.
Beleidservaringen ESB
beleidservaringen
Kaderrichtlijn
Water
Rob
van der
Veeren
Senior econoom bij
Rijkswaterstaat
D
e in 2000 van kracht geworden Kaderrichtlijn Water (KRW), die zich vooral richt op
het beheer van het zoete oppervlaktewater,
was de eerste Europese richtlijn waarin economische
analyses expliciet een plek hebben gekregen. De afgelopen jaren zijn voor de KRW verschillende analyses
opgesteld die, afhankelijk van de procesfase en vraagstelling een verschillende rol vervulden.
In 2005 is een ruwe top-down-inschatting gemaakt van mogelijke maatregelen en kosten. Deze analyse was bedoeld om de Tweede Kamer te informeren
over wat de KRW ongeveer zou kunnen betekenen:
aan wat voor soort maatregelen er moet worden gedacht, en wat de kosten zouden kunnen zijn. Vervolgens is er in 2006 een strategische MKBA opgesteld.
Deze bestond uit een bottom-up-inschatting van de
kosten, baten en andere effecten van de maatregelenpakketten. In de analyse is onderscheid gemaakt naar
het type maatregel en het ambitieniveau. Ondanks dat
de resultaten een ruime onnauwkeurigheidsmarge kenden, heeft het kabinet op basis van deze analyse onder
meer besloten om meer in te zetten op hydromorfologische aanpassingen zoals natuurvriendelijke oevers,
omdat daar meer doelbereik tegen lagere kosten kan
worden gerealiseerd, dan bij bijvoorbeeld verdergaande emissiebeperking op rioolwaterzuiveringsinstallaties. Op deze manier heeft deze MKBA een belangrijke
rol gespeeld bij het maken van strategische keuzen. Tot
slot is er in 2008 nog een ex ante evaluatie gemaakt
Jaargang 99 (4696S) 23 oktober 2014
van de KRW. Doordat de verschillende waterbeheerders inmiddels een duidelijk beeld hadden van het
maatregelenpakket dat zij zouden gaan invoeren, was
het mogelijk om de analyses gedetailleerder uit te werken. Deze informatie is vervolgens gebruikt voor het
informeren van burgers en andere belanghebbenden,
over de uiteindelijke kosten en baten van de (concept)
maatregelenpakketten.
De verschillende analyses hebben vooral veel latent beschikbare kennis expliciet gemaakt, waardoor
afwegingen transparant en navolgbaar werden en de
mogelijkheid ontstond om in een iteratief proces de
dialoog aan te gaan met beheerders en belangengroepen. Dit heeft geresulteerd in breed draagvlak voor het
uiteindelijk gekozen maatregelenpakket.
De opeenvolgende analyses laten mooi zien dat
economische analyses iedere keer een andere rol kunnen hebben in het besluitvormingsproces. Voor de
voorbereiding en uitvoering van de MKBA is het daarom van belang om te weten welke rol de analyse zal
hebben, omdat dit voor een groot deel bepaalt welke
mate van detail de MKBA zal moeten opleveren. Hierover zal ruim op tijd duidelijkheid moeten bestaan,
nog voordat de voorbereidingen kunnen beginnen.
De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.
23