Jrg. 9, editie 454

10 SEÏ’TEMBER 1924

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Economisch~
`Stati*stische

Beri
*chten..

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL. NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

9E JAARGANG

WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1924

No. 454

INHOUD

BIz.
DE WIJZIGING DER F0RENSENBELASTING T
door
Mr.
A.
Veen
788
Van lleutsz en Sabang door
F. C.
van Aerssen Beijeren
789
ilandeisverdragen …………………………….
790

Uit het Scheepvaartbedrijf door
C.
Vermeij ……….
793

BUITENLANDSOHE MEDEWERKING:
De Hervorming van de Duitsche Geld- en Bankwet-
geving door
Prof. Dr. ltnrt Suiger …………..
794
AANTEEKENINGEN:
Het nieuwe Oostenrijksche metaalgeld …………
795
Stand der cultures en uitvoer gedurende het tweede
kwartaal
1924
in Suriname ………………..
796

BOEKAANKONDIGING:
Simon Zagorsky: La Renaissance,du Capitalisme dans
la Russie des Soviets, bespr. door
Mr.
0. L.
Toricy
Duwel……………………………….
797
MAANDCIJFERS:
Emissies in Augustus
1924
…………………..
798
Rijkspostspaarbank ………………………..
798
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN………………
799-806

Geidkoersen.

Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.

Goederenhandel.
Bankstaten.

1

Verkeerswezen.

INSTITUUT

VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.
Redacteur-$ecretaris van het weekblad:
D.- J.
Wansink.

Secretariaat: Pieter de Hoochweg 12e, Rotterdam.
Aan geteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 87.

Telefoon Nr. 3000. Postchèque- en girorekening
Rotterdam No. 8408.

Abonnensentsprijs voor het. weekblad franco p. p.
in Nederland
f
20,—,. Buit
enitnd en Koloniën
f
25,-

per jaar. Losse nummers 50 cents.

Leden en donateurs van het Instituut Qntvan gen
het weekblad gratis.

–

8
SEPTEMBER
1924.

Aanvankelijk had het na de maandwisselink den

schijn, of de geldkoersen weder zuden terugloopen.

Het blijkt nu echter, dat de gewone najaars-eischen
reeds hun invloed, op de geldmarkt doen gevoelen.

De ondertoon van de markt- is vast en een betrek-
kelijk geringe vraag naar geld doet de koersen op-

loopen, terwijl meermalen aan die vraag niet kan

worden voldaan. De noteerjng yoor privaat-disconto

bleef ongeveer Z’ pOt.

Prolongatie noteerde:
3-2
/
3
4/-2Y2-2-2Y4
pOt.
* *
*

Op den weekstaat van De Nederlandsche Bank

vertoont de post binneilandsche wissels een stijging,

van
f 3,6
millioen; welke zich geheel laat verklaren

uit de credieteischen van den Staat. Het bedrag

der rechtstreeks bij de Bank geplaatste schatkist-

promessen blijkt iü de afgeloopen week van
f 38

millioen tot
f 44
millioen te zijn toegenomen. Daar
–

entegen geven de beleeningen een vrij aanmerkelijke

daling te zien; de effectenbeleeningen liepen met

f 21,6,
de goederenbeleeningen met
f 4,6
millioen

terug. Het renteloos voorschot aan het Rijk steeg

met
f
1,8 millioen. De metaalvoorraad der Bank

bleef
vrijwel
op dezelfde hoogte. Zoowel de post

papier op het buitenland als de diverse rekeningen

onder het actief daalden resp. met
f. 1,9
millioen en

f. 5,1
millioen.
Blijkbaar
heeft de Bank dus ook deze

*eek weder een deel van het buitenlandsch tegoed

gerealiseerd.

De biljettencirculatie vertoont een vermindering

van
f 21,8
millioen, terwijl de rekeningcourant-saldi

zich. rond
f 6
millioen lager stelden. Het beschikbaar
metaalsaldo liep van
f 333,7
millioen tot
f339,2
mii-

lioen op. Het dekkingspercentage bedraagt’
53.

* *

–
*

Op de’ wisselmarkt heerschte een onzekere stem-

ming. De Fransche Franc bleef flauw, beïnvloed door

de politiek en.de
ongunstige baïikstaten liep de koers

van
14,01 op 13,72
terug. De Belgische Franc, die

èr in’trinsiek ‘zooveel beter voorstaat, volgde slechts

op een afstand:
13,15-12,95.
Voor de Dollar bestond

veel vraag, welke nog gestimuleerçl werd door de

aankoopen van graan en katoen.; de. -koers bleef dan

ok stijgende
(2,61%).
De Deensche kroon’ kon zich

tot
44
verbeteren.’

Op de termijnmarkt is het disagio voor het ‘Pond
terling bijna’ geheel verdwenên;’ voor ééii en drie

maands Londen werd pari tot % cent déport geno-

teerd. Levering dollars was gezocht; voor’ 1 maand

met 3′ cent en
3
maanden met
34
cent agio.
t,

LONDEN,
6
SEPTEMBER
1924.

Ondanks groote coupon- en div.idendbetalingen op

Maandag, bleek het aanbod deze week op de geld-

markt niet ‘overwegend. De terugbet’alingen aan de

Bank of England hadden evenwel Dinsdag, Woens-

dag en Donderdag vlot plaats.
3
pOt. was de gewone

koers voor daggeld, maar in vele gevallen is tot
33

pOt, betaald. Vernieuwen van zevendaagsche leenin-

gen kos’tle onveranderd
2%
pOt.

De discontokoersen konden zich handhaven. Tegen

het einde van de week was er van de zijde -van eenige

banken vraag naar October Treasury. Bills tegen

3°/in
pOt.

2-mnds prima bankaccept
31h116__%
pOt.

– ,,

3%_131
pOt.

4
–
,,

.

,,

4_3.4 pOt.

6-
55

,,

35

43/-34
pOt.

t

788

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 September 1924

DE WIJZIGING DER FORENSEN-

BELASTING.

1.

De Regeering is met de wet van 30 December 1920
(S 923) over het algemeen niet erg gelukkig geweest.

Aangekondigd als een maatregel tot verruiming van

het gemeentelijk belastinggebied, bleek het al spoedig
na de inwerkingtreding, dat sommige der nieuwe

heffingen niet waren toe te passen (b.v. de assuran-
tiebelasting) of zeer weinig zouden opbrengen
(bouwterreinbelasting, heffing van logeergasten). -De

groote besparing op de uitgaven welke verwacht

werd van de heffing der gemeentelijke inkomstenbe-
lasting door de rijksadministratie, is voor een belang-
rijk deel illusoir geworden, omdat tegelijkertijd even-
redige heffing •der diverse schoolgelden werd inge-

voerd, welke -de gemeentebesturen thans nog verplich-

ten er een kostbare organisatie op na te houden, om

aan ieder een aanslag overeenkomstig zijn inkomen
op te leggen. De voornaamste, wijziging die in de

forensenbelasting is aangebracht – het belasten in woongemeente èn.forensengemeente voor – heeft

bovendien in de practijk tot veel moeilijkheden a.n-leiding gegeven, vooral -omdat nu elke wijziging in
de belasting eene verandering in den aas1ag

van beide gemeenten tengevolge moest hebben. Voegt

men daaraan toe dat het initiatief tot een aanslag

u.i.t moest -gaan van de gemeente, maar dat de aan-
slag zelf werd opgelegd -door de rijksadministratie en
dat voor bezwaren tegen het inkomen een andere
rechtsgang bestond dan voor die tegen -de wettigheid

van den forensenaanslag zelf, dan kan gemakkelijk

worden ingezien we]k een administratieven romp-
slomp aan . de heffing der -belasting verbonden was.
Ten slotte h-eeft ook de administratieve rechter de
grenzen der belastingplichtigheid voor de werkforen-

sen nog al ruim getrokken, zoodat vele gemeente

besturen in den laatsten tij-d personen voor een aan-
slag hebben -voorgedragen – en dat liefst over
vief
jaren! – waarvan zij vroeger nooit hadden gedacht
dat -deze onder de bepalingen der wet vielen. Mij zijn
gevallen bekend dat in verband hiermede menschen

eensklaps met een viertal aa-nslagbiljetten werden ver-
rast, waarvan ih@t totale bedrag niet ver van de

f
100.000 verwijderd was. Een en ander had een
steeds sterker wordenden aan-dran-g van het publiek ten
gevolge -om in de -bepalingen wijzigingen, aan te bren-
gen, welke althans de voornaamste onbillijkheden zou-
den wegnemen. Deze wijziging, welke herhaaldelijk
is aangekondigd, is thans verschenen
bij
Koninklijke Boodschap van 11 Augustus 1914 (zitting – 1923/24 No. 41b).

Wanneer wij, op verzoek der redactie, aan dit wets-
ontwerp thans hier eene bespreking wijden, dan moet
ons allereerst d-e opmerking van het hart, dat wij bij

‘lezing van tekst en toelichting niet -den indruk heb-
ben gekregen, dat men zich steeds voldoende reken.
schap van de strekking en draagkracht der voorge-
stelde bepalingen heeft gegeven. Ook schijnt het dat
nog op het allerlaatste oogenblik wijzigingen zijn
aangebracht, welke niet in de niemorie zijn toege

licht. Zoo wordt de z.g. v-oorschotregeling, volgens
welke de inkomstenbelasting aan de gemeenten wordt
uitgekeerd, blijkens een nieuw ontworpen art. 265 1.
aanmerkelijk gewijzigd in voor -de gemeenten nadee-
ligen zin. In de overgangsbepaling van § 5 wordt

verder bepaald, dat deze wijziging geacht wordt i,n
werking te
zijn
getreden ‘den 1-sten Mei 1924. Er is
daarbij echter niet gelet op de omstandigheid, dat
de gemeenten bij de regeling van hunne kaspositie
voor het loopende jaar.1924 en -de opmaking van de
begrooting van 1925, slechts rekening hebben kunnen
houden met – -de -thans geldende wettelijke voorschrif-

ten, zoodat zij door een dergelijke wijziging mei;
terugwerkende kracht voor onoverkomelijke moeilijk-
heden zullen worden geplaatst.
• Hetzelfde is ‘het geval bij de principieele verande-

ring in het stelsel der forensenbelasting. Met de
financieele gevolgen -daarvan voor de gemeentebestu-
ren hou-dt de toelichting zich niet op, hoewel het
aan d-e stellers daarvan bekend
kon,-zijn.,
dat ook door
de wet van 1920 verschillende gemeenten in moei-

lijkheden zijn geraakt. Zoo is er meer waarop in het

vervolg van dit -opstel zoo noodig zal worden gewezen.

De forensen-belasting• op -zich zelf i-s al oud, reeds
in 1807 i.s deze heffing voor de gemeenten ingevoerd,

omdat reeds toen -de behoefte werd gevoeld om hen,

die in de gemeente wei hun inkomen verdienen maar
aldaar ni.et
wonen of wel hen, die er tijdelijk wonen

gedurende een gedeelte van het jaar, in de lasten der
gemeente te laten bijdragen. De onderscheiding in

de twee hoofdgroepen van werk- en woonforensen is
toen reeds gemaakt en in het onderhavige wetsont-
werp blijven bestaan. –

De werkforensen, dat zijn zij die in de eene ge-
meente wonen en eldes werken, konden naar de be-

palingen van 1897 (destijds art. 245, oud, der ge-
meentewet) wederom in twee groepen worden ge-
rangschikt nl. –

lo. zij die op meer dan 90 dagen
aanwezig
waren
tot de vervulling van hun beroep, bedrijf of be-
trekki n g;

20. Zij die eene (vaste) inrichting
ter beschikking
hielden
tot de
persoonljjkè
uitoefening van hun be-
roep, bedrijf of -betrekking.

Tot goed begrip dezer materie is het noodzakelijk

deze onderscheiding wel te doorzien, omdat maar al.
te vaak ten onrechte werd en nog steeds wordt aan-

genomen, -dat de persoonlijke aanwezigheid op meer

dan 90 dagen altijd -pen element der- belastingplich-
tigheid is. . –
Als
woonforens
werd volgens de wet van 1891
slechts . -aangemerkt hij, ‘die voor -zich of zijn

gezin een gemeubelde woning gedurende meer dan

90 dagen van het belastingjaar beschikbaar hield.
De forensen werden toen alleen in de gemeente

van hoofdverbljf ten volle en in de forensengemeente
voor
Y
3
– de wet sprak van: vier twaalfde – ge-
deelte van den aanslag over een vol jaar belast.
Bij de wet van 1920 heeft men in den subjectieven

belastingplicht weinig verandering gebracht. Sprak
mén vroeger van ,,eene inrichting beschikbaar hou-
den”, thans belast de wetgever ,,het op meer dan
90 dagen van -het belastiugjaar
de beschikking hebben
over eene vaste inrichting, zooals een kantoor, win-
kel -of werkplaats, tot de persoonlijke uitoefening

vn een beroep,
bedrijf
of betrekking”, zoodat ook
personen die van anderen over de inrichting de be-
schikking hebben gekregen, – b.v. directeuren van
naamlooze vennootschappen – kunnen worden be-
last, oo-k al zijn -zij niet op meer dan 90 dagen aan-
wezig. De
omschrijving
van den belastingplicht der
personen, die op meer dan 90 dagen aanwezig moesten zijn, onderging geen noemenswaardige wijziging. – Als
woonforensen werden tevens belast zij die op meer dan 90 dagen nachtverbljf hielden. De heffing van,
deze laatsten bleef beperkt tot Y van den aanslag
over een vol jaar, terwijl de werkforensen zoowel in
woon- als werkgemeenten voor % worden belast.
Waren laatstgenoemden in meerdere- gemeenten f o-
rens, dan werd in elk daarvan slechts zoodanig ge-
deelte geheven als er gemeenten waren, waarin zij
deswege als beiastingplichtig werden aangemerkt.

Het onderhavige wetsontwerp brengt in een en
ander beiangrjke.en principiqele wijziging. Werd de
forensenbelasting tot heden als een onderdeel van de
inkomstenbelasting beschouwd, t-hans zal zij onder de opsomming van art. 240 een afzonderlijke plaats krijgen, waardoor wordt vastgelegd dat de gemeen-
ten de bevoegdheid – niet de verplichting – heb-
ben om deze heffing in te voeren en geheel zelfstan-dig te regelen.
Als
woonforens
-worden volgens art. 445 a. aange-

10 September 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

789

merkt zij die, zonder in cciie gomeente hoofdverbiijf

to hebben, er
01)
meer clan 90 dagen nachtverhhjf

houden anders dan in een krankzinnigengesticht of

ziekenhuis of er gedurende meer dan 90 dagen voor

zich of hun gezin cciie gemeubileerde woning be-

schikbaar houden. De uit’zondering voor lcrankziiini-
gengestichten en ziekenhuizen is opgenomen, omdat

al te ijverige gemeentebesturen onder de bestaande
wet wegens een verblijf in eene dergelijke inrichting

joods aanslagen deden opleggen, waartoe zij formeel

het recht hadden. Als grondslagen voor cle heffing

worden verder vermeld de duur van het verblijf,

de huurwaarde der gemeubileerde woning of andere

bij de verordening vast te stellen grondslagen. De

bedoeling schijnt geweest te -sijn om de woonforensen
naar den duur of den aard van het verblijf ter plaatse
te belasten en de gemeenten, waar des zomers veel
tijdelijk verblijf wordt gehouden, zullen in hun eigen
belang goed doen een matige heffing naar deze grond-

slagen in de teontwerpen verordeningen op te nemen.

Opgemerkt dient echter te worden dat tengevolge der
cnuntiatieve formuleering der betrokken bepalin-

gen, eene heffing naar het inkomen niet is uitgeslo-
ten en derhalve door het koninklijk goedkeuringsrecht’
moeilijk kan worden gekeerd. Wellicht kan het soms
ook ivenschelijk zijn om het inkomen tot grondslag
te nemen bv. in liet geval dat het gezin van iemand,

die steeds buitenslan’ds of in de Ned. koloniën ver-
toef t, hij voortduring binnen cene gemeente verblijf
houdt. De p,ractijk zal, hier een weg moeten wijzCn.

Als
werk forens
treffen wij in de eerste plaats de
beide bovengenoemde categorieën weder aan; de sub-
jectieve helastingplicht is echter i ngekompen. Zij
cli,e op mcci, dan 90 dagen aanwezig moeten zijn,
zullen cli t nl.’ moeten zijn in een vaste inrich-
ting, terwijl volgens ‘de thans geldende w’et hij
de uitoefening van cciie betrekking, de loutere aan-

vezigheid op meer dan 90 dagen voldoende is. De
voorgestelde bepaling wordt gemoti ‘cerd niet cciie
verwijzing naar de absurditeit dat grenskomnii ezen,
troincond ucteu.rs en dergelijke personen thans i.n alle
gemeenten worden aa igeslagen, binnen welke zij da-
gelijks hun werk verrichten. Wij geven volgaarne toe
dat de tegenwoordige wet tot de genoemde betreu-

renswaardige excessen aanleiding geeft, maar zouden
liet toch hete.r vinden, indien voor de bedoelde amb-
tenaren eene bijzondere vrijstelling in, het leven werd
geroepen. Zooals art. 244 a, letter a thans is gere-
digeerd, vallen, onder de vrijstelling alle personen,

die dagelijks hun beroeii, bedrijf of betrekking komen
uitoefenen, mits d.it maa.r n
..jet in een vaste inrich-
ting is. Wij bedoelen hier personen zooais stadsreizi-
gers, opzichters van bouwwerken, exploitanten, van
tenten en kramen, personen werkzaam in havenheclrij-
ven e.d. Het is niet billijk voo,r dezen. vrijclom te
vcrleenen, terwijl anderen, omdat zij toevallig hwi be-
mp in een vaste inrichting uitoefenen, wel belas-
l;i ngplichtig zijn.

Dc omschrijving van dc elementen der belasting-
plichtighei.d van de tweede hierboven genoemde cate-
gori.e der werkfore.nsen heeft ook cerie wijziging oni-
dergaan. In art. 244 ii onder letter a w’orden n.l. be-
halve de zoo juist genoemde, nog biastingplicht’ig
verklaa:rd ‘de natuurlijke personen. die, ‘zonder in cciie
gemeente tijdens het belastingjaar hoofdverblijf te

‘hebben, er op meer dan 90 dagen van dat jaar over
cciie vaste inrichting, ‘zooals een ‘kantoor, winkel of
werkplaats
best enid en ingericht
tot de persoonlijke
uitoefening vat hun betrekking, beroep of bedrijf dc
beschikking hebben.

De geeu.rsivoerde woorden komen in ‘de tegenwoor-
dige wet (art. 244 a punt 3) niet voor en worden :in

cle memorie van toelichting niet nader verklaard. Toch
is hot wel begrijpelijk waarom men ze heeft inge-
voegd: de tegenwoordige bepalingep werden in hoog-ste instantie z66 uitgelegd, dat de daadwerkelijke per-

soonlijke uitoefening niet noodig was, mits maar werd

aangetoond d’at de betrokkene itt de beschikbaar ge-
houden inrichting zijn beroep of bedrijf persoonlijk
kort
uitoefenen. Alzoo werd een directeur of behee-

rond vennoot aangeslagen in elke gemeente waar ten

behoeve van zijn bedrijf een vaste inrichting geves-
tigd was. Men heeft deze dwaasheid willen voorko-men en in verband daarmede cle bedoelde woorden

opgenomen. Of er mede wordt bereikt wat men daar-

van verwacht, is eehte.r een ancle:ro vraag. Uit de toe-

lichting van het wetsontiverp blijkt nl. duidelijk dat

men eenig persoonlijk contact voor de belastingplich-

tigheid noodzakelijk acht, echter kan men wel een

,kantoor dat bestemc en ingericht is tot ‘de persoon-

lijke uitoefening van een beroep beschikbaar houden

zonder er ooit persoonlijk te komen. Een tweede be-
zwaar tegen de ‘voorgestelde redactie is deze, dat de
onder deze categorie vallende belastingschuldigen,
welke meestal gevonden worden onder de eige-
naars •van ‘handelszaken en personen met een lei-

dende positie, zeer gemakkelijk ‘hunne vaste inrich-
tingen ldun.t:ien bestemmen en inrichten voor de per-

soonlijke bedrijfsuitoefening van een ondergesehikten

bedrijfsleider of procuratiehouder, zonder zelf van
de algemeene en persoonlijke leiding ter plaatse af-

stand te doen. Ik betwijfel echter ‘of in een dergelijk

geval de administratieve jechtej, bij geldigheid van
den voorgesteiden tekst, een aanslag zou handhaven.
.h[en ‘vergete toch niet dat het altijd in de bedoeling
heeft gelegen om een zakenman ‘of directeur, die bv.
éénmaal per week zijn zaak bezoekt ten einde aldaar

leiding te geven, of gewichtige beslissingen te nemen,

in de belasting te betrekken. Ware dit niet zoo, ‘dan
z’ou liet vrijwel overbddig zijn om naast hen, ‘die op
meer dan 90 dagen aanwezig moeten zijn, nog een.
tweede categorie van helastingsehuidigen te vermel-
den, omdat hij een meer veelvuldig bezoek bijna alle

forensen onder ‘eerstgenoemde groep kunnen worden
gerangsehildt. Wil men dan ‘ook het persoonlijk con-
tact tot een essentieel element der heiastingplic’htig-
heid maken, dan zou men kunnen voorschrijven dat
cle vaste inrichting ter beschikking moet worden
gehouden ten einde aldaar het bedrijf en’z. persoonlijk
uit te oefenen. Vindt men dit nog niet scherp ge-
noeg, dan zou er toe moeten worden overgegaan ook

voor deze helastingsehuldigen een minimum aantal dagen (natuurlijk minder dan 90) voor te schrijven,
waarop zij persoonlijk aanwezig moeten geweest zijn.

(Slot volgt).

Mr.
A. VEEN.

VAN HEUTSZ EN SABANG.

Nu Generaal Van Heutsz overleden is, past het de
Sa’bang Maatschappij, ‘die zooveel aan dezen grooten
Nederlander te danken ‘heeft, nog eens de aandacht
te vestigen op den steun, in de jaren harer oprich-
ting van ‘hem ondervonden.

