per hoof cl der bevolking gerekend,
met Engeland aan de spits der naties wat onze haadelsbe-
iveging betreft. Wij hebben veel te verliezen, weinig te
winnen met een verandering van stelsel. Aan ‘de voorstelling
der activisten en protectionisten, dat Nederland aan het
verkwijnen is, ontbreekt alle grond.

Actieve Haiidelspolitielc.

Over
‘de ‘geneigdheid ‘van de Regeering tot heb gaan
voeren van actieve handelspolitiek, liet de heer Hel-

‘dring
zich
als volgt uit:
in de eerste plaats dan, is het merkwaardig, dat ouder
hen, clie om een vechttarief roepen, zich belanghebbenden bevinden bij takk&n van bedrijf, welke niet te klagen heb-ben, en ivelks producten allereerst aan het verweer van het
buitenland blootgesteld zijn, omdat (le invoer daarvan iii
andere landen volstrekt geen noodzakelijkheid is; dit schijnt erop te wijzen, (lat ook het gezond verstand exportar’tikel is
zonder aanvulling binnenslaricis.
En in de tweede plaats een opmerking ter zake de t-ede-
nee, om tot een dubbel ‘tarief over te gaan; uien pleit
daarvoor, omdat dit het af sluiten van handelsverciragen zou
vergemakkelijken.
Ik zou in deze werking misschien nog eenigszins kunnen
geloo’ven, iindien het tweede tarief lager is dan het normaal
vigeerende: want ‘alleen dan kan er voor de wederpartij
aantrekkelijkheid in liggen met ons land een verdrag te
sluiten, om zich van de toepassing van het laagste tarief
te verzekeren. Maar stelt men het tweede tarief, gelijk de
bedoeling is, honger dan dat, hetwelk Nederland zelf als normaal noodig en wenschelijk acht, dan gaat er van cle
kunstmatige activiteit van het tarief geen ander dan eérr
agressief effect uit. Het is een kracht in onze huidige ban-
clelspolitiek, dat zij geen aanstoot geeft: dat deze politiek
niet waarborgt, dat alle weiischen bevredigd worden, wordt
toegegeven, ‘doch er is geen enkele politiek, welke de volle
100 pOt. waarborgt. In een tekort aan resultaten, (lat met onze tegenwoordige landelspolitiek in bepaalde gevallen werd bereikt, zoeke nien ‘liever leering, opdat iii de toe-
komst de onderhandelingen aan onze zijde zullen steunen
op een zou velleclig mogelijke kennis, ook in technische
details, van alle belangen, welke bij het sluiten van het
verdrag betrokken zijn, niet alleen in ons land, maar ook
in dat van onze wederpartij. En men geve zich rekenschap
ervan, of niet een tekort aan bereikte resultaten somtijds
voor een belangrijk gedeelte zijn oorzaak vond in een tekort
aan groudigheid en veelzijdigheid van onze ‘voorbereiding.
Dat men thans in een zon simplistisch middel als een dub-
bel taried een panace denkt te hebben gevonden, moet doen
vreezen, dat de weg tot zulk een zelf-unkeer nog niet werd
ingeslagen –

Maasleanalisetie.

Met belangstelling dient de voortgang van den aanleg
van het Jalianakanaal te worden gevolgd: na zijn voltooi-
ing zal dit kanaal, net de gekanaliseerde Maas, het Maas-
Waal-kanaal en de daarop aansluitende verbindingen te
water, een voortreffelijken vaarweg tussclien liet Noorden
en het Zuiden des lands vormen. Doch claao-naast moge cle
beteekenis worden begrepen on’verwijld een afdoende voor-
ziening te treffen tegen het tijdverlies, (lat de Maastricht-
sohe doorvaart oplevert voor de waterverbïndiug tusscben
het Luesehe district en de Zuid-Willeinsvaart. Reeds in
Juli van dit jaar vestigde onze Kamer daarop de aandacht van de Regeering; sindsdien zijn de plannen, èn voor ivat
betreft den verbouw van de monumentale brug over de
Maas, èn voor wat betreft het ‘doorgraven van het Bossche
v eld, ontworpen. Nog langer talmen met het ten uitivoer
leggen van deze plannen ware, naar mijn vaste overtui-
ging, een zeer ernetige fout.

Nederlands ch-Indië.

De economische toestand in Nederlau’dseh-Indië blijft bevredigend. De oogsten (Ier ondernemingen……..lever-
den gemiddeld belangrijke baten op.
De geheele invoer van Java en Madoera beliep, gedurende
de eerste 10 maanden van het afgeloopen jaar, 1.151.780

4

ECONOMISCH.STATF”TSCHE BERICHTEN

4
‘Januari
1928

ton ter waarde van
f
454 miljoen, (Januari—Oetober 1926:
1.267.116 ton ter. waarde van f453 mIljoen). De uitvoer
van Java en Macloera beliep in hetzelfde tijdperk 2.681.563
ton’ ter waarde van
f
665 miljoen, (1926: 2.367.245. ton
ter waarde van f640 millioen).
De geheele invoer van Sumatra’s Oostkust beliep gedu-
rende de eerste 9 maanden van het afgeloopen jaar 280.380
ton ter waarde van
f
73,5 millioen, de uitvoer besomde 299.762 ton ter waarde van f 224 miljoen.

De, uitvoer van door inlanciers gekweekte producten is
aanzienlijk, voornamelijk op de buitenbezittingen. Met de
uitbreiding van cuitures en de uitgifte van erfpaeh’tsgron-
den voor dat doel wordt, vooral op Sumatra, geregeld voort-
gang gemaakt. Ook het buitenlandsche ‘kapitaal neemt leven-
dig deel aan die ontginning ‘en een belangrijk deel van de
rub.berondernemingen op Sumatra bevindt zich thans in
Engelsche handen.

Ik mag het gevoel van onbehageljkheici niet onvermeld laten, hetwelk in de kringen der Nederlandsche oncierne-
niers door de houding ‘van cle Regeeri’ng ten aanzien van
den inlander verwekt is geworden. Men vraagt zioh incier-
daad af, of de aankondiging, ‘dat men des inlanders belang
vÔÔr dat van den Europeaan zal laten gaan, en ook of het
indienen van het voorstel tot verzekering van een inland-
sclie meerderheid in den Volksraad, zoo schielijk na cle
communistische woelingen en in een tijd van gisting, van
hoog staatsmanebeleid getuigen. Nu genoemd voorstel met.
een groote meerderheid ‘door dat, nu nog ‘in meerderheid
Europeesche lichaam is aangenomen, zal krachtig verzet
van het moeder’land wel niet tot de waarschijnlijkheden he-
hooren. Men moet hopen, dat cle ervaring den zin voor
realiteit geleidelijk een grootere rol zal laten spelen clan
tegenwoordig het geval schijnt te zijn. De kurk, waarop
Indië in economischen zin drijft, is het Europeesche bedrijf
en onder erkenning van de wenscheljkhei:d van geleidelijke
uitbreiding van inlandsch medebestuur, dienen de waarbor-
gen voor zijn rustige ontplooiing in overeenstemming met
het inlandsch belang geëerbiedigcl te worlen. Daaronder
behooren niet alleen de zakelijke levensvoorwaarden voor
de ondernemingen. zooals de voortzetting ‘van cle erfpacht
na afloop van den termijn, en handhaving va.ii de poenale
sanctie op het arbeidscontract. – vragen, vaaromtrent de
beslissing hier en niet in Indië moet liggen, – maar niet
minder de verzekering van het Nederlandisch hestuursge-
zag, welks onaantastbaarheid evenzeer door het primor-diale belang van cle bevolking gebeden wordt. Houdt in
onze noordelijke landen de gemeenschapszin in tijden van
spanning de samenleving trots onderlinge ‘verdeeldheid bij-
een, in (le tropische maatschappij bestaat clie veiligheicis-
factor in veel geringere mate. Mijn waarneming van den
toestand van veel gewesten tussehen de keerkringen leerde
mij, dat voorspoed daar van een zviigzaam gezag, met wijze
en vaste hand regeerende. afhankelijk is.
Ook de zeer aanzienlijke belangen, ‘welke vreemdelingen
in Indië bezitten en’ nog meer ons gevoel van ‘verantwoor-
delijk.heid in politieken zin tegenover de wereld gebieden
ons, in belangrijke aangelegenheden het heft in handen te
houden.
Het besef ciringe hier ook door, dat onze plicht tegenover
•clen inlander niet alleen ligt in het kweeken van hoog-out-
w’ikkeiden. maar vooral in het geleidelijke bijbrengen aan
de massa van meerdere kennis van hun eigen economisch belang. Dit is mede een kwestie van geld, dat de Indische
schatkist helaas in onvoldoende mater ter beschikking kan
stellen. .

S’teatsfiaucnciën.

Immers, de toestand der staatsfinanciën van Neder.
landsch-I’ndië, hoewel sedert 1922 belangrijk verbeterd,
wordt in evenwicht gehouden doordat men tegenover de
sterk gestegen uitgaven een hoogere raming van cle op-
brengst van den tinprijs stelt. De begrooting der uitgaven
voor 1928 beloopt f.798 millioen, tegenover 754 millioen
in het vorige jaar, een vermeerdering met’
f44
millioen
derhalve. Het is op zichzelf bedenkelijk, dat men de ge-
w’ouc uitgaven uit een w’isselvallige, zich langzaam uitput-
tencle bron van inkomsten ‘bestrijdt, waardoor intering
plaats heeft en niet minder gevaarlijk voor de ‘toekomst
is het, dat men die inkomsten, welke ter dekking van ka-
pitaaisuitgaven bestemd dienden te worden, zoo hoog raamt,
dat geen marge voor ‘tegenvallers bestaat. Tenzij hierin
spoedig radicale wijziging gebracht wordt, leidt dit gebrek
aan voorziendheici vroeg of laat tot onheil. Intusschen is
van vermindering van ‘belastingdruk, waaronder voor
be-
volking en ondernemers zeer on.gewensohte, voorloopig geen
sprake. De oude preemisse van goede financiën voor een
gunde jiolitiek, geldt nog steeds.

DE DECEMBERZITTING VAN HET FINANCIEELE

–
COMITÉ VAN DEN VOLKENBOND.

Van
29
November tot
7
December ‘heeft het Finan-
cieele Co’mité aijn negen en twintigste zitting ge-
houden. Het officiele rapport ‘over
deze
zitting is
zeer kort (V’olkenbon’dsdocumen-t
0. 643, 1927),
het
bela.ngrijkste heeft zich achter de schermen afge-
speeld.

Grieli,e’n2a’n,d.

Het jbekende geschil tussehen Griekenlncl en
Frankrijk over de regeling der oorlogsschulden ‘dreig-

de ‘het slagen van het Grieksche stabilijsatieplan te
doen mislukken
(zin
Ec.-Stat. Ber. van
12
October
1927).
Zoolang men over deze schulden niet tot over-

eenstemming was gekomen, weigerde de Fransche
Regeering ertoe mede te werken, dat de dienst van

de nieuwe leening zou worden waargenomen door de
Internationale Financieele Commissie te Athene.

Maandenlang zijn de Grieksche onderhandelaars voor
deze kwestie te Parijs geweest, zonder dat het ge-
lukte, een oplossing te vinden. De Grieksche Regee-

ring had ten einde raad aangeboden, het geheele com-
plex -vragen aan arbitrage te onderwerpen,’ maar de
Fransche Regeering had dit niet aangeno’en. , –

Ten slotte hebben ‘beide partijen elkaar in Genève

gevonden. Griekenland heeft zekere concessies aan
Frankrijk gedaan en daartegenover heeft Frankrijk
erin toegestemd, ‘het neteligste punt, – ni. den prijs,
wel:ken Griekenland moet betalen voor tijdens
den oor-
leg
door Frankrijk geleverd oorl’o’gsmateriaal, – an
arbitrage ‘te onderwerpen. De arbitrageovereeuk’omcst

bepaalt, dat ‘de arbiter bij’ de vaststelling van dit be-
drag tevens rekening zal ‘hebben te houden met de
verschillende ‘door beide partijen gedane concessies
op andere punten ‘betrekking hebbende.

Eenige dagen tevoren had de G’rieksche regeering

een ander succes geboekt, nl. het slagen der onder-

‘handelin gen met de Vereenigde Staten, eveneens be-
treffende de ‘oorl’ogsschulden. Daarbij’ ‘heeft de regee-
ring ‘der Vereenigde Staten zich bereid verklaard aan

de Grieksche regeering een• leening op langen termijn
te verstrekken voor een bedrag van
$
12.700.000.
De
oorsprong van deze leening is de volgende:

In
1918
hadden de Engelsc’he, Fransche en Ame-
rikaansche rege’eringen ieder een crediet ‘ van
£ 10.000.000 ten behoeve van de Grieksche rogeering geopend om haar ‘te helpen den oorlog te financieren.
De Grieksche regeering had deze sommen ter be-
schikking gesteld van de Gricksche Nationale Bank,
welke deze buitenlan.dsche credieten ‘had gebruikt als
dekking voor ‘haar ‘biljettencirculatie. Toen eenigen
tijd na den wapenstilstand Koning Constantijn tegen
den wenach ‘der Geallieerden naar Griekenland terug-
keerde, werden ‘de gedeelten dezer – crediaten, welke Griekenland nog niet ‘daadwerkelijk had opgenomen,
geblokkeerd, waardoor de Nationale Bank in groote
moeilijkheden geraakte.
In de schul’denregeling met Engeland zijn deze
ongebruikte eredieten verrkend tegen andere vorde-
ringen. De A’merikaansdhe regeering bleek bereid,
de ongebruikte ‘bedragen alsnog ter beschikking van
Griekenland te stellen. De stabilisa’tieleening, welke binnenkort onder •de
auspiciën van den Vo’lkenbond zal worden uitgegeven,
en welke oorspronkelijk op £
9.000.000
(netto) was
vastgesteld,’ kan nu met een overeenkomstig bedrag
worden verminde’d en zal nu dus nog ‘slechts onge-
veer £ 6.500.000 behoeven te bedragen. Daar de rente
van de Amerikaansche leening slechts 4 pOt. be-
draagt, ‘béspaart de Grieksho schatkist eën aardig
bedrag aan i”ente. Een ander voordeel van de over-
eenkomst, met Amerika is, ‘dat nu een ‘deel ‘an de
itabilisatieleenin op de Amerilcaansche markt ge-
plaatst kan wordn.
On’dertu’sschep zijn in Griekenland de no6dige wet-
telijke ‘maatregelen genomen. De Minister ‘van Fi-
nanciën heeft ‘het doör den V’olken’bondsraa’d oed-

‘
Januari 1-928

ËI’Ö1VIÏSCH-STATISTISCHE” BERÏCH’rEI

gekeurde. Prtoeol per datum van 15 Sptember ‘1921

geteekend. Op 21 October is de door het Financieele
Comité ontworpen overeenkomst tussc’hen de Griek-sche Regeering en de Grieksche Nationale Bank door
beide pa-rtijen geteekend. Den tienden November zijn
zoowel Protocol als overeenkomst bij ,,’décret-loi”

goedgekeurd. (Het ,,’décret-loi” betreffende de over-
eenkomst met de Nationale Bank bevat een aantal be
palingen aangaande ‘het muntweren, welke gebaseerd
zijn op ‘de nieu’e Estlandsche muntweit,.) Den ’25sten
Novembèr heeft ‘het Parlement beide ,,’décre’ts-lois”

goedgekeurd.
Nadat. de moeilijkheden met Frankrijk geregeld

waren:, hebben
4
de vertegenwoordigers van Engeland,

Franikrijk en Italië op 8 Decembér te Genève Annex 1

van het Prot’ocol
4
geteekend, waarbij ‘deze landen zich
veibinden aan de Internationale Finanoi’eele Cern-

missie te Athene instructie te geven, den dienst van

de ‘nieuwe leening waar te nemen. De Volkenbon’ds-

raad ko’n daa
r
op den 9den December verklaren, dat
het financieele rnconstructieplan nu ten uitvoer ge-
bracht ‘k.n worden. De. onderhandelingen over ‘de

uitgifte vah de leening zullen onmiddellijk na Kerst-

nis beginnen,
t)

Bulgarije. ‘

In September jl. ‘had de Bulgaarsche regeering zich

‘tot den Volkenbondisraad gewend om hulp voor het
verkrijgen, van een tweede leening, ‘ditmaal voor ‘de
financieele stabilisatie. De Raad had daarop aan het
Financieele Comité en aan het Secretariaat van den
Volkenbond verzocht, een onderzok in te stellen naar

den financieeled
4
toestand van Bulgarije. Hiertoe is
een ‘celegatie van het Fivancieele Comité in Novein-

ber naar Sofia gegaan. Dit be’zoek was voorbereid
door enige leden van het Secretariaat, welke gedu-
rende eenige weken ter plaatee een ‘onderzoek hadden
ingesteld. Het omvangrijke materiaal, dat op deze
wijze was verzameld, heeft fot basis gestrekt van’ de
beraadslagiûgen, wélke in December te Genève heb-

ben plaats gevonden.
Gelijk uit de dagbladen bekend is, hebben de on-
derhandeligen .tûsschen het Comité en ‘de Bulgaar-
sche regering nog niet tot een positief resultaat ge-
leid. Het’,Oomité
n
tas vah oordeel, dat Bulgarije een
stabilisatie]eehing van ongeveer £4.000.000 noodig
zou hebben, maar dat tegelijkertijd verschillende her-vormingen noodzakelijk waren. Een van dere hervor-
mingen betrof de reorganisatie van de Nationale
Bank, welke een staatsbnk is. Het Comité zag geen
ander middel om de bank
op den dv.ur
‘onafhankelijk

van dè regeèring te maketi, ‘dan de omvorming in een
privé insti’tn:ut. Hiervan heeft ‘de Bulgaarsche Re-
geering echter niet willen hooren.’ Op verzoek van. de
regeeriig . heeft ‘h’et Fin ancieele
Cmité
zich ertoe
bep
4
ei*t, eeii .’kort formeel rapport tot den RaaJd te
richten. ‘
Voorloopig
4
7ijn de onderhandelingen ‘dus gestrand.
Het is voor Bulgarije ‘te hopen, dat zij bij ‘de volgende
zitting; in Maart, beter zullen vlotten.

Hongarije.

Voör ‘de iaatsfe. maal heeft de Hog.aarsc’he Regee-
ring ich ‘tot het ‘Financieele Comité gewend ‘in ‘zake
do.’recoh’structieleening van 1924. ‘Toen: verleden jaar
de reâon:structie van ‘s lands financiën tot ee ‘goed
oin’de was gebrac’ht bleef êen gedeelte van ‘de leening
oog ongebruikt Daarom werd’ besldten, dat ‘het onge-
brüikte ged
4
eèlfe
4
bestéêd zou mogen worden voor pro-
diictievé ddeleinderi, goed te keuren door het Finan-
cieele’ ‘Comité. De ad’mi.histratie van ‘dit. saldo we’d
opg’edrâ’gen aan ‘den: ‘heer C. E. ter Meulen te Amster-
daiii. Nadat bij vorige gélegenheden rèeds verschillen-
de roductieve u.itgan waren goedgekeurd, kwam de
Hongaarsdhe regeering ‘ditmaal ‘met ‘het verzoek, het

l!
‘Alle:
document’n,’ betr’ekkihg hebbende op
4
de Griek.
sche leening, zijn dezer ‘dagen met een voorwoord van Sir
Arthur Sal’ter éepubli~rd in’ Volkenbondsdocu’inent
C. 556
1927 H.

nog’ rsteerend :geee1te, dat ongeveer 34 millioen

goudkronen bedraagt, in het budert 1928f29 voor be-
paal’de productieve doeleinden te mogen gebruiken.

Dit verzoek werd ingewilligd, zooda’t nu over, de ge-
heele Hoe gaarsche V’olkenibondsleening beschikt is.

Over het laatste gedeelte ‘der Oostenrijksc’he Volken-
bondsleeni.ng werd reeds op
soortgelijke
wijze, een

jaar geleden, in December 1926, ‘beslist.

Portugal.

In December heeft zich, een nieuwe cliënt aange-
meld. Zooals bekend, heeft de Portugeesche regeeriug

aan den Raad van den Volken’bon’d om
bijstand
ver-

zocht voor het aluiten van een stabilisatieleening. De

Raad ‘heeft aan de Fiiancieele Commissie en het
Se-
–

cretariaat opgedragen, een enderzoek in ‘te stellen
naar ‘den financieelen toestand van Portugal, ton
einde bij de volgende zitting, in Maart as., ‘verslag

uit te brengen. Waarschijnlijk zal eind Januari een

delegatie naar Lissabon gaan.
Het is hier niet de plaats om nader in ‘te gaan op
de politieke beteekenis van het P’ortugeesche verzoek.
Toch mag er misschien op gewezen worden, dat dit
de eerste maal is, ‘dat een oude West-Europeesche
Staat zich met zijn financieele
moeilijkheden
‘tot den V’o’l’kenbond gewend h’eeft. Tot nu toe heeft het Fi-na,ncieele Comité zich uitsluitend bemoeid met Sta-
ten, ‘die hun tegenwoordigen vorm aan den laatsten
oorlog te danken ‘hebben (Oostenrijk, Hongarije, Est-
land, Danzig) of tot de Balkanlanden behooren (Bul-
garije, Griekenland, Albanië). De stap ‘der Portugee
sche regeering zal ongetwijfeld in Spanje en Zuid-
Amerika met groote ‘belangstelling ‘gevolgd worden.

