Jrg. 5, editie 259

15 DECEMBER 1920

AUTEURRRRÛR’P
VÛflPPWTTIITTna’AT

E

Beri*cht
‘en

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FiNANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

5E JAARGANG

WOENSDAG 15 DECEMBER 1920

No. 259

INHOUD

1hz.
DE TOEKOMST DER
HANDELSLUCHTVAART
door
E.
P.
Wes-
terveld ………………………………….
……………
1083
De Weg voor de Sociale Ziekteverzekering II door
Mr. W.
R. A. Elinic Schuur;n.an ……………………..
1085
De 8-urige werkdag op Zee voor het Dek- en Civiel Per-
soneel door
D. Iludig L.Jzn ……………………
1087
Verteren van Kapiiaal door
A. G. Boissevain ……….
1080
Engeland en Perzië door
H. Dunlop ……………… 1090
Londensche Correspondentie ……………………
1093
Index-cijfers ………………………….
1095
AANTEEKENINCEN:
Sukerproductie der wereld
………………….1096
Uitvoer van suiker uit Java in de jaren 1917-1919.. 1096
MAANDCIJFERS:

Rijkspostspaarbank …………………………1097
Postchèque en Girodienst ……………………1097
STATISTIEKEN EN OVERZICRTEN
………… ….1097-1103
Geldkoersen.

Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.

Goederen handel.
Bankstaten.

Verkeerswezen.

INSTITUUT

VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.

.4ssi8tent-Redaoteur voor het weekblad: D. J. Wansjnk.

Secretariaat: Pieter de Hooghweg 12, Rotterdam.
Aangeteelcende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.
Telef. Nr. 3000. Tele gr.adres: Economisch Instituut.
Postcheque en. girorekening Rotterdam No. 8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland f 20,—. Buiten land en Koloniën. f 2.8,50
per jaar. Losse nummers 50 cents.

Leden en donateurs van. het Instituut ontvangen
het weekblad gratis.

De verdere publicaties van. het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.

Advertentiën f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonne-ment volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage.

LONDEN, 11 DECEMBER 1920.

In aansluiting aan de vorige week was de geidmarkt

in de eerste helft der afgeloopen week nog gemakke-

lijk. Groote aankoope.n van schatkistwissels deden

echter geleidelijk de vrijgekomen gelden wegvloeien

en maakten de geidmarkt weder krap. Daggeld wordt

nu gedaan op 5 pOt.
;
7-daags-geld blijft op het oude
niveau van 534 pOt.

In de disconto-markt bestaat, met het oog op de

aanstaande iaarswisseling, een groote vraag voor

December-wissels welke op den zeer lagen prijs van

434-4% pOt. verhandeld worden. De omzet in langere
wissels was gering, alleen in 6-maan ds-papier was de

handel levendiger. 2-, 3-, 4- en 6-maands-wjssels

noteerden resp. 6% pOt., 6%__11
1
/
sa
pOt., idem en
6% pOt.

DE TOEKOMST DER HANDELS-

LUCHTVAART.

Toen in November 1918 de wapenstilstand werd
gesloten, was het vliegtuig ‘vrijwel uitsluitend een

oorlogswapen. Wel bestonden er in het buitenland,

voornamelijk in de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika, enkele z.g. luchtlijnen, waarop vliegtuigen
voor civiel verkeer werden gebruikt, doch dit was
slechts een luchtverkeer op zeer beperkte schaal en
van internationaal verkeer was geen sprake.

Na het sluiten van den wapenstjlstand kwam er vrij
plotseling stilstand in de vraag naar oorlogsvljegtuj-
gen en het duurde dan ook niet lang of er werden
pogingen in het werk gesteld om het vliegtuig aan
het civiele verkeer dienstbaar te maken.
Het zou het bestek van dit artikel te buiten gaan,

om melding te maken van de vele plannen, die ook
hier te lande zijn gemaakt voor de exploitatie van

nationale luchtlijnen. Tot uitvoering zijn die plannen
niet gekomen, omdat de rendabi]jteit van dergelijke
uiteraard korte luchtlijnen voorshands niet groot is.

te achten en het er den ondernemer toch ten slotte

13 DECEMBER 1920.

Ofschoon de prolongatiekoers de afgcloope.n be-

richtsweek sterk gefluctueard heeft, is er in de

werkelijke positie van de geldmarkt weinig verande-

ring gekomen. Er was weder voldoende geld voor-

handen; de rente voor particulier disconto schom-

melde dan ook tussehen 3% en 3% pOt. en de weinige
issels, die aangeboden werden, konden grif plaatsin
g

vinden. Alléén op •de prolon.gatiemarkt heerschte een

eenigezins gespannen toestand, waardoor de noteering

enkele dagen tot 6 pOt. werd opgedreven. Er werden

nogal wat posities opgezegd, die met het oog op den

toestand van de fondsenniarkt slechts moeilijk bij

nieuwe geldgevers onder te brengen waren. Later kon

de noteering dan ook weder terugloopen. Slot 4% pOt.

De Minister van Financiën stelt op 20 dezer de

inschrijving open op schatkistpapier. Aangeboden

worden drie- en zes-maandspromessen en biljetten met

een looptijd van een jaar tot een totaal bedrag van

65 millioen gulden.

De wisselmarkt was deze week flauw gestemd. Voor-

al in het begin der week liepen de koersen sterk terug

en in het bijzonder was Londen sterk aangeboden. De

vraag voor Skandinavië, die de vorige week begonnen

was, bleef aanvankelijk nog aanhouden voor Kopen-

hagen en Christiania, zoodat voor Christianja tot

49.— betaald werd. Daarna trad weder een daling in,

die den koers heden weder op 46.70 teru.gbracht.

ECONOMISCH-STATI,STISCHE BERICHTEN

15 December 1920

Bovenstaand kaartje, ontleend aan de ,,Times” van 26 Sept. j.L, werd sanieiigseld door llandley rage.

niet om te doen is om zijn geld zonder vooruitzicht

op eenige winst er aan te wagen. Trouwens al heel
spoedig kwam men tot het inzicht, dat ‘de beteekenis

van het vliegtuig voor het handeisverkeer recht eveni
r,edig is met den afstand tusschen de plaatsen, die in

een en dezelfde verbinding werden opgenomen.
Reeds in dan loop van 1919 werd hier te lande

opgericht de Koninklijke Maatschappij voor Lucht-
v,aart voor Nederland en Koloniën aan welke onder-neming de eer toekomt van den eersten stoot te heb-
ben gegeven aan de ontwikkeling van het luchtvaart

verkeer hier te lande. In Mei 1919 werd de eerste

luchtlijn op Nederland (Londen_Amsterdam) geo-
pend en in Juli d.a.v. werd die luchtlijn dienstbaar
gemaakt aan het postvervoer tuaschen ons land en

Engeland, terwijl tegelijkertijd pogingen werden
in

het werk gesteld om deze l
u
chtverbinding verder doo

te trekken. Ali gevolg daarvan kon in September van

dit jaar de verbin ding’ Londen—A mster,dam—Ham
b
urg
_K
openh
ag
efl_Stockholm’ voor post- en passa

giiersvervoer worden in dienst gesteld en kon teveni
op overtuigende wijze in het licht treden hoede renda
biliteit, wat betreft de inkomsten uit het postvervoer

toeneemt met den afstand, waarover de verbinding

aich uitstrekt.
Immers, waar ‘in den begiinne, zoolang de verbin-

ding zich beperkte tot die tuaschen Londen en Amster
dam (met eene tuaschenlanding te Rotterdam) slechf
enkele kilogrammen briefpost werd overgevoerd
steeg dit gewicht op hetzelfde traject tot meer dan

het vijfvoudige toen uit Londen, behalve de Nader-
andsche post, ook briefpost voor Duitschland, Dene
marken en Scandinavië kon worden medegenomen. En

aangezien’ de verschillende postadministraties tot du-
verre aan den exploitant van de luchtvaartlijn eene
vergoeding toekennen berekend naar het gewicht aan
briefpost,’dat’.wordt overgebracht, stegen met het toe-

riemen van de totale lengte der verbinding tevens do
inkomsten pit het postvervoer op elk traject;
Behalve echter met het oog op de rendabiliteit der
luchtvaartlijnen, is het toenemen van hun aantal (er
zn thans in Europa verscheidene lijnen in exploi-

tatie en in voorbereiding) ook hierom van belang, dat
– zooals gezegd – eerst bij eenigszins groote afstan-
den de voordeelen voor het handelsverkeer merkbaa
worden. Z•oo is de winst in tijd op het traject New
York—San Francisco reeds ‘eenige dagen en zal die
op een traject Amsterdam—Batavia op ten minste

t4 etmalen geschat kunnen worden. En liet behoeft
zeker in dit weekblad niet nader te worden uiteenge-zet, van hoe groot belang een dergelijke bekorting in
het postverkeer, w.o. begrepen de verzending van
waardepapieren e.d., voor den handel tusschen ons
land en zijne ovei-zeesche bezittingen zal kunnen zijn.

Op het wereldpostcongres, dat den 30en November
j.l. te Madrid is gesloten, heeft ook het luohtpostver-
keer een onderwerp van igedachtenwisseling uitge-
maakt, zoodat zich laat aanzien, dat de reeds op dit

punt bestaande overeenkomsten van Nederland met
Engeland, Duitschland, Denemarken en Zweden door
meerdere andere gullen worden gevolgd. Waar oo’k

elders de overtuiging bestaat, dat het luchtpostver
keer bestemd ih om voor handel en in,dustriie van

groote beteekenis te worden, lijkt het mij waarschijn-
lijk, dat binnen enkele jaren geheel West-Europa’door
een net van samenwerkende luchtlijnen zal worden

overdekt. Deze waarschijnlijkheid lijkt mij des te
grooter, omdat in vrijwel alle landen gedurende den
oorlog aan de militaire luchtivaart groote aandacht’ is’
geschonken en overal de voor het luchtverkeer onmis-

bare luchthavens voor een deel reeds aanwezig zijn.
Men krijgt daarbij tevens gelegenheid om militaire
luchthavens rendabel ‘te maken door ze voor het z.g.

burgerlijk verkeer open te stellen.’

15 December 1920

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1085

Mijne cénciusie is, dat met de exploitatie der

luchtvaartdLiensten, die in -den afgeloopen zomer tus-

schen Londen en Stockholm voor -het publiek verkeer
geopend zijn geweest, de eerste belangrijke schrede is
gezet in eene richting, die in het bijzonder voor de

ontwikkeling van liet hande]sverkeer van groote betee.
kenis is te achten.
E. P. WESTERVCLD.

DE WEG VOOR DE SOCIALE ZIEKTE-

VERZEKERING.

II.

Reeds is in 1 een lans gebroken voor de eigen fond.
sen (uitkeeringsfondsen) en hun ei.gendommeiijkheid,

het werken met vaste uitkeeringen, liefst ter keuze
van de leden en vaste contributies.

Nu is gebleken, dat zware samen-spanningen gaande
waren, om hen op te bergen. Het gesignaleerde ver-
schijnsel – loonbetaling bij ziekte gepropageerd door
de collectieve arbeidscontracten – waarop ik wee-s in

,,De Gids” Maart 1918, heeft een beweging gewekt,
die zoo zij slaagt, het gevolg moet hebben, dat de eigen fondsen, ten getale van 1500 of meer moeten ophouden
te bestaan.

Aan de beweging neemt de Werkgevers Risico Bank
krachtig deel. In den nood der tijden geboren, toen het

bleek, dat in den opzet der Ongevallenverzekering
geen plaats was gelaten, voor het ,,audi et alteram
partem”, vereenigde zij de inctustrieelen beroepswijze;
zij liet de-ze vereenigingen, na verkregen wetswijziging,
opkomen voor de kosten, zoodat zij belang kregen bij

het weren van misbruiken. De administratie van deze
talrijke vereenigingen wordt op uniforme wijze ge-

voerd door de coöperatie ,,Centraal Beheer”, waarvan
het beginsel is, dat, hoe talrijker de organisaties zijn,
hoe meer elke op hare administratie bezuinigen kan.
Vandaar, dat zij zorgt voor ongevallenverzekei-jrig in

land- en tuinbouw; en organisaties schiep voor goede-
renverzekering, opdat harepatroons, ook naast de ge-

wone verzekeringsmarkt gelegenheid vinden, hun
risico’s te dekken.

De ontwikkeling van de gedachte, om in de collec-
tieve arbeidscontracten den werkgevers zware verplich-
tingen tegenover zieke arbeiders op te leggen; en clie
verplichtingen door verzekering om te slaan, i dus in

de lijn van de directie van Centraal Beheer. Dat zij de
gestie zal voeren, verklaart, dat de drie groote werk

geversorganisaties in een gecombineerde vergadering het uitgesproken hebben, dat zij bereid zijn de ziekte-verzekering te bekostigen, indien de wet-Talma inge-
trokken wordt, en aan de gedachte organisaties plaats
wordt ingeruimd. Blijkbaar is door Centraal Beheer
ook -met vakvereenigingslejders geconfereerd, want
men kon het plan alleen met medewerking der vakver-

eenigingscentralen openbaren wilde het kans krijgen
op populariteit.

Nadat verschillende dagbladberichten een en ander
hadden meegedeeld, heeft onlangs in ,,De Risico
Bank”, het egen maandbad, de Directie van Centraal

Beheer een artikel ,,De Hooge Raad van Arbeid en de

Ziektewet” over de zaak geschreven. Dit Inkt tot een
bespreking uit.

Want de vraag dringt zich op, of C. B. de waarbor.

gen biedt, dat het een ziekte-verzekering zal kunnen
opbouwen, z66 voortreffelijk, dat het doodvonnis over

de arbeidersfondsen daardoor gerechtvaardigd wordt?

De Directie van C. B. betreedt een terrein, dat voor
haar nog zoo goed als nieuw is. Het blijkt hieruit, dat
zij onveranderd de bepalingen der wet-Talma, wat den
omvang der uitkeeringen betreft, wil toepassen, niet-
egenstaande de daaraan klevende gebreken. Haar eigen ervaring is dan ook nog zeer beperkt; wel is
waar zijn vor werkgevers in landbouw- en tuinbouw
bedrijf en later ook in andere patroonsorganisaties
zoogenaamde ,,Ziekteregeljngen”, gesticht, maar de
resultaten in de beide eerstgenoemde waren zör ge.
ring, daar de werkgevers slechts sporadisch vrijwillig
de verplichting tot Ioonbetaling aan zieke arbeiders

hebbén aanvaard, zoodat het aantal zich verzekeren-de
werkgevers zeer gering is gebleven. Van de overige
bedoelde organisaties zijn, meen ik, nog geen Jaarver-

slagen gepubliceerd. Tot heden ontbrak ruime -deelne-
ming. Centraal Beheer kan geen cijfers overleggen van
ziekte-ervaring, van verhouding van onkosten tot

premiën, van aantal beroepszaken; cijfers die het als
geloofsbrief toch noodig heeft, waar het zich voorstelt,
op korten termijn een regeling in te voeren naar zijn

‘denkbeel d: de geheele sociale ziekte-verzekering van
Nederlaiid te gaan beheeren, xii plus ni mom-s. Dat de

directie doorkneed is in de Ongevallenverzekering,
zeg-t niet voldoende.

Blijkens hunne uniforme huishoudelijke reglemen-
ten wordt in -de bedoelde ,,Ziekteregelingen” (van

stuka’doors, schilders, etc.) •de uitvoering opgedragen

aan een Administrateur. Men krijgt dus voor elk be-drijf één gecentraljseerde kas, gevestigd te Amster-
dam. Zullen zij er in slagen, de verzekering, in stad
en dorp
‘bevredigend te doen functionneeren? Blijkens
het -h. r. zullen controleerende geneeskundigen wor-

den aangesteld; ‘t ligt voor de hand dat de diverse
Admiriisti-ateurs dezelfde artsen zullen aanwijzen-

De uitkeeringen aan de zieken zullen de Administra-
teurs bereiken via den wei-k
g
ever; de aangifte van
ziekte-gevallen woi-‘dt van den werkgever ingewacht;
staking van de uitkeering woi-dt aan den werkgever

bericht; indien geschillen ontstaan, zal de werkgever,
niet de arbeider partij zijn tegenover den Admini.
strateur. Zal men dit systeem handhaven? }Iet eeiaige
alternatief schijnt dit te zijn, dat de Administrateur

in ei, plaats een agent benoemt, en de diverse Ad.
ministrateurs overal dezelfde personen, aanwijzen. Er komt dus in elk dorp een adres, waar elke zieke
zijn uitkeering kan ontvangen. Het zal er in de prat-
tijk wel van komen dat de tusschenkomst van den
patroon ook bij aanmelding uitgeschakeld wordt.

Laat zich verdedigen, dat één patroonsorganisatie,
Centraal Beheer, de coöperatie van -al deze Ziekte-
Risico-Vereeniginge
n
, de geheele sociale ziekte-ver-
zekering gaat beheeren?

Er is in ‘de pei-sberichten sprake van medewerking

der arbeiders. In de vergadering der Vakverenj.
gingscentralen is besloten, dat elke centralé 2 per-
sonen zal aanwijzen, om de regeling te helpen
ont-
werpen;
maar van medewerking der ‘arbeiders bij de
uitvoering wordt niet gerept. Een bericht van Cen-

traal Beheer, van 20 November, spreekt van: ,,het
oprichten van bijzondere kassen, ‘staande geheel vrij
naast de Ziektewet en werkend onder toezicht van
commissies, bestaande voor de helft uit arbeiders,
voer de helft uit werkgevers”. Vrage, zal de commis-
sie, voor de stukadoors, de schilders, etc. wel kunnén

deelen in de dagelijksehe gestie, in ‘de handelingen
die de verzekerden intiem raken, zooals bij 4e uit-
roering eener ziekteverzekering voortdurend voorko-
men? Immers neen. De commissie zal over ‘de beleg.
ginnen beslissen, artsen-controleurs benoemen en der.
gelijke daden van algemeenen aai-d verrichten. Maar

dan is het ook geen aequivalent voor hetgeen âan een
nuttig veld van zelfwerkzaamheid den arbeiders en
anderen kleinen luiden ontnomen staat te worden, wao-
neer de ± 1500 eigen fondsen onmogelijk worden ge-
maakt.

Waar op blad-z. 75 in bedoeld artikel gezegd wordt,
dat ,,de uitvoering ter hand wordt genomen door de
werkgeversvereenigin-en in samenwerking met de

vak-centralen”, tlanr hebLen die woorden dus niets te
beteekenen van daadwerkelijke verrichting van al wat

tot de ziekteverzekerjng behoort, door eigen bestuur-
ders, door en uit de arbeiders gekozen; want wie zou
den plaatse-lijken agent aanwijzen, zoo niet de Admi-
nistrateur het doet?

De conceptie van Centraal Beheer is een zuiver
ambtenarenstelsel. De werkgevers mogen terecht
verwachten (zie bladz. 78, 2e kolom), dat de kosten

veel lager zullen blijven dan bij uitvoering der wet

086

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15
.
December 1920

door dè Raden van Arbeid; dit is een bloot geldelijk
voordcel; maar ook de bestaande •toestand, waarbij

de kleine luiden hiin eigen zaakjes reeën, heeft een

voordeel, en dit gaat te loor..

Want de huidige ziektekasse’n moeten verdwijnen,
wanneer de uitkeeringen krachtens collectief arbeids-

contract, nu veelal 60 pCt. bedra’gen’d, gedurende ‘6

weken,. zoodat er een ruim veld is voor aanvulling,

algemeen opgevoerd worden tot 80 pOt. gedurende 26
weken, zooals wordt aatiekondigd. Een eigen zieken-

fonds dat zich bloot op de aanvulling tot 100 pOt.

zou toeleggen, zou veèl te hooge onkosten krijgen in

verhouding tot zijn prestatiën. Bij de bestuurders
zou ook animo ôntbreken voor 6en zoo ondergeschikte

rol. Het onheil beperkt rich niet hiértoe. De samen-

stelling ‘der ziekenfondsen is dikwijls gemengd; naast
arbeiders komt een minderheid van zelfstandigen

voor. Worden aan de verèenigingen de leden die ar-

beiders zijn ontnomen, dan zal . dit voor de overign

een slag zijn, omdat zij allicht niet talrijk genoeg zijn,
het percentage is hoog3tens 30 pOt., om onder elkaar

een eigen fonds te hebben. De wetgevér behoort dit

te vermijden.

Lieten’ de ontworpen plannen ruim baan aan de

bestaande fondsen,.dan ware het standpunt van dezen
tegenover ds nieuwe beweging een ander. Beperkte

men zich tot het algemeen invoeren bij collectief con-

tract van de doorbotaling bij ziekte, z66dat niet meer
dan 50 pOt. werd verstrekt en gedurende niet langer

dan 6 weken hoogstens, dan zou er, voor de eigen

fondsen; ,,algemeene fondsen” en ,,personeelfondsen”

een behoorlijk arbeidsveld overblijven. Van de wijze
waarop het terrein dan goed verdeeld zou kunnen

worden tusschen patroons en werknemers levert, de
in mijn vorig artikel genoemde ,,Patroonsvereeniging
De Zaanstreek” een zeer goed geslaagd voorbeeld.

Deze en dergelijke vereenigingen, op territorialen
grondslag ingericht, zullen worden ondermijnd, wan-.

neer Centraal Beheer voor de landelijke Ziekte-Risico
Vereenigingen de bescherming der overheid verkrijgt.
Het gevaar dreigt van nabij, want dezer dagen heeft
de Nederlandsche Aannemersbond, na een lizing van

Dr. Posthuma, directeur van Centraal Beheer, dezen

machtiging verleend, een Ziekte-Regeling voor het
bouwvak voor te bereiden in verband met de alge-
meéne beweging. Toch• hebbeh deze gewestelijke or-

ganisaties hun taak goed vervuld en van dit stand-
punt zou zich het,zeer ‘goed laten rechtvaardigen, dat
in verband ‘met de toekbmstige ontwikkeling ‘der

sociale ziekteverzekering, de komende ‘wettelijke re-
geling van het collectief arbeidscontract zou ‘tegen-

gâan,, dat ‘bij C. A. voor zoover dit treedt op het ge-

bied van art. 1638, c,.B.W. meer dan 50 p.Ot. van het

loon ‘gedurende zes weken toekent.

De onzekerheid, reeds sinds het jaar 1905 ongeveer
aahwezi,wat’ er van’ hèn worden zal, drukt als, lood
op ‘dè ,iiekenf6ndsen ‘der arbeiders. Niemand ‘durft
eeii voet verzetten. De wet-Talmâ, die immers het

voo’naamste’ aan bestuursmaatregelen overlaat, zegt
zoo weinig. Mén wacht en wacht. Dit wachten heeft

o.a. er toe geleid, dat e uitkeeringen veelal niet
tijdig verhooging hebben ondergaan. Het blijkt uit

.een vrgelijking van het gemiddeld uitgekeerd bedrag
per ziektegeval in ,,De Zaanstreek” en in een te

Zaandam gevestigd eigen fonds van uurloonarbeiders

waarvan de leden waarschijnlijk wel voor
7
/8
bij de

lèden van ,,De Zaanstreek” werken.

Gemiddeld per ziektegeval uitgekeerd bedrag:

,,De Zaanstreek”

,,Uulp bij ziekte”

gemiddeld in
1907—’13

–

.

f
26,-

1914

……….
f
13,50

,, 17,-

1915
…….. .’

