Milieudefensie en Greenpeace missen het hoofdpunt

Wij zijn oprecht blij met de reactie van Bart Weeselink en Donald Pols van Milieudefensie en Faiza Oulahsen van Greenpeace op ons artikel in ESB. Immers, ‘Rationalitat durch Diskurs’.

Zowel wij als personen als VNO-NCW als organisatie omarmen de afspraken van het Parijs-akkoord. Vanuit dat vertrekpunt redeneren wij als volgt: wil Nederland echt klimaat-impact hebben, dan moeten wij -met 4 promille van de mondiale CO2-uitstoot- binnen de landsgrenzen door innovatie een voorsprong opbouwen op uitstootbesparing en die kennis vervolgens exporteren naar het buitenland. Wij willen dus ondernemend omgaan met de klimaat-uitdagingen.

Daarom is het voor alles belangrijk om in te zetten op een systeemtransitie, waarin ‘Energie, warmte en CO-2 sector overstijgend in ketens circulair worden geleverd en afgenomen (..)’. Juist door haar schaal en inrichting van de samenleving is Nederland bij uitstek geschikt is om dergelijke multi-party projecten te realiseren. In onze bijdrage leggen we dat uit en geven we daarbij ook de praktische voorbeelden. Power-to-X (waterstof), van rookgassen naar plastics, etc.

Deze innovatieve sectoroverstijgende projecten realiseer je echter niet als je je beperkt tot een sectorale ‘tonnenjacht’ en zeker niet als de vaak buitenlandse aandeelhouders van Nederlandse bedrijven afschrikt met een extra CO2-heffing die het (nabije) buitenland niet oplegt.

Wesselink et al. spannen het paard echter achter de wagen. Hun uitgangspunt lijkt het invoeren van een nationale CO2-heffing te zijn. Daarvoor voeren ze in hun artikel een soort terugploegconstructie uit waarin ze alles op alles zetten om die theoretisch te beargumenteren. Deze theoretische benadering verleidt de markt niet. Aan de klimaattafels werken wij aan een alternatief dat wel door de markt wordt gedragen.

Ter afsluiting nog vier observaties bij Wesselink et al.

Valse tegenstelling bedrijven en burgers

De gecreëerde tegenstelling tussen burgers die veel betalen en internationaal concurrerende energie-intensieve bedrijven die te weinig betalen is vals. In de eerste plaats zijn er afspraken die wel degelijk grote bedragen vergen van dat bedrijfsleven via de Europese CO2-heffing van het ETS en nationale energiebelastingen. Natuurlijk zitten er grenzen aan het heffen om te voorkomen dat de bedrijven hun domicilie buiten de EU en Nederland gaan zoeken. De bedrijven zorgen in Nederland voor banen en hoge inkomens van burgers. Je kunt deze bedrijven wel plukken, maar dan lijdt heel Nederland.

Marktstabiliteitsreserve is maar een deeloplossing

Ook wij bespreken het mechanisme van de marktstabiliteitsreserve bij het waterbedeffect. Deze heeft echter geen functie wanneer vrijvallende rechten direct worden opgenomen voor meer productie en CO2-uitstoot in andere landen. Wanneer dat niet het geval is, laat onderzoek van Ecofys zien dat ondanks de marktstabilisatiereserve nog steeds 60% van de vrijvallende rechten in 2030 later weer in de markt kunnen komen.

Het gaat om mondiale uitstoot

Ronduit misleidend is het om de telling van CO2-uitstoot alleen binnen de landsgrenzen te doen. Wij geven het voorbeeld van een chemische plastic recycler op de Maasvlakte. Binnen de Nederlandse landsgrenzen leidt dit tot meer CO2-uitstoot, maar het zou op wereldschaal een geweldige positieve impact hebben.

Er is wel data

Wij zijn niet de enigen die stellen dat Nederland per eenheid productie een zuinige uitstoter is van CO-2. Zie ook de PBL-data en gegevens van diverse sectoren die dat staven. Zo is bijvoorbeeld de uitstoot per kilo melk in Nederland slechts 1,24 kilo CO2-equivalent. Deze uitstoot is bijna de helft van het wereldwijd gemiddelde van 2,4 kilo CO2-equivalent. (Bron: Nederlandse Zuivel Organisatie). Dit is slechts één voorbeeld.

Kortom, een doordachte verleidingsstrategie en een open oog voor wat de landen om ons heen doen is wat ons betreft dan ook het devies.