In de afgelopen decennia hebben meerdere landen grote begrotingstekorten gehad, en verhoogden ze zo hun staatsschuld. Ook buiten de financiële crisis en de coronapandemie om is dit regelmatig gebeurd. Solide begrotingsbeleid is echter belangrijk voor een gezonde en stabiele economie. Begrotingsdiscipline is daarom noodzakelijk, zodat overheden de ruimte hebben om daadkrachtig te kunnen optreden in economisch zware tijden, en de houdbaarheid van de overheidsfinanciën gewaarborgd wordt.
In mijn proefschrift bestudeer ik in hoeverre begrotingsregels kunnen helpen bij prudent begrotingsbeleid. Deze regels leggen beperkingen op aan het beleid, zoals een limiet voor een begrotingstekort of een plafond voor de staatsschuld. Ik stel een index op via data van het Internationaal Monetair Fons over de aanwezigheid en karakteristieken van de begrotingsregels die landen hebben aangenomen. Hiermee toets ik empirisch wat voor effect de begrotingsregels hebben gehad in de afgelopen decennia, op bijvoorbeeld de begrotingsplannen of de uitkomsten van begrotingsbeleid. De steekproeven die ik gebruik verschillen per project, variërend van enkel in de EU-lidstaten tot bij een veelvoud aan geavanceerde economieën en ontwikkelingslanden.
De resultaten laten zien dat begrotingsregels inderdaad wenselijke instrumenten zijn om ondeugdelijk begrotingsbeleid mee te beteugelen. Ik laat bijvoorbeeld zien dat landen die begrotingsregels aannemen en deze goed inrichten, over het algemeen meer begrotingsdiscipline vertonen en minder vaak beleid voeren dat de economie destabiliseert (of te wel minder procyclisch is). Bovendien zorgen ze voor belangrijke aanpassingen die landen stimuleren om onhoudbaar begrotingsbeleid aan te pakken, waardoor er overheidsschulden kunnen worden afgebouwd. Het versterken van de begrotingsregels helpt landen dus bij het verbeteren van hun begrotingsbeleid.
Tegelijkertijd zullen louter betere begrotingsregels niet volstaan voor een gezond begrotingsbeleid. Naast begrotingsregels spelen andere factoren een belangrijke rol bij het beïnvloeden van de besluitvorming van overheden. In mijn proefschrift laat ik zien dat de effectiviteit van begrotingsregels met name afhankelijk is van de hoeveelheid transparantie in het begrotingsproces. Door het toezicht op begrotingsbeleid te vergemakkelijken, zullen begrotingsregels dus eerder tot het gewenste resultaat leiden.
Auteur
Categorieën
