Ga direct naar de content

Krimp tijdens de COVID-19 pandemie lijkt mee te vallen

Geplaatst als type:
Gepubliceerd om: april 26 2021

Ons perspectief op het coronajaar 2020 zal veranderen. 2020 zal nooit als een goed jaar worden gezien, maar was het ook de ramp van de eeuw en was het dat ook voor iedereen?

Overschatting omvang

Tijdens de eerste golf lijkt de omvang van de crisis te zijn overschat; de krimp pakte kleiner uit dan gevreesd en herstel volgde relatief snel. Zo schatte het Internationaal Monetair Fonds in juni 2020, halverwege het jaar, de krimp in 2020 op 4,9 procent (figuur 1). Op 8 april 2021 werd dat 3,3 procent. Dat is een bijstelling van 1,6 procentpunten (dat is 4 keer de historische foutmarge in IMF-ramingen van 0,4 procentpunt (Van Bergeijk, 2017)) en er zijn aanleidingen om aan te nemen dat de mondiale coronakrimp bij de nog volgende bijstellingen wederom wat meer zal meevallen (Abeln en Jacobs 2021; van Bergeijk 2021a).

De IMF-raming is hier niet bijzonder. Ook andere voorspellers hebben last gehad van overshooting bij hun inschatting van de invloed van de coronakrimp (figuur 2) en Wim Suyker (2020) wees al vroeg op het kuddegedrag van de voorspellers. Daarbij zijn er in 2020 enorme gaten in de statistiek gevallen. Zo lijkt op basis van de Nationale Rekeningen het Nederlandse beleid in 2020 procyclisch te zijn geweest (van Bergeijk 2021c), maar kijkt men naar de staat van middelen en bestedingen van het CEP (CPB 2021) dan werkten de overheidsbestedingen de economie niet tegen.

Weinig records

Voor maar acht van de vijftig landen waarover we 120 jaar lange macro-economische tijdreeksen hebben, was de krimp in 2020 een record: Panama (-19,1 procent), Spanje (-11,0 procent), VK (-10,3 procent; deels een Brexit-effect), Ecuador (-8,8 procent), Italië (-8,7 procent), Frankrijk (-8,4 procent), Colombia (-7,8 procent) en België (-7,0 procent). Voor 42 anderen landen, waaronder Nederland niet. Nb. In zuiver vredestijd was de krimp in Nederland 7,5 procent in 1931, tijdens de Eerste Wereldoorlog toen ons land neutraal bleef kromp onze economie met 8,3 procent in 1917 en 7,6 procent in 1918.

Beperken we ons tot de periode 1950-2010, dan is de krimp voor 42 van de 135 landen waarvoor statistieken beschikbaar zijn een record. Dat is 31 procent. Tussen alle ellende is dat toch wel een bijzonder hoopgevende bevinding, want het betekent dat een ruime meerderheid van de landen in zwaarder weer heeft verkeerd en dàt heeft overleefd.

Synchroon

Wel valt op dat de coronacrisis een echt wereldwijde crisis was. In 47 van de 50 landen waarvan we 120 jaar data hebben kromp de economie in 2020 en in 124 van de 135 landen waarvan we data hebben vanaf 1950. Dit maakt de coronakrimp metterdaad uniek is in de naoorlogse periode (Stoffer en van Bergeijk, 2021).

Slot

We herinneren ons 2020 allemaal als een jaar waarin somberheid onder economen troef was: de vooruitzichten werden dan samengevat met een U (langlopende krimp en traag herstel), een W (een dubbele dip) of een L (krimp zonder herstel). De recente IMF-inzichten laten een V-vormige ontwikkeling zien: de jongste World Economic Outlook van het IMF verwacht een groei van 6 procent voor de wereldeconomie in 2021 en nog eens 4,5 procent in 2022. Daarmee is de wereld in één klap weer boven Jan. Een scherpe krimp gevolgd tot een krachtig herstel dus. Voor ons land biedt het CPB (2021) eenzelfde perspectief op krachtig herstel. Ook in dat opzicht is de coronacrisis bijzonder.

Literatuur

Abeln, B. en J. Jacobs (2021) Duiding krimp als record is voorbarig door coronacorrecties. CBS, ESB 106(4796): 185.

Bergeijk, P. van (2017) Making data measurement errors transparent: the case of the IMF. World Economics 18(3): 133-154.

Bergeijk, P. van (2021a) CBS duiding ‘recordkrimp’ is onwetenschappelijk. ESB 106(4796): 186-187.

Bergeijk, P. van (2021b) Pandemic Economics. Edward Elgar.

Bergeijk, P. van (2021c) Overheidsbestedingen blijken procyclisch tijdens de corona crisis. MeJudice. Gepubliceerd op 1 april.

Bolt, J. en J. L. van Zanden (2020), Maddison style estimates of the evolution of the world economy. A new 2020 update. Maddison Project Database, version 2020, Groningen.

CPB (2021) Centraal Economisch Plan, Den Haag.

IMF (2021) World Economic Outlook Database, April 2021, Washington DC.

Stoffer, F. en P. van Bergeijk (2021) COVID-19: The Crash of the Century? ISS working paper, Den Haag, te verschijnen.

Suyker, W. (2020) De ramingen voor de schade aan de economie buitelen over elkaar heen. ESB blog. Gepubliceerd op 3 april.

Auteurs

Categorieën