Jrg. 3, editie 143

1918_0143 Download [2,49 mb]

25 SEPTEMBER 1918

Economischp
w
Statistische

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID. FINANCIËN EN VERKEER

3E
JAARGANG

WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1918

No. 143

R 0 T TER D A
Pl
S CH E
N.V. Furnèss’ Scheepvaart-
Stoonivaart-Naatschappij

BAN KV ERE EN 1 ING
en Agentuur Naatschappij
NEDERLAND

Rotterdam ‘s-Gravenhage
ROTTERDAM—AMSTERDAM
A M S
T
ER DAM.

Boompjes

Mauritakade
Telegram.Adr,s: ,,FURNESS” Tsletoon Nos. ROTTERDAM 7744/47
Delfshaven

Bezuidenhout
Stoom vaart- M:aatschappij
Feijenoord

Kneuterdijk
Glashaven

Naaldwijk

AMSTERDAM N
5666,
N 1267

ROTTERDAISCHE LLOYD
Reeders, Cargadoors, Expediteurs, Kolen-
Schiedam

Rijswijk
Vlaardingen

Scheveningen
handelaren, Stuwadoors, Assuradeurs etc.
ROTTERDAM.

Amsterdam

Rokin
Speciale afdeeling voor het bevrachten
TIJDELIJKE MIIILDIENST

Zaandam
van scheepsladingen per stoomende en JAVA—SAN FRANCISCO vice versa

KAPITAAL
EN
RESERVEN
zeilende ruimte,
via

Singapore, Hongkong, Manilla, Nagasaki

/
66.000.000,—
AAN- EN VERKOOP VAN SCHEPEN

GEREGELDE LIJNEN VAN EN NAAR:
BALTI MORE
(11011.
Amer. Lijn) elke
10j14
dagen

VRACHTBOOTENDIENST

N A T 1 0 NA: L E
CARDIFF (en Birmingham District) wekelijks
van
Java
naar
San Francisco
Vice versa, in
°
M IIiDLESBROUGH …..eiken Zaterdag
vereeniging met de Java-China-Japan Lijn.

BANK VE
REE
Nl
GING
STOCKTON
ON TEES

.
eiken Zaterdag

Hoofddirectie en Centrale
SUNDERLAND …….eiken Zaterdag ALEXANDRIE ……..elke 2/3 weken
JAVA—NEW YORK LIJN.

Administratie
te

Utrecht
CANA DA (via Londen)

ei ke
10
dagen
AUSTRALIE (via Londen)
.

elke
14
dagen
Geregelde vrachtbootendienst van
Nev.iYork

Alkmaar, Almelo, Alphen a. dR., Amers-
ZU1O-AMERIKA (via Antwerpen) eike2j3weken
naar
Nederlandsc/i-Indië
vice versa, via

foort, Apeldoorn, Arnhem, Assen, Barne-
MAROKKO (via Antwerpen).

elke
14
dagen
CUBA (via Liverpool).

elke
10
dagen
het

Panama-Kanaal,

samenwerking
met andere Maatschappijen.
veld, Bodegraven, Borculo, Boskoop, Den
Burg (Texel), Coevorden, Culemborg, Delft,
Doorvr.chten naar en van alla deelen der wereld.

Deventer, Doetinchern, Dokkum, Dordrecht,
Levering van Eng.lsclie Stoomkolen en

Gaskolen. •
Diensten tijdens den oorlog gestaakt.
JAVA—BENGALEN LIJN.
Drachten, Ede, Emmen; Franeker, Gelder-
malsen, Goes, Gorinchem, Gouda, Groenlo,
__________________________________________
Geregelde dienst van
Nederlandsc/,-Indië

Groningen, Haarlem, Harlingen, Heeren
naar
Rangoon
en
Calcutta
vice versa.

Veen, Den Helder, Hengelo (0.), Hooge-
veen, Hoogezand, Hulst, Katwijk, Leeuwar-
den, Leiden, Lochem, Meppel, Middelburg,
De N.V. Hypothecaire Credietbank
Nijmegen, Oostburg, Purinerend, Schagen,
Schoonhoven,

Sliedrecht,

Sneek,

Stads-
Anna Paulownaatraat
113

!:anaal, Terneuzen, Tholen, Tiel, Uithoorn,
‘s-GRAVENHAGE
Utrecht, Veendam, Veenendaal, Vlissingen,
Wildervank, Voerden, Ijmuiden, Zeist,
Zierikzee, Zutfen, Zwijudrecht.

Nationale

verstrekt credieten onder hypothecair ver-
band.

Geeft uit 5
0
/o voor hoofdsom en
rente verzekerde schuldbrieven in coupures

KAPITAAL
EN
RESERVEN
van f1000—, f500,— en fl00,—.

/
7.200.000,-
Levensverzekering-Bank

De Directie.
•

Mr.

C. PLOKI-IOOY.

De aandacht wordt gevestigd op de afgifte
van

Binnenlandsche

Credietbrieven,
waardoor in ruim 80 plaatsen in Nederland
F.
&
‘SV. ‘V.APi DA[
gelden franco kunnen worden opgenomen.
OPGERICHT 1 863

Makelaars in Assurantiën

ZUID-NEDERLANDSCHE
TE
Wijnhaven 63
–
Rotterdam

HANDELSBANK
•
•

–

Kapitaal
f3.000.000,— belasten zich met het

EINDHOVEN
–
TILBURG- ‘s-HERTOGENBOSCH
f (3 ‘1’ ‘J E R L A. 1V1
plaatsen van
BREDA
–
MAASTRICHT
–
SITTARD
–
VENLO
•
alle Assurantiën
HANDELSCREDIETEN
,

Incasaeering van
Wiasels

–

In- en
onverschillig van wel-
Verkoop

van

Buitenlandach Papier
ken aard, geene uit-
Effecten

–

Côupons

DEPOSITO’S
•

–
gezonderd.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

KONINKLIJKE STEARINE KAARSENFABRIEK GOUDA

GOUDA

GOUDA KAARSEN
–
NACHT-, THEE- EN SCHEMERLICHT

STEARINE
–
KAARSENPIT
–
OLEINE

CHEMISCH ZUIVERE EN ALLE ANDERE SOORTEN GLYCERINE

NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ

GESTORT KAPITAAL
f
70.000.000,-

STATUTAIRE RESERVE
f
12.760.286,-

lloofdkalltoor: AMSTERDAM
–
Agolltsohappen te ROTTERDAM e

‘s-GRAYENIIAGE.

Vestigingen in de voornaamste plaat8en van NEDERLANDSCH.INDIÈ,

in de
STRAITS-SETTLEMENTS,
in
BRITSCH-INDIR
en in
CHINA.

In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten,

Incasseeringen en Financieeringen, Schriftelijke of Telegrafische .Credieten,

Reiscredietbrieven, Deposito’s, Rekeningen-Courant,

Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken.

Jô4idai

3aw
me
4j

@ni-6ssocicdte

4
96rnfr.r/1 l8cV# sn 3redieivree,n,rn, 783e.

HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING

HAARLEM, AALSMEER, BEVERWIJK, BLOEMENDAAL, EDAM, HILLEGOM,

ROOFDDORP, LEIDEN, LISSE, PURMEREND, IJMUIDEN, ZANDVOORT.

Volgestort Kapitaal
f3.050.000,—

Reserve
/
721.500,-

R. MEES
&
ZOONEN

ANNO
1720

•

BANKIERS

ASSURANTIE-MAKELAARS

SCHIEDAM
–
ROTTERDAM
–
VLAARDINGEN

ROTTERDAM
–
AMSTERDAM

Behandeling van alle Bankzaken

Bezorging van alle Assurantiën

25 SEPTEMBER 1918

AUTEURSRECHT
VOORBEHOUDEN

EconomischmwStatistische

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

3E JAARGANG

WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1918

No. 143

INHOUD
BIz.

EENE CULTUUR-HUL.PBANK IN NEDERLANDSCH-INDIii
door
L.

11.

van

L……………………………….
841
De buitenlandsche wisselpolitiek der Nationale Bank van
België

……………………………………
842
De

Rijksmiddelen

…………………………….
844
AANTEEKENINCEN:
Een Iersch en een Zweedsch nationaliteitsmerk
845
Commissie van advies voor handelsaangelegenheden in
Ned.-Indië ………… .. …………………..
845
REGEERINGSMAATREGELEN OP }IANDELSGEBIED

…………
846
MAANDCIJFERS:
Overzicht der Rijksmiddelen ………………….
846
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………………
847-855
Geldkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
Goederenhandel..
Bankstaten.
Verkeerswezen.

INSTITUUT

VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.

WEEKBLAD ECONOMISCII-STAT1BTISCHE BERICHTEN

Score
tari8-Redacteur: G. E.
Buffnagel.

Secretariaat: Pieter de Hooghweg 122, Rotterdam.
Aangeteelcende stuk/ren: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.
Telef. Nr. 3000. Tele gr.adres: Economisch Instituut.
Postcheque en. girorekening Rotterdam No. 808.
Abonncrrsentsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland f
1e,—.
Buitenland en Koloniën f 14,-
per jaar. Losse nummers 30 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het
weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s, leden en donateurs – kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.

Advertentiën f 0,35 per regel. Plaatsing bij abonne.
inent volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh van Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage.

23 SEPTEMBER 1918.

DQ
geidmarkt verkeerde in een tamelijk lustelooze

stemming, daar de omzetten zeer gering waren. De

noteeiiug van de prolongatierente bleef dan ook de

geheele week onveranderd op
234
pOt., de rente voor

particulier disconto was echter iets vaster Hoofd-

zakelijk met het oog op de inschrijving voor het

sehatkistpapier waren goidgevers terughoudend, zoo-

dat wissels i)iiisdag niet onder 2Y8 pOt. en de overige

dagen alleen voor ongeveer 2% pOt. waren onder te

brengen. –

in het najaar is de geldruimte gewoonlijk veel

kleiner. De inschrijving stond dan ook reeds cenigs-

zins in het teeken van duurder geld, dat men in dc

volgende maanden mag verwachten.

Ingeschreven werd in het ‘geheel voor
f
71.903.000.

Toegewezen werden
f
23.790.000 driemaandspro-

messen
i f
991,85,
f
15.100.000 zesmaandspromessen

i f
981,85 en
–
f
20.963.000 biljetten s f
1.006,36,

gevende een netto rendement van ongeveer 334, 34

en394 pOt.

Van de wisselmarkt valt, na hetgeen reeds in het

vorige nummer vermeld werd over den eersten beurs-

dag, verder niet veel te berichten. De koersen bleven

aanvankelijk nog iets terugloopen, maar ondergingen

in het verdere verloop van de week weinig erandering.

EENE CULTUUR-HULPBANK IN

NEDERLANDSCH-INDIE.

De moeilijkheden, waaronder onze indische cultuur-
ondernemingen thans gebukt gaan, zijn reeds zoovele

malen in dit weekblad ter sprake gekomen, dat wij de
materie bekend mogen achten. Geleidelijic is de toe-

stand zoo verergerd, dat .Itegeeringsingrijpen nood-
zakelijk werd. De Gouverneur-Generaal heeft telken
male getoond een open oog voor de belangen van land-
bouw, handel en nijverheid te hebben, en ook thans
weder dc huipverleening bevorderd.

Reeds vôôrdat het N.i.P.A.-telegram van het voor-
nemen tot oprichting eener cultuurhulpbank melding
maakte, was men in handelskringen daarmede bekend.
‘Van alle bijzonderheden is men ech 1
)

ter nog niet
0
de hoogte en voor hetgeen
,
hier volgt, kan dan ook
niet met zekerheid worden ingestaan; men moet het

meer beschouwen als de communis opinio ter heurze
van Amsterdam.

Zooals bekend, heeft de Javasche Bank, in tegen-stelling vaak met sommige andere Indische bankin-
stellingen, van liet begin van den oorlog af steeds
0
1
)

onbekrompen wijze de economische belangen van onze
koloniën bevorderd. Zoodra de cultuurondernemi n-
gen zich financieel minder ruim konden bewegen,
werd de circulatiebank bereid gevonden voorschotten

0
1
)
producten te geven, zoo mogelijk tot dun kostprijs,
teneinde een ongestoorden gang van liet bedrijf te

waarborgen. Ook worden gelden op onderpand van dc onroerende bezittingen geleend, doch in deze gevallen
is dc garantie van derden vereischt. J)cze zijn ge-
woonlijk 6f de eigenaars ôf de bank, die tot dusverre
de onderneming gefinancierd heeft. Men heeft hier
dus meer te doen met liet liquide maken der voor-
schotten dan wel met steunverleening aan de eultiuir-ondernemingen zelve. Dit is een juist beginsel, aange-
zien niet zoozcer de ongunst der tijden als wel een
financieel zwakke opzet aanleiding is tot de schuld.
Ondernemingen, die geen of weinig product leveren,
zijil thans heel moeilijk te helpen. De waarde van P’

dueten is althans eenigermate na te gaan, maar wat
ecne oiidcrneming bij executie zal opbrengen is thans
niet te zeggen. Eventueele gegadigden zijn gewoon-
lijk reeds zwaar genoeg geëngageerd. WTellieht zullen
alleen Japanners als koopers optreden.
Voor zoover hier bekend, zullen de ondernemingen

842

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1
25 September 1918

van de laatste categorie door de oprichting der cul-

tuurhuipbank niet gebaat zijn. Zij zullen dus wel ver-

plicht zijn zich op genade of ougenade aan eene bank

over te geven, en het is bekend, dat de consignatie-
contracten vaak zeer bezwarende bepalingen bevatten.

De nieuwe onderneming schijnt zich namelijk te

zullen bepalen tot het verleenen van voorschotten op
– onderpand van producten.
Vermoedelijk heeft de Javasehe Bank bezwaar ge-
maakt zonder naderen waarborg met dergelijke trans-

acties voort te gaan. Haar kapitaal is
f
6.000.000 en
staat, zelfs met inbegrip der reserves, niet in verhou-
ding tot de risico’s, welke zij op zich zou moeten ne-
nien. (Men weet trouwens, dat wijlen de heer Dinger

nog niet lang geleden de uitbreiding van het kapi-

taal der circulatiebank bepleit heeft.) Daarom wördt

thans eene instelling gecreëerd, die als eerste geld-

;schietstcr zal optreden. Rare middelen zal de nieuwe

bank vinden in haar kapitaal (vermoedelijk aanvan-
kelijk
f 5.000.000)
en door herbeleening bij, de Java-

sehe Bank. Voorts werkt de Nederlandsch-Indisehe

Regeering mede door de verleening van eene garantie.

Het is hier te lande nog niet volkomen bekend, vat
deze garantie inhoudt en of zij gegeven wordt aan de

Javasche Bank dan wel aan de cultuur-huipbank.
Vermoedelijk is liet laatste het geval, en zal dus een
ander systeem gevolgd worden dan hij de Nederland-

sche Uitvoer-Maatschappij.

1-let in Indië gevolgde beginsel lijkt ons juister:
van particiliere instellingen mogen niet de offers

gevergd worden, die de circulatiebank, trouwens te-

recht, niet zou willen brengen. Bij voorsëhotverlee-

ning tot den kostprijs zijn de risico’s waarlijk niet ge-
ing; juist bij de zwakkere ondernemingen zal de
kostprijs hoog zijn!