..
15,50

,, 23,—

–

1916

……….
,, 15,50

,, 16,-
1917 ‘ ……….,, 17,—

11
27.-

1918

.•.,…,……
,,26,—

,,17,-

1919 – ..’..

Verd.wijnt.4onekerheid, dan zal hotyoorde.eigen

fondsen een groote-verlichting’zijii en dan zal hun

ontwikkeling niet op zich laten wachten

Het Maandschrift van het Centraal Bureau voor de

Statistiek, dat van de laatste tot stand gekomen col.

lectieve arbeidscontracten elke maand den voornaam-
sten inhoud vermeldt, gaf in de October-aflevering

onverwachts een ,,Overzicht” van de bestaande con-

tracten. Reeds sinds lang was op’ het publiceeren van
een statistiek der 0. A. bij het Bureau van meerdere

zijden aangedrongen. Jammer, dat dit ,,Overzicht”,

zie blz. 166 vgg., alleen op het gegeven. ,,uitkeering

van loon
bij
ziekte” betrekking heeft; dat het dus

blijkbaar onder den indruk van de in gang,zijnde
be-

weging is opgesteld.
Wanneer men de collectieve contracten, gepubli-

ceerd in’een reeks afleveringen, op dit gegeven excer.
peert krijgt men deze verhoudingen wat den duur der

uitkeerin.g betreft.

Aantal C. A. met een maximum duur van:

13
weken of .

,
Minder

meer,maar
,

26
weken

dan
13 ‘
minder dan

of

In het iijdvak van:

weken

26
weken ‘ langer

Aug.—Dec.

1017

34

25

5′
le kwartaal
1919

54

9

3

le

,,

1920

34

21

8

De gevallen van 26 weken maken aldus 8 pCt. van

het totaal uit.
Het bedoelde ,,Overzicht” geeft deze cijfers: –
Maximum duur der uitkeering
per jaar:

6 weken

13
weken

26
weken en langer

172

238

‘

94

Dan zon dus de laatste groep op een totaal van 504

ongeveer 20 pOt. uitmaken.’

De toelichting zegt, dat bij de indeeling der contrac-
ten, daar waar een maximum duur genoemd is- zon-
der meer, aangenomen werd, dat een ,,maximum-per

jaar” bedoeld is. Dit lijkt mij niet juist gezien. In de

reglementen der ziekenfondsen staat altijd de beper-
king per geval op den voorgrond; zpo zal het ook wel

in de collectieve arbeidscontracten zijn.
Verder leest men, op blz. 146: ,,was in een 0. A.

bepaald, dat de uitkeering plaats moest hebben gedu-
rende een zeker aantal weken, en dat gedurende een zekeren tijd achtereen wederom gearbeid moet zijn,
v66rdat opnieuw recht op uitkeering zou kunnen ont-

staan, dan is het maximum aantal weken per jaar be-
rekend, dat de uitkeering zou kuniien worden genotem
gesteld dus, dat na 8 weken uitkeering minstens 8

weken gearbeid moest zijn vôôrdat opnieuw zieken-
geld zou worden uitgekeerd, dan is de maximum-duur

der uitkeering berekend op ,,26 weken per jaar’!. Met
alle respect zou men deze voorstelling toch ook een
geheel (Ongebruikelijke willen noemen. Het verschil is
groot tusschen een contract, als in het voorbeeld ge-
noemd, en een ander contract ,dat recht geeft, om ‘ge-.
durende 26 weken achtereen te trekken.

De lezer van het Maandschrift is dus genoodzaakt,
op de woorden ,,maximum…. pe jaar” te letten; en
doèt hij ,dit niet, dan geeft het Overzicht een, geflat-
teerde voorstelling van hetgeen door de collectieve ar
beidscontracten tot dusverre is tot stand gebracht:,Het
schijnt’echter, dat in den voorloopigen opzet, van
vak-

vereenigingscentralen en werkgeversorganisaties in-
derdaad gesproken is van een maximum-duur-per-jaar van 26 weken. Dat dit dan geheel, iets anders is dan de
26 weken van de wet-Talma en van ‘de reglementen

der eigen fondsen, staat vast. ‘ ‘
– Wat den financieelen grondslag aangaat, dient deze
vraag gesteld te worden: naar welk stelsel zal de ziek-

teverzekering, in de door
:
Centraal, Beheer gedacht

organisatie belichaamd, hare premiën. heffen 1 Zal

het geschieden – naar het Becher-stelsel
1);
,da wel

Naar Thomas’ Becher zoo genoemd, die het het eerst
voor lokale ziekenfondsen in Engeland toepaste ornstrees
het jaar
.1823;’
zie mijn ,,Ziekteverzekering en Werklieden
Ziekenfondsen ‘in
:
Nederland”, .blz.’ 11 …….- – —

15 December 1920

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1087

zôô, dat alleen maar voor ‘het oogeublik het evenwicht

gevonden wordt en er op gerekend wordt, dat in de
toekomst de getals’ver.houding’ van oudere leden en
jongere leden dezelfde zal blijven, als iii tha’ns is? Het

is duidelijk, dat het wezenlijk en duurzaam evenwicht

afhankelijk is van de vervulling dier voorwaarde.
Mijns inziens is voor een naar beroepen georganiseerde
ziekteverzekering, als die van Oentraal Beheer, dit systeem niet voldoende; maar is het Becher-stelsel

noodig. Alleen idit brengt mee, dat het evenwicht onaf-

han!kelijk is van de getaisverhoudiugen. De mogelijk-
heid bestaat inimers, ‘dat in een bedrijf andere tijden

een groote vermindering van het aantal arbeiders mee-

brengen zuilen. Geschiedt dit, dan zal daar jarenlang
voortgewerkt worden met een ‘staf van oude aiibe’i-

ders, terwijl jonge arbeiders zich niet meer ‘tot die
industrie wenden. Het gevolg zal zijn, dat ook in het
ziekenfonds van die industrie een groote verandering
wordt teweeggebraeht, een groote ver’zwaring van las-

ten. Het fonds zal onmogelijk daartegen bestand zijn,
tenzij er geheel overeenkomstig het Becher-stelsel

reserve gevormd is. De geschiedenis houdt een waar-
schuwing in. Treffend juist lijkt mij de beschrijving

van ‘den lachteruitgang van vele izielcenfondsen in de
XVIIe en XVIIIe eeuw, diie Mej. Dr. Timmer gege-
ven heeft
1
); door ‘haar wordt een rechtstreeksch ver-
band aangenomen tusschen dn in die eeuwen zoo
fataal diikwijls ingetreden achteruitgang van een be-

paald bedrijf en ‘de financieele moeilijkheden van zon
menig ziekenfonds (knechtsbos), dat zijn leden in zulk een bedrijf recruteerde.
Voor een overheidsziekenjkas,
een
ziekenkas, mono-
polie ‘van den Rand van Arbeid, bestaat de noodzake-
lijkheid niet. Zij ken volstaan met het evenwicht ‘daar
te stllen tussohen de uitgaven en de inkomsten van
het ‘heden.

Voor een territoriaal georganiseerde ziekteverzeke-
ring biedt het Becher-stelsel zeker groote practische voordeelen in de toepassing; voordeelen voor welke
onze ziekenîondsen niet blind zijn, daar een toene-
mend aantal het adoptee’rt, nu eenmaal kle a’andoht
daarop is gevestid.

vaardigheid door internationale verbetering der
arbeidsvoorwaarden, o.a. ‘door regeling ‘van den

arbeidstijd. De ‘artikelen 387-426 van ‘het Verdrag regelen deze organisatie. Zij bestaat uit een confe-
restje, die ten minste eenmaal per jaar ibijeenkomt en
een bureau, dat onder toezicht van een Raad staat en

gevestigd is in de plaats, waar de Volke.n’bon’d zijn
zetel heeft.

Belangrijk is Artikel 205. Dit bepaalt, dat de beslui-ten der conferentie kunnen zijn voorstellen voor natio-
nale wettelijke regeling door de leden of een ontwerp

voor een internationaal verdrag, wel’ke ‘in beide geval-
len een- meerderheid eisehen van % der uitgebrachte
stemmen.

Verder werd bepaald, ‘dat de
eerste
bijeenkomst der
conferentie in October 1919 moest plaats hebben, ter-
wijl in een aanihangsel lbij artikel 426 als plaats dezer
bijeenkomst Washington werd aangewezen.

Artikel 427 geeft de voornaamste ‘beginselen aan,
clie ‘de conferentie tot grondslag moeten dienen en

noemt daarbij als No. 4 ,,lihe adoption of an eight
hours day
er
a fortyeight hours week as a standard
to be aimed at, wbero it bas riot alrea’dy been
obtained.”

Deze eerste Conferentie is te Washington gehouden
van 29 October tot 29 Novemiber 1919. Aangenomen
werd o.a. een ontwerpverdra,g, dat in Artikel 2 allen

industrjeelen arbeid beperkt tot 8 uur per dag of 48
uur per week, terwijl Artikel 1 bepaalt, dat onder
in’dustrieelen arbeid ook het transport te water valt.

Bedacht op ‘de bijzondere moeilijkheden, die aan de
regeling van den arbeidstijd der zeelieden zijn ver-
bonden, heeft men hieraan echter de woorden toege-
viegd:

,,The provi,sion6 relative to transport ‘by sea and on
inlaud waterways shall be
determined
by a special
conference dealiing with employment at sea and on
‘in]and wateiways.”

Deze conferentie werd 15 Juni tot 10 Juli 1920 te
Geuua gehouden.

Het voornaamste punt van de uitgebreide agenda
was ook hier de regeling van den anbeidsdag op zee.

Een groot deel van de besprekingen werd eerst in,ge-
nemen door de di’scussis over de beteekenjs van het

besluit van Washington. Aan ‘de eene zijde stonden zij,
die de bevoegdheid van de Conferentie ,’te Gemia eng
opvatten. Aan deze zijde schaarde zich de Nederland-
sche regeeringsafgevaardigde Mgr. Nolens, die zeer
duidelijk ‘uitsprak, ‘dat (hij deze Conferentie gebonden
achtte aan Artikel 427 van ‘het Vredesverdrag en aan

hetbovenigenoemde besluit van Washington. Hij meen-
de daarom, dat liet besluit tot invoering van den

8-urigen werkdag voor de zeelieden reeds was genomen
en thans alleen over de uitvoering ‘daarvan kon worden

beraadslaagd. Daarentegen stonden zij, ‘die op grond
der boven geciteerde woorden van het besluit van
Waahington meenden, ‘dat men in Genua nog volledige vrijheid ‘had om dan S-u’r,iigen werkdag in te voeren of

te verwerpen. Aan deze zij.de ‘stonden o.a. de Engelsche
en Noorsc.he reedersafgevaardigden en de Engelsche
regeeringsgedelegeerden De laatsten onder ‘de toevoe-

ging, dat zij de bedoelde arbeidsbeperking al,s ideaal nastrevenswaard achten. Hoewel – de vergadering ter
zake niet tot een bepaalde uitspraak kwam, behaalde

practiscih de tweede zienswijze de , overwinniirig, daai
het ontwerp, dat ten slotte deze matirie zou regelen
verworpn veid:

– Gaan
–
wij nu over tot de verdere beraadslagingen
omtrent de regeling ‘van den arbeidstijd aan boord.
Na een uitgebreide en dikwij]s moeilijk te volgen
gedachtenwisseling kwam men als eindresultaat tot
een afgerond voorstel, ‘dat in
eindstemming
gebracht
werd.

De voornaamste bepalingen van dit voorstel,
en
op
dezc wil ik in het bijzonder de aandacht vestigen, zijn
de volgende:

• Art. 2. The
working hours
of all
persons
without die-

Het gezegde samenvattend, wo,rde hier ‘de wensoh

uitgesproken, dat de Wetgevende Macht aan het Ne-
derlandsche
ziekenfon,dswezen,
zooals ‘het gegroeid is,
haar vertrouwen schenike. Het zal voor groote ontwik-
keling vatbaar blijken, wanneer eenmaal de tooverban
van de wet-Talma opgeheven
is.
Het zal zichzelf red-
den; al valt voor den wetgever nuttig werk te verrich-
ten, ‘door maatregelen, diie lbevorderen kunnen, dat het
zich snel tot hooger peil verheft. Maar in geen ‘geval werke de Wetgever er toe ‘mede, dat deze beweging,
zoo onverwacht ontstaan, de bestaande u’itkeerings-
fondsen bij ziekte helpt oinibreizgen.

W. E)LINK SCHUURMAN.
‘s-Graveuhage, 10 December 1920.

DE 8-URIGE WERKDAG OP ZEE VOOR HET

–

DEK- EN CIVIEL PERSONEEL.

Uit de onjuistheid van berichten in verschillende

bladen ‘omtrent de internationale ‘bemoeiingen tot
regeling van den arbeidstijd der’ zeelieden, blijkt de
noodzakelijkheid, dat een duidelijk Ibe4d.gegeven
wordt van den stand van zaken. Ik wil daarom hier-
onder een overzicht geven van de tot nu toe aange-
wende pogingen om tot een ‘internationale regeling
van deze materie te komen en daarna ‘het standpunt
uiteen te zetten, ‘dat het meer,endeel der Nederla
–
n,’dsche
reeders hieromtrent inneemt.
Bij het vredesverdrag van Versailles is gesticht een
organisatie, waarvan ‘alle leden van den Volkeniboejd
deel uitmaken ter ‘bevordering van de sociale recht-

1)
,,Knechtsgilden en knechtsbossen. Arbeidersverzeke-
ring in Vroeger – Tijden”; hoofdstuk ,,Conclusies”,
blz. 206.

1088

ECONOMISCWSTATISTISCT1E BERICHTEN

15 December 1920
11

tinction of nationality or race, employed on board any
vessel, excluding masters and supervising of ficers who do
not keep a watch, shafl be limited either to eight hours in
the day or to. forty-eight hours in the week or to, a
maximum not exceeding eight hours in the day or forty-
eiglit heurs in the week for periods of time other than a
week, subject to the provisions and exceptions contained
in the following Articles. Art. 3.
On mechanically propelled vessels of 2000 tons
gross and over, the working hours at sea shall not exceed
48 hours
per
week for all ratings. Work on Sunday shali
be continued by the crew, who will receive compensatory
rest or renumeration, unless extra hands have been shipped
for the purpose of providing one day’s rest in seven for
the whole crew.
On these vessels when in port, the working hours for
all ratings shall not •exceed forty-eight per week or ,a
less number where already in force, subject to regulations
which may be made in each country limiting the working

hours on its own shipi in
.
port, provided that such regu-
lations shall not allow more working hours than those
fixed for industrial undertakings on shore by the Dreft
Convention on hours of work adopted by the International
Labour Conference at Washington in November,
1019.

Overtime which may be ordered by the master on arri val
and sailing days, or for other necessity, not including
overtime ordered by reason of the circumstances described
in paragraph (a) of Article 8 of this Convention, shail nit
exceed fourteen hours per week of sixty hours per month; and extra hours workeil shall be paid for, or shail be corn-

pensated by time off.
On such vessels the three watch system shall be main-
tained in the deck engine-room departments, where the
nature of the work is such as to requ.ire a systern of woik

by vatches.
Art. 4.
The manner, in which the principles laid down
in this Convention for mechanically propelled vessels 6f
2000 tons gross and over are to be applied, shall be deti-
mined by regulations made after consultation with orgi.-
nisations of sbipowners and oranisations of seamen in

each country.
Art. 8. a)
The limit of working hours provided for
in this Convention may be exceeded in the following cir-
cumstances, of whieh the master shali be the sole judge:
when the safety of the vessel, or of the life of any
person on board, is threa,tened by fog, stranding, fire, or
other emergency, or
when it is necessary for the salvage of another
vessel, or for the purpose of saving life.
b) The limit of working hours provided for in this
Convention may also be exceeded when, as a result of
sickness or physical injury or
force majeure
during the

course of the voyage, the crew of the ship has been reduced
and cannot be completed immecliately by the engagement

of
other seamen.

Reeds dadel.ijk springt de ‘vèrgaan.de strekking van

het voorstel in het oog.
ITet voorstel mocht niet de vereischte meerderheid
van % der uitgebrachte stemmen vinden, daar het

resiilta’it des’ stemming was 48 vdôr en 25 tegen, zoo’
dat édn stem teveel
tegen was
uitgebracht.

Tegeu stemden de
regeer
ini
gsafgevaardigden
;
:
1n

verscbeidene belangrijke zeevarende mogendheen
(Engeland, Noorwegen en Japan); vooral merkwaar-

dig is, dat van ‘de
reedersafgevaardigden
alleen v66r-

stemden dis van Argentinië, Frankrijk en Nederland.
van we1k Frankrijk reeds een wet heeft van gelijlçe
strekking. Tegen stemden dus o.a. de reeders van En-

eland, Japan, Dujitschland, Italië en 3 Scandind-

visohe rijken. .

Deze wel wat lange toelidhtinig is noodig om te

komen tot het doel van het overzicht en wel de uiteen-
zetting van het standpunt van de Nederlandsche

reeders.
Het zou onjuist zijn uit het feit, dat hun afgevaar-

digde te Genua v66r het
ontwerpverdrag,
dat den

8-urigen arbeddadag zou invoeren, stemde, af te leiden,
dat dit ontwerp d.e sympathie der Nederlandsche ree-
ders had. Dat ook •de heer Nijgh op sociale gronden
den 8-urigen arbeidsda,g voor dek- en ciivielpersoneel
onnoodig vindt, bleek wel uit het feit, dat hij te
Genua tot driemaal toe bij de artikelsgewijze stem-
mingen tegen den 8-urendag stemde. Zijn stem
v66r

het ontwer is dan ook uit andere motieven te ver-

klaren.
Het overgroote deel der Nederlandsche reeders
is

tegen het voorstel.
Ongetwijfeld is op de tegenwoordige regeling van

den arbeidstijd aan boord veel aan te merken. Deze
brengt immers op de meeste schepen voor het dekper-

soneel afwisselend den 10- en 14-urigen arbeidsdag,

zond.er
dat een voldoende onafgebroken rusttijd wordt
gegeven. Voor het e.ivielpersoneel zijn de werktijden

nog langer, vooral op :de groote passagiêrsschepen,

waar arbeidsdagen van 17 uur voorkomen, zij het ten
deele overeénkomstig den wensch der betrokkenen zelf,
omdat met het oog op liet nu eenmaal niet te vermij-

den fooienstelsel de bedienden zelf wenschen, dat
zooveel mogelijk passagiers door een hunner bediend

worden, ook omdat veelal op de uitreis met veel, op
de thuisreis met minder passagiers gevaren wordt of
ivel omdat de behuizingsquaestie aan boord veelal

moeilijk, zoo niet onoverkomelijk is.
Een verbetering van den bestaanden toestand is
noodig en monuiijk b.v. in den trant van het voorstel,

dat door de Engelsche Joint Oommittee of Hours of
Employment is voorgesteld, in het rapport in Mei van

dit jaar door haar aan de National Maritime Board
uitgebracht. Hierin wordt voorgesteld een 3-wachten-
stelsel voor het dek-personeel met een 64-urige arbeids-
week (5 dagen van 8 en 2 van 12 uur), waardoor een

ieder een dagelijksche
onafgebroken
rust krijgt van 8

uur en des namiddags 2 ploegen beschikbaar zijn voor

werkzaamheden.

Het machinepersoneel heeft reeds in verband met
den zwaarderen arbeid den 8-urigen werkdag.
Voor het civielpersoneel is’ te streven naar eeii 70-

urige a.rbeidsweek (7 maal 10 uur), hoewel ook dit
moeilijkheden met zich brengen zal. Een dergelijke
regeling zou in te yoeren zijn en is beter dan het
Fransche stelsel, dat in schijn het beginsel van den

8-urigen dag huldigt, maar door een stelsel van corn-

pensaties in geld of vrijen tijd voor overwerk prac-
tisch veel langer arbeidstijd toelaat.

Willen de reeders dus gaarne streven naar een
betere regeling van den arbeidstijd aan boord voor het
dek- en civielpersoneel, een zoo strenge doorvoering

van een 8-urendag als in Genua is voorgesteld, is
economisch onjuist en sociaal : onnoodig. Sociaal

onnoodig omdat de matroos aan dek lichten en niet
intensieven arbeid heeft, economisch onjuist, omdat
op ongezonde wijze het bedrijf overladen zou worden
met een te groot aantal werknemers. Het is daarom
begrijpelijk, dat in alle besprekingen, die over dit be-

langrijk onderwerp in leidende reederskringen gevoerd
zijn, men nich met kracht verzet heeft tegen den voor-
gestelden 8-urigen werkdag voor
alle
zeelieden en het

standpunt heeft ingenomen, dat men zelf niet de ver-
antwoordelijkheid van een maatregel wil dragen,
die niet is een noodzakelijk sociaal belang voor de
werknemers en voor een gezonde economische ont-
wikkeling van dit voor ons land bij uitstek nationale
bedrijf een groot gevaar zou zijn.
Het verluidt, dat onze regeering onafhankelijk van
een internationalen maatregel aan de Nederlandsche gemeenschap den 8-urigen werkdag ter zee voor het
geheele opvarende personeel ter zee wettelijk wil

voorschrijven; laat
zij
die verantwoording aanvaarden,
de reeders doËn dit niet.
D. HUDIC L.JzN.
Amsterdam.

(Het is jammer, dat de schrijver ni,t nâder inga’a’t
op de motieven, die den heer Nijh te Genua hebben
bewogen voor het geheele ontwerp te stemmen, nadat
hij bij enkele bepaalde artikelen tegengestemd had.

Het ligt niet op onzen weg zulks te doen. Wij zouden
echtér de vraag willen stellen, of men niet, ook al
ziet men op zichzelf de volstrekte noodzakelijkheid

van een bepaalden maatregel niet in en kan men zich
ook wat de uitwerking betreft, met onderdeelen niet
ten volle vereenigen, toch voorstander- kan zijn van

15 December 1920

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN

II,111

het tot stand komen eener hiternationale regeling,

delden burger, om buiten die vergelijkingen te blijven en
waarin dit beginsel is verwerkt. Het internationale

steeds te blijven realiseeren: die waardemeter is veranderd.

karakter van een conventie, mits voldoende gewaar-

tk kan niets meer vergelijken.

borg.d, kan nadeelen aan een bepaalden maatregel ver-vojl

ofIndustr1eeinadeeliee

bonden geheel of grootendeels opheffen en bovendien

maken. Stel, een industrieel heeft een machine, die hem
andere, grootere nadeelen voorkomen, die uit het niet

enkele jaren geleden
f
10.000,— gekost heeft. Ervaring
tot stand komen eener dusdanige conventie wellicht

heeft hem geleerd, dat zulk een machine 10 jaar mede kan,
zouden kunnen voortvloeien. Men zie mode in dit ver-

dat dus elk jaar
1
/10
van de machine verslijt, dat hij de
band de artikelen van Mr. J. Nolen op blz. 626 en 647

machine in 10 jaar moet afschrijven. In zijn boeken staat,
van dozen jaargang. – Red.].

dat de machine in den ouden waardemeter
f
10.000,-
heeft gekost – als hij elk jaar
f
1.000,— er op afschrijft,
Is hij dus, volgens alle oude en orthodoxe redeneeringen,
klaar. Maar…. hij heeft geen rekening gehouden met de
daling van den waardemeter! Want hij bezit niet
f
10.000,
maar een machine. En elk jaar verliest hij dus door slijtage
niet
f
1.000,— maar
1
/10
van een machine. En dus moet
hij uit zijn winst reserveeren een som gelijk aan de waarde
van
1
/
to
van zijn machine, oni hem in staat te stellen, een
nieawe machine te koopen. Aan dat geld heeft hij glechts
iets als een middel om een machine te knopen. Maar een
dergelijke machine kost niet meer
f
10.000, maar
f
25.000.
,,Afschrijven?” Ja. . . afschrijven, dat gaat niet. Want
in de boeken van zijn zaak, die over jaren loopen, worden
als gelijkwaardige zaken behandeld guldens van 1914. van
1915 en ’16 en ’17 en ’18 en ’19 en ’20. En al die guldens,
al die papieren guldens, hebben een verschillende, een
Iteeds dalende waarde. De moeilijkheid is, dat niet eens precies kan vastgesteld worden hoe groot de waarde elk
jaar is. Anders kon men nog herleiden en vaststellen.”
,,Hoe mal en onverstandig de koopman handelt, die niet
volgens de werkelijke waarde afschrijft, is duidelijk, – hij
kan voor zijn afschrijvingsgelden geen nieuwe machine
koopen. En de aandeelhouders zullen hun bezit, hun kapi-
taal, voor zoover dat niet uit
f
10.000, maar uit een ma-
chine bestond, gedeeltelijk hebben zien verdwijnen. Indien
alweer niet de waardemaat, maar de gewichtsmaat in
rootte gedaald was, zou de zaak belachelijk duidelijk zijn:
en koopman die in kilogrammen van één kilogram uit
vroeger geleverde voorraden afleverde, zooals van de ma-
chine elk jaar
1/io
wordt ,,a,fgeleverd” aan de klanten en
zijn voorraad op peil dacht te houden door met hetzelfde
aantal kilogrammen van één pond den voorraad aan te
vullen, zou door iedereen als niet goed wijs beschouwd wor-
den. En toch is dat waarlijk bij afschrijvingen geen uit.
zondering, maar regel.”

