Redactioneel: Het is Pasen én Pinksteren in het VK

385Jaargang 101 (4736) 9 juni 2016
Redactioneel ESB
20
3
0
4
0
5
0
6
0
7
0
8
0
–500 –25 0–100 –50 –25 0+25 +50 +10 0 +25 0 +50 0Pe rc e n ta ge v o ors ta n de rs v a n
EU-l id m aats c h ap
G era pporte erd e j a arlij ks e ba te n v a n E U -lid m aats c h ap in p on de n
E
en bekende uitspraak over economen is:
“als je tien economen in een kamer stopt,
krijg je elf meningen”. En soms snijdt die
kritiek hout. Zo is het bijvoorbeeld onmogelijk
om een innovatiebeleid voor te stellen waar alle
economen achter staan. Vaak zijn de onderwerpen
waarover economen zo van mening verschillen de
grote thema’s, die je van veel verschillende kanten
kunt bekijken. Zo kunnen R&D-subsidies een
marktfalen wegnemen, maar kan het ook gewoon
geldverspilling zijn.
Maar soms snijdt die kritiek op economen ook
geen hout. Dan hebben economen bekeken hoe
A en B zich tot elkaar verhouden en rapporteren
ze daarover. Zo laten bijvoorbeeld Dolfsma, Van
der Eijk, Noseleit en Alons in deze ESB zien dat
hele kleine bedrijven op een andere manier innov –
eren dan kleine bedrijven (dit is relevant voor in –
novatiebeleid). Hierover wordt men het vaak wel
eens. Dit onderzoek gaat echter bijna nooit direct
over de grote maatschappelijke vragen. Laten we economen die het
eens zijn met elkaar over een grote vraag aanduiden als ‘Pasen’.
Een bekende uitspraak van economen is: “dat is geen economie, dat
is politiek”. Daarmee bedoelen ze dat ze ergens wel naar gekeken heb –
ben, maar dat hun analyse geen invloed heeft op de beslissing. Vaak is
dat een terechte constatering. Emoties – al dan niet ingegeven door de
ideologische overtuiging , de achterban of toekomstig electoraal gewin
van de politicus – spelen vaak een grote rol in belangrijke beslissingen,
en de economische analyse speelt een kleinere rol. Voor meer hierov –
er, zie het stuk van Adriaan Schout in deze ESB. Laten we een be -langrijke beslissing waarbij economische
argumenten doorslaggevend kunnen zijn
aanduiden als ‘Pinksteren’.
Het is vaak genoeg Pasen. Economen zijn
het nagenoeg eens over tal van dossiers, ui-
teenlopend van hoe je een veiling moet in
–
richten tot of de baten van TTIP groter zijn
dan de kosten. Het is ook vaak genoeg Pink –
steren. Zo is de arbeidsmarkt hervormd,
mede op basis van adviezen van economen.
Maar niet alle economen zijn het met deze
hervormingen eens. Toch is het niet vaak
Pasen en Pinksteren tegelijkertijd.
Maar nu is het inderdaad Pasen én Pink –
steren in het VK: op 23 juni gaan de Brit –
ten stemmen over hun EU-lidmaatsch –
ap. Dit is een gelegenheid waarbij alle
economen het eens zijn over een grote be –
langrijke kwestie en waarbij economische
argumenten doorslaggevend kunnen zijn.
Dat de meeste economen een Brexit een onverstandig idee vinden, is
bijvoorbeeld te zien aan de BBC. Zij heeft beloofd de campagne even –
wichtig weer te geven, maar heeft grote moeite economen van naam
en faam te vinden die vóór een Brexit zijn (Yates et al. , 2016). Volgens
Hoeberichts en Van Limbergen in deze ESB is er dan ook weinig posi-
tief economisch nieuws te melden over een Brexit.
Dat economische argumenten er hier echt toe doen, is misschien
minder bekend. Zo liet hoogleraar politicologie Philip Cowley in
een opiniepeiling vragen of de geënquêteerden van plan waren voor
of tegen een Brits uittreden uit de EU te gaan stemmen nadat hij
ze had verteld dat een uittreden waarschijnlijk XX ponden per Brit
per jaar zou kosten of zou opleveren (Cowley, 2016). De resultaten
staan in figuur 1 en zijn veelzeggend. Een substantiële minderheid
zal sowieso voor of tegen uittreden stemmen, ongeacht het genoem –
de bedrag. Een even zo substantiële minderheid laat zijn stem echter
afhangen van het genoemde bedrag. Als een uittreding niets kost en
niets oplevert, stemt een krappe meerderheid voor continuering van
het lidmaatschap. Hoe meer uittreden kost, hoe minder mensen voor
uittreden zullen zijn. Als een uittreden echter wat oplevert, slaat de
balans naar de andere kant door en is er een meerderheid ervoor.
Overigens is het in Nederland niet tegelijkertijd Pasen en Pinksteren.
Maar dat laat ik graag aan de column van Peter van Bergeijk over. Die
ziet kansen bij een Brexit.
LITERATUUR
Cowley, P. (2016) Brexit? Voters can be yours for £25 each. The Guardian Datablog, 29
maart.
Yates, T. et al.(2016) Economists warn against Brexit vote. The Times, 16 mei.
Het is Pasen
én Pinksteren in het VK
JASPER LUKKEZEN
Hoofdredacteur ESB
lukkezen@economie.nl
Bron: Cowley, 2016
Kans op Brexit neemt af als men
overtuigd is dat het geld kostFIGUUR 1