In elk geval getuigt het van het wijs beleid der Rob-
niale Regeering, dat zij begrepen heeft te moeten in-

grijpen, in liet belang niet alleen van het Europee-

sche kapitaal, maar ook van de Inlandsche bevolking,

die bij staking van de exploitatie een groot deel harer
inkomsten zou zien verdwijnen. Met belangstelling zal

men ongetwijfeld den vorderen loop van zaken af-

wachten. Intusschen kan reeds geconstateerd vor-
den, dat de daadwerkelijke hulp der Regeering niet

zal nalaten het vertrouwen in de toekomst der ci.tlturcs

te doen herwinnen, en is in deze tijden vertrouwen
niet een der eerste vercischten ter bevordering van de
welvaart in koloniën en moederland?

–

L.H.VANL.

DE BUITENLA NDSCHE WISSELPOLITIEK.
DER NATIONALE BANK VAN BELO1E.

])e Belgische economische maatschappij heeft het
eigenaardige karakter, dat haar wijdvertakte intei’-
nationale handelsbetrekkingen van bijzondere betee-
kenis voor het land zijn. Geen wonder dan ook, dat

in België, meer dan in menig ander land, de centrale

bank steeds een waakzaam oog heeft gehouden op het
buitenland bij het overwegen harer bedrijfspolitiek.
Steeds is zij van de noodzakelijkheid doordrongen ge-

weest over een groote buitenlandsche wisselporte-

feuille te beschikken; de gedra’ging daarbij is echter
niet steeds dezelfde geweest. Van Belgische zijde is
reeds dikwijls in geschrifte de aandacht gevestigd
op hetgeen de gevolgde handelwijze bepaalde; thans
verschen in ,,Schmollers Jahrbuch”, 42e jaargang,
2. Heft, een artikel van den heer P. Witten ,,Die
Devisenpolitik der Nationalbank von Belgien”, dat

zich met de voornocmde aangelegenheid bezig houdt.
Ofschoon de opmerkingen door den schrijver ge-
maakt niet steeds onaanvechthaar schijnen, mag zijn artikel toch van genocgzaam gewicht geacht worden
om daaraan het volgende te ontleenen. De heer

Witten wijdt allereerst eenige bladzijden aan een ge-
schiedkundi’g overzicht dezer wisselpolitiek en onder-
scheidt daarin drie, perioden. De eerste periode laat
hij loopen vanaf de oprichting in 1850, tot’ aan de

eerste verhieuwing van het bankprivilegie in 1872.

In deze periode streefde de bank er steeds naar over
een zeer groote buitenlandsche wisselportefeuille te

beschikken. Zij had daarvoor drie aanleidingen. Voor_

eerst voelde zij behoefte om hare overvloedige geld-

middelea rentedragend en op korten termijn te beleg-

gen. Hiertoe nu bood het binnenland niet voldoende

materiaal, vooral niet in den beginne, toen men pas
de donkere crisisdagen van 1848 voorbij was. Zoo

komt het, dat de Nationale Bank hare gelden in bui-

tenlandsche goudwissels belegde. Daarnaast hield zij

nog voortdurend een tegoed aan goud in het buiten-

land op korten termijn, hetwelk zijn oorsprong vond

in wisselverkoopen en goudzendingen en waarvan de

bank zich kon bedienen om te eeniger tijd wissels

aan te koopen. Door deze belegging nu in goudvorde-

ringen op korten termijn – wissels en tegoed –
werd het voordeel verkregen, dat de bank altijd in

staat was deze vorderingen in goud om te zetten te-

genover binnenlandsche disconteeningen. Zoodra het

binnenland overvloedig visselmateriaaa hij ‘haar ver-

disconteeren wilde, kon zij liare goudvordeningen

innen, en met hulp van den door goudtoevboeiingen
uit het buitenland versterkten metaalvoorraad, in de

credietbehoeften Van het binnenland voorzien.. De

schrijver laat niet onvermeld, dat de bank hare eco-

nomische positie niet heeft misbruikt, maar zelfs, in

tijden van groote credietbehoefte haar buitenland-

sche portefeuille met koersverlies heeft gerealiseerd.
Tijdens den Fransch-Duitschen oorlog trof haar een

koersverlies van ruim frs: 700.000. Ook waardeert ‘de

heer Witten hare voorzichtigheid in de keuze van

het heleggingsmateriaal, deze was zelfs zoo groot, dat

sinds 1865 de buitenlandsche ‘portefeuille een zoo-

danige zekerheid gaf, dat de wetgever toestond deze
in aanmerking te doen komen voor de dekking der
cireulatie, de toestand, die drie jaar later ook hij de

Oostenrijksch-Hongaarsche bank in het leven werd

geroepen.

Was de bank van particulier standpunt door deze

wisselpolitiek gebaat, ook algemeen economisch was
deze van beteekenis. Rare vorderingen op korten ter-

mijn op het buitenland maakten het mogelijk het

haar geld te besparen, terwijl hare disconteerings-

capaciteit zeer werd verruimd.

Een ander doel, hetwelk de bank met haar groote
buitenilandsc’he wisselportefeuille had kunnen nastre-
ven, was de beïnvloeding der wisselkoersen. Dit doel

echter zat niet van den beginne af bij haar voor en in
de eerste periode, v66r 1872, is de bank maar spora-

disch hiertoe overgegaan. Zij héeft er b.v. voor ge-

zorgd, dat toen 1 Februari 1864 België zijn aandeel in

den Scheldetol moest betalen ad frs. 12.092.868 in Hol-
landsch geld, betaalbaar •in Amsterdam, de wissel-
koers op Holland niet buitenmate steeg door reeds

vanaf 1863 geleidelijk haar portefeuille met wissels

op Nederland te vullen.

Welko voordeelen de huitenlandsche wisselpolitiek
èn voor de bank zelf èn voor heel het economisch
leven had, is gebleken in 1870, toen de strijd tusschen
Frankrijk en Duitschland was uitgebroken: In het

vorengenoemde artikel worden de volgende sprekende
cijfers gegeven: Belgische wissels hij de bank: 10 J’ul.i
1870: frs. 177.500.000, 20 Juli frs. 204.000.000, 31
Juli frs. 223.200.000, 20 Aug. frs. 204,000.000, ter-
wijl van 1 Juli tot 20 September 1870 frs. 85.022.000
bankbiljetten hij de bank gepresenteerd werden (gom.

ruim frs. 1.000.000 per dag). De buitenlandsche wis-

selportefeuille, die bij het uitbreken van: den oorlog
frs. 64.144.561 bedroeg, was einde Juli frs. 7.227.333
groot en 20 Aug. 1870 nog slechts frs. 3.531.907.

Ter overkonjing der crisis stonden haar naast haar
eigen wissels ook nog de buitenlandsche wissels der
Caisse g&nérale d’épargne et de retraite ter beschik-
king. Merkwaardig is, dat reeds 27 Augustus 1870
de bank haar disconto verlaagde van 6 op 5 pOt.;

25 September
1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

843

op 20 September tot 4 pct. en 8 October 1870 tot

31′ pOt,

Na deze crisis begint de tweede periode, welke

gaat van 1872 tot 1893 en welke de schrijver van het

meergenoemde artikel, waaraan deze bijzonderheden

ontleend zijn, dc ,,Kriscndeviscnpolitik” noemt. Twee

kenmerken vallen in deze periode waar te nemen,

namelijk, de belegging der staatsmiddelen in goud-

wissels op het buitenland en het beheer derzelven is
opgedragen aan de Nationale Bank; daarnaast de

bank grijpt herhaaldelijk
01)
de wisselmarkt in. Wij

volgen den schrijver niet in zijne beschouwingen aan-

gaande de verhoudingen, welke door de eerste om-

stahdigheid ontstonden tussehen de bank en den

staat, wel echter is het van belang de groote voordee-

len, welke voor de buitenlandsche wisselpolitiek hier-uit voortviociden, nader onder de oogen te zien. Deze
waren tweeërlei. Vooreerst werd hierdoor de macht

der bank op de wisselmarkt aanzienlijk vergroot,

daar zij, in overleg met den minister van financiën
over dc huitenlandsche wissels van den staat beschik-

ken kon zoodra hare. eigen middelen niet toereikend zouden zijn ter doorvoering eener kraclitdadige wis-
selpolitick. Het tweede voordeel bestond in de moge-

lijkheid, welke der bank was opengesteld, de voor
hare doeleinden bestemde huitenlandsche wissels van

den staat om te ruilen tegen Belgische wissels uit
haar eigen portefeuille. Dit is vooral van belang in dagen van crisis. i)c Nationale Bank was alsdan in
staat door middel van dc buitenlandsche goudwissels,

metaal uit het buitenland te doen toevloeien. Al

moest de bank na dc wet van 1872 de reehtstreeksche
voordeclen missen, welke v66r dit jaar haar ten goede

kwamen uit de staatsgelden, welke zij renteloos in
haar beheer kreeg, de twee genoemde voordeelen wo-
gen in ruime mate tegen dit nadeel op.

Na den oorlog van 1870 bègon een sterke economi-
sclie ontwikkeling, waaraan ook België door uitbrei-
ding zijner buitenlandsche handelsverbindingen deel-
nam. Geweldige tijden van crisis kwamen tot in de 90cr jaren van tijd tot tijd opzetten en stelden vaak
cle bank voor moeilijke problemen. Reeds in 1872

deden zich moeilijkheden voor, doordat het verdrag
van Frankf art vaststelde, dat als betalingsmiddel.

voor de frs. 5.000.000.000 schatting ook biljetten dci

Nationale Bank van België in aanmerking zouden
komen. i)aai’op kwam de crisis van 1881/82. De Bank

moest de overgroote vraag naar baar geld, welke uit-
ging van Frankrijk, tegenwerken. Door haar eigen
buitenlandsche wisselportefeuille en die van den staat
en cle Caisse générale, gelukte zij er in de goud- en
zilverafvloeiingen aanzienlijk te beperken en de dia-

eontoverlioogingen binnen enger grenzen te behouden
dan zich had laten aanzien.

Dc in de 70cr en 80cr jaren steeds toenemende eco-
nomisclLc kracht van België heeft er toe bijgedragen
de wisselpolitiek op een breedere basis op te zetten.

De Belgische uitvoer, vôôr 1860 gemiddeld
730.000.000 frs., bedroeg in de jaren van 70,

2.500.000.000 frs. en in de 80cr reeds gemiddeld
3.000.000.000 frs. ‘s jaars. Hand in hand hiermede
steeg de buitcnlandsclie wisselportefenille. Gemid-
deld werd per jaar gediscontcerd: 1851-1860
frs. 95.000.000; 1861-1870 frs. 84.500.000; 1871-

1880 frs. 1.95.300.000; 1881-1890 frs. 356.500.000.
Na deze aanzienlijke ontwikkeling vangt de derde
periode aan, een periode, waarin de wisselpolitiek der
bank er op gericht is l)ij voortduring de wisselkoer-
sen te regelen, en zulks door dagelijks buitenlandsche
wissels naar zich toe te trekken of van zich af te

stooten. Aanleiding hiertoë was vooral het feit, dat
de ongunstige stand der wisselkoersen een blijvend
karakter begon aan te nemen. Dit keerpunt in de
visselpolitiek der bank kwam in het jaar 1893. Het ligt
voor de hand, dat zulke politiek een zeer groeten voor:
raad buitenlandsehe wissels eiseht, en dat de bank

van dat jaar af steeds meer dezen voorraad zou trach-

ten te vergrooten. Naast sterkere wisselaankoopen

in het buitenland waren hiertoe twee maatregelen
getroffen, waarbij de verdiseonteering bij haar van

vorderingen op het buitenland aangemoedigd werd.

Sonis stelde de bank minder zware eischen aan het

te disconteeren papier; ook heleende zij voor 100

dagen van prima Belgische handeishuizen en banken

geaceepteerde wissels op het buitenland, welke een

looptijd hadden van meer dan 100 dagen om ze na af-

loop van den termijn indien gewenscht te diseon-

teeren.

Toen in 1900 het bankprivilegie verlengd werd tot

1929, kwam in de tot dusver gevolgde wisselpolitiek

geen verandering. Tijdens de gelderisis van 1906/07

traden de voordeelen hiervan aan het licht. Door in
omvangrijke mate goud uit het buitenland tot zich
te trekken heeft zij het hoofd kunnen bieden aan de

zware cischen, die de eredietbehoefte van het land aan

haar stelde.

Na dit historisch overzicht gaat Witten uitvoerig
na de motieven, welke de bank, in ruim een halve

eeuw tijds, in de ontwikkeling van de bedrijfspolitiek

geleid hebben. In de eerste plaats bestond de behoefte
de middelen rentegevend op korten termijn te beleg-

gen. Deze behoefte spruit voort uit de kwantitatieve

wanverhouding tussehen binnen- en buitenlandsehe

wissQls, en deze wanveihouding vindt volgens Witten
haren oorsprong in de eigenaardige structuur dci
Belgische volkshuishouding, alsmede in den gewel-

digen omvang der internationale handelsbetrekkin-

gen, welke zich op deze basis hebben ontwikkeld.
Waar een land zijn economische bedrijvigheid in
hoofdzaak vindt in industrie en handel, en waar de

industrialiseering den landbouw steeds verder
OP
den
achtergrond schuift, ontstaat een verhouding tussehen
dezen laatste en de eersten, welke het land in kwestie
van het buitenland steeds meer afhankelijk doet wor-
den. Hiermede is het bekende probleem, waarvoor Bel-
gië zich gesteld ziet, aangeroerd, dat, zooals cle lezer

zich herinneren zul, reeds meerdere malen bij de be-

spreking van over België handelende litteratuur en
andere bijdragen op dit land betrekking hebbende, aan
de orde kwam. Het zoeken van afzetgebied op vreemde
markten en het betrekken van levensmiddelen uit den

vreemde zijn er het gevolg van. De betaling wederzijds
roept natuurlijk een levendig wisselverkeer in liet leven.

De buitenlandsehe handel van België staat op de zesde
plaats in de rij van mogendheden. Hij bedroeg in
1910 6,7 pOt. van den totalen buitenlandschen,handel

in de cultuurwereld. Zoo vormen zich op Belgischen
bodem geweldige wisselti’ansacties, die de Nationale
Bank te diseonteeren krijgt. Te gelijkertijd spruit uit

de natuur dezer wissels op het buitenland een belang-
i’ijk voordeel voort voor de bank zelf. Dergelijke wis-
sels zijn voor haai’ rentediagende kasmiddelen, even-

als binnenlandsehe wissels zulks zijn voor den koop-
man of de particuliere banken. Ook de leeningspolitielc

van den Belgischen staat gaf der Nationale Bank
aanleiding een groote portefeuille aan buitenlandsehe
wissels aan te houden. In tegenstelling met Duitseh-
land, Frank rijic en. Engeland, wier staatssehuld hoofd-

zakelijk in het binnenland is geplaatst, zijn de Bel-

gische staatsleeningen, evenafs bijv. de Oostenrijk-
sche en de Russisehe, voor een zeer aanzienlijk deel in’

het buitenland ondergebracht, vooral in Engeland en
Frankrijk. Daarnaast is het buitenland voor belang-
rijke somen geïnteresseerd in ohdernemingen op
Belgisch grondgebied. Bekend is liet belang van liet

Crédit Lyonnais in Belgische maatschappijen en liet
financieren van ondernemingen in den Belgischen
Congo om. met Doitseh kapitaal (en Engelsch). Deze

schuld aan het buitenland nu, èn die van den staat, Su
die van de particuliere instellingen brengt met zich,
dat jaarlijks groote bedragen rente aan het buiten-land moeten betaald worden. Het aandeel van den

844

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

25 September 1918

slaat is in dezen zeer overwegend en zoo doet zich

dus voor, dat de staat, door zijn leeningpolitiek de

wisselkoersen beïnvloedt en omgekeerd bij den stand
van deze laatste rechtstreeks belang heeft.