Ik acht het zoo wenschelijk deze woorden nog eens

te herhalen, wijl de heer H. M. H. de zaak toch niet geheel juist stelt, in het door mij zoo gewaardeerde
artikel. De heer H.
M..
H. zegt:

,,De nieuw geschapen koopkracht, die het economich
leven in andere banen dan vÔÔr den oorlog leidde, heeft de
hoeveelheid goederen verminderd en tot prijsstijging geleid,
zoodat het niet mogelijk is zonder vermogén in te teren
op denzelfden levensstandaard te blijven. – Het streven der
arbeiders hun reiel loon te handhaven moest de prijsstij-
ging versterken en gaat met voortdurende intering van het
ondernemingsvermogen gepaard. Dit is mogelijk door de tendens die het beheer van de onderneming kenmerkt
fl1.
dat de toeneming van het kapitaal in geldeenheden aan
het einde van het bedrijfsproces als winst beschouwd wordt.
Een deel van de bedragen, die voor afschrijvingen gebezigd
rniiesten worden, wordt als loon uitbetaald, de rest dient
voor ,,reservevorming” of dividend.”

,,Inflatieafschrijvingen zijn dus slechts ten deele moge-
lijk.”

,,Er zijn echter ondernemingen, die wel de geheele inflatie
bij de afschrijvingen in aanmerking kunnen nemen. Dit
zijn de ondernemingen, die niet passief in het inflat.ieproces
tonden; door nieuwe afzetgebieden, nieuwe commercieele-
en tèehnische Organisatie konden deze ondernemingen
prospereeren. In deze richting is ook een aanvulling van
het goederentçkort te zoeken. Resultaat van de onderzoe-
king is, dat groote afschrijvingen wenschelijk zijn, doch dat
de verschillende gevallen afzonderlijk behandeld moeten
worden.”

Is niet de eisch, die men aan koopmansboekeri stel-

len moet, dat, indien er verlies is, indien men geen
uitkeering kan doen zonder ,,op kapitaal in te toren”,
dit uit de boeken moet blijken? En door dc onvoldoen-de reserveeringen en afsohrijvingen bli
j
kt het niet uit
de boeken. Het is mij een raadsel, dat de Nederland.. scho accountants zich niet gezamenlijk beijverd heb-
ben om
dai
de kooplieden aan te toonen en dat ook
H. M H. hier het als iets eenvoudigs aanneemt, dat

VERTEREN VAN KAPITAAL.

In
het nummer der ,,Econ.-Stat. Ber.” van 1 Decem-
her behandelde H. Al. H. de belangrijke kwestie van
afschijvingen op goederen, macliinerieën, en.z. bij dc veranderde waarde van het geld.
De heer H. II. H. meent, dat Prof. Volmer daarover
het eerst geschreven heeft b.ij de bespreking van de

oorlogswinstbelast.ing in dit blad, in Februari 1917.
Is
dat wel juist? Prof. Volmer behandelde toen een
kwestie, die reeds vele malen behandeld was: den prijs
waarop men voorraden bij
wisselende
marktwaarde
moest taxeeren,
bij
ma&rktwaarden, die met vraag en
aanbod van de goederen wisselen.

Maar de zaak, die thans zon ernstig de aandacht
vraagt en waarop tot mijn genoegen ook uw blad
thans wijst, is een andere. Hoe moet met de gedaalde

waarde van het geld, die ieder als een zeer zeker
lange tijden blijvende besehouwt, bij de bepaling ven
cle winst, .dat is bij de bepaling van wat niet als inko.
men verteerd mag worden,
wil
men het kapitaal
intact houden.,
rekening worden gehouden?

Het verschil blijkt hieruit, dat Prof. Voimer op

nieuwe dure werktuigen ineens zooveel wilde doen reserveeren uit de winst, dat de werktuigen voor do
gelden waarvoor zij in 1914 gekocht konden worden
te boek zouden komen te staan. Terwijl, neemt men

voorloopig een blijvende verminderde waarde van het
geld aan, logisch is. voor onze oude werktuigen zoo-
veel te reseiveeren ilit ide winst, dat men, als de oude

versleten zijn, uit de reserveeringen gelij kwaardigt
nieuwe kan knopen en dus het werkelijke kapitaal,
gemeten niet in verkleinde maar in de oude geldmant, intact houdt.

Doet uien dat niet, doet ons volk .dat op grooto
schaal niet, dan teert ons volk zijn kapitaal in, verteert
meer dan het mag verteren, en maakt de helling die

naar hooge prijzen doet afglijden – vergeef de vreem-
de beeldspraak – soherper. Ik heb in het ,,Han.dels
blad” herhaaldelijk op dit igevaar gewezen
en
daar de
heer H. Al. H. de ,,Prankfurter Zeitung” aanhaalt,
meen ik ook even het Nederlandsoh dagblad te mogen
noemen, zij het slechts omdat hot een aanleiding is
er
op te wijzen, dat vele haridelslieden en fabrikanten
volkomen ‘ter goeder trouw hun kapitaal gedeeltelijk
verteren en door te groote uitgaven aldus de duurte

vergrooten en liet economisch herstel van ons land
bemoeilijken.

Is de zaak niet zoo ernstig, dat ik gerechtigd ben
iets aan te halen uit
het
artikel ,,Geld.. . . en geld” in
het ,,Uanslelsblnd” van 26 Maart 1.1., uit het artikej
dat lang v66r Professor Prion in de ,,Fra.nkfurter Zei-
tung” de kwestie van balans en geIdswaarde verder

bekeek, de aandacht van Nederlandsche kooplieden.
fabrikanten en accountants op deze kwestie vestigde?

,,Men denke zich eens dat niet de waardemeter, maar
een andere maat, de gewichtsmaat b.v., geleidelijk kleiner
was geworden. En dat men hoeveelheden handelswaa
r
van
thafts in kilogramnien, die minder dan een pond zijn, ging
vergelijken met hoeveelheden, vroeger in de oude echte kilogrammen gemeten. Of dat iemand die jaarlijks recht
had op ëen vastgestelde hoveelheid kilogranime
n
, thans een
zelfde hoeveelheid ponden, die K.G. genoemd werden, ont-
ving. En als dan dat slinken geleidelijk was gegaan –
hoe scheef zou clan steeds elke vergelijking van in gewicht
gemeten hoeveelheden, in verschillende tijden zijn !”
,,Toch is het zoo en niet anders geweest met onzen waar-
demeter. En liet is volkomen onmogelijk voor den gemid-

1090

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15 December 1920

eèn koopman ,,wdjist” verteert, die een deel van zijn

kapitaal is. De heer H. M.
H.
zegt, dat ‘het niet moge-

lijk is zonder vermogen in te ‘toren op d.enzelfden

levensstandaard te blijven, en laat ‘kalmweg de con-
sequentie ‘trekken, dan moet men maar vermogen jute-

ten. Neen, dan moet men den levensstandaard ver-

minderen. En de laksheid en sleur in onze koopmans-
boeken, om met de waard’ed:aMrig van, liet geld geen
rekening te ‘honden, bevordert het kiezen van de

verkeerde opl,ossiiing: het interen op vermogen in

plaats van het verminderen van den levensstandaard.
Indien er zaken zijn, die slechts ki,m’nein bestaan –
voor iioelng? – door op hun vermogen in te toren en

men acht het gewensekt op dlien voet het bedrijf voort
te zetten, dan l)e.hoort dat uit de boeken te blijken.

Ik hond vol, dat honderden kooplieden en fahr:ikanten
thans boven hun inkomen leven, hun kapitaal interen,

omdat zij, hun eigen boeken niet ‘begrijpen en de vol-

komen onvoldounde afschrijvingen hen in een fictieve

winst doen gelooven. En ik zou ‘het op hoogen ‘prijs

stel’l’eii als H. M.
H.
en uw tijdschrift zouden willen
medehelpen om dat hoogst ernstige euvel te bestrijden.
En de stelling hielpen verdedigen: lafsohrijvingen

(reserveerd,nigen) ‘behooren niet volgens aausc.haffings

boelaprij:s van de bezittingen ‘te geschieden, maar vol-
gens werkelijke waardevermindering van het bezit en

prijzen van ‘dein dag. A. G.
BoIssEvAIN.

ENGELAND EN PERZIE.

In ‘mijn vorig artikel heb ‘ik de positie van Enge-

land in het Midden-Oosten, zoowel wat Mesopotamië
en Afghanistan als wat Pernië betreft in ‘het algemeen

behandeld.
Thans wil ik de rede van Lord Our,zon, met dè
vermelding waarvan ik ‘de vore maal eindigde, in

het bijzonder behandelen, ‘zoowel o,nid,at daarin meer

speciaal van de P’errzisohe quaestie sprake
is,
als

wegens de meer algemeene ‘strekking van die rede.

Bij ‘cle beoordeeling daarvan ga ik uit van het ho-

ginsel, 1dat, iwelke voorkeur voor ‘de eene of andere
mogendheid men ook moge gevoelen, ‘het behoud van

den vred’e in W’est-Ariië, en derhalve ook dat van een

zeer krachtig, of zoo krachtig mogelijk, Bnitsoh be-
wind, overal waar 1datthansgeverafigd is, voor ons be-

schavin
i
gs-.goheel, in ‘de eerste plaats uit een
eco no-

n’bisch
oogpunt, van het ‘grootste ‘belang is: Ik kan mij
voorstellen’, dat menig Duiitscher of Duitsdhgeziinde,
alle moeilijkheden die Engeland in Indië en West-
Azië ervaart, met ,,Seliadenfreude” zou begroeten.
Maar voor kooplieden is een geregelde productie van

grondstoffen en fajbri’katen
en
de geregelde uitwisse-

ling daarvan ‘de basis van hun bestaan en liet is dus
in hun belang, dat overal zooveel mogelijk orde

heerscht.

W ‘in ‘de eerste plaats ten ‘zeerste de aandacht ver-
dient in Ourzon’s rede is ‘zijn bericht over de. houding
van den Ru’ssischen lkolonel Starose1s’jcy die )ievel

voerde over de KoriakkenJbriiigade ‘te Teheran. Ik mot
beginnen te veimelclen wat diie brigade eigenlijk was
en beteekeude. In de eerste plaats
waren
de Koza.kkèn

geen Kozakkon, maar’ Persen, gerecruteerd ‘uit de be

volking
t
en aangevoerd door Riussiche officieren. ,Ook
deze waren geen Kozakken, m’aar,Russen. Allen echter

dröegetn Kozaikken-u.nif’orrneu, en .vndaar hun naam.De
brigade werd’in 1882;opgeriichit door Nasirud’diin Sjah
of dor ;zijne Russisdhe raad’gevers en het kader werd

den Sjah d
ooi
: Rusland geleend’. Zij diende den Sjah
als proteetie tegen zijne onderdanen ,voor het geval

‘dozen génoeg mochten krijgen, van de kn,evelary en de

wreedheden in ‘zijn naam en op zijn bevel ‘gep’léegd.
Tegelijkertijd was zij een werktui’g in de hand der
Russen voor intriges en onderdrukking en voor hei

overwegen van hun invloed te Teheran. De brigade heette te ibestaan uit 1500 h 1600 man, maar veelal
was ‘het ‘totaal eeniige honderden minder. Alle ,tra’kite
inenten, ook diie der officieren, ‘werden door de Per.

‘iic’he regeëriin’g betaald en geleidelijk werd het totaal
iaar willekeur ‘door den commandant ‘verhoogd met
,buiteugewone onkosten”, ,,kosten van expedities”,

nz. en de regeer,inig durfde niet weigeren, zoodat de
iriga’de voor den Rusaisohen commandant een rijke

)ron
Tda
inkomsten werd. Natuurlijk werd hij daar-

rn ode geholpen door het Russiisehe gezantachap, de

Russische Bank en corrupte Perzische arn!btenaren.

M:en kan ‘zich voorstellen, welke bedragen. op deze
wijze zoek ‘raakten en in Russische en Perzische zak-
ken terechtkwamen. ‘De Perzische regeering, die

steeds in geldnood verkeerde, leende van Rusland wat

zij noodig had, en Rusland kon vrijgevig zijn van de
tè Parijs en Amsterdam gesloten leerjingen. De ‘bri-

gade is tot voor korten ‘tijd in wezen gebleven. Toen
de Amerikaan Schuster, ongeveer 10 jaren geleden te

Teheran ‘belast was ‘met de reorganisatie der Perzische
financiën’ weigerde lhij aan de ei’sehen’van dein Rus-
sischen’bevelhebber ‘te voldoen en Schuster’s val ‘iii

1912 zal ook hieraan wel te wijten zijn.
Na Schuster’s vertrek werd de brigade zeer uitge-‘

breid en telde in het begin van ‘d±tjaar 7856 soldaten

66 R’ussiso,he onderoffiioiere,n, 202 Perzische officieren
en 56 Russische officieren. De totale jaarlijksehe uit-

gaven bedroegen ongevêer
f 10
t
f
12.000.000, waar-

van in den laatsten tijd Engeland het grootste deel

betaalde.
De Kozakken!bri’gade stond sedert de nederlaag van

Deniki en den ‘val van Bakoe en de agressieve hou.-
ding der Bolsjewisten onder verdenking, op de hand

vaû :deie laats’ten ‘te ‘zijn, en dit is nu, naar Ourzon

mededeelt, inderdaad gebleken het geval te ‘zijn. Ter-
wijl toch de Brigade, naar het heette, ‘bezig was de
Bolsjewisten op ‘den zuidelijken (Perzi’schen) oever
der Oatp:ische zee ‘tegen te houden, vernam men plot-

seling, ‘dat zij voor ,een zeer veel geringere Bolsjewis-

tisdhe troepenmacht overhaast teruggetrokken was en
.dat Starosseisky ‘zich bezighield met een heftige
anti-Britsche proipaigan!da in Persië, terwijl hij ‘buiten-
gewoon sterk verdacht werd van groots verduisterin-

gen ten na’deele ‘der Perzische Regeering. Dit, zooal

reeds ‘vermeld, was seder,t tal van jaren de gewoonte,
usaar Starosselsky ‘heeft het ‘vermoedelj’k wat al ‘te
bont gemaakt. Hij werd, zeide ‘Ourzon, mitsdiien ‘door
den Sjah, die daarin zeer werd gesteund door generaal

Tronside, ‘bevelhebber der Bri’tsche troepen in Noord-
Perzië, ontslagen, en generaal Dickson werd bevel-

liebber der Kozakkenbrigade met een staf van Engel-

che officieren.
Zooa.ls ik vroeger heb opgemerkt, heef’t men reke-
ning ‘te houden met de mogelijkheid .dat het Bolsje-
wisme in een Russi’sche naition.alisti’sche beweging ver-

andert. Daailbij komt .dat in Perzië ied’erQ rechtge-
aarde Rus, Boisjewist of niet, vanzlf tegen, den Brit-
schen invloed gekant is, waarop alle berichten wijzen

en ‘hetgeen trouwens te verwaobsten was, want: wie de

Russen kent, ‘weet dat Q
.
o’ver het algemeen alle niet-

Russische E’urope
s
nn haiten, deels ‘uit nationaal ge-

voel, maar ‘vooral uit afgunst en het bew’ustzijn van

eigen. minder,waar’di’gheid’ vergeleken. ,met de West-
Europeanen. Zelfs een :’an al’s ‘graaf Witt was van
dit laatstedermate overtuigd; dat”hij eens in een ver-
ga’derin.g verklaarde geen ‘enkelen RÜs ‘ te kennen,
die ‘in staat zou zijn, een groote onderneming behoor-

lijk
‘te
‘drijven. Dat was natutiriijk overdreven want ‘er

bestaanwel degelijk Russen van groots .begaaMbeid;

alleen vergete men niet dat ,pe
rc
entsgewiijze ‘hun aantal

uiterst gering
‘is
in vergelijking met dat bij andere

rassen.

.:
De overgang van tde Ko’zakken!brigade, ‘diie sedert

1882 in handen der Russen was geweest, naar de Brit-
ten, is een groot succes voor deze laachten, en een’ dui-
delijk bewijs dat het Anglo-Russisehe Antagonisme

nog steeds bestaat, en wel in acuteiren vorm dan ooit
te voren. Reeds den 24sten September 1919 wees ‘ik

in dit ‘tijdschrift op de, waarschijnlijkheid’ dat het
R’ussische imperialisme ,,al ‘zij het onder een geheel nieuwe firma, ,en onder nieuwe leuzen” ‘zou worden

15 December 1920

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

I
I

vbortgezet, en dt schijnt iiiderdad vooralmiog het

geyal te zijn en zal wel liet geval blijven tot het gouid
en de gestolen kostbaarheden, waarmede thans alles
wat omkoopbaar is omgekocht wordt, op is. Reeds in
Mei I.I. publiceerde
liet
semi-officieele blad ,,Iran”
te Teheran artikelen, waarin betoogd werd, dat de

leerstellin’gen van het Boisjewiisme sprken’d gel’ijken
op do zuivere leer van den Islam, en de moderne
ontwikkeling vertogeuwoorcligen van het werk van den

Profeet. Dit is natuurlijk onzin en de Perzische
schrijver weet
dat
zeer goed.
Hij
betoogt dan verder,
dat de Bolsjewi’sten spir’itueele ‘vrienden van Perzië
zijn, maar dat he.t bestaan van het Anglo-Perzische

agreement tweed’raclit ‘baart en dat de aanwezigheid

van Britsche troepen een gevaar voor het land is. Een

ander blad zegt zonder op ‘godsdienstige analogieöu in
te gaan ongeveer ‘hetzelfde over ‘het agreemen,t. Klaar-
blijkelijk willen dus de nati(nalisten onder ‘de Persen gebruik maken van de macht der Boisjewisten om de

Britten te verdrijven, maar daardoor raken ze van

den regen in den drop. Het tegen elkaxrder uitspelen
der beide invloeden ,was van ouds het middel waar-
mede de Perzische regeerin,g glepoogd heeft zich staande

te houden, en ‘de nati’onalisten nemen het nu ook te
baat.
Op
hot oogoublik ‘heeft, ddor de ver-en’gel’sching
der brigade, ide Briitsc,h’e invloed liet pleit gewonnen.
Want behalve ‘de brigade’ heeft Engel and nog 3600
mali
‘in Noord-Perzië. In het begin van dit jaar was er
bovendien in Zui’d-Perzië nog een Britsohe macht,
The South Persiar, Rif les,
ten getale van 5400 Per-
zische soldaten, 256 Britsche’ en Britsch-In’dishe
onderofficieren, 190 Perzische officieren en 47

Britsohe officieren. Nu verklaarde Loed Our:zon wel in zijne rede:
,,So anxious
were we to accelerate the
time when Persia could stand alone, that we decided

hy sta’ges to w’ithdraw the whole of our forces from
Southern Persia.” Maar hoeveel d’ier troepen feitelijk
teru.g zijn getrokken, blijkt niet.

Lord Cu’rzon verklaarde verder, dat wanneer de
Britsc,he strijdkrachten in het N.W; na den val van
Den,ikin de Bolsjewisten niet tegen gehouden hadden,
deze naar Mesopotamiië doorgebroken zouden zijn het-
gcen allergevaarlijkete gevolgen had kunnen ‘hebben.

Verder resuineerde Lord Ourzon den toestand als
volgt:

D.e toestand
was
daarom als volgt: Wat ‘betreft de poli-
ti’eke zijde van de kwestie, had’den wij de Perzische Regee-
iing medegedeeld, dat wij, door dit lange uitstel vermoeid,
verwachtten •dat de Mecljiss bijeengeroepen zou worden
in de volgende maand en dat het Anglo-Persian Agrecment
haar vÖör ‘het begin van het volgend jaar zou worden voor-gelegd. Indien •het Perzische Parlement het agreemeut aan-
vaardde, onder aanbrenging van de door ‘hetzelve aangege-
ven wijzigingen, ‘zouden wij ons ‘best doen, de Perzen door
de moeilijkheden heen te helpen.
Ik moet bekennen, ging Lor.d Curzon voort, dat ik dat
als den eenig mogelijken rwa’arbor.g beschouw voor een voort-
durende stabiliteit in Perzië, en fik
kon mij ‘nauwelijks een
Perzisohe Regeering of een Perzisch parlement of groep
van menschen voorstellen, die tot een andere oplossing zou-
den geraken. Voor het geval het agreement aanvaard wordt
zal het door ons aan den Raad van den Volkenbond ge-
zonden worden en de bepalingen, die zes maanden geleden
bezig waren in werking te treden, zullen dan opnieuw
van kracht worden. Indien anderzijds ‘het Perzische par-
lement weigert, ‘het agreement te aanvaarden, zal de Per-
zische Regeering haar eigen wegen gaan. Wij zullen dan
ons best ‘gedaan ‘hebben, ‘hen te helpen, en indien zij onwil-
lig zijn onze hulp te aanvaarden, blijft de verantwoordelijk-
heid voor hen.