Grieksch-Bulgaarsch.e Emigratie.

Tegelijk met het Vredesverdrag van Neuilly werd
een apart Verdrag tussehen Griekenland en Bulgarije
geteekend, waarbij ‘de algemeene regels werden vast-
gesteld voor ‘de emigratie van Bulgaren uit Grieken-
land naar
Bulgarije
en vice versa van Grieken uit
Bulgarije naar Griekenland. De emigranten, welke
van deze regeling gebruik ‘maakten, zouden volledige
schadevergoeding ‘ontvangen voor de onroerende goe-deren, welke
zij
achterlieten. Een internationale ge-
mengde commissie, bestaande uit vertegenwoordigers
van beide staten en twee neutrale leden (waaronder
de voorzitter), zou op ‘de uitvoering toezicht houden. Ongeveer 90.000 personen zijn ui’t Griekenland naar
Bulgarije en ongeveer 50.000 uit Bulgarije naar Grie-
–
kenland geëmigreerd. In ‘het geheel zijn ongeveer
40.000 eishen tot schadevergoeding bij de gemengde
commissie ingediend. Jarenlang heeft deze zaek ge-traineerd, totdat er
eindelijk
naar aanleiding van het

Grieksch-Bulgaarsche grensinci’dent van October 1925
schot in is gekomen. De Rum’bold-Cornmissie
;
welke
t’oen ‘ter plaatse een onderzoek instelde, rapporteerde
aan den Raad, dat een sneller afwikkeling van de
eischen’ tot schadevergoeding zou kunnen medewer-
ken tot de pacificatie van ‘de grens’streek. Sindsdien
‘heeft ‘de Gemengde Commissie over een groot aantal
eischen beslissingen genomen. Daarbij is gebleken,
dat de sommen waar ‘het om gaat, zoo aanzienlijk zijn,
dat ‘het voor ‘de betrokken regeeringen ‘onmogelijk is,
deze, zooals het, oorspronkelijke plan was, á contant
of op ‘korten termijn te betalen. De Gemengde Com-
missie sc’hat, ‘dat in ‘het geheel Griekenland ongeveer
22 millioen dolla’s en Bulgarije ongeveer 12 rnilliôen dollars zal moeten betalen. In September I.I. verzocht
de Raad aan de Financieele Commissie om een uit-
weg te vinden in deze ‘door allerlei ‘details uiterst ge-
compliceerde kwestie. Het is de’n , voorzitter van het
Comité, Sir Otto Niemeyer, gelukt een overeenkomst
te ontwerpen, welke financieel uitvoerbaar is en alle
drié partijen bevredigt. Deze overeenkomst is op
9 December door ‘de Grieksehe en Bulgaarsche Mi-
nisters van Financiën en den Voorzitter ‘der Ge-
mengde Commissie geteekend, en op 12 Decembt.r
door den ‘Raad goedgekeurd.
De voornaamste bepalingen van ‘de overeenkomst
zijn:

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTN

4 januari 1928

le. dat 00 pOt. van iedere schadevergoeding zal

worden uitbetaald in 6 pOt, obligaties van de Bul-

gaarsche of de Grieksohe regeering, welke vrij van
belastingen zij]], en binnen 30 jaar door middel van

een ,,siivking fund” in halfjaarlijksche termijnen af-

gelost moeten worden (de resteerende 10 pOt. worden
in contanten betaald);

2o. dat het verschil van de vorderingen van de eene
regeering op de andere eveneens in 30 jaar in half-
jaarlijksche termijnen zal worden betaald. Als zeker-
hein zal de regeering, welke moet betalen, bij een door

den Volkenbondsraa’d aan te wijzen neutrale bank 60
schatkistwissels deponeereii, d.w.z. één voor iedere
halfjaarlijksche betaling.
J. VAN WALRÊ DE
BORDaS.

WERKLOOSHEIDSVERZEKERING IN ENGELAND.

In E.-S. B. van 0 Maart 1927 (No. 584 van jrg. 12)
maakte ik melding van het verschijnen van het rap-

port der conÈnissie-Blanesburgh inzâko de organisa-

tie dier wrklooshe.idsverkekering in Engeland. De
Engelsche regeoring heeft de vo&rstellen dezer com-

missie vrijwel gevolgd en in December 1927 is haar voorstel wet geworden. Niet alles irat de commissie
voorstelde is overgenomen, en daarom is het wellicht

niet ondienistig thans hier dc voornaamste bepalingen dei’ niêuwe wet to vermelden.
Een van de
belangrijkste
dingen is zeker de rege-
ling van de premies en van de ui.bkeerin•en. Zooals ik reeds schreef, stelde de commissie een voor abei-

der, werkgever en Staat gelijke premie ‘voor, belang-
rijk lager dan de bestaande. Blijkbaar achtte de rogee-
ring dit niet in overeenstemming met den toestand

van ,,Unemployment Fund” en ,,Schatkist”, althans
er werd slechts verandering voorgesteld in de premie van personen van 18 t.m. 20 jaar. De betreffende wij-

ziging gaat in op 2 Juli 1928. Van dien dag af wor-
den do premies aldus:

Te betalen door den

werknemer t werkgever
1

Staat

mannen van
21
jaar’en ouder

7 p.

8
P
.

6
P
.
vrouwen

21 ,, ,,

,,

6 ,,

7 ,,

44
mannen ,,
18 tjm.
20
jaar

6

7

. 5
vrouwen ,,
18 ,, 20 ,,

5 ,,

6

3
jongens

16
en
17 ,,

31
,,

4
meisjes

16

,, 17

,,

3 ,,

3k,,

2

Do regeling der uitkeeringen is voor personen van
18 t.m. 90 jaar iets gunstiger dan de commissie voor-
stelde. De nieuwe regeling treedt 10 April 1928 in
werking, echter voor jeugdige personen van 18 t.m. 20 jaar eerst op 5 Juli 1028, het begin van het nieu-
we verzekeringsjaar. Wij krijgen dus den volgenden

toestand:

Bedrag der uitkeering per week
in Shillings

Iiitkeering voor

–
ia
19
April

na
5Juli
thans

1

1928

1

1928

mannenyan2ljaarenouder

18

17

17
vrouwen

21 ,, ,,

,,

15

15

15
mannen ,,
20
jaar

18

17

14
vrouwen

20 , ……….15

15

12
mannen

19 ,………18

17

12
vrouwen

19 ,……….15

15

10
mannen

18 ,………18

17

10
vrouwen ,,
18 ,………1.5

15

8
jongens ,,
16
en
17
jaar.

716

6

6
meisjes

,,
16 . ,, 17 ,, .

6

5

.

5
echtgenoote e. d…………
5

.

7

7
kinderen onder
14
jaar

2

2

2

De bekende .,,one-in-sixrule” (op elke zes premie-
betalingen één week uitkeering met een.. maximum
van 26 weken per uitkeeringsjaar) wordt vervangen
door do regeling, voorgesteld door de commissie-Bla-nesbur.gh, dat elke
• drie maanden moet worden nage-
gaan, of men in de twee jaren aan de ]verkloosheids-
meidhi g voorafgaande, dertig weekpreniies heeft be-
taald. Het recht op uitkeerinig wordt dus periodiek

herzien. Het is niet aan een vasten termijn ‘gebonden,

maar houdt vanzelf op, als men als werklooze bij’ het
begin van een kwartaal in de twee daaraan vooraf-

gaande jaren geen dertig wcekpremi•es heeft betaald.
Weken van ziekte e.d. tellen voor ‘berchening van
niezen termijn vnu 2 jaar niet mee. Dan wordt deze

periode tot maximaal 4 jaar verlengd. Voor oorlogs-
invaliden is de eiseh niet 30, maar 10 weken premie-
betaling.

De regeling van dan *achttijd is in toover gewij-

zigd, dat alle werkloosheid binnen een pei-iode va

10 weken (thans 6 weken) één aaneengesloten periode
van werkloosheid vormt. Dit bteekent een gunstiger

regeling voor de verzekerden, die nu niet zoo dikwijls

opnieuw een wachttijd behoeven door -te maken. Hot
aantal waehtdagen is op zes gehandhaafd.

Nieuw is de bepaling, dat uit de gelden var het

,,Unempl’oyment Fund” de kosten van opleiding voor
personen van 16 of 17 jaar kunnen w&r.den hetal’d.

De hevoegdheid van den Minister van Arbeid om
voor speciale takken van bedrijf bijondere regelin-
gen te treffen inzake verzekering tegen werkloosheid

wordt afgeschaft. De ‘bestaande regelingen blijven
evenwel bestaan. Veel beteekenis hebben- deze ,,special
schemes” nooit gehad. Naar ik meen, bestaan zij voor
•het verzekerings- en het ‘bankbedrijf.

De ‘bepalingen betreffende het
–
verleenen van werk-
loos’hei-dsuitkeering ingeval van werkloosheid dooi’

staking zi deels verzacht, deels ‘verscherpt. De

tegenwoordie wet bepaalt ni., dat men ui.tkeering
kan
krijgen
als men
bewijst,
.dat nien niet deelneemt
aan, of onmiddellijk betrokken is bi een arbeidege-

schil, dat oorzaak vaii de werkloosheid is, of dit ge-
schil financieel steunt en dat men niet behoort tot
een groep van arbeiders, waarvan leden in die om-

standigheid -ve’rkeeren, dan wel dat de werkloosheid

gevolg is van de handelingen van een werkgever, in
strijd met contractueele bepalingen.

Het laatste deel van de bepaling is ingetrokken;
wat dus veiucherpin g beteekent.

Het eerste deel luidt’ nu aldu: Men kan uitkeering
krijgen als men bewijst, dat men niet deelneemt aaii
of onmiddellijk betrekken is bij een arbeidsgeschil,
dat de oorzaak van ‘de werkloosheid is,of dit geschil
Linancieel steunt, en dat men niet •behoori, tot een
greep van arbeiders, ‘waarvan leden verkteli op de
onderneming waar het ‘geschil bestaat, die id ge-
noemde omstandigheid verkeeren. Gelijik men ziet,
heaft men de bestaande bepaling eenigermate beperkt.
Ten slotte is de ,,ex’tended benefit”, de regeling
der uitkeering voor hen, die nog niet of niet langer
aanspraak op wettelijke uitkeering konden don gel-

den, afgeschaft, gelijk de commissie-Blanezburgh voor-
stelde. Dit is wel een van de meest beteokenende maat-
regelen, di.e zullen leiden naar een herstel van juiste
‘verhoudingen op dit gebied.
Mr.
H. J. MORREN.

DE BEURSWET 1914 EN DE NEDERLANDSCHÉ

BELEGGER.

Brengt het belang van defi Nederlandschén beleg-
ger mede,’dat de beurswet 1914 wordt geha’dhaafd,
evchtueel gewijzigd? Ziedaar een vraag, die zich
krachtig naar voren ‘dringt, nu de ‘com-missie-vaii

Dobmnimnicls
1)
haar’ rapport heeft ‘uitgebracht.
Men weet waar het hier om gaat. Op blz. 3 van het
rapport staat aangegeven, dat bij beschikking van’ dei
Minister van Financiëd, d.d. 3 Nov. 1925, Generale
Thes’ai.u-ie, No. 22, een commissie werd ingesteld…..

,,t’ot onderzoek van de vraag, welke gedragslijn door
,,de Regeering het best zou kunnen werden gevolgd
,,ten aanzien van ‘het toelaten ‘hier te ‘lande van bui-

i) Rapport der commissie van advies inzake de toela-
ting van buitenlandsche emissies. Algemeene Landedruk-
kerij
1027. Zie voor bespreking
van
‘dit rapport de E.-S.
.B.
van
10
Augustus 1927, No.
606.

4 Januari
1928

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

,,tenlandsche emissies cn:he.töe1aten van die emiesies
,,tot do offinieele beursnoteerung.”
Twee rappOrten werden uitgebracht, ôén van de

grootst mogelijke meerderheid en een tweede van het

lid J. ,S’troeve J.Ezn.,
Voorzitter van de Voreeniging
voor den Effectenhandel te Amsterdam.

liet mee.rderheidsrapport van ‘de commissie, in dcii
vervolge gemakshalve ,,de commissie” genoemd,
zet
in

zijn eeiste hoofdstuk de belangen uiteen, die verbon-

den zijn aan het toelaten van buitenlandsche emissies

in ons land. De commissie wijst erop, dat het inter-
nationale kapitaalverkeer, dus ook van kapitaaluit-
voer in. den ‘vorm van buitenlandsche leenin’gen in

Nederland geplaatst, zoo min mogelijk belemmeringen

in den weg moet worden gelegd. Het komt mij voor,
dat ieder vrijhandelaar zich met dit standpunt za]
kunnen vereenigeri. Verdere uiteenzetting hiervan is

dus overbodig.

in het tweede hoofdstuk vordt de vraag besproken
of, n iettegenstaande de algemeene wenischelijkheid
van de vrije kapitaalbeweging, er geen redenen kun-
nen zijn, die de staat dwingen eenigermat’e beperkend

op te trodu. Na er op gewezen te hebben, .dat ,,vrij-

heid en ongebondenheid” geen synoilieme begrippen
zijn (bl. 14) wordt de gtelde vraag in bev.estigenden

zin beantwoord.

Drie redenen zouden er kunnen zijn, die, naar mee-
ning van. de commissie, de staat dwingen heperkend op te tteden, en wel:

ten eerste – de internationale politiek;
ten t’weede – eventueele misbruiken bi den beurs-
handel;
ten ‘derde – instandhouding vaii het, nationale ver-

mogen.
Wat het eerste betreft, stelt de commissie zich
op het standpunt, dat er omstandigheden kunnen zijn,
die het voor onze regeering wenschelj.jk doen zijn, een
bepaalde leening tot de beursnoteering toegelaten te
krij
..
gen. De juiste weg daartoe is dan, ‘dat zij zich
de macht verzekert zoo noodig te kunnen gelasten,
dat in dergelijke gevallen de bedoelde noteeriug worde
toegelaten.
Met verwi.zin’g o.a. naar de Dawes-leenung lijkt het
mij, dat men zich met deze opvatting vereenigen kan.
Zooals bekend, kon genoemde leeninig, als zijnde een
Duitsche, volgens besluit van •de Vereoniging vooi den Effecteahandel, niet ‘tot do beursnoteering wor
,

den toegelaten. De Minister wendde zich toen echter tot de vereeniging, met verzoek alsnog de vereischte
toestemming te verieenen, daarbij o.a. als argument
aanvoerende, dat waar het hier een internationale
leonin’g gold in het belang ‘van ‘den wederopbouw van
Duitschland, het niet wel aangaat, dat Nederland
zich in dezeaanzijn verplichtingen zou onttrekken.
1-let bestuur der Vereeniging voor den Effecten’hao-del kon zich met dat standpunt vereenigen, en richtte.
zich dan ook tot haar leden, met verzoek voor dit
speciale geval, van de statutaire bepalingeu af te wij-
ken. Wij weten, dat •de gevraagde toestemming toen
werd verleend.
Men steile zich de internationale positie van den
Minister voor, wanneer ôf de Vereeniging voor den Efiectenhandel, ôf hare leden, de door den Minister
gevraagde toestemming niet had verleend. De eenige oplossing is dus, •dat, zoo noodig, de Ministei dwin-

gend ‘kan optreden. –

in het minderheidsraiport van den heer Stroeve,
Voorzitter van dc Vereeiiiging voor den Effecten-
himdeL’ vrkiaart deze zich
fegen elice
in4nenging –
ven
?egeerzngszlade. Op
blz. 55 wijt rapporteur er

dat
het
voldoende zal zijn, wanneer de regecring liet

voörbeeld van Engeland cii Amerika volgt, door een
heioep -te doen opden.stenn.der -bankiers. Deze zuilen
dan niet nalaten, daaraan gevolg te geven.
Dc heer Stroeve vergeet echter twee feiten.
1-let eerste is, dat weliswaar de beide genoemde
regeeringen. in nauw contact- staan met do beursbe-

sturen en -de ban ken, doch dat zoowel in Amerika,

als in Engeland, door de regceringen ‘het plaatsen
van buitenlandsche lecningen kan worden belet. Het
spreekt van zelf, dat ‘onder dergelijke -omstandigheden
een bei-oep
01)
beurs en banken niet vruchteloos
kan zijn. Het verbod zal steeds het machtami-d-del zijn

om in uiterste gevallen een beslissing door te ‘drijven. –
Er is echter meer, en dit is het tweede feit, dat de
heer S-tr-oeve over het hoofd ziet.

Wanneer
,
liet beursbestuur, ungevolge zijn regle-

ment, een fonds niet tot de beursizoteering toelaat,
of wel daarvan .afv-oert, dan kan het niet eigenmach-

tig een tegenovergestelde beslissing nemen. Het zal

– zooals reeds boven- medegedeeld – zich eerst om
toestemming tot
zijn
leden hebben te wenden. Bij de
Dawesleening is dit dan ook inderdaad geschied,
waaruit ten duidelijkste blijk-t, dat de Minister niet

alleen afhankelijk is van een groot ‘aantal ongeorga-

niseerde -bankiers, doch ook van het :beursbestuur en
van de leden der Ver. v. d. Effectenhandel. –
De eenige juiste oplossing is -daarom, dat aan den
Minister van Financiën -de bevoegdheid wordt ver-

leend, zoo n-oodi-g dwingend op te treden. iven,als in
Amerika en Engeland zal zulk een bevoegdheid vol-
doen-de zijn, -de samenwerking te bevorderen tussehen
regeering en beursbestuur.
Te eer-der meen ik, dat een dergelijke bevoegdheid
noodig is, daar de Amsterdam-sche beurs langzamer-
hand een positie is gaan innemen, die -gelijkt op
mo-
nopolie.
Uit den aard der zaak is -dit nooit de bedoe-
ling geweest, vandaar ‘dan -ook, -dat in het Wetboek
van Koophandel art. 59 gesproken wordt van beurzen,
die plaats hebben op gezag van het plaatselijk be-
stuur. Hiervan is niets terecht gekomen. De practijk
heeft bewezen, dat -men in Nederland slechts behoefte
heeft aan -éSn -groote effecten-beurs, en wel die te Ani-
sterdam. Alles wat zich op -dit gebied in Nederlaod
nog verder ontwikkeld heeft, is slechts te beschouwen
als- -aanh-an-gsel daarvan.

Daar de practijk van lange jaren -dezen toestn’d niet
alleen heeft- geschapen, doch ook heeft – hestendigd,
zal het onjuist zijn een andere oplossing te zoeken.
Integendeel, het -komt-mij voor, dat de regeering
krachtig heeft mede te werken om den bestaanden
toestand te i-aiudh-aven, zelfs te versterken. Van-daar
dan ook, dat men ‘zich geheel dient te voreenigen met
Art. 3 van het voorstel der commissie, clie -de :nacht
over de noteering,
vrijwel
geheel legt in handen van
de ‘beurzen, eigenlijk dus de Am’sterdamsehe. Om de-
zelfde reden dient in-en zich ‘ook neer te leggen bij Art. 3e waarbij’, met enkele uitzonderingen, slechts
aan -de-beurzen het openbaar maken van noteeringc-n
woi-dt toegestaan. –

Maar

. waar -de positie van de -beurs, zoo belang-
rijk word-t versterkt en al-les dienst te worden in het
leven gerepep, -deze zeer -sterk te hoiidcii, daar dient
een rem te bestaan, en ook nu we-er kan deze ‘geen
andere zijn -dan -de -mogelijkheid van ingrijpen -door
den Minister van Financiën. –
Geheel iii de-ze lijn -doorgaande -kan ik mij’ dan ook
niet vereenigen niet ‘het voorstel van de commissie
(Art. 3a), -die all-een -dan den Minister van Financiën
het recht geeft dwingend ‘op te treden, wanneer
,,staatsbelan-g” in -het spel is. Met den -heer -Stroeve
(biz. 64) -vraag ik mij af: Wat is ,,-staatsbelang”? Wis-
selt -dit begrip niet- met elk Ministerie, -en ‘waarom is
-de ‘toelating van ‘de D-awesleenin-g een staatsbelang?
Vreesde de Minister wellicht -oorlog als het -beurs-
bestuur -de n-otcer-ing niet had toegestaan? T-Jet komt
mij voor, dat een -dergelijke slecht omschreven hepei-
king niet anders -dan -verwarrend werken -kan
Laat men erkennen, -dat,- bi5 het vrijwel m-onopoli.s–
tisch -karakter, -dat de Amsterdamsc’ho beurs bijj -aan-
nemin’g der wetswijziging verkrijgen ‘zal, het
e
wen-
scheli.jk is, ‘da-t de Minister van Financiën in moet
kunnen grijpen, ni:et alleen wanneer het sta-atsbèla-n’g
dit eischt, doch onder alle omstandigheden, die zich
vent-ueel kunnen -v’oordoeit.