Men kan over dat tijdperk en over het aandeel
van den toe’nmaligen. Gouverneur van Atjch, Gene-

raal Van fîeutsz in de oprichtingsgeschiedcnis ‘vai’i
Sabang en de Sahang Maatschappij vele interessante
bizonderheden ‘vin’den in liet Gedenkboek dat Dr. M.
G. de Boer in opdracht van die Maatschappij hij ge-
iegenhei.d van haar 25-jarig jubileum op 1. Januari

1.924 samenstelde. Ook het groote werk van denzelf-
den schrijver ,,Geschiedeni s der Amsterdamscho

Stoomvaart” behandelt die periode uitvoerig, terwijl
voorts het boek van deii heer J. Larighout ,,Econo-
mische Staatkunde in Atjeh” eveneens vele blaclzij-
den aan de st’ichting van Sahang wijdt.

Ofschoon ‘dus onderstaande regelen geenszins de
pretentie hebben iets geheel nieuws te verkondigen,
komt het toch niet overbodig voor,
bij
die belangrijke
episode uit de geschiedenis van Sabang even stil te
staan, omdat de steun van Generaal Van Heutsz des-
tijds veel pennen in beweging zette en ook later niet
steeds op de juiste wijze geïnterpreteerd werd.

In het voor Sa’bang ‘zeer belangrijke jaar 1903

790

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 September 1924

leidde het krachtdadie initiatief van d’en Directeur

der Sabang Maatsch,appij Jhr. G. 0. Quarles van

Ufford, daarin gesterkt door de gunstige rapporten
die de eerste Administrateur te Sabang, de heer C. G.

Vattier Kraane ‘hem stuurde, door de bereidwilligheid

der Nederi. Handel Mij. om de noodige fondsen te

verstrekken, en door de sympathie die Gouverneur

Van I-Teutsz voor de jonge onderneming aan den dag
legde, tot verwezenlijking der grootsche uitbreidings-”

plannen, die in zeer korten tijd Sabang van een be-

scheiden Marinestation zouden maken tot eerî moderne

haven van internationale beteekenis.

Iedereen, die van de geschiedenis van Atjeh in de’

jaren 1890 tot 1.903 op de hoogte is, zal begrijpen
dat wie in die jaren iets in dat gewest tot stand

venschte te brengen, daarvoor, meer dan elders nog,
den steun behoefde van het Geweste’Ï’ijk Bestuur, en’

dus ligt het voor ‘de hand, dat de firna De Lange &
Co., die de voorloopster van de Sabang Mij, te Sabang’

was, hij hare pogingen om aan de ‘zaak de ge-”

wenschte uitbreiding te geven, voortdurend voeling”

hield met het Bestuur te Koeta Radja.

Daar werd van den aanvang af veel voor de Sa’bang-
1

plannen gevoeld. Generaal Van Heutsz zag er toe-komst in, meende dat het een daad van ‘verstandig’

gewestelijk en nationaal ‘beleid was de plannen te’

helpen verwezenlijken, en zooals van deren Bestuur-,

der. van krachtigen wil verwacht kon worden., steunde

hij ni.et
half, bepaalde zich niet tot min of meer’

platonische sympathiebetuigirigen, doch adviseerde

op ‘de hem eigene, kernachtige wijze de Regeering om

volledige medewerking te verleen.en; en hij bleef bij dat advies ook, toen hij in het begin veel. tegenstand,

ontmoette. Tegelijk hiermede vonden de onderhande-

lingen plaats met de Nederiandsche Lijnen, beoogeude
om een der maildiensten via Sabang te verleggen.
Mede als gevolg vaw een persoonlijk pleidooi door den,

heer ‘Quaries van Uffor’d omstreeks 19,02 gevoerd bij

den Gouverneur van A.tjeh en vele andere autoriteiten.,

werd eindelijk in datzelfde jaar 1902 de officieele
medewerking der Indische Regeering een feit, waart.

bij de wenschelijkheid te kennen gegeven werd, den

mail.dien.st
der Stoomv. Mij. Nederland via Sabang,

te verleggen. De ver’clet’e onderhandelingen dier
stoomvaartljn met de Regeering in Nederland leid-

den tot de noodige wetswijziging, welke in 1903
. werd

aangenomen.

.

Intusschen was mede door de hulp van ‘den Gou-
verneur, Sabang in den contraçtneeien dienst der

Kon. Paketvaart Mij. opgenomen

Nu leest men wel, eens, dat Generaal Van Heutsz’

met het ‘verleenen van steun aan de Saba.ng-plannen,
hoofdzakelijk, beoogd heeft de bevordering van een onderdeel van zijn paci ficatiepol itiek, namelijk het

via Sabang leiden van den uitvoer van het Atjehscbe
product, de peper, om zoodoende de Atjehsc’he be-

volking onafhankelijk te maken van Periang. Ook,
wordt wol eens verkondigd dat hij van. Sabang een.
overscheephayen. wilde maken, die in de toekomst
Penang en Singapore naar de kroon ‘zou steken. Van

heide doeleinden,
,00
bewêert men ,dan, i.s weinig,

terecht gekomen.

.Wie zoo redeneert, en wie meent dat da hestuurs-
inzichten van 9ene,raai Van Houtsz op zoo simplis-
tische wijze zouden kun,nen worden weergegeven,

toont ,heni slecht te kennen.
-‘

Want het moge waar zijn, dat hem o.a. ook het toe
r

kornstbeeid: Sahang als uitvoerhaverc ,,yan A tjehvcho
producten, liever dan Penang, toegelachen heeft (wat

i.s trouwens natuur]ijke.r dan dat hij dat, hoopte?);
en het moge eveneens tot zijre i.11nsies beh,00rd heb
ben, dat, Sabang tussehen de concurreerende havens

Oolombo en Singapore een zoo goed mogelijk figuur
zonde maken (wie zal zich ‘daarover varwonderen?), vergissen doet men zich echter, wanneer. men denkt,
dat ‘hij juist deze twee objecten en niets anders bij

hét ‘verlêenen. van zijn krachtigen steun ‘voor oogen,

gehad heeft.
‘

De bijzonder guTnst:ige aardrijkskundige en ecoia-‘o-
mische ligging voor, een znterncrtionaal kolenstation

is steeds de voornaamste drijfveer geweest van den

gëheelen opzet van Sabang en heeft ook Generaal
Van Heuts.z bewogen tot het ve.rleenen van zijn steun,

waarbij natuurlijk alle andere, ook bijkomstige mo-

gelijkheden, samenhangende met de inrichting van

een moderne ‘haven, onder de oogen gezien werden.

Dat de peper ten slotte niet via Sabang zijn weg

uit het gewest gevonden heeft is volkomen waar en

het is wel jammer ook’, maar tevens dient ,erkend te

worden dat het, vooral nu de pepercultuur zoo ach-
teruitging, een tamelijk onbelangrijke bijkomstigheid

uitmaakt.

En wat de o
–
versoheep betreft, een ti
.
…nsito’havcu

met zeer ‘gr.00ten omzet is Sabang niet geworden.
Wei had het als zoodanig een groeiende beteekenis

totdat de Beiawan-Oceaanhavenplannen tot uit’voe-
ring kwamen, (de helft der Deli-tabak ging voordien
via Sabang), maar nu ‘de producten rechtstreeks te

Belawan ingescheept worden, is natuurlijk de over-
scheep te Sabang zeer in omvang afgenomen. Toch

blijft Sahang als distributiehaven voor Oost- en West-

kust van Sumatra waarde behouden.
Wie nu meenen zou, dat uit het bovenstaande af

te leiden’ is, dat men zich met het via Sabang laten

varen van de Nederlandsche lijnen vergist heeft, ziet
alleen de directe feiten en ‘vergeet de zeer belangiijke

indirecte voordeelen, die bereikt werden, en clie cle

promotoi’s van deze haven dan ook met veel .iad,ruk bij hun pleidooien hei’haaldelijk naar ‘oren brachten.

Die indirecte voordeelen pasten geheel in de breede

iiolitiek van den bestuurder Van H.eutsz, die, naast
de belangen van zijn gewest, zeer goed de nationale
belangen zag, welke door een behoorlijke exploitatie

van de Sabangbaai gediend zouden worden. Hij’ be-
greep, dat wanneer eenmaal de Nederlandsche Ejnén

Sabang als vaste aanloophaven gingen benutten, vat

de Saban.g Maatschappij op haar beurt in staat zou
stellen, haar outillage naar de nieuwste en hoogste
eischen in te richten, het dreigement van een bui-
tenlancische vestiging te Sabang voorgoed van de

baan zou zijn. Geen ‘vreemde krachtige stoomvaartlijr.i
zou er toch over denken zich vasten voet te ve.rschaf-
f en daar waarniiet nationale grootkapitaaa al met
succes werkzaam WaS. Zon zag hij in den steun, dien
het Gewestelijk Bestuur en in hoogere instantie dc
Indische Regeering aan de plannen verleende, terecht

ook een middel om het’ den Nederi. lijnen mogelijk
te maken, ‘het lang n’iet gemakkelijke besluit te nemen
van verlegging hunner route, met alle indirecte groote
gevolgen van dien. En daarom is het verkeerd, hij

de beoord’eeling van dit’ deel der ‘uitkomsten -van de
stichting ‘der Sabang Maatschappij, de waarde van
het’ destijds genomen besluit alleen af te meten naar
de tegenwoorclige cijfers van het transitobedrijf.
En wanneer wij dan zien dat de kern ‘van het be-
drijf: het kolenstation en hei dok- en reparatiebedrijf,
in den loop der jaren een volkomen succes zijn ge-
worcle.i.i, waarvan de reputatie niet alleen in onze

Koion.ië.n en het Moedei’land, doch ook in ‘den vreem

de gevestigd is, dan pas
–
t het ons, bij, het sterven van

de groote figuur Van Heutsz nogmaals ‘ openlijk te
getuIgen dat die schoonc resultaten moeten beschouwd
worden als een. doel van
zijn
werk.

F. C.’
VAN AEIdSSEN BEIJEeIcN.

Sabang, 7 Aug. 1924.

rIANDELSVERDBAOEN.

‘Een medewerker schrijft:
I. Voorbereiding.

Voor de voorbereiding van hetgeen ter zake van
de handelsverdrngen tusschen Nederland en andere
landen heeft te gechied’en bestaan twee speciale com-
missies, n.1. de Commissie voor dê Herziening der

10 eptember 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

791

Hanclélsverdragen en de Commissie voor de Onder-
handelingen over Haudeisverciragen, beiclë formeel res-
sorteerende onder het Departement van B u.i tenlarici-

sche Zaken.
:De Commissie voor cle Herziening der Handoisver-
dragen werd door den Minister van Buiteniaricisohe
Zaken reeds in 1921 in overleg met zijn mede hij de

zaak betrokken ambtgenooten ingestel4. Zij is uit

ambtelke en niet-ambtelijke leden samengesteld. Als

ambtelijke leden hebben er zitl;ing in: de Chef der
Directie van Economische Zaken van het Departe-
ment van Buitenlandsche Zaken; de Chef der afdee-
ling Handel en Nijverheid van het Departement van
Arbeid, Handel en Nijverheid; de Chef der vierde

afcloeling van het Departement yan Koloniën; de
Directeur-Generaal van den Lkndbouw; de Chef der
afcleeli.ng Invoerrechten en Accijnzen van het Depar-
temei:it van Financiën; en voor zooveel noodig ver-

tegenwoordigers van andere depa:rtementen. De be-
doelde ambtenaren kunnen zich doen bijstaan door
een bijzitter. Als niet-ambtelijke leden hebben zitting
cle Voorzitters van den Nijverheidsraad en van de

Kamers van Koophandel cii Fabrieken te Amsterdam
en. te Rotterdam, terwijl, naar de bladen onlangs heb-
ben medegedeeld, een tweetal vertegenwoordigers van

land- en tuinbouw en veeteelt zullen worden opgeno-

men. De drie eerstgenoemden plegen zich eveneens t.e
doen bijstaan door bijjitters. Voorzitter is anibtshalve de Chef dor Diroetio van Economische Zaken.
De Commissie voor de Onderhandelingen dver Ran-
delsverd.iagen is veel kleiner van omvang, daar zij
zuiver ambtelijk is. Zijbestaat uit permanente en niet-

permanente leden. Permanente leden zijn alleen de.
hierboven genoemde hoofdambtenaren van de Depar-
tementen van Buitenlandsche Zaken, van Arbeid,
Ilandel en Nijverheid en van Koloniën, welke drie
dan ook in het algemeen de verantwoordelijkheid dra-
gëtl. Niet-permanente, of incidenteele, leden zijn de
vertegenwoordigers der andere departementen, die bij een zaak betrokken zijn. De leden plegen zich te doen
bijstaan door bijzitters. Amhtsbalve is ook van deze
Commissie de Chef der Directie van Economische Zaken voorzitter. De Commissie bestaat sedert het

laatst van het vorig jaar.
Beide Commissies hebben een adviseerend karakter.
Beide advi.seeren aan den Minister van Buitenland-
sche Zakenu’Beider heraadslagingen zijn vertrouwelijk
van aard. De Commissie voor de Herziening adviseert
zooveel mogelijk over alle verdragsquaesties en. dan
in min of meer algemeenen zin; de Commissie voor cle Onderhandelingen leidt practisch vrijwel het ge-
hcele werk der onderhandelingen over verdragen, uit
den aard der zaak onder toezicht van de betrokken
ministers. Beide commissies hebben de tendens inge-
wikkelde en tijdroovende corresponden.ties tusschen

de departementen te voorkomen en de zaken, onze
handeisverdragen rakende, vlot te doen loopen. Voor zooveel ons bekend, wordt dat doel geheel bereikt en is het resultaat der werkzaamheid der heide commis-
sies zeer bevredigend en wordt in een geest van sa

menwerking en wederkeerig
begrijpen
gewerkt.

H.
Voorloopige Resultaten.

Tijdelijke of definitieve overeenkomsten, hetzij in
den vorm van verdragen, hetzij in dien van nota’s,
werden, blijkens gepubliceerde berichten, gesloten met
de volgende landen
0])
de daarbij gevoegde tijdstippen:

lo. Met
Spande
werd op 16 resp. 24 Juni 1091
een modus vivendi gesloten, die op 5 resp. 6 Januari
:1922 werd vernieuwd. De niodus vivendi was, in af-
wachting van de sluiting van een handelsuerdrag,
noodig omdat de cleclarati.e vn 12 Juli. 1892 op 12
Juni 1921 buiten werking trad. De her.nieuwing van den modus vivendi was noodzakelijk met het oog op
tariefswijziging :i.n Spanje. –
2o. Met
Boelgarije
vond 1 en 9 Maart 1922 even-
eens notawisseling plaats, strekkende tot voorloopige
regeling de:r handelsbetrekkingen. De nota’s zijn uiter-
mate kort en sober.

• 3o.
Oii
geheël dereifde wijze werden op 18 en 10
December 1922 door ii otawi sseling de handelsbetrek-

kingen met
Roemenië
voorloopig geregeld.

4o. Met
Tsjechoslowakije
werd op 20 Januari 192l
te ‘s-Gravenhage het bekende handelaverdrag getee-
]ccncl, dat, na ginds parlementair te zijn goedgekeurd

en evenzoo :doo. de Staten-Generaal ten onzent, thans
nog slechts op de uiwisseling der ratificaties wacht;,

welke, naar vernomen wordt, eIken dag kan plaats

vinden.
5o. Op 3 Juni 1023 werd te Berlijn een verdrâgje

met Duitschiand
gesloten, strekkende om het handels-

en scheepvaartverdrag van 1851 tussehen Nederland

en het Duitsche Tôlverbond eenigszins te wijzigen :n

het belang van Nederiandsch-hndië, dat in zijn tarief-
poltek te zeer gebonden vas. Het verdragje is par-

lementâir goedgkèurd en geratificeerd.
6o. Met
Portgal
moesten de handélshetrekki’ngen

eveneens orden geregeld, wegens het afloopen der

hdtreldceljke verkiaing van 5 Juli 1894. Zulks ge-

schieddebij notawisseling voorloopig voor een half

jaar bp 21
ieip.
28 Augustus 1923, op 1 Februari

1.924 weder voorloopik voor een half jaar en op 21
Augustus 1.924 nomaais voorlopig, maar nu voor
eên jaar. Er zijn omstandigheden, diehet wonscheljic
maken, nog geen definitieve overeenkomst te sluiten.

‘To. Mët
Oostenrijk
werd
bij
notawisseling op 3

rosp. 5 September 1.923 overeengekomen, dat het ver-
drag van 26 Maart 1867 tusschen Nederland en Oos-
teiirijk-Hongarije ten principale zal worden toegepast.
Oer een nieuw verdrag woidt onderhandeld.

80. Met
Finland
werden de handelsbetrekki nigeri
voôrloopig geregeld door notawisseling van 29 Octo-

he± en 1 November 1923.
9o.
Bij
nota van: den Consul-Generaal te Montreal
van 7 Maart 1924 eenerzijds en bij Order in Council
van dë regeering aldaar van 12 Maart d.a.v. werden
de handel sbetrekkin gen tusschen Nederland en
Canada

voorloopig gerdeld. Op .11 Juli 1924 werd ten ver-
volge diaalo]) een douaneverdrag met Canada gesloten,
dat hier en ginds parlementair zal moeten worden
goedgekeurd.
lOo. Te Warschau werd op 30 Mei 1924 een vol-ledig handelsverdrag tiisschen Nedeiland en
Polen

gesloten, dat hier en in Polen parleinentair zal moe-
ten worden goedgelceurd.
110 12o en 13o. Gedurênde een dienstréis, door
Gezant te Kopenhagen, tevens geacerediteerd
te Kowno, Riga en Reval, daartôe speciaal onclerno-
men, werden overeenkonisteni esloteii

a. met
Litauen op
10 Juni 1924 bij notawisseli ng

in afwachting van een verdrag; –

h. niet
Letland op
2Juli 1924 bij verdrag;

c.
met Estland
01)
22 Juli 1924 hij (voonloopig)

veidrag;
een en. ander vn ongeveer gelijken
.m
0
01d:
In totaal zijn dus 1.1 overeenkomsten gesloten met
13 landen. Met verschillende landen wordt voorts on-
derhadeid.

111.
Uiterlijke Eigenschappen.

Tndièn het ,,varietas leletat” waar is, hebben wij
in het bot.
,
enstaandd op
ééii
punt wel een keurcollec-
tie. Uiterlijk zijn dë vermelde overeenkomsten zoo uit-
eenloopenclrnogeljk, zelfs in dn vorm, zelfs inden
iiïhoud.. . . behoudens vat het iiclende principe he-l;reft Over dit laatste echter straks:
In dle eerste plaat§ hebben we te deii èn met nota’s
èn met verdragen Wat de nOta’s betreft zijn er, die
zod sobêr of zbo voorloopig zijn dat ze geen parle-montané goedkéiring behoeven, terwijl er ook zijn,
voor welke nlë pirienientaire goedkeuiing gevraagd
1
1 is
of cker gevraagd
rol
woi’dën. De gesloten verdragen
worden successievelijk alle aan die goedkeuring onder-
worpen. Een eigenaardig geval leveren de Randstaten
op. Zooals reeds werd opgemerkt zijn de overeenkom-
steii met de Randstatenvn ongeveer geljketi inhoud,
maar tweeèrvanzjnin Verdragsvorm en een in nota-

792

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 September .1924

vorm. De vraag, of een overeenkomst in ‘v.erdragsvo.r

of in notavorm geslotén zal ‘worden, hangt van allerlei
omstandigheden af, waaronder de werischen van en

cle mogelijkheden hij de tegenpartij de hoofdrol Spe-
len. Van Nederlandsohe
zijde
stuurt men in het alge

meen liefst op een sober verdrag aan.
De nota’s met
Boel garije
en
Roemenië
zijn zoo sirn
pel
mogelijk,
maar algemeen van strekking, vooral de
Roemeens’che nota is zeer algemeen gehouden en

strekt zich zonder restrictie over de ,,relations corn

merciales” uit. De
Spaansche
regeling is zuiver

douane-overeenkomst. De
Portugeesche
ii ota’s hebben

de strekking van een beperkt douane- en scheepvaart

verdrag. Do
Oostenrijlcsche
nota heeft materieel dè

heteekenis van een verdrag, omdat deze een verd:rag

van kracht verklaart. De
Finsche.
nota is in het wezen

der zaak een sober maar zeer algemeen gehouden

handels- en scheepvaartverdrag. Wat’
Canada
betreft

werd het Oanadeesche middentarief op Nederland van

toepassing verklaard.: het gaat hier om een simpelé

douane-overeenkomst. De
Litausche
nota is weer in

het wezen der zaak een eenvoudig handels- en soheep-

vaartverdrag, zeer algemeen gehouden. .

Wat betreft de verdragen zij •het volgende opge-
merkt. Het
Duitsche
verdrag is niets dan een wijzi

gingsverdragje. Het
Canadeesche is
een zuiver douanei-

verdrag. Hot
Letsche
en het
Estiandsche
zijn eenvou

‘dige handels- en scheepvaartverdragen, zeer algemeen

gehouden. Blijven: dus nog het
Tsjechoslowaaksche ep

het
Poolsche
verdrag. Het zijn volledige handels
;

resp. handels- en scheepvaartverdragon. .Het Poolsche
verdrag treedt nogal in details, met name wat betrnit

de scheepvaart. Aangezien Tsjechoslowakije nôch kustF

nôch scheepvaart heeft, behoeft het verdrag met dat

land geen scheepvaartverdrag te zijn. Voegt men ech
;

ter aan dat verdrag een scheepvaarta.rtikel toe, , dap
zou het voor Nederland als model van een eenvoudi.g
maar volledig verdrag kunnen worden beschouwd.