De militaire kant van ‘het geval is deze: Het ontslag van de» Russisohen kolonel en zijn officieren verkregen heb-
bend, hebben wij tijdelijk de verantwoordelijkheid
ban-
vaard over ‘de organisatie van de Kozakkenbrigade op de wijze, zooals i’k u dat heb beschreven, en op voorwaarde
van terugbetaling van de kosten door de Perzische Regee-
ring binnen niet te langen ‘tijd. Dit is de eenige Perzische
macht, ‘beschikbaar voor de bescherming van de Noorde-
lijke provincies en de N.W. -grens van Perzië en het is
waarschijnlijk de eenige kracht, diie de kern zal kunnen vor-
men van een nieuw Perzisch leger. Indien zij er in slaagt de

op haar rustende taak te vervullen, zullen we ons bst
gedaan hebben, om de Perzische Regeeri’ng in staat te stellen te ontsnappen aan den slag, dien de Bolsjewiki zoowel aan de hoofdstad als san het nationale bestaan
zouden willen toebrengen.
Wat onze eigen troepen te Kazvin betreft, hebben
we
de Perzische regeering duidelijk medegedeeld, dat zij niet
vertrouwen moet op een tot in ‘t oneindige voortduren
van onze bezetting in dat deel van het land en dat het
ons verwonderen zal, indien we in staat zijn, onze mili-
taire positie daar tot na het voorjaar te doen voortduren.
1
)
De nieuwe Perzische regeering, ‘ging Lord Curzon voort,
was, naar hij geloofde, een van geavanceerd vrijzianige
neigingen. Zij ‘had de sympathie en ‘den steun van de Brit-
sche Regeeriag genoten, omdat, hoe groot de moeilijkheden-
aan het regeeren verbonden hier ook waren, zij niet ver-
geleken konden worden met die, welke zich voordeden in
Oostersche landen, welke in een staat van innerlijke ver-
warring en zwakheid verkeeren als gevolg van den oorlog. Doch het bleef den Perzen overgelaten, den weg te kiezen,
waarlangs het ‘land zich in den vervolge zou bewegen. In-
dien zij de eerlijke uitvoering van het Anglo-Persian
Agreement wilden, konden ze op ons rekenen, eat wij
onze verplichtingen zouden inakomen. Indien tzij er de voor-
keur aan gaven hun eigen weg te gaan en op hun eigen
krachten wilden vertrouwen, zouden wij hun geen enkelen
hinderpaal in den weg kunnen leggen. De verantwoordelijk-
heid zou op hen en niet op ons rusten.
Hij ‘hoopte, dat hij hunne lordschappen overtuigd had,
dat in Perzië in geenerlei opzicht hoegenaamd van wild en
roekeloos avonturieren sprake was, zooals de Regeering
soms verweten was, doch dat in tegendeel, er een bezadigd
en wel doordacht plan geweest was, in een toestand die
voortdurend kaleidoscopische veranderingen vertoonde, om
het probleem op te lossen op een manier, overeenkomstig
niet zoozeer met de Britsche belangen, als wel rekening ‘hou-
dend met ‘het voortduren van het nationale bestaan en de
onafhankelijkheid van Perzië. Hij maakte geen aanmerkingen op de verantwoordelijk-
heid, die men op zich had genomen en de groote uitgaven
die het land had gedaan indien wij, in den chaos, die het
heele Oosten bedreigde, een enkelen Mohamedaanschen
Staat met groote tradities en die met Groot-Brittannië
langdurige en ‘vriendscliappeljke betrekkingen had ondei-
houden, in staat zouden kunnen stellen, zijn integriteit,
zijn grenzen en zijn onafhankelijkheid te ‘handhaven. Doch
er behoorde een wederzijdsche en ‘niet een eenzijdige ver-
plichting te bestaan, en indien Perzië onwillig of niet bij
machte mocht zijn haar ‘deel bij te dragen, zouden wij niet
uit louter altruïsme alleen voort kunnen gaan. Aan Perzië
bleef ten slotte de beslissing om, altijd dan met onze ‘hulp
en bijstand, een beslissing te nemen omtrent zijn lot. (Toe-
juichingen.)

Men kan ‘hier moeilijk dan indruk entgaan, dat het
voor Engeland aflergevaarlijkst zou zijn, gehoor te
geven aan den raad -van Agha Khan. Want het is
niet het Aii,glo-Perzische agreemen’t hetwelk de Boisje-
wisten naar Perriië heeft doen komen. Dat stak dateert
eerst van Augustus
1919.
Maar reeds den 14en Jan.
1918
(volgens
The New Russia
van
3
Juni
1920 pp.
136
en
137)
zond de commissaris voor Buitenlandsche
Zaken te Petrogad een nota aan den Perzisohen
zaakgelastigde waarin werd verklaard, dat de Anglo-
Russische overeenkomst van
1907
door’de Soviet-_reg.
als vervallen werd beschouwd en dat zij bovendien als
van nul en geenar waarde beschouwde alle overeen-
komsten voor en na dien tijd gemaakt, die op ‘een’iger-

lei wijze een beperking van ‘het r;ecbjt der Per-zen op
een vrij en onafhankelijk ‘bestaan inhielden. Daarmede
verklaarde dus het nieuwe Rusland Perzië tot een
soort van pro
–
tectoraat. Bovendien was Br.aivtiai, de
eeniige ‘diplomaat van het oude regime, die in ‘dienst
der Soviet-reg. was overgegaan, ongeveer tegelijkertijd
tot Bolsjewistisch gezant te Teheran ‘benoemd, waar
hij
12
Januari
1918
aankwam. Hij begon onmiddellijk
met revolurbio’nnajre propaganda, zeer ‘ten genoego van
Perzische na’üionalisten en democraten en hoewel de
Perz.-reg. hem waarsc.hujwde tegen een dergelijk optre-

den, leende zij, ‘toch het oor eau zijne veilklariin,ge
n
daar
deze alle imperialisme, liet Russiscihe incluis, aanvie-
len. Bra’viin verzekerde zijn goedgeloo-vtjgen Perrzischeu
vrienden, dat Rusland sedert
1907
ten eenenmale
1)
Het zal ‘wel tot die verwondering komen.

1092

ECONOMISCHSTATISTISC BERICHTEN – 15 December 1920

onder den pernicieuzen invloed van Engeland had

gehandeld, maar nu de Russische natie eenmaal de
Britsche banden geslaa.kt had en van deze voogcij

was verlost, brandde zij van verlangen om hare Oos-
tersche broeders van het vreemde juk te bevrijden.

Op deze wijze ontstond er groote opwinding te Teheran

en werden in 1918 aldaar verscheidene pro-Britsche

Perzen vermoord. Tegelijkertijd verscheen een andere

Boisjewistische propagandist, Souritz, op de grenzen

van Afghanistan en N.O.-Perziië, waar hij de bevol-

king heftig tegen Engeland opstookte.

Hot is duidelijk, dat de Bolsjewistische actie lang

begonnen was v66r het door Cox, den Britschen

gezant te Teheran, te berde gebrachte en in Augustus

1919 geteekeude agreement. Maar wat vooral duidelijk

is, dat is wel dit: nooit ‘is Rusland in Azië meer

agressief en imperialistisch te werk gegaan dan thans,
en nooit is het voor Engeland meer noodzakelijk

geweest, ten einde in Indië orde en gezag te handha-

ven, te zorgen dat de grenslanden, en vooral P.erzië,

aiet onder den noodiottigen invloed der Boisjewisten

geraken.
Die handhaving van- orde en gezag onder 330 mii-

lioen menschen in Indië is van een z66 overwegend
economisch belang voor de wereld in haar geheel, dat

het onbegrijpelijk mag boeten waarom sommige voor-

name bladen te Parijs zich tegen de Anglo-Perzische
overeenkomst verklaren, die gekant is tegen de uit-

breiding van de barbaarschheid (Bolsjewisme toch

beteekent nie
–
6
anders) en gericht is op het behoud

van het bestaande. Ook de hef tige protesten van de

Times
en andere Engelsche bladen komen mij afkeu-

r
e
nswaardi.g voor, immers, Peizië te regeeren volgens’

de overoude Oostersche methoden ‘is geheel onmogelijk
en zou een terugkeer tot anarohie beteekenen zooals

wo herhaaldelijk in ‘s lands geschieden-is geconstateerd

is, en het geheel te gronde richten onder de Russische

heerschappij ‘der Bolsjesvisten, die de rijke Noordelijke
provincies willen berooven ten einde aan voedsel te

komen. Er is geen mogelijkheid, tot geregelde toestan-
den en tot welvaart te geraken anders dan door –

voor zoo kort mogelijken tijd – de in de ,,Agreement”
neergelegde Britsche voogdij aan te nemen. Tenzij in
Engeland een geheel ander regime aan het bewind

komt, of geweldige .opstanden in Indië en Egypte de

regoeringen
te
Delhi en Londen er toe dwingen, zal

ongetwijfeld de Britsche regeering haar uiterste best

doen, haren een-maal verkregen invloed in Perzië met
of zonder agreement te consolideeren. De overneming

door Engeland van de Ko
z
akkenbri’ga’de schijnt in die

richting te wijzen en daarmede beschikt zij over een
belangrijke en zeer goed georganiseerde strijdmacht,

waarbij nog komen de plm. 3600 man te Kaswin en de
pl.m. 5000 man South Persian Rifles, zoodat men kan

aannemen, dat op het moment de Bri’tsche militaire
oceupatie van Perzië een- voldongen feit is. Daarmede

is aan het vooruit-dringen der Boisjewisten naar
Indië’ voorloopig paal en perk gesteld. Hoe lang Enge-

land dit zal kunnen volhouden, moet worden afge’

wacht. Men wijst er wel op ‘da’t men
denkbeelden op

den duur met geweld niet buiten zijne grenzen kan

houden en dat de Bolsjewistisch’e leerstellingen toch
niet door militaire cordon-s of politieken invloed zijn
tegen te houden. Dat is volkomen juist, en de Britsche

reg. weet dit zeer wel, alleen werken de Bolsjewisten

volstrekt niet alleen met denkbeelden, maar ook met
vliegtuigen, geweren en kanonnen, en hun doel is.

hunne buren ‘zooveel mogelijk uit te plunderen en te

gronde te richten. De Boisjewistische denkbeelden zijn

te zot om werkelijk ‘buiten Rusland gehoor te vinden.

en men heeft ze dus minder te vreezen dan hunne

moordpartijen en plunder-expedities. Daarom zou het
ten eenenmale onverantwoordeljk zijn zoo de Britsche

regeering niet haar uiterste best deed, deze barbaren
zooveel mogelijk van de grenzen van haar gebied ver

wij derd te houden en er Perzië, dat niet ‘bij machte is

zichzelf te helpen, zoovesi mogelijk tegen te be-

schermen.

H. DUNLOP.

Den Haag, Nov. 1920.

N as c h r i f t.

MESOPOTAMIE.

De militaire ‘occupatie van Perzië wordt voor En-

geland zeer vergemakkelijkt door het bezit van de
basis in Mesopotamië. Van uit Bassorah, ‘dat gemak-kelijk van- uit zee door groote schepen bereikt wordt,

voert de rivier naar Baghdad. Van die plaats is de

karavaanroute naar Perzië via Kermanshah bruik.

baar, omdat water veelvuldig voorkomt tot het Noor-
den, N.O. en N.W. van Perzië toe. Geheel anders is

de route van Queitta (grens van Britsch-Indië) naar
het Noorden. De spoorweg houdt te Quetta op en van.

daar naar N. 0. Perzië gaat ‘de route door waterlooze

en zeer onherbergzame streken. Ten einde in het

N
. 0. militaire actie te kunnen voeren, heeft men

tangs ongeveer 1000 K.M. blokhuizen, bronnen en we-

gen- gemaakt en het is ‘onlangs gebleken, idat hiera’ai
en aan de expeditie naar Meshed ongeveer
£ 100.000.000 besteed is, hetgeen aanleiding tot scher

pe critiek op het beleid heeft gegeven. Men heeft

trouwens die uiterst kostbare
v
e
r
bindingslijn geheel

opgegeven en al de gebouwen worden door de bevol-

king gesloopt. Te Meshed zelf schijnt nog een kleine

Engelsche bezetting te zijn achtergebleven. Die zal
thans ook wel via Teheran met de basis in Mesopo-

tamië verbonden zijn.

Anderzijds is de occupatie van Perzië (wanneer
men aanneemt dat dit land zelf buiten staat is zioli

te verdedigen) noodzakelijk om Mesopotaniië en de
daaromheen liggende gebieden te beschermen tegen

Russische agressie, die zooals reeds vermeld, nog
meer aanleiding tot ongerustheid geeft dan vroe-

ger, ton eerste wegens het agressieve karakter van de

Boisjewisten en ten tweede wegens de
w
aarschijnlijk-

heid van Duitsche eo-operatie met hen, al behoeft die
niet van officieelen aard te zijn.
Nu moet echter Mesopotamië, zoo verklaarde te

Londen den 30en November I.I. Mr. Montagu, Secre-
tary of State for In-dia, in een vpenbare rede, door

E’ngelan’d beschermd worden, om’dat na den val van
Turkije een mandaat over Mesopotamië aan Engeland
verleend is. Engeland ‘heeft derhalve wel degelijk de
verplichting op zich genomen, Mesopotnmië onder
een behoorlijk bestuur te brengen nu het Turksche
bewind verdwenen was. Men had den Arabieren be-
loofd dat men een Arabischen Staat onder een in-
lan’dsch regime zou grondvesten, een Staat die na ver-
loop van tijd zijn plaats in desi Volken’bon’d in zou
nemen. Sir Percy Cox was er als Hooge Commissaris
heen gezonden, en deze ‘had er een nieuw provisioneel

Arabisch regime ingesteld. Van de 11.829 personen
bij ‘de burgerlijke administratie waren er 8.569 uit
het land zelf afkomstig en 2.216 uit de lagere rangen

van de Indische diensten. Er waren ongeveer 1.000
Britsohe geëmployeerden van alle rangen. Sommigen van de ‘hoogste waren te werk gesteld bij de irrigatie-
werken en de politie. De Turken hielden het land in

handen met 14.000 soldaten, Engeland ‘had er tijdelijk
100.000 ,,en totdat ons werk voltooid is zouden wij
liever ik weet niet wat doen dan uit het land weg te
loopen”, verklaarde Montagu. Dat leger werd nu
geleidelijk verminderd en gerempl’aceerd door een

Arabisch leger, dat ‘men bezig was te vormen. Men
had het Engelsche leger veel te groot genoemd, maar men verloor uit het oog dat ‘het veel voor burgerlijke

doeleinden gebruikt was. De voornaamste oo’rzaak
van de troebelen in het land was gelegen in Rusland,
waarvan de Regeering handelde als de vijand van alle
beschaafde Staten in de geheele wereld. Rij hoopte

dat als eenmaal een Arabisch zeifbestuur zou zijn in-
gesteld, men zich herinneren zou wat de Britsche
civiele administratie voor Mesopotamië had gedaan
tijdens de occupatie door de militaire ‘macht en hij

15 December 1920

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1093

was er zeker van dat hier een van de grootste werken
Wil]iam

Barton,

was

extremely

hostile, and even
was verricht, die Engeland ooit in het Oosten had supporters of protec.tion to the dye industry, such
ondern.onien en waarop het met trots en dankbaarheid
as Mr. Briggs and Lieut. Oommander Astbury, had
mocht terugzien. Den volgenden dag verklaarde Mr.
very

littie goed

to say of the bill. In fact the last
Montagu in het Lageihutis dat hij van Sir Percy Cox
apeaker,

a

Calico

Printer

himself,

described
bericht had ontvangen, dat er een Arabische Raad
,,British Dyes” as a ,,plaae
. . . .
nly fit to scrap and
van State was ingesteld, die reeds met zijne admini-
put on the mud±ieap”, and complained that the makers
stratieve werkzaamheden was begonnen. De spoorweg
have bean ,,allow.ed to profiteer disgustingly in the
van Bassorah naar Baghdad was nog niet voor het
past.”
verkeer heipend. Uit deze laatste mededeeling blijkt
The best points made in the whole debate were that
wel, dat alles nog niet in orde is. Vermoedelijk mag
there

was

nothing

to

prevent the

whole

dyeiug
men de gedeelelijke onbruik’baarmakiog van den spoor-
business, so far as textiles were coneerned, leavin.g the
weg opvatten bij wijze van een ruwen groet van Lenin
country altogether, and the daiger of favouritism in
en Trotzky, overgebracht door eenige met Russisch
the distribution of licences. The degradation of public
(lees Fransch en Hollandsch) goud omgekochte Ara-
life which might come about through the ,,pull” which
bieren. Gelukkig kad de waterweg naar Baghdad (de
powerful corporations might exercise was feelingly Tigris) niet zoo licht onbruikbaar worden gemaakt,
referred to by Mr. Hopkinson, who quito rightly said
zoodat Baghdad niet geïsoleerd is.
that
,,We
have seen a vast aniount of lobbying and
Montagu betoogde nog, dat niet Indië voor Meso-
invitations for people to go, at the expense of these
potamië had te zorgen, maar wel een apart daartoe
concerned in this industry, to investigate the dyes,
in te stellen Staatsdepartement.

IIi.J is het dus in
and

be

entertained

at

their

expense, and all the
dit opzicht niet eens met Mr. Barnes en in geen enkel
loathsome system whieh has grown up in any country opzicht met Agha Khan.

H. D.
wliere there is any protection in existence is already

Den Haag, 7 Dec. 1920.

,
foreshadowed here.”

Meanwhile, it is interestiug to see that in the first
nine

months of

the year, imports from Germany
LONDENSCHE CORRESPONDENTIE.
amounted to 3000 tons, inciuding 800 tons of ,,Repa-

Wetsontwerp

tot

bescherming

der
ration Dyes”, 2300 tons from Sw’itzerland, and 2100

-kiev,rstoffenn’jjverhejd• discussie over de
tons from America. This confirms the point to which

Rjjlcsfinanciën in het Lagerhuis; hon-
1

drew

your

attention,

the

exaggeration

of

the
delsb’weging

over

November; enquête German peril, though it is true that S.ir Robert Elorne,

inza1ce arbeidsbeurzen; de wisselicoersen,
who gave these figures, also stated that the month]y
Onze Londensche Correspo’ndent schrijft ons d.d.
import

was

now

1430

tons

from

Germany.
This is, of course, no proof that the normal import
10 December 1920:
would be
SO
much, it is probably only due to the fact
T ho Government’s now Dye Bill had by
that m.erchants are taking advantage of the remaining
no means
5
warm welcome in the House of Commons
period

of

liberty

to import

dyes

which will rise
when it was debated ‘in Second Reading on Tuesday
enormously in value when resti’iction of £mports is
evening. W.ith
SO
large a majority at its command, the
practiced.
issue, so far as voting was concerned, was never in
T will not apologiise for dealing with this subjec’t
doubt, but for once Sir Ilobert Home’s ability fa.iled
atsorne length, for it is dear that the interest of one
lijm, and lie made only a poer show-ing in debate. The
bill is be1ig advocated officsially on three
grounds:
of ‘the

greatest

of British industries is intimately

first, that a formal promise was made to the public
concerned with the bill. It is now in Committee and

the Government is very fax from having things all
that such a measure of protection would be afforded
its own way there. As the Committee is a standing
to the dye industry, on the strength of which promise
one

and not the whole House, the freadom of the
large sums have been invested in the largcsst of the private member is much greater, and Sir W. Barton
dye corporations; second. that a large and flourishing
is taking full advantage of the fact.
industry

is

a

necessary form of insurance for the
The discussion on this bill is, of course, only the
preservation of the nation ‘in time of war; ‘thirdly,
forerunner of the debates on the bill of next session.
that German imports are increasing in quantity and
There is no doubt that this future measure will be
will subnierge the nascent industry and create unem-
carried, but, all the same, 1 think it may safely be
ployment. 2000 dye-workers are stated to have been saïd that the hypnotic influence exereised by certain discharged in consequence of these imports. A good
words is beginning to die down. It is, for instance,
deal was made of the fact that the consumers had
possible for so prominent a bus’iness rnan as Lord
egreed to the bill, and that the new Licensing Corn-
Inchcape of the P.
&
0. to come out against the whole
mittee was to hitve a majority representative of the
idee, roet and branch, at a shareholders’ meeting. The
dyo-users, f ive users to three representatives of the
giass industry, which is of course demanding prohibj-
makers, with two official members and en official
Chairman.
tion of ,,chemical glass” is rather roughly handled in
a recent Report by a sub-committee of the Committee
This safegurd is to begin with purely illusory if
en

Tru.s-ts,

which

views

the

price policy of the
the official members vete with the makers. Even if
industry with

disfavour.

Here again the policy of
the two menibers vete with the makers, the Ohairman
protection for ,,chemicai glass” is supported, subject
will be able to turn the policy of the Committee in a
to safeguards for the consumer. How the consumer is
definite directien. Secondly, far loo much has been
to

be protected

with

competition

elirninated,

the
made of the unanimnity of the users: it was admitted
report does not explain.
that the Calico Printers Association was opposed to
We have, in tact, got to t h e
p
a r t
i
n g o f t h e
the scheme, lock, stack end barrel, and as the membcrs
representing

the

cotton

industry pointed out, the
w a
y
s
i
n r es
p
ee t t o
p
r
i
c es. The pre-occupa-
tien of certain groups is not with the reduction of
cotton industry was as much interested as the dyers
prices, but with their further fall. This again reacts
in the narroiwer sense. The fact that the Dye Corpora- art the whole conception of foreign trade. Is is already
tien was now no langer limited in the profits it could
some time ago that 1 pointed out that the
,,Times” earn

ju’stly

oausod

much

criticism, and even Mr.
Asquith, who refused to vote against the bill, protested
was arguing against the further use of the right to
demand the building of tonnage by German
against this ommission. The reception of the bill by
such representative North Country members as Major

yards
under the Peace Treaty. The sale of reparation dyes

Barnes, of Newcastle, Mr. Hopkinsori of Manchester,
further
evoked

protests.

Another group is against
German toys. Cliemical glass is to be kept out

so, if Mr. Shaw, the spokesman of the cotton workers, Sir
some Nottingham people have their way, will German

I
rr
–

1094

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15 December 1920

gloves, not to mention other th.ings. Mr. Arthur

Chaniberlaân, speaking at the Annual Meëting of the
shareholder’s of Tube Investments, is raported as

saying (Times, 9/12/20) that ,,so long as there is any
unemploymeiit or underemployment in the country,

overy sovereign’s worth of goo’ds we receive from

Germany is a loss to our workpeople of the same

amounrt of ],a,bou that Gormany has put in to produce

it.” Ho therefore proposes to forego the indemnity.

To be fair, lie does ho’pe thereby to imiprove Anglo-
German relations, and ho is further an opponent of

protectiion and any muterference with free tracle. But

there is no doubt that the very school wiiic.h was shonting for Germany to pay for the War, is now

trying to devise methods to prevent Germany from
paying. Stili, enough has been saiid to show that the

opponents of restriction’ are much more wiilliog to
express optposition than was the case some time
ago.
–

After protectioneconomy. Last night there was a’
fulJ&ress debate in the House on Govern-
m nrt F ina nee. Our popular press bas been

raising public opinion ‘against the ,,Was’ters” ‘in i’ts
usual undignified manner, and therefore enabled

somo of ‘our legisla’tors to appear in the guise of ‘mar-

tyrs to a sense of duty. But the dehate was usefu.l in

drawing from the Ohancellor some interesting state-
ments ‘as to the future. ‘of Government policy. All
ii e w soc’ial reform expendliture is ‘to ‘be stopped, and

will require the express sancti’on of the Oabinet be,
fore it eau be proceeded ‘wirtih. This is idane to please

the opponerits of the new Educa’tion Act, the ene-
mies of ‘the M.inis’try of Labour anid of the Ministry
of Heaith. On the other ‘hand’, no capital expenditure
on warships is to ‘be undertaken before the Oomimit

toe •of Imperial Defeuce shail have completed ‘en

,,exhaustive investji’gation into the whole quesrtion of
naval’ strength, as affected •by the latest develop-
ments of naval warfare.” This is
anti-militarists. Incid’en’tally it ‘is a curious eom’ment
on the serioiisness of ‘the prom agitation, that the

voi-y pa’pers whic3a have ‘been most violenty attaeking
the Government on the 4uestion. of waste, have also

been rinning a minor scare en our, lack of naval con-
struction. In addiibion, Mr. Oha’m’beriai.n promises us a
seriou’s reeonsider’ation of military policy, and of

expenditure en the Air Force.