De Nationale Bank nu kan voorkomen, dat goud
in overmaat het land uitvloeit om de noodige beta-

lingen te doen, door steeds te zorgen een ruime bui-

tenlandsche wisselportefeuille te hebben, terwijl zij

tevens de
tijdelijk
beschikbare gelden van den staat

in buitenlandsche wissels belegt. Hierdoor wordt

voorkomen, dat op de tijdstippen van rentebetaling

aan het buitenland, eene plotselinge overgroote vraag
naar wisselmateriaal de koersen zou doen
stijgen,
daar
dcze vraag nu geleidelijk over het heele jaar wordt

verdeeld. Toch ligt in het voorgaande – naar de

schrijver zegt – vel een der hoofdoorzaken, waarom
de wisselkoërsen in België zich gestadig ten nadeele

van het land bewogen.Van de twee wegen, die open-

staan, met dit groote bezit aan buitenlandsehe wis-

sels de wisselkoersen te beïnvloeden, namelijk den

koers dag aan dag in een bepaalde richting te leiden,
of wel slechts in abnormale tijden de portefeuille

hiertoe aan te spreken, heeft de Nationale Bank den

eersten gekozen. De Belgische geidmarkt en de cen-

trale banlc staan, zooals begrijpelijk is, in omvang en

weerstandsvermogen achter
bij
die der naburige sta-
ten, voorts is van invloed de geographische ligging

van het land; te midden van groote economische ge-
bieden heeft België zich uitermate ontwikkeld, doch

daardoor juist is de.betalingsbalans en zijn de wissel-

koersen bijzonder beïnvloed, waardoor de centrale bank

zich voor een moeilijker taak gesteld ziet. De disconto-

politiek kan daarbij niet het gewenschte middel zijn,
daar voortdurende discontoveranderingen de econo-
mische bedrijvigheid te zeer zouden verstoren. Hier
echter brengt de buitenlandsche wisselportefeuille
hulp. Toevoer of onttrekking van buitenlandsche wis-
sels aan de markt is de regulator van den wisselkoers.

De wisselkoersen hadden voor België voortdurend
een ongunstig’en stand. Zoo is merkwaardig, dat van

1876 af de gemiddelde jaarlijksche koers op Parijs bo-
van de pariteit noteerde.

Witten wijst nog op de volgende omstandigheid:
dc groote buitenlandsche kapitalen, welke België ter

beschikking staan, zijn er niet als ondernemingskapi-
taal naar toegevloeid, dat winsten geniet, maar ook
verliezen draagt, maar als vaste rentegevend leen-

kapitaal, ook dan wanneer de onderneming niet met

winst werkte. Vooral is in deze richting van geld-
belegging gewerkt door het Orôdit Lyonnais en dc
Fransche Société Générale.’

De schrijver zoekt de reden, dat de buitenlandsche
kapitalen juist in dien vorm in België zijn onderge bracht in de aanzienlijke oprichtingswerkzaamheid

der Belgen, zoowel in binnen- als buitenland. De groot
q

casticiteit der wet was oorzaak;
d
at vele onderne-
mingen werden opgezet, welke absoluut geen levens-
vatbaarheid hadden. Het ligt voor de hand, dat, waar
dergelijke toestanden bestaan, 11et vreemde kapitaal

liefst den zekerstn vorm kiest. Uit deze wanverhou-

ding nu tusschcd buitenlandsch leenkapitaal en on-dernemingskapitaal laat zich de eigenaardige stand
der wisselkoersen verklaren. Daarnaast staat het feit,
•
dat ook in het buitenland de Belgen veel maatschap-

pijen hebben opgericht, .vooral spoor- en tramwegen,
kolenmijnen, ijzergieterijen, enz. Ofschoon de gelden

benoodigd voor de vestiging van deze ondernemingen,
veelal weer uit het .b.iiten1and zijn betrokken, toch
hebben zij ten gevolge gehad, dat aanzienlijke som-
mcii uit liet moederland afvloeiden. Hierdoor wordt

natuurlijk wederom ecn ongunstige invloed op cle beta-

lingsbalans uitgeoefend, daar tegenover den kapitaal-
export, vooral bij nieuwe ondernemingen, niet
altijd
in
cquivaleerende mate correspondeerende kapitaalstoe-
v]oeiing staat. .De Belgische kapitaalbeleggingen in

het buitenland .werden bij voorkeur over Londen en

Parijs gefinancierd, waarvan de Engelsche en Fran-

sche wisselkoers steeds den invloed ondervond. Naast

de bekende voordeelen, die de voornoemde plaatsen

als bekende. financieele centra, bieden, was tot het

voornoemde aanleiding, dat het in den vreemde aan
Belgische banken ontbrak. Het ligt dan ook voor de

hand, dat de koersen op Parijsen Londen’ nog meer

dan alle andere de aandacht der Nationale Bank

gaande hielden.

DE RIJKSMIDDELEN

In dit nummer treft men aan het maandelijksch

overzicht van de opbrengst der Rijksmiddelen over

de eerste acht maanden van het loopende jaar, yerge-

leken met de overeenkomstige
cijfers
van het vorig
jaar.
De oorlogswinst- en verdedigingsbelastingen brach-
ten tot dusver in totaal op een bedrag van
T
379.740.570, waarvan
f
285.753.710 op rekening

komt van eerstgenoemde heffing.

• Met inbegrip van de opeenten ten behoeve van het
Leeningfonds – behalve die op den suikeraccijus,
welke geene verzwaring van belastingdruk medebrach-

ten – is derhalve een totaal van
f
469.037.085 ont-
vangen uit belastingheffing, welke haren grond vindt

in de buitengewone omstandigheden.

De overige middelen brachten in de afgeloopen
maand
f
19.696.190 ‘op, tegen
f
19.715.526 in Augus-

tus 1917 en vertoonen mitsdien een ‘daling van

f
19.336.

Hierbij dient de invloed der nieuwe belastinghef-fing in aanmerking te worden genomen. In de eerste

plaats werden ingevolge de wet van 28 April 1917
(Staatsblad No. 316)
01)
de Inkomstenbelasting, voor
zooveel de natuurlijke personen betreft en op de Ver-
inogensbelasting over het belastingj aar 1917/1918
tien opcenten geheven. Uit dien ‘hoofde werd in

Augustus 191.8 een som van
f
341.412 ontvangen.
Hierbij komt de verhooging der successierechten, ter-
wijl de overige nieuwe heffingen ook in Augustus
1917 haren invloed reeds deden gelden.
In de voorlaatste miflioenennota werd uit ‘de wijzi-
ging der wet op de successieb el a sting een meerdere

opbrengst over het geheele jaar 1918 verwacht van
rond
f
7.500.000. Voor één maand zou dit een stijging
beteekenen van ongeveer
f
625.000.
In totaal zou derhalve uit nieuwe belastingheffing
ruim
f
960.000 kunnen worden verklaard.
Afgezien van de nieuwe belastingheffing, zou de
opbrengst der middelen dus een daling van omstreeks

f
985.000 hebben vertoond.
Deze achteruitgang is voornamelijk toe te schrijven
aan de mindere opbrengst van de personeele belasting,
van den accijns op gedistilleerd, bier en geslacht en
van de rechten op den invoer. Daartegenover staat een zeer sterke toeneming van
clan suikeraccijns en van ‘de ontvangsten uit do domei-
non en een stijging in opbrengst van de grondbclasting
en de zegel- en registratierechten. /
Gelijk reeds meermalen werd opgmerkt, zal de
achteruitgang in opbrengst der accijnzen op gedistil-
leerd en geslacht en van de rechten op den invoer als
gevolg van den stilstand “der graanaanvoeren, van het vleesehgebrek en van de belemmering van den inter-
nationalen handel aanhouden, zoolang de buitenge-

wone omstandigheden voortduren.
Do stijging van de opbrengst van den suikeraccijns
hangt samen met het sterk toegenomen verbruik van
suiker, suikerhoudendc of met suikeiverbruik gepaard
gaande spijzen en houdt w’aarschijnlijk verband met
liet tekort aan brood en de vervanging van de vooi
velen niet in voldoende mate verkrijgbare boter.
De aanmerkelijke stijging in de opbrengst der
domeinen wordt veroorzaakt door de uitkeering aan
den Staat van zijn- aandeel in de winst van de ‘domi-
niale Steonkolenmijn.
Op grond van den achteruitgang- -in- koers van .het

25 September 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

845 –

meerencleel dci’ ter beurze genoteerde fondsen,
01)
de

staking der rentebetaling, voor ‘zooveel de Russisehe

effecten betreft en in het bijzonder op den hoogst
ongunstigen invloed, dien het steeds voortduren van
den oorlog op scheepvaart, handel en industrie uitoe-
fent, is een verdere inzinking van de opbrengst der
Rijksmiddelen waarschijnlijk te achten.

Vergelijkt men ten slotte de ontvangsten in de
eerste acht maanden van 1918 met die van het over-
eenkomstige tijdvak van 1913, toen de oorlog zijn in-
vloed nog niet deed gevoelen, dan vindt men, met
toepassing van de gebruikelijke correcties
1)
en met

terzijdestelling, voor zoover mogelijk, van den invloed

der nieuwe belastingheffing,
2)
de volgende cijfers:

Tijdvak Jan. tot en met Aug. 1918:
f
115.465.594

1.913:
f
99.659.508

Verschil

f
15.806.086

i)czc stijging bedraagt 15,86 pOt., 6f per jaar gere-

kend 3,17 pOt. Deze percentages dalen tot 12,04 en
2,41 pOt., indien de opbrengst der wisselvallige suc-
cessieiechten in beide tijdvakken buiten rekening
wordt gelaten. Het zooeven bedoeld verschil daalt dan

tot f10.718.055.
De door deze percentages tot uitdrukking gebrachte
stijging wordt op zich zelf beschouvcl, niet onbe-

vrèdigend.

Het slot van het vorig overzicht, waarin een reken-fout was ingeslopen behoort als volgt te wonden ver-
beterd:

Tijdvak Jan. tot en met Juli 1918:
j
101.065.567
,, 1914:
J
91.390.447

Verschil

f
9.675.120
Deze
stijging
bedraagt 10,59 pOt. of per jaar gere-
kend 2,65 pOt. Deze percentages dalen tot 9,01 en 2,25
pOt., indien de opbrengst dei wisselvallige successie-
rechten in beide tijdvakken buiten rekenin.g wordt
gelaten. 1-Jet zooevcn bedoeld verschil daalt dan tot

f
7.193.186,

AANTEEKE?INGEN.

Een Iersch en een Zweedsch nationaliteits-
meric. –
In een recent nummer der Amerikaansche
Oommeree Reports wordt door den Consul te Cork een
en ander rnedegedeeld over het nationale lersche han-
delsmerk, hetwelk de woorden ,,made in Ireland” be-

vat. Het merk behoort aan de ,,Irish Industi’ial
Development Assoeiation”, 33 West Moreland Street,
Dublin. Het wordt vcrgund voor goederen, die in
Ierland vervaardigd zijn. Ofschoon slechts bedoeld als
waarborg voor den oorsprong, uitgezonderd voor wat
whisky betreft, is het merk in de practijk een waar-
borg van kwaliteit geworden. Sedert 1906 is het tee-
ken in gebruik. In het algemeen wordt de eisch ge-
steld, dat de artikelen waarvoor het gebruikt mag
worden ook van lersche grondstoffen vervaardigd
zijn, echter wordt hiervan wel afgeweken, indien be-
paalde grondstoffen niet in Ierland worden voortge-
bracht. Ter weerlegging van de veel gehoorde opmer-
king, dat dergelijke nationale merken van weinig be-
teekenis zijn voor de groot-industrie, die hun eigen
– door breed opgezette reclame bekend geworden –
merken hebben, wijst de berichtgever er op, dat niet
alleen kleine, maar ook de eerste fabrikanten van
Ierland liet lersche merk gebruiken. Voor het recht

Uitschakeling van hetgeen de Rijksinkomstenbelasting
in
1918
meer opbracht dan de bedrijfsbelasting in 1913
na
aftrek van de mindere opbrengst uit de gewijzigde ver-
mogensbelasting en toevoeging aan de cijfers van 1918
van
dat deel van de opbrengst van den suikeraceijos, dat in
1913 aan de algemeene middelen, doch in
1918
aan het Leening’
fonds
1914
ten goede kwam.
Uit de nieuwe zegel- en registratierechten, de wetten
betreffende den bieraccijns, het statistiekrecht en het recht
van successie werd voor
1918
een meerdere bate van

f
17.10.000.— verwacht.

het mci’k te mogen toepassen, moet jaarlijks twee

guineas (ongeveer
f
25) betaald worden. Behalve in

Groot-Brittannië en Ierland is het merk in vrijwel

alle, landen geregistreerd, waar de mogelijkheid be-
staat zulks voor een collectief merk te laten doen. Het

aantal gebruikers ligt thans tussehen de 800 en 1000.
Het is niet zonder beteekenis van deze mededeeling

kennis te nemen, immers ook hier te lande werd de

behoefte gevoeld tot de invoering van een contrôle-

merk over te gaan en men kent hot streven van de

Vereenigiiig voor Nederlandsch Fabrikaat, opgericht
31. Maart 1915, om liet door haar ontworpen merk bij

de Nederlandsche industrie en niet minder bij het

publiek ingang te doen vinden. Naar wij in een recen-

te causerie over de vereeniging in een onzer week-

bladen lazen, wordt het Nederlandsche merk thans
door 90 fabrikanten gebruikt.

De zoo juist ouivangen Augustus-aflevering van

,,Swedish Export” deelt iets mede over een Zweedseh

merk,. dat in dit verband mede vermeld kan worden.
11e
–
t etiquet in kwestie, in drie formaten bestaande,

ontstond op initiatief van de ,,Swedish General Trade Association”. Het vindt toepassing voor artikelen van
de meest mogelijke verscheidenheid. Enkele voorwaar-
den zijn gesteld, waaraan het gebruik moet voldoen.

Het merk mag alleen maar gebruikt worden voor
voortbrengselen van de Zweedsehe industrie en moet
in de eerste plaats slechts gebezigd worden voor arti-
kelen van goede kwaliteit. Vervolgens komt de eenigs-
zins verrassende bepaling, dat het merk slechts ge-
bruikt mag worden voor artikelen, die verkocht wor-
den voor verbruik in Zweden zelve en dientengevolge

dus niet gebezigd mag worden voor export-artikelen

in welken vorm ook. Het is trouwens bekend, dat de
vraag, welke in Zweden blijkt een absolute oplossing
gevonden te hebben, of het handelsbelang van een
land medebrengt openlijk aan de kaak te stellen, of al
dan niet de door hem op de wereldmarkt aangeboden
artikelen voortbrengselen van eigen land zijn, reeds
vaak tot gedachtenwisseling aanleiding gaf. Naast het
zoo even genoemde Zweedsche merk heeft de voor-
noemde Association in omloop gebracht een etiquetje,

waaraan slechts een publicistisehe bedoeling ten
grondslag ligt.

