Werkloosheid en vacatures
Aute ur(s ):
CBS (auteur)
Dit artikel is samengesteld door de divisie sociale en ruimtelijke statistieken van het CBS
Ve rs che ne n in:
ESB, 85e jaargang, nr. 4277, pagina 867, 27 oktober 2000 (datum)
Rubrie k :
Statistiek
Tre fw oord(e n):
arbeidsmarkt
De sterk gedaalde werkloosheid en het aantal openstaande vacatures wijzen er op dat de spanning op de arbeidsmarkt is opgelopen.
Vijf jaar geleden waren er zeer weinig openstaande vacatures en was de werkloosheid omvangrijk. Daarna is de situatie veranderd,
vooral in de laatste drie jaar. Halverwege dit jaar waren er ongeveer 200.000 openstaande vacatures en evenveel geregistreerde
werklozen. Medio 1995 waren er acht keer zo veel geregistreerde werklozen als openstaande vacatures.
De vraag naar werknemers met een beroepsopleiding (vbo, mbo en hbo) is in de afgelopen jaren sterk toegenomen. In 1999 werd voor
meer dan driekwart van de openstaande vacatures een beroepsopleiding gevraagd. Vooral mbo’ers waren in trek.
Vergelijkt men de werkloze beroepsbevolking in 1999 met de openstaande vacatures, dan blijkt dat er toen op alle opleidingsniveaus meer
werklozen dan vacatures waren. Maar de verhouding verschilde aanzienlijk per niveau. Het aantal werklozen met alleen basisonderwijs
was ongeveer vijf keer zo groot als het aantal openstaande vacatures voor deze categorie. Voor de andere opleidingscategorieën
stonden er minder werklozen tegenover het aantal vacatures.
De ongunstige positie van de minst geschoolden komt ook tot uiting in de werkloosheidspercentages. Van de totale beroepsbevolking
(7,1 miljoen personen) had in 1999 acht procent alleen basisonderwijs, en ongeveer twintig procent had hoogstens een mavo- of vbodiploma. Van degenen die alleen basisonderwijs hadden was negen procent werkloos in 1999. Dat is ruim twee keer zo veel als onder de
totale beroepsbevolking. In de groep met een mavo- of vbo-diploma lag de werkloosheid aanzienlijk lager dan onder degenen met alleen
basisonderwijs, maar wel boven het algemeen gemiddelde. In het algemeen geldt: hoe meer opleiding, hoe minder werkloos. Naast het
opleidingsniveau is ook de richting van belang. De werkloosheid is het laagst onder degenen met een technische opleiding.
Zie ook figuur 1, figuur 2 en figuur 3.
Figuur 1. Werkloze beroepsbevolking (jaargemiddelden) en openstaande vacatures bij particuliere bedrijven (einde kwartaal), x 1000
Figuur 2. Openstaande vacatures (eind september) en werkloze beroepsbevolking (jaargemiddelde) per onderwijsniveau, 1999, x 1000
Figuur 3. Werkloosheidpercentages naar onderwijsniveau, 1999, percentages
Copyright © 2000 – 2003 Economisch Statistische Berichten (www.economie.nl)