For -the rest, Mr. Obam’berlain has ‘at last’confessed
that the Government financed -the War by infiating
the currency. The money contributed by the public
to the War Loans, ,,was first, so to speak, pri.uted

by -the Government nt its press.” 11e dbjects ‘to

funding the fleating dbt; refun&’n’ would mean
deflation and ,,any suddon defiation would prduce a
crisis”as surely ‘as andmore quickly than a continous
stady inf1a’tion.” 1 am incined to b’elieve that the
whole ‘of this argu’ment is fallacious. The condition
of malaise whiich siow deflabion brings with it, ‘is

mueh worse than a sharp and sudden crisis, which

wou:ld ‘restore the exehange with Am’erica and allow
us to go on with a lower level of prices. Nor eau 1 accept the argument that fundiug the floating debt

would -meen deflation: for this roots en the assump-

tion ‘that borrowing by
means
of ways and means ad-

vances and on Treasury Bill’s means inllation, wiiich

is utterly orroneoas, to my mmd, at any rate. But the
danger ‘of ,deflation piayed quito a part in the debate.
Even the E c
0
ri o rn is t last we&< seems to think that
the recent failure in the fur-tra’de, which 1 have

p’reviously ‘men-tiond, showed the danger ‘of to’o rapid
defl’ati’on. As a matter of fact, there is s’o l’i’ttle red’uc.

tien in the ,currency that to spook of deflation ‘is
almpst ‘absurd; wihat is happening now is simply the
effectof the pre-vious juf lation. We have reached
the point when prices have eaiight up, ‘and ‘the n-atural

result is a complete inaibility of the ordinary man to

buy as much ‘as ‘ho would like to.

This brings one to the T rade R es ults of the

1 a s t m o n t ‘h. The fi’gures for November are as

foliows:

–

November
1920
a5 compared with October
1920.
(In million £ stg.)

–

Imports..
..
£ 144.3
……
3,7
°/o
decrease

–

Export …..
, 119.4
……
6,3
0/
increase

Re-exports. . ,,
13.1
……
18,7
0
/o
decrease

November
1920
as compared with November
1919.

Imports.
…
£ 0.714 ..
.. increase
0,4
0/

Exports .. .. ,,
32.3

…. increase
37,0
°Io

Re-exports..
,, 7.2

…. decrease
35,2
0
/o

Eleven montha 1020 and eleven months
1919.

Imports..
. . £ 331.9
…. increase
22,6
0
/0

Exports .. ..

531.4 .. . .
increase
75,1
0
/o

Re-exports.

,,

71.5
…. increase
51,7
0/,

In view ‘of the eomplaints of ‘the stasgn’ation of
world trade, the export figures for the inonth are

surprisingly ‘good, and thoug(h it would be sbsurd ‘to
say that all ‘tfhe talk ‘as to trade ‘depression is untrue,
they seem -to show that we are stil working off or-

ders. The trouble is that as these orders ‘are worked

off, no now ones are coming in. Some proof of this fact is affordeid ‘by the anxiety
whih ‘is being shown by s’ome industries lost the
n eg o t i a t i o n s wit h R u ss -ja ‘miscarry. The
trade journal whioh caters for the boot and shoe
trede is angry with the Government for ‘allowing

Van’d’erlip to carry valuable orders of f to America,
and the tea growors ‘have addresseidJ’a letter to the

Government dernan’din,g the re-opening ‘of trade. A

leathér mercharst with whom 1 recently discussed the

posi-tion thmnks that there is not much in the thing,
not ,beoause the Russians are not in a position to pay,

but because it is only a m’aitter of time before
–
they

will manufacture for themselves. One wishes it were

poasible to i-‘eport on -these negotiations more hopefully,
-but the opposition is still strong. The ,,Times” stated eaTly this week that the Government was practically

‘taking the line of ,,take it or leia-ve it” to Mr. Krassin.
This morning we have What loiks like an inspired

statement that the Russians only want recogni-bion,
and tTade relations would be the reverse of desirable,
because it would show Russia up too m’uch1t is true

that the complete coll’apse of all the ,,O-enerals” ‘has
affected’ public – opinion, and ‘the trede ‘dop ression is
working in the sasne ‘direction, but it is idile to thinik
that the road is dear yet. T’here is, of course, not the

slightes’t ‘donbt that some labour leaders ‘are making
a great mistake in pinning their hopes’ on an -imme-
diate reviival of activity.
The Oonimittee which ‘h’as been investigating t h e

L a b o u r E x c h a n g e s has produced its interim
report. It suggeots that there is a goed deal of wild

enaggeration in the atitacks whieh have been made on
the ‘adnrinisrtration of the exchanges. On the other
hand, the Committee itself ‘is by no means very
cnthusias’tio about the resuits ‘of the system: it ap-

pears quito dear that ‘the -value of the Exchanges to
the s’k-illed men is very small indeed. The quantitive
test shows that en -their present basis, the Excihanges
receive about 3 niill-ion regiatrations by workpeople, are infor’medi by’ empl:oyers of about 1,5 ‘milieu ve-

cancies, and fl11 one ‘million of these. The Oommittee
itself ragards this last figure as unsatisfactory.

However, it emph’asises -the f act that the system of
unemp1oyment in,suiance is in’separably connected
with the ],abour exchan’ge system, so that there is no

question as to the abolition of ‘the exchanges as sucih.
The probl’em’of the f o r’ei gii exchanges
has -become one of the favourite di’versions of politi-

cians, business men and even the general public. The
result ‘is that the newspapers are taking, up the
suibject, and one eau only hope that the resuirt
wm
be

ben’efioial. So much of- ‘the ourreu’t discussion fails to
hit the tT.ue points at all that one is sometimes rather.

doubtful. Mr. Goodenougli of Barclays Bank, in an
important speech -this week, has come out in favour
of the gol’d-exchan’ge standard coupled with the cessa- –

15 December 1920

ECONOMISCH$TATISTISCHE BERICHTEN

1095

tion of further inflabioh.
This
last is of course the
important point.
Stili,
some important papers, such
as the Daily Telegraph, stili attack the ,,quantjity
theory” in their morletary articles,
vhioh is
not a
very goed
sign.

The Floa’ting Debt position last Satur-
day reflects the borrowing necessary to ‘the payment
of last week’s diviidends:

Inerease or decrease
Dec.
41’20

comp. with prev. wk
Ways and Means Advances:
Bank of England…. £

64.750.000 £ 30.750.000 increase
Governm.Departm..

203.664.000

6.550.000 increase
Treasury Buis ……..1.126.729.000 ,, 30.135.000 increase
Totals ………….. £ 1.395.143.000

67.435.000 increase
Th e B au k
R
e t u r n
shows
a small decline in
the Oirculation, •but this is accompanied by a large
increase in the Ourrency Nota circulation:

Public Deposits ……….£ 0.772.603 increase
Other Deposits ……….,, 16.202.597 decrease
Governmenit Securities ….., 13.188.371
Othér Securities ……….,, 3.172.608
Reserve ………………,,

957.315 increase
Circuistion

…………..,,

71.095 decrease
Coin and ‘Bullion ……..,, 886.220 inerease

The reserve raiiio has improved s’omewhat, by
1
per cent: it Inow stands nt
9%
per cent. The Ourrency
Oircu’latjou now shows a net circulation
of £ 351.463.772,
‘bein.g au increaso of
£ 3.231.739
over
the previous week. Nothinig
has
been add:ed to eirther
the gold er the note reserve, so tihat
the
con.vertibility
of
the note
has
‘been further impaiired. With the fidu-
ciary circulation standing, as it now ‘does, at
£ 304.213.772, it
is some
£ 16.4
millions below the
legal
liinit.
It will be interes’tiing to see if the Trea-
sury
wil1 eJlow
much more expansion
this
year, for
this will affect the legal limit next year.

INDEX..CIJFEJ?S.

Algem.

Gem. pon-

Herleid
index-cijf. denkoers

algemeen
van ,,the

over de

index.
Datum

Economist” afg. mnd.

cijfer.
1 Januari 1914 ……..119,2

12,11
0
/4

119,6
1 Januari 1915 ……..127,3

11,78

124,1
1 Januari 1916……..151,6

11,02

138,3
1 Januari 1917 ……..223,0

11,68

215,6
1 Januari 1918 ……..263,2

11,06

240,9
1 April

,………

266,6

10,395

229,4
1 Juli

,………

277,5

9,37

214,4
1 October

.. ……..

283,5

9,86

228,1
1 Januari 119 ……..

277,0

11,19

256,6
Einde Januari 1919..

265,9

11,33

249,4
April

,. ….

262,4

11,535

250,1
Juli

.. ….
.293,2

11,70

284,0
October

,. ….

308,1

11,06

282,1
Januari 1920

353,1

9,83

286,7
Februari
1…..
370,9

8,985

275,9
Maart

,…..379,6

10,125

318,2
April

……374,2

10,65

329,9
Mei

……372,7

10,655

328,7
Juni

,…..356,7

10,905

322
Juli

,…..

358,0

11,107
‘
329,2
Augustus

‘ ….352,0

11,01

320,8
September,…..347,5

11,21

322,5
October

,…..326,1

11,20
1
/:

302,48
November ……299,7

11,37

282,09

Ofschoon ‘kleinhandeisprijzen en ‘het ‘officieele per-

ceritage ‘van de kosten van levensonderhoud nog voort-

durend een onafhankelijke tendens. vertoonen, valt er
een meer geprononceerde daling waar te nemen in het
index-cijfer van groothandelsprijzen aan het einde

van d’e maand November. Bovendien is de ‘daling,
ofschoon voor ‘een aanzienlijk deel veroorzaakt
door
nieuwe dalingen in de groep ,,weefitoffen”, ajgemeetn.
Het totale index-cijfer geeft voor het einde van No-
vember
6.594
punten aan, vergeleken met
7.175
aan
het einde van d’e vorige maand en
8.352
einde Maart,
het hoogst bereikte cijfer. Het totaai-cijfer van No-
vember is ‘het laagste sinds einde September
1919
en

brengt het percen’b’ueele cijfer weder beneden 300
terug.

Zooals uit onderstaande tabel valt te zien, ‘brengt
d’e daling gedurende
de
afgeloopeii maand ‘het totaal van de groepen ,,weefs’toff en” en ,,diverseui” belang-

rijk ‘beneden het niveau bereikt bij het sluiten van sden
Wapenstilstand.

Andere

Data
Granen
en
voe-
ding.,.
Wccf.
stoffen
Delf.
stoffen

3en:
oll n,
hout,
Totaal
vleesch
en ge-
notm.
enz.

Einde Nov. 1918

..
100
100 100
100
100
100
Sept.1919

.
.
108
104
107 116
97
108
Dec.

1919

. .
112 113
132 126 104 118
Mrt. 1920

.
.
117 116
181
138
123
134
Aug. 1920

.
.
111 118
136 144
112 124
Sept. 1920

..
117 119 128 145 110
123
Oct.

1920

..
121

1
115
104
145
104
116
Nov. 1920

..
115

1
111
89
139
96
106

De grootste fluctuaties ‘hebben plaats gevonden in
de textiel.gr’oep, ‘terwijl ‘de tweede groep der voedings-

middelen de geringste schommelingen vertoont.
Gedurende November ‘bewoog het m’eerendeel der
groo
–
bhiand’elsprjjzen, diie voor het ‘samenstellen van
het index-cijfer gebruikt worden, zich in dalende lijn.

Hieronder volgt de gebruikelijke – aan ,,tlhe
Eco.
nomist” onitleen’de – tabel.

Data
Granen
en
V
eescn

Andere voe.
ding:.
en ge-
notm.

Wee!.
sloffen
Dell.
stoffen

Dter.
sen:
olUn,
hout,
rulbe,.
enz.

Totaal
Alge.
meen
tnd.x.
cijfer

Basis (gemidd.
1901-5)
. .
500
300
500
400
500
2200
100,0
1Januari1914
563
355 642 491 572
2623
119,2
1 April
560
3504
6264
493
567
2597
118,0
1 Juli
5654
345
616
4714
551
2549
115,9
1 October

,,
646
405
6114
4724
645
2780
126,4
EindeDec.1914
714
4144
509
476
6864
2800 127,3
1915
897
446
731
7114
8484
3634
185,1
1916
1294 553
11244
8244
1112
4908 223,0
1917 12864
Q86
16844 8394 13484
5845 263,2
1918 1303
7824 18054 816 1337
6094
277,0
Jan.1919
1287
7824
16184
828
1335 5851
265,9
Febr.,,
12884
7824
15964
818 13104
5796 263,8
Mrt. ,,
1285
7824
1502
8444
1294
5708
259,4
April,,
13064
752
15124
9124
12904 5774
262,4
Mei
13104
7764
1843
931
1327
5988
272,2
Juni
1338
800 17414
937 13714
8188
281,3
Juli
13394 8054 18544
10334
1417 6450
293,2
Aug.
1380 8224
18774
1040
1383
6503
295,6
Sept.
1399
8174 19794
1047 1344
6587
299,4
Oct.

,,
1412
838
2123
1064
1358
6795
308,9
Nov.
14274 866
22024
1093 1396 6985
317,5
Dec.
14414
8814
24424
1145 14534
7864
834,7
Jan.1920
1461
8574
27024
12114
15354
7768
353,1
Febr.,,
1454
8864
29514
12534 16144
8160
370,9
Mrt.

,,
1508
914
29744
1246
17094
8352
379,8
April,,
14984
908
29384 12324 16544
8232
374,2
Mei
1484 9814
2819
12954
1619 8199
372,7
Juni
1511
9294 2562 1289 15554
7847
356,7
Juli

,,
1499
934
2594 1308
1541
7876
358,0
Aug.
1438
927 12521
13024 15544
7743
352,0
Sept. ,,
1504
928 23824
1311 15394
7645
347,5
Oct.
15604
9004
19514
13164
1446
7175
328,1
Nov.
1478
8694
1651
12694
1336 6594
289,7

In de eerste groep zijn granen en meel lager, daar
de Koninklijke Commissie voor ‘de Tarwevoorziening een gewijzigde prijsschaal voor buitenl’andsche tarwe
‘heeft vastgesteld, die
29
November j.l. van kracht
werd. Deze nieuwe prijzen ‘toonen een algemeene ver-
laging van
5 sh.
per quarter aan, terwijl meel met 4
ah. per haal is gedaald, terwijl ook vleeschprijzen een
weinig ‘daalde. Thee onderscheidt zjidh als ee.niig arti-
kel, dat op het einde November hooger noteerde dan
einde October,
doch
het is neg aanzienlijk beneden
het niveau van drie maanden geleden. De eenige ver-
andering in de tweede ‘groep is de verlaging der sni-
kerprijzen.
In de
tentielgroep voerden
de
katoenneteeringon

1096

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15
December
1920

den hoofdtoon door groote verlgingen. Amer.ikaansch
katoen daalde bijna 0 d. en Egyptische 1 s. per 1h.-

gedurende Novextiber, terwijl garen 9 d. lager is en
katoenen stof gedaald is van 2 s. 5 d. tot 2 s. Wol is

eveneens verder gedaald tengevolge van groote
scbaarschte van nieuwe orders. Zijde en vies bleven

ongewijzigd, maar hennep en jute daalden sterk.

IJzer- en st.aalnoteeringen zijn niet veranderd, doch volgans berichten uit Middlesborou.gh houden koo-

pers zich afzijdig in afwachting van lagere prijzen.

De andere metalen zijn allen sterk gedaald en koper

is nu slechts 30 pOt. boven het gemiddelde voor

1001-’05. Alle artikelen in de groep ,,diversen”, met
uitzondering van petroleum en soda, welke niet ver-
.an’derd zijn, vertoonen dalingen in verschillende

mate, welke het scherps4 uitgedrukt zijn bij olie, olie-

zaden en indigo. Rubber noteert nu 00 pOt. beneden

liet
basiscijfer, d.w.z. het gemiddelde voor 1901-’05.

AANTEEKENINCEN

Suikerproductie

der

wereld.
– Wij

laten hier volgen de laatste
taxatie door
Willet &

Gray van den wereldsuikeroogst in 1920/21
in verge-
lijking met de opbrengst -in 1919/20.

Bietsuiker.
1920121
1919120
Europa
ton
ton

Duitschland

…………..
1.150.000 750.900

Tschecho Slowakije
700.000 585.000

Frankrijk

…………….
300.000
154.444

België

………………..
225.000
146.918

Holland

………………
300.000
238.692

Rusland

………………
175.000 225.000

Zweden

………………
175.000
145.000

Denemarken

…………..
165.000
160.000

Italië

…………………
175.000
182.843

Spanje

………………
175.000
81.650

Zwitserland

…………..
10.000
8.550

Bulgarije

………………
10.000
10.974

Roemenië

…………….
5.000
–

Totaal in Europa

…….
3.565.000
2.689.071
Noord-Amerika (V.S.)
950.000
652.957

Canada

………………
35.000
16.500

Totaal Bietsuiker
?550.000
3.358.52

R i ets u ik e r.
Noord-Amerika.
Louisiana

……………..
175.000
108.f35

Port.orieo

…………….
435.000
433.825
Hawaii-eilanden

……….
527.450 505.500

.Cuba

…………………..
4.000.000
3.730.077

St.

Croix

……………..
s.000
12.400

B r i tach-West-Ind i ë.
Trinidad

………………
60.000
58.416

Barbados

………………
50.000 50.000

Jamaïca

………………
45.000
46.875

Antigua

………………
13.500
15.540

St.

Kitts

………………
8.000 10.036

Andere eilanden

……….
10.000
5.651

F r a n s ch-West-Indië.
Martinique

……………..
20.000 22.000

Guadeloupe

…………….
25.000 31.000

San

Domingo

…………
189.000
175.736

Haïti

………………..
5.000
5.000

Mexico

………………
100.000 .
92.000

o
entr aal-Ame ri k a.
–
Guatemala

…………….
15.000
I5.000
–

Overig Centraal-Amerika
20.000 20.000

Zuid-Amerika.
Démerara

…………….
100.000
96.000

Suriname

…………….
12.000
12.000

Venezuela (uitvoer)
20.000
18.004

Ecuador

………………
8.000 7.000

Peru

………………..
350.000
350.000

Ar7enin.ië

……………..
225.000
292.115

Brzilië

:……………..
300.000 177.150

Totaal in Amerika
6.717.900
–
6.289.356

Azie.
3.000.000
3.049.157

Java

………………..
1.515.000 1.335.763

Formosa eri Japan
350.000 286.482
Philippijnen

…………..
300.000 200.000

Totaal

in

Azië

……..
1Ï5.000
4.871.402

1920121
1910/20
ton
to’

Au st rai i ë

…………..
175.000 175.000

Fidji-eilanden

…………
60.000 60.000

Tot. in Australië en Polinesië
235.000
235.000

Afrika.
Egypte

………………
80.000 90.000

Mauritius

…………….
240.000 235.490

Réu.nion

………………
40.000
40.000

Natal

………………..
160.000
150.000

Mozambique

…………..-
40.000
35.000

Totaal in Afrika
560.000
550.490

E u
r opa.
Spanje

………………..
5.000 6.048

Totale Riietsuikerproductie
iT82.900
11.952.296

Totale

Wereidsuikerproductie. . 17.232.900
15.310.824

Do wereldoogat wordt door Willet & Gray dus

ongeveer

2

miljoen

tons hooger
geraamd dan de

voorafgaande, die zeer klein
geweest is.
In 1914/15

bedroeg de wereldoogst 18.500.000 tons.

Uitvoer van, suiker uit Java in
–
de

j a r e n
1 9 1 7-1 9 1.9.
– Het onlangs verschenen
Verslag omtrent Handel, Nijverheid en Landbouw van

Nederlandsch-Indië gedurende
1919,
Publicatie van

de afdeeling Handel 1920 No. 1, bevat verslagen in-
zake de verschillende branches van den Producten-

handel, den Invoerhandel, de Nijverheid en den Land-
bouw en verder een Sheepvaartoverzicht. Verder vin-

den hier nog vermelding een tweetal kaarten, resp.
aangevende de geregelde Nederlandsche en Ned.-Ind.

sc
heepvaartverbindingen in Midden- en Oost-Azië en de nationale wei.eldsoheepvaartverbindiugen van Ne-

derlandsch-Indië.
Een belangwekkend overzicht van den suikeruitvoer
uit Java in de jaren 1917-1919 wordt hieronder

overgenomen:

iloofdsuiker.

Hoeveelheid (in 1000 K.G.)

Bestemmingen.
1917
1918
1919

Nederland en order..
6
–
22.386
Gr.-Brittanuië en, order
302.225
75.063
212.624

Frankrijk en order ….
24.442
33M32
80.975

Italë en order
–
2.987
23.431

Noorwegen en order
20.034
17.709
81.222

Spanje en order
–
11.715

–
.

–
6.953

–
–
5053
Zwitserland ………..

Zweden ….

………
–
5.483
13.004
België

……………

Griekenland en order
.
8.138 9.159
15.619

Turkije en order
–
–
25.160

Roemenië …………
5.347

Canada (Vancouver)
–
20.784
10.826

Port
Said en order
11.265
18.074 140.392

10.385
34.410
2.0.111

•Bombay …………..
69 875 67.270 89.037 204.537
227.240 213.350

Karachi …………..
38.421
78.160 40.889

Colombo en order .. .
2.707
915
9.676

4.160 618
1.967

2.951
2.671 3.540

Overige Br.-Ind. havens
176
–
–
17.953 11.620
6.094

Singapore en order

…..-

181.114
184.979
.

89.641

Egypte (Suez) …………

Siam

en order ……..
25.409
769
51

Calcutta

……………

142.005

….

296.74&
206.708

870

….

3.616
692

Madras ………………
Rangoon

…………….

1.056
6.445
1.020

Penang ………………

27.534 97.982
107.051

Kobeen order

…

30.526 156.414
111.378

Hongkong …………..
Amoy

……………….

Overige Japinsche op-

Shanghai

……………
Itioji

en

order ……….

tiehestenimingen . . . .
15.182 110.0881)
145.816
1
)

Melbourne en order

.
8.831
–
58.530

Adetaide en order.. .
7.946
–

3.052
48.55

Ov.rigeAustr.optiebeSt
4.334
3 322
7.247

Nant

elders ………..
4 557
35.252
2,5623

Totaal.,………..
1.166.439
1.504.48.0
1.841.713

1)
Waaronder Formosa.

15 December 1920

ECONOMISCHSTATISTSCHE BERICHTEN

1097

Zaksuiker en )I!elassesujker.

ioeveelheul (in 1000 K.G.)
Bestemmingen.

1917
1918 1919

Britsch-Incljë
1 009
–
2.968
14.3’8
30007
13.936
L57
3.171
24

Hrickoiig

………..
Sbai’ghai

………….

509
–
2260
JH1)HdI

……………
Naar

elders ………..
257
797
531

Totaal ………17.090

33.97519969

Melasse (vloeib are en verli arde).

Hoeveelheid (in loon 1,G)
Bestemmingen.

1917
1918 1919

– .
–
–
516
1.957
–
6.294

Europa …………….
Canada …………….

C.ilcutta

………….
14 849
55 747

B’unhay

……………

302
–
1.905
216
–
–

Cudalore

…………..
48
..625

927
–
–
75
458
491

Karachi

…………..