Commissie van acivi es v oor handelsaan-
gelegenheden in Necl.-Indië.
– Het Depar-
tement van Koloniën publiceert in de„Handels-
berichten” een mededeeling, ontleend aan de Javasche

Courant van 7 Juni j.l., welke hier volgt:
,,Bij besluit van 5 Juni 1.1., werd door den Gouver-
neur-Generaal van Nederlandsch-In dië ingesteld eene
Commissie van Advies voor Handelsaangelegenheden,

welke tot taak zal hebben de Indische regeering, hetzij
op haar verzoek, hetzij uit eigen beweging, van raad
te dienen omtrent hetgeen strekken kan ter bevor-
dering van den handel en de scheepvaart van Neder-
landsch-Iudië, alsmede voorlichting te geven omtrent
alle onderwerpen, die den kolonialen handel en de
scheepvaart raken. Bepaald werd, dat de commissie

uit haar – midden een ondervoorzitter en drie leden
zal kiezen, welke met den voorzitter tezamen het
Dageli.jksch Bestuur zullen vormen, hetwelk zijn’zetel
te Batavia zal hebben en belast is met de uitvoering
van de besluiten der vergaderingen en de afdoening
der dageljksehe zaken. De commissie zal de bevoegd-
heid hebben, om ter voorbereiding van de uitvoering
van bepaalde onderdeelen harer taak sub-comiiiissies
uit haar midden samen te stel]en. De commissie zal
minstens eenmaal per jaar eene algemeene vergadé-
ring houden.” –

Blijkens de Javasehe Courant van ii Juni d.a.v. zijn
in de commissie benoemd:

tot lid, tevens voorzitter, de Directeur van Land-
bouw, Nijverheid en Handel;

tot leden: de Directeur van Gouvernemeutsbedrijven,

de chef van de afdeeliug Nijverheid en Handel van

846

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

25 September 1918

het 1)epartcmdnt van Landbouw’, Nijverheid en Han-

de!, de voorzitter van de Kamer van Koophandel te

.Batavia, Semarang, Soerabaja, Padang en Makasser,

de voorzitter van de liandeisverceniging te Batavia,

Semarang, Soerabaja en Medan, Jhr. J. T-T. W. M.
van den Bosch, hoofdagent dei Stoomvaartmaat-

schappij ,,Nederland” te l3atavia, K. A. R. Bosseha,

hoofdadministrateur dci. onderneming ,,Mal,abar” te

Bandoe.ng, J. Brouwer, te Soerabaja, P. L. Dubourcq,

vertegenwoordiger der Bataafsche Petroleum Maat-

schappij te Weltevreden, J. J. de Gast, directeur der
Droogdok Maatschappij te Weltevreden, Mr. J. Ger-

ritzen, directeur der Javasehc Bank te Batavia, J.

lloutsma, lid der Factorij Batavia van de Nederland-

sche handel-Maatschappij te l3atavia, M. 0. Koning,
president-directeur der K .P.
M.
te Weltevreden, Th.

Ligth art, directeur dci Amsterdam-Batavia-Uandels-

vereeriiging te Batavia, W. 0. Loudon, lid der firma

Tiedeman en van T(erchcrn te Batavia, T. Ottolander,

voorzitter van het Neder]andsch-Indisch Landbouw
Syndicaat te Banjoewangi, P. J. Stephan, di:reeteur

der Nederlandsch-lndi sche Escompto Maatschappij

te Batavia, A. Tigler Wybrandi, hoofdagent van de

Internationale Oreclict- en hiandeisvereeniging ,,Rot-
terdam” te Batavia en
T!.
A. Zeilinga Azn., president
van de ,Tavasche Bank te Batavia.

REGEERINGSMAATREGELEN OP

HANDELSGEBIED.

Graan voor de landbouwers. De Minis-

tei van Landbouw’, enz. is bereid aan verbouwcrs van.
logge en tarwe een zoodanig deel van den oogst 1.919

te laten behouden, als noodig is voor hun voeding,
mits den betrokkenen geen broodkaarten worden uit-
gereikt. Ten aanzien van den oogst 191.8 wordt de-

zelfde maatregel voorbereid, in dien zin, dat naar

keue 75 K.G. rogge of tarw’e per persoon boven

1. jaar zal mogen worden behouden.

A a r d a p p o 1 e n. Het ligt in de bedoeling den
opslag van aardappelen door particulieren voor het
aanstaand winterseizoen in beperkte hoeveelheden
mogelijk te maken.

T a in in e k
011
ij ii c n. Nu door den belangrijken

aanfok van konijnen het gevaar voor vernietiging
van dan konijnenstapel geweken is, is ingetrokken
liet verbod tot vervoer en aflevering van tamme
konijnen.

Wild en pluimgedierte. 1)e Minister van

Landbouw heef t verboden wild, benevens tamme en

w’ilde konijnen en pluimvee ter bevriezing op te slaan
of op andere wijze te verduurzamen.
Uitvoer van levensmiddelen. Volgens

mededeeling van het Ned. Oorrespondentiebureau is
de uitvoer van alle levensmiddelen en van alles, wat

in het algemeen in verband staat met de volksvoe-
ding, thans stopgezet.

V e t r a n t s o e n. Bij de regeering zou niet het
voornemen bestaan verandering te brengen in het
vet rantsoen.

E i e r en. Nu dc productie van eieren in die mate
is verminderd,
6u.
de regeering kan beschikken over
kaikeieren tËn behoeve van zieken en zwakken, is in-
getrokken liet vervoerverbod voor versche eieren en

voor eiwit en eigeol, benevens de maximumprijzen
voor kippen- en eendeneieren.
T h e e i n ho t e 1 s, en z. Het B.M.V. vestigt er
de aandacht op, dat na 15 Augustus het schenken
van thee in hotels, café’s, enz. weder verboden is.
T!
i k e 1 s. Eene regeling is getroffen voor de in-
zameling van eikels, oogst 1918. De inzameling zal

geschieden door do Vereeniging van Nederlandsche

Eikelhandelaren in overleg met het Rijkskantoor
voor Thee en Koffie. Aan opkoopers zal 18 ct. per
K.G. netto w’orden betaald; dezen kunnen aan de sa-

pers 16 et. vergoeden.

Thomasslakkenmce]. Met de verdeeling

van dit artikel voor de bemesting van oogst 1919 is

een aanvang gemaakt; prijs T 10,50 per 100 K.G.
bruto voor netto.

1 Ii o s p h o r i c t m e c 1. Een maximumprijs is

vastgesteld voor phosphorietmeel (tot poeder verma-

len, in Nederland gevonden, phosphorzu u rhoudend e

knollen) van 40 cents per percent in iiii neraalzun
t
oplosbaar phosphonzuur.

MAANDCIJFERS.

OVERZICHT DER RIJKSMIDDELEN.

(In
Guldens).

Sedert

Ooereen.

.Augutu

1
Januari
i

komsilge

1918

1
periodèl9l7

Directe belastingen.
Grondbelasting
745.964
12.147.406
11.852.869
Personeele belasting
1.440.913 7.200.663
8.797.343
Inkomstenbelasting
4.660.751 42.431.261 38.547.819
Vermogensbelasting
47.642
2.620.305 1.523.107

Accijnzen.
4.206.984
27.545.662
19.146.782
17.617
875.655
815.331
1.417.009 13.408.680
19.782.192 218.958
1.967.250 1.554.472
106.054
776.303
3)

1.301.249

Suiker

……………..
Wijn ………………….

523.205
0.851.621.
6.853.539

lndirectc belastingen.

‘)

23.468
2)

8.612.548 8.032.950
Zegelrechten

………
Registratierechten
. . .
1710.903
1.6.704.088
0.318.650
Hypotheekrechten ….
.

–
653.595 1.645.246
15.693.889 14.623.739

Gedistilleerd

………..
Zout …………………

815.888 5.346.214
7.900.463

Bier

…………………
Geslacht

…………….

–
1.378

0 onden en zilveren werken
00.099 507.808
439.600
Essaailoon
06
543
489

Successierechten …….

invoerrechten
………….

Belasting …………….

Statistiekrecht
80.383 685.614
1.270.886

Formaatzegel ………….-

Recht op mijnen
–
–
39.164

1.080.512
2.153.182 2.019.106
33.398
438.222
436.413
Domeinen

………….
Staatsloterij

………..
Jacht
en
visscherij

..
.
37.212
248.260
187.277
ïioodagelden

………..
17.318
126.579 270.467

Totaal ………..
.19.696.190 166.441.362 155.434.940

OPOENTEN VOOR HET LEENINGFONDS 1914.

Sedert

Ov ereen-
ugustus
1918

1
Januari

komstige
1918

periodel9l7

Directe belastingen.
Grondbelasting

1.49.416

2.434.006 ‘ 2.376.959
Personcele belasting

313.159

1.338.828

2.102.870
Inkomstenbelasting

1.841.148 10.280.000 13.180.826
Vermo
g
ensbelasting

10.468

975.062

510.397

Accijnzen.
Suiker …………….
841.397

5.509.133

3.829.356
Wijn
……………..3.523

175.131.

103.060
Gedist. (binn.- en buitl.)

14
.1.701

1.340.368

1,.97821 S

indirecte belastingen.
Zegelrecht van buitl.eff

19.425

359.552

583.065
Registratierechten

472

3.734

595.442
Hypotheekrechten

–

65.200

Totaal ..

3.326.709 28.423.214 25.385.999

BELASTINGEN IN VERBAND MET DE BUITEN-

GEWONE OMSTANDIGHEDEN.

1918
Augustus

Sedert
1
Januari
1918

Oorlogswinstbelasting

17.257.510

117.835.741
Verdedigingsbelasting Ii

40.502

2.338.867
Verdedigingsbelasting Ib ..

994.857

14.968.197
Verdedigingbelasting
II
….

2.470.507

23.128.079

20.763.376

158.270.884

2)
Hieronder begrepen
f
139.835
wegens zegelrecht van
nota’s van makelaars en commissionnairs in effecten, enz.
(Beursbelasting).
2)
idem
f
1.296.572.
8)
Hieronder begrepen de opbrengst van den accijns op azijn.

25 September 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

847

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.

beteckent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.

21 September 1918

20 Juli
1914

(Disc.Wissels.
N
4′

sedert 1Juli’15
/
3
1
/,sedert23
Mrt’14
BiDn.E.
an
4’i2

’15
4

’14
IVrsch.inR.C.
5
1
I1

19Aug.’14
5

’14
Bank van Engeland
5

7Apr.’17
3

29 Jan. ’14
Duitsche Rijksbank
5

23 Dec.’14
4

5 Febr.’14
Bank van Frankrijk
5

21 Aug.’14
3
1
!,

29 Jan. ’14
Oostenr. Hong. Bk.
5

12 Apr.’15
4

12 Mrt. ’14
Nat. Bank v.Denem.
5

’15
5

6Febr.’14
Zweedsche Rijksbk.
7

20Mrt.’18
4
1
I

’14
Bankv. Noorwegen
6

14Dec.’17
4
1
I2

’14
ZwitserscheNat.Bk.
4
1
!3

’14
3
1
/

’14
Bank
van
Spanje..
4

22Mrt.’17
4
1
!2

–
Bank van Italië..
5

10Jan.’18
5

9Mei ’14
Feder. Res. Bk. N.’Y.I 34-4
1
1

Javasche Bank. . . .3’/,
,,

1Aug.’09 3′!2
,,

1 Aug.’09

OPEN MARKT.

Data
Amsterdam
Londen
Part.
Berlijn
Part. Parijs
Part.
N. Vork
Cali-
Part.
1

Prolon.
disconto
guile
disconto disconto
disc.
mone,

21 Sept. ’18
2/4

‘)
2V2
–
3
17
42
4
5
/8
5
9
14-6 ‘)
16-20 S. ’18
2
5
1b’
7
I9
2
1
I2
3
17
182
41/s
–
5/46
0-14 S. ’18
2
1
/2-3
3
3
17
42
4-‘I
–
5’14-6 2-7

S. ’18
2’/4-3 2’/4-3
3
17
4
4-1Is
–
5’/,-6

17-22 S. ‘1.7
1/8/4
2’/4
1
A
I5
SS

T
6
4-I8
–
2
1
I2-5
1
/, 18-23 S. ’16
1
l’/-‘/., 5i-‘/8
4-‘/
–
2’/3-3

20’24Jul.l4
1
3
1
/
8
–
1
/
io

2’/-‘[,
2’1-‘/
2
1
/8-
1
l2
2
1
I
1I4-2
/2

‘)
Noteering
van 20 September.

WISSELKOERSEN.

WISSELMARKT.

De week opende met een algemeene hausse voor alle
wissels op de oorlogvoerenden. Door het aanbod van
Oostenrijk had een vredesstemming de overhand en wilden enkele speculanten nog gebruik maken van de lage wissel-
koersen voordat een bij vredessluiting te verwachten stijging
haar intrede had gedaan. In den loop van den dag echter
begon de hooggestegen verwachting weder te dalen en al
spoedig kwam van verschillende zijden aanbod, waardoor
de weinige koopers voldaan werden en de koersen spoedig
weder terugliepen. Toen dan ook Dinsdag het afwijzend
antwoord van Amerika bekend werd, was de stemming
overwegend flauw Ook de volgende (lagen zakten de koersen
nog iets verder in. Heel veel verandering vond er echter
niet meer plaats en over het algemeen bleef de stemming
toch eerder aan den vasten kant.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Data
Londen
Parijs
Berlijn
I
Weenen
SLPc.

fers
bu’)
New
York’)

16 Sept. 1918.
.
10.01
38.75 32.75
18.65
–
2.10
17

1918..
9.94
38.25
32.-
17.75
–
2.08′!2
18

1918..
9.86
37.85
31.95 17.55
–
2.07
19

1918..
9.82k 37.80
31.62′!,
17.40
–
2.06
20

1918..
9.91k 38.05
31.75 17.50
–
2.07’14
21

1918..
9.92
38.05
31.80
17.45
–
2.071,
Laagste ,l. w.’)
9.79 37.50
31.45
17.-
–
2.041!3
ioogste
,,

,, ‘)
10.15
38.90
34.-
20.-
–
2.13
14 Sept. 1918.
.
9.81
37.55 31.55 17.25
–
2.0514
7

1918..
9.95
38.25
31.95 17.60
–
2.09′!2
Muntpariteit..
1?.10

48.-
59.26
50.41
1.28
2.48’I

) Noteering te
Amsterdam.
5)
Particuliere opgave.

D a a
Siock-
holm)
Kopen-
hagen)
C/,ris-
lianio’)
Zwii;er.
land’)
Spanje
1)
Botavia
i
i
telegrafisch

16 Sept. 1918
69.60
63.-
63.80
47.15
47.75
99-100
17

1918
69.50
62.90 63.80
46.70
48.60
99-100
18

1918
69.80
62.90
64.-
46.35
48.-
99-100
19

1918
69.85 62.72
1
‘
63,90
46.50
48.-
99-100
20

1918
69.85 62.60
64.-
46.65
48.-
99-1004
21

1918
69.85 62.60
64.-
46.70
48.-
99i
–
1004
L’ste tI.

w.’)
69.25
62.25 63.60
46.15
47.50
99
H’ste,,

‘)
70.-
63.-
64.10
47.25
49.-
100J,
14 Sept. 1918
69.80
62.70
63.90
46.60 48.25
99-100
7

1918
69.40
63.25 64.25
46.75 49.25
99-100
£tfuntpariteit
66.67
66.67 66.67
48.-
48.-
100

INoteeung te Amsterdam. ‘t !’art,culiere opgave.

KOERSEN
TE
NEW YORK.

Cable
–

Zicht
Zlcl,I
Zicht
,.,
0

Londen
Parijs
Berlijn
Amsierd.
(In $
(in frs.
(in cents
(in cents
per
£)
P. $)
p.
4
Rm.)
per gld.)

