Het is één van de wonderen van de moderne tijd. Door geavanceerde technieken en wetenschappelijke inzichten kunnen we mensen steeds beter maken. In het Victoriaanse Engeland waren epidemieën van tyfus en cholera niet uitzonderlijk, haalde maar een derde van de kinderen het vijfde levensjaar en waren grote groepen mensen structureel ondervoed.
Gezond ouder
Mede door de gezondheidszorg worden we ook steeds ouder. De levensverwachting is in anderhalve eeuw verdubbeld en de kwaliteit van leven van een gemiddelde 80-jarige is onvergelijkbaar veel hoger dan vroeger.
Obsessie
Deze welvaartsverhogende trends worden bedreigd door onze collectieve obsessie met het mijden van risico. Terwijl er steeds meer bewijs komt dat mensen in hun laatste levensfase het liefst zelf de regie voeren en kwaliteit van leven prefereren boven de kwantiteit van leven, frustreert de samenleving deze wensen.
Thuiswonen
Neem het (waargebeurde maar aangedikte) verhaal van een 90-jarige, tamelijk vitale maar beginnend dementerende man die heel graag thuis wilde wonen en dat met enige hulp ook goed kon. Een paar jaar leefde de man in geluk en voorspoed tot dat hij een keer van een trapje in de tuin viel en dood was.
Schande
De familie sprak er vervolgens schande van dat zorgverleners hem maar niet wilden opnemen. De actualiteitenprogramma’s buitelden over elkaar heen om de misstanden breed uit te meten. De SP hekelde de marktwerking in de zorg en riep in de Tweede Kamer de staatssecretaris op het matje.
Geen nieuws
Misstanden? Wie zegt dat iemand hier een verkeerd besluit heeft genomen, alleen omdat de realisatie toevallig verkeerd uitpakt? Wie zegt dat de goede man beter af zou zijn geweest in een gecontroleerde maar minder prettige omgeving van een verzorgingshuis? Waarom is dit überhaupt nieuws?
Illusie van zekerheid
Dit voorbeeld is echt niet ver gezocht. Dag in dag uit praten we elkaar illusies van zekerheid aan. Een levensverlengende behandeling wint het in die illusoire wereld vaak van de kwaliteit van leven. De arts is opgeleid om te genezen, de familie vindt het zielig voor de patiënt, maar denkt te veel aan zichzelf. Het ziekenhuis ziet geld, en de media en politici zijn dol op het uitventen van pseudo-incidenten.
Pervers pact
De kwetsbare patiënt is zelden opgewassen tegen dit perverse pact om risico te mijden.
Artsen zullen zich moeten realiseren dat je ook een prima arts kunt zijn als je níet behandelt. Mensen zullen er aan moeten wennen dat het ook prima is je ergens níet tegen te verzekeren. Politici moeten beloond worden als ze géén noodwet in elkaar knutselen bij iedere rimpeling.
Zoals Oscar Wilde zei in The importance of Being Earnest: ‘Everything is dangerous, my dear fellow. If it wasn’t so, life wouldn’t be worth living.’
fd column 4-5-2015
Auteur
Categorieën