Overige Br’fnd. havens
–
–
1.349

Madr,is ……………..
Raiigoon

……………

Pondicherry ……….
622
–
779
147
432
Sii’gapore
1.858

….

3.737
2.110

Penaig ……………..

10.260 14.426
30 725
Bsigk. k

………….
Hongkong …………
12.209

…

240
31.399
China
.

1.453
Japan
–
–

278
251
223
A
,
stralië

…………..
Naar. elders
27
–
–

Totaal ………
78.795

1
34.108

J
132.697

Deze statistieken foo,ten duidelijk aan, hoe in 1919 vooral
de uitvoer van suiker i aar Europa is toegenorne.; Scan.
dinavi

en Frankrijk varen zeer goede. afnemers van
hoofdsuiikers, terwijl ook AuatraI

een flinke hoeveelheid
betrok. De uitvoer naar Japan is gestegen, die naar Britsch-
Iudië ging eelligszins achteruit.

MAANDCIJFERS.

RIJ KSPOSTSPAAH BANK.

OCTOBER
1918
1919
1920

f

8330.140f
1I067.58s
f

9.982.682
rertigbetalingen

..
,,

8.149.003
11.57727
,,

11.242.528

Inlagen

………..

Tegoed der inleggers
op
ultimo ………..
229.716.714 260.463.474 ,, 266.603.900
Nom. bedr. der uitst.
staat.sschuldboekjes

,

31.643.600
36.463.200
,,

41.622.500
Spaarbankboekjes:
op ultimo ……….

Aantal nieuw uit.
gegeven
10.930
12.392
10.127
Aantal

geheel

af-
betaald
5.639
7.635
8.459
Aantal

uitstaande op ultiwo
1.808.246 1.881.552
1.909.881

POSTOHEQUE EN GIRODIENT.

October 1919

October 1920

Aantal
I
Bedrag
11
Aantal

Bedrag

Aantal rekening.
houders

op

u°.
18.799
–
29.787
–
Aantal rekenin-
19.404
–
.
30.900
–
Stortingen …..
42752.1379
168.667
70.982.33l

gen

op u°……..

Overschrijvingen
55.372
I01.956.906
85542
I64.6I0.243
Afschrijvingen

.

10
.0.027

6.453
29.767.136
79.714
77.7I6.u3 Totaal tegoed reke
ningboudera op u°
–
169.915.924
–
91 864.267

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.
00
0
beteekerit: Cijfers nog niet ontvangen.

CELDKOERSEN.

BANK I)IN(‘.ONTO’S.

‘7ed rDisc. Wissels. ij
1Juli ’15
ZweedsRksbk

16Spt. i26
Bk

Bel.BinnEff. .5
19oct
’20 Bk.v.Noorw6-6
1bec. ’19
t.’yrscli.i&i
H.C.
6
15Oct. 20
/.wits. Nat. Bk.
S 21 Aug.’19 Bk. van Engelaiid 7
16Apr.’20
Belg. Nat. Bk.
64 28Apr.’20
Duitsche l4ijksbk.
s
231ec. ’14
Bank
v.
Spanje 6
4Nov.’20
Bk. van Frankrijk 6
821pr.’ 2(1
Bank
v.
Italië. 6
20.11ei ’20
Oostenr. Hong. Bk. 5
12Apr. ‘1.5 F.
Res.Bk.N.Y. 6-7
4Juni’20
Nat. Bk. v. Deuem. 7
19Apr.’20
,Javasche Bank 3
1Aug.’09

OP!-:N MAR)T

Data
Amsterdam

°art.

pr

disconto

I

gatie
Londen
Part.

I
disconto

Berlijn
Part.
disconto

Part
Part.
disc.

N, York
Ca11.
moneu

11

Dec.

’20’3/-
7/
4 Vi
68/
4-
1
lt
–
6-7

1)
6

11
D.
’20 3
21
,
7
/b
4
,
,-
6
6/-
4_1/
–
6 7
29 N.-4
D.
1
2u 4

.
5
451/
6/3

2/4

4_1/6
6-7
22-27 N.

2′

3
‘Ie
–
7
/s
3,,-4
6/
4_0/
–
6
7
8-13
9.
’19
1
4
‘Is

I&
3°l-5
4
_
Il
5’I,.1
2
9-14
D.

1
83
‘j_ 1
3 ll_.4
l/
_
i
/
4-5/
–
5
/i

6
10-24Juli’14
3
1
l-
3
1
..
.
_
2
,.
2
2
1
16-‘1,
2
0
l
1i2’i,

WISSEl KOERSEN

Wt
–
.SEL11Aiiç.

De wisselmarkt opende deze week flauw. Londen daalde
van 11.41 tot 11.33 ; Parijs van 19.75 tot 19.30; Brussel
van 20.85 tot 2045. In het verdere verloop der week bie.
ven Parijs en Brussel prijshoudend, enkele dagen zelfs eer-
der beter. Londen bleef daarentegen steeds aangeboden en
alleen Zaterdag iets hooger. Ook Berlijn was aanvankelijk
aanaienlijk lager. Een verdere inzinking had echter niet plaats en over het algemeen werd het aangebodene snel
opgenomen. Weenen wederom lager ca. 0,95, hoewel aanvien-
lijk bven pariteit met de koersen die uit Weenen zelf ge-
meld werden. Doflars aanvankelijk vaster, later weder terug-
loopend. Zwitserland langzam ci
erhand
terugloopen ca. .50.70,
dus nog steeds aanzienlijk boven de golidpariteit. Spanje
weder flauw. Daarentegen Pesos weder vaster, ca. 1.16. De
grootste beweging was er in Skandinavië, vooral Kopen.
hagen en Christiania. Aanvankelijk sterk opioopend en zon-
der eenig aanbod, daarna zonder eenige verklaarhare oor-
zaak sterk terugloopend en bijna niet te plaatsen. Indië
weder vaster, 101.

KOFBSFN IN NFrnrP1 Ai1′(

D ata
Londen
Parijs
–

.
Berlijn
.
Weenen
Brussel
•)
New
Yo,k’)

6 Dec. 1920..
11.38
19.45
4.40
1.-
2065
3.204
7

1920..
1
L3ij
19.35
4.37
097
20.42
3.7
5
/
8

,,

1920.
.
11.33
.19 47
4.45
)1.97
21.57
328
9

,,

1920.
.
I1.30
19.25
447
i
0.9
20.35
3.$’/
10

,,

1920.
.
11.28
19.20
4.40
0:95
2027
3.26’i
11

1920..
11.30 19.25
4.47k 0.95
–
Langste d.
w.
1
1
11.27
19.1(4
4.15
090
20.20
.26
1
3.2
Eloogste

..
11.41
19.75
4.55
1.05
20.$5
9
4

Dec.
1920..
11.41
19.82,
.65
1.02
’20.!’7+
3.27
27Nov.1920..
11.45
20.-
4.77k
L-
3
20.90
3.27*
Juntpariteit
12.104
48-
59.26
50.41
48-
2.4sl
fl’ft?eVfl.m

)
Noleeripg
‘. Rnt’erdsm.
2) Particuliere or’pave. 2) Noteering van 3Dec.
1920.
8) Idem van 26 Nov 1920.

D t
a a
Stock.
holm’
Kopen.
hagen
Chris.
liania
1
Zwitzer.
landS,
Spanje
Balavia
2
telegrafisch

6 Dec.
1920
63.75
4640
46.20
51.22,
42.50
101
7

,,

1920
133340
47-
46.3
t
51.10
42.30
1)l
8

1920
63.35
4725
47.20
51-
42.-
101
9

,,

1920
6330
4925
48.50
51′ 75
41.90
101
10

,,

120
6320
48.10
48-
50.67
41.75
lol
11

,,

1920
633»
47.95
47.75
50.60
41.75
101
L’ste d.
w.’)
63.10
45.5))
45.50 0
60
4(51)
101
R’ete

,.,,

”
1i3.75
49-
46.50
51.25
42.75
lol
4 Dec. 1920
6345
45.90
45.60
51.22
42.75
9P

100
27
Nov.
1020
63.30
44.49 44.40
51.35
42.90
69-1U0
vfuitpariteit
1
C6.67
66.67

I

66.67
4.
11)0
–

. , rnrnCUI
,
eye flDgV0.

1098

ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN – 15 December 1920

KOERSEN TE NEW YORK.

Cable Land.
1
ZiclilParijs Zicht Berlijn Zicht Amsterd.
Data

1
(in ,’/ per £) (in
ds.
per S)1(in ci. p.4Rm.)
1
(in eis.
P.
gId.)

11 Dec. .. 1920
3.45.75
5.85

–
nom.

Laagste d. week
3.44.50
5.85
Dom.

Hoogste,,

,,
3.45.87
5.90
nom.

4

Dec..
.
1920
3.46.75
5.97
nOn!.

27 Nov… 1920
3.50.-
6.12
nom.

Muntpariteit..
4.86.67
518’4
951/
s

40
3
11s

TTi’ 7(‘T
r
I
VXrnP.
PT,A ATSEN OP LONDEN.

Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden
27 Nov.
1920
4 Dec.
1920
6-11 Dec. 1920
Laagste Hoogste
1

II Dec.
1920

Alexandri..
Piast. P. I
977/je
97e1to
97
7
/is
97
7
/i6
97
1
/18

B. Aires°)..
d. P.
$
58
1
!2
54
0)
54e/s
56
55
1
/4

Calcutta
. . . .
£
P. rup.
116°/s
115
1
/8
114
7
/s
1(5
1
‘/io
1/4
18
11

Hongkong ..
Id. p.
$
3/8
1
/1
3/4
11
/to
2111
314
7
/s
2/1P/v

Lissabon….
d. per Mii.
71/2
781
4

7
8
7
1
/

Madrid

….
Peset. p.
£
26.55 26.82 26.60 27.20
26.80

OMontevideol
d. per
$ 513141)
537/8
53
1
/2
56
56
1
/4

Montreal….
$
per
£
3.98
3.96
1
1s
3.95
4.02
3.99

R.d.Janeiro.
d. per Mii.
ll/s
11°/2
11/16
11°/8 11
5
/1(

Lires p.
£
94.50
97.-
96.50 99.00
98.75

Shanghai

. .
£
p. taei
4/10
1
/s
4/5
1
/s
31101!2
4155/4

3110
Rome

…….

Singapore ..
id. p.
$
2/3’°/io 2/3°’/ss
213
11
/82
213
51
1,2
2/311/
ti

eValparaiso..
d. p. peso
9
15
1
2

911/1

0)
9
15
/1e
10
10
1
/8

Yokohama
..
£
per yen
2/101/
4

2110?g
2/10
8
/8 3/4
2/10?

• Kner.en
der
voorafgaande
dagen.
t)
t
olegrahach tranotero.
1)
idem van 26
November.
8)
idem van 3
December.

NOTEERING VAN
ZILVER.

Noteering te Londen te New York

11
Dec.
1920 ……..

40°/,
61
5
/

4

,,
1920 ……..

441/
4

69

27
Nov.
1920 ……..

49’/&
78

20

,,
1920……..49
75

13 Dec.
1919 ……..

78°/t
131
1
/2

14 Dec.
1918 ……..

48/jo
101
1
/8

20
juli
1814 ……… 24°/io
64
1
/8

• °

NEDERLANDSCHE BANK.

Verkorte Balans op 13 December 1920.
Activa.

Blnnenl.Wis-(H.-bk.
f
69.827.837,781/2
sels, Prom., B.-bk. ,, 6 102.135,7 t’!,
enz,
in disc.! Ag.sch. ,,103.043.821,63 , 178.973.795,13

Papier
o.
h. Buitenl. in disconto
……..
.-

Idem eigen portef..
f
54.680.488,-
Af :Verkochtmaar voor
debk.nognietafgel.,,

–
54.680.488,-
Beleeningen
(H.-bk.

(102.901.214,50
mcl.
vrsch.
B.-bk.

,,
18.765.701,59
Ag.sch. ,,135.756.559,57 op
f257.423.475,66

Op
Effecten

……(251.404.475,66

Op
Goederen en Spec.
,,

6.019.000,-
257.423.475,66

Voorschotten a. h. Rijk
…………….

..
14.732.729,45
°

Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……
f
56.219.790r
Muntnsat., Goud
..
,,579.921.066,39

f636.140.856,39
Munt,
Zilver,
enz,
•

,,
20.551.583,81
Muntinat. Zilver
..
,

–
656.692.440,20
Effecten
Bel.v. h. Res.fonds..

f

4.527.788,621/1
id.
van
I/s
v.
h. kapit.
,,

3.836.107,371!1
8.363.846,-

Geb.enMeub. der Bank
…………….,,
3.594.000,-

Diverse rekeningen
………………,,
22.063.872,88

f1.196.524.647,32

Passiva.
Kapitaal ………………………
f

20.000.000,

Reservefonds …………………..,

5.000.000
1
–

Bankbiljetten in omloop ………… ,, 1.074.396,100,-
Bankassignatiën in omloop ……….
..2.342.991,91

Rek.-Cour. ‘ Het Rijk f –
saldo’s: J Anderen ,, 77.322.786,87
77.322.786,87

Diverse rekeningen ……………….,,

17.482.768,84

(1.196.524.647,32

NED. BANK 13 December 1920
(vervolg).

Beschikb.ar metaalsaido.
.°. .°.° ……
f
425.084.499,1216

Op de
basis van
‘/t
metaaldekking….
,, 194.272.123,42

Minder bedrag aan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is .. ,, 2.125.422.495,-

Verschillen metdenvorigen weekstaat:.
Meer

Minder
Disconto’s …………….

4.701.248,71

Buitenlandsche wissels ….
..1.644.2 16,-

Beleeningen

5.980.371,01

Goud . ……… ………..

35,-

Zilver ………………..2
2
5.
722
,
38
‘!
,

Bankbiljetten

6.667.985,-

Part. Rek.-Crt. saldo’s …. 2.911.100,89°/s

Voornaamsteposten in duizenden guldens.

B k

Andere
Data

Goud

Zilver

an

opeischl’are
ijetten

schulden

13 Dec: 1920 ….- 636.141 20.552 1.074.396

79.686

6

,.

1920 …. 636.141

20.326 1.081.064

75.870

29 Nov. 1920 . .°. 636.141 20.171 1.078.032

90.169

22

,,

1920 …. 636.141

19.937 1.063.063

96.350

15

1920 …. 636.141

19.615 1.084.441

94.171

13 Dec. 1919 …. 637.320
°

7.268 1.036.953 110.997

14 Dec. 1918 …. 690.723

8.139 1.059.603

82.497

25 juli 1914 .. .

162.114
1
8.228
1
310.437

6.198

Hiervan

°
Beschtk-

Dek.
Totaal Data

bedrag

.cnatetst-

eIee.

oor

eings-
promessen

ningen

Metaal.

percen-
aisconto
5

.
ree istree

sa,ao

tage

13 Dec. 1920
178.974

40.000

257.423 425.084
°
57

6

1920
,,
174.273

37.000 263.384
424.284
57

29Nov. 1920
182.935°

47.000
264.131

.
421.877
56

22

1920
175.611

42.000 262.920
423.400
57

15

1920
171.859

39.000

278.056
419.238

.
56

13 Dec. 1919
157.615.

80.500

263.977
414.104
56

14 Dec. 1918
219.221

146.800

134.3
.
86
470.144
61

25
juli
1914
67.947

14.300
61.686
43.521
1
)
75

‘) Op
de
basis van
‘f

metseldekkins.

Uit de bekendmaking van den M i n i s t
e r v a n Finan-

ciën
blijkt,
dat uitetonden
op:

1
6 Dec. 1920

1
13 Dec. 1920

Aan schatkistpromessen
-f
383.810.000,-
f
388.810.000,

waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst

37.000.000,- ,, 40.000.000,-

Aan schatkistbiljetten

,, 28.035.000,- ,, 28.035.000,-
Aan zilverbons ………., 52.356.562,75 ,, 51.825.317,75

JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrokken
cijfers der laatste weken zijn telegraphisch_ontvangen.

Data
Goud Zilver
B k
btl°1t en
je

Andere
opeischb.
schulden

27 Nov.
1920
548.000

20

,,

1920
580.500

13

,,

1920 ……
ee
eeC
591.500
370.883
220.592
30

Oct.

1920
……
8.450

16

1920 ……
,,-
226.969
7.974
371.763 248.047

9

1920
……
22’3.5
°
46
7.754
366.028
211.635

22
.5.160

…

223.903
7.583
358.259 218.877

29
Nov.
1919 ……
168.723

.

3.063
307.864
102.027
2

,,

1920…….

104.729
14.694
192.493
96.657
30
Nov.
1918…….

25
juli

1914 ……
22.057 31.907
110.172
1

12.634

Wissels,

Diverse
Data

Dts

buiten

8dec-

reke

baar

kings-

betaalbaar

ningen ij

saldo°

tage
conto’s

N.-Ind.

ningen

metaal- percen-

27 Nov.1920

288.000

ee. 122.250

20 ,, 1920

324.500

117.000

13 ,, 1920

339.000

C
115.000 ee.

30Oct. 1920 2
°
8 29.849 136.188 36.141 115.435

39

16 ,, 1920 29.584 32.207 146.961 36.985 115.108

38

9 ,, 1920 29.628 34.387 139.248 25.953 115.942.

40

2 ,, 1920 29.276 34.690 138.544 23.405 116.210

40

29Nov.1919 15.300 15.260 170.045 48.758 90.034

42

30 Nov.1918 8.772 17.778 82.115 17.994 61.893

41

25 Juli 1914 7.2591 6.3961 47.934

2.228

4.8421 44

i) Sluitpost der activa.

1) Op de bui, van
‘Is
metasidekkina.

15 December 1920

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1099

DE SURINAAMSCHE BANK.

Voornaamste voeten in duizenden Lruldens.

Data
Metaal
Circulatle
Andere
opelschb.
schulden
Disconto’s’1
Dlv. reke.
ningen’)

30 Oct.

1920 ..
1.053
2.171
721
1.727
480
23

,,

1920

..
1.053 1.025
897
1.805
483
16

1920

..
1.052
2.067
898 1.804 572
9

1920

..
1.053
2.137
852 1.812
641

1 Nov.

1919 ..
1.058
1.658
1.220
1.537
497
2 Nov.

1918 ..
906
1.631 1.203 1.267 156

25 Juli

1914 ..
645
1.100
560.
735 396

‘)
Sluitpost der activa.

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden pond sterling.

Currenci, Notes.
Data

Metaal

Circulaile

Bedrag
t
Goudd. 1
Gov. Sec.

8 Dec. 1920 125.878 130.411 354.298 28.500 323.394
1

1920 124.991 130.482 351.104 28.500 321.114
24

1920 124.113 127.965 349.284 28.500 318.461
17

1920 123.719 127.569 350.423 28.500 319.344

10 Dec. 1919

91.660

88.581 343.293 28.500 324.533
11 Dec. 1918

77.730

67.508 305.085 28.500 285.633

22 Juli 1914 40.164 29.317

–

–

–

•

Data
Cm,.
Sec.
Other
Sec.
I

Public
Depos.
Other
Depos.
Re.
serve
Dek-
kings-

8 Dec. ’20
80.708 71.280
22.424
126.483 13.916
9,34
1

’20 93.896
75.353 21.651
142.685
12.959
7,90
24

,,

’20
52.401 74.107 17.989
105.315
14.598
11,83
17

,,

’20
63.786 75.166
19.509
116.279
14.600
10,75

10 Dec. ’19
77.205
77.074 20.174
137.694
21.526
13,63
11 Dec. ’18
73.685 95.901
27.418 152.999 28.672
15,89

22 Juli ’14
11.005
83.633 13.735
42.185
29.297
5
2
1
1s

1)
Verhouding tusichen Reserve
en Depoeita.

DUITSCHE RIJKSBANK.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-
kassenscheine, in duizenden Mark.

ata
etaa
Daarvan
Goud
Kassen,
schetne
Circu.
I

latle
Dek.
lng.)

30 Nov. ’20
1.097.935
1.091.648
20.362.563 64.284.419
38
23

’20
1.098.709 1.091.653
19.953.307 62.592.893
34
15

,,

’20
1.098.504 1.091.653
20.812.620
63.104.938
35
6

’20
1.098.370
1.091.658 20.160.071 63.600.113
33

29 Nov. ’19
1.111.848
1.090.519
9.741.397
31.905.815
84
30 Nov. ’18
2.328.438
2.308.358
4.004.966
18.609.873
34

23 Juli

’14
1.691.398 1.356.857 65.479 1.890.895
93
,)
Dekking
der circulatie door metaal en Kasaenscheine.

Data
Wissels
Rek. Crt.
Darlehenskassensc/ie inc
Totaal
In kas hij de
uitgegeven
Reichsbank

30 Nov. 1920
55.574.647
17.339.931 32.806.400
20.315.600
23

1920
49.782.289
13.107.372 32.407.600
19.904.600
15

,,

1920
52.558.944 16.697.864
33.528.100 20.761.900
6

1920
49.779.073 13.292.389
33.136.900 20.160.100
29 Nov. 1919
34.266.286
11.137.577 22.646.700
9.711.700
30 Nov. 1918
22.133.458 10.632.995
14.112.300
4.001.800
23 Juli

1914
750.892 948.964
1

–
–

OOSTENRIJKSCH-HONGAARSCHE BANK.

Voornaamste oosten in duizenden Kronen.
Metaal. en
bulten!.
goudwissel,
I

Disc, en
heleeningen
tr
Data
1 Bijz. schyld

1
en Hongarije

1

Bank.

biljetten
1
Rek

Cr1
saldi

15Nov.’20
9325.730
37.782.521
32.954.000
74.121.378
9.497.833
31Oct.’20J
321.121
$6.474.610
32.954.000 72.902.605 9.930.245
7Feb.’201
290.428 19.251.400
32.954.000 56.994.022 6.057.646
31Jan.’201
291.083 19.162.543 32.954.000 56.772.802 6.220.536

15Nov.’191
325.097 14.742.052 32.954.000
50.582.59517.235.850
23
.Tuli’
14
1
1
.
589
.
267

954.356
–

1
2.159.7591
291.270
waarvan 222.669 goud. 46398 buitenlandache
goudwiesela en 56.463
munt en muntmateriaal Zilver.

BANK VAN FRANKRIJK.

Voornaamste posten in duizenden franc.

Data
Goud
Waarvan
In het
Buitenland
Zilver
Te goed
in het
Buitenland

Bul t.gcw.
voorsch.
old. Staat

9 Dec.’20
5.498.063
1.948.367
265.589 598.210 26.600.000
2

,,

’20
5.495.109
1,948.367
259.212
596.604
26.600.000
25Nov.’20
5.491.697 1.948.367
264.856 599.212 26.600.000
18

,,

’20
5.499.877
1.948.367
268.915
601.355 26.600.000

11 Dec.’19
5.577.647
1.978.278
276.308
836.593 26.100.000
12Dec.’18
5.471.383
2.037.108
819.373
1.319.824
t
6.300.000

23 Juli ’14
4.104.390
–
639.620
–
–

tj

Wissels
Ultgc.
stelde
Wissels
Belee.
ning
I
Bankbil.
jetten
Rek. Crt.
Parti.
1

culieren

Rek.
Cri.
Staat

3.337.909
418.049
2.163.836
37.920.306 3.863.326
152.881
,
3.455.111
423.184
2.026.006
38.573.306 3.921.866
110.510
‘
3.279.519
428.003
2.018.453
38.306.733
3.639.893
287.335
3.226.915
437.145
2.054.705 39.256.257
3.804.150
37.351

1.114.619
635.900
1.385.146
37.677.945
3.053.251
94.195
933.788
1.035.584
1.196.652
29.028.387
2.388.093
227.852

11-641-0801

–
769.400
5.911.9101
942.5701400.590

BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.