21 Sept.. . .. 1918
4.76.55
5.48
nom.
48
Laagste d.week..
4.76.50
5.47
nom.
47
1
h
Hoogste,,

..
4.76.55
5.48’/s nom.
48
14 Sept…..1918
4.76.50
5.48
noni.
48’/
7

1918
4.76.60 5.49 nom.
47
Muntpariteit..
..
4.86.67
5.18
1
!4
95/
40
5
/io

KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN.

Plaatsen en
Landen
Noteerings.
eenheden
30Aug.
1918
5Sept.
1918

Tijdperk 6-18
Sept.

Laagste

Hoogste

18Sept.
1918

Alexandrië..
Piast.
P. £
977/
97″13
97
1
‘/,2
97″/,
97″/s
B. Aires….
d.p.gd.pes.
50’/4
51
50
1
/8
51”!,,
50
1
!16
2
)
Calcutta
….
sh/d.p.rup.
116
1
!,,
116
1
!32
1/6
1/6’/,o
1/6’i,2
Hongkong
..
Id.
P. $
3/6′!4
3/6
1
14
3I6
31
318 318
Lissabon….
d.p.eseudo
29J/8
29′!2
29
30’/s
30
Madrid

….
Peset.
p. £
20.29 20.33 20.35
21.00 20.81
Montevideo..
d.p.peso
63 62
7
!8
62
1
!s
64’/4
63V4
Montreal….
$
per
£
4.85/4
4.85
3
/
4.85’/4
4.86
‘I
4.86
‘/s
R.d.Janeiro’)
d.p.milr.
12
3
/8
126/,,

12
3
!,,
12
11
132
12
3
/,
Lirea
p. £
30.31
1

30.314 30.25
30.37!
30.31!
Shanghai

..
sh!d.p.tael
5
5
5
516
5/6
Rome

…….

Singapore
. .
id.
p. $
2/3/32
2/3
29
1,2
2/3
18
!,,
2/4′,
!,
213
8
‘/3
Valparaiso
t)

d.p.pap.p.
16115
16′!,
16″/,,
1619/,2

16V2
Yokohama
..
shld.p.yen
nom.
2/3’/4
213
2/3
1
!2
2/3
1
/4
‘)
Noteeringen op 91.1 dagen.
2)
Koers van
16 September.

GOUD EN ZILVER.

Sedert 29 Juli 1916 worden de dagelijkselie ontvangsten
en onttrekkingen van goud door de Bank van Engeland
tijdelijk niet bekend gemaakt.

NOTEERING
VAN ZILVER.

Noteering te Londen.

te
New York

21
Sept.
1918
……..
49’/,
101 Vs
14
1918 ……..
49′!,
101′!,
7
1918 ……..
49′!,
101 Vs
31
Aug.
1918 ………
49′!,
101
‘Is
24
,,
1918
……..
49
1
/,
101
‘Is

22
Sept.
1917……..
55
108
1
/
23
Sept.
1.916 ……..
32’/s
68
1
/s
20
Juli
1914
……..
24″/,o 54′!,

N.U.M.

Weekstaat der Nederlandsche (Jitvoermaatschappij.
Voornaamste nosten in duizenden guldens.

Buiten!.
Debet
5
pCi.
Credit
Data
Bankiers
Schat-
Diverse
Scl,uld-
Diverse
kist
!siij.
reken.
i)
brieven
reken.
i)

19 8ept. 1918..
1.964
43.100
60.300
14.447
86.173
12

1918..
1.680
43.100
60.300
14.447
85.864
5

1918..
1.599
43.100 60.300
14.405
85.750
29 Aug. 1918..
1.300
43.100
60.300 14.342
82.449
22

1918..
1.075
43.100
60.300
14.313
82.263
1) Beide rekeningen
omvatten,
behalve
garantiewi.seIo
in portefeuille
tot
het bedrag der buitenl. schatki,tbiljetten. in hoofdzaak garantiewi..eIe
in depAt bil de Ned. Bank.

848

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

25 September 1918

NEDERLANDSCHE BANK.

Verkorte Balans op 21 September 1918.

Activa.

Binnenl. WisJ H.-bk.
f
99.212.802,74
sels, Prom. B.-bk.
,,

68.482,63
enz. in disc.
,
. Ag.sch.
,,
14.175.377,55
‘/2

Ii 3.456.662,92
‘/2
Papiero. h. Buitenl. in
disconto ……………………..
–
Idem eigen portef..
f
7.713.562,-
Af:Verkochtmaar voor
de bk. nog niet afgel.

7.713.562,-

mci.
vrsch
Beleeningen . {abk.
f
55.894.085,06

in rek.-crt. B.-bk.

4.996.339,14
1
/

op onderp. Ag.sch.

40.190.435,36

f101.080.859,57

Op Effecten ……
f
99.316.359,57 Op Goederen en Spec.
,,
1.764.500,- 101.080.859,57
Voorschotten a. h. Rijk ………………12.787.973.03

Munten Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
83.489.755,-
Muntmat., Goud .. ,,623.319.785,37

f706.809.540,37
Munt, Zilver, enz..

7.996.718,64
1
/
Muntmat., Zilver

•714.806.259,011/
Effecten
Bel.v.h.Res.fonds..

5.041.969,32
id. van
‘/iv.
h. kapit.
,,

3.894.261,18
8.936.230,50
Geb.enMeub. der Bank ……………..
,
1.7 70.000,-
Diverse

rekeningen

………………
,,
103.382,095,19

[1.063.913.642,23

Passiva.
Kapitaal

……………………..[
20.000.000,-
Reservefonds

………………….
5.079.402,56
Bankbiljetten in omloop …………
956 249.510,-
Bankassignatiën in omloop ……….
1.373.689,85
Rekening-Courant saldo’s:
Van het Rijk……
f

–
Van anderen ……
,,
76.009.401,59 76.009.401,59
Diverse rekeningen

………………..
5.201.638.23

[1.063.913.642,23

Beschikbaar metaalsaldo…………..f 507.410.865,11 ‘/,
Op de ba8i8 van
2/
metaaldekking …..,
Minder bedrag aan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is ..
,,
2.537.054.330,-

Verschillen met den vorigen weekstand:
Meer
Minder
Disconto’s

…………….
14.198.902,87i Buitenlandsehe wissels
44.600,-
Beleeningen

……………
967.795,63/,
Goud

………………..
885.020,33
Zilver ………………..
8.582,94
Bankbiljetten

…………
2.192.195,- Part. Rek.-Crt. saldo’s

….
9.961.676,04
1
/,

Voornaamste oosten
in duizenden guldens.

Data

-,
Goud
Zilver.
a
0fl
–

ot,jetten
Andere
opeiochbare
schulden

21 Sept.

1918

..
706.810
7.997
956.250
77.383
14

1918

..
. –
707.695
7.988
954.057
67.561
7

1918

….
707.437 –
7.959
953.797
61.104
31

Aug. 1918

.
709.316
7.953
946.392 46.733
24

1918

.:.
707.424 7.953
922.122
69.883
17

1918

.
. .
706.089
7.861
922.377 60.996
10

1918
706.419
7.867
919.104 56.560
3,,

1918
71,3.251′
7.860
927.020
53.851
27

Juli

1918

..
715.123
7.793
909.750
78.846
20

1918
715.258 7.729
910655
77.111
13

1918
717.388
7.741
920.180
65.569
6

1918
717.518
7.690
926.054
60.354
29

Juni

1918

..
717.559
7.692
927.335
50.546

Sept.

1917

….
674.376
7.376
784.733
86.831
23

Sept.

1916

….
587.367
6.931
678.644
143.451

25 Juli

1914

..
. .
162.114 8.228
310.437
6.198

D a
0

Di,contos

Bdee-
Beschlk.
baar
Dek.
king,-
Hiervan

otaa,
Schatkist.
ningen
Metaal.
pe,cen-
promessen
saldo
lage
–
rechtstteeks

21Sept.1918
113.457
04.000
101.081 507.411
69
14

1918
99.258
80.000
102.049 510.661
70
7

1918
89.209 70.000 104.711
511.685
70
31 Aug. 1918
75.116
57.000 104.715
517.884
72
24

1918
72.204
55.000 100.660
516.194
72
17

1918
64.448
47.000
101.787
516.473
73
10

1918
61.395
43.000.
101.508
518.330
73
3

1918
51.430
32.000
110.082
524.086
74
27 Juli 1918
52.139
32.000
112.300 524.319
73
20

1918
44.854
23.000
114.844
524.526
73 13

1918
34.101
11.000 115.627
527.036
.74
6

1918, 4.1.994
17.000 119.042 526.981
74
29Juni 1918
43.817
18.000 122.089
528.725
74

22Sept.1917
55.517
45.000
70.934
506.430
78
23Sept.1916
106.005 89.500
61.692
428.984
72

25 Juli 1914
67.947 14.300
61.686
43.521′)
54
2)
Op de basis van

metaDidekking,

Uit de bekendmaking van den Minister van F i na n-
ci ë n blijkt, dat uitstonden op:

14
Sept.
1918

21
Sept.
1918

Aan schatkistpromessen.
f 217.460.000,-
waarvan rechtstreeks bi
.

j
de Ned. Baukgeplaatst

80.000.000,-
Aan schatkistbiljetten ..
,,
78.695.000,-
Aan zilverbons ……….
,
63.530.922,50

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens.

Naast de per mail ontvangen gegevens worden de telegrafisch
bekend geworden totaalcijfers der obligo’s en uitzettingen en
het beschikbaar metaalsaldo van latere data ongenomen.

Data
Goud
‘Zilver
Bank.
biljetten

Andere
opelschb.
j

schulden

14 Sept. 1918
25T700
7

1918
258.300

Juni .1918 ……
102.310
13.939 189.748

67.541
8

1918 ……101.357
15.292
190.304

64.362
1

1918 ……100.863
15.735
185.897

68.287

Sept.. 1917 ……83.373

17.242
175.541.1

57.267
16 Sept. 1916 ……69.393
23.823
152.070
1

54.620

Juli

1914.
…..22.057
31.907
110.172

12.634

Dato

____________

Dis-
conto’s

Wisd,.
1

bulten
1

N.-Ind.
1
betaalbaar

1
1
Bdee-
1
nin gen
1

Db1crse
–
ningen
2)

1
Beschlk-
1

haai
1

metaal.
saldo

Dek.
king..
percen-
lage

14Sept.1918
132.800
63.800
7
‘

1918
133.900
°”
64.800
*0*

15Juni1918
24.391 64.911 45
i.260
1

23.159
73.?
8

1918
8.041
1

23.028
70267
23.844 65.887

‘
46
1

1918
7.737
1

26.324

1
69.586
24.956
65.925
46

15Sept.1917
7.885
1

32.955
72.409
21.891
54.335
43
16Sept.1916
6.790
1

36.430

1
64.511
9.051
51.878
45

25 Juli 1914
7.259
6.395
47.934 2.228
4.8422)

44
1) Sluitpoot
der
activa.

2)
Op de basis van
‘/,
metaaIdekkin.

SURINAAMSCHE BANK.

Voornaamste po8ten in duizenden guldens.

Data
Metaal
Circulatie
Andere
opeischb.
schulden D1scontos
1
Dlv. rehe.
ningen’)

29 Juni 1918 ..
691
2
)
1.474
842
1.168.
671
22

1918

..
680
8
)
1.405
811
1.163
611
15

1918

..
674
4
)
1.363 853
1.134 606
8

1918

..
6642)
1.408
,

802 1.124 598

30 Juni 117

..
766 1.201
1.015
886
.

668
1 Juli

1916

..
797
1.012
.

730 957
561

25 Juli

1914

.
.
645
1.100
560
735
396
‘)
Stuitpost der
activa.
0)
Hiervan zilverbons 39 dz. gid.

0) Idem 51 dz. gici.
4) Idem 58 dz. gId.

6)
Idem 60 dz. ald.

f
231.460.000,-

94.000.000,-
78.695.000,-
64.162.057,-

25 September 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BIRICHTEN

849

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

Aan het eind van ieder kwarteal wordt een overzichtgegeven

van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Curreuey Notes,

in duizenden p. St.

Currency Notes.
Data

Metaal

Ct,cu!atie

Bedrag
I
Goudd.
1
Gov. Sec.

18
Sept.. 1918
70.996
59.398
***
*** *5*
11

1918
70.703 59.056
271.629
28.500
249.572
4

1918
69.933
58.597
270.353
28.500 248.322
28 Aug. 1918
69.545
57.813 267.844 28.500 245.822

19 Sept. 1917
54.724
40.666
176.685 28.500 150.062
20 Sept. 1916
54.579 36.973
130.607
28.500
98.876

22 Juli 1914 40.164
1
29,317

Gov. 1 Other 1 Public
1
Other

Re- 1 kings
Data

Sec.

1
Depoj.
1
Depo,.
1
seTOe
1
percen-

18Sept.’18
56.568
99.547
38.133
129.955
30.047
17,88
11

’18
64.644
98.393
36.127 138.924 30.098 17,20
4

’18
58.166 98.886
37.012 131.725 29.785
17,65
28 Aug.’18
59.454
99.253 34.918 136.110 30.382
17,76

19 Sept.’17
58.145
96.462
40.765
128.236
32.508
19,23
20 Sept.’161
42.188
96.103 52.993
104.185 37.057
23/

BANK VAN FRANKRIJK.

Voornaamste posten in duizenden france.

Wan

Te goed

Buit.gew.
Data

Goud

in het

Zilver

in het

voorach.
Buitenland

Buitenland ald. Staat

19Sept.’18 5.437.420 2.037.108 319.767

***

18.000.000
12 ’18 5.436.899 2.037.108 319.740 1.648.461 18.000.000
5 ,, ’18 5.436.150 2.037.108 320.175 1.656.453 3.277.166
29Aug.’18 5.435.382 2.037.108 320.498 1.576.683 19.150.000

20Sept.’17 5.317.556 2.037.108 260.135 729.535 11.350.000
21Sept.
1
16 4.826.723

–

338.040 652.540 8.500.000

23 Juli’14 4.104.390

–

639.620

–

Ulige-

Rek. Crt.

Rek. J4’is,ds

sidde

Belee-

Bankbil-

Parti-

Crt.
JViasels

ning

jeiten

cuileren.

Staat

824.222 1.060.650 824.937 29.788.150 3.005.650 351.656
‘

812.269 1.061.895 818.856 29.763.683 3.089.989 354t318
.

892.479 1.063.569 823.256 29.727.389 328.503 181.140
903.937 1.064.845 816.288 29.433.966 3.777.306 298.569

570.729 1.164.352 1.099.416 20.956.056 2.723.200 32.373
371.288 1.390.351 1.175.044 16.653.451 2.180.615 123.191

1.541.080

–

769.400 5.911.910 942.5701400.560

SOCITÊ GÉNÉRALE DE BELGIQUE.
t)

Voornaamste posten in duizenden franes.
1
!Il’etab!
1
Beleen.
I
Beleen.
I
Binn.

Data

mcl.

1
van

vanwzalz

Circu.
1
Rek.
Crt.
buiten!.
1
buiten!. prom. d.

latlesaldi

saldi

1
vorder.

arovinc. beleen.

Darlel,enskanenschetne
Data

Wisssls

I
Rek. C,t.