IV. Opbouw.

De kern van een handelsverdrag wordt govormc
door do bepalingen, het onderling verkeer vrijgeveride

en de voorwaarden, waaronder het zal mogen plaats
vin den, vaststellen de. Aangezien. geen hari delsverdrag

gesloten wdrc]t als men niet voornemens is het onder-

1 ing verkeer vrij te geven, ja zelfs te bevorderen, en

voorts wijl in dat verkeer; hier bedoeld i.n den zin
van economisch verkeer, •de handel de hoofdrol vor
vult, terwijl in de bepalingen, welke op den handel
betrekking hebben, de tariefshepalingen de eerste

plaats innemen, komt het praktisch hierop neer, dat

de kern van een handeisverdrag gevormd wordt door

hetgeen (als het op zich zelf een. verdrag vormt) een
douaneverdrag genoemd wordt. Er zijn regeeringen;

die, zooals bv.
Canada,
er de voorkeur aan geven, niet

verder te gaan dan het sluiten van ‘douaneverdragen.
Tritusschen is het voor een land, dat van oudsher
door een volk van zeevaarders bewoond wordt, nood zakelijk, dat een handeisverdrag behalve douane- ook
seheepvaartverdrag is. Voorts ligt het voor de hand
dat handel en scheepvaart in hun activiteit gehinderd
zouden worden, indien de natuurlijke en juridische
personen, in welke die activiteit belichaamd is, geen
vrijheid zouden. hebben, op het gebied van do tegen-partij werkzaam te
zijn
en daartoe daar ook aanwezig
te zijn, ‘of indien zi.j daar althans een onvoldoende
rechtspositi.e zoudén hebben. Vandaar dat in een han-
deisverdrag van Nederiandsche zijde plegen te wor-
den opgenomen artikelen, regelende de positie van

natuurlijke en rechtspersonen, rosoitissanten der
cciie partij, op het gebied van cle andhie partij.
Ts hiermede eigenlijk de materie-le inhoud van een
handelsverdrag uitgeput, het is als regel wenschelijk,
er nog in op te nemen een artikel van zeer algemeene
strekking, de behandeling vastieggende, welke men
elkaar over en weer ten deel zal doen vallen. Boven-
dien zal het meestal noodig zijn, te bepalen, dat het
verdrag ook voor de (wederzijdsche) koloniëri zal gel-

den, terwijl het mede goede politiek mag heeten, een
artikel op te nemen over heslechting van geschillen,
onveihoopt naar aanleiding van het verdrag rj’zende.
Een zuiver formeel artikel, handelende over ratifica-

tie, in werking treding en event. opzegging, dient

het verdrag te besluiten.
Groepeert men een en ander niet eenige elegantie,
clan zal een summier handelsverdrag er bngeveer als

volgt uitzien: To. personen, 2o. ondernemingen, 3o.

goederen, 4o. schepen, 5o. algemeene behandeling,

Go. IdolOniën, ‘To. geschillen, 80. ratificatie enz. Neemt
men ‘het handelsverdrag met
Tsjechoslowalci
.
je
van
20 Jarivari 1923 ter hand, dan zidt men, dat daarin

voorkomen de punten 1 (art. T), 2 (art. II), 3 (artt.

III en IV), 5 (art. V), 6 (art. VIÏÏ), 1 (art. VÏI)

en 8 (art. IX). Punt 4 (scheepvaart) ontbreekt, om-
dat Tsjechoslowakije iiôeh kust- nèch scheej vaart heeft.

Wel is opgenomen (art. VI) een artikel, de vredes-
verdragen rakende, hetgeen om
begrijpelijke
redenen
in onzen tijd wel eens voorkomt. Trouwens worden

op verzoek iran iie tegenpartij vaak iog’andere quaes-
ties in een handelsverdrag opgenomen. Voorts w’ordt

er veelal dan toegevoegd een slot- of sluitingsprotocol,
behelzende aanvullende, interpretatieve of limitatieve
bepalingen, terwijl een en ander vergezeld kan zijn

van hijiagen. Het komt bovendien voor, dat over spe-
ciale punten hij dle teekening of ratificatie van het

verdrag notawissëling plaats vindt. T-let vorenstaancle mag – en dan nog alleen als wi,j

de zaak goed bdgrijpen – slechts beschouwd worden
als uiting van de leidende gedachte van Nederland-

sche zijde. Met het oog op de fornieele intQrnationale
moeilijkheden, waarvan hierboven sprake was, zien de

verdragen, welke Nederland sluit, er niet steeds zoo

uit als ‘hier werd aangegeven. Het kan voorkomen:
To. dat met een douaneverdrag moet worden volstaan, zooals in zake
Canada
liet geval is, 2o. dat enkele of

alle genoemde punten worden samengeperst in één

korte clausule (notawisseling niet
Boelgarije),
3o. dat
liet verdrag uitgebreid wordt 5f dooi detailleeri i:ig 5f door toevoeging van andere quaesties, 4o. dat iie oor-‘

spronkolijk gedachte orde verstoord wordt.

V.
Principe en Uitzonderingen.

Het principe, dat in do liandelsverd ragort welke

Nederland sitiit wordt neergelegd, is het volgende:
a. wij geven nagenoeg zonder eenige uitzondering
materieel, maar meestal ook formeel, de meestbegun-stiging, c.q. aangevuld ‘door behandeling op voet vai.i
nationalen; b. wij vragen uit den aard der zaak van de tegenpartij hetzelfde, materieel, maar liefst ook

formeel. In het algemeen wordt dit principe vrij ge-
trouw toegepast en liet vindt h.t.l. weinig of geen
bestrijding. Alleen spreekt men van en klaagt men
over uitzonderingen op het principe te onzen nadeele.
11et komt er dus alleen op aan, na te gaan hoe het
met ihe uitzonderingen staat. Daarbij is te letten op:
To. het voorkomen van niet-meestbegunstigingsver-

dragen, 2o. ‘het voorkomen van uitzdnteringen iii
ifieestbegunstigin gsverdragen.

Meestbegun stiging geeft niet ‘de notawisseli.ng met
Spanje.
Ons wordt de behandeling volgens de tweede,
laagste kolom van het Spaansche tarief gegarande’rd:

De regeling is voorloopig; hij de definitieve ovoreen
komst zal naar meestbegu’nsti.ging dienen te worden
gestreefd. Een uitzondering vo:r.men ook de
Portu
geesche
nota’s, maar alleen formeel. Die nota’s geven
ons het maximum van hetgeen momenteel gegeven
kan worden door Portugal en bedoelen dat ook te
doen. Materieel zijn we dus liet, meest beguiistigd, maar
voor de tocicôinst zijn w’e niet gedekt. Ook deze rege-
ing is (voor de derde maal.) voorioopi.g ; hij detlefi-nitieve regeling ‘zal ook hier naar meestbegunstigirig
zijn te streven. De eerste
Canadeesche
regeling gaf

ons alleen behandeling volgens het middentarief, zon-
der de faciliteiten aan anderen verleend, maar slechts
in afwachting van de definitieve overeenkomst, die het
middentarief mèt meestbegunstiging verleent. Andere

10 September 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

793

n.i et-meestbegunst.igingso’ve.reenkomsten zijn er niet.

Tat

de uitzoncleringc’n in meestbegunstigingsover-

een komsten betreft zij in cle eerste plaats opgemerkt,
dat zulke uitzonderingen van oudsher zijn voorgeko-

men. Zij betroffen dan o.a.: ho. grensverkeer, 2o.
donane-uniën, 3o. koloniën. Deze uitzonderingen ko-
uien nog voor, ile sub 3 bedoelde het minst. Veel

andere uitzonderingen zal men tegenwoordig echter
niet vinden. :Dat contingenten, zoo die hij een ver-
d lag in zake invoer worden verleend, niet onder de

meestbegunstiging vallen wat het cijfer ervan betreft,
spreekt bijna van zelf. De zaak van de te sterke spe-

ci aliseering van tariefposten in buitenlandsche tarie-
ven, ten gevolge waarvan meestbegunstigiug soms

illusoir wordt (men denke bv, aan de diverse kaas-
soorten), raakt principieel de meestbegunstiging niet.
Wel is het zaak, dat de Nederlandsohe regeering er

naar streve, de bedoelde ontduiking der meestbe-
zooveel mogelijk te voorl.comen door een zorgvui-

(lig gekozen redactie. Overwogen moge worden of (le uitdrukking ,,produits identiqucs oii similaires”

11
sommige niet-Nederlandsche verdragen voorko-
mende, niet afdoend zou kunnen helpen. De eeiIige werkelijk belangrijke uitzondering, die te vinden is,
is de uitzondering ten gunste van Frankrijk in de

Finsche
nota. Maar op die uitzondering zijn ten onzdn
gunste weer zoodanige uitzonderingen gemaakt, dat
er van de oorspronkelijke uitzondering niet veel ovet-
gebleven is. Klachten ter zake worden in bladen of
adressen dan ook niet vernomen. En ook voor ‘t ove-

rige hoort men net klagen en schijnt er geen reden
tot klacht. Wie het pas gesloten verdrag met Polen be-
stinleert, aal wel eenige uitzonderingen vinden, clie

zulks althans in den vorm zijn, maar er is er niet een
hij, die ons liin:derei’i kan. Er.is clan ook, wat het prin-
cipe der meestbegunstigirig betreft, alle redpn over
n
onze handelsovereenkomste van na den oorlog tevre-

(leo. te zijn.

UIT HET SCHEEPVAARTBEDRIJF

De rubriek der seheepvaartfondsen staat sedert
enkele weken wederom in het middelpunt der belang-

stelling ter beurze en de meeste fondsen hebben een
iiet onbel an g rijk koers-avans kunnen behalen.
Ofschoon de ingewijden zich moeilijk kunnen ont-
trekken aan den indruic, dat oolc ditmaal de beurs
wei wat hard van stapel is geloopen en dat het in
enkele gevallen behaalde avans nauwelijks door de
feiten wordt gerechtvaardigd, lijkt niettemin de over-
wegng, clie in eerste instantie den beroepshandei
ertoe geleid heeft als kooper voor cle voornaamste
fondsen op te t:reden, allerminst onjuist.
immers kan niet worden ontkend dat met de aan-
vaa.rcli ng door alle betrokkenen der voorstellen Dawes
een nieuw perspectief wordt geopend. Ofschoon het
moeilijk is zich te wagen aan voorspellingen ten aan-
zien van de lijnen langs welke zich de oeconomische
conie, hij practische toepassing dier voorstellen,
zal ontwikkelen en meer speciaal de vraag of en in
welke mate de industrie in de voormalige entente-
landen. gunstig zal worden beïnvloed door het Loni-
densche pact moeilijk te beantwoorden valt, zal toch
ongetwijfeld het
Duitsche
bedrijfsleven den gunsti-
gen invloed der getroffen overeenkomst ondergaan.
Staat cel maal, vast, dat als zekerheid der eerlang
te cmi tteeren groote Duitsche leening geen verband
zal behoeven, te wo:rden verleend
01)
industrieel bezit of schepen, dan zullen de bu.iI;enlandsehe financiers
eerder geneigd zijn den Dui tschen ondernemingen, die zoozeer te kampen hebben met icapitaalgebrek,
voorschotten te verleenen en mag worden aangeno-
men, dat tal van onderhandelingen die van Duitsehe
zijde gedurende de laatste weken werden ingeleid, met
vodrtvarenhei.d zullen worden voortgezet en tot een
einde gevoerd.
Het zijn niet slechts de groote lijnbedrjven die
de middelen behoeven om tot verdere uitbreiding der

bestaande vloot over te gaan; ook de reederjen wel-
ker schepen meer in het
bijzonder
emplooi vinden in

de algemeene vrachtvaart gevoelen behoefte aan groo-

l;er liniuidi.teit ten einde zich op deze wijze in meer-dere mate onafhankeijlc te maken van hare banlciers

en betaling van rente te vermijden, die voor het be-
clrijf noodlottig dreigt te worden. Een groot aantal

aanvragen om verband op schepen is dan ook den
laatsten
tijd
door onze scheepshypotheekbanken ont-
vangen. Vermeld zij hier ook, dat aan den Norddeut-

schen Lioyd dezer dagen door een der leidende assu-

ran.tiemaatschappijen in de City een crediet van £ 1

millioen werd verleend. Ook de industrie doet krach-

tige pogingen om op cle huitenlandsehe geldmarkt
leeningen af te sluiten.

Zoo maakt men zich allerwegen in het Duitsche

bedrijfsleven gereed om opnieuw deel te nemen aan
den oeconomischen ,,strijd om het bestaan” en het
zijn deze verschijnselen die menigeen – voorname-

lijk in het Veree:nigd Koninkrijk – zich met be-

zorgdheid doet afvragen of wederom een periode van ,,dump ing” door Diii tschlands industrie weleer vaak

met goed gevolg toegepast, zal volgen.

Zoo zien
wij
dat alreeds stappen l)ij de Engelsche

Regeering zijn gedaan door den Engelschen Bond van
Mijnwerkers om in overleg met de autoriteiten maat-
t

regelen te beramen waardoor een einde wordt ge-
maakt aaii, dan. wel belangrijke vermindering wordt
verkregen ten aanzien der levering van de z.g. ,,repa-
ration eoai”. Ofschoon elders reeds terecht werd op-
gemerkt dat een afdoende oplossing der moeilijkhe-
den, waarmede de Engelsoke mijnindustrie te lcampen
heeft, op deze
wijze
allerminst zal worden bereikt,
.ra]t niet te onticemien dat Duitsdhland in
zijn
kolen
een machtig oecoriomisch w’apen bezit. Wij zien thans

reeds – en onze reederijen begroeten zulks met
vreugde – dat p:rima Westfaaische kolen voor ca. 1916
per ton worden aangeboden, terwijl de ,,insiders”,
kenneride de weinige geneigdheid der Thyssen-groep
om zich
bij
het zoozeer in zichzelf verdeelde Rhei-
n i sch-W estfaeii sehes Kohl ensyndikat, aan te sluiten,

erlang tengevolge der concurrentie tusschen de leden
én ,,outsiders” verdere prijsverlagingen verwachten.

Is het derhalve niet gemakkelijk – ja welhaast
onmogelijic – te voorspellen welken invloed het Loo-
densche paet zal uitoefenen op Engelands industrie,
het kan niet anders of de te verwachten opleving in
het Du.itsche bedrijfsleven zal een gunstigen invloed
uitoefenen op het Nederlandsch lijnbedrijf, dat zoo-
zeer van het achterland afhankelijk, ja, grootendeels
daarop aangewezen is.

Trouwens een Icrachtige deelname van Duitsch-
lands industrie aan het internationale bedrijfsleven
moet ook aan. liet wereldverkeer ten goede komen. Eenerzij’ds toch zal de ,,G’ross-industrie” die gedu-
rende den laatsten tijd slechts in de hoogst noodza-
keljlce behoeften aan grondstoffen voorzag, wederom
op grooter schaal ertsen aanvoeren, terwijl anderzijds
de uitvoer van kolen al evenzeer in omvang zal toe-
nemen.

• 1-loezeer de te Londen getroffen regeling den han-del met Centraal-Europa ten goede zal komen, bleek
reeds op de vrachtenmarkt gedurendd de week die
achter ons ligt.
Was het welhaast onmogelijk geworden loonend
emplooi op n’importe welke marlct te vinden, zoodat schepen wederom in toenemenden getale werden op-
gelegd., de laatste dagen. der afgeloopcn week hebben een wel. zeer uitgesprolcen verandering ten goede ge-
bracht. Voornamelijk de St. Lawrence heeft een acti-
viteit ton toon gespreid waaraan reeders volkomen
on.twend waren. Tot oploopende vrachten werden tal
van booten van. Montreal op Rotterdam/Antwerpen
– naar verluidt hoofdzakelijk voor
Duitsche
rekening
– bevracht, terwijl ook de Gulf verschillende stoom-
schepen, waaronder enkele van bijzondere grootte –
om. één der groote stoomers van de Java-China-

794

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10
September 1924

Tapan-Lijn – op Rotterdam/Antwerpen tegen ver-

hoogde ‘vrachtcijfers afsloot. ‘Bovendien en dit is wel

mede een der heuglijke factoren, bestaat er nog
steeds levendige vraag naar ruimte.

Ook op de La Plata-markt waar – ondanks het bui-

l;engewoon groote export-surplus – de zaken door

het bijna volkomen ontbreken van orders in verge-

Eijking met enkele maanden geleden practisch tot

stilstand waren gekomen, ‘zal ongetwijfeld bij hand-

having van •den meerderen kooplust evenzeer grooter

activiteit ten toen worden gespreid.

Australië meldt eveneens afdoenin gen tot hooger

vrachtcijfers en van Bombay/Oalcutta zijn de vrach-
ten op d.w. basis i.n enkele dagen van 201- tot 251-

opgel oopen, terwijl de momenteele scharschte aan

rüimte handhaiing der vrachTten op het verhoogde
peil
waarschijnlijk
maakt.

Nu willen wij geenszins bewerenL helaas hebbn

de achter ons liggende jaren waarin teleurstelling

op teleurstelling volgde ons wel voorzichtiger leeren

zijn – dat het in het reederjbedrjf thans zonder

onderbreking crescendo zal gaan, integendeel het Lon-

densche pact ‘zal o.i. blijken slecht§ een eerste stap

te
‘zijn
in ‘de richting, ,d:ie tot het uiteihdelijk herstel

zal voeren en tal van
moeilijkheden
zuilen bp dien

vaarschijniijk langen weg ioeten worden overwonnen.

• Intusschen stemt ‘het tot tevredenheid dat eindelijk’
het gezond verstand den uitweg uit het ddale der

politieke verwarring heeft gevonden en waar thans

klaarblijkelijk allerwegen de wensch wordt gekoes-

terd om na een vijfjarige periode van afbraak einde-
lijk een begin te maken met den wederopbouw der’

zoo deerlijk geteisterde oeconomische samenleving,

mee.uen
wij
dat met de Londensehe overeenkomst

een nieuwe aera is ingeluid.
Onze scheep’vaart-maatschapijen en meer bepaal-
delijk diegene der bedrijven, die in de tijden der hoog-
conjunctuur zich niet lieten verleidep tot boven hun

krachten gaande uitbreiding, zullen dnder deskundigé

leiding ongetwijfeld ten volle van elke verbetering
en uitbredng der zaken weten te, profiteered én

wanneer wij den. huicligen toestand – die, wij geven
dit grif toe, vooralsnog verre van gunstig is – z66
bezien dan lijkt ons de gunstiger stemming ter beurze
ook ten aanzien der scheepvaartfondsen verklaarbaar.
Men hoede zich echter voor overdrijving, die niet dan
teleurstelling kan baren en geve er zich rekenschap
van dat in ‘het ‘huidig koerspeil de goede kansen voor-
loopig ten volle zijn verdisconteerd
C. VERMEIJ.

Rotterdam, September ±0241

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

DE HERVORMING VAN DE DIJITSCHE GELD- EN

BANKWETGEVING.

Prof. Dr. Kurt Singer te Hamburg schrijft ons

dcl. 30 Augustus 1024:

Door het aannemen van ‘het Dawes-rapport is een nieuwe regeling van het Duitsche geldwezen en van
den opbouw der centrale bank noodzakelijk .en •moge
lijk geworden. Nu de Rijksdag cle drie fundamenteele
wetten over het muntwezen, de Rei’chsbank en de
liquidatie der Rentenbank heeft aangenomen, kun-
nen de hoofdlijnen van het nieuwe Ditsche geld-
wezen als vastgesteld gelden. Karakteristiek ‘voor hen
is de nauwe aanknooping aan den toestand van voor den oorlog, die overal zal worden hersteld, waar het
Dawres-rapport niets anders voorschrijft.

De nieuwe muntwetgeving ‘kent de. volgende geld-
soorten: gouden’ munten van 20 en 10 Reichsmark,
‘zilveren munten van 1 tot 5 Reichsmark, pasmunt
uit nog nader vast te stellen metaal van 1, 2, 5, 10
en 50 Rei.c’hspfennige, en verder bankbiljetten van
de Reiehsbank en van de bestaande particuliere cir-
culatiebanken. Een schuld, die in Marken van het
tot dusver bestaande geld ‘kon worden betaald, ken
door den schuldenaar in iiieuw wettig betaalmiddel

in de verhouding ,van 1 nieuwe Mark is
gelijk
1bi1-

lioen oude betaald worden. Door ‘deze historische defi-
nitie van de nieuije raarde-eenheid wordt echtér niet

vooruit gel.00pen op een ,,Aufwertung” van oude.
markvorderingen. De nominaliteit der waarde-eenheid1

blijkt hier zeer
duidelijk
uit het feit, dat cle cijfer-
matige aansluiting van de nieuwe aan, de oude in

vorm en wezen gescheiden wordt van de vaststelling

der hoogte van betalingsverplichtingen, voor zoover
deze in oude marken luiden.