Voornaamste posten in duizenden trance.

t Metaal
Beleen.
Beleen.

BInn.
mci.
buiten!.
van
buiten1.
van

wissels
prom. d.

en

I

I

Cr
Data
Circu.
lailç
1

Rek
1
saldi
vorder.
provinc

heleen.
portie.

9 Dec.’20
823.122
84.653
480 0001759.176
5.965.604 1.048.814
2

,,

’20 336.619
84.653
480.0001773.25h15.93L62l
1.015.241
25Nov.’20
350.752 84.653
480.0001764.184
5.845.802
1.1181.964
18

,,

’20
350.964
4.653 480.000
730.513
5.826.628 951.919
11Dec.’19
349.931
84.955
480
.
000
1
394
.
09
71
4
.713.734
2.002.582
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERiKA

FEDERAL RESERVE BANKS.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Data
Goudvoorraad
Zilver
etc.

F.R.
Notes in
clrcu-
Totaal
Dekking
In het
_______________
bedrag
F. R. Notes
buttenl.
latie

12 Nov. ’20
2.008.678 1.352.545
77.244
171.333
3.328.985
5

,,

’20
2.001.673 1.331.473
77.514
168.056
3.354.180
29 Oct.

’20
2.003.390
1.347.622
74.688
164.718
3.351.303
22

,,

’20
1.994.611
1.363.663
80.441
162.659
3.356.199

14 Nov. ’19
2.133.260
1.298.405
146.176
66.846
2.808.456
15 Nov.
‘181
2.056.777
1.241.536
6.8291
53.03912.562.517

ata
133e,
Totaal
Deposito’s
Gestort
Kapitaal

Algem.
Dek.
kings.
perc.
1)

Percent. Goud.
dekking
circul.
2)

12 Nov. ’20
3.072.604 2.447.041
98.847
43,6
47,9
5

,,

’20
3.128.594
2.482.883
97.824 43,0
47,0
29 Oct.

’20
3.099.672 2.417.529 97.753
43,1
47,2
22

,,

’20
3.049.948 2.450.065
97.692
43,3
47,3

14 Nov. ’19
2.595.271
2.881.832
86.769
47,1
55,2
15 Nov. ’18
2.175.685
2.383.462
79.903 49,9 59,8
1)
Verhouding
tueechen: den totalen goudvoorraad. Zilver etc., en de
opeiechbare
echulden:
F R. Notes en netto
depoeito’s.
8)
Na aftrek
van 35 pCt. der totale
dekkingsmiddelen
als
dekking
voor
de
netto
depooito’a.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
•

FED. RES. STELSEL.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Data
Aantal
1

Totaal
uitgezette
1
Reserve
bij de
Totaal
Waarvan
time
banken
1

gelden en
beleggingen
F. R. bank,
dgposito’s
a’epostt,

5Nov.’20
823
16.952.336 1.335.235
14.057.981
2.816.595
29 Oct. ’20
823
17.017.416 1.365.222
14.051.625
2.805.247
22

’20
823
17.101.060
1.
9
33.216
14.469.628
2.814.559
15

,,

’20
822
17.188.604 1.384.680
14.255.542
2.796.176

7Nov.’19
783
13.584.626
1.461.741 13.824.254
2.209.167
8 Nov. ‘181
751
13.903.0151
1.267.856112.025.9891
1.450.985

Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht gege-
ven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

.1 100.

ECONOMISCH
–
STATISTISCHE BERICHTEN

15 December 1920

EFFECTENgLJRZE1I.

Amsterdam, 13 December 1920.T

Er is gedurende de afgeloopen dagen absoluut geen vr-
aiidering ten gunste gekomen in den toestand der buite-
en binnenlandsche beurzen. De geweldige onzekerheid, waarin de economische positie der wereld zich bevindt,
heeft een zwaren druk gelegd op het zakenleven en bijna
even plotseling en onvoorzien als de stijging van de waar-
de van verschillende goederen in zijn werk is gegaan tij-
ddns de eerste jaren van den oorlog, is thans de reacte
ingetreden, die met één slag somtijds verliezen’ te vooç-
schijn roept, waar tot voor korten tijd zeer aanmerkelijke
winsten geboekt stonden.
Vooral in de Vereenigde Staten heeft, deze crisis ziqh
sterk doen gelden. De productie van allerlei artikelei,
waaraan Europa dringende behoefte heeft, is daar te lanle
sterk gestimuleerd door de verwachting, dat de oude vere.d
gedurende een reeks van jaren nog afneemster zôu blijvç
»
n
van deze goederen; geen rekening is echter gehouden mt
de omstandigheid, dat de koopkracht, vooral van Centraal-
Europa, zoodanig was geworden, dat alleen het allernood-
zakelijkste in de eerste tijden kon worden gekocht, om daar-
na plaats te maken voor een tijdperk van zich-onthouden,
van afwachten op welke wijze de tijden zouden veranderen.
Ook in ZuidAmerika heeft deze crisis zich voelbaar gemaakt en hier wellicht nog sterker, omdat het hoofdproduct van uit-
voer hier bestaat in graan, waarin de daling buitengewoon
sterk is geweest en niet kan worden geregeld, althans
eenigszins, door stopzetten der productie, sluiting, enz.,
zooals
dit bij de industrie nog altijd mogelijk is. Door ht
nauwe verband, dat de Vereenigde Staten van Noord-Arn?-
riku met de Zuid-Amerikaansche Republieken hebben, ds
de ernstige situatie in eerst genoemd land nog verscherpt,
waardoor o.a. de American International Corporation het
jongste kwartaal-dividend heeft ‘moeten passeeren. Dit divi-
dend was laatstelijk $ 1.20 per kwartaal en per aandeel.
Dit feit, gevoegd bij de stakingen van betaling bij diverse
Amerikaansche bankinstelingen, stelt wel in een zeer
sterk licht den deplorabelen toestand, waarin cle hadel zich
bevindt.
Het spreekt vanzelf, dat dit op de beurs onmiddellijk
voelbaar is gevorden Niet alleen worden de productie- en
exploitatiecijfers dadelij’k gereflecteerd in de koersen van
de verschillende ondernemingen, doch door de zwakke posi-
ties, die in den loop der weken opengekomen zijn, wordt
het jiquidatieproces nog in de hand gewerkt. In de koe
»
r
sea, die hier te lande bekend worden gemaakt, komt dit
verloop niet eens zoo krachtig tot uiting, omdat dit prijzen
zijn» van aandeelen, die zich te onzent nog steeds wel in een zekere populariteit mogen verheugen, doch waarvah het belang voor de beurs te W all s t r e e t slechts uiterst
gering is. Indien men echter de koersen van verschillençle
rubber-, automobiel-, petroleum- en dergelijke ondeinemiii-
gen te New York besohouwt, komt men tot de conclusie,
dat dlaar het mes wel zeer diep gesneden heeft. Dat er hier
ook geen sprake is van een teveel aan productie (evenmin
eis in de eerste oorlogsjaren van een tekort aan vôortbren-
ging, ondanks de toen heerschencle prijs-stijging) kan wor-
den afgeleid, behalve uit de duidelijk zichtbare feiten van
ondervoeding, onderconsumptie, enz. in de Centrale Rijken
van Europa, uit den stand der geldmarkt. Te New York
heerscht een geldruimte, zooals anders in dezen tijd van hdt
jaar nooit voorkomt. Doch waar de credieten zooveel mo-
gelijk worden afgewikkeld en geen vraag naar nieuwe vooj-
sohotten bestaat, behoeft het geen verwonderiiig te wel-ken, dat de .geldmarkt geen teekenen van stroefheid ver-
toont.
Van de hierboven gereleveerde fondsen heeft de daling
zich vooral uitgesproken in petroleumwaardeu en wel spe.
ciaal in aandeelen Koninklijke Petroleum Maatschappij,
hetgeen vermoedelijk moet worden toegeschreven aan de
successen, die deze onderneming in het Mezicaansche
petroleiimgebied heeft behaald, waardoor de nationale petro-
lçumgroep, de Standard Oil, zich benadeeld voelt.
-Op de overige internationale beurzen is het al nidt veél
anders gegaan. De symptomen zijn achten, niet overal ge-
lijk. Te L o n den bijvoorbeeld gaat men bovendien ng
gebukt onder de verschijnselen van een geld-crisis, die ver-
oorzaa,kt is door de eischen, welke de Regeer.ing noodgedwon-
gen aan de Bzeik of Englahd heeft moeten stellej, en Inge-.
volge waarvan geld in de open markt zeer duur is gewor-
den. Bovendien blijkt dit uit de mislukking van tal van
emisties, die tot voor korten tijd een eclatant succes gehad
zouden hebben, b.v. de uitgifte van 8 pOt. obligatiei der
Niger-Company (een onder-afdeeling van de Lever-Zeep-
Maatschappij) en die van verschillende Engelsche Gemeen-

ten. De houding op de beurs is dan ook meer dan lusteloos
en indien er nog zaken worden gedaan, is het aanbod
steeds verre in de meerderheid.
Te P a r ij s is de tendens ook uitermate flauw gebleven,
ondanks de berichten van het welslagen der jongste staats-
leening. De juiste opbrengst is nog wel niet bekend, doch
betrouwbare taxaties noemen een bedrag van ongeveer 30
milliard francs. Afgewacht dient echter te worden, ‘welk
gedeelte van dit inderdaad zeer respectabel bedrag in con-tanten zal worden voldaan, daar de leening voor een groot
deel als consolidatie van schulden op korten termijn heeft
gediend en de schuldbekentenissen van de laatste soort
derhalve in betaling kunnen worden gegeven. Vermoedelijk
zal ook hier, evenals bij vorige gelegenheden, slechts de
kleinere helft in baar geld worden gefourneerd.
Te B e r 1 ij n is eveneens de stemming ongeanimeerd ge-
bleven. Wel waren ook thans veer verschillende buiten-
landsohe soorten gevraagd, in verband met de stijging van
enkele buitenlandsche deviezen, doch de algemeene tendens
was geenszins opgewekt te noemen. Eenige bevreemding wekt dit op het eerste gezicht wel, omdat de ontwikkeling
der wereld-omstandigheden ec vermoedelijk wel toe leiden
zal, Duitschiand een groot crediet toe te staan, waaruit
dan •de benoodigde middelen tot aanschaffing van grond-
stoffen e.d. geput zouden kunnen worden. De algemeene
toestand van onze Oosterburen .zou hierdoor in ieder geval
heel wat gezonder worden, doch waar dit gepaard zou gaan
met een rjzing van het Markniveau en dus de uitvoer-
premie, die in den lagen Markenkoers verscholen is, ver
–
moedelijk vodr een deel
ZOU
worden opgeheven, is men in industrieele en handelskringen niet eens unaniem voor het tot stand komen van een dergelijk crediet te vinden, tenzij
dit langs zeer geleideljken weg zou kunnen geschieden,
zoodat men gelegenheid tot aanpassing zou kunnen heb-
ben. Ook de uitlatingen van president Ha.venstein, hier ter
plaatse reeds gereleveerd, hebben doorgewerkt, om de ten
dens verder onbehagelijk te maken.
Het behoeft waarlijk geen verwondering te wekken, dat onder deze omstandigheden aan on ze beurs de stemming
uiterst nerveus en angstig is geweest. Het is typeereud,
dat de banken en comrnissiehuizeu zoo goed als geen koop-
orders meer boeken, doch dat aan den anderen kant de ver-
Izoopdrang niet overwegend sterk is. Doch zelfs deze gerin-
ge verkoopdrang is voldoende geweest, om op sommige
dagen de markt totaal te demoraliseeren en om de koersen
met twintigtallen procenten tegelijk te doen reageeren. Van
staatsfondsen
behoeft hier niet te worden gerept, omdat deze
bijna nooit een voorwerp van speculatie zijn, afgezien dan
van enkele buitenlandsche soorten, waarin de handel zich
echter meestentijcls. extra muros afspeelt. Ook hierin is
eohter de handel vrijwel tot stilstand gekomen, nu de bui-
tenlandsche
»
koersen geen aanleiding meer geven tot reali-
satie. Van de binnenlandsche staatsschuldbrieven valt niets
bijzonders te releveeren. –

7
Dec. 10Dec.
13
Dec.
Riizingof

5
°Io
Ned.
W. Sch.

1918 82
1
/ao 82
11
/jo 82
9
/1 + ‘/
4»
0
/0

,,

,,

1916
82
8
/

82
1
!:

83
1
!2 +
0/4
4

°
/o ,,

,,

,,

1916
731

73114

73
11
/16 + 8/18
3Y,
0/

,,

,,

,,
»

. . . .

57/8

581/4

58
1
/8 +
8/4

3
0/

,,

,,

,,

. . . .

51

SOijs

51
/ie
4»»
51/

2Y2
0/
Cert. N.
W. S
. ….
42′!,

42/8

43
3
/a +
7/

f,

0/

st-1ndië 1915 …

8681
4

86I

88

+1/4
4
0/,,
Hongarije Goud …

3I/

2’h

214
– 7/
4
0
1 Oostenr. Kronenrente

2Ij

2
1
/8

1
1
/1 –
5

“/o
Rusland
1906
……
9′!,

9′!3

9
1
!3
4Y2
8
/0
Iwangorod Dombr

8
1
!3

5′!,

5′!, – 3
4
,-o,,,
Rusland Cons.
1880

5
1
!,

5
1
/8 . 6

+ 1/

4
0
/0
JiusI. bij llope & Co

6

– 6′!2

6
1
/3 + ‘/,
4
°/o
Servië
1805
……16
8
/
4

17

17

+ ‘/
44
0
/0
China Goud
1898

538/8

53
3
/8

53
8
/
4

O/Jp

1899
……..
58

58

58
4
0/t,
Argentinië Buiteni..

56
15
/,,,
56/8

56
7
!,, –
5

Brazilië
1895
……
59

59

59
5

0

,,

1913 . ..

55

55

55

Zooals gezegd was echter de overige markt buitengewoon
gevoelig en overal in een scherp neerwaartsche richting.
L)e, loop van de prijzen der groothandelsartikelen, vier da-
lende lijn niet te stuiten schijnt, heeft een groote depressie
veroorzaakt. Vooral in
suiker-
en
ru’bberwaarden is
dit tot
uiting gekomen. De enkele bezitters, die op dit niveau vrij-
willig tot veckoop overgingen, vonden slechts tegçnover
zich speculanten, die zich zoo goedkbop mogèlijk wilden
dekken, of koopers, die een zoo lagen prijs wenschten te
besteden, dat hun risico sterk beperkt werd. Hiérbij kwa-
men de gedwongen liquidaties van personen, diie hun positie niet meer konden aanhouden, omdat cle benoodigde surfdui-

15 December 1920

ECONOMISCH-STATIS+ISCHE BERICHTEN

gelden niet gevonden konden worden en, op sommige da-
gen, de angstverkoopen van hen, die ook hier een geld-
crisis meenden te zien aankomen. Hoewel de vrees voor een
dergelijke crisis spoedig geweken was, hielden de liquidaties
overal aan, nog in de hand gewerkt door geruchten omtrent.
aanstaande faillissementen van groote huizen. Aan dit laat-ste werd echter in serieuze kringen weinig waarde gehecht,
omdat dergelijke geruchten altijd de ronde doen, zoodra de
markt slechts eenigen tijd achtereen een ‘dalende tendens
te aanschouwen ‘geeft.
In het midden van de achter ons liggende week was er
even een lichte verbetering te onderscheiden, die echter
al zeer spoedig plaats heeft gemaakt voor een hernieuwde
reactie. Op den laatsten dag der beursweek nam de daling den vorm eener ddbacle aan. En nog komt niet a,les in de
noteeringen ‘tot uitidg. Er zijn namelijk verschillende fond-
sen, die totaal onverkoopbaar zijn en waarvan de oude
noteeringen geen maatstaf voor de waarde van het oogen-
blik meer vormen. De reactie kan dus nog scherper vormen
aannemen, doch als tegenwicht moet hier worden genoemd,
dat er een stemming van solidariteit bestaat, vrijwel over
de gansche beurs, zoodat de crisis niet willens en weteis
zal worden verscherpt.
Ook thans heeft het geen nut iedere rubriek afzonderlijk
te bespreken, omdat alle van den geweldigen druk ‘te lijden
hebben gehad. Een blik op de koerslijstjes bewijst dit vol-
doende.

7 Dec.

Amsterdamsche Bank

….
177
Ned.}landel-Mij. cert.v.aand.
181
Rotterd. Baukvereeniging.
.
129
Amst. Su perfosfaatfabriek..
120
1
/3
Van Berkel’s Patent ……
98
Insulinde Oliefabriek

….
95
Jurgens’ Ver. Fabr. pr.aand.
89′!,
Ned. Scheepsbouw-Mij

….
94
Philips’ Gloeilampenfabriek
521
B. S. Stokvis
&
Zonen ….
580
Vercenigde Blikfabrieken..
1 I5’/
Compania MercantilArgent.
178
Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
228
Handelsver. Amsterdam

..
529
1
!2
Holl. Transatl. Handeisver.
–
60
Liude Teves
&
Stokvis ….
129
VanNierop&Co’sllandel.Mij.
97
Tels
&
Co’s Handel-Mij ….
88
Gecons. 1-bIl. Petroleum-Mij.
247
1
!,
Kon. Petroleum-Mij .

……
631
Orion

Petroleum-Mij …….
60
Steaua flornana Petr.-Mij…
155
Amsterdam-Rubber-Mij. ….
146′!, Nederl.-llubber-Mij.

…….
751/t
Oost-Java-Rubber-Mij…..
215

7 Dec.
10Dec. 13Dec.
Rijzingof

Deli-Maatschappij

……..
467!,
473
1
!,
449
1
!,
–
iS
Melin-‘l’abak-M;iatsch,ippjj.
277
294
270
–
7
Senembah-Maatsc’happij ….
575
605
565
–
10

&hecpvaartwaa.rden:

7 Dec.
10 Dec.
13 Dec.
Rijzingof

Holland-Amerika-Lijn

….
285
275
255
–
30
11

,,

,,gem.eig.
270
1
!,
261
249
-21′!,
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij.

.
185
185 185
11)11. Alg. Atl. Stoomv.-Mij.
40
40 40
Hollandsche Stoomboot-Mij.
114/
4

120
120
+
5’/
Java-China-Japan-Lijn ….
181
15
180
–
t
Kon. flollandsche Lloyd ..
102
3
ï4
107
1
!,
100
1
!3
–
2
1
1
Kon. Ned. Stoomb.-Mij.

– –
140
144
132
-8
Koninkl.-Paketvaart Mij…
152’/
158 149
8
1
–
2
1
!,
Maatschappij Zeevaart ….
155
160
160
+
5
Nederl.

Scheepvaart-Unie..
166′!4
172′!,
162
–
41/
4

Nievelt

Goudriaan

……
310
290′!2
290
1
!2
– 191/
2

Rotterdamsche

l.lovd……
167
167/,
156
-11
Stoomv.-Mij.,,11 illegersberg”
2461/2
246
1
!3
246
1
12
,,Nederland”

. –
i’i
202
1 91′!,
–
91/
,,Noordzee”

..
60 66
56
–
4
,,OOstzee”

.
…
184 184 184

Lmerjkccangche waarden:

7 Dec.
10Dec.
13Dec.
Riizingof

Arnerican Car
&
Foundry
166
1
!8
156
1
!8
156111,
–
Anaconda Copper

……..
100’/,
o

98’/
97

–
31/je

Un. States Steel Corp. ….
107
105
102
1
/1

–
4
Atchison

Topeka

……..
106
105
102

–
4
Southern

Pacific

……..
137’I,
130 1281!,

–
9
Union

Pacific …………
Int. Mere. Marine orig. Corn
156′!,,
j
155′!4
1 73/
150’12

–
6
1
!,,
8′!,,
1511/

–
2
13
!,,
prefs 69/4
67
65

–
43/
4

De
geidmarkt
werd tegen het einde der
beursweek iets
ruimer; prolongatie
43

pCt.

GOEDERENHANDEL

GRANEN.
14 December 1920.
Alhoewel de of ficieele ‘schattingen omtrent de Amen-
kaansche w’intertarwe nog ontbreken, zoo blijven de be-
richten van een gunstigen toestand spreken. De toestand
der tarwe wordt aanmerkelijk hooger geschat dan het vorig
jaar. De berichten uit Australië en Argentinië blijven even-eens onveranderd gunstig luiden.
De stijging in de tarwepnijzen in Amerika, waarvan de
vorige week melding gemaakt kon worden, hield geen stand,
niettegenstaan.de de berichten ‘dat de boeren hun tarwe

10Dec.
13 Dec.
Rijzingof

177
177 180
173
-8
127
127
-2
120
117
1
13
–
3
100
98
97’/
86
-9
89′!,
88
– 13/8

88 88
-6
59

•
554
+33
574 574
-6
116 116
+’/
186
173
-5
223′!2
197
-31
529′!3
466
-63
1
12
58
1
!2
58′!,
–
1
1
/
2

1331/
4

129 112
102’/
+
5
‘/4
89′!3
75
–
13
252′!,
210
-37′!,
639
560
-71
58
42′!
–
155
155
141
1
/
125
-21′!,
70’/4
65
–
10′!2
206′!2
185
–
30

Noteeringen.

1

Locoprijzen
te
.RottertlaznjArngternu,,j.

Chicago

1

Buenos A,j,ej
Data

Ta,we

Mars

Haver

Tarwe

Mais

Lijacaad
Dec.

Dec.

Dec.

Febr.

Febr.
I
Febr.

11 Dec.’20
165
68
1
!8
46/4
4

,,

’20
171
76/4
47/8
11Dec.’19
226
140
3
!g
77′!
2

11 Dec.’18
226
134’/,
73″9
11 Dec. ’17
220
124
1
!2
737/
s

20Juli’14
82

1)
56
1
/

‘)
361!2
1)

‘) per Dec. ‘) per Sept.
3)
per Jan

Soorten.
13
Dec.
1920
6
Dec.
1920
13
Dec.

Tarwe*

…………..
‘)
26,-
26,25
–
Rogge (No.
2 Weatern) ‘)
25,-,
25,50
–
Mais
(La
Plata)

……’)
280,-
287,-
360,-
Gerst (48 lb. feeding)

‘.3)
380.-
386,-
440,
–
Haver (38
Ib.
white
cl.)

.’)
17,50
18,
19,50
Lijnkoeken (Noord-Ameri-
ka
van
La Plata-zaad)’)
200,- 205,-
265,-
Lijnzaad (La Plata) ….
4)

520,-
545,-
825,-

17,85
9,10
18,65 17,65 8,95
19,-

1)

13,40
1
)
665
23,75 ‘)
12,20 ‘)
5.60
1
)
19,40
12,50
8
1
8,20
1
)
15,55
9,40
2
)
6,38
3)
13,70
1
)

• P. loo lS..Lk.

‘) p. 2000 K.G.

3)
p. 1000 K.G.
4)
per
1960 K.G. *) Hard/Red Winter Wheat Dr. 2.

AANVOEREN in tons van 1000 K.G.

Artikelen.