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTV

4
1′:,ari 1-928

Een ander punt van beteekenis voor den Neder-

landschen belegger is de emissie van leeningen waar
van de beursnoteering
niet is toegestaan.
De’commissie neemt het standpunt in, dat de uit-
sluiting van de beursnoteering geen invloed hebben

zal op cidri buitenlandschen debite’ar, en dezen er niet
toe
ial
brengen op grond daarvan een accoord aan te

gaan merg den Nederlaiidschen crediteur (biz. 35). Zij
beroept zich daarbij
oii
de millioenen Duitsche lee-
ningen, •die toch hun weg in Nederland gevonden

hebben, nittegenstaanUe de noteering niet was toe-

gestaan en concludeert ,,dat het desbetreffen’de be-

luit der Vereeniging ‘vobr den Effectenhandel bij
ons beleggend pu’blièk weinig of geeü weerklank heeft
gevbnden” (blz. 34).

Isdeze opvatting juist? Neen
natuurlijk.
De com-
missie toch ziet verschillende feiten over het hoofd.
Het belangrijkste is wel, dat hot. ‘grodtste gedeelte

van het beleggend ijubliek niet’s afwist en nog steeds
niets afwebt vafl uitsluitingen der noteering. ‘Wan-

neer de bankier of het effectenkantoor daar niet of
slech
–
ts terloops’ over spreekt ‘en al’s emissiehuis, de

lebning a’anprijni, en wanneer het rentetype maar
hoog geuToeg’ is, kan men er verzekerd van zijn, dat

stedds een aanzienlijk bedrag ‘geplaatst zal worden.
Ieder, die maar eenigszins op de hoogte ‘is van de soor-
ten van buitenlandsche effecten, die men in ons land

aantreft, zal zich iet verbazing afvragen, hoe het

mogelijk
is,
‘dat
dergelijke
schuidpapieren hun weg
naar bus land konden vinden. Het eenige antwoord

daarop is ,,rek’lame, handige emiissiehuizen en hooge
rente”. Dat tientallen millioenen aan nieuwe Duitscho
leeniugen, die niet aan de
beurs
genoteerd word’en,
tôch nog in ‘het bezit kwamen van Ned.erlandsche be-
leggers, is dus niet een ‘bewijs, dat ‘de uitsluiting bij
ons volk geen weerklank ‘heeft gevonden, doch alleen,

dat zij niet voldoende bp de hoogte is gebracht, dat
de ;rek1’ame doelti-ffend is getveett, de emissiehuizen

handig waren en het rentetype hoog.’
Dit feit brengt ons echter tot de fout in onze wot-
geving, dat ieenigen, die van de beuinnoteering zijn
uitgesloten, in Nederland geëmitteetd mgen worden.

De commissie geeft op als derde reden, ‘die de
regeering dwingen kan om in ‘te grijpen in de hande-lingen ian het ‘beursbestuur: ,,de instandhouding van
het nationale vermogen”.

Dit vooropstellend; moeten wij het ‘betreuren, dat
de commissie niet tot ‘de conclusie is gekomen, dat
wil men het nationale vermogen, belegd in buiten
landsëhe waarden, in stand houden, het in allereerste
plaats beschermd moet worden tegen ongeoorloofde
handelingen van het buitenland.

De commissie schrijft verder (bis. 35) ,,dat het
,,vrijwei uitgesloten mag worden geacht, dat men in
,,Duitschlan’d te eeniger tijd zou bezwijken voor de
,,pressie, die de Vereeniging door haar besluit in zake
,.het niet ‘toelatenvan Duitsche fon’dsen tot de offi-
,,cieele noteering had willen uitoefenen, om het land
,,aisnog te nopen tot onderhandelingen ‘met zijn bui-
,,ten’landsèhe crediteuren.”

Zooals de commissie het stelt, vreezen ook ‘wij, dat
van toegeven door Duitschland als staat, geen sprake
zal zijn. Geheel anders wordt ‘het., wanneer men de
vraag als volgt formuleert: of bij
‘blijvende
ui’ts’luiting
van wanbetalende staten, steden, enz. deze lichamen
niet ‘geneigd gevonden zullen worden – ieder voor
zich .- met Nederlandsche crediteuren tot een be-

hoorlijk vergelijk te komen, wanneer daar tegenover
staat, dat nieuwe leeningeiï dier staten, gemeenten

en particuliere bedrijven ‘daarna wel tot ‘de beunsno-
teering worden toegelater. ‘Wanneer ‘de vra’ag aldus
wordt gesteld dan mag men aannemen, dat de bui-
tenlandsche debiteuren van eenig aanzien, wel voor
een veilgeljk zullen zijn te vinden.
Nog sterker zal de op hen uitgeoefende pressie
zijn, wanneer enk jbepaald wordt, dat zoolangde uit-
sluiting ter beurze wordt ‘gehandhaafd, geen nieuwe

tnct mogen worden

Zooals
-ut,
wanu op h’et oogénblik is, zal de uit-
geoefende druk ‘slechts ten ialve zijn invloed doen
gelden, omdat een onvoldoende wetgeving het moge-
lijk maakt, dat niettegenstaande de uitsluiting toch

leeningen ‘in ons land worden geplaatst. Het ergste
zal ‘deze leemte gevoeld ‘worden
zcodra Rusland het
Duitsche voorbeeld gaat volgen.
Van ‘de’ ruim dui-
zend millioen aan Rusisische schulden, in Nederland
geplaatst, komt alsidan niets terecht.
In ‘de ons omringende staten is ‘de toestand geheel
anders, daar wordt ‘de belegger door de eigen regee-

ring gesteund. Over ‘het embargo, dat Engeland en
Amerika op buitenlandsche leeningen kan leggen,

sprak ik reeds. In Duischland gaat de bescherming

zelfs zoo ver, dat geen leeningen buiten Duitschiand

mogen worden geplaatst, zonder toestemming ‘der
Duitsche regeering, terwijl in Frankrijk geen ‘buiten-

l’andsc’h effect mag worden ingevoerd, zonder toe-
stemming der regeering. In die landen beseft men
ten volle, dat het kapitaal van den kleinen bezitter,
de groote ‘kracht ‘is van het land. Daar
begrijpt
men,
dat de kleine ‘belegger een bolwerk vormt tegen bin-
nenlandsc’he w’oelintgen en als dusdanig sterken steun van overheidswege verdient. Da’ar wordt het nationaal

vermogen beschermd in het belang van Handel, Nij-
verheid en Industrie. Daar ziet men in, dat met het
geld van den belegger, ‘de arbeidsverschaffing kan

worden verruimd.

In Nederland meent ‘men, dat het hoogste wijsheid
is, geen maatregelen te treffen ‘tegen kapitaalvernie-
tiging door het buitenland. Milliarden in ‘het buiten-

land belegd, kunnen en zullen verloren ‘gaan, zonder
dat ‘de uiterste kracht wordt ingespannen om dit te
voorkomen.

Kan – vragen wij ons af – na invoering van

wettelijke maatregelen van bescherming, ‘de Nader-
landsche belegger ‘dan geen sc’huldbrieven meer koe-
pen van uitgesloten leeningen? Zeker kan hij dat,
door knopen op ‘bui’tenian’dsche beurzen, maar dit be-
swaar is slechts zeer gering en val’t in het. niet, tegen-
over de voor’deeien der bescherming.

Met klem dient er op te worden aangedrongen, dat
de wetgever in de te wijzigen beurswet opneemt de

bescherming ‘van den belegger in ‘buitenlandsche
fondsen, du,s:

,,Ten.zij door den Minister van Financiën anders
,,wordrt bepaald, zullen buitenlandsche leeningen, zoo-
,,lang ‘deze door ‘de effectenbeurzen van ‘d’e noteering
,,zijn uitgesloten, niet in Nederland mogen worden
,,geëmitteerd.”

De belangrijkste wijzigingen, die wij in de beurs-
wat 1914 aangebracht wenschen, ‘zijn ‘hiermede, ‘door
ons besproken. Rest nog slechts ‘de bespreking van
enkele punten van minder belang.
In Art. 3b. stelt de commissie voor, ‘çlat een, ieder bevoegd is tegen ,,de niet-opneming van :fon’dsen in
de prijscour’anrben der beurzen” bij ‘den Minister pro-
test in te dienen. . Uit deze redactie blijkt duidelijk, dat Nederlanders, die protest willen indienen tegen
nieuwe leeningen van buitenlandsche. lichamen, die
hen ernstig ‘benadeeld -hebben, geen gehoor zullen
krijgen.

De commissie verdedigt haar standpunt (blz. 37)
door de vrees uit te drukken, dat een
dergelijke
be-
paling, in het belang van beleggers, ‘tot chicanet aan-
leiding zou kunnen geven. Wij vertrouwen, ‘dat ae commissie bij nader inzien haar standpunt
zal
wij-
zigen. Zij
maakt toch mogelijk, ‘dat
elk:bwiténland-
sche
firma, hoe ‘ongunstig van. reputati ‘ook,’
wel
beroep heeft’ op
‘den
Nederlandschen Minister van
Financiën, terwijl
Nederlatn..ders,
die ‘doox dergelijke
firma’s bedrogen worden,
bij’ voprk’omenTde glegen-
heid zich
wist
op den ‘Nederlandschen Minister zou-
‘den kunnen ‘beroepen. Ik kan niet’aanhemen,’ dat de
comiisSie zoo
pro
buitenlander en
‘aati
Nederiaodor

4
Januari 1928

ECONÖMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

zal zijn: Naar mijn opatting brengt de ‘billijkheid

mede, ‘dat
een ieder
beroep heeft op den Nederland-
‘schen Minister,
zelfs
het buitenland. Voor chicanes
behoeft men niet ‘tevreezen, ‘daar de minister of de

door dozen ingestelde commissie wel krachtig genoeg
zal zijn die af te weren.

Ten slotte moet de aandacht nog worden geves-
tigd op blz. 31 tweede alinèa van het rapport, waar
aangegeven staat, dat een hooger beroep rechts trèeks

op dè Regeering door de Commissie niet wenschelijk
word t ‘geacht.

• Mocht de Kamer bij de behandeling van deze wets-

wijzigiag zich op hetzelfde standpunt plaatsen, dan

zal
-ons Art. ingelascht dienen te worden tusschen
de Artikelen 3a èn 3b vaa het. rapport. in Art. 3b van
de commissie zal dan in do le alinea de groote on-
billijkheid dienen te vervallen, dat
wel
de bvite’n.laia-

der,
die geld van Nederland vraagt, beroep heeft op
•den Minister; ‘doch dat ‘dit beroep
‘niet is
toegestaan
cigei lan’d’genooten, ‘die d’oor ‘datzelfde buiten-
landsehe lichaam op de meest stuitende wijze bene-

.dceld is. Hulp aan buitenlanders is goed, maar ten

achterstelling van lan’dgen’ooten is niet toelaatbaar.

Het belangrijkste uit het bovenstaande kort samen-vattende krijgt men het volgende:
Met ‘de commissie
zijn
wij’ ‘van oordeel, dat aan
‘den Nederlandsch-intern ation alen ge’ld’han.doi zoo min
mogelijk belemmeringen in den weg moeten worden
gelegd.

Wij kunnen ons vereenigen met -de opvatting
van de commissie, ‘dart ‘de positie van cle beurzen (‘de
Amster’danzsche) ‘dient te worden versterkt ‘door
ten
eerste –
slechts aan hon over te laten ‘de no’teering
van fondsen in ‘de prijscourarrten van die beurs,
ton
tweede —- zij slechts het recht hebben t’ot openbaar-
making dier prijscouranten,
ten derde
aan anderen
te verbieden de koersen van tot de noteering ‘toege-
laten fondsen ‘openbaar to maken,
ten vierde
te ver-
bieden koersen openbaar te maken van niet in de
pr:llscouraut voorkomende fondsen.
c:
In het belang van -den Nederlandischen belegger
en uit vrees, ‘dat nieuwe Russische leeningen toch in
Nederland zullen worden geëmitteerd, niettegenstaan-
‘de zij van ‘de beursnotoering zijn uitgesloten, achten
wij de bepaling noodzakelijk, dat ‘tenzij •d’oor den
Minister van Financiën anders bepaald, geen fondsen
in Nederland mogen worden gcëmi’tteer’d, die van de
beursnoteering zijn uitgesloten. De ‘beurzen krijgen door de bepalingen sub
b
en
c
– een positie van vrij wel m’o’nopo’listirsch karakter.
Al’s rem ‘daarop dient aan den Minister van Finan-
ciën ‘de bevoegdheid te worden verleend ‘de opname tot en afvoering van .de beursnoteoring van elke lee-
nin’g,
welke ook,
te gelasten.
De tm sub
d
zal goede samenwerking verzekeren
cusacheiï, Regeering en beursbestuur en bankbesturen.
De Minister kan, zoo dit n.00dig m’oc’ht zijn, de
bevoegdheid sub
d
overdragen op een commissie, bij
Koninklijk ‘besluit te benoemen.

Dr. D.
J.
IIULSH0FF PoL
Sr.

HET SPAARWEZEN IN SURINAME.

,..Er is wel eens ‘beweerd,
1)
dat het Surinaamsche
volk niet ‘spaarzaam is, ‘of liever van nature niet ge-
neigd is tot sparen, zelfs niet in dagen van ruime
verdiensten. Moge di’t t’ot zekere hoogte waar zijn ge-
weest, ‘dan is er ‘toch op ‘dat gebi’ed veel verbetering
te bespduren. ‘.Het zou ‘juister zijn om te zeggen, dat
het SurhEiaamsch’e volk geneigd jis gemakkelijk geld uit
-te geven. Dat,men wel een zekere spaarzucit heeft, be-
wijst het feit, ‘dart het streven vân •ile meesten is om
zooveel te sparen, ‘dat men eigen hui’s, en erf kan koo-
pen (zij het met een hypotheek), waarvaif het gevolg

is, ‘d’at &iizenden, zelfs uit ‘den eenvoudigen stand,

‘) Arrnde
0fl
Armenzorg door E. Buiskool, Predikant
der Hervormde Gemeente van Paramaribo,
1911.

eigenaars zijn van huis en erf.
Dart
bezit is zijn groot-
ste streven.

De gelegenheid tot sparen uit te breiden, verdient
ongetwijfeld aanmoediging en waar’deering.

De eerste poging om ‘den spaarzin te ‘bevorderen,
waarvan melding wordt gemaakt,
2)
is ‘de spaarbank

door -de Maatschappij van Weldadigheid opgericht.

Deze Maatschappij, werd opgericht op 28 November
1827 en verliep geheel. Men vindt aangeteked, dat
haar spaarbank in December 1858 een fonds bezat van

f
23.833,91. Deze spaarbank ‘hield ‘in 1872 op te be-

staan. Eerst zeven jaren later richtte het Koloniaal

Bestuur bij resolutie van 13 Augustus La A. No. 29

een spaarbank op. De Koloniale P’ostspaarbank werd
opgericht bij verordening van 11 Juli 1903 (G. B.
No. 44). Zij trad in werking ‘op 1 April 1904, ‘op wel-ken ‘datum de Koloniale Spaarbank in liquidatie ging.
Het aantal inleggers bedroeg toen 7296 met een saldo
tegoed van
f
600.617,55. Eerst op 31 December 1913
was die liquidatie beëindigd. Elk jaar -geeft de K.P.S.
thans een &fzon’derljk gedrukt verslag uit.

Op voorstel van ‘den toenmaligon Inspecteur voor
het Onderwijs, Dr. H. D. Benjamins, werd de school-
spaarbank ‘gesticht. Sedert Mei 1882 werd ‘op ‘de scho-

len voor .de kinderen de gelegenheid opengesteld om
spaarpenningen te beleggen, waarvan ‘dr-uk gebruik

werd gemaakt, vooral de eerste jaren. Het aantal
sc’hoolspaarbankboekjes en het gespaarde bedrag neemt
nu echter af. Tegen 1668 ‘inleggers met een ‘bedrag
iran
f
8.222,05 in 1916, bedroeg dit in 1926 slechts
‘344 met een som van
f
1.060,33. Ook bert -sal’do tegoed
‘dier boekjes, da-t in . 1921 op 1498 ‘boekjes nog

f
6.943,31 ‘bedroeg, verminderde in 1926 tot 694
boekjes ‘met een saldo van
f
3.906,38, ofschoon in 1921,
om het sparen ‘te bevorderen, spaarbusjes voor de scho-
heren werden aangeschaft.

Naast ‘de Koloniale Pos.tspaarbank – een lan’dsin-
stelling – verrezen er nog in ‘den loop der jaren
andere ‘instellingen, waar gelege’n.hei’d ‘tot sparen werd
gegeven. Zoo noemen wij de Roonisch-Kartholieke
spaarvereenigiizg ,,Gerardus Maj ell’a”, op 1 November
1908 op’gericht. Deze staat onder toezicht van een
geestelijk raadsman. Het sparen
‘bij
deze groep wordt
o.a. ‘aangemoedigd, door het uitleven van een prijs aan
de(n) grootste(n) spaarder. Blijkens haar 19de jaar-

verslag op 8 Nov. jl. uitgebracht, is geduren’de haar
bestaan gespaard
f
320.013,95 en gelicht
f
285.298,81..
Het overschot ‘van
f
34.715,14 is op de Kol. Postspaar-
bank belegd. Deze vere.eniging telt 1006 leden. Ook de
welbekende firma 0. Kersten & Co. volgde ‘door aan
haar handelszaak een spaarbank te verbinden, .waar-
van ‘d’ruk gebruik wordt gemaakt. Zij geeft een hoo-
gere rente dan de Koloniale Postspaarbank. Ook zijn

de formaliteiten veel gemakkelijker dan bij het Gou-
vernenient (evenals ‘bij -de Nutsspaarbank in Neder
land), hetgeen het voor de bevolking aantrekkelijker
maakt.

In 1918 vestigde zich do Amster’d’amsche Spaarkas
in Suriname, welke een ‘gewel’dig ‘succes had te boe-
ken en honderden ‘deelnemers kreeg, die op een’ ge-
makkelijke wijze kleine bedragen op
zijde
konden zet-
ten. De grootere winst -dan bij de Koloniale Post-
spaar’bank, die ‘de A. S. in ‘het vooruitzicht stelde, is door de uitkeering ‘bewezen. Bovendien was men bij

‘overlijden voor een flinke uitkeering, ander’halfmaal
het. gestorte -bedrag, gewaarborgd.

Alvorens thans het . jaarverslag van ‘d’e Koloniale
‘Postspaarbank over 1926 te behandelen, willen wij nog
op enkele punten wijzen.
-In 1920 en 1921 werden belangrijke ‘bedra’gen aan
duurtetoeslagen’ aan personeel in overheidsdienst
uitgekeerd. Deze uitkeerin.gen werden niet geleide-
lijk, eens per maand, uitgekeerd (later ‘wel), maar
plotseling op zekere ‘tijdstippen, ‘zoodat sommigen
aanzienlijke ‘bedragen in han’den kregen, waarvan een
geaeelte naar de spaar-ba’nk’boekjes ‘verhuisde. Later,.

2)
Encyclopaedie van
Ned. W. 1.,
blz. 455, 579.

– –
–

10

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4 ‘januari 1928

toen de uitkeeringen régelmatig en tegelijk met de

traktementen werden uitbetaald, belette cle .hoqgere

levensstandaard rooveel
01)
zijde te zetten als bij de

uitkeering van een groote som ineens, over een ver-
loopen tijd’ai, dat achter den rug was. De spaarin-

stellingen hebben daarvan alle de voordoelen gehad,
maai zij waren slechts tijdelijk. Bij de bespreking van

de Koloniale Spaarbank zal mcd dat straks ook op-

merken.
Een ander punt is de overschrijving van, gelden door

de Koloniale Posbs.paarban’k
Op
de Rijkespaarbank in

Nederland.. Toen de waarde van de Surinaamsche

gulden daalde, met andere woorden de wisselkoers op-‘

liep ,tot zelfs 107, maakten velen in Suriname gebruik

an de Spaarbituk, om, bij: hun vertrek uit ‘de kolonie,

gelden to doen overschrijven naar Nederland, zonder van dien hoogon wisselkoers nadeel te lijden, aanje-

zien de overboeking â par.i geschiedde. Men heeft de
autoriteiten dit min of meer speculatieve karakter

van de spaar-bank verweten en ongetwijfeld zal de

Surinaainsche Bank niet hebben nagelaten op dit

euvel ‘te wijzen. De .grootste overschrijvingen hadden
plaats in 1022, 1923 en 1924. Was de ‘overschrijving

in de. jaren 191116 gemiddeld ongeveer
f
26.500 per

jaar, in de jaren daarna liep het op ‘tot ruim 33.000 en
38.000 gulden, om tui slotte ‘in 1923 het hooge bedrag

van f 125.000 te bereiken. Aan het gebruik van de
paarban.k tot kostelooze overmaking (want. misbruik
kan men het niet noemen, immers de gelegenheid be-,

stond en men maakte derhalve van d’ie aangeboden ge-

legenheid gebruik) werd een einde gemaakt door van

1.925- af het koersverschil in rekening te brengen.
Doch feitelijk bestaat hetzelfde stelsel onder den

naam van delegatie van gelden van ambtenaren en
officieren, voor wie liet Gouvernement, zonder kosten,
een deel van hun inkosten in Noderland laat uitbe-

talen, zooda.t zij niet van de Surinaamsche Bank of

postkantoor gebruik behoeven te maken en zoodoen-
de koersverschil ontioepen. Wanneer wij straks de
Koloniale Pos’tspaarbank zullen behandelen, zal men

on’bn, dat 51 deze voorgaande verhoogde inieggin-
ge feitelijk’aSn het algemeene beeld slechts weinig

afbeuk hébben gedaan.