• De gouden munten worden in hetzelfde gewicht
en gehalte aangemaakt als de oude Kronen en Dop-

pel.kronen. Een Mark zal 112190 KG.
fijn
goud bevat-
ten; het gehalte wrdtals voorheen 0110. De oude gou-

den, munten behouden hun geldigheid. Aangenomen

kan echter niet worden, dat binnen afzjenbaren tijd

weder gouden munten zullen circulèeren. Het herstel

van de oude bepaling, dat het gewicht der munten
een fout van vijf per miiie mag. vertoonen, is derhalve
ook niet .van beteekenis.
I:Tet gehalte der zilveren munten wordt dooi- den
Minister van Financiën vastgesteld. Tot nader order

gelden als zilveren munt van het Rijk ook de sedert

Maart van dit jaar geslagen stukken, doch
–
niet de

zilveren munten van voor den oorlog, die sedert 1911
buiten koers zijn, gesteld. Als Rijksmunten gelden ook

iie sedert November 1923 aangemaakte Renteupfen-
nigstukken en de sedert 1813 geslagen koperen mun-

ten,
daarentegen niet de oude pasmunt uit nikkel,

aluminium, ijzer en zink. De gouden munten en biljetten der Reichsbank zijn

wettig betaalmiddel (obligatoi.r geld) tot ieder bedrag,

dle zilveren munten tot 20 Mark, de pasmunt tot
5 Mark. Zilveren munten moeten bij inlevering van
minstens 200 Mark, andere pasmunt bij inlevering
van minstens 50 Mark door de Staatskassen tegen
wettig betaalmiddel worden ingewisseld. Het totale

l)edrag der pasmunt mag 20 Reichsmark per hoofd
van bevolking niet •overtrffen. Het wordt uitslui-
tend door de Reichsbank in het verkeer gebracht. Goud ‘kan in onbeperkten omvang worden aange-
munt. Ook particulieren hebben het recht door de
Staatsmunten, wanneer deze niet met andere op-
drachten bezet ‘zijn, stukken van 20 Reichsmark te
laten aanmaken. Aangezien de Reichsbank verplicht

is goud in baren tegen den vasten
prijs
van 1392
Maric per pond fijn aan te koopen en daarvoor bil-
jetten te geven, staat in Duitschland dit bedrag als

minimumprijs voor goud vast. Een bovenste prijs-
grens bestaat daarentegen niet, aangezien de omwis-
seling der biljetten in goud voorloopig blijft opge-
schort. Wij blijven’ dus den papieren standaard be-
houden, en de regeling der wisselkoersen kan niet
automatisch geschieden, doch moet door ‘de deviezen-
politiek van de Reichsbank en ‘de Commissie van
Overdracht plaats vinden. De oude Rijksbankbiljetten
worden door de Reichsbank ingetrokken en door
nieuwe in de verhouding van 1 billioen op 1 vervan-
gen. Nadere bepalingen zullen hierover nog door het
Direktorium der Reichsbink worden uitgevaardigd.
Ander papiergeld als de biljetten der Reichsbank
mag gedurende den termijn der .werking van het
Dawes-rapport in Duitschland niet worden uitgege-
ven. Het door de particuliere circulatiebanken in
omloop gebrachte papiergeld, dat geen wettig betaal-
rnddel is, wordt eens voor al op 194 millioen Mark
gefixeerd. De Rentenmarkbiljetten, die eveneens f a-
cultatief geld waren, zullen in den loop van eenige
jaren ingetrokken worden, naarmate de ‘door de Ren-
tenbank verleende credieten worden terugbetaald: de
aan particulieren verleende in dén loop van drie
jaren, do aan -het Rijk verleende in hoogstens tien
jaar. Het bedrag der uitgegeven, Rentenmarkbiljet-
ten ‘mag niet worden verhoogd. Het emissierecht van

cle Deutsche Golddi.skontbank wordt opgeheven. Bui-
tenlandsche bankbiljetten, die – uitsluitend of naast
andere waarde-eenheden in Reichsmark luiden, mo-

10 September 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

795

gen iii ,het binnenland niet voor betalingen worden

din gewend.
De Reichsbank is aan den invloed van den Staat

geheel onttrokken. Zij mag hem hoogstens 100 mii-
1 leen Mark bednijfscrecliet verieenen, doch telkens
hoogstens voor drie rnaandeui, verder aan Rijkspost- en

-spoorwegen cred eten van hoogstens 200 mi lii oe,n

Mark voor bejde ondernemingen tezamen. De Bank
bhj±t haar deel van dcii Rijksbetalingsdienst verrich-

ten; zij geniet hiervoor, evenmin als voor de verzor-
ging ‘van den geregelden dienst der leeningen, ver-

goecling; verder zullen leeningen en schatkistbiliel;ten

in cle eerste plaats door de Reichsba,nk worden ge-
plaatst. :De Commissie van Herstel zal, door haar ge-
‘oimachtigde organen een afzonderlijke rekening hij

de Bank ondeiihôuden, die tegen den wil van de Bank
een bedrag van 2 milliard Reichsrnark niet mag over-
schrijden De Commissie staat tot de Bank in de-
zelfde verhouding als de gewone cliënt.
De biljetten der Bank moeten voor minstens 40 pOt.
in goud of c1v.iezen gedekt zijn; drie ‘vierden van deze dekking moet uit goud bestaan. Het niet door

goud en deviezen gedekte bedrag moet doo’r echte
handeiswissels met een vervaltermijn van hoogstens

cliie maanden en met drie goede handteekeningeni
gedekt zijn. Twee handteekeningen zijn voldoende,
wanneer de zekerheid der wissels door aanvullende
zekerheid of op andere wijze is gegarandeerd, doch
derghlijke xvissels mogen ‘hoogstens een derde der
wisselportefeuille uitmaken .,Als , cleviezen gelden
bankhil]etten, wissels me’t een looptijd van hoogstens
14 dagen, chôctues en. ‘dagelijks opesehhare vorderin-
gen, clie bij een al’s solveni; bekende bank op een
bui l;enla9l’dsche gro’ote ban kpiaats in bui tenian.dsch
geld betaalbaar zijn. Zij moeten in de weekstaten ‘der Bank a:fzonderlijk opgevoerd worden en wel telkens tegen de goudwaarde van het oogen’blik.
Onder buitengewone omstandigheden kan de goud-
en déviezendekkiog van de biljetten tot beneden
40 pOt. worden verlaagd. Van het aan do dekking
ontbrekende bedrag moet dan als biljettenhelasting
betaald worden hij een dekking van 37 tot 40 pOt.
3 pOt. per jaar, bij 35 tot 31 pot. .5 pOt., bij
33y3
—35
hOt. 8 pCt., bij minder clan 33Y
3
pOt. 8 pCt., ver-
meerderd met 1 pOt. per jaar voor ieder percentage, ‘waarmede het dekkittgspercentage beneden de 33
blijft. Een dergelijke verlaging onder de dekkings-
norm is bovendien gebonden aan de toestemming van
den. Generalrat der Bank. Voorts kan zij slechts plaats
vinden, wanneer het ,bankdisconto eerst op 5 pOt.
wordt gebracht en ten tweede bovendien met
Y
3
van
liet percentage der te betalen belasting wordt ver
hoogd. Bedraagt de:rha]ve ‘het disconto b.v. 4Y2 pOt..
op het oogenbiik, waarop ‘de dekking tot 37 pOt.
dalt, dan moet het met
1/2
plus 1 pOt. verhoogd wor-
den. Voor do andere, dagelijlcs opeischbare vorderin-
gen dér Bank, dc saldi, van cle banken en particulie-
ren, met uitzondering van het tegoed der Commissie’
van Herstel of haar agent, .wordt een afzonderlijke
dekking ‘voorgeschreven; minstens 40 pOt. dezer de-
posito’s moeten door de volgende activa van bijzo’n-
der hooge liquiditeit gedekt zijn: ,,direct ‘opeischharb
vorderingen (‘daggeld) in Duitschland ‘of in het bui-l.enland, chèques op andere banken, wissels met een
looptijd van hoogsten’s 30 dagen of dagelijks opeisch-
bare voorschotten op ‘grond van heieen.in’gen.” Dit
voorschrift beteekent een afwijking van het :oau’es-
ra.ppo:rt. Dit ontwierp een dek]d.ng van. 1,2 pCt. in
goud of deviezen voor de totale deposito’s, met inbe-
grip van de afzonderlijke re]cening voor het herstel en maakt overigens ooic geen onderscheid tusschen
goud en deviezen’dekking der biljetten. Volgens be-richten in de dagbladen, welker juistheid ik niet kan
onderzoeken, moet de verplichting, % der dekking uit
goud te ‘doen ‘bestaan; op aandringen van Arner.i-
kaansche zijde in de statuten zijn opgenomen.
:De overige bepalingen der bankwe’t zijn, voorzoo-
ver zij zich met een crediotve.riee’ning der ‘Reiehsbank

bezighouden, bijna
onveranderd uit de oude wet van
1,875 overgenomen. Over de groote organisatorische

veranderingen en de afhankelijkheid der ]3ank van
hui.tenlamdsche invloeden zal in een tweede artikel

gesproken worden. Hier zij slechts tot slot opge-

i merkt, dat de nieuwe Duitsche geldwetgeving door een streven schijnt gedicteerd te zijn, een zoo groot
1
mogelijk vertrouwen te wekken bij de tegenwoordige en toekomstige- schuideischers van Duitschland. Van
den traditioneelcn vorm van den gouden standaard,

clie in deze kringen met een aureool van mythischen

glans omgeven schijnt, is weliswaar in. enkele niet
onbelangrijke punten afgeweken: devi.czen zijn al-
thans ten dccie met goud gelijk gesteld, de dekkings-

norm is elastisch gemaakt en de inwisselhaarheid der
,biljetten in goud voorloopi.g opgeschort. Oo]c wan-• neer daartoe besloten zou worden, waartoe naast de

Directie’ der Reichsbaniic ook de Generalrat en de
Rijksregeering hun toestemming moeten geven, zal

de Bank vrij zijn de inwisseling te doen plaats viii-
den in munten, in baren of in buitenlandsche tegoe-
– den. Principieel is echter cle geldcreatie aan de

hoogte van den metaaivoorraad gebonden en noch de

1.
verplichti:ng tot stabi,li seening der wisselkoersen, noch
die tot stabi.liseering van het prijsniveau is uitgespro-
ken. De aanhangers van Friedrich Bendixen, evenmin
;als die van John May’nard Keynes zullen derhalve

n
tevreden zijn; temeer echter de meerderheid der ban-
– kiers en hanikdirecteuren. Wellicht zal do ervaring van de eerstvolgende jaren reeds toopen,wie duide-
– ]ijker gezien en verder doorgedacht heeft.

Kuar
SINOER.

AANTEEKENINGEN.

Het nieuwe Oostenrijlcsche metaal-
g
e
1 d.
– Het ‘zal ‘den lezer niet onbekend ‘zijn, dat
siri’ds kort in ‘de Oostenrijk’sche ‘republiek weer hard-
geld èircnleert, omtrent welk feit hieronder eenige

rnadere bijzondrheden gegeven worden. Niet ten on-
‘rec’hte wordt “de circulatie van metaalgeld, in de
plaats van papiergeld, veelal als een bewijs van meer-
lidere credietwaardigheid van een staat beschouwd, en rnocht deze opvatting juist zijn, ‘dan zou deze uitgifte van metaaigei’d een hernieuwd blijk zijn, dat Oosten-
“rijk een ‘betere toekomst tegemoet gaat. In de staten,
‘clie vroeger deel uitmaakten van de Oostenrijksche
monarchie en die economisch in een beteren toestand
verkeereni, dan het het zwaar’ beproefde Oostenrijlc,
circuleert dan ook reeds gedurende eenige jaren me-
talen pasmu’nt,, ondank’s de zeer hooge kosten, ‘die de
aarimunting daarvan met zich brengt. Vooral in Tsje-
choslowakije •werd dit laatste bezwaar ster]c gevoeld,
omdat ,de Hongaren. bij de ontruiming van het land
de éeheele inrichting van de te Kremnitz gevestigde mu’ntwerkplaatsen eenvoudig meenamen, zoodat de Tsjechen voor de m’oeilijlcheid st’dn’dcn een geheel nieuw bedrijf ,in te richten. Het waren ook de hooge

aanmunti n gslcosten die Joego-Slavië ertoe noopten
O ri eksche, Bul gaarsche en Oostenirijicsch-Hongaar-
sche pasmunt met, de hinnenlan’dsche (Servisch’e) ge-
lijk te stellen en officieel in het verkeer toe te laten.
De Oostenrijksche regeering heeft’ echter in den
loop van het vorige jaar de waarde, vooral de psycho-

logische waarde, van een circulatie van ‘metaaigeld ingezien cii zij werd door ‘een wet van 19 Juli 1923
gemac’htigd ‘bankbiljetten. van 5000 Kr. en daaronder
‘door munten ni,t nikkel, ‘koper, aluminium of verb’ini-
dingen daarvan te vervangen, met dien verstande,
dat eer’ bepaald bedrag aan metka]geld slechts in cir-
culatie gebracht mocht worden tegen intrekking van
een gelijk hedrg aan bankbiljetten, zoodat.ten gevolge
van ‘dozen maatregel n’ooit een nieuwe inflatie van het
ruilmiddel, hoe gering ook, kon ontstaan. Bovendien
werd een maximum voor de uitgifte van dee munten
gesteld door de bepaling, dat de circulatie van pas-
munt op g:rond van ‘deze wet hoogstens 20.000 Kr. per hoofd der bevolking mag bedragen. De munten,
die volgens genoemde wet op bedragen van 100, 200,

796

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

tO September .1924

500, 1000, 2000 en 5000 Kr. kunnen luiden, worden

in omloop gebracht door de Oostenrijksche Nationaal-:

bank, omdat zij dienen ter vervanging van dooi deze’
uitgegeven biljetten; voor de tegenwaarde van de in

omloop gebrachte munten wordt de Staat door de

Natio’naalbank gecrediteerd. De wijze, waarop de Bank

de munten in omloop heeft te brengen is nader ge-

rgeid door een overeenkomst tusschen het departe-

ment van financiën en de Bank; de vet van Juli ’23:

bepaalt daaromtrent slechts, .dat v66r de Bank aan- i
vangt de nieuwe munten in circulatie te brengen, zij

het totaalbedrag der circuleerende biljetten van

5000 Kr. en daaronder heeft vast te stellen en cie ci.r-‘
culatie dier biljetten 4aaima niet uitgebreid mag wor-

den. In de eerste helft van 1.924 werd een begin ge-‘

maakt met de .uitgifte van pasmunt op grond van’l
deze wet, in de eerste plaats met de uitgifte van mun-
ten van 100, 200 en 1000 Kr. Tot op heden of tot voor

zeer korten tijd. schenen nog geen, andere munten in

het verkeer te ‘zijn.
1)

Naast de wet van 19 Juli 1923 kwam den 21en
December van datzelfde jaar een nieuwe wet tot stand,;

betreffende de aanmunting van zilveren munten, ter

vervanging, van de bankbiljetten van 5000 en 10.000

Kr. Blijkbaar lietén de staatsfinanciën het nu toe de

biljetten van 5000 Kr. door zilveren munten van die

waarde, in plaats van door munten uit onedele meta-
len, te vervangen. Overigens bevat deze wet soort-

gelijke bepalingen als de wet van Juli 1923. Ook de
zilveren munten worden uitsluitend door de Natio-

naalb.ank tegen intrekking van een gelijk bedrag aan

bankbiljetten in omloop gebracht; ook i.n dit geval
wordt de Oostenrijksche regeeririg voor dat bedrag

door de Nationaalbank gecrediteerd. V6.6r zij aan-

vangt het zil.vergel’d in circulati.e te brengen moet
de Natiojaaalbank het bedrag der circuleerende bil-
jetten van 5000 en 1.0.000 Kr. vaststellen en van

deze biljetten môgen geen nieuwe exemplaren in cir-

culat.ie gebracht worden. Zooals ten onzent voor de
winst, die ontstaat door het verschil tusschen de
kosten van aanmu.nting eenerzijds en de nominale

waarde ‘der munten anderzijds, in 1.912 bepaald werd,

dat zij besteed moet worden tot aankoop van inschrij-

vingen in •het G’rootboek der Nationale schuld, om-
dat men terecht i.nzag, dat deze winsten niet tot de
gewone staatsinkomsten konden worden gerekend en

men de mogelijkheid van een verlies bij eventueele
ontmunting voorzag,.zoo heeft ook de O’ostenrijksche
wetgever met deze . winsten rekening gehouden en
bepaald dat de winsten, die gemaakt worden ‘door de
aanmunting ‘en uitgifte zoowel van de pasmunt op
grond van de wet van Juli 1923, als vah de zilveren
munten op grond van ‘de wet van Dec. 1923, worden
besteed tot delging van de schuld van den Oosten-

rjkscheu ‘Staat
bij
de Nationaal.bank. Deze winsten
zijn echter in vorban.d met de relatief zeer hooge
aa.nmuriti.ngskosten en den geringen omvang der circu-
latie voorloopig niet zeer groot. Er worden zilveren

munten luiden’de op 5000, 1.0.000 en 20.000 Kr. ge-slagen; het bedrag van de circuleerende munten mag
60.000 Kr. per, hoofd ‘der bevolking niet te boven

gaan. De munten bestaan voor
4/5
uit zilver, voor

ui,t koper, •di,e van 5000 Kr. hebben een gewicht van
% gram (2,8 fijn), die van 10.000 Kr. een gewicht
van 7 gram (5,6 fijn) en die van 20.000 Kr. een ge-
wicht van 14 gram (11,2 fijn). Bij een zilverprijs van

.f
52.50 per KG. is de waarde van het zilver, vervat

in een munt van 10.000 Kr.,
f
0,294, de waarde van

1.0.000 Kr. uitgedrukt in de Nederlandsche munt-
eenheid ligt ongeveer tusschen 36 en ’37 cts., zootlat
duidelijk blijkt, dat de regeeri.ng bij ‘déze aanmunting

niet bijzonder profiteeren zal. Men mag aannemen,

1)
Na de uitgifte van deze munten kwamen plotseling
de munten van
1
en 2
heller, die voor en in het begin
van den oorlog circuleerden, en door het publiek, dikwijls
als curiosum, zijn achtergehouden, te voorschijn en worden
nu algemeen als gelijkwaardig met munten van
100
en

200
Kr. geaccepteerd.

dat zij zich opzettelijk met een zoo enge winstmarge,
tevreden heeft gesteld om de verdenking te ontgaan,j

(la,t deze uitgifte van metaalgeld een fiscaal doel heeft

en om ‘de saneering van het muntwezen vooral op
een solide basis te beginnen. Intus’sclien zou een

stijging van de zilverprijzen voor deze munten spoe-

di.g noodlottig kunnen worden. Vermelden wij ten slotte nog dat de zilveren munten onbeperkt d.w.z.

tot ieder bedrag, wettig betaâlmi’ddel.zijn.
Een belangrijk onderdeel van ‘de saneering van het’

Oostenrijksche muutwenen i,s het streven, het rekenen

in duizenden en millioenen ,zoo spoedig mogelijk tot

het verleden, te dôen behooren. Met het oog hierop

heeft de meer genoemde wet van 21 Dec. 1923 voor d’e munten van 10.000 Kr. den naam Schilling inge-

voer.d, voor de munten van 5000 en 20.000 Kr. de
‘namen Halbschilling en Doppeiseh’illing. Voor hét

100 Kr. stuk heeft men den naam Stüber voorgesla-
gen, zoodat in de toekomst de Oostenrjksche reken-
eenheid zal zijn de Schilling (thans overeenkomende

met 36-37 ets.), verdeeld’ in 100 Stüber. Tot voor kort waren slechts munten van 1 Schil-
ling in het verkeer en daarvan slechts een zeer be-
perkte hôevdelheid, die direct door het publiek, in

het bijzonder dëor de boeren, achtergehouden werd.

De regeering trachtte dit tegen’ te gaan ‘door in ‘de
couranten de uitgifte van grootere bedragen aan ziT-
vergeld in uitzicht te stellen. Intusschen is ‘dit ham-

steren van geld een zeer verklaarbaar gevolg vah de

wantoestanden, die in Oostenrijk op het gebied van

het, mu:ntwczen heerschten. –

S/and de? (Juff,u9•es en uitvoer gedu-

rende het tweede 1;wartact1 194 in Suri-

na ?n e.
1)
– De weersomstandigheden, welke in het
eerste kwartaal door aanhoudende droogte zeer on-
‘gunstig waren, werden gaandeweg beter; daarbij be
gonnen de gewassen welke zeer geleden hadden weer

te herleven. De regenval bedroeg in April 64.9 mM.,
in Mei 194.2 mM. en in Juni 318.8 mM. De totale regenval gedurende het 2e kwartaal 1924 bedroeg

577.9 mM.; het normaal gemiddelde over dit tijdvak

bedraagt 838.1 mM.
Cacao.
Na de ingevallen regens kreeg de ‘stand

dezer cultuur een beter uiterlijk.
De in den’ aanvang van dit jaar licht oploopende
prijzen toonden weldra weer daling en sedert bleef

de vraag gering bij lage marktnoteering.
Met het onderzoek naar de oorzaak der instervings-
ziekte, welke nog op verschillende ondernemingen

voorkomt, wordt voortgegaan.

Koffie.
De stand van deze cultuur is gunstiger

dan het aanvankelijk scheen; maar de oogst is veel
verlaat door de droogte, belooft echter veel voor
1925. De sedert Januari betaalde goede prijs voor

Liberiakoffie handhaafde zich met kleine schomme-
lingen gedurende het 2e kwartaal, zoowel,te Amster-

dam als in New York.
Suiker.
Hoewel na de gunstig&r weersomstandig-
heden het achtergebleven suikerriet snel bijgroeide,
was toch veel schade waar te nemen bij niet uitge-

loopen rietstekken, gelegd in het begin des jaars. De marktprijs vertoonde neiging tot daling, doch

bleef voldoende, om geen bezwaar te geven voor de

ondernemingen.

Rijst.
Van deze cultuur was aanvankelijk niet
veel te verwachten. Door het laat invallen der regens werden de perceelen spoedshalve met droge padi be-
zaaid, doch deze zaaiïng mislukte geheel, zoodat
later aanplanting met bibit moest volgen, welke ten deele werd afgevreten door de spanrupsen. Eerst in
de laatste helft van Juli braken de regens krachtig
door en verbeterde de verwachting op een matigen
rjstoogst.
De overige producten van den kleinen landbouw,
zooals bananen, bacoven, bataten en cocosnoten waren

‘) Zie pag.
485
van den loopenden jaargang.

10 September 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

797

niet ongunstig en waren voldoende voor de locale

behoeften; er konden goede prijzen bedongen worden.
Ook de maïsaanplant heeft veel te lijden gehad
van de rupsenplaag en de oogst zal beneden de ver-

wachting blijven.

Katoen.
Deze nieuwe cultuur laat zich voorloopig

goed aanzien en belooft voor Suriname van groote

beteekenis te worden.
Boschbedrjven.
In de boschbedrijven, welker voor-

uitzicht door de fel aanhoudende droogte hopeloos

scheen, kwam weer vertier. Expedities werden uitge-

zonden en vele arbeiders, die maanden zonder werk

hadden rondgeloopen, vonden weer een bestaan in de
goud-, hout- en balatabedrijven.

De uitvoer van de voornaamste producten bedroeg
gedurende het 2e kwartaal 1924 in verlijking met

het overeenkomstig
tijdvak
van 1923:

1924

1923

Bacoven (versche) ….KG

374

16.600
Balata …………..

8.168

77.572
Bauxite, ton van 1000

11.777

2.975
Cacao …………..

444.476

758.737
Goud (ruw). …….. Gram

75.438,5

91.459,5
Groenten (versch) …. KG

3.556

4.334
Hout …………… M

364
40
1
65

Letterhout ………KG

–

13.589
Huiden …………..,

8.323

7.223
Katoen ………….,,

–

770
Koffie …………..,,

275.859

869.046
Mais ……………..72.220

4.730
Bataten en andere
aardvruchten ……

–

1.632
Rijst (gepeld) ……..

,,

–

32.400
(ongepelci) ……

,,

–

–
Rum (50
0/
s
) ………
L.

81.970

38.264
Suiker le product… KG.

346.800

1.600.514
,,

2e

, …..,

67.876

89.080
Sinaasappelen …….,,

7.311

2.274
Vruchten (versche).
..

,,

5.660

85
Zemelen ………….9.860

9.050

BOEKAANKONDIGING.

Simon Zagorsky, La renaissance du
Capitalisme dans la Russie des Soviets.
Paris 1924.