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

6-1 1
Dec.
Sedert
Overeen4.
6-1 1
Dec
Sedert
Oe,eenk.
1920
1
Jan.
1920
tijdvak
1919
1920
1
Jan.
1920
tijdvak 19I9
1920

1
9
19

54.378 677.522
438,671
6.385
129362
138.102
806.784
576.773
10.422
207.615
72166
–
752
25.653
208.367
97.819
2.66L
5.929 4.321
664 664
–
6.593
4.324
MaTs

…………….
460 253 202.290
6.570
65.261
26519
525.517
–
228.809

Tarwe
……………..
Rogge

……………..
Boekweit

……………

14.051
94.497 134.667
536
5.473
63.065
99.970 197.732
26300
162.300
–
–
7.633
26 300
169.933

Gerat

……………..
10
..215

58.431
89.s66
3.491
38.314
25.596 96.745 114.462

Haver

……………..-
Lijazaad
……………-
2.593
43.145 81.680
,

1.000
4.606
500
47.751
81.1$0
Lijnkoek
……………
Tarwemeel ………….283
.
26.610
192.524
–
–
37.43
26.610
229.959
Andere meelsoorten
,,…
163S
36.113 159.134
–
100
10.708
56.213
169.842

r

1102

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15 December 1920

willen achterhouden totdat de prijs $ 3.— is. Het afloopen
der prijzen was in hoofdzaak te.wijten aan aankoopen voor
export, doch de gedwongen liquidatie en den import van
Cariadatarwe in de United States, ¶waren oorzaak, dat hdt
behaalde avance spoedig weer verdween, terwijl het bericht,
dat de Argentijnsehe Regeering den export van tarwe en
meel weder vrijgelaten heeft, mede de prijzen omlaag ‘hielp
?

De maïsmarkt bewoog zich in de afgeloopen week in
een zeer kalme stemming. InArgentinië zijnde prijzen vrj wel stationnair gebleven, echter is •het prijsniveau aldaa,i’
nog boven de Europeesche pariteit. De verschepingen waren
in de afgelooen week veel kleiner dan de weken daarvoo
doch op de Europeesche markt had dit weinig invloed, daar
er voorloopig nog voldoende onderweg is. Het aanbod van
den Doiiau heeft vrijwel opgehouden, behoudens eenige par-
•tijen afgeladen mais. Noord.Amrikaansohe mais was even-
eens weinig aan.gebode.n. De prijzen welke gevraagd rworclen,
zijn echter dermate hoog, dat de belangstelling zoo goed
als nihil is. –
Gerst was onveranderd vast gestemd. Het aanbod is zeer
gering. In stoomende en afgeladen Donau wordt hier en
dar nog iets aangeboden.
Lijnzaod was in het begin der beriohtsweek in Argentinië
vast gestemd, doch cle vraag van Europa was ten gevolge
van de lage prijzen van olie dermate gering, dat de prijzen
aldaar steeds afbrokkelden.
N e d e r 1 a n d. In tarwe kwamen weinig afdoeninge’n
tot stand. Alleen naar Duitschlaûd worden regelmatig zakeii gedaan. Voor Ar.gentijnsche tarwe, nieuwen oogst, was ncg
weinig belangstelling.
La Piata-maïs ontmoette een zeer geringe vraag. Duitsch-
land nam tamelijk veel disponibele mais op, soodat de voor-
raden niet bijzonder groot zijn. Voor Galfox-ms.ïs bestond
goede koopiust in verband met de koopprjzen der Mixed-
mais. Voor mais op ‘aflading bestaat nog niet de minste
belangstelling.

g(ATOEN.

Marktbericht van de heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
1

Manchester, d.d. 1 December 1920. t

De daling in prijzen van Amerikaansohe katoen gaat
nog maar steeds voort en wordt alleen zoo nu en dan
gestuit, door clekkingsaankoopen van baissiers. Het is dan
ook wel merkwaardig, dat op het oogenblik latere maan-
den weer duurder zijn, hetweik sedert 1916 niet ivoor-

.Amerika iets gunstiger luiden en oogstschattingen van de
National Ginners’ Association .00k minder gunstig uitvielen
dan men eerst verwachtte. Men berichL ver.der, dat in
Amerika pogingen worden gedaan om een deel van den
oogst terug te houden, totdat de prijzen weer ‘hooger zijn
geworden, doch (lit zal niet meevallen, zoolang een groot
gedeelte onverkocht blijft. Men verneeint verder, dat de
Egyptische oogst kleiner zal zijn, dan men eerst verwachtte
en zijn de ontvangsten tot inu. slechts ongeveer de helft van
die van verleden jaai, terwijl prijzen onveranderd zijn.
Er is nog geen verbetering in de markt voor •garens. De
spinnerjen, zoowel die van Amerikaansche als van Egyp-tische katoen werken slechts drie dagen in de week, ‘doch
dit heeft geen invloed op de ‘markt. Spiuners kunnen hun
positie clan ook niet verbeteren en de marges zijn dan ook
zeer belangrijk gekrompeit. Amerikaansche garens zijn on-
geveer 1′ d. per ib.’ lager en Egyptische garens onge-
veer 3 d., terwj.l men zeker geen verbetering mag ver-
wachten, zoolang de financieele positie zoo ongunstig
blijft.
De doekmarkt blijft in een zeer ongu.nstige positie. en er
gaat bijna niets om. Wel komen er wat meer aanvragen
aan de markt, doch deze zijn over het algemeen van weinig
beteekenis, hoewel verschillende menschen meenen, dat
prijzen langzamerhand wel op een veiliger basis zijn geko-
ipen. Zilveris opnieuw gedaald en ‘bovendien zijn de wissel-
koersen op het Oosten zeer ongunstig, in vèr’band met den
geringen afzet van exporteurs van die landen en ial ook
tengevolge daarvan voorloopig de vraag vandaar wel niet
heel belangrijk worden.

1Dec. 8Dec.

1 Dec. 8Dec.

Liverpoolnoteeringen.

T.T. op Indië.. .. 116
1
/s 115
1
1,

F.G.F.Sakeilaridis 28,50 28,00 T.T.opHongkong315
1
/s
3/4

G.F. No. 1 Oomra

6,25 6,50 T.T.op Shanghai. 4/5
1
/t
4/4
1
/3

Noteeringen voor Loco-Katoen.

(Middling Ijpianda).

–
13Dec.20
6 Dec.’20I29Nov.’20Il3Dec.l9I
13Dec.’18

New York voor
–
Middling

. .
15.50 c
16,70e
15,75 c
38,— c
28,80e

New Orleans
–
voor Middling 14.75e
15,75e
‘
15,— c
39,50 c
28,50e

Liverpool voor
Fy Middling
12.501 12,20d 11,56d
26,98 d
1

21,40d
gekomen. Het valt moeilijk te zeggen,

ioe lang
üqt
zal

duren, ‘doch prijzen zijn langzamerhand wel op een rede-
lijker basis gekomen, terwijl de kooplust nog steeds miniem
blijft, ook al door. de groote geldschaarschte. Egyptische
katoen ‘daalt nog meer dan Amerikaansche, doch dit i’s
niet te verwond-eren, daar prijzen van Egyptisohe katoen in

–
t)
Noteering van 12 Dec. 1919.

‘)
Middling.

Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansche havens.
duizendtailen balen.).

i

.
jj
Ove,eenko,nsfIgc pe,ioden

verhouding ook veel hooger zijn.

‘
S

tat
10
Dec.

0
1919

1918
Dè lage prijzen van ruwe katoen zijn nog niet van veel

Ontvangsten Gulf-Havens..
2327
–
1846
1525
invloed op den verkoop van garens en zaken hierin staan
vrijwel geheel stil. De vraag
i

bijna van geen beteekenis,
zoodat men ook nog niet kan weten, welke prijzen Spin-
,,

Atlant.Havens
629
1375
865

•nera wei zouden aannemen. Indië heeft nog al belangstel- Uit.voernaarGr.Brittannië
‘t Vasteland
.
789 1147
804

ling voor 40er en 44er ‘miiie, zoowei ruw als geverfd, ma
,,

,,
1235
}
1080′
654
de voortdurende daling maakt koopers huiverig om daarin
_—_-4..-1-‘._…..”.,.,

.

.,

,,

Japan etc..

nog te Icoopen, .aaar wat men
vauuaag
upt. weaa1
weer te duur is. Voor Egyptische garens is iets meer be•
langstelliug, dooh ook hierin gaat slechts weinig om, terwijl
goede GOer twis dringend wordt aangeboden. Het is wel
waarschijnlijk, dat de ,,shorttime” beweging door zal gaan
en de productie van de spinnerijen dan tot 50 pCt. wordt
beperkt. Voorloopig zal dit nog wel niet veel invloed op
rie
markt. hbben. daar in de laatste weken ook reeds veel ,,shor.ttime” wer.1 gewerkt. Garenprjzen, zoowel Ameri

–
kaansche als Egyptische zijn gedurende de week 3 h 4 d’
per 1h. gedaald.

–

. .

……
SUIKER..

In de doekmarkt is ook weinig verandering gekomeû’f In verband met de voortdurende daling van de Amen-.
De verdere daling in zilverpnijzen, waardoor ook weer:de …..kaansehe markt zijn alle suikermarkten flauw gstemd.
buitenlandsche wisselkoersen verder dalen, ds wel geen Koopers zijn overal terughoudend en in den toestand zal
hoopvol teeken. Er zijn dan ook geen koopers aan de markt ook geen verandering komen, totdat de daling in Amerika
en hoewel et’ enkele kleine partijtjes werden geboêkt, zijn gestuit is alwaar de markt nog geruimen tijd voor den
prijzen over ‘het algemeen flauw en opnieuw lager. Zondef. geheelen sui.kerhandel toonaangevend zal zijn.
overzeesche biedingen is ‘het ook moeilijk na te gaan, welke’

Op J a v a brokkelden de prijzen verder af en is de nomi-
prijzen fabrikanten tea slotte wel zouden aannemen. ‘

nale waarde op het oogenblik
f
20,— per pic. eJk. voor
Superieur prompte levering. Er gaat echter heel weinig
Manchester, d.cl. 8 December 1920.

–

om. Aan den eenen ant zijn de groote houders op de hui-

Hoewel prijzen van Ainerikaansehe katoen sedert on

dige prijsbasis niet verkoopsgezind, terwijl aan den anderen

laatste bericht gestegen zijn, is deze verhooging meer gcC

kant de vraag betrekkelijk beperkt ‘is.

baseerd op minder ongunstige berichten, dan op eenige

In A m e r i k a ondergingen cle prijzen zooals gzegc1 eene

vraag uit de industrie. Na een lange daling hebben in-de’ verdere verlaging en noteerden Spot Ceatrifugals aan het
regel eenige delckingskoopen plaats, die dan weer een

einde der week 4,89 c., terwijl voor termijnlevening de prij-
reactie veroorzaken, terwijl thans ook weer de :berichtn uiU

zen inzakten tot 4,25 voor Jan., 4,46 c. Maart, 4,60 Mei en

Voorraden in duizendtallen
10Dec. 20
12Dec.’19
13 Dec.
’18

Amerik. havens….
……
1363
1619
1417

Binnenland …………..
..1471
1253
1256
1
–

59
169
New York

………………
1
457
431.
New Orleans …………….
Liierpoo1
.
……………..
904
780
261

15 December 1920

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1103

4,74 c. Juli. In het begin der week vond eene vrij belang-
rijke afdoening van Cubasuiker plaats tot
43/4
c. c. & fr.
New York, waarna de prijs terug viel tot
43’Ç
c., terwijl
een partij stoomende Perusuiker werd verkocht tot 41/ c.
c.i.f., hetgeen gelijk staat met 4/1
C.
voor Cubasuiker. Daarna werd Cubasuiker zelfs tot 4 c. c. & fr. genoteerd. Men is dus reeds aanmerkelijk beneden den prijs, die on-
langs als kostprijs voor Cuba genoemd werd. Er zal nu
veel van afhangen, welken steun de Amerikaansche ban-
ken aan Cuba voor het financieren van hun nieuwen oogst
zullen verleenen. Stellig mag verwacht worden, dat op de
sterk verlaagde prijsbasis de censümptie in de Vereen. Staten zich krachtig zal uitbreiden, hetgeen vroeger of
later van invloed op de markt moet zijn.
De laatste C u b a-statistiek luidt:

1920

1919

1918
Totale oogst ……….3.730.077 3.971.7763.446.083 tons
Weekexport tot 18 Nov.

13.956 68.008 29.125
11
13Nov.-20No. 16.789 47.009 28.319
Tot. exp. sedert 1 Jan. ’20 3.494.R02 3.711.932 3.063 904
Tot, voorraad op 20 Nov. 265.857 137.884 202.154

Voor F o r m o s a wordt de oogst wegens het slechte weei-
thans op 235.000 tons geraamd, instede van 270.006 ,tons.
De onlangs door Willet & Cray ten behoeve van Enge-
1 a n d geannonceerde aankoopen van bietsuiker omvatten
ongeveer. 3.500 tons, te zamen Uit Tschecho-Slowakye en
Denemarken tot prijzen van 38/. en 35/. c.i.f. U. K.
De laatste Board of Trade statistiek luidt:
Nov.

Nov.

Jan./Nv. Jan.INv.
1920

1919

1920

1919
ton

ton-. ton

ton
Import bietsuiker – – 117.890 97.192 1.117.316 1.053.265 riet

geraffineerd 102 47.038 118.787 390.220

Totaal ……..117.992 145.130 1.234.103 1.443.485

Voorraad in entrepot 311.700 288.350

–

–
raffinade’rjen 40.850 25.500

–

–
Opbrengst

,,

45.055

74.471

727.953 763.708
Tot. binnenl. verbruik 57.153 131.135 1.010.317 1.382.171
Totaal export ..

3.855 .. 2.552

16.310

37.362
Hier in N e d e r 1 a n d ondervond de markt den terug-
slag der prijsverlaging in Amerika en Java en kwamen
kleine afdoeningen van Hollandsche kristalsuiker voor
export tot stand tegen afbrokkelende prijzen. Disponibele
Javasuiker werd ten slotte tot
f
47,- aangeboden zonder
vraag.

NOTEERINGEN;

Londen
.,4nister.

Neto York
dam
,

Wh:te Java

Amer. Gra.

96pCi
Data

/ôopende
?’

f.o.6. eer

nulatea’

Centri-

maand No.
r

Dec./Jan.

Dec/Jan.

fugais

jÇ

Sh.

Sh.

$cts.
8 Dec. ’20
1′
–

841-

36/-

–

5,32
1 ,, ’20 ,, –

841-

411-

–

5,6
8 Dec.
1
19 ,, –

721-

6916

-7,28
S Dec. ’18 ,, – 6419

–

–

7,28
11 Juli ’14 ,,1111/s –

–

–

8,26

RUBBER.

De flauwe stemming der rubbermarkt bleef zich ook in
de afgeloopen week handhaven. Het aantal transacties bleef
tot een minimum beperkt, hoewel de Cultuur-Maatschappijen
meer neiging toonden tot de thans geldende prijzen
af
te
geven. De prijzen van plantage rubber ondergingen een
verdere daling en zijn thans: einde vorige week

Prima Crêpe loco ……….70

c………..72
t/3
c.
Januari/Maart ……… 72’/, ,………..75

April/Juni ……….75

…………82
Smoked Sheets loco ……..63

,…………70

Januari/Maart 65

,……….. 72

April/Juni .. 70

,.

………. 76
14 December 1920.

COPRA.
……

De markt was gedurende de afgeloopen berichtsweek zeer
flauw gestemd en zelfs tot de lagere prijzen bleef de koop-
lust zeer gering:
De noteeringen Zijn heden:
Ned.-Ind. 1.m.s. Octôber/December afi.
..
f
51,-
November/Januari ,,
.. ,,
50,50
Mixed ,, ,, ,, . . ,, 48,-..-
1 m.s. Januari/Maart ……….,,
49,-.
14
December 1920.

METALEN.

Loco-Noteeringen te Londen:

Data
Ihe,
0ev.
K
Stad
Tin
Lood
Zink

13 Dec. 1920..
now.
76.17/6
215.51
–

24.76
2

10/-
‘6

,,

1920..
now.
79 1716
218.15:-
26.101-
30.15/-
29 Nov. 1920..
now.
77.7/6
208.17/6
2..10/-
29.101-
15 Dec. 1919-
now.
101.12
1
6
304.76
40.101-
53.7,6
16 Dec. 1918..
now. 122.-/- 275.-!-
40.101-
62.-/-.
17 Juli

1914..
51/4
Gi.-J-
145.15/-
19.-/-
21101-

VERKEERS WEZEN.

SCHEEPVAART.

GRAAN,

Petro- Odcssa
All. Kust
Ve,. Staten San Lorenz,,
Data.
grad
Londeni
Rotte,.
R’dam
dam
Rotte,-

Bruto!
l

Rotte,-

Eng.-
dam

Kanaal
dam

land

6111 Dec.

1920
– –
–
–
50/- 501-
29 N.14 Dec.
1920
–
–
81-
816
50/-
501-
8/13 Dec.

1919
-.
–
– –
–
–
9/14 Dec.

1918
–
–
–
–
–
Juli

1.914
lid.
7/3
1/11
1
4

111i’i
121- 121-

KOLEN.

Data

Ca;diff
Oostk.
Engeland

Bar.
deaux
Genua
Said

‘

La
1

Plata

Roite,- dam
IGothen-
burg
Rivier

6/11 Dec. 1920
1216
201-
15/-

29 N.14 D. 1920
15,6
251-
18/9
1

30/-
1316
Kr.
24
8113
Dec. 1919
–
–
1

– –
–
9114 Dec. 1918
641-
–
–

1
–
f
15,-
Kr. 58
Juli

1914
Ir.
7,-
71-
7/3
1416
3/2
41-

DIVERSEN.

Boml
,
au Birma
Vladivo-
Chtli
Data
West
Europa
West
Europa
I

stock
West
Weat
Europa
(d.
to.)
(rijst)
Europa
(salpeter)
6/11 December
1920..
50/-
–
-.
70/- 29 Nov,14 Dec.

1920..
57/6
801-
–
80/-
8113 December 1919..
–
–
–
–
9/14
December 1918..
–
–
–
–
Juli

1914..
14/6
1613 251-.
2213

9raan
Fetrograti
per
gucries. van
498 16..
ewaar, Odeuo per ,,uit,
Ve,’.
St.iesa
per quarter van
480 18a.
awaar.
Overige
neteeringe,,
per ton van
1015 X.G.

RIJN VAART.

Week van 6 tot 13 December 1920.

Het water is in deze berichtsweek eenigszins gewassên;
Cauber Pegel noteerde reeds 7 December 95 c.M. Wel is waar
-trad in den loop der week weder val in, doch verschillende
schepen, welke aan de Ruhr, Keulen, enz. wegens het lage
water op verdersleepen lagen te wachten, konden de reis
voortzetten. Overigens is de toestand wat het scheepvaart.
verkeer betreft nog verre van rooskleurig.
Ht sleeploon van Rotterdam naar de Ruhrhavens w,er
in de afgeloopen week met 180-cents-tarief genoteerd.
Schepen in daghuur werden aangenomen tegen
5
tot
43T
cents per ton per dag. Voor erts van Rotterdam naar
de
Ruhrhavens werd ongeveer
f
1,45
per last bij 3/4 lostijd
betaald.

Zooals reeds hierboven medegedeeld, kon de vaart vani.
Ruhrort bergopwaarts,. zij het dan ook in beperkten om
vang, weder opgenomen worden. Het sleeploon van 1uhrort
naar Mannheim bedroeg ongeveer Mk. 75,-, van Ruhror
naar St. Goar ongeveer Mk. 46,- per ton.
Aan de Ruhr werden schepen gehuurd tegen Mk. 1,35
per ton en aan het einde der week tegen Mk. 1,20 per ton.
De vracht voor exportkolen naar Rotterdam bedroeg
f
1,75
per ton.

1104

15 December 1920

DE TWENTSCHE BANK*,’.

AMSTERDAM – ROTTERDAM – ‘s-GRAVENIIAGE DORDRECHT – UTRECHT ZAANDAM

•

Maandstaat op 30 November 1920.

•
DEBET

Aandeelhouders nog te storten ………………………….
f

1.784.700,

Deelneming in de firma’s:
B. W. BLIJ DENSTEIN & Co., te Londen;

B. W. BLIJ DENSTEIN Jr., te Enschedé;
LEDEBOER & Co.,.te Almelo, f7.503.125;—, waarvan in

geldgestort

……………………… . ………….. ..5.953.125,-

Deelneming in bevriende Bankinstellingen f6.608.012,74, waar-

–

van in geld gestort . . . ………………………….. ,,

4.950.212,74

Fondsen van Aandeelhouders

–
te Amsterdam, Rotierdam, ‘s-Gravenhage en Utrecht . .. .
f
37.166.950,-
Fondsen door ons gedeponeerd voor rekening. van bevriende

instellingen ……………………………………. ,,

6.207.800,-

Kassa,

Wissels

en

Coupons

…………………………
•
,,
54.9L07,46

•

Nederiandsche Sehatkistbiljetten en Schatkistpro.messen

. . . .
–
,,
12.914.750,-

Saldo’s

bij

Bajikierg:

beschikbaar

voor

eigen

gebruik ………..,….. ……….
f

6.432.272.24

voor

rekening

van

derden

………………………..
,, 29.199.576.07
0
35.631.848,31

–
ProlGngatiën

gegeven

………………………………….
,,
12.829.280,-

Saldo te ontvangen en te leveren fondsen ….
,,
10.710,18

Eigen

Fondsen

en

Syndicaten’

…………………………
,,
6.998.038,-

Credietvereeniging

………………………………….
f
76.370.909,463

Af:

loopende

Promessen ………………… …………….
…8.880.000,
—

0
.
67.490.909,4634

Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en Saldo’s Rek. Crt
11
f

81.511.408,35
S

Af
:

loopende

Promessen ………………
……………..
,,

5.974.500,-
75.536.908.35

Voorschotten

op

Consignatiën

…………….
…………
…..
.
,,
3.705.582.41

Gebouwen

en

Safe-Deposit ……………………………
.
,,
3.867.214,94

ToLaal

……
t
329.141 234.86

•

CRED!T
.

Kapitaal

…………………………….
……………
.
f
35500000,-

Reserve

…………………………………………..
,,

7.594.457,06

Buitengewone

Reserve………………………………..
,,

1M00.000.

Waarborgfonds Credietvereeniging

……….
……………
5.855.732.50

Reserve

Oredietvereeniging

…………………………..
,,

3.608.014.35

.f
53.558.203,91

Aandeelhouders voor gedeponeerde fondsen
als waarborg voor 90 pOt. storting op aandeelen B

….
f

1.784.700,-

i
n

Leen-Depôt

………………………………….
.., 41.590.050,-
43.374.750,—

Zieken-

en

Pensioenfondsen

…………………………
f

285.990,94

Reserve voor te
•
verlecnen

Pensioenen ……………………
,,

929.106,17

…
……….
215
097,tl

Deposito
‘
s

………………………………………
..
..
55 331.094,944
•

Prolongatie-Deposito’s ………………………………..
…
,,
5.573760,—

Saldo’s

Rekeningen

Courant

…………………………….
t 93.01 4.943.75

voor gelden in het Buitenland. .,,
29199.578.07

Credietvereeniging

…………
,,

5.520.108,03
127.734.627.85

Beleeningen en Daggeld genomen ………………………
…
.

– 1.050.090-

De Nederlandsche Bank ………………………………:

,,

804.497,144

Te betalen

Visels

………………………………..
.,,

34.564.162.10

Diverse Rekeningen ………………………………..
•

,,

5.935.05.1,.SO

Totaal …….
f
329
141:23416

f
12.688.037,74

43.374.750,-

•5