Nög moet worden vermeld, dat de Surinaamsche
Bank ‘eenige jaren geleden een rekening met. reflte-
deiosito opende .(tevoren werd op gelden
it •deposito

gèen route vergoed). Het creditsaidi wees op 31 De-
cember 1923 aan f81.042,71 tegen f93.625,— het

jaar tevoren. De instelling van deze rentevergoeding,
in 1922 beperkt tot een maximum van
f
3.000,—,

deed, volgens de Directie ‘van die Bank niet het ge-
wensch’te doel bereiken, ni. ,,kleine beleggers, die geen
dadelijk emplooi voor eenig ‘overgespaard geld heb-

ben
;
‘de .gelgeuheld ‘te openen hunne spaarpe’nningen

uit te zetten op eenigsziirs langen termijn”. Do rege-
ling werd met in,ga.nig van 15 Februari 1924 inge-

trokken.
Het over het jaar 1926 verschenen verslag van de

Kdlouiale Spaarbank geeft ons aanleiding over de
resultaten San en ander mede te doelen en daaraan
een beschouwing vast ‘te kn&open over het ‘tienjarig
tijdvak 1.017-1926, verduidelijkt door eenige tabellen.
Het blijkt dan, dat. het aantal inleggers op 1000
zielen der bevolking (zon.dei Boschnegers en In-

‘dianen) is :achterui’tgeïoo]en van f84,49 in 1917 tot
f 11,50 in 1926: Het ‘hoSgsto cijfer gaf 1920 aan metl

.f
86,22. Ook het geniiddéid bedrag van het, tegoed op’
eik boekje daalde van
f
123,12 in 1917 tot f10,— in’
het afgeloopen jaar. In aanmei1d,ng nemende, dat de

bevolking van ruim 92.000 in 1911 steeg tot bijna
1.23.000 in 1926, is het resultaat beneden de verwach-
tingen gebleven. Ongetwijfeld spoelt de mindere wel-
vaart der bevolking en de ‘slechte economische toe-

stand daarbij de hoofdrol. Ofschoon, zooals medege-
doeid, vele andere gelegenheden tot tparen iii Suri-
dame zijn verrezen, mg men veilig aannemen, dat de
resultaten van de Pos’tspaarbank, sla de grootite, den

doorslag geven: • . . . . . .

Het trekt de aandacht, ddt het jbedrag der inleg-

gi ogen de laatste jaren aanmerkelijk is achteruit
. ge-
lo’open, nadat dit in de jaren 1010 en 1920 aanzien-

lijk was vooruitgegaan nn in dat laatste jaar bijna
dubbel zon groot was al’a het afgel.00pen ‘die’nstjaar.
lIet gesj aarde bedrag bereikte in 1920 niet veel meer

clan in 1007en 1915. Stond ‘daartegenover- weliswaar,

.dat ook minder werd opgenomen dan in de daarvoor-

afgaande ja*, zooclat het eindsaldo, waarover de

spaarbank op 31 December 1926 beschikte, niet bij-
zonder was achteruitgegaan, dan blijft het een on-
gunstig verschijnsel., dat er minder werd gespaard.

In 1917 bereikte het bedrag van het tegoed voor het

eerst het cijfer van een millioen en om dat bedrag is

het blijven schommelen tot vandaag. In het tijdvak
1911-1.92 0 waren er 6 jaren, waarin meer gelicht

clan gestort werd.

1-let overzicht II leert ons, dat he’t aantal inleg-

gers: Surinamers, Europeanen en overigen, niet rioe-

menswaardig is toegenomen, gezien het feit, dat de
bevolking sedert 1920
bijna
een derde .v.00ruiMging.
Hetzelfde kan van de Britsch-Indiërs worden gezegd. Was het bedrag ‘tegoed van de laatstgenoemde groep
in de jaren 1920 en 1920 ongeveer
gelijk,
dart van de
groep, die ik maar ‘Surinameri zal noemeii, ‘daalde
belangrijk, hetgeen mede blijkt uit het gmi’d.cleid be

{lrag ‘tegoed. .

De Koloniale Spaarbank geeft . slechts 2,4 pOt.

rente. Als men nagaat, dat zij zelf een veel gr.00’ter
winst kan hoeken – ‘waarover later – zelfs nu 634
pOt. aan hypotheekrente ontvangt, dan kon men

slechts toejuichen, dat de toenmalige Gouverneur den
ren’testan.daa.rd bracht op 3 pOt. bij’ Besluit van 8 No-

vember 1922 (G. B. No. 81). Deze maatregel kon de
goedkeuring van het moederiand niet verkrijgen en
de Minister van Koloniën gelastte intrekking van
dat Besluit, hetgeen geschiedde bij Besluit van 11 No-

vember 1924, met ingang van 1 December d.’a.v.

(0′. B. No. 86).

In 1.922 kwamen de malversatiën v.an een ambte-
naar op het Immigratiedepartement ‘aan het licht,

waardoor bleek, ‘dat van spaarpenningen van inleg-

ger, de ‘Koloniale Postspa’arbank met een ‘tom van
f 13.930,25 was benadeeld (behalve een som ten na-
dccle van het Immigratiefonda van f 65.846,47). De
toegebrachte schade werd ingèvo’] ge de verordening
van 11 Juli 1903 (0′. B. No. 44) aan de inleggers
vergoed. ‘
Ook ‘deze Spaarban’k is niet ontkomen aan groote
waardewijziging harer effecten. Ieder jaar komt sedert
geruimen tijd op de balans een
aanzienlijke
post voor,
welke do waardiewijziging op ‘het einde ‘des jaars weer-

geeft. Deze bedroeg in:

19t5 …. f 119;327,i

1.9.20 ,,,, f127.273,47
1916 .,,, 47.202,5234

1921 ,,

82.2456836
1917

58.323,4934

1922 ..,, 26.207,98
1918

,, 75.511,4834 ‘

1923 . , , , ,, 18.594,51
1919 …..

143.436,7934

‘Voor het eerst in 1924 komt -die kwad past niet
meer voor en Ikan men een ‘v.00rdeeljg verschil aan-

wijzen ‘van f 8.281,9.9. In 1925 beliep de stijging zelfs

f
36.910,1234.
In 1015 had de Koloniale Spaarhank
een reserve van f 30.450,5734 op haar balans. Daarna
‘hield dat op tot 1924. Het moest worden .gëbruit om
hot verlies aan waardewijriiging der effecten te ‘dek-
ken. Ook de winst welke de spaarbank maakte, werd
door die ‘waardewij.ziging, verzwolgen. De winst, be-

droeg in:

1.915 …..f12.26
,
8,48

1920…..f 14.443,9334
1916 …

12.29724

1921 .’,.,, 12.903,22
1917 ,.,,,12.492,49

1922 ….,,21.609,89
1918 , , , ,,14:735,8234

1923 ,,..,, 11.023,97.
1919 ,.,,.,, 14.787,1234

De winst ‘van 1924’
.

is voor liet eerst op de reserve
teruggebracht, ‘ui 20.350,3734 evenals ‘de volgende
jaren 1925 :
f
59.291,7334 (waaronder begrepen is

cle
stijging
‘der ‘effecten van
f
30.910,12 36).’-De winst

in 1920 ‘beiroeg f 34.141,01 Door ‘deze everbrenging

4, Januari 1928

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

.

OVERZICHT 1.

Boekjes
Aantal
Gemiddeld
Aantal
Totaal der

Jaar.
in
omloop
einde
i3evolking.
Tegoed.
inleggers
1000
tegoed
Aantal
inleggingen.
Totaal der
inleggingen.
terugbe-
terug
–

desjaars.
. ,
zielen.
elk boekje.
talingen.
betalingen.

1917
11892
92284
f

1.004.725 84.49
f

123.12
9908
f
576.052
6500
f
442.218

1918
12211
94089
,,

3.017.529
83.25
,,

129.7.8
9832
607.187
7008
615.409

1919
12805
94930
1.097.467
85.70
,,

134.89
11220
714.272
6863
654.371

1920
13382 94930
,,

1.153.805
86.22
140.91
12977
834.922
6994
799.263

1921
13986
107723
1.080.785
77.28
,,

129.83
12549
786.308
7422
,, 883.092
1922
14444
111883
,,

1.067.942
73.94
,,

129.10 10835
»
623.887
7231
706.488

1923
14427
112818
,,

1.054.654
73.10
,,

127.89
8842
»
622.893 7108
691.453

1924
14295 116058
1.046.608
73.21
,,

123.17
8659
,, 586.733
7296
624.173
1925
14687
119926
,,

1.103.251 75.11
,,

122.47
9621
,, 554.565
6163
519.938
1926
14758
122982
1.055.179
71.50
,, 120.-
–
9081
438.030
6715
,, 508.108
rond
rond rond

OvisazIcuT II.

Inleggers naar ‘den

Jaar1

Aantal
Bedrag van het tegoed naar den

1
Gemiddeld bedrag tegoed naar den
Landaard.

1
Landaard.

1

BI.

IN.I.l
S.
10.1E.
B.I.

IN.I.l

S.

0.

1
E.
.B.I.l
N.I.1
S.

10.

1
1917
2694
1
41

1
8312
1

480

‘1
‘229
f
264
.
957
1f
3.3661
/570.5871!
28.6571f
59.7.041
f
98,36

f
89,42
f68,651!
260,72

1921
2900
53
10889
1922
3044
58
11196 1923
2995
62
11226 1924
2980
55
11116
1925
2945
54
11542 1926
3058
57
11535

B. I.
=
Britsch.Indiërs.
N. 1. = Neder
Van
1921
af zijn de drie laatsten san

230.512′
10.283
7.7.423
269.745
3.688 736.625
282.323
7.356
701.924
250.947
8.387
724.844
295.574
4.730 740.032
305214
7.205
670.707
rond
rond

..Indiërs.
S.

Surinamers.

0. = Overigen.
engetrokken.

7,04
129,17
71,201
61,801
266,21

75,98

-,
75,30
68,811
87,411 210,86

73,93 150,80

.
72,091
80,361 175,40

74,45
1,94,03
70,46
63,60
65,79
118,65 62,53
152,49
65,20 87,60
64,11
‘126.41
58,14

E. = Europeanen.

1918
1
2708
1
40

8583
1
487
1
252

214.845 5.166 611.152

30.097 .67.085

79,33

1919
1
3068
1
44
1
8830
1
513
1
207

318.959 3.313 607.608 44.842 53.648 103,96

19201 2917

525
‘
192. 303.362
1
7.2381 688.4601 4 .1861 33.6781 104,-

79,48 88,62
94,27
84,02
100,37 99,97

naar de reserve, staat die post thans hoog:

f
113.189,13.
Tengevolge hiervan is de positie van de bank krach-
tig, maar een wijzere pohtiek zou naar ‘mijne mee-
nin.g zijn, ‘dat de ren’tevoet verhoogd werd, hetgeen
zonder •eenig bezwaar kan. Voor hypotheken wordt
gemakkelijk een rente van 8 pOt, gemaakt.

Hetzelfde verschijnael waarop ik boven wees, nl. de mindere ‘spaaraaamheid van ‘den Oreool, teeke’nt zich
eveneens af in Br’itach-Guyana. TJit het jaarverslag
van 1926 uit die Kolonie teeken i’k aan, dat deze be-
volkingsgroep in 1026 een ‘bedrag van $ 90.619,50 min-
der aanwees aan ‘spaargeld, dat is engeveer
f
225.000,

terwijl daarentegen ‘bij de Britsch-Indiërs de mindere

som slechts
$6.144,85
bedroeg, d.i. bijna f17.000. In
die kolonie nam het spaargeici van Chineezen en Por-
tugeezen toe, on’clemcheidenlijlc mat
f
10.000 en

f
12.000. Het meest ‘opmerkelijke, zegt 1et verslag, ‘is,
dat van het totaal bedrag aan spaargelden bi de spaar-
bank gestort $ 930.109,35 of
f
2.340.272, bijna 50 pOt.,

aan Britseh-Indiers ‘behoort, waar tagenover staat een
som van $ 802.960,19 of
f
2.007.400 aan Oreolen, ter-
wijl Port,ugeezen slechts een som ‘van $ 101.826,45

(f
269.565,-) en Ohineezen $ 35.149,39
‘( f
81.812,-)
op hun naam hebben. Vermoedelijk gebruiken die
groepen ‘daar ‘hun ‘spaargelden voor han’delsdoeiein’den.
Door ‘versterking van het reservefon’ds wordt ook daar
‘de geldelijke toestand van de bank venbeterd.

FRED. OUDSCHANS DENTZ.

BUITENLANDSCHE ‘MEDEWERKING.

HET ECONOMISCHE PROGRAMMA VAN DE

SOVJET-OPPOSITIE IN RUSLAND.

De heer Pail Olberg te Berlijn schrijft ons:
De bittere logica van ‘de ‘dictatuur heeft ge-wild,
(lat juist in de ju’bileu’mma’an’d, terwijl het ,,Kreml”

het ‘tienjarig bestaan van de Sovjetheersc’happij vier-
de, de strijd in ‘het Sovjetcommunisme de scherpste
vormen aannam.Inde ,,glorierij’ke” Novemberxnaanl
van dit jaar zijn’de’organistoren
van de Boisjewis-
t,ische revolutie, die tot voor kort nog ‘de erkende
leiders van het communisme waren, buiten de corn-
nunitische partij gesloten en ‘hebben zij’ hun eigen pro-
gramma ‘bekend gemaakt. (,,Plat.tf’orrn der Russischen
O’pposition”, uitgave ,,Fahue des Kommunismus”..
Berlijn 1.927). Oorspronkelijk hebben 13 leden van de
centrale commissie en van de centrale ,contrôlecoiu-
missie hun programma aan ‘het ,,P.olitbüro”, de hoog-
ste ‘politieke instantie van de Sovjet-Unie, ‘aange’oo-‘den. De publicatie werd echter in Rusland verboden;
de lin’ksche oppositie zag aic’h ‘daarom genoodzaakt
van de dukpersvrjheid van het democratische
Duitsc’hiand gebruik te maken.
Het ,.programma” beperkt zich niet alleen tot een
critiek op de bestaande toestanden, doch stelt daar
tevens een reeks positieve eischen tegenover. Voor
‘degenen, die zich een denkbeeld trachten te vormen
van de huidige toestanden in Rusland, is ‘het criti-
sche gedeelte uiteraard van meer belang. Het bevat
waardevol feitenmateriaal, ‘dat door personen bijeen-
gebracht en bewerkt is, ‘die om zoo te zeggen nog tot
‘gisteren op verschillende leidende posten in de Sov-
jetunie stonden en ‘die ‘daarom van de ‘binnenian’dsc’he
toestanden van het land volkomen ‘op de hoogte zijn.
Ditmaal kunnen de officieele bo]sjewistische publi-eisten de feiten niet terugwijzen met de simpele be-
vering, ‘dat ‘het hier gaat om een ,,eenzij’dige, lasten-
lijke e,nigrantencritiek”, rooals
‘zij
anders doen, wan-
neer een cri’tisoh onderzoek van de Sovjetre’pu’bliek
in het buitenland verschijnt.
Wat ‘het critische gedeelte ‘betreft, vallen den bui-

tenetaander voornamelijk twec dingen op. In de eerste
plaats de klacht over de slechte sociale toestanden en
het welvaart’stekort
bij
een groot ‘gedeelte ‘der bevol-

12

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4
Januari
1928

king en in •de tweede plaats do toenemende invloed

van het particulier bedrijf, .dat met de beginselen van

het communistisch dogma in een onverzoenlijke tegen-
stelling staat.

Tot staving vaii onze bewering zullen wij ons in

hoofdzaak beperken tot het geven van citaten. Begin-nen wij met den landbouw:

,,De ‘verpachting van den grond neemt van jaar tot jaar steeds grooteren omvang aan. Als pachters treden daarbij
hoofdzakelijk boeten niet grootgroüdbezit op, die de pro-
dtitiemicIde1en in hun handen hebbed.” (pagina 20)
In .plaaf. dat machines en crediet als hevel voor het
communisme dienen, geraken deze door de bank in handen
van de ,,Kulaken” en de rijken en’ ondersteunende uitbui-
tiug van de landarbeiders en cle arme en zwakkere boeren
in het midde.nbedrijf.” (pagina 20)

Zeer t,reffen.cI teekent ide oppositie de tegerewoor-

dige sociale en economische structuur van Rusland

als volgt: –

,,25.000.000
kleine boerenbedrijven vormen de bron van
cle kapitalistische stroomingen. De boven deze massa Oit-
komende. groep van de ,,Kulakeii” vdrwerkelijkt het proces
van cle oorspronkelijk kapitalistische accumulatie cii onder-
mijnt de positie •an het socialisme.” (pag. 7)

Over den treurigen toestand van de landarbeiders,

die een -getal van bijna 3Y2 millioe’n bereiken, (met
hun huisgezinnen zijn het tien millioen menschen,

wier ‘bestaan op loonarbeid berust), lezen wij o.a. het

volgende:

,,Slechts
20
pOt. van de landarbeiders zijn lid van de
vakvereeniging. Met de registreeiing van looncontracten
is nauw’elijks begonnen. Het loon van de landarbeiders is gewoonlijk lager dan het van overheidswege vastgestelde
minimum, (dat lager is dan het bestaansminimum P. 0.)
en dit lage loon •treft men zelfs heel vaak aan in cle over-
heidsbecirijven. Het reëele loon bedraagt gemiddeld niet
meer dan 63 pOt. van het loon van v66r den oorlog. De
arbeidsciag is zelden minder dan 10 uur, in het meerendeel
yan te gevallen is het practisch niet begrensd. Eet loon
wordt onregelmatig en met zeer , groote vertragingen uit-
• betaald.” (pagina
12)

Eve ‘hopeloos éia treurig ijs het met den ,,socialis-
tischen dpbodïv” en met den toestand vkn de arbei-

deis in de stad gesteld. Tot dusver bevr.edigt de con-surnet hieeidan 50 pOt. vaii zijn behoefte i.tit handen
• vân de particuliere kapitalis’ten. Zeer aanzienlijk is
de rol van de kâpitaJisten in de industrie. De parti-
culier kapitalistische iiïdustrié omvat 40’püt.
van.
de
geheele industrie. Het geheele economische proces
van het land voltrekt zich in hooge mate ahnorrnaal.
Woordelijk zegt het ,,progmamma”:

,,Het, chronisch achterblijven van de industrie, evenal
van het transportvezen, de electrificatie en het bouwbe-
drijf bij de eischen en de behoeften van de bevolking en het
maatschappelijk systeem van cle. US.R.R. ïn zijn geheel,
d,’,vingt het éconbmisch ‘leven in een keurslijf, vermindert
cle’
opbrengst en •den export van cle lantbouwproducten, be-
perkt den ini’oer tot het uiterste, jdrijft kostprijzen en prij-
eii in de hoogte, schept een labiliteit van.le Tscherwonez,
remt de ontwikkeling van de productieve krachten, ver-
traagt 4en groei van tle niaterieelen welstand van het
prol’etariaat en van de boerenbevolking, voert tot een be-
denkeljke toeneming van de werkloosheid, tot slechtere
woningtoestanden,’ ondergradf t de aaneekiluitiiig van in:
düstr,ie mët landbouw en verzwakt de weerbaarheid van
het land.” (pagina 25)

Nog’ steeds leidt de maissaconsu.mptid aan gebrek
aan goederen en aan hooge prijzen. Weliswaai werd
in de laatstejaren’ een groote ôamp’ane voor prijsver-
laging
–
gevoerd De resultaten van al deze maatrege-

l.eï ‘zijn echter
bijna
nihil. Want:

,,liij een ihionlscl b’rek aa’n goedeien voert de ‘zuive1e,
buraucratich ongeschikte verlaging van de gioothandels.
prijzen, daar zij in de meerderheid van •dê gevallen niet tot
den. arbeider en den boer
–
,doordringt, tot een verlies van
honderden, millioenen roebel voor te staatsïndutrie. Het
hieiuit ontstane verschil tusscicen grootha.14dels
;
.en d4ail-
prijzen is in het bijsondec bij den – particulieren ‘kapitalist
zoo verbazend groot, dat het, bij een jutsté pQlitiek, de
mogelijkheid biedt, een
deel:
an cle winsten van den -tus-
schenliandel in: handen :vau. de staatsindustrie
te-
houden.”

Een vernietigende en -ten volle gerechtvardigd
crit-iek geeft de Oppositie over het staatsmonopolie

van brandewijn. Dit experiment wordt als een volko-
men mislukking gekenschetst.

,,De staatsindustrie verliest aan brandewijn niet minder
dan het s’taatsbu4get uit cle brandewijninkomsten ontvangt
en dat eenige keeren meer dan de industrie zelf uit het
budget ontvangt.” (pag. 30) –

In de donkerste ikleuren schildert het ,,programma”

den toestand van ‘de arbeideraklasse. Als voorwaarde
voor de verhooging van het loon wordt steeds de eisch
van grootere ar-beidsinten-sitei-t gesteld. Kencmei’ken-d

is echter, dat het uitgavenibudget van een arbeiders-
familie sedert 1924f25 teruggeloopen is. –

,,De stijging van de huurprijzen dwingt tot het verhuren
van een deel van de woonruimte. De werkloozen komen
direct of indirect ten laste van het budget der arbeiders.
Dit budget wordt eveneens aangetast door de snl ,toenie
mencle consumptie van spiritualiën.” (pag. 11)

De woningtoestan.den van de arbeiders in -de steden
zijn beneden alle critiek.

