In de ophef over schimmige belastingconstructies in Panama lijkt niets of niemand meer veilig. Hierbij hanteren de media het ‘eerst schieten dan vragen’-principe. ABN Amro beheert het vermogen van rijke mensen via legale constructies. Of daar iets mis mee is, is onduidelijk, maar de koppen liegen er alvast niet om; ‘ABN Amro helpt met verhullen mogelijke belastingontwijkers!’ was nog een van de beschaafdere. Zonder dat duidelijk is wat er precies aan de hand is neemt de SP vast een voorschot op de zaken door termen in de mond te nemen als ‘witwaspraktijken’ en ‘schaamteloze diefstal’.
NGO
Zelfs ngo’s zijn niet veilig. Zo is Solidaridad als goededoelenfonds helemaal geen belasting verschuldigd,maar toch wordt er alvast schande gesproken wegens ‘belastingontduiking’.Welke belasting?
Andere koek
Als ngo moet je je weliswaar afvragen hoe ver je moet gaan in het benutten van de diensten van brievenbusfirma’s, maar een paar dingen vallen op: ten eerste is er geen enkele aanwijzing dat er iets illegaals is gebeurd. Ten tweede zijn de constructies niet gericht op zelfverrijking of belastingontduiking. Ten derde komen de middelen in beginsel terecht bij goede doelen zelf. Dat is toch heel andere koek dan bedrijven die constructies van twijfelachtige aard gebruiken om belasting te mijden, zaken te verdoezelen en de moraal te bezoedelen.
Legaal
Voor een ngo is het legale karakter van een constructie niet genoeg om acties te rechtvaardigen. Het gaat er ook om of de actie legitiem is (is het goede doel gebaat bij de actie?) en transparant (kunnen alle stakeholders volgen welke keuzes we maken?).
Volkstribunaal
Is ook aan deze voorwaarden voldaan dan passen geen volkstribunalen. Van de media mag vervolgens verwacht worden dat scoringsdrift zorgvuldigheid niet domineert. Als er al iets aan de hand is bij Solidaridad, dan is het dat het in zee is gegaan met een firma van twijfelachtige reputatie (Mossack Fonseca), waar het overigens na het onthullen van de Panama Papers meteen mee is gestopt.
Balans
Er moet in de samenleving een balans zijn tussen geld verdienen en de consequenties accepteren dat je deel uitmaakt van een bepaalde gemeenschap. Dat geldt evengoed voor ngo’s als voor multinationals. Dat betekent dat niet iedere constructie die legaal is daarmee ook legitiem is. Maar het betekent ook niet dat elke poging om fnanciële middelen te stroomlijnen meteen aan de schandpaal moet worden genageld.
Dit artikel verscheen in Trouw 16-4
Auteur
Categorieën