.
334Jaargang 101 (4734) 12 mei 2016
N
a een lang en productief leven
als energie-econoom is prof. dr.
Peter Randon Odell op 12 april
2016 overleden in zijn woonplaats Ipswich,
in Engeland. Na zijn studie in Birmingham
en Boston, een korte periode bij Shell en
een docentschap bij de London School
of Economics, werd Peter Odell in 1968
benoemd als hoogleraar Economische
Geografie aan de Nederlandse Economi-
sche Hogeschool in Rotterdam, de latere
Erasmus Universiteit. In 1982 maakte zijn
benoeming als hoogleraar en directeur van
het Centre for International Energ y Studies
(EURICES) het hem mogelijk zich volle –
dig te richten op zijn levenslange fascinatie
voor energievraagstukken.
Odell kenmerkte zich als een eclectisch,
institutioneel-economische geograaf. Zijn
werk onderscheidde zich door een multidisciplinaire aanpak van vraa –
gstukken rond de beschikbaarheid en het gebruik van energie op lokale
en op wereldschaal. Economische geografie vormde daarvoor de basis,
maar daarbij betrok hij ook lokale verscheidenheid in beleid en de insti-
tutionele vormgeving daarvan, de sociale aspecten van energieverbruik
en productie, strategieën van bedrijven en technologische ontwikke –
ling. In zijn analyses speelde de interactie tussen lokale en wereldmark –
tontwikkelingen een belangrijke rol, waarbij ook altijd de verschuivende
internationale en geopolitieke verhoudingen in beeld waren.
Deze aanpak lag ten grondslag aan, onder meer, zijn magnum opus Oil
en world power uit 1970, dat daarna in zeven up-to-date gebrachte edi-
ties verscheen en in dertien talen vertaald werd (Odell, 1970). Daarnaast
paste hij deze aanpak toe in vele studies van specifieke energievraagstuk –
ken, die vaak ook in ESB verschenen. Voorbeelden daarvan zijn studies
over het Nederlandse aardgas- en energiebeleid in de jaren zeventig (bij-
dragen in ESB 2701, 2900 en 3205), de ontwikkeling van de olie- en
gasproductie op de Noordzee, de energiemix en -politiek in Europa in
de jaren tachtig (bijdragen in ESB 3495 en 3672), Latijns Amerika en
derdewe-reldlanden, en de ontwikkelingen op de wereld-oliemarkt, ook
in de jaren tachtig (bijdragen in ESB 3252 en 3544).
Al in zijn inaugurele rede, in 1969, nam hij een kritische houding aan
ten aanzien van het Nederlandse aardgasbeleid, met name wat betreft
de marketingstrategie. Hoogst interessant was de reactie hierop van
het hoofd van de afdeling marktonderzoek van Gasunie (Portegies,
1969). Feitelijk leverde die reactie de allereerste ‘officiële’ economisch-
analytische beschrijving op van deze strategie. Die onderschreef in grote
lijnen de analyse van Odell, met als kenmerkend verschil dat Gasunie
de toekomstige Noordzeegasproductie en de import van gas uit Noor –
wegen, Rusland en Algerije niet voorzag , maar Odell wel. Dit patroon
zou een constante blijken in de rol van Peter Odell in het Nederlandse, maar ook in het Engelse en Europese,
energie
debat: kritische en analytisch goed
onderbouwde beschouwingen en voor –
spellingen, die de overheid en het bedrijfs-
leven niet altijd even goed uitkwamen,
maar wel degelijk hout sneden.
Peter Odell heeft bovendien zeer actief
bijgedragen aan het opbouwen van de
kennisinfrastructuur op het gebied van
energiestudies. Hij was betrokken bij de
International Association for Energ y Eco –
nomics (IAEE), die hem in 1991 eerde,
en was voorzitter van de Benelux Associa –
tion. Vanaf de eerste editie, in 1973, publi-
ceerde hij in Energ y Policy en later was hij
lange tijd lid van de redactieraad. De Roy –
al Scottish Geographical Society kende
hem in 1994 haar Centennial Medal toe
voor zijn onderzoek naar olie en gas in de
Noordzee. In 2006 ontving hij de OPEC Award als erkenning voor zijn
levenslange bijdrage als energieanalist.
Na zijn emeritaat bij de EUR , in 1991, hernieuwde hij zijn relatie met
de London School of Economics om zich weer te wijden aan onderwijs.
Ook bundelde hij zijn belangrijkste publicaties in een tweetal boeken. In
2011 zag zijn laatste publicatie het licht: Managing the UK’s remaining
oil and gas resources: a future role for the state? (Odell, 2011).
Met het overlijden van Peter Odell verliest de wereld een karakteris-
tieke, eigenzinnige en vooral toegewijde wetenschapper, die zowel in
het wetenschappelijke als het maatschappelijke debat een rol van belang
speelde, zowel in Nederland als in de rest van de wereld. Tegelijkertijd
heeft hij een onuitwisbare bijdrage geleverd aan de inspiratie, opleiding
en vorming van menig student die nu werkzaam is als wetenschapper, be –
leidsmaker of in de industrie. De crematieplechtigheid vond op 21 april
2016 plaats in Ipswich.
AAD CORRELJÉ
Gepromoveerd bij Peter Odell (en Bert van der Knaap) en nu universitai
r hoofddocent
aan de Technische Universiteit Delft
LITERATUUR
Odell, P.R. (1970) Oil and World Power. Londen: Penguin Books Ltd.
Portegies, M.J., (1969) Markstrategie van het Nederiandse aardgas. ESB,
54(2701), 650-656, met naschrift en samenvatting van de oratie van P.R. Odell.
Odell, P.R. (2011) Managing the UK’s remaining oil and gas resources: a future
role for the state? In: I. Rutledge en P. Wright (red.) UK energy policy and the end
of market fundamentalism. Oxford: Oxford University Press.
Peter R . Odell
(1 juli 1930 – 12 april 2016)
Foto: Eric de Vries
ESB Levensbericht