,,De arbeiders
–
‘van ‘de grotste i-ndustriesteden
–
zijn dat
deel van de bevolking, dat met betrekking tot de woning-
toestanden er het slechtst aan toe is.” (pag. 12)

De werkloosheid neemt voortdurend toe.

,,Het aantal werkloozen groeit onvergelijkbaar sneller
clan het algemeene getal van de werksame arbeiders.”
(pag.13) . • ,
–

De werkloosheidsondersteuning, js buitengewoon ge-

ring. De medezeggenschap of de ‘z.g. arbei-dersdemo-
cratie is een ‘zuivere fictie. De verhouding tusschen

de bedi’ijfsleidingen en den arbeideraraad is van den
geest van wantrouwen doordrongen. liet-‘ aan-tal con-flicten
–
neemt onophoudelijk’ toe. De bedrijfsleidiiig
heeft- onbeerkte macht in ‘de bedrijven.

,,Aanneming en ontslag van arbeiders berusten in war-
kelijklieid geheel .alleen bij het bestuur.” (pag. 13) –

De hier weergegeven uitlatingen va d.e oppositie
berinsten op officieele onderzoekingen en ,pu’blicaties..
van de ‘Sovjet. Tegelijkertijd wordt van cômmunis-ti-
sche zijde duidelijk datgene bevestigd, wat onbevoor-
oordeelde, niet communistische studiën reeds sedert
jaar en dag vastgesteld hadden, doch – dat door de
regeeren-de partij van
‘4e
Sovjet-Unie pteods hardnek-
kig bestreden wordt.- Hplaps, eidigt met ‘decri,tjek
ook het positieve deel van het’ ,,programma”, wnfit aan
de practische voorstellen en hervormingen -,va,n de
Oppositie ontbreekt iedere werkelijke -basis.

Voor ‘zoover do alsthen van de ojijositie de ecdno-

miichen toestand van de arbeideisiiasse -betreffeh,
blijven zij bij vrome wenschen of eenvoudi-gë dema-
gogische oplossingen, dis-slechts tot döel kunnen heb-bed de arbeiders voor hen -te winnen.

Op agrarisch gebied eisc’ht de oppositie, -da-t men een efnd zal maken aan de vordbre ontwikkeling van
het welgestelde deel
t
-der boeren-bevolking.
Da
verpach-
tung van den ;bodem en arbeid in loondienst zulleh

•ki’achtdadig moeten worden ‘beperkt. De -belasting-‘
politiek, zookls trouwens de gehoele lan.-dbouwpol itiek;
zal uitsl’uiben.ct op ‘het belang der arme boeren en
lan-darbhi-dalsnrioeten worden in-gesteld.

– Helaas is de’ mogelijkheid niet uiesloten, dat het
centrale eoniité van ‘-de communistische partij op
p0-
litike gronden niet ongeneigd is de eicschen van de
oppozitie op -hert gebied van -den landbouw geheel of
gedeeltelijk orr te nemen in de hoop zoodoende de
beschuLdiging te ‘ontzenuwen, dat zij de belangen van

de rijke boeren al te sterk zou ontzien. Deze gézind-
held komt
:n-
-dé resolutie van het centrale comité
van 20 October 1927 (,,Prawda” van 23 November
1927) duidelijk ‘tot uitdrukki-ng.

Intussehen kan men slechts -hopen, -dat aan -derge-
lijke plannen geen uitvoering wordt gegeven; een’
-terugkeer tot -het oorlogscommunisme op het platte-
land zou de ernstigste gevolgen voor -de .geheele Rus-
sische volihuishouding niet zich mede kunnen
brengen. . – .

4
Januari
1928

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

13

MAANDCIJFERS.

EMISSIES
114
DEOEMBER
1927.

Staatsleeningen………………
f
5.687.500,-
zijnde:
Zvid.Amerika
Rep. Peru $2.500.000
6
O/
buit. Sinking
Fund Goud-obi. á 91
0/0
/

5.687.500

Prov.
en
Gemeentelijke Leeningen.. ,,
2.455.562,50
zijnde:
Nederland
Gemeente Apeldoorn
/1.440.000 4h
01

obi.
9734
°/……………
f

1.400.400
Gemeente Belinond
fl.085.000 4X
0/

obi. k
–

97y
4
0/……………/

1.055.162,50

Hypotheekbnken

…………..,,
724.25.0,-
zijnde:
Nederland Aandeelen
N.
V.
Dordrechtsche Hy.
potheekbank
f 250.000
155
O/ 1)
(waarop te storten 20
0/
s
)
……..
f

77.500
Pand brieven
Geldersche Hypotheekb.
f 650.000 5
0/

pandbr.

3O/………….f

648.750

Industrieele Ondernemingen ……,,
8.082.775,-.
zijnde:
Nederland
Aandeelen
N.V. Van den Bergh’s
Fabrieken
f
2.000.000
cert.v.aand.A bJ75o/0
f

3.500.000
Biscuitfabr. ,,Victoria”

f
225.000aand. hlCOo/0 f

360.000
Haagsche Automobiel Mij

f
100.000

aand.

A
ii
100
01
0
…………..f

100.000
N.V. Hengelosche Electr.
en Mechan. Apparaten
Fabriek (Heemaf)
f 2.000.000 .7
0/

prei.
aand. A 107 o/

……
f

2.140.000
N.V. Kon. Pharmac. fabr.
v/h Brocades Stheeman
& Pharmaciaf 381.000
aand. á 115
0/
…….
f

438.150
Olierafûnaderij ,,Zuylen”

f
54.000 aand. â 100
O/
f

54.000

–

f

6.592.150
Vereenigde Staten
..Aandeelen
Mc Keesport Tin Plate
Company 10.000 gew.
aand.

zonder

nomin.
waarde k $ 59’…….f

1.490.625

Handelsondernemingen

……….,,
500.000,-
zijnde:
Afrika
Aandeelen

,
Nieuwe Af rikaansçhe
flandelsvenn
f
500.000
6 oj

cum. prei. winstd

–
aand. á 100
0/. ……
f

500.000

Thee-ondernemingen

…………..,,
280.000,-
zijnde:
Nederlandsch-Indiê
Aandeelen
Landbouw Mij ,,Pasir
Kananga”

f

140.000
aand. 2e serie

200 o/
f

280.000

Diverse -Oultuurondernemingen
;.
. .
,,
400.000,-
zijnde:
Afrika

Aandeln,

CultuurMij ,,Gazi”
f 400.000 aand. á 100
0/0
f

400.000
–

Totaal ….

f_
18.130.087,50
–

1)
Insehrivingsk9ers voor aandeelhouders; vrije inschrij..
ving A. 180 °/

Totaal der emissies in Januari.

35 . 079 .00 0,-
Februari

48.089.825,-
Maart

44.212.687,50
April

30.640.692,50

Mei ……

73.681.545,-

Juni ……

65.618.045.-

Juli ……

45.078.750,-

Augustus..

46.297.500,-

September..

48.867.825,-
October

70.318.242,50

November..

35.678.900,-

December.

18.130.087.50

Algemeen Totaal …….
f 561.693.100,-

Voorts werd in de afgeloopen maand hier te lande de in-
schrijving opengesteld op 8 i/
o
cum. pref. en gewone aandeelen
Venezuela Telephone and Electrical Appliances Co. b. 10501
en op de volgende obligatieleeningen:
Rente- Emissie-

Guldens voet

koers
Parochie H. Urbanus, Ouderkerk
(conversie) …………………270.000

5
o/

99o/
Clemens Hofbauer Huiswerk te
Belcke …………………….150.000 71
O/

99o1

E. E. Z. Z.
Ursulinen te Budapest.. 240.000 74
ol
o

97
0
/s
Kerkbestuur van de H. Agatha te
Zandvoort………………….150.000

5
oj,

98jol
o

Congregatie van het Allerheiligste
Sacrament …….
……………165.000 6 O/
Pauselijk Liefdewerk van den H.
Apostel Paûlus ……………..750.000 5 0/0

9901
Bouwvereeniging van het Herz
Jezu te Lindlar…………….125.000 7
0
/0

10001
E. E. P. P. Redemptoristen te
Warschau ………………….125.000 8 o/

98o1
Parochie van den H. Paulus te
Göttingen ……………… …. 120.000 71 0/
t
,

991°1

RIJKSPOSTSPAARBANK.

OCTOBER

1925

1926

1927

Inlagen …………
f

9,927.890
f

9.791.329
f
10.385.323
Terugbetalingen … ,, 10.857.222,, 10.881.439 ,, 10.989.295
Tegoed der inleggers
op ultimo ………..303.236.785 ,,312.552.911 ,,321.690.695
Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
op ultimo . …. …..,, 41.892.200

41.945.450

42.146.200
Spaarbankboekj es:
Aantal nieuw uit-
gegeven

10.296

10.463

10.649
Aantal geheel af-
betaald

8.085 .

6.852

7.055
Aantal in omloop
op ultimo

1.981.947

2.008.865

2.041.063

POSTOHEQUE EN GIRODIENST.
(In duizenden guldens).

November 1927

November 1926

Aantal 1 Bedrag Aantal 1 edrag

Aantal rekeningen
op uit°
.
…………128.524

119.191
Bijschrijvingen …. 1.477.151 408.080 1.230.644 397.048
wegens:

0

–

a.
Stortingen …….629.277 105.992

522.720 102.333
b.
Overschrijvingen.
van andere rek. 847.776 280.006

707.827 278.652
van Ned. Bank.

98

22.082

97

16.030
c.
And, onderwerpen

31

Afschrijvingen …. 973.619 411.016

859.183 403.070
wegens:
a.
Chèques ………222.325

69.455

204.781

68.743
b.
Overschrijvingen.
van andere rek. 737.995 280.006

620.986 278.652
van Ned. Bank

949

61.511

, 754

55.638
c.
And. onderwerpen

12.350 .

45

32.662

36
Gezamenlijk tegoed
op uit°

86.161

85.091
Bedrag der beleg-
ging i)

69.188

57.378
1) Het bedrag, dat vroeger tegen vergoeding van rente
aan de schatkist werd verstrekt, wordt tegenwoordig, voor
zoover het nog niet voor vaste belegging is aangewend, te
zamen met andere bedragn in rekening-courant met het
Staatsbedrijf der posterijen en telegraf ie begrepen e
4
is
daaromnietmeerinhetbedragderbeleggingbegrepen.

14

ECONOMISCH-STATTSTTSC1EBERiCIiTEN

4 januari1928

GIRO-KANTOOR DER GEMEENTE AMSTERDAM.

October 1927

11

October 1926

–

Giro’s
(eenzijdige ver-
miIli
1
enen

Aantal
m

Aantal
melding)
–
Girobetalingen aan
gemeenteinstellingen
f
12.4
21.079
f
10.9
17.782
Girobetalingen aan particulieren
,, 15.8
76.455
,,20.7
79.763

Geldomzet.
,,

4.6
6.826
5.-
6.836
,,

6.9
28.985
,,

7.1
29.212
Ontvangsten

…….
..

Part.rekeninghouders
,, 19.-‘
31.276e
,, 18.8′
28.373e
Waarvan

rekeningh.
Betalingen

………..

•
welke gelden voor 1
jaar

vast

hebben
gedeponeerd …….
,,

9.2
3.416
,,

8.4
2.938′

1)
Gemiddeld saldo te goed.
2)
Einde der maand.

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.
**4
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

OPEN MARKT.

1927
1926
H
1914

ec.
31 Dec.
6131
19123
12117
27131
28 D.’25/
20124
Dec. Dec. Dec.
Dec.
2Jan.’26
Juli

Amsterdam
Partic. disc.
4Iji-/i,
4
116
-9
116
4
116
–
1I6
43
18_
1
12
312
312_314
3119-3116
Prolong.
–
5.1/
4

4
1
125
4
1
125
4_
1
13
4-5
211
4
_31
4

Londen
Daggeld
. .
35
1
1
2’1-311
3.411
4

3.411
4

3.511
3

2
2
12.5
1
/2
114-2
Partic.dtsc.
411
45116-31s
42134.315
4116
4
1
13_
9
14
471
2114_3/4

Berlijn
Dage1d ..
8-10
4
1
1310
5
1
1-81
5
1
12-8
1
12
4
1
12-10
7-11
–
Partic.disc.
30.55 d…
7
6
3
/4-7
7
61
4
-7
471_5
6314
–
56-90 d…
7
63/
4
_7
7
63/44
4
/8
–
18
6314
2
1
/-
1
1
2

Waren
–
wechsel.
712
–
14
-71
1e
73
14
7/8-11
7114.315
5186
8315_314
–

Nee, York’)
CaIl money
511
5
_31
4

511
3
_31
4

45
1
14
4
1
14
5-6
1
14
6-11
4

l
3
/e2lji
Partic. disc.
33/
s

3
3
18
3318
33/
s

37J
3i/
–
1) Cali money-koers van 30Dec. en daaraan voorafgaande weken tjm
Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
New
York’)
Londen
*)
Berlijn
)
Parijs
S)

Brussel
)
Batavia
1)

27 Dec.

1927
2.47%
12.07s1
59.12*

9.734 34.604
100
28

,,

1927
2.4711
16

12.06s1
59.06
9.73

34.59
(00
29

,,

1927
2.471/
8

12.07
59.064
9.734 34.584
100
30

,,

1927
2.4751
12.07h
59.04 9.74

34.604
100
31

,,

1927
2.47s1
12.071
5

59.04
9.74

34.604
100
2 Jan. 1928
2.4771,
0

12.08h
59.044
9.744 34.61
1001/
Laagsted.w.
1
)
2.47l,
12.06%
59.02
9.72

34.57
99s
Hoogste d.w’)
2.4751,
12.0851
8

59.13
9.744 34.62
26 Dec.

1927
–
–
–
–

1
–
–
19

,,

1927
2.4711
18

12.07s/
8

59.094
9.734 34.594
7/8
Muntpariteit
2.48%
12.10%
59.26
48.-
1
34.59
100

‘) Noteering te Amsterdam.
*5)
Noteering te Rotterdam.
1) Particuliere opgave.

Data
serland
Weenen
)
Praao
1
Y
Boeka-
rest’)
Milaan
*5)
1
Madrid
*5)

27 Dec.

1927
47.80
34.97%
7.33
1.52
13.05*
41.43
28

,,

1927
47.78%
34.90
7.33
1.52*

13.04* 41.25
29

,,

1927
47.78%
34.92%
7.33
1.51
13.01*

41.34*
30

,,

1927
47.78
34.95
7.33
1.52
13.04*

41.87
31

,,

11127
47.78
3495
7.33
1.52
13.064
41.85
2 Jan. 1928
47.79-
34.97%
7.34
1.524
1308
42.28
Laagsted.w.i)
47.75 34.85
7.31
1.471

13.02J
1

41.15
Hoogsted.w’)
47.82%
35.02’1
7.36 1.55
13.10
42.50
26 Dec. 1927
–
–
–
– –
19

,,

1927
47.76%
34.97% 7.34
1.52*
13.42* 41.28
Muntpariteit
48.-
35.-
1)
48.-
48.-
48.-

)
Noteeriog te Amsterdam.
5*)
Noteering te Rotterdam.
Particuliere opgave.
Wettelijk gestabiliseerd tusschen 7.534j
5
en 7.2112.

Data
Stock-
holm *hagen5I
‘-Kopen-1
Oslo
Hel-
sing-
fors’)

Buenos-
Aires’)
Mon
treal’)

27 Dec.

1927
66.85
66.35
65.87*

6.23
105%
2.47i1
28

,,

1927
66.83
66.30
65.80
6.22*

105%
2.469/
4

29

,,

1927
66.82*

66.30
65.80
6.23
105%
2.461
4

30

1927
66.80
66.32*

65.82k
6.23
105%
2.46i1
31

,,

1927
66
.7
2
*
66
.
32
*
65
.
82
* 6.23
105%
2.47
2
Jan.
1928
66.75
66.374 65.90
8.23*

105%
2.47
Laagsted.w.1)
66.60 66.25
65.70
6.21
105%
2.46%
Hoogste
d.wi)
66.85 66.40
65.90
6.26
106
2.47%
26 Dec.

1927
–
–
–
–
–
–
19

1927
66.80
86.35
65.85 6.23
105%
2.47s1
ltluntpariteit
86.67 86.67
66.67
6.26*
105s1,
2.48%
.1 ru1eering te jtmsleruam. •) INOt. te esotteraam. ) rari. opgave.

Laatstbekende noteeringen te Amsterdam en Rotterdam op
2 Januari 1928 voor
telegrafische
uitbetaling op:

Gulden per
Pan
oers
Bank-
d
isconto

Euro pa.
Londen
S)
£
12.104
12.08h
44
Berlijn
5)
100
Mark
59.26
59
.
04
*
.7
100
Franc
48.-
.9.744
-.

4
100
Belga

..

34.59
34.61
4*

Parijs

)………….
Brussel
5)

§)

……..
100
Franc
48.-
•
6.914.
Zilrich

) ……….
10-0

,,
48.-
47.79
34
Luxemburg
………

100
Kronen
..
50.41
1)
7.324
5
Weenen
S)
100
Schilling
35.-
•
34.974
64
100
Pengö
50.41
3)

43.30
6

Praag
…………..

100
Lei
48.-
1.524
:

6
100
Leva

..

48.-
1.78
10

Boedapest

……….

100
Dinar
48.-
4.36
6
Turksch
£
10.93
1.284.
100
Drachme
48.-
3.30
–
10
Athene

…………
Milaan
5*)
100
Lira
13.09 13.08
7

Boekarest

……….

Madrid
*5)
100
Peseta

..

48.-
42.28
5

Sofia

…………..
Belgrado
…………

Escudo
2M84
0.124
–

8
Kopenhagen
5)
100
Kronen
–

66.67
66.374
5
Oslo 5)
100
66.67
65.90
•

5

Stamboel

……….

Stockholm
5)
100
66.67
66.75
3
4
0
10
..

100
IJs!. Kr.
66.67
54.70

Lissabon
…………

100
Zloty
48.-
27.80
8
Kovno (Litauen)

..

100
Lita

..

24.88
24.60
7
Riga (Letland)
100
Lat

–
48.-
47.75
..

7
Reval (Estiand).
..
100
Eet!. Kr.
66.75
66.50
8
Eelsingfors

……
l00Finnmrk.
6.264 6.23

–
6

Reickjavik
……….

I’.Ioskou

…………
Tjerwonets.
12.80
12.80

Warschau

……….

..

(lORoebel)
100
Gulden
48.40 48.25
6
ns.
Aerika.
Danzig…………

NTew-York
5)
$
24876
2.474
34
klontreal

……….
Canad.
$
2.4876
2.47
vIexico

………..
Mex. Dollar
–
1.204
Buenos Aires ……
..
Peso (papier)
1.0568′
1.054
La Paz (Bolivia)
Boliviano
0.97
0.904 Rio
de Janeiro
Milreis (pap.)
0.8075
8

0.294
Peso (papier)
0.9080′
0.307
74
h
84
Bogota (Columbia)
Peso
2.42
2.414
–
STalparaiso
………

uito (Ecuador)

.
–
Sucre
1.21
0.4960
Lima (Peru)

…….
Per.
£
12.104
9.86
k[ontevideo (LJrug.)
Peso
2.5725
–
2.564
jaracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
–
0.4840
Paramaribo

……
Gulden
1′.-
0.9768
Willemstad (Curaç.) Gulden
1.-
1.014
–
an José
(C.
Rica)
Colon
0.6220
0.62
Quetzal
2.4875
2.474
klanagua (Nicarag.)
(Jordoba
2.484
2.456
anSalvador(Sa1v.)
Colon
1.2440
–

1.2330
Azië.
Jalcutt

………..

..

Rupee
0.807
0.914
7

uatema1a
………

Batavia

……….
Gulden
I.C.
1. –
1.0011
8

-4
E(
obe

…………
Yen
1.24

–
–
1.15.4
5.48.
Dollar

..

1.26

–
ong Kong

…….
..

Taël
–
.1.594
ihanghai

………
Straits Doll.
1.4125
–
1.42
tianilla

……….

..

Phil.
PesÖ
1.214

•
1.224
Bangkok
……….
Tical
0.914 1.124

singapore

……….

reheran (Perzië)
.
Kran
0.24
Afrska.

..

–
aapstad
£
12.104
12.064
6
dexandrië ……..
Egypt.
£
12.42
12.39.
Australië.
4e1bourne, Sidney

.

en Brisbane
.
£
12.104 12.054
Iieuw Zeeland
£
12.104
12.054 2Pariteit der voorm. Oostenr. Kroon.
2)
Goudpeso. ) Milreis Goud. -.
)Not. te A’dam.
a
)
Id. te Rdam. 0v. not, part. opg, §) 1Belga=5trank.

4 Januari 1928

ECQNOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN

.15

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D a
Londen
($ per £)
Parijs
($ P.
IOOfr.) ($
Berlij
n
p. 100 Mk.)
Amsterdam
($ p. 100 ‘gid.)