________________

uit ge-
geven
de Reicho-
l,ank

15 Sept. 1918
17.485.626
8.923.913
10.797.100
2.290.200
7

1918
16.999.374
8.702.566
10.615.800
2.215.000
31 Aug. 1918
17.674.154 9.432.051 10.534.600
2.158.800
23

1918
15.958.496 8.154.768
10.028.400
1.974.300

15 Sept. 1917
10.997.242 5.504.353 6.022.600
700.200
15 Sept. 1916
7.554.055
3.466.808
2.122.500 254.600

23 Juli

1914
750.892 943.964
RUSSISCHE STAATSBANK.

19Sept.’18 1.127.848 99.976 480.000 100.315 1.452.947 345.068
12 ,, ’18 1.130.276 99.963 480.000 102.3g9 1.446.174 357.283
5 ,, ’18 1.067.209 99.936 480.000 97.835 1.405.292 330.591
2 ’18 1.068.487 99.818 480.000 106L402 1.405.289 334.415

20Sept.’17 441.194 90.287 480.000 98.885 1.013.858 86.363
21 Sept.’16 332.084 71.989 480.000 48.032 800.424 123.928
1)
Sedert einde 1914 met de functie van circulariebenk belast.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in duizenden dollars.

Waarvan
F.R.

Data Goud
1 voor dekking
t Waar-
1

on in
1 heibui-
Zilver

Notes in
F. R.Notes
tenland
dc.
circu-
latie

26 Juli

’13
1.974.200 945.783
11.628
55.129 11.870.335
19

’18
1.975.448
974.945
15.496 55.647 11.829.045
12

’18
1.960.052
097.560
15.529 55.932 11.813,425
5

’18 1.959.110
996.608
16.272
56.053 11.701.569

27 Juli

’17
1.362.263
443.260
52.500 51.789 534.015

Percent.
Totaal
Waar-
Dek-
Goud-
Data
Wissels
Depositos
van
kinga.
dekking
Kapitaal
pereen-
ctrcu-
________________

tages)
latie

26 Juli

’18
1.507.425
2.181.262
76.441.
63,4
50,6
19

’18
1.409.278 2.225.268
76.383
63,9 53,3
12

18
1.378.346
2.194.074
76.324 61,9
55,0
5

’18
1.288.729
2.143.184
76.163 65,3
55,6

27 Juli

’17
333.556 1.425.850
57.825
74,6
83,0
1)
Verhouding tusschen:
den totalen goudvoorraad, zilver
etc., en de
opeiochbare schulden:
F. R. Notes en netto depositoo met inbegrip van
het kapitaal.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ
HET
FED. BES. STELSEL.

Voornaamste posten in duizenden dollars.

Data
Aantal
Totaal
uitgezette
Reserve
‘
otaal
deTPo,ttos
Waarvan
time
banken
gelden en
beleggingen
bij OaCnks
F R b
deposii,

22Juli ‘141 11.005
1
33.933
1
13735 42.185
1
29.2971
1)
Verhouding
tua.chen Reserve en Deposits.

DUITSCHE RIJKSBANK.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-
kassenscheine, in duizenden Mark.

t
D ek-
Data

Metaal

Daarvan

Kassen-

Chcu-

kin ga-

Goud

ocheine

latie

percen-
____________________

tage’)

15 Sept 1918 2.466.472 2.348.225 2.303.655 14.044.593 34
7 ,, 1918 2.466.906 2.348.268 2.228.594 14.104.684 33
31 Aug. 1918 2.467.144 2.348.099 2.172.466 13.639.098 35
23 ,, 1918 2.467.833 2.348.046 1.990.788 13.111.329 34

15 Sept. 1917 2.508.263 2.403.702 714.417 9.475.217

34
15 Sept. 1916 2.492.420 2.470.202 287.443 6.878.486 40

23 Juli 1914 1.691.398 1.356.857

65.479 1.890.895 93

1)
Dekking
der circulatie door metaal en Kassenscheine.

19Juli ’18

717 12.399.398 1.162.111 10.935.252 1.408.734
12

’18

713 12.561.057 1.142.726 11.258.595 1.410.345
5

’18

696 12.459.7081 1.079.196 11.048.921 1.383.546
28 Juni ’18

681 12.322.12,11 1.243.680 11.337.485 1.360.162
21 ,, ’18

695 12.422.6171 1.147.421 lr.203.532 1.369.8Ô9

Sedert 5 November 1917 is geen bankstaat verschenen

850

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

25
September 1918

.
BANKSTATEN,
v;
ZWEEDSCHE RIJKSBANK.

KWARTAALSGEWIJZE OPGENOMEN.
.
(In inillioenen Kronen.)

Vorde-
fl
.

1.
BANK VAN ITALIË.
Dala
Goud
ringet Slaafs-
conto’s
Circu-
Rek.
,
(In millioenen Lires.)
.
1
OP
hel
huilen!.
fondsen
en
Beleen.

lalie

.
Cr1.

Data
Goud
Zilver
Slaafs.
c onfo’s
Circu-

Rek.
14

Sept.
.
1918..

264,9

127,8

110,5

286,4

701,5

91,2
fondsen
en
laffe
Cr1..
7

1918..

263,9

133,0

110,8

268,3

700,0

70,7
Beleen.
31 Aug.

1918..

263,4

134,9

105,8

240,7

638,7

69,0

1918..

262,3

128,7

95,8

225,9

638,2

75,0
30 Juni

1918

818,2

77,0

219,6

1443,7

7848,8 1628,1

1918

824,7

77,3

220,7

1334,3

7594,5 1521,9
17

,,
.

1918..

262,4

128,6

95,8

223,4

647,7

72,8
,, 10

1918

831,2

77,3

220,1

1349,5

7513,4 1455,7
10

1918..

257,2

129,1

95,8

233,3

645,1

79,9

31 Mei

1918

837,0

78,6

220,0 1376,3

7440,0 1414,6
‘

1918..

257,3

131,5

95,8

243,8

655,8

77,8

1918

837,0

78,5

220,0

1337,2

7336,1 1472,4
P
7

Juli

1918..

257,5

131,7

95,6

218,9

615,2

91,0
,, 10

1918

836,2

78,5

220,0 1339,2

7320,9 1484,0
20

1918..

257,6

134,6

95,6

237,3

625,1

104,9

1918..

257,8

131,8

95,6

245,6

631,5

105,6

30 Juni

1917

833,7

66,1

219,8

975,5

4466,8 1075,5.
6

1918..

258,0

135,5

95,8

256,3

648,6

98,5

30 Juni

1916

977,2

93,3

211,0

659,6

3379,0

861,1
29

Juni

1918..

258,0

137,8

96,5

235,4

667,5

110,9

20 Juli

1914

1106,5

90,4

203,9

632,5

1661,1

272,8
22

1918..

258,2

136,7

96,4

223,7

630,1

129,9

.
15

Sept.

1917.
.

204,5

137,9

53,9

184,1

478,8

108,4

Sept.

1916..

171,5

160,4

67,8

67,3

349,2

99,7
II. BANK VAN SPANJE.
25

Juli

1914
. .

105,8

115,6

28,0

92,4

206,2

68,2
(In millioenen Peseta’s.)

VI. BÂNK VAN NOORWEGEN.
Data

[

Goud
Zilver
Slaals.
fand.

Dis-
confos
Circu-
Rek.
.
senl)
en
Beleen.
lafie
Cr1.
(In millioenen Kronen.)

Sept.

1918
. .
2189,5

648,4

754,1

869,8

2997,1 1160,8
Data
1
Goud
ri
Vngen
OTd-
con10 s
Circu-
Rek.
E
31
Aug.

1918.. 2185,0

652,9

727,4

875,8

2953,8 1175,6
op het
en
lafie
Cr1.

1918.. 2179,7

649,3

740,5

864,2

2952,3 1207,0
huilen!.
Beleen.
______

Sept.

1918.
.
122,5
67,1
13,0
327,1
383,5
77,3
17

1918.. 2175,2

641,5

753,9

874,6

2953,9 1197,5

1918.. 2167,2

640,0

709,2

887,9

2948,4 1206,3
31

Aug.

1918..

1 22,6
64,1
‘
13,0
329,2 383,6
78,7
3

1918.. 2143,7

654,3

696,7

889,2

2945,2 T 178,1
22

1918..
122,6
61,4
13,0
319,9 373,5
76,4
27

Juli

1918.. 2143,7

675,5

705,1

870,7

2944,4 1183,9
15

1918..
122,6
62,3
13,0
11,9
372,4
71,0
20

1918.. 2118,5

681,9

683,7

881,0

2958,3 1140,1
1918..
122,7
61,4
13,0
310,7 372,7
70,6
13

1918.. 2118,3

694,1

664,4

861,1

2975,3 1086,9
31

Juli

1918..
122,7
61,8
13,0
315,1
372,0
74,3
6

3918.. 2115,0

696,2

659,5

857,6

2949,2 1071,1
22

1918..
,,
122,8
61,3
13,0
340,7
369,6
99,1
28

Juni

1918.. 2101,2

-704,2

632,7

855,9

2911,0 1099,1
15

1918..
119,7
62,9
12,9
341,8 371,1 101,3
22

1918.. 2095,4

704,1

61,4

802,9

2909,5 1039,7
8

1918..
,,
119,7
63,4
13,0
346,8 370,8
104,9
15

1918.. 2083,3

703,8

650,9

805,9

2923,0 1027,1
29 Juni

1918.
.
120,0
63,6
12,0
338,0
371,2
93,6
8

1918.. 2073,3

704,0

636,6

823,4

2938,5 1007,0
22

1.918..
120,0
63,0
13,0
327,0
358,5
104,0

S Sept.

1917.. 1863,3

734,2

630,5

729,5

2631,8

937,4
15 Sept.

1917.;
129,6
73,3
12,8
–
287,9
298,9
144,1
9

Sept.

1916.. 1158,9

754,1

494,4

700,2

2247,1

780,4
15

Sept.

1916..
114,0
111,8
13,9
109,5
224,5
78,2

24 Jul:

1914.
.

543,5

729,8

494,4

783,8

1919,0

497,9
22 Juli

1914.
52,4
65,7
8,9
79,3
120,8
10,7
1)
Inclusief de schuld

van de schatkist in rek.-crt.

III. ZWITSERSCHE NATIONALE BANK.
EFFECTENBEURZEN.

–

(In millioenen Francs.)
Amsterdam, 23 September 1918.

liet spreekt
vanzelf,
dat de publicâtie van, de Oostenrijk-
contos
Circu-
Rek.
Data
Goud
Zilver
kassen-
en
Beleen.

latie
Cr1.
I

sche vredesnota- allereerst in de landen der Centrale Mogend-
scheine
heden een diepgaanden invloed op het beursleven heeft üit-
geoefend. Op de beurzen in de Entente.staten scheen men te
14 Sept.

1918.
–

383,0
51,2
18,5
384,1 754,1 138,2
‘orei1 reeds overtuigd te zijii van het 1t, dat vredespogin-
,,

1918..
383,5
50,4
19,5
414,6 756,4
14)
w
g
e
n in dit tijdsgericht zoude wachten, om veel aandacht
31

Aug.

1918..
384,4
51,0
19,7
373,4
762,7 130,7
:
aan de gebeurtenis te besteden. Te Berlijn echter was.clit
23

1918..
384,5
53,2
19,6
330,9
705,3
111,9′
geheel anders. Niettegenstaancie het feit, dat de eigen Regee-
15

1918..
384,9
53,6 20,0
293,0 693,3
993V
1-ing niet had samengewerkt aan het tot stand komen van
7

1918.
.

385,4
53,8
19,9
309,7
702,3
125,3:
de vredesnota, verkeerde men daar toch in de onderstelling,
31

Juli

1918..
382,6 54,4
19,8
318,5
713,8
114,5V
dat een bepaalde richting in de verdere oorlogvoering wel
23

1918..
382,7
56,0
19,8
317,3
678,4
het gevolg van de aanbieding zou kunnen zijn, een rich.
15

1918.
.

383,1
55,9
19,7
340,4 688,2
154,8
ting, die wellicht ten slotte tot den vrede zou kunnen voe-
6

1918..
383,6 55,9
20,9
362,7
706,9
149,3:
ie”. Aan den anderen kant echter deed ht buitengewoon
29

Juni

1918..
384,4
56,9 20,8 377,6
721,2
154,0′
137
4
b
onaangenaam aan, (lat de ondernomen stap alleen van den
22

.1918..
384,5 58,2
20,2
324,9 673,1
bondgenoot was uitgegaan en uien vreesde voor de gevolgen

Sept.

1917..
342,5
53,6
8,5
242,9
534,3
130,9.
hiervan, indien de nota geen enkele uitwerking zou heb-

Sept.

1916..
289,8 56,9
8,2
197,3
431,0
149,3l
l.en. Toen dan ook bleek, dat dit laatste werkelijk het ge-

Juli

1914..
18Q,1
18,9
–
107,8
267,9
50,7
val zou zijn, is de tendens aan de beurs zeer lusteloos ge.
worden, na een aanvankelijk korte opleving. Tot aan het
‘
einde der vorige bericlitsperiode warea de omzetten van

IV.
NATIONALE BANK
VAN
DENEMARKEN.
le’endigen aard gebleven, on(lanks

den keer

der

krijgs.

(In millioenen
Kronen.)
–
kans aan het Westelijk front; thans echter maakten zij
plaats voor een uiterst stillen handel, terwijl het aanbod
de vraag overheerschte. De reactie, die de gansche week
-‘-
conids
Circu-

-..

Rek. t
Data
Goud
Zilver
ringen
op het
en
laffe
Cr1.
heeft aangehouden, tastte voornamelijk die waarden aan,
buiten!.
Beleen.
.
die voorheen het sterkst gefavoriseerd waren en het was
opmerkelijk, dat in deze papieren, waarin voor enkele da-
honderden en honderden stuks op déa enkelen dag
gen
31 Aug.

1918..
186,6
2,5
68,1
239,6 391,9
74,0
,

Juli

1918..
189,8
2,4
64,0 225,2 365,3
84,7
werden omgezet, vaak niet eens een enkele afdoening tot
29 Juni

1918.
–

188,9
2,5
66,0
230,6
372,4 80,9
stand

kon

komen, wegens volkomen, gebrek Aan vraag.

31 Aug.

1917..
194,3
2,8
41,2
181,6 287,1 115,2
Eenigen steun vonden cle diverse fondsen hierin, dat op

31 Aug.

1916..
161,1
4,2
55,3
120,7
249,5
61,8j

dcii eersten October a.s. een bedrag van circa één milliard

30 Juni

1914..
75,6
6,6
19,8
95,6
159,8
4,8
Mark aan coupons van oorlogsieeningen vi-ij komt. Hoewel

25 September 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

851

het grootste gedeelte hiervan wel besteed aal worden voor
inschrijvingen op de nieuwe, negende, oorlogsleening, is
het toch wel waarschijnlijk, dat aanmerkelijke bedrageii
ook naar de vrije fondsenmarkt zullen vloeidn, die dan
uiteraard ccii zekeren steun kunnen verschaffen.
Een uitzondering op de algemeene tendens vormden bank-
aandeelen en cle
z.g.
,,Ponden”-waarclen, waartoe Mcxi-
enausche, Argentijnsche, Chileensche, Braziliaansche, Ja-pansche cii dergelijke waarden worden gerekend. Door de
kcersreaetic van de Marken-valuta zijn de prijzen van deze
fondsen geweldig opgedreven; ook voortdurende aankoopen
voor Tcuksche rekening hebben tot deze koersverheffingen
medegewerkt.

