Slim

Redactioneel

Eva Niesten
Redacteur ESB
e.niesten@sdu.nl

Slim

V

lak voor het zomerreces van de Tweede
Kamer is een nieuwe wet voor de energie­
sector aangenomen die de installatie van
een slimme energiemeter in ieder huishou­
den verplicht. Slimme energiemeters registreren
het energieverbruik, net zoals de bestaande meters,
maar zijn slimmer omdat ze de data over het ver­
bruik digitaal kunnen versturen naar de energiebe­
drijven. De bestaande meters moeten dus vervangen
worden door meters die zijn aangesloten op het ICTnetwerk van het energiebedrijf om zo het verbruik bij
iedere consument op afstand te kunnen lezen. De
investeringen in deze slimme meters zijn geschat op
zo’n anderhalf miljard euro.
Het Ministerie van Economische Zaken verwacht
dat deze slimme meters zullen leiden tot een lager
energieverbruik door de consumenten en een duur­
zamere energiehuishouding. Doordat de consument
zijn verbruik per uur zal kunnen volgen op een per­
soonlijke internetpagina, wordt hij gestimuleerd om,
zo verwacht EZ, vooral tijdens de piekuren minder te
consumeren. De nieuwe wet moet ook een stimulans
zijn voor de installatie van zonnepanelen door de
huishoudens, die de slimme meter zullen gebrui­
ken om de energie die wordt teruggeleverd aan het
netwerk te kunnen registreren. De consument kan
dan worden betaald voor de geleverde energie.
Het Ministerie van Economische Zaken reguleert
de installatie van deze slimme meters door de
netbeheerders, maar verwacht eigenlijk ook dat de
energieleveranciers de data uit de slimme meter
zullen gebruiken om slimme diensten aan te bieden.
De grotere energieleveranciers lijken echter nog niet
bereid om met slimme diensten de consumenten aan
te zetten tot minder energieverbruik, laat staan om
ze aan te sporen zelf energie te produceren.
In de Verenigde Staten, Canada, het Verenigd
Koninkrijk en Noorwegen zijn al eerder slimme
meters geïntroduceerd in de energiesector. Uit
studies naar deze sector blijkt dat voor het vermin­

deren van het energieverbruik niet alleen de installa­
tie van een slimme meter van belang is, maar vooral
de slimme diensten die energiebedrijven samen
met de meter leveren (Darby, 2006). Bijvoorbeeld,
wanneer energiebedrijven rekeningen sturen die
gebaseerd zijn op de daadwerkelijke consumptie, in
plaats van op schattingen, daalt het energieverbruik.
Doordat de slimme meter de energiebedrijven in
staat stelt om zulke rekeningen te versturen, kunnen
de maandelijkse voorschotbedragen worden afge­
schaft. Vooral wanneer deze rekeningen op basis van
het energieverbruik meer dan eens per jaar worden
verstuurd, verminderen consumenten hun verbruik.
Er wordt ook minder energie geconsumeerd wanneer
de rekening het historisch verbruik laat zien. Verder
concluderen deze studies dat in huishoudens met
zonnepanelen en een slimme meter de energiecon­
sumptie daalt.
De terughoudendheid van de grotere energieleveran­
ciers bij deze slimme diensten is wel te verklaren.
Ten eerste bestaat er nog onduidelijkheid over de
techniek die gebruikt moet worden voor het verstu­
ren van de data. Volgens Essent Netwerk kleven er
nadelen aan alle beschikbare technieken. Ook Delta
geeft aan dat “er geen enkele techniek met kop en
schouders boven de rest uitsteekt†(Energeia, 12
juni 2008). Verder stelt Michiel Olij van Continuon
dat Nuon nog niet zover is om de data te gebruiken
voor het versturen van energierekeningen met het
daadwerkelijke verbruik (Energiegids, juli 2008).
Voorlopig blijft de consument dus nog maandelijks
zijn voorschotbedrag overmaken aan het energie­
bedrijf. Olij geeft ook aan dat de huidige slimme
meters niet geschikt zijn om de door de consument
opgewekte elektriciteit uit zonnepanelen te kunnen
vaststellen. Bovendien bieden de energieleveranciers
al andere meters aan voor zonnepanelen die de
hoeveelheid geproduceerde elektriciteit registreren,
alleen niet voor het gereguleerde tarief van de slimme
meter. De energiebedrijven hebben dus weinig drijf­
veren om deze slimme diensten aan te bieden.
Het Ministerie van Economische Zaken heeft hoge
verwachtingen van de slimme meter maar de echte
voordelen moeten van de slimme diensten van de
energiebedrijven komen. Als het heil alleen wordt
gezocht in een investering van anderhalf miljard
euro dan is dat niet zo’n slimme zet. Het zou wel­
licht verstandiger zijn om de energiebedrijven ertoe
te bewegen de voordelen van innovaties in te zien,
onder het motto: wie geen sterke argumenten heeft,
moet slimme diensten aanbieden.
Literatuur
Darby, S. (2006) The effectiveness of feedback on energy consumption: a review for DEFRA of the literature on metering, billing and
direct displays. Environmental Change Institute, University of
Oxford.

ESB

93(4542) 5 september 2008

515