27 Dec.

1927
4,881
3,933
23,92
40,46%

28

,,

1927
4,88
111
32

3,9311,
23,90
40,47

29

,,

1927
4,8871
3,9371,
23,90
40,47%

30

,,

1927
4,88e1
8

3,93%
23,87/4
40,43%

31

,,

1927
4,88%
3,935,,
23,87%
40,43/4

2Jan.

1928
–
– –
–

3 Jan.

19271
4,8571,
3,95%
23,7834
40,02%

Muntpariteit
.
.

4,8667 19,30 23,81%
4031

TE LONDEN.
KOERSEN

Plaatsen en
Noleerings-
17
Dec.
24
Dec.
1
26131
Dec.
1927
31
Dec.
Landen
eenheden
1927
1927
1Laagste
l
Hoogste
1927

Alexandrië. .
Piast.
p.
9734
97/4
97 7/
1C

9791
10

97/4

Athene

.. ..
Dr. p.
£
366e
366%
365%
367 366%
Bangkok … Sh.p.tical
1110
W
I
I

111011,
1110 1110
1
,
1110k

Budapest . ..
Pen. p.
£
27.901
27.9
27.89 27.93
27.94

B. Airesl). ..
d. p.
$
47
lelie
4749114
4751
47271
47131,
6

Calcutta
.. ..
Sli.
p. rup.
1j6
7
1
84

1/6
7
/
16
3
1
33

116118
3l67184
Constantin..
Piast. p.
£
940
940
935 945
940

Hongkong ..
Sh. p.
$
21011
2/0
7
1,
3
)
2/0%
211
1
1
10

2
1011
Sh.p.yen
1/
1
011
1/10
1/10′!,
1/11k
1111′
Lissabon
1)
. .
d.
per Esc.
2
71
2
7
116
2
13
1
32

2
25
1
32

2hI1
Kobe

………

d. per
$
24 24
23
25
24
Mexico ……..
Montevideo
1)

d.per$
51
51
50% 51%
51

Montreal1)
..
$
per
£
4.88
4.88+
4.8871
8

4.89k
4.89

R.d.Janeiro
1)
d.
per Mii.
569164
5l5;,
6

5571„
561
94
529132
Shanghai
. . .
Sh. p. tael
27
9

217%
8)

2/7
2171/
8

217hj,

Singapore. ..
id. p.
$
214
7
1
84

2/4
7
/
94

214
2
2/4k
Valparaiso
1).
$
p.
39.36 39.35
39.36
39.36 39.36

Warschau ..
Zi. p.
43%
1
43%
43.40
43.60 43.50
t)
Telegrafisch transfert.
2
)90
dg.
3)
nono.

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)

Londen’) N.York’)
Londen
26 Dec. 1927..
–

-:
26 Dec.

1927
–
27

,,

1927..
–

57%
27

,,

1927

–
28

,,

1927..

2671,
0

575,
28

1927
84/11%

29

,,

1927..

269/,

57%
29

,,

1927
84111%
30

,,

1927..

2631
8

57/4
30

,,

1927….
84/11
31

,,

1927..

26%

573,
31

192″
….84/11

1 Jan. 1927.. 25′

–
1

Jan.

1927….
–

20 Juli

1914.. 24i1
6

5411
8

20 Juli

1914… .

84111

‘)ln pence p.oz.stand.
2)
Foreignsllver In 4c. p.oz.fine.
3)
insh.p.oz.fine

STAND VAN ‘s
RIJKS KAS.

Vorderingen.

1
22 Dec. 1927 29 Dec. 1927

Saldo bi) de Nederlandsche Bank….
f
52.216.800,69
/
56336.673,66
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
2.288.983,71
,,

156.256,35.
Voorschotten
op
ultimo Nov. 1927 aan
de gem.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
de Rijksinkomsten belasting ……..
39.225.843,06
,,

39.225.843,06
,,

10.820.813,66
..
,,

10.829.061,21
Voorschotten aan Suriname………..
Voorschotten aan Curaçao
……….
…87.581,47
–
130.611.845,62
Kasvord. weg. credietverst. a/h. bulteni.
Daggeldleeningen

tegen onderpand.
,,
123.501.732,05
,,

van Staatsschuldbrieven

……….
41.960.470,-
,,

33.009.730,-,
Saldo der postrekeningen van Rijks-
21.313.267,84

…

,,

20.874.044,58
comptabelen

……………………..
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.,
T
.

en

T.
‘)…………………………..
Id.
op
andere Staatsbedrijven
3)
–

2.64
,

5.348,03
–
,,

2.645.348,03

Verplichtingen.

Voorschot door de Nederl. Bank
–
–
Schatkistbiljetten in omloop’) ……..
fl03.526.000,-
/
103.526.000,-
Schatkistpromessen in om1oo

……
Waarvan direct bij de Ned. Bank..

36.350.000,-
,,
36.350.000,-

11.835.421,-
11.926.262,-
Schuld a. d. Bank
v.
Ned. Gemeenten

…
.

Id. aan’ Ned.-Indit

………………
17.719.825,46
,,

20.804.965,66
–
,,

137.794,33

Zilverbons in
omloop ………………..

Id. a.
n.
Alg. Burg. Pensioenfonds
2)
..,,
3.326.292,54
,,

3.144.315.10
Id. aan

Curaçao………………………..

Id. a.
Ii.
Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.
2)..,,

….

23.743.778,49 28.607.894,38
1.340.000,-
,,

1.340.000,-
Id. aan andere Staatsbedrijven’)……….
Id. aan diverse Instellingen
2)

……….
5.372.217,17
,,

4.969.656,78
1)
Waarvan
f
12.056.000 vervallende
op 1
Juli 1929.
2)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH-INDISCHÈ
VLOTTENDE SCHULD.

1 24 Dec. 1927 1 31 Dec.1927

Vorderingen:
Saldo bil ‘s
Rijks
kas …………….
.fl7.720.000,-
Saldo bij de Javasche Bank …………22.474.000,-

Verplichtingen:
Voorschot uit ‘s Rijks kas aan N.-lndit

–
Voorschot Javasche Bank aan N.-lndië

–
Schatkistpromessen in omloop ……..
,,
300.000
1
–
Muntbiljetten in omloop ………….,31.138.000,-
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds..
,
713.000,-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank.
•
1.050.000,-

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 2 Januari 1928.

Activa.
Binnenl.Wis-IHfdbk. f 118.318.663,86
sels,Prom., Bijbnk.
,,

6.776.965,73
enz. in disc.( Ag.sch. ,, 13.770.149,43 f

138.866.379,02
Papier o. h. Buitenl. in disconto…. .

–
Idem eigen portef. .

180.748,279,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nog niet af gel. «

180.748,279,-
Beleeningen Hfdbk.
f
49.030.647,20
.ncl.
vrsch.
Bijbnk.
,
7.851.659,57
in rek.-crt.
Ag.sch.
,,
80.798.679,68
op onderp.

f
137.680.986,45

Op Effecten.. …
…
f 132.842.086,45
OpGo’ederenenSpec. 4.838.900,- 137.680.986,45

Voorschotten a. h. Rijk …………….
,,

–
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
….
.
.-. f
67.764.045,-
Muntmat., Goud ..
,,
332.325.92(1,01

f
400 089.965,01
Munt, Zilver, enz. •
,,
27.667.373,20
Muntmat. Zilver.. ,
–
427.757.338,21
Belegging
1
1 kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds ……………………
,,

23.645.107,27
Gebouwen en Meub. der Bank……… ,,

5.000.000,-
Diverse rekeningen ……. – – – -. .. ….
… ,,

81.139.694,09

f

Paasiva.

994.837’/84,0

Kapitaal …………… …. . ……… . – – (

20.000.000,-.
Reservefonds ……… …… . .
…
.

,,

7.027.840,39
Bijzondere reserve ……..
…
.’.
….
..
– ,,

8.000.000,-
Pensioenfonds …………………. ..

4.821.284,73
Bankbiljetten in omloop…………

,,
840.031.910,-
Bankassignatiën in omloop………..
,,

1.139.444,10
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f
47.258.488,32
saldo’s:
‘t
Anderen
,,
53.756.159,14
,,

101.014.647,46
Diverse rekeningen – – …………
,,

12.802.657,36

f
994.837.784,04

Beschikbaar metaalsaldo …..
…
…….
f
238.862.329,09
Op de basi8 van
‘,
metaaldekking ,, 50.425.128,97
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigdis.
,,
1.194.311.654,-

Voornaamste posten in duizenden guldens.

Goud

Andere Beschikb. Dek-
Data

Circulatie opeischb. Metaal- k
Munt
1
Muntmat.

scJg
..
fn saldo

2 Jan. ’28 67.764 332.326 840.032 102.154 238.862 45
26 Dec. ’27 67.789 332.202 798.784 99.163 248.288 48
19

’27 67.790 322.287 789.215 85.452 242.755 ‘ 48
12

’27 67.804 322.287 802.511 75.397 242.045 48
5

’27 67.820 322.286 823.454 63.280 239.416 47
28 Nov. ’27 67.829 322.286 811.211 67.846 241.454 47

3 Jan. ’27 60.824 352.513 865.706 33.148 260.592 49
25 Juli ’14 65.703 96.410 310.437

6.198 43.521
1
) 54

1 (flUUL

–

Belee-
1
CUJJLCt

£..flVCIC
Data.

1
bedrag
1
p0r7sen
1
1 op het 1 reke-
Idisconto’slreehtstreeksl ningen 1 buiten!. 1 ninaen
21

2
Jan. 1928
138.866
–
137.681
180 748
81.140
26 Dec.

1927
115.144 132.091
168.225
76.042
19

1927
120.676
127.186
158.178
73.763
12

.1927
136991
–
121.118
155.599
69.184
5

1927
150 299
–
127.582
144.690
66.758
28Nov.

1927
151.729
–
131.388
145.136
55.646

3 Jan. 1927
83.189
–
151.805 187.177
67.622

25 Juli

1914
67.947
14.300
61.686
20.188
509
1)
Op de basis
van
‘/s
metaaldekking.
2)
Sluitpost
activa.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
c
Andere
opeischb.
Discont.
D’

k
ng’

26 Nov.

1927..
1.141
1.448
554
845 460
19

1927-
1.130 1.469
544 849
519
12

1927-
1.120 1.530
686
845
525
5

1927..
1.131
1.644
667 857 541
29 Oct.

1927-
1.158
1.588
622
865
487

27 Nov.

1926…
‘1.021
1.431
1.292
928 463

5 Juli

1914..
645
1.100
560
735 396
1)
Sluitpost der activa.

/ 20.805.000,-
20.143.000,-

300.000,-
31.338.000,-
713.000,–
965.000,-

16

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4′
Januari 1928
1

JAVASCI-IE BANK.

Voornaamste poeten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste wiken zijn telegrafisch ontvangen.

Data

Goud

Zilver

Circulatie
opeischb.
metaal-
schulden
saldo

31Dec.1927

19.30

319800

55.400 121.260
24 ,, 1927

196.600

319.200

56.100 120.940
17 ,, 1927

195900

323.600

51.300 120.920

3Dec. 1927 178.604

17.665 318.023

63.838 120.230
26Nov.1927 178.687

17.376 316.660

66.288 119.769
19 ,, 1927 182.904

17.143 319.610

68.938 122.612
12

1927 18.737

17.109 323.676

70.253 121.362
1Jan.1927 197.209

28.861 320.011

64.527 149.931
2 Jan. 1926 189.868

40.399 355.051

44.394 151.025

25 Juli 19141 22.057

31.907

110.172

12.634 . 4.8422)

Dek-
Data
Dis-
conto’
s _____

buiten
N.-Ind.
betaalb.

Wissels.

–

…
tverse

ta
Belee-
ningen
si
1

reke-
1

ningenl)
1

ngs-
percen-
lage

31Dec.1927
169.500

•S
52
24

,,

1927
170.900
52
17.

,,

1927
173.200

*S*
52

3Dec. 1927
–
12.462

24.309
1
121
.
31
0

31.819
51
26Nov.1927
12.597.

24.291

1118.796

35.395
51
19

,,

1927
12.197

23.631 1123.414

33.447
51
12

,,

1927
11.800

27.649
i
126.619

32.139
51
1Jan.1927
12.043

19.607

89.911

43.548
59
2Jan.1926
15.669

20.542
1

55.522

82.267
58
25 Juli1914
7.259

6.395
J

47.934

2.228
44
1)
Sluitpost activa.

1)
Basis ‘/s metaaldekking;

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten, onder bijvoeging der Currency
Notes,
in duizenden nonden sterlin2.

Data
Metaal
‘zrculatie
II
Currency Notes
Bedrag
Ban kbil.
1
00v.
Sec.

28 Dec.

1927
152.409 138.711
299.791 56.250
250662
2

1927
150.381
138.779
300.798
56.250
251.230
14

,,

1927
14.909
137.249
298.290
56.250
248.649
7

1927
149.710
136.805
297.819
56.250 248.166
30 Nov. 1927
149.919
136.905
295.753
56.250
245.988
23

,,

1927
151.490
135.214
293.328
56.250
243.646

29 Dec.

1926
151.119
140.785
296.461
56.250
246.248
22 Juli

1914
40.164
29.317
–
–
–

D
ata
00v.
Sec.
Other
.Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
R eserve
kDek

28 Dec.’27 48579
74.449
14.562
123.975
33.447
2411
5

21

’27 42.984 64.955
18.445
102.902
31.352
25
2
81
16

14

’27
41.309
54.744
8.721
101:842
32.410
2911
26

7

’27
47.386
55.069
7.434
109.828
32.655
27
7
/8
30 Nov. ’27
41.275 57.355
18.372
95.183
32.764
2871
8

23

,,

’27 40.895 55.407
16.761
97.772 36.026 317/,,
29 Dec.’26
34.168
96.659
11.632
131.343
30.084
21
22 Juli ’14
11.005
33.633
13.736
42.185 29.297
52
‘) vernouaing iusscnen ‘eserve en ueposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen franca.

Data
Goud
Waarvan
in het
1

1
lZilverl Te goed
in h t
–
Wis

Waarv.
B 1
buiten
1.1)
1
buitenl.
sels
ningen

29Dec.’27
5.545
1.864
1
343
53
2.166
8
1.674
22

,,

’27
5.545
1.864
1
343
51
1.241
S
1.719
15

,,

’27
‘
5.545
1.864
1
343
50
1.396
7
1.737
8

,,

’27
5.545
1.864
1

343
58 1.372
9
1.777
1

,,

’27
5.545
1.864
1
343
58
2.087
7
1.699
30Dec.’26
5.549
1.864
341
83
4.437
11
2.083
23Juli’14
4.104
–
1
640
–
1.541
8
769

Buit.gew.
1
Schat-
1
Diver-
1

J
Rekg. Courant
Data
voorsch. old.
Staatl
Ikistbil-I
j
e
tt
en
2)j
sen3)
Circulatie
1

1
1
c

[ern
Staat

19Dec.’27
24.550
5.881
26.551 56.551
10.481 26
22

’27
24.550
5.880
25.793 55.806
10.460
32
15

1
27
24.650
5.874
25.320
55.811
10.710
12
8

,,

’27
25.000
5.869
25.512
56.233
10.703
34
1

,,

’27
25.250
5.852
24.561
55.465
10.221
45
30Dec.’26
36.000
5.576
5.010
52.907 5.894
14
23Juli’14
–
– –
5.912
943
401

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in miljoenen Reichamark.

•
Daarvan
Deviezen
Andere
–
Data
Goud
bij bui-
als goud-
wissels Belee-
–
tenl. circ.
banken
1)
dekking
geldende
en
cheques
uingen

23 Dec. 1927
1.860,6 77,2
279,4 2.416,9
44,1
15

,,

1927
1.860,7 77,2
286,2
2.270,5
58,6
7

,,

1927
1.861,0
77,2
278,5
2.392,2
42,3
30 Nov. 1927
1.857,0
73,0
282,4
2.482,8
86,3
23

,,

1927
1.856,0
71,9
285,7 2.116,1
27,1
23 Dec.

1926
1.805,9
170,3
472,0 1.412,7
29,4
30 Juli

1914
1.356,9
– –
750,9 50,2

a
D to
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Activaz)
latie
Crt.
Passiva

23 Dec.

1927
93,4
474,9
4.046,4
567,4 254,2
15

1927
93,4
477,3
3.931,4
525,1
296,7
7

1927
93,4
.502,5
4.043,7
500,1
325,5
30 Nov. 1927
92,1
512,2
4.181,3
484,6
343,2
23

,,

1927
92,1
604,1
3.583,3
767,2 357,8
23 Dec.

1926
91,0
527,0
3.298,1
585,4
219,3
30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
–
,
–
.i w.u. zçcntenuangcnejne
Zi, i, 6
Dec., U, 2 Nov. ’21,
23 Dec. ’26, resp. 30; 28; 30; 17; 166; 77 miii.
NATIONALE BANK VAN’ BELGIË.
Voornaamste oosten in millioenen Bpis

Data

Goud
.
.,j

W
Rekg.
Crt.

‘c

1927
L L
0

————-
29 Dec.
719
525
–
585
35
–
2.043
32
183
22

,,
718
468
43
545
30
394
1.994
4
158
15

,,
714
462
43
541
33
400
2.006
27
118-
8

,,
707
440
42
517
32
400
2.000
81
17
1

,,
707
438
42
506
41
400 2.016
18
60
29 Dec.2
620
447
38
492
37
400
1.789
17
201′
-, .ttau uc scHatKist geceueera.
‘)
Iii.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BA.NKS.
Voornaamste nosten in millioenen rinlla.,-

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
betaal
–
middel,
Zilver
Totaal
Dekking
F. R.
In
her-.
disc. v. d.
In de
open
bedrag
Notes
etc.
member
markt
banks
gekocht
14Dec.’27
2.792,2
1.633,0
125,8
495,0
381,1
7

,,

1
27
2.826,7
1.576,9
12(3,5
443,9
380,0
30Nov.’27
2.805,0
1.525,5
134,9
477,0
354,7
23,,

’27
2.859,9
1.610,8 132,7
418,3
326,7
16

,,

’27
2.889,4
1.607,4
137,2
367,4 333,8
9

,,

’27
2.909,9
1.550,6
131,6
–
460,6
–
336,4
15Dec.’26
2.830,7
1.491,6
121,3
562,3
384,1

Belegd
I
in u.

.
es
Totaal
GoudAlgem
Data
‘
Gestort
1

Dek-
Dek-

___________
Gov.Sec.
n
circu-
latie
1
Kapitaall
kings-
1

perc.’)
kings-
1

perc.
2)

14Dec.’27
597,9 1.766,7
2.448,0
132,3
66,2
.69,2
7

,,

’27
604,2 1.749,8
2.427,3
131,7
67,7
70,7
30 Nov.’27
547,8 1.716,6
2.413,2
131,7
67,9 71,2
23

,,

’27
621,2
1.728,7
2.435,8
131,6
68,7 71,9
16

,,

’27
704,8
1.706,4
2.566,0
131,6
67,6
70,8
9

,,

’27
530,2
1.734,7
2.423,3
131,4
69,9
73,1
15Dec.’26
478,2
j
1.840,1
2.392,5
124,8
1

66,9
69,7
.vgcnuvvropeiscnoare scnuiaen:
F. R. Notes en netto deposito. 2) Verhouding totalen voorraad munt-
materiaai en wettig betaaimiddei tegenover Idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Data
Aantal
banken1

Dis-
1

conto’s
en
beleen.