Overigens heeft men zich ter beurze van l3erlijn bezig
gehouden met de thans opengestelde inschrijving op de ne-
gende oorlogsleening van het Duitsche Rijk. Ondanks de
minder gii nstigc militaire omnstandigheden voert men deze
emissie door, waarmede de reeks, telkens met tussehen-
Poozen van ongeveer een half jaar, niet wordt onderbro-
ken. De inschrijving is opengesteld van 23 September tot
23 October; de niodaliteiten zijn dezelfde als bij de vorige
leening het geval is geweest. Uitgegeven worden S pCt.
Obligaties en 4 pOt. uitlootbare schatkistbiljetten; voor
beide soorten is een emissiekoers van 98 pCt. vastgesteld,
terwijl geen maximnumbedrag is aangeduid.
Te P ii r ij s heeft het Fransche antwoord op de Oosten-
rijksche vredesnota, tezamen met de steeds groeiende suc-
cessen van de geallieerde legeis, zoowel op het Westelijk,
als op het Oostelijk oorlogstooneel, begrijpehijkerwijze een
geanimeerde stemming te voorschijn geroepen. Van deze om-
stancligheid heeft de Minister vail Financiën gebruik ge-
maakt, om een vierde oorlogsleening in uitzicht te stellen.
De gunstige situatie heeft tevens bewerkt, (lat thans geeii
inaximtimbedrag voor de inschrijvingen wordt aangewezen,
doch (lat alle aanvragen toegewezen zullen worden. Bij iie
vorige heening was een totaal vastgesteld van Ir. 10 milliard
ten hoogste, inclusief alle conversies, dit bedrag zou slechts
verhoogd worden met het effectieve totaal, waarmede de
con versies van Boos en Obligations de In Défense Nationale
di’ Ir. 8 uiilliard te boven gingen. 1
–
let rentetype daaren-
tegen blijft hetzelfde, nl. 4 pCt., ivaarbij echter dit onder-
sclieid wordt gemaakt, dat thans sprake is van een ,,rente
peipétuelle”, terwijl de voiige leening van 1943 af aflosbaar
ken wôrden gesteld. De nieuwe emissie is gedut-ende 25
jai
–
en niet-converteei-baai- en vrijgesteld van iedere bela-
tiiig; als betaling worden alle oudere leeningen geaccep-
teerd, derhalve de Bons en Obligatiomis de la ])Ofense Natio-
nale, de kort vÔÔr den oorlog uitgegeven 34 pCt. obligaties,
voorts de 4 pCt. en
5
pCt. soorten, clie in Novembei- en
i)eceniber afloshaar zijn, enz.
Een maatregel van -zeer bijzondere soort is de mogelijk-
Iteid om voor de helft van het in te schrijven becli-ag achter-
stallige coupons van Russische schuldbrieven in betaling te
kunnen geven. In het vorig overzicht wezen wij reeds op
de stemmen, die te dien opzichte waren opgegaan; het mii-
liardenbezit van het Fransche volk aan Russische obliga-
t.ies heeft hier ten slotte den doorslag gegeven.
J)e koers der nieuwe leèning is nog niet bekend. De
vorige emissie is aangeboden tot den prijs van 08,60 pCt.;
claarvôôr had de Fransche Eegeering het 5 pCt. type ge-
kozen. 1)e eerste leening kwam tot uitgifte in November
1.915 ft 87% pOt. bij dii
–
ecte volstorting en a 88 pCt. bij
betaling in termijnen; de opbrengst was fi. 13,24 milliard
met inbegrip van alle conversies, zoodat cnn bedrag aan
liieuw geld van fr. 6,37 nmilliard werd vem-kregen. De tweede
leeriing werd aangeboden in October 1916 ft 87Y
2
resp. 88
pCt., waarbij een totaal werd bereikt van fr. 9,96 milliard,
waarvan Ir. 5,50 milliarci nieuw geld. De derde leening
heeft een resultaat van fr. 10,40 milliard opgeleverd, met fr. 5,44 milliard aan nieuw geld.
De effectenmarkt is veel levendiger geworden en toont over de gansche linie verhoogde belangstelling bij oploo-
peude koersen. Langzamerhand keert ook het bij de beurs belanghebbende publiek wedem- naar de hoofdstad terug, waardoor de omzetten in cle hand gewerkt worden.
Te L o mi d e ii is uit den aard der zaak eveneens tei
beurze ccii goede stemming overheerschend, temeer, daar
meen ter plaatse goed vertrouwen heeft in het tot stand
komen van credietovereenkomsten met het buitenland. In
dit opzicht behoort ons land tot de geïnteresseerden, wijl
hardnekkige geruchten loopen, dat het Britsche Rijk te
oiizent een leening ten bedrage van
f
200 millioen zal plaat-
sen. Een en ander heeft i-eecls in de Duitsche pers scherpe
opmerkingen uitgelokt, niet ten opzichte van deze trans-
actie op zich zelve, doch meer teneinde de Duitsche finan-
eiemskringen er op .te wijzen, dat ook hunnerzijds een der-gelijke operatie behoort te worden ondernomen.

Overigens hebben de juist gepubliceerde cijfem
–
s omtrent
dcn Engelschen buitenlandschen handel over de eerste acht
maanden van het loopende jaar niet veel invloed op de
beurs uitgeoefend, hoewel een stijgende passiviteit van de
handelsbalans moet worden opgemerkt. Gedurende deze acht
maanden is het cijfer der importen, in vergelijking met de
overeenkonistige periode van het vorig jaar, met 26,1 pCt.
gestegen, terwijl de cijfers der exporten en her-exporten
zijn gedaald met resp. 4,7 pCt. en 61,9 pCt. Waar zoowel hij
den invoer als bij den uitvoer de gestegeii geldswanrde der
betrokken goedem-en zeer veel gewicht in de schaal legt,
komt uit deze gegevens duidelijk de geringere omvang van
den export naai- voren.

Te N civ Y o r k is de beui-s veel kalmer gebleven. Zelfs
was in den aanvang van de berichtsperiode een weilelende
stemming op te merken, die echter in den loop der laatste
(lagen plaats heeft gemaakt voor een meer geanimeerde
tendens. Ten dccle stond dit laatste in verband met de
voortdurende successen der Amerikaansche legers iii Frank-
rijk, ton andere dccle niet cle betere oogstvooruitzichtejm.
De factoren, die tot de aanvankelijk minder gunstige stem-
ming hebben bijgedragen, zijn velerlei; als voornaamste
mag hier ivel worden genoemd de inperking van cle creclie-ton, die ter beschikking van cle beurs gesteld kunnen wom–
den. Reeds is bepaald, dat in liet district Boston der Fede-
mal Reserve Bank alle bankcredieten boven $ 10.000, voor
zooveire zij voor fimmancieringsdoeleinden worden aange-
weiid, goedgekeurd moeten ivorden door een of ficieel lichaam
van dcii Bondsstaat, de Fecleral Capital i,ssues Committee.
1-let is te verwachten, dat andere Staten en districten dit
voorbeeld zullen volgen; aan deze belemmering zal cle beurs zieli derhalve hebben aan te passen.

Tegenover dezen omiguilstigen factor staaii echter de herich-
ten omtrent koom-tsachtige bedrijvigheid in de industrie en
i’oom-namelijk in die takken, die nil den oorlog de Republiek
der Vereenigcle Staten een gmooten voorsprong op buiten-
loudsche concuit-enten kunnen geven. In de eerste plaats
mag hier ivorden gem
–
eleveerd de scheepsbouwuijverheid.
Weliswaar moet nog ivorcien afgeivacht, of de voorspelling
van het scheepvnartministemie, dat in liet komende jar 8
h 9 millioen ton aaii scheepsruimte zal worden gebouwd,
zal uitkomen, doch vast staat, dat cle Amerikaansche vloot
een ontzaglijke uitbreidi lig zal ondergaan.
Te o ii z e n t bleef cle markt voor
staatsfondsen
uiterst
kalm en zonder belangrijke fluctuaties, echter met een
neiging tot een lichte reactie. Dit was overigens het ken-
nierkende vami de gaimsche beleggingsmarkt, ondanks den
voortdurend lagen stand van den prohongatiekoei-s. Ter
beurze houdt men voor deze afdeeling algemeen rekening met de ivaarschijulijkheid van een spoedige emissie eener nieuwe Staatsleening, terivijl ook de voortdurende stroom
van uitgiften van gemeentelijke leeningen e.d. de markt
ecnigszins schichtig maakt. Toch is de onclergioud vrij vast
te i:Ioemen.

17Sept.20 Sept.23 Sept. Riizing

4’/8
0/
Nec]. W. Seh.

1916 91
1
/2
.90
1
/8

90u/
4
– 8/4
4

°Io
,,

1916 84
0
14

84
27
/32 841111; – ‘ho
31/
8
/

. .

773/
8

771/

–
3

0
/0

. . . .

68
1
/8

68
1
/

f
i/,0
2
1
/i
0
/0
Cez
–
t. N. W. S. ……

57
0
/io
57
01
/io 57/a + ”ho
5
0/0
Oost-Indië 1915

958/4

95
0
18

+ ‘/
4
0
/0
Hongarije Goud …. 37

38
1
/

+
1’I
4
0
/0
Oostenr. Ironenrente 28/8

29
8
I,

298/8 + 1
5

0/0
Rusland 1906 ……30

30
5
/io 30/ie ±
iI,
o

4I/
0
/8
Iwangorod Dombr… 22
3
/4

221/
4

22i/
4
–
4

0/
Rusland Cons. 1880.. 231/
8

248/
4

248/4 •

1
1
/8
4
0/
Rus!. bij Hope &Co… 25

25i/
4

25/16
+ 7
1to
4

0/
Servië 1895 ……..38

38
4
1
/
0
/0
China Goud 1898 .. 57/

578/

570/
4

4
°Io
Argentinië Buiten!.. 56

56
5

0/
Brazilië 1895 ……59

591/2 + 11
5

1913 ……57

57 –

De locale afdeehingen hebben daarentegen blijk gegeven
van grootere fluctuaties en hevendiger handel. Vooral de
schcepvaartmnarlst
stond in het centrum der belangstelling.
Wel waren op sommige dagen reacties van meer of minder
beteekenis op te merken, doch als geheel was de tendens in deze afdleeling buitengeivoon •vast te noemen. Het is eigenaarclig, dat eenige aanleiding, van bijzondere soort
hier niet als factor voor cle intensieve mijzing kan worden
genoemd. Wel ivas van sommige zijden gewezen op de aan-
merkelijke inkonisten, clie vele reederijen uit cle huur van
door de geassocieerdemi gereqnireerde schepen betrokken,
doch aan den amideren kant was deze omstandigheid reeds
lang van algemeene bekendheid. Ook verluidde, dat de

852

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

5 September 1918

Arnerikaansche Regeerin’g wellicht zou overgaan tot het
irjgeven van enkeIschepen, waaraan beschouwingen
werden vastgeknoopt omtrent een betere sclieepvaartgcle-
genheid voor Oost-Indië. Toen echter eeiige bevestiging
van de laatstgenoemde geruchten uitbieef, werd de tendens
hierdoor niet minder opgewekt. Vooral cle Indische lijnen,
als Java-China-Japan, Rotterdamsche Lloyd, Stoomvaait-
laatsehappij ,,NederlancV’, Kon. Paketvaai’t, Nederlandsche
Scheepvaart-Unie; werden bij groote bedragen uit de markt
genomen, waarbij voor een deel ook buitcnlandsc,he koop-
orders haar invloed uitoefeuden. Voor deze voorkeur zijn
taxaties omtrent de inkomsten van het loopende jaar als
oorzaak aan te
wijzen.

In sympathie met de koersvei
–
beteringen voor cle bij de
vaart op Indië betrokken ondernemingen waren ook de
overige soorten geyraagd tot hoogere prijzen. Sommige uit-
zonderingen zijn hierbij echter op te merken; zoo zijn b.v.
aarideelen Hollandsche Stoomboot geheel en aandeelen
boordzee ten decle ôp hetzelfde niveau gebleven.

Riizng of
17Sept. 20Sept.23 Sept.
daling.

Holland-Amerika-Lijn ….
432′!2
433

434

+ 11/2

gem.eig. 408
400
1
/2
409
1
I
+
P12
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij ..
290
29.0
290
HoW Alg. Ati. Stoomv.-Mij.
177
1
I4
177
178
+
8/4

Hollandsche Stoomboot-Mij..
231
1
I
230
1
1
231’I4
+
‘/
Java-China-Japan-Lijn ….
33811
3431/4
351
1
I
+
13-

Kon. Hollandsche Lloyd ..
187/
185/s
188
+ ‘Is
Kon. Ned. Stoomb.-Mij …..
264’/g
264
268’I
+
41/4

Kon. Paketvaart-Mij…….
283
287
8
/a
290
1
/
+
7
1
I
Maatschappij Zeevaart ….
3691/
4

3691/
3991/4

Nederl. Scheepvaart-Unie ..
278
1
/8
282
8
/8
288
+
97/8

Nievelt Goudriaan ……..
561
569
1
/
569/2
+
8V2

Rotterdamsche Lloyd……
301
300’/
321
+
20

Stoomv.-Mij. ,,Hillegersberg”
393
395 393
,,Nederland” ..
295/
305
3
14
311
1
/4
±
15/8

,,Noordzee”

..
231
233 235
+
4

,,Oöstzee”

….
393 389
1
/
399
+
6

Moge voor de scheepvaartmarkt de voortdurend geringer
wordende kans
.01)
ecn spoedigen vrede van slechts weinig
invloed zijn geweest 01) het koersverloop des
–
aandeelen,

voor sommige der overige locale afdeelingen heeft dit ver-
dwijneucle uitzicht’ een bepaalde tendens te voorschijn ge-
roepen. Het sterkst kwam dit wel naar voren bij de
ruS-

be,-nvcrkt.
‘Dadclijk na het verschijnen van de Oostenrijk-‘
sehe vi’edesnota was het in deze afdeeling bijna een
.,sauve-qui-peut”, hetgeen in de hand werd gewerkt door
de mark t- technische positie. Langzamerhand toch waren
omvangrijke contramine-posities ontstaan, toen ],soe langei
hoe meer bleek, dat de afscheep van het product ‘uit I1idiii
minimaal en de opbrengstprijzen uiterst onbevredigend
waren. Het uitzicht op vrede echter bracht tevens de moge-,
lijkheid van een minder beperkte scheepsgelegenheid en’
betei’e geldelijke resultaten binnen den engeren geziehts-
kring, zoodat zeer velen, beangst door het-mogelijk gunstig
verloop van vredespogingen, er de voorkeur aan gaven, hun
positie te liquideeren en vaak nog te tourneeren. Het ge:
volg was ‘natuurlijk een zeer groote vraag, die de prijzen
van vele rubbersoorten sterk omhoog dreef. Nadat cle eerste
berichten echter tijd hadden gehad tot bezonken gedachten
te worden, daalde ook de belangstelling voor (leze markt-
aldeeling, hoewel het algemeen peil toch aanmerkelijk bo-
ven dat van de vorige bericht.speriode bljft ‘ –
Nauw aansluitend aan het verloop op de rubbermarktp
is de situatie van de
cultmtrafdeelisig
geweest. Ook daar
was een’ plotselinge opleving te ontdekken, waarvan voor-
namelijk aandeelen Bandelsvereeniging ,,Amsterclam” kon-,
den pi-ofiteeren. Ook aandelen Cultuur-Maatschappij
dci’
Vorstenlanden avanceerden eenigszins, doch 1aug niet in’
gelijke verhôuding. Bovendien behoorde door het ontbreken’
van contramine-posities de geanimeerde stemming voor.
deze beursafdeeling eerder tot het verleden, dan in de rub
beratdeeling het geval was. Zelfs kwam hier een zeet- ge.
voelige reactie voor, clie slechts heden door de algemeen
opgewekte stemming eeuigszins kon worden geillimineerd?