Aangenaam is het bij de
talrijke
literatuur die

omtrent Sovjet-Rusland verschijnt,
aanwijzing
te
kunnen doen van een werk dat op zeer objectieve

wijze de balans opmaakt van het huidige regeerings-
stelsel aldaar. Het feit alleen, dat een oud-professor
in de Staathuishoudkunde aan de Universiteit van
l’etersburg zich de moeite heeft getroost in een deel
van bijna 500 pag. op wetenschappelijke
wijze
de
economische resultaten te onderzoeken, verdient meer
dan oppervlakkige aandacht.
Ofschoon het bekende memorandum der Londen sche
bankiers in korte trekken eenige maanden geleden
heeft uiteengezet, waarom naar de meening der City
geen soliede zaken
mogelijk
waren en ook blijkbaar
de Parijsche bankwereld er evenzoo over denkt,
schijnen er nog immer kringen, ook hier te lande, te
bestaan, die goede verwachtingen ten opzichte van
den handel met Rusland koesteren. Het kan niet
verheeld worden dat een aanzienlijk deel der pers
om politieke redenen, die hier buiten beschouwing
kunnen blijven, het zaken doen met Rusland in een
schoon daglicht stelt. Zelfs een uitspraak van den
Directeur der ,,Shell”, (Times 25 Juni 1924) ,,That
they did not yet see those conditions (in Russia)
which would give them the necessary confidence
that would justify them in risking fresh capital in
that country”, is hun niet voldoende.
Wie zich een objectief beeld wil vormen van de
economische gevolgen van het Sovjet-regime neme
het boek van Zagorsky, dat echter voor degenen, die
met dit regime niets te maken willen hebben, zelfs
een zekeren pro-holche bijsmaak niet ontbeert.
Het is ook een leerzaam werk voor hen, die voor-
standers zijn van ,,staatskapitalisme”, of die van’

proeven daarmede niet wars
zijn.
Daarover handelt

het eerste hoofdstuk getiteld: La faillite du ,,capita-
lisme de l’Etnt” dans l’industrie. Daaraan wordt vast-

geknoopt het ontstaan en de ontwikkeling der zoo-

genaamde Nieuwe Economische Politiek destijds door

Lenin ingevoerd, de zoogenaamde N. E. P.
01)
zeer

knappe wijze komt Prof. Zagorsky dan tot het bewijs,
dat het staatskapitalisme, dat met zooveel enthou-

siasme werd opgedrongen, eindigde in de practijk

met de zegepraal van de gedachte van het privaat-

bezit. De natuur sterker dan de leer.

Zeer lezenswaardig zijn ook de passages over de
ver,,trusting” der industrie, of liever de pogingen
daartoe, welke aantoonen hoe ver het in een land
zinken kan indien onbekwamen, zonder rekening te

houden met de
practijk,
hunne ideeën willen door-
zetten.
Een bijzonder hoofdstuk is
gewijd
aan Sovjet-
Rusland en den wereldhande]. Te dien opzichte wordt

op ojiomstooteljke
wijze
aangetoond, dat de export
van Rusland ten koste gaat der inlandsche bevolking
en dat voor het overige Rusland alle koopkracht

mist om het noodige zich op de wereldmarkt te ver-
schaffen.

Een ietwat lang citaat moge ter illustratie dienn.
,,Lorsque les hommes de 1’Etat sovitique parlont de tou-
tes sortes ctexportations virtuelles, ils pensent constarn-iiient 1 In consommatiou actuelle dii pays, plutôt qu’n.iI
ehiffre riiel de sa production.
En d’autres mots, estimant que toute teutative de
rétabli r lii procitiction dans des proportious indispensables
nt
)
ayS est impossible, condainne d’avane
a
l’dcliee,
les hoinnies de l’Etat soviétique partout cle
In
coitsotliflia-
tioii ittidrieure de l’houre actuelle ct obtiennent de in
sorte des ,,exciiilents” lii utastiques.
Faute de toitte production dans le payS, le pouvoir des
Soviets vit, on le sait, d’auciennc réserves,
1.
l’exception
de toutes autres ressources, puisqüe ces réserves subsis-
tent en quantité considérable soit dune 1 açon absolue,
graee it l’ancienno prociuction de l’époque ,,bourgeoise”,
soit d’une façon relative, grace
it
l’impossibiité de les
translérer de l’cndroit de leur oncienne prociuction
5.
l’endroit de leur cotisommation. C’est sur ces ,,excédcnts’
1t que le pouvoir des So’iets table tous ses projets d’ex-
portatioti.
insi totit le progr8mme de l’exportation est basé, nu
lieti de In production, sur les r6serves qui résultent cle
1 impossibilité
00 50
trouve lindustrie de produire, par-
tuut iie consommer In qulntité inclispeiisable cle matières
piemières. Méme dans les proportions infimes qu’elle
of
1
re aetiiellernent, in production se trouve excessive par
rapport
5.
Ia consomniatiou infiniment réduite. Impuis-
saut
1
relever cette production le pouvoir des Soviets
suit In politique cle Vychnegradsky et dit
5.
l’industrie:
,,Ne mangeons pas ii notre 1 aim, mais exportons plutôt”. lEt cette exportation n’est qu’une veute nu rabais des der-
ii iers restes de ]a richesse nationale. Que cette expor-
1;ation implique in mme de lindustrie même, l’histoire
de l’exportatiou des métaux en démolition Ie mouf.re
avec évidence. En autoiïne 1922, les économistes soviéti-
ques clécouvmaient avec jubilation et bruit une nouvelle
source de richesse pour la République des Soviets: l’ex-
portation des métaux en démolition. Avec leurs cIa-
nieurs habituelles, les boleheviks déclardrent ciiie In con-
stitution des stoeks de ces démolitions niix fins iie l’ex-
portation était itne occupation de portée nationale et
proclamérent un nouveau ,,front” – le ,,front des démo-
litions métalliques”. L’opémation réussit et une quantité
consiclérable de ces clémolitions fut écoulée
5.
l’étranger.
Om, il apparut que ces démolitons constituajent la seule matière première qui aiimentât et fit vivre tunt Uien que
mal l’industrie nationale de Russie. L’exportation cle cette
matière readit plus difficile eneore la situation de l’in-
dustrie et la question se pose
2
,1
présent de réimporter en
Russie les démolitions de métaux cie provenance russe.
Au
(lire des Jzviestia, les usines manquent cle métnl
ei cepeird;int, des régioiis ii.sdustrielles et des usines
mémes les démolitions sont exportées,
5.
des taux fer-
roviaires trés élevés, clans les ports d’oû on les expéclie
ii létranger. On propose aux usines d’acheter les dénio-
litions métalliques alt’ comptant, á, titre cle coneurrents,
cependant, les entreprises i
–
usses manquent d’argent liqui-de et no peuvent les acheter. Elles iie pourraient les ache-
ter qu’it crédit ou contre des produits cie leur fabricatiou;

798

ECONOMISCH-STATJSTISCHE BERICHTEN

10 September 1924

mallieureusenient ii n’existe ni distribaition f. crdit des
léniolitions en question, ni échanges organisés de ces
démolitions contre le fer travaillé.
..,,Les faux-frais de cette opération, répandue (lans des,
roportions extrnordinaires, sont tels que dans hien des
cas nous les donions, pratiquement, pour rien, et que,
dans d’autres CaS nous y mettons de notre poche. Pour’
vendre ft l’étranger,
?L
titre de démolitions, de vieilles
locomotives, ii a fallu ]es faire réparer pour les faire rarvenir jusqu’h In frontière. Les frais de réparntion,
•
joirits è. ceux (le in livraison jusqu’è. Ha;nibourg, avaient
:tbsorbé, jusqu’nu dernier sou, tout ce qu’on avait touché
poui le fer et In foute des locomotives. CeIles-ci’n’ont,
servi, de la sorte qu’t couvrir les frais de leur propre transport, soit les frais dc l’exportation, interclite dit.
cuivre rouge dont l’industrie russe avait un besoin ex-‘
tréme et que l’oti ne tarda pas
IL
importer de I’étranger
k des prix beaucoip plus élevés. Ea outre, on vendait
ajnsi des lôconiotives dont on aurait pa encore utiliser
eertaines parties de réserve et sur lesquielles il y avait
de In foute dont nous avions un besoiui pressant, da
métal que iious aurions pu faire refondre et dont le maii-
que empeche sotuvent de faire les réparations indispen-
sables.”
011
avait de niênle exporté 7 navires de guerre de Pé-
trograd et plusieurs uia.vires de Sébastopol. Ces navires
étnient pnrfaitement intacts. ,,On les a exporté k titre’
de démolitions, sans rien en avoir enlevé, pas rnême
Fiustailation électriqiie, celle de chaque navire ayant ce-
pendant pu suffire pour l’électrificatiou cl’un bon chef-
lieu de district”. D’ailleurs, it peine sortis du port, les
navires écliouèrent sur un bane de sable et ii a fallu (les
dépenses considérables pour les en tirer.
Enfin, pour ce qui est des déuiiolitions métalliques
ordinaires, in Direction du chemin de fer Nicolas sign-
lait officiellemeuit que, tandis qu’n les exportait it l’étran-
gêr, on était obligé de désaffecter des wagons faisant
partie du nuntiriel roulant parfaitemeot apte nu service,
n,fin d’en utiliser les parties rn.étalliques indispensables.”

Trouwens de wereldmarkt kan naar de meening
van Taylor, Oommercial Importance of Russia, the
American Economie Review, September 1922, Rus-
land missen. Immers volgens de beschouwingen van
dezen Amerikaan is de wereldmarkt niet meer. op
Rusland aangewezen voor zoover het betreft graan,l

mee], lijnzaad, kamfer, mangaanerts, eieren, boter

en gevogelte.
Een merkwaardig hoofdstuk vormt het gedeelte1

hetwelk handelt over de toestanden op het platteland.
Daar is een toestand gekomen niet van communis
–
!
tische gelijkheid, maar eene verhouding van meesterl
en onderdaan. In dien zin dan dat de oude meestersj
vertrokken zijn en de machtige onder de broedersi
de minder zelfstandige tot
afhankelijkheid
hebben
gebracht. Ook hier heeft het sovjet-régime, behalve
,

een totale verarming, tot grooter ongelijkheid en toti
grooter willekeur dan voorheen geleid. –
Ook voor hpn die belang stellen in de Sovjet’si
financiën en die zich een beeld der veiwording willen
vormen op grond van aandachtige studiën zij naar,
het boek van Zagorsky verwezen.

C. L.
TORLxY
Duwiec.

ONTVANGEN:

Mexican Free Ports.
Lynotyped by the Financial
Weekly ,,Revista de Hacienda” Mexico City.
Deze brochure handelt over de vrijhavens Puerto Mexico, Salina Cruz, Guaymas en Rincon Antonio. Op een beschrij-ving, door kaartjes toegelicht, van ieder dezer havens, volgt
een overzicht van de natuurlijke hulpbronnen van de
laudengte van Tehuantepec en van het Noord-Oosten van
Mexico. Verder bevat het geschrift, waarvan de uitvoering
veel beter had kunnen zijn, den tekst van het decreet,
waarbij de vrijhavens werden ingesteld en de voor het ge-
bruik dezer laatste geldende verordening en tarieven.

Russiands Friedens- und Hancleisvertrdge 19181193.
Auf Grund amtlichen materia]s aus dem russi-
schen übertragen von Dr. Heinrich Freund. Mit
einer Einleitung von Dr. Paul.Heilborn, Pro-
fessor in Breslau. Leipzig und Berlin, 1924.
Ver]ag von B.. G. Teuber.
Als publicatie van het Osteuropa-Institut te Breslau ver-

scheen bovenstaand geschrift, omtrent weks inhoud de titel
voldoende inlicht. De inhoud loopt niet verder dan 1923,
zoodat het belangrijke verdrag met Italië,.*aarvan men de’
voornaamste bepalingen in de nummers van dit blad van
16 en 23 April 1924 vindt afgediiikt, er niet in voorkomt.
De regeling lr betrekkingen met een twintigtal landen
vindt men er in vermeld.

Les i’orts LS’uédois.
Stockholm.
A.-B.
Gunnar Tiselis
Tekniska Förlag.

Doel van deze keurige uitgave is een beeld te geven van de
aanzienlijke ontwikkeling der Zweedsche havens in de laatste
decentuiën en van hun uitrusting. Aldus wordt een vijftig-
tal havens beschreven, mede aan de hand van plattegron-den, in hoofdzaak reproducties der officieele zeekaarten.
Vooraf gast een kort overzicht van de binnenlndsche
Zweedsche verkeersmiddelen en het clouaneregiem, terwijl ook
aan de vrijhavens enkele afzonderlijke opmerkingen wor-
den gewijd. Behalve evengenoemde plattegronden treft men
tal van goede illustraties tusschen den tekst aan.

Moderne ioontechniek
door
J.
•
Ratté. Met een inlei-

ding van Prof. J. G. Oh. Volmer. ‘s-G-ravenhage,
1924. G. NaeiT.

Restauration /inanciôre cle in Hongrie,
deuxième

Rapport du Oommissaire Général de la Société

des Nations pour la Hongrie ler-30 juin 1924.
Genève. Soclété des Nations.

MAANDCIJFERS.

EMISSIES IN
AUGUSTUS
1924.

Staatsleeningen

…………….
f
72.937.500,-

zijnde:
Nederlandsch-Indië
f
75.000000,-
6
0Io
obl. á 97y
4
0
/0.

Prov. en Gemeentelijke Leeningen.
,,
2.456.250,-
zijnde: Arnhem
f
2.500.000,— 6
ol
o
obl. h

98
Y4
0
/0.

Diversen

…………………..,,

295.500,-

zijnde:
Ziekenhuis v. d. H. Joannes de Deo
te ‘s-Gravenhage
f
300.000, – 6 o/
obl. ti 98y
2
0
/0

Totaal….
f
75.689.250,-

Totaal der emissies in Januari ….
f 11.862.250,
Februari
– –
,,

16.454.500,-

Maart

– . . –
,,

22.987.400,-
April

– . . –
,,

63.244.000,-

Mei

…..
,,

4;803.000,-
Juni ……
,,
.
97.545.000,-

Juli

——
,,

17.940.000,-
Augustus
– .
75.689.250,-

Algemeen Totaal. –
f
310.525:400,-

Bovendien:

f
24.720.000,— 3/m. Schatkistpromessen á
f
994,50
5.280.000,— 4X
010
Sehatkistbiljetten ,, ,, 1.011,13

RIJKSPOSTSPAARBANK.

JUNI
1922
1923
1924

f

10261
.
203
f
10246873f
9.766.455
Inlagen …………
Terugbetalingen …
,,

9.111.413,,
10.877.694,,
9.675.374
Tegoed der inleggers
op ultimo ………
,, 285.215.642 ,, 293.104.539 ,, 299.809.071
Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
op ultimo

………
,,

44.827.600,,
44.317.450,,
45.360.100
Spaarbankboekjes:

gegeven
9.545
9.816
8.646
Aantal nieuw uit-

betaald
7.672
8.381
7.474
Aantal

geheel

af-

Aantal in omloop
op ultimo
1.924.8161
1.938.8651
1.959.014

10 September 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

799

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.
•**
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.

Ned ~
B
el.
Disc. Wissels. 5
24Jan.’24
Zwits. Nat. Bk. 4
16 Juli ’23

Bk

Binn.Eff. 5424
Jan.’24
N.Bk.v.Denem. 7
17Jan. ’24

Vrseh.inRC.
6424 Jan.’24
ZweedscheRbk
54
8Nov. ’23

Javasche Bank
….
34
1Aug.’09
Bankv.Noorw. 7 9Nov. ’23

Bankvan Engeland 4
5Juli’23
Bk. v. Tsjecho-

Duitsche Rijksbk. 10
29Dec.’23
slowakijë.
…
6 27Mei’24

Bank v. Frankrijk 6
17 Jan.
’24
N. Bk. v. O’rijk
1
5
1
2Aug. ’24

Belgische Nat. Bnk. 6
14Feb.
’24
N. Bk. v. Hong. 1030
Juni’24

Fed.Res. Bank N.Y. 3
8Aug.’24
Bank v. Italië.
5411Juli ’22

Bank van Spanje
..
5
23 Mrt. ’23
Z.-Afr.Res.bnk 6

OPEN MARKT.

Data
Amsterdam
Londen
1
Part.
disconto
(3 mnd.)

Berlijn
Part.

1
disconto

Ps
Pat.
disc.

N. York Cali-
money
Part.
disconto
Prolon-
gatie

6 Sept. ’24
2
2
1)
3%

71
–
–
2_%
1)

1-6 S.

‘242%
2-3
3
5
14-I8
–
–
2-3

25-30 A. ’24
2
l/_8/
2

-3
3%
_71
–
–
2_%

18-23
,,
’24
2-1,
2_%
3%
44
–
–

3-8 S.

’23
3
1
1,
3
31,_
–
–
41/25%

4-9 S.

’22
3-8
2%
2′,
–
4-5

20_24J1i’14
31/_8/
2%_3% 2%_%
291,_%
‘2%
l%_2%

1)
Noteering van 5 September.

WISSELKOERSEN.

WISSELMARKT.

Dc afgeloopen week heeft het Pond Sterling zich gaandeweg
kunnen verbeteren tot 11,61%, niettegenstaande de koers
te New York constant terug liep. Ook de Dollar was vast
en kwam 01) 2.61%. In verband hiermede kwam de Zwit-
sersche Frank van 48,6234 op 49,10, de Finsche Mark op
6,55 en de Zweedsche Kroon van 68,60 op 69,45. Kopen-
hagen zeer gezocht; slot 44. Kristiania na 35,70
–
35,85.
De Fransche Frank was over het algemeen weder eerder
aangeboden; van 14,0114 liep de koers tot 13,72% terug.
België volgde; 13,15-12,95.
Marken waren gezocht; 61,50-62,25. Oostenrijk bleef
36j,. Italië circa 11,40 en Spanje 34,30, ondanks de slechte
berichten.
Lei verder oploopend tot 1,42%. Buenos-Aires sloot op

90y
4
na 90%. Indië 97% 978/, Praag 7,83′
2.

6 September 1924.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
Londen
*
Berlijn
2

S
)
Weenen
S
)
Parijs
S)
Brussel
5*)
New
York55)

1 Sept. 1924
–
–
–
–
–
–
2

,,

1924
11.604
0.614
0.00364
14.01 13.10
2.58k

3

,,

1924
11.604
0.614 0.00364
13.924
13.14
2.58%

4

,,

1924
11.594
0.614 0.00364
13.75 12.94
2.599

5

,,

1924
11.60
0.62
0.00364
13.774 12.984
2.60′

6

1924
11.604
0.624 0.00364
13.724
–
–

Laagsted.w.’
11.59
0.614
0.00364
13.63
12.87
2.58

Hoogste,,,,
‘
11.62
0.624
0.0037
14.10
13.20
2.6171
8

29Aug. 1924
11.594
0.614
0.00364
14.024 12.944 2.5871,,

22

,,

1924
11.594
0.614 0.00364
13.924
12.81
2.57%

Muntpariteit
12.10 59.26
8)
50.41
48.-
48.-
2.48%

5)
Noteering te Amsterdam.

) roteering te
itotleraam.
Particuliere
opgave.
Gulden per billioen
Mark.
3)
Gulden per 100 Mark.

Data
Stock-
1
holm)Ihagen’)
Kopen-
,r/s
s7ad
Spanje
1)
Batavia’)
telegrafisdi

1 Sept. 1924
–
–
–
– –
97%

18
2

,,

1924
68.70 42.30 35.70
48.574
34.20
97(_81
8

3

,,

1924
68.80
42.70 35.80
48.75
34.20
97%
-18
4

1924
68.90 43.15 35.75
48.874
34.20
97%
_8/
9

5

,,

1924
69.10
43.10
35.75
48.95
34.25
97.1/
9

6

,,

1924
69.25 43.70
35.80 49.15 34.20
97%
_’/,
L’ste d. w.
1)

68.55
42.20
35.60
48.55
34.10
97%

H’ste
,,

,,

1)
69.35 43.65 35.85
49.25
34.35
978/,

29 Aug. 1924
68.75 42.25 35.60
48.65
34352
97;j,

2

22

,,

1924
68.50 41.80
35.75
48.35
34353
973/
9

Muntpariteit
66.67 66.67
66.67
48.-
48.-
100

‘) Noteering te
Amsterdam.
1)
Particuiiere opgave.
2)
Noteering
van
30
Augustus.
3)
Idem van 23 Augustus.

KOERSEN TE NEW YORK.

Data
CaileLond.
(In
$
per
£)
Cable ParlJi
(in cl,.
Pf)
1
Cablc Beelijn
(In
dl
pe’
bil/ben
Ma,k)i(in

Cable
Am,lcrdam
c. P. gid.)

6 Sept.

1924
4,4387 5,24
2371
8

38,16

Laagste d. week
4,4387
5,24
2371,
38,28

Hoogste
,,

,,
4,4862
5,41
2371
8

38,62

30 Aug.

1924
4,4900
5,40
2371
8

38,70

23

,,

1924
4,4837 5,54
231,
38,67

Muntpariteit
…
4,8667
19,30 23,81%
1)
403159

‘)
In ct.
per Mark.

KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN

Plaatsen en
Landen
Noieerings-
eenheden
23
Aug.
30 Aug. 1
1924

1924

1
LaagstelHoogstel
1j6
Sept.
’24
1
6Sept.
1924

Alexandrië
.
Piast. p. £
1/32
97%
978/
8

979
116
9715
132
‘Bangkok….
Sh.p.tical
1110
1110
1110
1110
1110

B. Airesl)
…
d. p.
$
4151
9

4171
9

419/
4

427/
9

42511,
0

Calcutta
..
..
Sh. p. rup.
11551
16

1
/5
9
1
82

115%
11515132 11518133

Constantin.
.
Piast.p.
837%
840
815 845
8223.
Hongkong
…
Sh. p.
$
214
7
1
214%
21481,
2/41s
1

214
19
1
82

Lissabon
1)
….
d. per Mil.
1
17
1
82

19118
1171
33

121132

1191
33

Madrid

….
Peset.p.£
33.714
33.734
33.66
33.94
33.79
Mexico
.

…
d. per
$
29.50
29% 25
30
26

Milaan
._
_.
Lires p. £
101
5
1
8

101k
1011/
16

102%
102

Montevideo
1)

d. per
$
42
435/
9

43’1
9

44
,
1
8

44

Montreal

..
$
per £
4.48+4 4.4944
4.43
4.4981
9

4.43%

Praag

.
Kr. p. £
149%
149
8
%
147%
150% 148%
R.d.Janeiro’)
d. per Mii.
531
9

551
5
8
116
518
59
132
Shanghai

.
Sh. p. tael
3/31116

31371,
3/3%
314%
314%
Singapore….
id. p.
$
21411
16

21451
10

214
214
8
1
32

214
3
j
32

Valparaiso’).
peso p.
£.
43.90
44.10
44.10
45.30 45.30
Yokohama
_.
Sh. p. yen
1/10 1)931/
33

11971
9

1110j7
1110.
8
,
‘Koersen der voorafgaandedagen.
1) Telegrafisch transtert.
2)
90
dg.

IOTEERING VAN
ZILVER.
te Londen

N.York
te Londen
N.York
6Sept.

1924..