•
1

Beleg-
1

gingen

Reserve
.btJ de
F.
banks

1.768

Totaal
depo
–
sito’s

I

arvan
1
Wa
time
deposits

7Dec.’27
656 15.273 8.348
20.428
1

6.468
30Nov.’27
659
15.214
6.329
1.760
20.438
1

6.473
23

,,

’27
659 15.130
6.313
1.759
20.287
I

6.448
16

,,

1
27
659 15.130
6.293
1.826
20.503
I

6.424
9

,,

’27
660
15.084
6.088
1.756
20.056
1

6.405
8Dec.’26
690
14.342
5.531
.1.660
18.778
1

5.780

-)
waarvan ucscnivaar ‘403 mililoen. ‘) in uisconto genomen wegens
voorsch. v. d. Staat aan buiteni. regeeringen.
8)
Siultpost activa.
a.0 net eiuu van ieuer Kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

4 Januari 1928

ECOOMISCHTATSTtSCHER1CHTE14

17

—–EF’FECTENBEURZEN»:
Amsterdam 2 Janiari 192E

Hoew.el de laatste week ‘i’an het jaar ge»oonlijk weinig
bijzonderheden geeft ten aanzie,n van handel of hoer.sbewe-
ging op de fondseumarkten, moet te’ dezn ,opz.icht lit-
maal een c!i’t.zolideriug worden gemaakt ,voor de, beurs van
r ij s. De disçontoverlag.iug, welke cle Banque de, France
heeft toegepast, heeft een krach,tigen steun voor, de koersen
verschaft en ook de omzetten zijn in ,beteekenencle mate
toegenomen. De indruk is vo9ral zoo sterk geweest, om-
.dat de verlaging van de rentetarieven plaats heel t. ge-
vonden, tegen het einde, van het jaar, op een tijdstip dus,
dat zich in den regel hiervoor niet leent. In ieder, geval
acht men het een verheugend verschijnsel, .dat de centrale credietnstel’ling thap.s weer eesigermate de. contrôle. over
de geidmarkt lieff hervnclen, een feit, .dat in de laatste
maandeii niet liet geval is geweest. Ook heeft men de ge-beurtenis in verband gebracht met maatregelen, ten einde
tot stabilisatie van het ruilmi’d’del te ‘komen. Hierbij dient
echter te worden opgemerkt, dat men deze opinie eerder
in het buitenland koestert dan in Frankrijk zelf. Dienten-
gevolge zijn ‘clan ook ui1 liet buitenland belangrijke opdrach-
ten onxi’angen, welke ertoe hebben bijgedragen de gansehe
markt, doch voornamelijk obligaties, bankaandeelen, enz.,
vrij belangrijk in prijs .te doen stijgen.
Ook dL, fondsenmarkt té B cr1 ij n is tamelijk’ opge-
wekt gebleven. De ruime gel.dmarkt heeft haar uitwerking
gehad, terwijl ook andere factoren een rol van betee,kenis
hehben gespeeld. Desöndank.s was de handel vrij gering,
behalve tegen het einde van de berichtsweek, toen de aan-dacht in liet bijzonder ‘op aandeelen Siemens & Ha.lske is
gevallen. Ten aanzien van “dit ‘fonds heeft men gewezen
op de ‘gunstige vooruitzichten, welke ondernemingen, •die
zich met de fabrikatie zwakstroomapparaten bez.ighouden,
bezitten. Bovendien bevindt zich het’ grootste deel van het kapitaal der genoemde maatschappij in vaste handen, zoo-dat het vlo’ttenrde materiaal slechts gering is.
Te L ô n d e n is de handel bijzonder beperkt geweest,
doch ‘de kersen ‘hebben over het algemeen neiging tot ver-
betering getoond. Vooral ‘de beleggingsafdeeling heeft hier-
au de vi-uchten kunnen trekken, ‘hetgeen in verband staat,

ffiet
–
het äanbod van de nieuwe 5 pCt. x-egeeri.ngsobligaties.
Dit’- aib’d – is gunstig ontvangen en heeft overigens de
strékkiqg gehad ‘de aandacht opnieui op Britsohe beleg-
iiigslon’d.sen te vestigen. Van buitenlandsche fondsen wa-
ren’ i’ het bijzder Fransehe obligaties gavraagd, in ver-
band met de hierboven gereleveerdé discontoverlaging.
Te N e w Y o r k is de markt een.igszins onregelmatig
gewëest, na de leveiid.igheicl van ‘de vorige week. Het einde
van het jaar heeft i’êrschillen’de reallsaties gebracht, welke
echter niet veroörzaakt wéren door bepaalde ongunstige
opvattinén dmtrent den algemeenen gang van zaken. De
u.it’oer van goud heeft’ dé’ ‘markt niet’ verontrust, hoewel
min i-ekening ‘houdt met de mogelijkbeld’van, een disconto verh6oging door de Fecl&ral Beseive Banks. De benoeming
van’den heer J. P. Morgan tot president van de U. S. Steel
Corporation heeft een goeden indruk gemaakt, omdat men
van meening is, dat nu ook in de toekomst de leiding van
de onderneming op een gezonden grondslag zal worden ge-

voerd; –
De markt te ii o n z en t heeft een bevredigenden indruk achtergelaten. Op de
beleggingsefdeeliflg is
de ruimere
geldmarkt niet zonder invloed gebleven, hoewel de ver-
schillen niet al te omvangrijk zijn geworden. Van buiten-
landsehe beleggingsfondsen waren ook aan onze markt
Fransche soorten goed gevraagd. 6 pOt. Ned. Werk. Schuld
1922: 106, 105116, 105%; 4% pOt. NecI. Werk. Schuld

1917: 1.00%. 100%, 100
9
116;
4%
pOt. Ned.-Indië 1926: 98,

98
1
/,;, 98t1
16;
5 pCt. Mexico £ 100-1000 (afgest.)
:
9%,
9,
116,
9%; 5 pOt. Brazilië 1903 £ 100: 82%; 8 pCt. Sao Paulo
1921: 106
7
/, 106%, 107.
De grootste aandacht heeft de afdeeling voor
incfustr-ieele

aencZeelen
getrokken. Aandeelen Philips Gloeilampenfabrie-
ken hebben hun krachtige stijging voortgezet; van dit fonds
komt steeds minder materiaal aan ‘de markt. In aancleelen
in kunstzijdefa’brieken hebben heftige schommelingen plaats
gevonden. De emissie van nieuwe aandeelen Maekubee, wel-
ke in ‘de laatste week van het oude jaar is aangekondigd,
heeft geen onverdeeld gunstigen indruk gemaakt, zoodat
de koers van de oude aancieelen Maekubee alsmede die van
aandeelen Enka vrij belangrijk is gedaald. Tegen het einde
van de berichtsweek echter heeft een herstel intrede kun-
nen’ doen, zodat een deel van het koersverlies kon wor-
‘den ingehaald. Jurgens en Margarine Unie stonden eeni.gs-
zins op den achtergrond, zoo’dat de fluctuaties in deze
papiereu ook tamelijk gering .zijn gebleven. Centrale Suf-
ker Mij.: 104, 105%, 105%; ‘Roll. Kunstzijdé md.: 149%,

149
3
/8, 150 ; Jurgens : 233, 236, 230%, 235¼ ; Maekubee:
128
5
/s, 119% (ex claim), 111%, 114% ; Net. Kunstzijdefabr.:
414%, 404%, 396, 408 ; Philips Gtoeilampen
:
541, 547, 561;

Zweed.sche L.ucifer Mij.
:,
356%, 363, 37234.
Viude’ inibrige’hfdeél’iûgen hebben
suikerasivdeeleiv’n’O’giLl

belangstelliiiggetrokkeh Op ‘ den laatsten dag van de bè-
riclitsperiede” wèi-clèh aaiideelen Handelsvereeniging ‘ ,,Am-
ttir dam” ex’intérim dividend – hetwelk 15 pOt. bedraâgt
erhandéld, dôch in de ‘noteering is slechts een deel van
dein 15 pOt. tot üi-tdrukking gek’oen. Ook de overige sui-
keraandeèleii bleken goedé vraag ‘te ontmoeten. Cult. Mij.
dci- Votstesiaii-den: 182%, 183%, 184%; Handelsv. A’dam:
824%, 822, 827, 814
1
/2
(ex div.) ; J’avasche Cult. Mij.: 447,
440, 444, 429 (ex div.); Kalibagor: 451, 453, 454; Krian:
235;Maron 294, 292, 290; Xed.-Ind.,Suiker’Unie: 304%,
300%, 303; Poerworedjo: 127%, 127, 126; Tjepper: 822,
820, 825; Tjeweng Lestari: 252, 249%, 250.
Hoewel de handel in
scheepvenrtsandeelen
niet omvang-,
rijk is geiveest, trof hier de opgewekte stemming. Bijna alle fondsen zijn hierdoor in koers ‘verbeterd. Dit stond
in verband met ‘de betere i’ooruitzichten welken men ten
aanzien ‘an de scheepvaa.i-t voôr het begin van het volgende
jaar ter beiirze .heeft gekoesterd. .Holl.-Amerika Lijn: 79i/,
84, 85%; Java-China-Japan’ Lijn: 131%, 133%, 132%;
Kon. Ned. Stoomb. Mij.: 94%, 98%, 96%, 98; Ned. Scheep.
Unie: 200%, 199
1
/8, 200i51
10;
Nievelt Goudriaan: 131%,

1327/
s
, 134; Stoomv. Mij. 1’ederland: 194%, 196%, 195, 196.

Tabeksaav4eelen
waren vast, doch het verloop is eenigs.
zins verdeeld geweest. Tegenover een vrij belangrijke ver-
betering voor aandeelen Dcli Batavia stonden minder op-
merkelijke koersverschillen voor de overige, Sumatra soor-
ten. Naast deze fondsen zijn echter aandeelen in onderne-
mingen op Java eenigszins op ‘den voorgrond getreden;
vooral voor aandeelen Soekowono en Besoeki bleek goede
vraag te bestaac. Arendsburg: 670, 672%, 671, 674; De-
soeki Tabak: 527, 535, 540; Dcli atavia: 564, 567
1
/2,
582%;

Dcli Mij.: 478,
479%,
479; ‘Ngoepit: 438; Oostkust:
275
1
“f
co
,
272%, 280; Senembah: 513%, 516%, 518; TenweloesLanclb.
Mij.: 498, 499, 500. –

Rsbbereandeelen
zijn zeer stil gebleven en in verbançl met
den kleinen omva.ug van den handel waren ook .de koers-
verschillen van weinig beteekenis. De’ geringe veranderin-
gen in den rubberprjs hebbin .geen aanleiding tot ingrij-
pen gegeven. A’.dam. Rubber: 3227/
s
, .322%, 325
1
/
2
;
Dcli

Batavia: 255%, 256%, .258%,; Gogo Niti: 348, 350, 347,
352%; Hessa Rubber: 426, 425, 428; md. Rubber: 418, 412,
411%;Kali Telepak: 344%, 341%, 345; Kendeng Lenihoe: 440%, 437, 440%; Majang Landen’: .366, 365, 367; Ned.-
md. Rubber & Koffie: 331%, 333%, 338; Oost Java Rub-
ber:.’400, 399
3
/
4
, 404, 399; R’dam Tapanoeli: 171%, 173%,
173;- Serbadjadi: 331 %,330, 332%; Sumatra Rubber: 301,

305
3
/4,
304; Tj.iboeni Tjipongpok:189%, 199
1
/2,
194
1
/,;Ver.
md. Cult. Ond. :205, 204%, 206%; Wai Sumatra Rubber:
341 344%, 346%; .Intercont. Rubber:
2Ou132,
21%, 20/
3
.

De af deeling – voor petroleumfonclsen is
iets achteruitge-
loopen, voornamelijk voor aandeelen Koninklijke, in ver-
band met geruchten omtrent een verseherpten strijd met de Standard 011 groepen. Later echter is een verbetering naar
voren gebre,den, welke zich ook op de overige soorten uit
deze afdeeling ‘heeft doen gevoelen. Dordtsche Petr. md.
Mij.: 334%, 330%, 335; Geeons. Roll. Petr., Cy.: 193%;
Kôn: Petr.’ ‘Mij.: 359% 355, 358
3
/8;’ Perlak Petr.: 75, 74%,
75%, 75; Peiidawa: 16, 16%, 16%; Marland Oil: 35%,
34%, 35
5
1
ia
.
De aldeeling voor
mujnbouwceandeelen
was vrijwel verla-
ten. Er bestond eenig aanbod voor .pref. aandeelen Müller
Mijnbouw, “doch dit werd beschouwd als een natuurlijke
reactie
4
de rjziug van de voorgaande weken. Alg. Ex-
ploratie Mij.: 65%, 62, 62%; Billiton le Rubriek: 920, 927,
920′, 914; Boeton Mijnb. Mij.: 135, 133, 130; Müiler & Co.’s
iTijab. Mij.: 79, 76, 76%; Oost Borneo Mij.: 79, 78, 80;
Re.cljang Lebong: 140; Singkep Tin Mij.: 451, 450%,454.

Ba.nkaandeelen
waren weinig bewogen en goed prijsbou-
dend. Amsterd. Bank: 181%, 181%, 181; Roll. Bank v.
Zuid-Amerika: 70%, 70%, 69%; Incasso Bank: 12e, 127%,
127%; Javasehe Bank: 334; Koloniale Bank: 274, 275,
276%; Ned.-Ind. Handelsbank: 178, 179,
176%;
Ned. Han-

del Mij.
P.
v. A.: 176%, 176%, 176%; R’damsche Bank-
verg.: 95
3
/s, 95, 953/
4
; Twentsche Bank: 147.

De
A.msrikaansche markt was,
in overeenstemming met
(le beurs in Wallstreet, eenigszins onregelmatig. American
‘Vater Works: 580, 590, 610; Anaconda Oopper Min.’ Cy.:
119%, 112%,115
15
1ie; Studebaker Corp.: 59%, 58%, 601e;
United St. Steel Corp.: 153
15
11e, 151, 153% ; Atchison To-
peca: 191115, 191
1
193%; Erin: 65, 64, 64%; Missouri Kan-
sas & Texas: 40%, 40,
39713.;
St. Louis & San Fransisco:

iïo%
111, 110,; ‘Wabasli Rw.: 66, 64
3
/8, 65%.

Noteeringen.

Chicago
•

Buenos Aires
Data
Tarwe
Maïs
Haver
Tarwe Maïs
Lijnzaad
Dec.
Dec.
Dec.
Febr. Febr.
Febr.

31Dec.’27
126%
8111
8

51%
10,85 7,851)
14,45
23

,,

’27
125
8281
8

52
10.90 7,80
1
)
14,50
31Dec.’26
132%
67%
458%
11,10
5,85
14
,25
31Dec.’25
186
80
41%
15,08 8,20 16,47
31Dec.’24
175
l27f.
59
8
/
s

15,80
11,10
1
)
23,75

1
20Juli’14
82
568/
s

36%
9,40 5,38 13,70
1)
per Jan.

18

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

4
..Januarj, .1928

•

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

3 Januari 1928.
Ook na de Kerstda
g
en is de tarwema.rkt in rustige stem-
nli.ng blijven verkeeren, doch een kleine verbetering is toch
vel te constateeren geweest in dn omzet; alsmede, voor
zoover aanvankelijk ten minste Noord-Amerika betrof, ook
in de prijzen. De kleine toename an de tarwe.zake’n, welke
gedurende de laatste week van het jaar optrad, bleef ech
ter vrijwel geheel beperkt tot de Engelsche markt. Daar
toonden cle ‘molens betere vraag, hetgeen tot meer zaken
in spoedige .tarwe heeft geleid. In het begin bepaalden zij zich vooral tot Pda’tatarwe, welke dringend en tot eenigs-
zins dalende prijzen verd aangeboden, doch later werd ook
meer Canadeesche en Australische tanwe gekocht. Daarbij
viel op te merken, dat de nieuwe hooge ramiing van den
Argentijnschen .tarwe-oogst en het dringende ‘aanbod van
‘Platatarwe slechts zeer ‘weinig diru’k hebben geoefend op
(Ic Canadeesche prijzen. De Pool ‘is blijkbaar nog steeds op-
•timistisch omtrent 1e vooruitzichten ‘voor den verkoop van het groo’te Canacleesche uitvoersurplus en waarschijnlijk i.s
men in Canada van meaning, dat Europa nu eenmaal ‘be-
hoef te heeft aan de tarwesoorten, welke in tanada worden
voortgebracht en dat de prijs op de afzetmogelijkheid slechts
een beperkten invloed heeft. Het ‘zal in cle naaste toekomst
belangwekkend zijn om na te gaan in hoeverre cle Pool hare
prijzen zal ‘kunnen handhaven, ook ‘wanneer Argentinië
volop nieuwe tarwe zal verschepen en wanneer’ daarvan de
kwaliteit zon goed zal blijken te zijn als zich op het oogen-blik laat aanzien. Het weder is namelijk in Argentinië ‘voor
het binnenhalen van den oogst nog steeds uitstekend en
het schijnt, dat de Airgen’tijn.sche tarwe dit jaar een hoog
nauii
trgewicht bezit en van zeer goede kwaliteit zal zijn.
Op het Euiope’esohe vasteland bleef de vraag voor tarwe
ook deze week ‘slecht, ‘hetgeen ‘tendeele ook nu weder het
‘evolg was van de belemmering, welke in het Noordwesten
van Eitiropa bI verkeer ondervond tengevolge van kou’de en
ijs. De betere vraag in Engeland’ heeft ertoe medegewerkt.
dat ‘in Noord Amerika geleidelijk eenige prjeverhoeging is
tot stand’ gekornen. Tevens werd die verhoogiug veroorzaakt
door het zeer kende en ruwe weder in de Vereenigde Staten,
waardoor de uit verschillende gedeelteu van het gebied der win.tettarwe binnenkomende berichten omtrent gébrek aan
neerslag en onvoldoende sneeuwbedekkin.g in aantal’ en be-
teeken.is
toenamen; Argentinië heeft zich, in verband met zijn uitstekende oogs’tresultaten, aan’ die ‘Noord-Ameri-
ka a’nsche verbetering aanvankelijk weinig gestoord, doch was op dan, eersten mark.tdag in Januari eveneens vast en
honger, zoodat de terinijnmarkten te Buenos Aires en Rosa-
rio 15 ,eentavos honger sloten dan op 26 December. Te
Chicago en Winnepeg, waar de markten trouwens op 2
Januari gesloten, waren, bedroeg de verhooging gedurende
de li’iatsto 5 dagen van 1927 ruim 2 dollarcent per 80 .lbs.
De wereldverschepingen van tarsve zijn deze week weder
niat groot geweest en blijven vrij aanzienlijk bij die der vo-

rige ten achter, dodij tot een uitbreiding der vraag ‘o.p• het
vasteland heeft dat niet geleid. Uit Argentinië ‘werd minder
‘Iarwe ‘afgeladen clan in de vorige week, doch waarschijnlijk
zullen binnenkort ‘de verschepingen van nieuwe tarwe wel
in ruime mate aanvangen. Ook Australië heeft met de ver-
sehepingen ‘van zijn nieuwe tarwe nog: geen begin gemaakt en deze week is slechts zeer weinig Austra.l’ische tarwe. af-
geladen. In’ Europa heeft het koude weder niet zooals in
Noord.Amerika geleid tot klachten omtrent het te velde
staande w.intergraan. Sneeuwbedekking is er namelijk in de
meeste Europeesche landen voldoende om het gewas tegen
cie koude .te beschermen. Alleen uit Rusland blijven de be-
richten, ongunstig en in vele streken schijnt da.ar
niet
slechts ‘cie stand van ‘het winter.graa’n onbevredigend te
zijn, doch bovendien ‘is daar de uitzaai wegens het slechte
weder der ‘herfstmaan.den slecht van stapel geloopen.. Reeds
vreest men, in Rusland’ dat er ook in het komende seizoen
geen groote uitvoer van graan. zal kunnen plaats vinden.

Voor .rogge blijft 1e vraag in Europa slecht. Weliswaar
‘blijft de statistische positie van dit artikel wijzen op de
noodzakelijkheid van ‘belangrijken invoer, speciaal in’
Dnitschland, doch blijkbaar is de roggeprjs zee hoog ge-
stegen, ‘dat een deel van ‘het roggeverbruik overgegaan is op
tarwe. In Amerika blijft men echter vertrouwen, .dat ‘bin-
nenknr.t ruimere verkoopen van rogge naar Europa mogelijk
zullen zijn en op de prijsverlagijig, welke in het begin der
iveek te Chicago plaats ‘vond, is later weder een herstel
gevolgd, dat van 27 tot 31 December 1 dollarcent per
56 ,lbs. heeft bedr.agen. Het peil van het begin van Decein-
‘her heel t de
1
–
oggeprijs te Chicago ‘daarmee echter nog niet
weder bereikt.

Voor m a is is in dezd week al spoedig een einde gekomen
aan de ‘vaste stemming welke in de week vdÔr Kerstmis
heersehte. De vraag in Engeland viel niet mee; in Noord-
Du’i’t,schjand werd de a.f zet nog steeds zeer ‘sterk bemoeilijkt
door de onbevaarbaar,heid der waterwegen, zoociat bijvoor-
beeld ‘te Hamburg aankomende Pl.atasnais ver beneden de
algemeene marktwaarde verhandeld werd en groote ver-
schepingen ‘van Argentinië werkten al eveneens een vat
gemakkelijker stemming in de hand. Daarbij ondergingen
aan de Ai’gentijnsche termijnmarkten de m’aisprijzen eenige
verlaging, welke vooral voor ‘nieuwe mais ‘trrij omvangrijk
was. In nieuwe Platamais ter af lading in de voorjaars-
maanden zijn d.an ook tot gedaalde prijzen nog al wa.t zaken
naar de .inv’oerlandcn gedaan. Ook voor epoedige en nog af
te laden oude mais trouwens heeft de prijsverlaging ten-
slotte wel ‘tnt een ‘vermeerdering der belangstelling geleid.
Vooral toen ‘in Noord-Amerika, welks flauwe m.aismarkt sterk tot de prijsdaling had bijgedragen., de prijzen weder
eenig herstel ondergingen en aan cle Amerik.aansche export-
zaken van mais, welke naar Engeland en Nederland vrij geregeld tot stand begonneii te komen, weder een einde
kwam, trad, geholpen ‘door betere ‘Engelsche vraag en va.s
tere Noordduitsche markt, ook vedler i’n Argentinië een
herstel in, zood.at aan het einde ‘van het jaar ‘de noteerin-

Locoprjzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten

2
Jan.
1928

Tarwe (llardwinter II) .,..
13,40
Rogge (No. 2 Western) ..
12,50
Maïs (La Plata)

…. …
.$
200,-
Gerst (48 lbs. malting)

. .
250,-
Haver (Canada 3)……..
1

13,-
Lijnkoeken (Noord-Amen.
kavanLaPlata-zaad)..1
Lijnzaad (La Plata) …..
3
346,_
1)
per 100KG.

1)
per 2000 KG.

26
Dec.

3 Jan.
1927

1927

13,25

15,30

12,50

12,10

198,-

161,-.
247,- 214,-

13,-

11,40

13,70

11,80

346,-

382,-
3)
per 1960 KG.

AANVOEREN in tona van 1000 ‘KG.

!
:R
0
utem
Amsterdam
Totaal
Artikelen
5131 Dec.
‘Sedert
Overeenk.
25131
Dec.
Sedert
Oueree,jk.
1927
1 Jan.
1927
tijdvak
1926
1927
1Jan.
1927
tijdvak’
1926
1927
1926

6.181
2.231.70Ô
1.682.074
‘

–
43.124

‘
‘
13.842

.
.
2.274.824
1.695.916
Tarwe………………..
Rogge

……………..
1.382
385.887
286.777
–
,
743
‘.

1.940
‘

386.630 288.717
Boekweit .. …………
–
25.087 23.173
‘ –
67
1.621
25.154
‘

24.794
6.508
1.372.842
983.594
723
253.519
126.275 1.626.361
1.109.869
220
473.418
409.370
‘
‘-
19.048
13.541
492.466
‘
422.911

Mais
…………………..

880

….

205.861
164.393
–
3.094

«-
2.831
208.955
167.224

Gerst

………………….

Lijnzaad

……….’
.

.
360
•

258.511
215.932
989
256.052
,
198.120
5l4563
414.052

Haver.

…………………

Lijakoek

…………….
800 ‘194.559
252.753
–
– ,
‘. ._-

‘
‘

194.559′
‘
252.753
Tarwenieel

…………….
762
131.637
123.538
–

809
46.600
28.570
178.237
,
152.108
,,.ndere meelsoorten
623
13.720
15.727
‘
‘
.,
13.720 15.727

4 Januari 1928

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

gen aan de termijnmarkten te Buenos Aires en Rosario
weder ongeveer gelijk waren aan die van een week tevoren. De maïsvoerraden in ‘de Argentijsohe havens ondergii:igefl (eze week wnder verdere verrniïk(ering en bewegen zich bij
‘voortclicring op een veel lager peil dan in het vorige jaar.
:liienloor wordt cle vastere stemming der Argentijusehe
markt in de hand gewerkt en op 2 Januari’ traden verdere
prijsstijgingen in, waarvan, ondanks het uitstekende weder
i’oor ‘den nieuwen oogst, ook nieuwe mals hhar deel kreeg.
De termijninurkten te Buenos Aires en Rosario sloten voor
oude maIs 20 ii 25 en voor nieave 15 centavos per 100 KG.
hooger Jan op 26 December.
Maïs uit andere exportlanden dan Argentinië en de Ver-
eenigcie Staten koent tegenwoordig nauwelijks ter markt.
Uit Roemenië is deze week eenige mais naar Italië ver-
sdheept, doelt overigens zijn de afladir gen van geen betee-
kenis evenmin als uit Zuid-Afrika.
In ge r st worden tegenwoordig weinig zaken gedaan
ondanks de zeer vaste boutLing van le termijnmarkt te Win-
itipeg, waar de Mei-termijn ‘van 27 tot 31 December 2%
dollarcent per 48 ‘lbs. steeg en daarmee het hoogste in dit
seizoen voorgekomen punt bereikte.
Nieuwe zaken in gerst komen van Amerika nauwelijks
tot stand, doch de ‘verschepingen zijn in de laatste week van
het jaar weder aanzienlijk toegenomen. Van Roemenië
‘wordt ‘echter zeer weinig afgelallen, daar het ijs in den
Donau •den export belemmert. Out atiks den geringen onizet
zijn niet slechts iii Amerika, dooh ook in Europa de prij-
zen voor voergerst wel gestegen, maar juist (leze stijging der gerstprijzen bemoeilijkt de zaken. Van de meeste be-
teeknis is nog de omzet in Platageret ter verscheping in
tic eerste maanden vail dit jaar, waarin tot cle stijgende
prijzen nogal wat zaken naar DuitschFaud en ook naar
Nederi and worden gedaan.
En ii ccv e r gaat slechts zeer weinig om. lii Engelcuti-:l be.
staat wei goede vraag voor inlaitdsche haver, doch import-
zaken tvareu ook deze week weder van weinig beteeke.nis en ook het ‘vasteland toont wçitlig belangstelling voor bui-
tenlandsche haversoorteit. De zaken, welke nog tot stand
komen. ‘blijven behalve tot Duitsehe haver, welke vrij ge-
regeld naar naburige landen verkocht wordt, bijna geheel
tot Platahaver beperkt, daar in Noord-Amerika cle prijzen
bij voortduring te hoog zijn om in Europ;t belangstelling te

tt’ekken.

SUIKER.
De versehilleticle suikerniarkteti bleven in te afgeloopen
korte week prijshoudend gestemd, zonder iioemeuswaarclige
prijsveranderingen.
In A in e
1′
i k a sloten ‘cle term ij ictioteeri ngeu daitt ook
tot dezelfde cijfers als verle:len week.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V.S. belroe-
gen deze week 32.000 ton’s, de versmeltingen 42.000 tons
tegen 45.000 fons itt 1926 en de voorraden 170.000 toets
tegen 189.000 tons.
In Cbasniker ging zeer weinig om tot de laatst geno-
teerde prijzei. Cubaplan.ters hebben met het oog op de nog
aanwezige groote voorraden uit oogst 1927 vrijwillig beslo-
ten niet voor 15 Janti:iri as, niet malen te beginnen.
De laatste Cci b a-statistiek is als volgt:

1927

1926

1925
Tons

Tons

Tous
Cubaansehe productie tot28112 4.508.521 4.884.658 5.125.970
Weekontv. afseheephavens 29.038 6.135 1.524
Totaalsederti Jan.-24Dee.. 4.248.197 4.721.245 5.001.767
Weekexport …………….65.555 27.596 41.177
Totale export sedert 111-24112 4.014.090 4.619.042 4.926.416
Voorraad Afscheephavens .. 258.427 101.151 145.146
Voorraad Binnenland

96.000

6.965

97.029

F. 0. L i e Ii t publiceert cciie nieuwe raniing van dc Euro
pt’eshc bietsuikeroogsteu, waarvan liet totaal met 8.128.000
tons
(mci.
Rusland) 35.000 toets Iiooger gegrepen is dan
zijn vorige raming. In aarinterking client echter te worden
genomen, dat het cijfer voor Rusland met 100.000 tons werd
verhoogd, zooda.t voor de andere landen bij elkaar eene
verniiieclerimig v;ui 65.000 tons werd geraanicl. lIet totaal
‘tii (kil oogst 1926127 bedroeg 6.925.280 toets. liet weer iii December was volgens Licht niet ongunstig.
in Rit ge 1 cm n cl sloot ‘de teruujnmarkt op (Ie volgende
•mioteeringen:

December 1927 …. Sh. 141104 Augustus’28 . . Sh. 17123.
Maart 1928 …… ,, 1617

October

. . » 16111
Mei

,. …… ,, 161104 December

– .

,, 161104

01)
3
a
v
t
was cle markt
•
‘de afgeloojea week lmmsteloos emi
verlaten en noteer:ingen voor tweedehands suiker brokkel-
len ongeveer
ƒIA
af. –

ii i e r te 1 a ii cl e bleven de afgeloopen week de prijzen
01) de termijnmarkt op hetzelfde niveau en waren de slot-
noteerin
g
cn Dec.
f
17% Maart
flS;
Mei en Aug.
f
18%
Oct.[Nov.
De ontzet bedroeg deze week slechts c.a. 1300 tons.

NOTEERINGEN.

Londen

lNew York
Amsterdam

t
White
Java’s 1

Cuba’s
1 96
0

Data

per

Tates

f.o.b. per
1

96° ci.!.
1
Centri-

Maart

Cubesl

l

fugals
No.1
1
Mei/Juni

Jan/Fel’.

kristalsulker
Sh. Sh. Sh.
$
ets.
basis 99°
2 Jan. ’28
f

17i51
16

3219
1319
–
19Dec. ’27
,,

1881
3216
1319
1311
4,65
2 Jan. ’27
,,

2213
Iia
381–
1812.(
1519
5,21

2 Jan. ’26
,,

17s1
8

3119
13,9
11/l3
4,21

ruwsuiker

4 Juli ‘141
basis 88°
f

11
18
1
a

181
–
–
3,26
basis
990

1)
Het verschil tusschen ruwsuiker 88
0
en
f ”/ss’l
krist.suik.990 is aan te nemen
opf3p.
100KG.

KATOEN.

Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling Tiplands.)

30Dec.
1927
1

23Dec.
1927
1

16Dec.
1927
30Dec.
1

1926
30Dec.
1925

New York voor
Middling
.
20,10e
19,75e 19,40e 13,05e
20,45 c
New Orleans voor Middling
19,85 e
19,50e
19,05e
12,75e
19,85 c
Liverpool
voor
Middling…
11,06 d
10,88 d
10,68 d
8,90 d
10,38 d

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansehe havens.
(In dulzendtailen balen).

1
1
Aug.’27 Overeenkomstige periode

tot

–

– 23Dec.’27

1926

1925

Ontvangsten Gulf.Havens.

) 5952

8380
1)

6492
,,

Atlant.Havens

Uitvoer naar Gr.Brittannië

532

1315
1)

1324

‘tVastelandete.

2619

3182
1
)

2573

Japan…. …..

587

729

588

Voorraden.
(In duizendtallen balen).

i
Dec. 2
7

–
1926

1925

Axnerik. havens……,

2586

2999

1656
Binnenland …………..1311

1559

1991
New York

…………….212

133

86
New Orleans …………..520

652

482
Liverpool ……………

566

814

479

i Officieel verbeterd.

KOFFIE.
De markt wis in de afgeloopeic week sterk onder den
invloed van dc feestclagemi en den overgang ‘van het jaar.
Zaken, zoowel op alladiug van Brazilië en van Indië als
iii loco, kwamen dcii ook in zeer beperkte mate tot stand.
In Brazilië liepen cle prijzen ‘der kost- ccc vracht-aanbiedin-
gen ‘van Santos ongeveer 116 á 21- op, waartegenover die
van Rio dooreengen.onien ongeveer onveranderd bleven. Ne-
.derlandsch-]ndië was niet Robusta eer iets vasten, ook met
IRobnsta W.Ï.B. faq., waarin tot 44% ii 44
3
/8
al.
op spoe-
dige verscheping enkele posten werden afgesloten.
Anti dc termijnmarkt otiergingen de noteeringen . aoo
goed als geen verandering.
Uit de jaai-cijfers, uitgegeven door cle Firma Leonard Ja-
cebson & Zonen, alhier, waarin opgenomen is de loop der
prijzen (in cents per % KG.) vat) Java Koffie vanaf 1811,
van Java Robasta W.T.B. ‘vanaf 1919 en van Scipenior San-
tos vanaf 1835, blijkt, dat de hoogste en laagste prijzen
van loco Java Robusta W.T.B. gedurende te perioden van
nijzing en daling vanaf 1919 en van loco Superior Bamitos gedurende diezelfde perioden vanaf 1835 waren als volgt:

Java Robcista W.T.B.

1919 . . J’au.fApr. (NOT.) 67, 68 c.
,,.. Mei/Dec. 6234,
7034,
56 c.
1921 . . 32,
28,
31%, 31 c.
1925 . . 64, 61, 63, 56 c.
1927 . . 50, 45,
46
c.

2Ö

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

.4 Januari 1928

Superior Sautos.
1835

29,
35
c.
1837

28, 22, 25 c.
1839

27,
2934
e.
1848

18,
15
C.
1363

40, 41,
40 c.
1868

26,
23,
253’i. c.
1874

6434, 69%, -50, 55, 52 c.
1883

2234,
21,
28%, 25, 33 c.
1887

3734
5534
4834 54
4334
49 c.
1899

20, 18, 1834,
17,
2034 c.
1900

2034, 2834
3
2434,, 25, 20 c.
1903

18,
1534-,
21
1
/..,,
2034,
22 c.
1916

53, 92,51, 44, 46% c.

NOT.
1921. 40,
32,
32
1
/2 c.
1
–
92-5

75, 76, 70, 72, 65 e.
1927

57, 49, 60 c.

Dc prijzen van gewoon goed
–
beschreven -Super.i.or Sanrtos
op prenhpte ‘verschepi’iig zijn thans ongeveer 9516 á 971- per
cwt. en van dito Prirne ongeveer 9816 c .9916, terwijl zij van
Rio type -New-York 7 met -beschrijving, pröinptc verhehe-
ping, bedragen 661- ik 671-.
Van Robnsta op afi-ading van N-ecler.1-and-sch-.Tn-diö -zijn cle
prijzen in cle eerste hand op het oegen’bli-k:
Palembacig Robusta Ja-nuari-verscheping, 33 ct.; W.Ï.B.
faq: R-obusta, J-anuari-verschep
–
ing, 4434 et., alles per 34
KG., c.-i.f.,- uitgeleverd gewicht; netto contatit.
De officieele loco-noteering bleef onveranderd 60 ct. per
34.
KG-. voor Superior Sa-ntos en 46 cl. voor Robusta.
De ;noteeriri.gen aan do Rotterdamsche termijn-rnark.t wa-ren -aan de-ochtend-eaU als volgt:

Santos-contract

Gemengd contract
basis Good

basis Santos Good

Mrt.
1
MeiSept.Dec.
11
Mrt.
1
Mei
1
Sept. Dec.

3 Jan.

48
7
18
47

46

–

4271
8
4134
403%
3934
27 Dec.

4871
8
47

46

–

4251
8
414 4051,-
20 ,,

487/, 47

46

–

4181
4
4034 3934 –
13 ,, –

487,
8
4734 4634 –

4134 40y
4
3934 –

De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

Maart
1

Mei
1

Sept.
1

Dec.

30 Dec.

……
$
13,45
$
17,35
$
13,16
$
13,05 27

,, ,,

13,55
,,

13,40
,,

13,25
,,

13,13
19

,,
,,

13,12

.

,,

13,07
,,

12,95
12

,,
,,

13,08
,,

13,05
12,90

Rotterdam, 3 Januari
-1928.

THEE.
–

– Anisterdasi,, 2 Januari 1928.
De markt te Londen
was
in cle afgeloopen week gesloten,
terwijl er -in Anisterclam ook vacantiestemrniug heei-schte,
waardoor
van ulcI-oeniugen op cle theem-ai-kt nat wlijks sprake
kan -zijn.
De Londensche veilingen worden op 2 Januari hervat,
-terwijl cle eerste Amster-damsche veiLing, die een aanbod
van ruim 19.000 lOn. Ned. Indische thee te zien zal geven,
Ofh
12 Januari zal worden gehouden.
Dé maandatatisljek ovel- December van ‘het Thee-Etablis-
sement te Amsterdam -geef-t aanvoeren te zien van 23.530
ku. Net
. Indische thee, waa-rtegenover afleveringen staan
van 26.249 kn., zooclart de -‘voorraden in entrepôt van 67.386
kn. zijn teruggeloopen tot 64.667 k-n.

STEENKOLEN.
De -wisseling des jaars heeft tot op -het oogen-blik geen
meetdere zaken op de kofenmarkt gebracht.
Men koopt van -hand -to.t hand en schijnt wel al-lerwege
van meening, dat er geen gevaar in ligt, voor cle naaste
toekomst althans, het dekken van z’n legale behoeften nog
wat uit te stellen. Alleen is er wat meer belangstelling
voor contracten op zeer langen termijn, bij’v. van twee of
drie jaren, om-dat het niet ondenkbaar geacht wordt, dat
tegen het aanstaande najaar do k-olenprij-zen overal wat
zullen aantrekken.
De verlad-ing in -do Ru,hrhaa’ens on-cler-viiicl,t tengevolge
van Sneeuw en ij-s gr-oote stagnatie.

De prijzen zijn als volgt:
Northumberland Ongezeefde …………
f
9,50 Durh-a.m Ongezeefcle

……………….. ..10,75
Card-iff 213 lazge 1/3 smais ………….. … 11,25
–

Scho-tsche Gezeefde …………………. ..10,-

Yorkshire Gewasseheic fioublcs

………..
f
12,50
Westfaadsel,e Vetföider

………………
..13,25
Vetstukken

……………..
…1.4,50
Snieeu-ootjes
Gasvlaiuförcler

………………
25
Gicteokes

…………………
,50

alles pci- -ton van 1000 KO . franco station Rot-terdam/Ani-
ster-da-ni.
Ongezeet-de-buukerkolci, f.o.b. Rotterclam/Amstercl,,ir,
f10,50.
ilark-t weifele,.iil.

METALEN.

L000Noteeringen
te Londen:

–
Data
Koper
Stan-
daard

Koper
Electro-
Tin
lytisch

Lood
Zink

2 Jan. 1928-
61.216
66.15/_
266._1_
22.101-
26.216
28 Dec. 1927..
60.1716
66.151…
266.216
22.716
26.7
/
6
19

,,

1927..
59.716
66.101-
265.216
21.1716
26.51-
12

,,

1927…
59.151-
66.819
266.716 21.1716
26.7,6
3 Jan. 1927…
56._/_
63.151-
303.216
28.1916
32.151-
20 Juli
1914-
1.-;-6
–
145.15/7

9.-/-
21.101-

VERKEERS WEZEN.

–
RIJN VAART.

–

–

Week van 25 t/m. 31 December 1927. –

De in,, voeren van zoezijde bleven beneden ‘het middel-
.ntatige. Sc-ieeisru-iiiite ,,a.ar -den i3ovenrij,, was beperkt, u,,ar
den Beciedenrij-n vol-doen-de aanwezig. De vraag naar ruim-
te -niet groot. In verband hiet den te verwachten winter werd
-hoofdzakelijk in da-ghuu-r geehai
–
terd
–
. Deze varieerde -tus-
sehen 3-334 cent, -iii enkele gevallen 3% cent per toi,.
Voor -zoover -in lastv,racht ier-c1 aangenomen, bedroeg deze
Voor erts n,aximum
f
1,30 met
34
en
f 1,40
met 34 lostijd
per last. Het sleepl
–
oon varieerde tusschen het 50 en 65
cenks tarief. De waterstand, -hoewel gunstig, bleef sterk
vallen.
Iii ide Ruhi
–
havens bleef -cle algemeene toestand bngewij-
-zigd-. Ei
–
ging niet vedi om. De vr-acht voor Exportkolen be-
dT-oeg N. 1,40 pci- ton excl. sleepen.

ONTVANGEN:

Tilburg
(
1,
13 woonstad en nijverheidscentrun-i
door A. J. A.
C. ‘van Delft. Tilburg, 1927; J. B. van Corp & Zonen.

Strafproccsrcclit en Sainenlevinçj
door Mr. G. Vonk. Openb.
-les, geg. .b. d. aanvaard-ing v. Ii. ambt v. bui-ten-gew.
lector aan -de Rech-tshoogeschool te Batav.ia. Batavia,
1927; G. Kolff & Co.

Over enkele vragstuklcen eener Indische 8taatsrech.tsbe-
oefenin9
door Dr. J.
H.
A. Logemann. Rede in .tegenw.
van Z. E.
–
den. G..G. van Ned.-Indië, uitgespr. op den
derden her-den-ki-n-gsda.g v. -cl. stichting der Rechtsho-o-
ge-school te Batavia. Weltev
–
reden, 1927; G. Kolf t & Co.

Kort begi
–
ip van het Nieuwe Nederlandache Zeerecht
door
Mr. W. L. P. A. Mole
–
ugraaf,
1, oud.Eoogleeraar a. d.
Rijks-Universiteit te Utrecht. Eerste stuk. Haarlem,
1927; De Erven F. Bohn.

Hoe moet liet gemeentebestuur de contrôle op het dagelijksch
beheer der fin.anciën regelen?
door J. H. Texter, ifoofd.
coinn,,ies ter Prov. Griffie v. N.-Hollan-d, Lid
‘v.
h. Ned.
Lust.
‘v.
Acc., met een
mi.
woord van D. Koim-an,
Liii v. Gedep. St. V. N.-ffol-lan-d. Adphen a d. Rijn, 1927;
N. Samson.

J3eçjiiiselen van Nederlands ch Adm-in-istrati,:f Recht
door
Mr. G. A. van Poe
–
ije. Deci 1 der Serie-U-itgaal ,,Hand-
cn Leer-boek der Bestuurswe’tenscbappen” onder -leiding
van Mr.
GA.
van Poelje. Alphen a. d. Rijn, 1927; N.
Sa.m.so,n –

De Ge,’,eentefinanciën
-door J – H. Leppink, Controleur der
gemeente-financiën te Nijmegen, met -medewerking van
JA. Leppink, Hoofdcommies ter Secretarie te. N.ijme.
gen. Deel III der Serie-Uitgaaf Hand- en Leerboek
der Bestnurswetenschappen” onder leiding van Mr. G-.
A.van Poelje. Al,phen a. d. Rijn, 1927; N. Samson.

Leidraad bij liet samenstellen- of he,-ien van bo’uuvverorcle.
iingeii
door Mr. L. Lietaei-t Peer-holte, Di-recteur-Gene-
aa1 van -de Volksgezondheid en Ir. H. van- der Kaa c.i.,
Hoofdi nspecteuT van de Volkshuisvesting. Alphen a. d.
Rijn, 1927; N.Samson.

–