34
5
31
1
668
7
18

8Sept. 1923… 3171
59

63%

30Aug.

1924-
3418

68%

9 Sept. 1922…. 3511,

69%

23

1924-
34
8
116

68
1
1
,

20 juli

1914-
24
1
51
1
6

54
1
18

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op
9 Sept.
1924.

Activa.
Binnenl.Wis-H.-bk.

f

98.926.889,08
sels,Prom.,B.-bk.

27.049.381,64
enz.in disc.(Ag.sch.
,,

45.275.463,18

,
170.251.733,90

Papier o. h. Buitenl. in
disconto
._
… … _.
–
Idem eigen portef.
.
f

56.357.745,-
Af :Verkocht maar voor
de bk. nog niet afgel.

–
56.357.745,-
Beleenin
g
en
IH.-bk.

68.065.109,62
mcl. vrsch.

B..bk.

10.695.903,36
in rek.-crt.1 .Ag.sch.

78.896.358,02
op onderp.
f
157.657.371,-

Op
Effecten….._..-.
f
153.228.558,68
OpGoederenenSpec.
,,

4.428.812,32
157.657.371,-

Voorschotten a. h. Rijk…..
.. .. … …

…

,,
14.453.827,84
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud

..
f

56.241.230,-
Muntmat., Goud
…
,,
475.269.922,97

f
531.511.152,97
Munt, Zilver, enz..

11.642.080,13
Muntmat.
Zilver
…

–
543.153.233,10 Effecten
Bel.v.h.Res.fonds
.
f

5.644.389,37
id.van
11,v.h.
kapit.
,,

3.969.575,68
9.613.965,05
Geb.enMeub.derBank

,,
5.212.500,-
Diverse rekeningen

,,
103.022.081,31

f
1.059.722.457,20

Pauiya.
Kapitaal

f
20.000.000,-
Reservefonds

_…………-. …. … …

,,
5.655.237,53
Bijzondere reserve

-..-……-. .-..

,,
8.235.000,-
Bankbiljetten in omloop

,,
977.381.260,-
Bankassignatiën in omloop

,,
1.012.041,33

Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f

–

saldo’s:

k Anderen
,,

38.328.516,65
38.328.516,65
Diverse rekeningen

,,
9.110.401,69

f

1.059.722.457,20

Beschikbaar metaalsaldö
.

f
339.210.116,55
Op de baai8 van
11

metaaldekking
_….
,,
235.865.752,95
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is.
,,
1.696.050.580,-

800

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 September 1924

NED. BANK 9 Sept. 1924. Voornaamste posten in 000.

Data
Goud
Zilver
Circulatie
Andereopeischb.I
Ischulden
l

1 Beschikb.
1

Metaal- Ikings
saldo

Dek-

perc.

9 Sept. ’24k31.511
11.642
977.381
39.341
339.210
53
2

,,

’24
1
531.511
11.739
999.206 45.708 333.669
52
25 Aug. ’24
531.51.1
11.834
945.735 52.764
343.047
54
18

’24
531.511
11.499
952.934
55.045 340.096
54
11

,,

’24
531.511 11.178
963.973 55.104
338.275
53
4

,,

’24
531.511
10.925
982.452 45.697
336.208
53
28 Juli

’24
531.511
10.883
963.504 75.094
334.076
52

10 Sept. ’23
581.789
10.387
903.718 32.813 392.183
60
11 Sept. ’22
605.955
8.778
976.246 25.293
413.684
60

25

Juli ’14
162.114
8.228
310.437
6.198
43.521
1
)
54

Totaal
hiervan
Schatkist-
Belee-
‘Papier
1

ophef
1
Diverse
Data
bedra
g,
disconto promessen
lechtstreeksl
ningen
1
reke-

1
flingen
5)

1

land

9 Sept. 1924 170.252

44.000 157.657 56.358 103.022
2 ,,

1924 166.626

38.000

183.887 58.296 108.120

25 Aug. 1924 129.930

–

177.296 67.434 108.112
18

1924 69.072

– . .180.707 69.072 110.610
11

1924 137.083

-,

186.783 76.006 103.528
4

1924 138.819

–

193.892 93.694 85.956

28 Juli1924 137.665

–

198.776 95.283 90.661

10 Sept. 1923 166.509

22.000

135.683 52.720 67.153

11 Sept. 1922 187.019

39.000

108.622

74.47

1

25.122

25 Juli 1914 67.947

14.300

61.686 20.188

509
1)
Op de basis van
215
melaaldekkin
g
.
2)
Sluitpost activa.

STAND VAN ‘s RIJKS KAS.

Saldo bij Nederi. Bank..
–
–
Saldo bij betaalmeesters..
f

3.441.096,82

.f

6.803.494,91
Voorschotopult. Juli 1924 aan

de

gemeenten

01)
voor haai’ door Rijk te
heffen gem. irik.bel. en
opcentenopRijksink.hel.
,, 40.792.259,05
,, 40.792.259,05
Voorsch. aan de koloniën
,,101.500.306.78 .,105.007.268,66
Voorscb. a. h. buitenland
,,219.300.753,10
,,2]7.120.012,16
Ijitbetal. aan rek.houders
v. d. postch.- en girod.
,,122.895.481,99
,,123.202.788,25
Daggeldieeningen

tegen
onderp. v. schatk.papier
–
–

Voorsch.doordeNed.Bank f
13.251.559,09
f
14.865.848.94
Schatkistbilj. in omloop
1
) ,,
206.143.000,- ,,206.143.000,-‘.
Schatkistprom. in omloop ,,199.240.000.- ,,192.750.000,-
Waarv. direct bij Ned. Bk. 38.000.000, – 44.000.000,-
Zilverbons(met inbegripv.
de bedragen hij de betaal.

meesters in kas) ……..,, 28.123.000,50

28.666.930,-
Door den Postch.- en Giro-
dienst in ‘s Rijks Schat-
kist gestôrt deel v. b.
tegoed van den dienst. ,,106.558.196,53 ,,106.558.196,53
1)
Waarvan f
37.056.000
vervallen op
of
na
1
April
1927.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
De Minister van Koloniën maakt bekend:

30
Aug.
1924 1

6 Sept. 1924

Voorschot uit ‘s Rijks
kas aan N.-I……….f 86.878.998,- f 92.422.784,22
Irid. Schatk.prom. in onil. ,,102.475.000,- ,,102.475.000,_
Voorseli. Jav.Bk. aan N.-I. 2.300000,- 500.000,-
Tegoed van N.-I. bij De
Javasche Bank……..,,

–

.

–

Munthiljetten in omloop. ,, 45.700.000,-

45.400.000,-
Ten voordeele v. N.-I. ge.
boekt beleggingsgeld v.

h. N.-I. muntionds…. » 5.955.000,-

5.955.000,-

Totaal ……….
1 f
243
.
308
.
998

1
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
Cl„._

latte
Andere
opeischb.
schulden
Disconf.

2 Aug.

1924..
1.174
1.605
727
1.101
381
26 Juli

1924..
1.168 1.384
964
1.103
375
19

1924..
1.155
1.392
853
1.105
374
12

1924..
1.144
1.458 878 1.098 416

4 Aug.

1923..
1.180
1.831
710 1.182
377

25

Juli

1914..
645 1.100 560
735
‘

396

JAVASCHE BANK.
–
Vnornaaniste posten in (lllizen(len guldens. ])e samengel rok.
keti

vijfers

(Ier

laatste weken

zijn telegrafisch ontvangen.

Andere
Seschikb.
Data
Goud
Zilver
Circulatie i.peischb. metaal-
schulden
saldo

30Aug.1924
215.750
262.500
100.000
143.250
23

1924
215.000
261.000
100.000
142.800
16

.,

1924
223.000
263.000
09.000.
150.600

2Aug.1924
1510′

64.8
255.848
107.369
147.072
26 Juli1924
146.547

64.783
253.295
95.628
142.253
19

1924
145.903

64.846
256.053 91.186
142.096
12

1924
144.179

64.828 260.201
80.259
141.617

1 Spt. 1923
160.855

61.017
258.609
.153.892 145.195
2 Spt. 1922
149.010

53.965
266.634
109.418 129.310

25 Juli 1914
22.057

31.907
110.172
12.634 4.842
2

Data
Dis-
conto’s
bi.”
N.-Ind.
betaalb.

Belee-
ningen
s’t
alh. Qou-
vernem.

Diverse
f
eke-
ninel)

e
‘
percen-
fage

30Aug.1924

147.040
2.300
60
23

1924

144.810
3.800

“‘
00
16

,,

1924

141.080
5.600e
62

2Aug.1924 36.500

29

67.176
8.498e

25.318
60
26 Juli1924 36.524

24.775

05.387
4.718e

21.735
61
19

1924 37.463

23.835

69.341
7.534

20.228
61
12

1924 37.080

22.240

65.434
8.527

21.001
61

Spt. 1923 ‘38.125

38.123

81.113
2.732
8

29.820
54
2 Spt. 1922 34.307

31.989 105.354
37.069e

24.059
54

25Juli1914

7.259

6.395

47.934 6.446

2.228
44
1) Sluitpost activa.

)
Basis
21
5
metaaldekking.

3)
Creditsaldo.

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

BANK VAN ENGELAND.
Toornaaniste posten, ouder bijvoegiug
der Curreucy
Notes,
in duizenden ponden
sterling.

Data
Metaal
Circulatze
Currency Notes

Bedrag
1
Goudd.

00v.
Sec.

3 Sept. 1924
128.403
125.725
289.435
27.000
245.173
27 Aug. 1924
128.315
125,372
288.719
27.000
244.559
20

1924
128.316
125.119
291.362
27.000
247.456
12

1924
128.308
129.034
295.578
27.000 251.841
1924
128.309 127.106
298.825
27.000
255.244
30 Juli

1924
128.270
127.092
295.506 27.000
251.474

5 Sept. 1923
127.050 124.885
286.022
27.000
241.542

22

juli

191.4
40.164
29.317
–
–
–

Data
Gov.
Other
Public
Other
Reserve
Dek-
gs
Sec.
Sec.
Depos.
Depos.

3 Sept.’24
43.658
77.481
10.396 114.897
22.427
17,90
27Aug. ’24
40.998 76.904
17.042 105.392
22.693
18,53
20

’24
42.468 78.317
15.035
109.974 22.917
18,26
12

,,

’24
42.857 75.410
13.406
108.796 22.031
18,03
6

.,

’24
43.242
78.137
13.311
110.936
20.951
16,86
30Juli ’24
45.762
75.495 12.194 111.991
20.967
16,88

5 Sept.’23
49.846
70.030
14.129
110.016
22.515
18,14

22 Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185 29.297
5221
8

) vernouuuig susscnen rçeservc en ueposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden 1 rancs.

Waarvan
Te goed Buit. gew.
Data
Goud
in het
Zilver
in
het
voorsch.
buitenland
buitenland
•

a/d. Staat

4Sept.’24
5.543.855
1.864.321
300.775
567.617
23.100.000
28 Aug.’24
5.543.801
1.864.321
300.667 567.079
22.800.000
21

.,

’24
5.543.763
1.864.321
300.554 567.583 22.900.000
14

,,

’24
5.543.744
1.864.321
300.409
567.528
22.900.000
7

,,

1
24
5.543.589
1.804.321
300.280 567.848
23.000.000

6Sept.’23
5.538.103
1.864.345
294.540
581.382
23.900.000

23 Juli’14
4.104.390
–
639.6201
–

–

Uitge-
B
1
e ee-
Rekg.
Courant
Wissels
stelde
Wissels
ningen
Circulatie
‘5″
ar
–
Staat
culieren

‘
5.123.896
9.058
2.695.277
40.399:150
1.907.169
15.680
p
4.408.044
9.058
2.703.664 40.034.484
1.983.652
16.146
4.393.003
9.172
2.734.007 40.250.926
1.916.790
12.988
g’
4.510.090
9.174
2.739.88
40.399.908 2.037.112
12.090
5.562.869
9.183
2.800.789 40.571.700
2.158.765
12.524

2.199.085
18.387
2.125.896
37.998.782
1.935.149
35.900

1.541.980
–
769.400
5.911.910
942.570
400.590
. oIultIJwbt UCI aLLIva.

10 September 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

.

801

DUITSCHE RIJKSBANK.

1

EFFECTENSEURZEN.
Voornaamste posten in millioenen Goudmark
/millioenen Rentenmark/trillioenen Papiermark.

1

Amsterdam, 8 September 1924.

Data

Metaal

Goud 1 b. buitl. 1 l’otaal

Handels- Scha
patkist-
Daarv.

Waart’. 1

Wissels

_____________

Iclrc.bknll
pier

30 Âug. ’24

536

516

77

1.861

1.861

–
23

’24

533

507

68

1.737

1.737

–
15

,,

’24

522

498

59

1.826

1.826

–
7

’24

516

491

51

1.800

1.800

–
31 Juli

’24

510

484

45

1.798

1.798

–
23

,,

’24

509

478

39

1.798

1.798

–

31 Aug. ’23

0,0212

510

11

1.1522

1652

9872

23 Juli

‘141 1.691

1

–

751

751

—

Belee-

bank-

Diverse
1
Circa-
Renten-

t

Rekg. Courant

ningen
4)

scheine

act iva
1

lat ie

–

bi] de

e.

Partic.5)

Rijken

Ren ten-
in kas

Staat6)

bank

60

237

921

1.392

298

264

800
35

390

914

1.129

371

453

800
56

344

940

1.172

335

534

800
cr
55

304

993

1.201

356

443

800
62

268

973

1.211

290

453

800
P

69

443

906

1.010

384

677

800

25,2612

–

163,1592

663e 38
4
,9
122
1
20
6
1
1682

–
–

–

–

1,891

944

–

t
)
Onbelast.
2)
In billioenen.
3)
Waarv. in Rentenmark: 23 Juli 979; 31Juli
973;
7 Aug. 955; 15 Aug. 946; 23
Aug.
952; 30
Aug.
1.052.
4
1
Idem zelfde data: 55; 49; 43; 45; 25; 45.
Idem: 174; 139; 165; 164; 161; 145. Idem: 314; 114; 129; 176; 200; 108.

BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in duizenden fraucs.

Metaal Beleen. Beleen.

Blnn.

Voor-

D

mci. van te-

van

wissels

schot

Circu-
a a

buiteni.goed in prom.d.

en

aan den

latie
saldi

provinc.1 beleen.

Staat

4Sept.’24 353.992 84.653 480.000 1771.247 5.250.000 7.628.010 28Aug.’24 353.821 84.653 480.000 1753.925 5.250.000 7.640.931
21

’24 353.778 84.653 480.000 1698.098 5.250.000 7.625.087
12

’24 352.783 84.653 480.000 1714.170 5.250.000 7.705.287
7

’24 353.369 84.653 480.000 1749.414 5.250.000 7.685.195

6Sept.’23 347.509 84.653 480.000 1330.000 7.144.739 100.452
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD
–
AMERIKA.
FEDF.RAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in duizenden dollars.

Goudvoorraad

F. R.
_____________

Zilver

Notes In
Data

Totaal

Dekking

In het

etc.

circa-
bedrag

F. R. Notes
1
buitenl.

latie

20 Aug. ’24

3.126.648

2.115.561

–

86.300 1.738.057
13

,,

’24

3.144.425

2.113.139

–

89.012 1.752.025
6 juli

’24

3.125.740

2.115.214

–

103.309 1.756.014
30

’24

3.154.905

2.123.779

–

105.093 1.761.569
23

,,

’24

3.167.527

2.137.110

–

106.015 1.782.626

22 Aug. ’23

3.122.764

2.150.305

–

78.612 2.225.063

Goud-

Algem.

a a

isse

Deposito’s

Kapitaal

kings-

kings-
_____________

per

1
perc.3)

Totaal

Gestort

Dek-

Dek-

20 Aug. ’24

285.008

2.157.648

112.009

80,1

82,5
13

,,

’24

284.227

2.1.65.502

111.867

80,2

82,5
6

24

.295.735

2.159.656

111.493

79,8

82,5
30 Juli

’24

318.336

2.164.795

lt.1.487

80,4

83,0
23

,,

’24

322.362

2.144.851

111.409

80,6

83,3

22 Aug. ’23

957.206

1.881.905

109.678

76,0

77,9
1) Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schulden:
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. flES. STELSEL. Voornaamste posten in duizenden dollars.
Totaal

1
Aantal

~
beleggingen

uitgezette 1

Reserve

Waarvan
bij de

Totaaltim
Data

banken

gelden en

F. R. banks

de
p
osito’s
deposits
l

13Aug.’24

747

17.435.715

1.617.623 17.074.366

4.553.538
6

,,

’24

747

17.330.085

1.595.284 16.909.751

4.523.041
30 juli ’24

747

17.252.015

?.590-684 16.820.618

4.491.956
23

,,

’24

747

17.158.750

1.569.101116.724.932

4.489.661
16

,,

’24

748

17.122.177

1.586.387116.743.660

4.481.539

15Aug.’23

770

16.272.723

1.359.778 15.112.400

3.971.754
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bank8taten.

:l)e J)awes-planneii
hebbeu, na. liunise aanvaarding, wel
een sfeer valt optimisme in verschillende kringen tot stand
gebracht, doch daarneveus is ccii zekere angst voor cle
toekorrist 011tStSLafl, welke slecht te voegen is in het kader
,
5LI5 C6tk
geleidelijke ontwikkeling tot meer normale ver-
houdingen. Voor een deel echter moet deze angst worden
beschouwd als een symptoom, dit cle economische structuur
der wereld nog voor een groot deel onder de oorlogspsy-
chose gebukt gaat. In eèn land als Engeland, dat toch
reeds te kampen heeft gehad met concurrentie van liet
buitenland, worden thans stemmen vernomen, welke veel
gelijken
O[)
augstkreteu inzake het behoud van de nationale
industrie. Er worden adressen tot cle regeering gericht,
welke op cle voorcieelen wijzen, die het plan-Dawes voor
Duitschlanci bevat. De aclresseerende organisaties zien hier-
in een achterstelling van de belangen der Britsehe nijver-
heid. Iets van deze angst is ook naar andere landen over-
geslagen, o.a. naar Canada en naar Denemarken. Afge-
vaeht client te worden, of dergelijke overwegingen ook in
staat zullen blijken de inschrijving op de aanstaande inter-
nationale leening teis laste van Duitschlanci te beïnvloe-
den, hoewel hier reeds cladelijk opgemerkt dient te worden,
dat toonaangevende industrieele en financieele
personen
cle aangevoerde bezwaren niet, of althans niet in gelijke
mate, deelen. Het valt echter niet te ontkennen, dat de
vele polemieken, vooral in dc Engelsche pers met betrek-
king tot boveostaand onderwerp gevoerd, de geestdrift,
i’e]ke aanvankelijk heeft bestaan, wel eenigermate hgeft ge-
doof d. Ter beurze heeft dit uit den aard der zaak weer-
spiegeling gevonden en wel in een
Vrij
matte en lustelooze
houding. Ten dccle heef t hiertoe ook de stroevere geldmarkt
bijgedragen, waardoor de disconto-voet voor sohatkistpro-messen gedurende de afgeloopen week het hoogste niveau
heeft bereikt sedert cle thans vigeerende discontovoet werd
vastgesteld. Doch, afgezien van de iets beperkter gelclmarkt
–
hetgeen ook zijn oorzaak kan vinden in cle voorberei-
dingen voor de aanstaande Duitsche herstelleening
–
was
men algeniceti van opinie, dat een bepaald opgewekte markt
toel,
niet te aanschouwen zou zijn geweest. Enkele afdee-
lingen hebben eei.i uitzondering gemaakt, waartoe in de
eerste plaats
de groep der thee-aancleelen en die der Duit-
sche staatslceniiigen Van vOOr den oorlog gerekend
dienen
te worden.
De stimulans voor cle 1eendiglieid in deze laatste ifdee-ling is
valt
cle beurs te II e r 1 ij
ii.
uitgegaan. De speculatie-
woede is daar ter plaatse nog steeds niet bekoeld, ondanks
de herhaalde dnienti’s, welke de
regeering
publiceert, zoo-
dia,
er
slechts in de pers sprake
is
van maatregelen, welke
genomen
zouden
worden ten aanzien van een valorisatie
voor Duntsche staatsiceningen. Deze dmenti’s zijn
euhter
vaak z60
vaag,
dat de hausse-partij er gemakkelijk
ccii aan-
beveling
voor hare opvatting
–
dat er nl. in ieder
geval
een andere en betere regeling voor de staatsobligaties zal
worden gemaakt
–
ut kan lezen. Het is clan ook voor
(Ie Duitsehe regeering een zeer moeilijke zaak. Zij is gehoui.-
den aan destr ikte bepalingen der derde belasting nood-
verordening en venscht overigens, vooral in het tegen-
woordig stadium van ontwikkeling der internationale ver-
houdingen, geen aanleiding te geven tot verkeerde opvat-
ti ngeui
iii
het buitenland. Aan den anderen kant echter
berust de definitieve beslissing aangaande eeuige wijziging in de wettelijke bepalingen
ii
iet
bij de regeering, doch bij
liet Parlement, waar de macht der rechtsclie partijen
dc voornaamste verdedigers van eens hoogere valorisatie
in de laatste tijden stellig niet geringer is geworden. iTet
is dan ook wel een igszins te begrijpen, dat zij, clie vast
overtuigd zijn van de waarschijn]ijkheicl van mildere be-
palitugen ten opzichte van cle ,staatssehuldeu, cle clOmenti’s
der regcering eenvoudig naast zich neerleggen. Hierbij
komt, dat velen ook gestetn.ici worden door hillijkiseicis-overwegingen met betrekking tot do gedupeerde bezitters
van sta atsleen ingen, hoewel, in dien hiermede rekening zon
worden gehouden, dan toch alleen de- oorspronkelijke be-
zitters van cle eventueele voordeelen zouden moeten genie-
teti en niet
S
zij, die voor zeer lage koersen de betrokken
fondsen ter beurze hebben gekocht. De geheele beweging ge-durende de achter ons liggende week werd nog aangewakkerd
door de
–
al of niet juiste
–
bewering, dat politici, welke
geadht kunnen worden goed op de hoogte te zijn van de
faits et gestes in cle parlementaire commissie voor cle
valorisatie, kooporders ter beurze hebben geplaatst. Zooals
reeds opgemerkt, is de juistheid van dergelijke geruchten
moeilijk te onderzoeken, doch in een tijdperk van hef tige
speculatie, zooals thans aan de Duitsche beurzen bestaat,
worden zij zonder veel kritiek vaak als waar aangenomen.

802

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 September 1924

Door de zeer gi’oote omzetten in staatsleeningen is de
de aandacht getrokken door een zeer krachtige opwaart-
:ULlideeleflmarkt

eenigszins

op

den

achtergrond

geraakt.
sche beweging, welke aan het slot der beriehtsperiocle voor:
Overigens is cle stemming hier vrij opgewekt gebleven. De een slechts lichte reactie
–
plaats heeft moeten maken.

–
vermindering van het aantal faillissementen en het voor-
Rubberaandeelen
waren daarentegen vrij wat kalmer. De
uitzicht op verdere groote buiteulandsche credieten, vooral
stabiele huding van de markt te Londen
–
welke ten
vati Amerikaansche zijde
–
waardoor thans reeds cle geld-
onzent nog immer den toon aangeeft,
–
onclanks het groote
markt eet.t verlichting heeft ondergaan
–
heeft de hoop
belang, dat do Oostersche markten voor het artikel rubber
op de toekomst levendig gehouden.
hebben verkregen
–
heeft de speculatie niet tot groote
Te :p
1
r ij s schijnen de betere weersomstandigheden de
transacties aangenioedigd.
vacautie te hebben verlengd.-Althans is ter beurze een op-
Van

tabalcsaandeelen

is

voornamelijk de aandacht op
leving, zooals die gewoonlijk tegen

dec

herfst valt op te
a:iiideeleu Deli.Maatschappij gevallen,

in verband met de
merken, niet te constateeren geweest. De vrij gelijkmatige
cleclaratie van het interim-divb]end. Ook de overige soorten
houding

van

cle

wisselkoersen

heeft bovendien

tot

deze
echter ware

Op
hooger prijzen gezocht, nu de betere ver,
kaline teodens

bijgedragen.
.
Intern

schijnen

bij

de

regee
houdingen

van

den

internationalen

handel de hoop op
ring wel reeds groote voorbereidingen te worden getroffen
goede opbrengstprjzeu van de in cle aanstaande inschrij-
voor het aanstaande budget, waarbij dan rekening wordt
vingen aan cle markt komende tabak weder heeft doen her-
gehouden

met

de

door de jongste besluiten inzake het
r
leven.
:Dan’es-rapport in het leven geroepen

wijzigingen. Voorna-
Tegeii het einde der berichtsweek hebben vooral
inds-
irielijk geldt dit ten

aanzien val.I

de

van Duitschland te
trieele
aandeelen
de aandacht getrokken. Aancieelen Jur-
ontvang
en aiinuïteiteu. Voorts is men voornemens een her-
gens

hebben

groote

omzetten te

aansdiouwen gegeven,
zielliug van cle w’et op cle ,,twintig opceiiteii” tei

hand

te
waarbij (Ie koersen een krachtig stijgende richting hebben
Ilemen. De onzekerheid echter w’elke ten aanzien van deze
ingeslagen.

Ook

aandeelen. iPhilijis

Gloeilampenfabrieken
–
cii andere
–
punten nog bestaat (o.n. staat cle vermeer-
hebben hun opgaande lijn kunnen handhaven.
dering der

anibtenaarssalarissen

nog

op. het

regeerings-
Aug. 5 Sept.

8 Sept. Rijzing i1
i)rOgranll:1I1)

heeft

er

toe

bijgedragen,

dat

geen

bepaalde
daling
richting de overhand heeft kunnen verkrijgen.
.

.
Amsterdamsche Bank …..131h

133

133k

+
2
Te N e w Y
0
r k is de stemming daarentegen bepaald
Incasso Bank …………

1OO

100

100
1
12

vast geweest. l)e berichten uit de industrie maken melding
Koloniale Bank ……….1765/
8

183

1833.

+6
7
/8
‘aI1 een geringe opleving. Vooral de staalnijverheici en, tot
Ned.Handel-Mij.cert.v.aand

131y
4

131

131
op zekere hoogte, ook de automobielindustrie, werken met
Rotterd. Bankvereeniging.

84

84

84
.

–
grooter capaciteit dan korten tijd geleden nog het geval is
Van Berkel’s Patent ……60

56X

563

–
3
geweest. Hierbij komt, dat het verstrekken van creclieten
Gouda Kaarsen ……

….

13%

13%

14%

+
3/4
aan ])uitschland Ce meening heeft doch post vatten, dat
HoIl.Draad-enKabelfabriek

49

50

51718

+
27I
thans

de rentelooze goncivoorraad geleidelijk in

rentedra-
A.Jurgens’VrFabrg.aand

59%

63

66%

+
6
gende

voorschotten omgezet zal kunnen

worden, waarbij
,,

,,
.

,,

pr. aand

68

681/
4

69%

+
13
men tegelijkertijd de hoop koestert, dat uit een herleving
Leerdam Glasfabrieken

2581
4

27

25
van Europa het Amerikaansche bedrijfsleven blijvende aan- Philips’ Gloeilampenfabriek 320

339

336%

+
16%
sporing zal kunnen ontvangen.
Vereenigde Blikfabrieken..

93’11

95%

95%

+
2
T e ii

o ii
z
e ii t

is

de

bcicgginysnrarkt,

na

de

geringe
‘
Vereen.ChemischeFabrieken

46

45

43%

–
2%
inzinking vaoi de vorige week, opnieuw vast van toon ge-
–
Compania Mereantil Argent.

2434

2381
8

24

–
112
worden. De eischen van de maandwisseliug behoorden thans
Cultuur-Mij. d. Vorslenland. 167%

173
9
/
4

17681
8

+
9218
weder tot het verleden, zoodat een ruimere geidmarkt “de
Handeisverg. Amsterdam .. 506k

458h’

4569/
4

49
opgewekte stemming in cle hand heeft kunnen

‘erke.’Ook
Handeisverg. Reiss
&
Co
….32%

.

x

+
2
heeft het resultaat van de jongste Nederlandsch-Inclisehe
Int. Crediet-en Handeisverg.
leening ccii gunstigen invloed uitgeoefend.
Rotterdam …………..191%

195

195

+
29Aug. 5Sept.

8sept. Rijzing ol
Linde Teves
&
Stokvis ….

87%

87%

87214

_%
daling
Redjang Lebong Ivlijnb.-Mij. 2135

207

208

-5118

6

o/

Nederland 1922 …..99io/

10011
2

100%

+
°Iio

‘
Gecons. Roll. Petroleum-Mij. 163%

16851

172

+
8%
5

olo

1918 …..

89
,
1
8

89io

90

+
71

–
Kon. Petroleum.-Mij … …

331
1
/
2

334%

333719

+
231
4% o/

1916 …..907/
16

90%

90718

+
71

.-
Phoenix Oil …………..980/
4

98%

98
4

°io

,,

1916 …..

81s1
8

8271

8211

+
1I1
Amsterdam-Rubber-Mij
. . .

150i1

150

149218

–
3%
0/
o

,,

7
’12

74%

74b01

+
71
Kendeng Lemboe ………170

.

173%

176%

-4-
6%-
3

o/o

,,

67%

66
7
18′

665I

–
/o
J Oost.va-Rubber-Mij……226

228%

227

+
1
2%
0/

Cert. N. W. S……..53

53
,
12
5 3
,
116+ 9/
Deli-Batavia Tabak Mij.

322

324-

-+
2
7

°io
Oost-Indië 1921 …..

102,1
16

10231
0

102%

+ slio
Deli.Maatschappij ………367%

385

384

+
16%
6

0/

»

1919…..

97
,
31,
6

98
3
116

985I

+ %
Senembah.Maatschappij … 340

349

349%

.f
9%
5

olo

,,

.
1915 …..92%

92%

93

+ %
ex.
claim.
5

o,’

Rusland 1906 …….5

4%

451

–
U116
4

oi
o
Rusi. bij Hope
&
Co.

5%

581

–

–
/io
Voorts hebben
sclwepvaartaa3ideclen
cle vruchten kunnen

4

o,’
o
Japan 1899 ………60%

60%

–
plukken

van

de

betere vooruitzichten; waarbij de lichte

5

o/

Brazilië

1895 …….480/
in

48 tl
it

48i

–
71
stijging
op
cle vrachtenmarkt ook een reëele factor
is
ge-

S

0/

San Paulo

1921
. . . .

93
,
1
15
9371
8

937
18

+

!16

weest.

6

o/

Amsterdam 1920
. . ..

lOOt/
is

100Ifio

–
29Aug. 5 Sept.

8 Sept. Rijzing
of
daling
7

nl,
Rotterdam

1920
. .. .

1021

1021/
10

10251

+ 0/00

.
Holland-Amerika-Lijn.:

82

883%

91%

+
90/4
Do aaudeelenmhrkt
is
levendiger geweest clan gedurende
„gem.eig

67

7371
8

75

-4-
8
cle vorige berichtspriode nog het geval was.

In iets ruit
1

i[ol!andsche Stoomboot-Mij

26%

29

31%

+
4V
4

Itiere mate heeft het publiek aan den handel deel genomen,
Java-China-Japan-Lijn

10231
4

104%

+
2
waarbij de belangstelling vrijwel over de geheele beurs
Kon. Hollandsche Lloyd …

5

6,
16
–

+
10
18
met enkele uitzonderingen
–
verdeeld
is
geweest.
Kon. Ned. Stoomb.-Mij …..

78%

80

83%

+
5
Tot de uitimnderingen heeft cle
pctroleurnnoarkt
behoord.
Konink.Paketvaart-Mij….134%

135%

137%

+
Althans

voor

het

hoofdfonds

was de interesse
op
geen
Maatschappij Zeevaart
.

79

85

86

+
1′
enkelen dag
zOd
groot, dat er ook slechts eenigermate be-
Nederi. Scheepvaart-Unie

196

127%

128
5
1

-f
251s
langrijke koersvariaties plaats konden vinden. Alleen voor
Nivelt Goudriaan

96

98%

102

+
6′
aandeeleij Geconsolideerde ontwikkèlcle zich ‘eenige handel, Rotterdamsche Lloyd

128%

12671
8
. 129%
–

+ l%
hoewel ook hier de koerswijzigingen gering waren en slechts
.
Stoomv.-Mij. ,,Nederland”.

150

152%.

l54%

+
4%
een zeer geleidelijke verbetering een hooger peil heeft kun-
,,

.

23%

25

26%

+
ly
non veroorzaken.
Zeer ruim waren daarentegen d6 omzetten
iir
suikerean-
ie

tmrikaansche ?nwo-ht
was vast in aansluiting ahn
de1en.
De prijsverhooging, door de
V.I.S.P.
voor de suiker
Walistreet
cii iii
verband met den hoogerea dollarkoers.
uit oogst 1925 toegepast, tezamen met de zeer vaste hou-
29Aug. 5Sept.

8Sept. Rijzing
0t
cl
ing vait de noteeringen voor Cnbasuiker te New York,
daling
hebben (le aandacht
op
deze beursafcleeling gevestgcl. Bo-
Anaeric. Smelting& Refining

76o/

77%

77

+ i/o’
vendien heeft de handel in claims der Handelsvereeniging
Anacouda Copper
………

‘9’i

80t51,880%

+
s
/to
Amsterdam”

als

vanzelf

reeds

ruime omzetten

in

het
Studebaker Corp
……….

100l/

103

10371s

.4-
3
leven geroepen. Naast de claims en de aandeelen dezer Mij.
Un. States Steel Corp…..112%

113%

113

+ 3
/
4
bleven

ook

aandeelen

Javasche

Cultuur

Mij.,

Koloniale
Atchison Topeka ……….

1091/
10

108

10801
8

_’ll/iol
Bank, enz. sterk gezocht.
Ene …………………29

3091

30%

+ 1’/
Van de productenmarkten heeft voorts de
theerubriek
1)
ex. div.

10 September 1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

29 Aug. 5Sept.
8Sept. Rzi1iigof
da
Southorn Pacific ……….

9934

9934
1007/8

+
1118
Union Pacific ………….

14934

149
148

–
134
(nt. Merc. Marine orig. gew.

1 ly,

1034
10116
–

/16
11

pref.

40a1

41
41
5

+
De
geidmarist
bleef zeer ruim; prolongatie
varieerde tus-
.scheu 2 pCt. en 234 pCt. en verliet de week op een noteering
van 234 pOt.

GOEDERENHANDEL
GRANEN.
8 September 1924.

De levendige stemming op de Europeesche graanmarkten,
waarvan wij de vorige week melding maakten heeft in de
afgeloopen week aangehouden en in de meeste soorten was
de omzet nog grooter. lederen dag langer dat het natte
weer duurt, is natuurlijk van het grootste belang en de
afgeloopen week is wederom zeer ongunstig geweest, zoodat
het wel niet mogelijk geweest is tarwe droog binnen te
halen. Dit geldt niet alleen voor ons land, maar eveneens voor Engeland, België een gedeelte van Frankrijk en van
Duitschiand. In al die landen was de kooplust groot, niet alleen voor tarwe en rogge maar ook voor voerartikelen.
Duitschiand stelde zich wederom aan de spits van de rogge-
markt en waar Rusland niet aan de markt is, moest
Noord-Amerika geheel in cle behoefte voorzien. Ook ons land
en België kochten dagelijks Noord-Ainerikaansche rogge,
zoodat het niet te verwonderen is, dat de prijzen vast en
stijgend bleven, waarbij ook de hoogere Dollarkoers en
vastere vrachtenmarkten hun invloed deden gelden. Deze
factoren beinvloedden ook de tarwemarkt, waarvan overi-
gens de prijzen weinig stijging vertoonden met uitzondering van bepaalde soorten witte tarwe, die speciaal voor Hoflaud, gekocht werden ter vervanging van Zeeuwsche tarwe. Doch
ook Duitschland stelde in Australische tarw’e belang en
drie volle ladingen werden naar Rotterdam verhandeld.
De oogstberichten bleven wat Noord-Amerika betreft
zeer gunstig, wat oorzaak was, dat Chicago en Winnipeg niettegenstaande de slechte oogstberichten uit Europa en
eveneens minder goede vooruitzichten uit Argentinië weinig
neiging tot stijgen vertoonen. Het oogsten van de zomer-tarwe wordt in de Staten onder gunstige onistandigheden
voortgezet en het is reeds zoover gevorderd, dat het grootste
gedeelte van den oogst als veilig kan beschouwd worden.
De cijfers der opbrengst worden dan ook alweer hooger
gesteld. Dit laatste geldt ook voor Canada en sommige
optimisten beginnen reeds over een opbrengst van bijna
400 millioen bushels te spreken, tegen verleden jaar circa
450 millioen, maar dergelijke cijfers vinden hun tegen-
spraak in een officieel rapport van 4 Sept., dat weliswaar
wijst op een goede verbetering van den oogst, voor.i.in

Saskatchewan, maar dat, ofschoon ook in Alberta de oogst
vooruit gegaan is, de opbrengst in die provincie alleen op

Noteeringen.

circa 100 millioen bushels minder schat dan verleden jaar.
Toch beschikt het Noord-Amerikaansche Continent over
een ruim surplus aan tarwe, zij het dan ook minder dan
een jaar geleden. Bij het opmaken van de balans voor de
wreldvoorziening heeft men een ruimen oogst in Argentinië
aangenomen om de rekening sluitend te kunnen maken,
maar berichten over droogte geven maar al te zeer aan,
dat men daarop voorloopig nog niet mag rekenen. Door
spoedig invallende regen kan nog veel gered worden, maar
een feit is, dat op dit oogenblil.c de toestand niet roos-
kleurig is. Dit, gepaard aan de nog verminderde vooruit-
zichten in Europa, heft het voordeel van meer tarwe in
Noord-Amerika waarschijnlijk geheel op en de verdere ont-
wikkeling der feiten zou nog vel eens een herziening der
cijfers kunnen geven, die op een tekort zou wijzen. Ge-
lukkig dat in Australië alles naar vensch gaat en dat
daar een zeer groote oogst voorspeld wordt. Van de niet-
Europeesche landen schijnt het er in Manchurije alles-
behalve goed voor te staan, zoodat dat land zoowel als
China waarschijnlijk weer heel wat tarwe zal opnemen, in
concurrentie met Europa. De berichten uit Rusland blijven
vaag, doch per saldo nog steeds ongunstig. In liet geheele
Zuiden, het eigenlijke graanland, schijnt de oogst slecht te
zijn, in vele streken kan men van een misoogst spreken.
In Siberië moet cle oogst goed zijn; mogelijk is het, dat er
uit het Noorden nog eenige export komt, maar op het
oogenblik biedt Rusland geen graan aan.

Duitschiand heeft een exportverbod voor graan uitge-
vaardigd, wat wel weinig invloed zal hebben, daar zooals
reeds hierboven vermeld, Duitschiand toch reeds als im-
porteur van alle graansoorten optrad, zoodat van export
vanzelf reeds niet meer sprake was.
De maismarkt heeft zich geheel langs de lijnen, als in
ons vorig overzicht aangegeven, ontwikkeld. Wederom was
er een levendige vraag voor ladingen Platamais en de om.
zet was groot, ofschoon minder dan in de vorige week.
Door een afnemen der verschepingen verminderde het groote
premie voor late verscheping. Een aantal stoomende la-
dingen werden van de markt genomen, doch verschillende
werden door den nieuwen eigenaar wederom geofireerd tot
hoogeren prijs. Meer dan ooit viert de speculatie in de
Londensche markt hoogtij en de omzetten geven weinig
kijk op de eigenlijke vraag van de consumtie. Toch is
die vraag goed in bijna alle landen, zoodat het nog steeds
de vraag is, of Laplata alleen daaraan zal kunnen voldoen. Bovendien gaat Noord-Anierika voort Platamais te impor-
teeren, zij het nog steeds op bescheiden schaal, maar met
de zeer slechte vooruitzichten voor den nieuwen oogst, is
het vel waarschijnlijk, dat deze vraag zal voortduren. Nu
de prijzen zoo hoog gestegen zijn, komt er af en toe weer
eens een offerte van Donaumais, maar de vraagprijzen zijn
nog van dien aard, .dat afdoeningen niet of uiterst moei-
lijk tot stand komen. Over den nieuwen oogst hebben ons
weinig berichten bereikt.

Locoprijzen te RotterdamlAmsterdam.

Chicago

1

Buenos Ayres

Data
Tarwe
Sept.
Maïs
Sept.
Haver
Sept.
Tarwe
Sept.
Maïs

1
Sept.
Lijnzaad
Sept.

6 Spt.’24
1221/
11771
8

4811
8

14,80
1
)
10,50
1
)
22,75
1
)
30Aug.’24
123k
118
4851
8

14,90
2
)
10,182)
23,222)

6 Spt.’23
1015/
s

85
373/
8

11,55
9,-
22,50
6 Spt.’22
9934 6134
3371
s

11,35
8,10
1
)
19,05
6 Spt.’21
12634
537
s

3534
18,-‘)
9,25
1
)
22,90
1
)
20Juli’14
82
56/
8

3634
9,40
5,38
13,70

1)
Per
October.
2) Per
29 Aug.

AAN VQEREN in

Soorten

1

8Sept. 1

1Sept.

1

10Sept.
1

1924

1

1924

1

1923

T
arwe
*

…………
1
8
14,50 14,75
12,25
Rogge (No. 2 Western)
.
,1
13,- 12,-
9,25
Mais (La

Plata) ……..
2

226,—-
221,-
194,-
Gerst (48 Ib. malting)

.2
295,-
270,-
171,-
Haver (381b. white clipp.)’
1534
5)
13,_
5
)
10,.-
Lijnkoeken (Noord-Amen-
kavan La Plata-zaad)
1
14,60
l4,0
11,40
Lijnzaad (La Plata)

……
455,- 457,- 432,-

1)
per 100 KG.

2)
per 2000 1KG.

3)
per 19601KG.
*N
o
.2ll
ar
d/R
e
dwi
n
te
r
wheat.$) Donaugerst. S)Canada No. 3.

tons van 1000 KG.

Artikelen

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

31 Aug.16 Sept.t

Sedert
Overeenk.
31 Aug.16 Sept.
Sedert
Overeenk.
1924 1923 1924

1 Jan. 1924
tijdvak 1923
1924
1Jan. 1924
tijdvak 1923

31.090 673.785 508.123
–
20.573
31.086
694.358 539.209
Tarwe …………………
Rogge

……………….
2.264 327.160
300.639
–
3.775
485
330.935
301.124
–
13.58
11.645
–
–
–
13.558 11.645
Boekweit ………………
Maïs

…………………
512.068
407.589
4.807
84.370
53.464
596.438
461.053
1.360
206.942
151.705
–
28.606
9.227
235.548
160.932
1.566
120.053
51.633
–
305
533
120.358
52.166

9.3
.35

2.414
171.421
99.386
1.508
53.302
49.856
1

224.723
149.242

Gerst …………………….
Haver

…………………

2.542 148.314
148.801
–
700
–
149.014 148.801
Lijnzaad ……………….
Lijnkoek ……………….
2.399
154.857
64.328
–
17.715 4.509 172.572
68.837
Tarwemeel …………….
Andere meelsoorten
520 5.197
1.444
– –
–
5.197 1.444

804

1
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

10 September 1924

Voor g e r s t was de vraag wederom zeer levendig. De
Staten en Canada zijn ook voor dit artikel de groote le.
veranciers, nu Rusland en tijdelijk ook de Donau zich
hebben teruggetrokken. De prijzen liepen nog aanmerkelijk
hooger en het aanbod van spoedig leverbare gerst was zoo
gering, dat vooral in ons land daarvoor zeer hooge prijzen
betaald werden.
II
a v e r was eveneens zeer vast, met levendige zaken
in de meest Europeesche landen, vooral tengevolge van het
slechte weder, waarvan hier zoowel als in Engeland en
Duitscbland de haveroogst meer nog dan andere oogsten
te lijden heeft. Disponibele haver was in ons land sterk
gevraagd en daar het aanbod klein was gingen de prijzen
scherp op.
L ij n za a d. De berichten uit Argentinië zijn zeer ver-
ontrustend en niettegenstaande een daling in Duluth bleef
de stemming in Europa Vrij vast. Amerika koopt nu niet
meer in Argentinië, daar de eigen oogst nu aan de markt
begint te komen. Ofschoon er goede vraag voor het eerst
aankomende lijnzaad is, toonen de prijzen zoowel in I)uluth
als in Winnipeg een neiging tot dalen, wat natuurlijk ook
Argentinië beïnvloedt. Voor lijnkoeken blijft de vraag goed
en ook door hoogere vrachten en wisselkoers stegen de
prijzen.

SUIKER.

Gedurende de afgeloopen week bleef de vraag naar suiker voor spoedige levering aanhouden, zoodat de prijzen op alle
markten verder konden aantrekken. in A in e r i k a liepen de prijzen voor Spot Centrifugals
zoowel als op de termijnmarkt, welke de afgeloopen week
op dezelfde noteeringen openden als aan ht slot der voor-
afgaande week, dan ook op, hetgeen uit ondervölgende
cijfers blijkt.

Spot Centr. September

December

Januari Maart

5.65

3.78

3.78

3.56

3.36
5.78

4.02

3.94

3.62

3.40

in Cubasuiker kwamen flinke transacties tot stand tot
prijzen oploopende tot 411 $c. c. & Ir. New York.
De ontvangsten in de Atl. havens der V.S. bedroegen
deze week 47.000 tons, de versmeltingen 57.000 tons (tegen
36.000 tons verleden jaar) en de voorraden 104.000 tons. De C u b astatistiek is als volgt

1924

1923

1922

Tons

Tons

Tons

Weekontvangsten 30 Aug. ’24. 20.187

10.176

13.181
Tot, sedert 1Dec.’23_30Aug.’24 3.635.707 3.339.194 3.685.463
Werkende fabrieken

1

1

4
Weekexport 30Aug. ’24

62.372

25.923

55.365
Tot, sedert 1Jan. ’24_30Aug.’24 3.203.584 2.909.612 3.261.542
Totale voorraad op30 Aug. ’24 432.123 429.588 460.987

De laatste fabriek is thans afgemalen en de oogst van
dit jaar bedraagt 4.067.000 tons tegen 3603.000 tons verleden
jaar. Dit is dus de grootste oogst geweest, die Cuba ooit
heeft opgebracht.
In Engel a n d verhoogden Raffinadeurs deze week hunne
prijzen met 6d voor alle posities.
Op Java is de stemming vast. Nadat disponibele witte
suiker tot
j
14 was afgedaan vermeerderde de kooplust,
zoodat prijzen ongeveer
f
1.—. per picol konden oploopen.
De Producenten Vereeniging verhoogde hare laatste raming
van ditjarige restanten en verkocht dit surplus tot
f
14%.
voor Superieur. Ook uit oogst 1925 verkochten Producenten
belangrijke kvantiteiten totf J2W en
f
129f voor Superieur.
Ook h ie r te 1 a n de konden prijzen aanmerkelijk ver
beteren wegens de meerdere kooplust door handel en spe-culatie vooral voor de eerste maanden betoond.
J)e markt sloot vast op de volgende noteeringen October

f
26.—; November
f
24.—; December
f
23u Mei
f
233f
en Augustus
f
22l . De omzet bedroeg deze week 7.000
tons.
NOTEERINGEN.

Data
Amster-
data per

Londen
New York
96pCf.
Centri-
Tates
WhiteJaea’s
f.o.b.
per
1

Cuba’s
J
96 pCt.
c.i.f.
Oct.!
Dec. Cube.
No. 1
Sept./Qct.
Septeiniter
fugals

Sh.
Sli.
bh.
$cts.
5 Sept.’24
f235
45,6
211_
211_
5,78
29Aug.’24
,,231
45/_
20
1
6
1916
5,65
5 Sept.’23,,
–
58/3
221_
321-aom.
6,28
5 Sept.’22
,,21131
579
19173
2316
5,24
4 Juli
‘141113132

181_
– –
3,26
KATOEN.

Marktbricht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, d.d. 27 Augustus 1924.

Het Amerikaansche Bureau-bericht, dat een oogsteonclitie
van 64,9 op 16 dezer aangaf, was zooals men trouwens
wel verwacht had uvat gunstiger. Hoewel het een vermin-
dering van 2,5 sedert het vorig bericht van den isten
Augustus aantoonde, is een opbrengst van 153,3 lbs. per
acre 12,2 Ibs. per baaI beter clan cle voorspelling van miii-den Juli, zoodat men door deze verbetering den oogst thans
op 1.2.956.000 balen schat exclusief linters.
}Iet bericht werd gepubliceerd, nadat New York Zater-
dag gesloten was, terwijl Liverpool cle daaropvolgende
Maandag ,,spot” 64 punten en futures van 104 tot 74 lager
noteerde. In sommige bladen maakt men hiervan veel op-
hef en enkele voorspellen zelfs ,,katoenprijzen van 1/-” en
betere vooruitzichten voor Spinners, doch ei- kan in de
eerstkomende weken nog veel met den oogst gebeuren. Ver-
knopen zijn wat beter geweest, terwijl deze gedurende de
afgeloopen week voor een vierde uit i’eruvians bestaan
hebben. Egyptische katoen fluctueert evenals Amerikaan-
sche, doch in mincleie mate. Men zegt, dat goede Sakel
grades in het komend, seizoen moeilijk te krijgen zullen zijn.
Ja Amerikaansche garens werden in Let laatste gedeelte
der vorige week voordat het Bureau-rapport gepubliceerd
werd goede zaken gedaan. De nieuwe methode om tweemaal
per maand den oogststand te rapporteeren, staat de markt
niet toe om vÔdr het volgend rapport tot rust te komen.
Verkoopen hebben in alle soorten plaats gehad, zoowel
enkel als getuvijnd en er zijn voor binnenlandsch gebruik
verscheidene duizenden bundels getwijude garens verkocht.
De vraag is deze week gering, daar de daling van katoenprij-
zen koopers afschrikt, zoodat er slechts hier en daar een
partijtje voor direct verbruik verkocht is. De meeste voor
–
raden zijn opgeruimd en daar men in September in het
Oldhamdïstrict slechts negen dagen werkt, bestaat er wel
kans, dat Spinners hun positie eenigszins zullen kunnen
verbeteren. Naar Egyptische garens bestaat weinig be-
langstelling en er wordt niet veel verkocht.
De doekmarkt is kalm en er gaat niet veel om. Het is
een feit, dat hoewel iedereen overtuigd is, dat eeu lagere
prijsbasis meer zaken teii gevolge zal hebben, de daling in
katoenprijzen nog niet hit verlangde effect op de markt
heeft gehad. Fabrikanten en vooral Spinners doen hun
tuterste best om liet verlies door de goedkoopere katoen-
prijzeil veroorzaakt zon klein mogelijk te houden, wat niet
te verwonderen is, daar Lancashire een moeilijken tijd heeft
meegemaakt. Het blijft nu maar de vraag, of wij werkelijk
een grooten Amerikaanschen oogst zullen krijgen, of dat de
huidige daling in katoenprijzeti uu’at voorbarig is geweest.
Van Indië en de Oostersche markten bestiat een goede
vraag, terwijl op andere markten koopers orders hebben
teruggehouden in de hoop op lagere prijzen. Over het alge-
meen is men echter optimistisch gestemd en verwacht mcii,
dat binnenkort een vaste prijsbasis bereikt zal worden,
waarop normale zaken mogelijk zullen zijn.

Manchester, d.d. 3 September 1924.

Prijzen van Amerikaansche katoen hebben zich binnen
nauwere grenzen bewogen en zijn deze week slechts weinig
veranderd. Spinners klagen, dat prijzen de positie niet
correct weergeven, daar de ,,points on” voor goede stapel-
katoen verhoogd iijn. In New York was de markt Maandag
voor Labour i)ay gesloten en in het Oldham District deze
geheele week tengevolge van de vacantie. Verkoopen zijn
vrij goed geweest en het is merkwaardig, dat de grootste
verkoopen ongeveer gelijkelijk tusschen Amerikaansche en
Peru katoen verdeeld zijn. Egyptische katoenprijzen zijn
ook vrij vast en de schatting van den oogst is bijna 7
millioen cantars; de laatste berichten zijn echter niet zoo
gunstig.
Amerika,instdue gerda zijn vaster iii prijs en er bestaat
een goede ‘vraag voor vlugge levering. Voor de lagere nwu-
mers bestaat niet veel belangstelling, doch medium uveft is
goed gevraagd, terwijl de afwezigheid van voorraden Spii.u-
iers itt hun pogingen om prijzen
01)
te houden steunt.
Enkele Spinn.ers rapporteereu een goede vraag, terwijl
anderen weinig verkoopen. In getwijude garens gaat uveinig
om. Egyptische garens, zooivel enkel als getwijnd, worcleit
slechts weinig verkocht. Voor de binneulandsche markt
uu’as ee,., goede belangstelling naar Poplin twofold, doch
over het algemeen uvareu biedingen te laag, zoodat er ten-
slotte slechts enkele posten zijn afgesloten. De exportvraag
is slechts gering en door de vacantie is de markt rustig.
De doekniarkt is bijzonder kalm en het verschil tusscben
kooper’s biedingen en vraagprij.zen van fabrikanten is nog
grooter geworden. Niettegenstaande de daling van katoenprij-

t ib’
Sepiember
1924

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

805

zen, zijn doekprijzen eerder vaster geworden, voornamelijk
tengevolge van het gebrek aan garens en de vacantie in
vele Spindistricten. Spinners vragen een premie voor spoe-
dige levering en door de shorttime hebben zij de contrôle
der markt in handen. Ook fabrikanten, gesteund door de
vaste houding van Spinners, zijn niet meer geneigd prijzen
te verlagen en het is moeilijk concessies te verkrijgen. De
markt is gezond en van Indië komen Vrij veel aanvragen
binnen, doch de limites vandaar zijn te laag. China is op
het oogenblik uit de markt en politieke berichten vandaar
blijft men met belangstelling tegemoet zien. Singapore en
de andere markten zenden wel aanvragen, doch over het
algemeen is er deze week niet veel geboekt.

27Aug. 3Sept. Oost. koersen. 26Aug. 2Sept.

Liverpoolnoteeringen. T.T.op Indië 115 1/53
F.G.F. Sakellaridis 25,25 24,90 T.T.opHongkong214
21481
8

G.F. No. 1 Oomra 10,15 9,90 T.T.op Shanghai 313 313w

Noteering voor Loco-Katoen. (Middling Uplands.)

5Sept.
1924
1
29Aug.
1924
22Aug.
1924
5Sept.
1923
5Sept.
1922

New York voor
Middling
.
…
25,70 c
27,15 c
27,80 c
26,80e
21,35
New Orleans
voor Middling
23,72e
24,82e 26,93e
25,-c 21,-
Liverpool voor
Fy Middi. ..
15,16 d
15,76 d 16,08 d
15,43 d*I
13,44
S)
Voor ouden Standaard.

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen).

1 Aug.
’24
Overeenkomst ige periode
tot
29Aug. ’24
1
1923-
1
24

1,
1922-’23

Ontvangsten Gulf-Havens.’
212
292 205
Atlant.Havens j
Uitvoer naar Gr. Brittannië
47

.
43
61
,,

‘t Vasteland.
79
155

‘.
115
,,

Japan
3 4
36

Voorraden.
(In duizendtallen balen).

29Aug.’24
Overeenkomstig tijdstip
–

1923

1922

Amerik. havens ……….267

256

374
Binnenland …….. ………177

328

347
New York ……………….65

15

73
New Orleans ……………..37

41

43
Liverpool . … . ………..

12
.5

81

367

KOFFIE.
Statistiek der firma G. Duuring & Zoon.

Zichtbare voorraad op 1 September 1924 in duizenden balen.

1924 1923 1922 1921 1920

Voorraad in Europa.. 1.421 1.637 2.452 1.737 2.202
Stoomend ÇBrazilië ..

878

792

657

839

475
n. Europa kOost
–
Indië.46

20

17

18

–

2.345 2.449 3.126 2.594 2.677

Voorraad Ver. Staten 991 771 901 1.680 1.936
Stoomend
naar

Brazilië …

203

616

381

194

625
Ver.Staten)

3.539 3.836 4.408 4.468 5.238
Voorraad in Rio

307

810 1.805 1.475

348
Sautos

1.418

1.189 2.576 3.083

1.922
Bahia

23

17

12

37

18

Totaal …..5.287

5.852 8.801

9.063

7.526
Op 1 Augustus……4.378 5.550 8.614 9.192 6.729

Op 1 Juli ……….5.071

5.340

8.639 .8.700

6.750

Mededeeling van de Makelaars G. Duuring & Zoon, Kolff & Witkamp, Leonard Jacobson & Zonen en G. Bijdendijk.)

Noteeringen en voorraden.

Data
Rio
Santos
Wisselkoers

1
No4

Voorraad
1
Prijs

No.7
Voorraad
–
t

Prijs

6 Sept. 1924
352.000
34.200
1.469.000
1
39.000
58/

1

30 Aug. 1924
302.000
1
33.375
1.427.000
1
38.000
5
11,132
23

,,

1924
326.000 32.350 1.307.000
1
36.000
571
6 Sept. 1923
738.000 119.700

978.000
21.800
59132

Ontvangsten.

Rio
Santos
Data
Afgeloopen

Sedert Afeloopen

Sedert
week

1Juli

week

1Juli

6 Sept. 1924….. 108.000

988.000 272.000

1.439.000
6 Sept. 1923….

82.000

762.000 212.000 1.796.000

NEDERLANDSCH.INDISCHE THEE.

(Opgave Pakhuismeesteren van de Thee.)
(Herleid tot 111 Kisten.)

Voorraad 31 Juli 1924 …………..84.622 Sedert aangevoerd…………………21.206

105.828
Sedert afgeleverd…………………..22.551

Voorraad heden (Entrepôt en Consumtie) 83.277

Waarvan in de eerste hand… ………. 28.549

‘Amsterdam, 30 Augustus 1924.

KAPOK.

(Opgave van de Makelaars Gebrs. van der Vies, Amsterdam.)

Kapokstatistiek op 31 Augustus 1924.

Voorr. Aanv. Verk.

Voorr.

1 Jan. tot

tot

op
Importeurs:

1924 31Aug. 31 Aug. 31Aug.

–

(in pakken).
Burma Handel-Mij . ……

– 1271

1271

–
H. G. ‘rh. Crone ………

–

2688

2642

46
-Edgar & Co…………..-

438

438

–

Van Eeghen & Co……..
–
3808

3796

12
tN.V. Handel en Cultuur Mij.
v/h. Smidt & Amesz q.q.
Edgar & Co’s Handel
Mij. Soerabaja ……..115 1550 1665 –
Hand.Verg.v/h.Reiss&Co –

908

908

–
Jacobson v. d. Berg & Co

– 3274

3274

–
Koning, Teves & Co…….
–

856

. 856

–
Landb. Mij. ,,Geboegan”

–

171

171

–
Maintz Productenhandel

– 1386

1186

200
Mirandolle, Voûte & Co

311 7459

7289

481

Wm. H. Müller & Co. …. – 1846

1171

675

Ned. Kolon. Handelsvereen.- 1946

1946

–
Weise &Co..
………….

33

2180

618

1595
Order………………..
–

7600

7600

–

459 37381

34831

3009

COPRA.

• De markt was gedurende het grootst gedeItevandé
afgeloopen week zeer gedrukt. Tegen het einde was er
echter weer meer vraag, zoowel voor Augustus afiading als
voor latere termijnen.
De noteeringen zijn:
Nederl..Ind. f.m.s. Augustus afiading

fi. 35′
September

,,

,, 35

October

.

34e1
November

,,

34
8
18
8 September 1924.

METALEN.
Loco-Noteeringen te Londen:

Data
Koper
Stan-
daard

Koper
Electro-
Tin
lytisclz

Lood
Zink

8 Sept.1924..
65.51_
68._/.
253.1216
33.51_
33.2/6
1

,,

1924…
64._/_
68.101_
258716
33.51_
33.51_
25 Aug. 1924…
63.51_
68._/_
254.716
33._/_
32:151_
18

,,

1924…
63.151_
68.10;_
255.1716
33.216
32.151_
10 Sept.1923..
63.1716 69.101_
199.216
25.1216
33.1216
20 Juli 1914…
61._f_
145.151_
19._/_
21.101_

VERKEERS WEZEN.
GRAAN.

Data

.
Petro
–
L
E
O
r
fl
a
d
d
Sfl

/R’dam

Odessa
Rotter.
dam

Atl. Kust
Ver. Staten
San Lorenzo

Rotter-
–
Bristol
Rotter-
—
1
En ge-
dam
kanaal
dam
land

1-6 Sept.

1924
–
1316

2 14
8

314
241_ 241_
25-30 Aug. 1924
–
131_
2
–
–
241_
241_
3-8 Sept.

1923
–
1513

2

2.15
1
–
20171
20171
4-9 Sept.

1922
–
–
10
216
2014 2014
Juli

1914
11 d.
713
11113( 11113(
121_
121_

-, n.J.n. .cnvo pci a,,,ji,jo -,
.1.
Ci WI.L LL.VY.
-,
jJCL
WU &UICU.

ECONOMISCH-STATISTISCHE• BERICHTEN

10
September
1924

KOLEN.

De daghuur bedroeg 3 ets. per ton.
‘De waterstand bleef gunstig.

Cardlff

Oostk. Engeiand1
– Het ‘sieeploon varieerde tusscheii het 60 en 75 ets tarief

Bordeauxi
_
Oenua
Port

La
Pta
Rier
&
kotter-
1
Gofhn-‘

51_
816
1019
1113
3/9
‘
516 i

4110
816
1016
11/4K

-41…
-516.-.
611
912
916
1414
‘514
•
71_ 71..
1115
1319
171_
516.
–

719

‘
fr. 7,—
71
713
1416
312
41_

•,

DIVERSEN.
-.

Bombay
Birma
Vladivo-
-Chili
D a a
West West
stock
West
Europa Europa
West
Europa
(d.w.)
(rijst)
Europa
(salpeter
)

1-6 September 1924..
261_
291_
3016
–
25-30 Augustus 1924..
2412
261_
291_
—
3-8 September 1923..
2216
3216
351-
321_
4-9 September 1922…
1916
261_
301_
301_

RIJN VAART.

–

Week van 31 Augustus t/m. 6 September 1924.

De aanvoeren waren tamelijk en bestonden hoofdzakelijk
uit graan en erts.
•

De scheepsruimte bleef schaarsch, doordat de schepen,
welke hier niet direct emplooi konden vinden, leeg naar
de Ruhr sleepten om aldaar kolen te laden.
• Ertsvrachten naar de Rulirhavens bedroegen gemiddeld

f
0,65 met –

en
/
0,75 met % lostijd. . .

– ••

li

INKLARINGEN.

DELFZIJL.

Landen van
T

Aug. 1924
Aug. 1923

Aantal
schepen
N.R.T.
Aanta1
schepen
N.R.T.
heriço,mst
–

1innenl. iavens
–
–
2
4.495
Groot-Brittannië
2
1.569
6
.

6.866-
Duitschiand
10
2.195
13
–

2.246
–
Zweden
5
1.537
3
301
Denemarken
1
267
–
—1
Rusland-Oostz.h
2
1.059
–
Finland
3
1.155
7
2.814
Rusl…Witte Zee
1

–
.

1.610
1
2.151
Frankrijk
–
–
2
8.710
Litthauen
3
603
3
1.137
1
2.081
–

Totaal ….
28
12.076

‘

37
28.720

Nationaliteit
–

Nederlandsche
Ï2
6.438
21
19.851

Chili …………

Britsche
1
267
2
557.
Duitsche
14
3.761
11
2.744
Noorsche
1
1.610
–
– –
Belgische
–
–
2
1.869
–
Fransche
–

–
–
1
3.699
–

Totaal ….
28
12.076
37
28.720
–

(A. vanDijk.)

Data

1-6 Sept. ’24
25-30 Aug. ’24
3-8 Sept. ’23
4-9 Sept. ’22
Juli 1914

,)UII

LtIL’&…

I’i/O

–
IUJO

O(_

‘(O

Graan Petrograd per quarter van 496 ibs. zwaar, Odessa per
unit, Ver. Staten per quarter van 480 Ibs. zwaar.
Overi
g
e noteerin
g
en per ton van – 1015
EG.

GRANIVER
–
TEGELS`/D

.

GLÂSFA’BRIEK”LEERDAM”

:I

VOOR EEN AESTHE,1SCHE EN

HYGIËNISCHEWANDVLOER

B.EKLEEDI.NG

VAN VESTIBULES, HALLEN, GANGEN, BADKAMERS, ENZ. ENZ.

ONTVÂNG•
EN
BETAALKAS

NIEUWE ‘DOELENSTRAAT 20-22, –AMSTERDAM.–

Kapitaal
f
5.000.000,—
–
Reervefonds
f 92.000,-

Rentevergoeding voor gelden á deposito:

di
rect opvorderbaar…………………..

1

‘/s

met 10 dagen opzegging ………
……….. .1%
0
10

Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden.

OPEN EN GESLOTEN BEWAARGEVING VOLGENS REGLEMENT.

SAFE.DEPOSIT4NRICHTING.

GEOPEND: op Werkdagen
van
8% v.m. tot 4X uur n’.m.

op Zaterdagen en Beursvacantiedagen van
88/4
v.m.
tot 12 uur.

Loketten van
f
2.50 per maand
– f 10,—
per jaar – en hooger te huur voor

bij de Directie bekende of geîntroduceerde personen.

-‘ THE

–

FIRST NATIONÂL BÂNK

-,
OF BOSTON

BOSTON, MASS., U.S.A.
70 Federal
Street
BLJENO5’AYRES:

HAVANA: 501 Bartolome Mitre Pedro Comes Mens Bldg.

Incasso’s en credieten in alle deden –
der Vereenigde Staten voor buiten-
-‘

landsche banken.

Special
Representative:

24, OLD BROAD STREET, LONDON

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Bedrijfsleven en de
strijd
tegen do

Armoede in Nederland

door Dr. CH. A. VAN MANEN.

Prijs ingenaaid f3,—.

Gebonden
f4,75.

Voor leden der Vereeniging en geabon-
neerden op het Weekblad wordt dit
werk beschikbaar gesteld tegen den

t 2,50 ingenaaid
prijs van
f
, gebonden.

Bestellingen richte men tot het Secritariaat van
het Instituut, Pieter de Hooghweg 122, onder
gelijktijdige remise per postwissel of op post-
chèque-,en girorekening No. 8408, Rotterdam.

NEDERLANDSCH. INDISÇHE HANDELSBANK

AMSTERDAM

BATA VIA

‘s-GRAVENHAGE

AMOY, AMPENAN, BAND OENG, BOMBAY, CALCUTTA, CHERIBON, GORONTALO,

HONGKONG, KOBE, MAKASSAR; MEDAN, MENADO, PALEMBANG, PEKALON
–

GAN, PROBOLINGGO, SEMARANG, SHANGHAI, SINGAPORE, SOERABAYA,.

–

SWATOW, TEGAL, TJILATJAP, WELTEVREDEN.

Kapitaal 155.000.000,—

‘Reserven
f
20.000.QO0,-