De
tabaksmarkt is
zeer lang achtergebleven bij de over
het geheel optimistische opvatting. Wel waren voortdurend
aankoopen van de ,,zwaardere” soorten, als Senembah, Dali-
Batavia, enz. op te merken,doch van grooten invloed op
het koersniveau waren deze toch niet. Alleen aan het einde
der berichtsperiode brak een betere stemming zich baanÇ’
waardoor verbeteringen van 10 /1 15 pCt. te voorschijn wer
–
den geroepen. Het slot was zeer vast.

De
pctrolcumeifdeeling
heeft een kalm verloop gehad, vrij-‘
wel onafhankelijk van de heerschende vredesbeschouwingen

De uiadering van den insehrijvingsdatum voor de nieuwe
aandeelen Koninklijke Petroleum-Mij. heeft eenige realisa-
ties te voorschijn geroepen, waardoor dit fonds een lichte
reactie heeft aangetoond. Daarentegen waren o.a. aandee-
leis Geconsolideerde ietwat gevraagd, waardoor een vrij
aanzienlijke verbetering voor dit fonds kon worden be-
haald. Voor aandeelen Orion bestond zoo goed als geen
belangstelling., –
Riizing
of
17 Sept. 20Sept.23 Sept.
daling.

Amsterdamsche Bank
…. 184V – 184’/2 184
1
!2

Ned. Handel-Mij. cert. v. aand. 169
168
1
/4
1671/8
–
1
7
!8

Rotterd. Bankvereeniging ..
140 139
140’/4
+
’14

Amst. Superfosfaatfabriek..
172 172 166
7
/
–
5’/8

Van Berkel’s Patent ……
149
148′!,
148 Vs
–
‘It

Insulinde Oliefabriek ……
227’/4
224 226
1
12
–
‘/

–

Jurgens’ Ver. Fabr. pr. aand.
257
1
1-
257
2/4

257’/
–

Ned. Scheepsbouw-Mij…..
154’/4
155
157
1
/2
+
3V4

Philips’ ‘Gloeilampenfabriek
342114
3438/4
341

R.
S.
Stokvis
.&
Zonen….
509
510 510
+
1

Vereenigde Blikfabrieken..
134I8
136V,
138
+
3V8

CompaniaMercantil Argent.
2411/
g

247
1
!2
246
1
/4
+
5

Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
124 Vs
122
123
1
1,
8
14

Handelsver. Amsterdam….
319
1
1,
317
3
1s
319V4
’14

Hou. Transatl. Handeisver.
140
135
1
!2
136
—4
Linde Teves & Stokvis ……
210 211
1
!2
212
+
2

VanNierop&Co’sHanclel-Mij
195
198
198
+
3

Tels
&
Co’s Handel-Mij ….
158
156,
157
7
1s

Gecons. Roll. Petroleum-Mij
210V2
313
3
/8
2158/4
+
51/4

Kon. Petroleum-Mij …….
496’/s
494′!t
500
+
3’/

Orion Petroleum-Mij …….
78’/s
798/8 798/4
+
1

Steaua Romana Petr.-Mij ..
178.
178
3
/4
178

Amsterdam-Rubber-Mij …..
153/4
152
154
1
/
+
8/4

Nederl.-Rubber-Mij .

……
90
88 90

Oost:Java.RubberMij.

….
168
165’/4
173
‘
+
5

Deli-Maatsehappij

……..
462V
455

‘
463
1
/2
+
1

Medan-Tabak-Maatschappij..
199
194 198
1
!2
–
Vi

Senembah-Maatschappij …..
402 400 412
+
10

De
Amerihaansche
markt heeft zich geheel aangeslotep
aan de voorbeelden van -Wallstreet.
Bijzondere, vermeldens-
waardige, symptomen zijn
in deze afdeeling niet voorge-

komen.

17Sept. 20 Sept. 23 Sept.
Rizigof

American Car
&
Foundry
•
75
3
/4

75
9
/10

76’h

+
‘/i

Anaconda Copper

……..
132’/s

1347/
g

134
11
/i

‘/i’

Un. States Steel Corp:
96112

968/4

97/10

+
l’Iis

Atchison ‘Topeka ……….
83 7/

83
7
I8

83
7
/s
Southern Pacific ……….
79″/,o

78′!4

–
1
3
/16
Union Pacific ………….
123

120

122e/s

—
8
/8

Int, Merc.Marine afgest.. …
3O/a
‘

31!,,

31″182
+
2$
132
prefs.
103
7
/8

105

106
3
1a,

+
2
5
/,

De
gcldunarht
bleef ruim prolongatie 24 pCt.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.
24 September 1918.

Volgens de dezer dagen ontvangen berichten, welke tot
10 September loopen, waren’ op dien datum in Engeland
en Wales eis in Frankrijk de graanoogsten grootendeels
binnen, zonder vals legen te lijden te hebben gehad. Het’
weder is jus die landen dus blijkbaar veel gunstiger voor
den oogst geweest dan in Nederland. In Frankrijk valt
vooral van tarwe de kwaliteit en de kwantiteit zeer bevre-
digend uit en oMe de andere graansoorten geven geen
redeis tot klagen. De eerste aanvoeren van tarwe van den
nie’swen oogst hebben veel verbetering gebracht in de
nioeilijkheden bij de hroodvoorziening, welke zich in- de
laatste maanden hadden voorgedaan.
],n Engeland en Wales voldoet de opbrengst der verschil-
leisde graansoorten geheel aan de -daarvan gekoesterde hooge
verwachtingen. Wei valt het natuurgewicht der tarwe hier
en daar iets tegen. Ook de aardappeloogst in het Vereenigd
Koninkrijk belooft zeer goede resultaten. Wanneer na 10
September het weder nog eenigen tijd gunstig is geweest,
zal men ook het restant van den oogst geheel naar wensch
hebben kunnen binnenhalen. De sehaarschte aan arbeids-
krachten heeft minder moeite gebaard dan verwaest werd.
In Schotlancl heeft de oogst begin September een aan-
vang genomen en ook daar koestert men de beste verwach-
tingen, vooral ook wat de hoeveelheid betreft, die, behalve
voor gerst, voor alle graansoorten sedert het vorige jaar
zeer sterk is toegenomen.
De aanvoeren van tarwe aan -de markten der Vereenigde

25 September 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

853

Noteeringen.

Chicago

Buenos Agres

Data

TaftOe

Mars

Haver

Tarwc

Mars Lljnzaad
Oct.

Oct.

Oct.
I
Oct.

Oct.

Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten.

1 23 Sept. 1

16 Sept. 1 23 Sept.
1

1918

1917

Tarwe (inlandsche)
251-
1)

21Sept.’18
226
148
8
/
73
1
13
11,-
5,65 25,90
Rogge (70 Kg. natura gew.)
28,50
1
)
14

’18
226
152
1
!, 72
1
/8
11,15
5,90
26,25
21Sept.’17
220
11811)
577/

1)
9,50
22,40
Gerst (60 Kg. natura gew.)
20,-‘)
21Sept.’16
149
1
!8 ‘)
86/8
2)
45
1
/,2)
10,50
5,20
13,90

Mais (La Plata)

………-

23,-‘)
21Sept.’15
101/4
2)

7114
2)
371/
4
2)
11,90
4,70
11,05

Haver

(inlandsche) …….
Lijnkoeken

(Noord-Ame-

20 Juli ’14
82

56’fs
1)

36′

!)
9,40
2
)
5,38
2
)
13,70
2)
–
rika van La Plata-zaad)
–
Lljnzaacl 1n1an(1sc1ij
.. . .
1

40,-
1)

‘) Regeeringsprijs.

AANVOEREN in tons van 1000 K.G. voor verbruik in Nederland.

Rotterdam

Amsterdam

15-21 Sept.

Sede,t

Overeen1.

15-21 Sept.

Sedert

Overeenk.
1918

Jan. 1918

tijdvak 1917
11

1918

1
1
Jan. 1918
1
tijdvak 1917

25,-‘)

–
28,50
1
)

–
–

36O,1)
20,-
1)

–

20,-
1)

–

250,-‘)
40,-
1)

–

Totaal

1918

1917

‘) per Dec. ‘) per Sept.

Artikelen.

Tarwe ……………..
circa 7000
8.944
253.376
–
2.920 38.227
11.864
1

291.603
–
8.465
–
–
–
–
8.465
–
2.314
–
–
– –
1

2.314
–
114.637
–
4.590
67.438
4.590
1

182.075
–
30.600
–
–
11.886.
–
1

42.486

Rogge ………………-
.
.

.612

–
12.399
–
–
27.269
–

J
39.668

Boekweit

………….-
MaIs

……………..-
Gerst

……………..-

–
8.322
–
–
7.560
–

1
15.882

Haver
……………..-
Lijnzaad
……………-
Lijukoek ……………
.
–
34.078
–
–
27.985
–
62.063
Tarwemeel
………….-
.-
756
19.988
–
6.068
3.051
6.824

1
23.039
Andere meelsoorten..
15.104
–
–
4.286
–
19.390
–
AANVOEREN in tons van
1000
H.G. voor België.
Tarwe
…………….
1

17.227
1

168.721
1

313.662
–
1

–
–

II
168.721
313.662
Mais

…………….
1

–
1

90.191
1

12.335
1

–
1

–
–

I
90.191
t

12.335
Rogge

…………….
1

–
5.174
–
1
5.174
–
Tarwemeel
…………
1

–
1

68.916

1
1

–
1

8.807
1

–

II
77.723
–
Gerst

……………..-
1

24.172
667
1

–
1

–
—

II
24.172
667
Andere meelsoorten
. . . .

–

33.588

– –

9.510
–
1

43.098

–

Staten blijven van grooten omvang. De kwaliteit
is
zoowel
de exportianden ter vcrscheping staan, wordt
iu
Engeland
van winter- als van zomertarwe
zeer
goed, meestal met ecu
evenzeer als in het vorige jaar nog steeds aangedrongen
01)
laag vochtgehalte, waardoor het bewaren weinig moeite zal
beperking

van

het

gebruik.

Ditmaal

het

niet

de
geven. Verschepingen van nieuwe tarwe naar Europa vin-
schaarschte aan tarwe, die tot deze aansporing tot zuinig-
dcii
geregeld plaats, vooral in den vorm van meel.
heid leidt, doch de omstandigheid, dat beperking in het
Uit Canada komen nog steeds berichten van een groote
gebruik van overzeesch graan seheepsruimte beschikbaar verbetering gedurende Augustus van den stand der tarwc,
maakt voor troepenvervoer uit Amerika.
die zeer geprofiteerd heeft van den juist
op
tijd gevallen
N
e
cl
e r
1
a
ii
d.

Sedert ons vorig bericht
is
het stoom.
regen.
Ook de stand der mais in de Vereenigde Staten schijnt
cliip
,,Nieuw-Amsterdam” hier met tarwe en verschillende

eenige verbetering te hebben ondergaan. De prijs der mais
iiicclsoorten aangekomen,

terwijl het stoomschip

,,Frisia”

aan de termijnmarkt te Chicago
is
namelijk sedert het
met ede lading meel van Argentinië naar Nederland
is

hoogste punt
op
9 September vrij aanzienlijk gedaald. Voor
veitrokicen. Zeer algemeen zijn de berichten omtrent schade,

den November-termijn bedraagt die daling van
9
tot 23
aan

onzen eigen oogst in

dc laatste regenweken toege-
bracht. Veel haver en tarwe staan nog buiten. Het
is dus
September 13

cent per bushel. Waarschijnlijk
is
gunstiger
zeer te hopen, dat

le verbetering, clie nu eindelijk in het
weder daarvan de oorzaak geweest. Het lijkt echter zeer
vcder schijnt te zijn ingetreden, eenigen tijd blijft voort- onwaarschijnlijk, dat de maïs den grootea achteruitgang,
duren. Voor het welslagen, van den oogst der boonen en
dien zij Augustus heeft ondergaan, gedurende September
een groot gedeelte der aardappelen
is
dit een allereerste
nog weder geheel zoude inhalen.
vereischte.
Aan de Argentijnsche markten zijn de prijzen van alle

edaald. Misschien is ook hierva regenvî de oorzaak,
daar in den laatsten tijd vrij geregeld over droogte is ge-
klaagd, die de nieuw gezaaide tarwe en lijnzaad benadeelde.
Wat tarwe aangaat, is het echter ook zeer goed mogelijk,
dat de daling het gevolg is van het feit, dat de geallieerden
in den laatsten tijd geen inkoopen doen. Ditzelfde geldt
waarschijnlijk voor mals, doch speciaal de daling van het
lijizaad wijst met Vrij groote zekerheid op zeer welkomen
regenval. Dit artikel wordt namelijk geregeld met graagte door de geallieerden gekocht én niettegenstaande het feit, dat de Voreenigde Staten den invoer van lijnzaad onlangs hebben verboden, wordt alle aanbod door de andere geal-
lieerden steeds opgenomen. Speciaal voor lijnzaad werd
geklaagd over de droogte, die reeds veel nadeel heette te
hebben aangebracht. Natuurlijk echter is het nog veel te vroeg om aan deze klahten al te veel waarde toe te ken-
zien, in de Vereenigde Staten is, zooals reeds bleek uit het
September-rapport van het Ministerie van Landbouw,
sedert begin Augustus de stand van het lijnzaad veel ver-
beteid. Begin September is in sommige streken met den
oogst een aanvang gemaakt en volgens de hier ontvangen berichten wekteit de daarmede bereikte resultaten de ver-
onderstelling, dat de opbrengst, op grond van het rapport
berekend, werkelijk verkregen zal worden.
Ondanks den grooten eigen graanoogst in het Vereenigd
Koninkrijk en de overvloedige hoeveelheden tarwe, die in

SUIKER.

Voor de ontwikkeling der beetwortels laat de weersge-
steldheid tegenwoordig veel te wenschen over en voorspelt
F. 0. Licht dan ook, dat voor Duitse h land niet meer
op zulk een hoog rendement als verleden jaar gerekend mag worden, terwijl de kwantiteit aan bieten niet noemenswaard
ten achter zal staan bij het vorig jaar. In Oostenrijk
mag men op eene productie van 700.000 tons ruwsuiker en in
Hongarije op 500.000 tons rekenen, wanneer de suiker-
fabrieken en raffinaderijen tijdig van voldoende kolen wor-
den voorzien. Het lijkt echter niet waarschijnlijk, dat dit
mogelijk zal zijn.
Volgens de laatste berichten uit Frankrijk wordt de
oogst aldaar op slechts 100.000 tons geraamd.
In ons land wordt eene verhooging van de suikerdistri-
butie verwacht. Zooals reeds vroeger medegedeeld zal de
a.s. oogst ruim voldoende zijn voor een normale binnen-
landsche consumptie.
Op Java vinden geregeld verkoopen plaats tot de vast-
gestelde minimumprijzenbasis f71/g voor Superieur, welke
prijs aan de meeste fabrieken een bescheiden winst laat. De rendementscijfers van 96 fabrieken per 1 September
toonen eene vermindering van ruim l’h 0/o bij verleden jaar,
zoodat men bij den ongeveer 121, /s grooteren aanplant op
nagenoeg dezelfde suikerproductie. als A°.
p0,
mag rekenen.
De afschepingen in Augustus hebben 137.000 tons bedragen

854

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

25 September 1918

tegen 121.000 tons verleden jaar, hetgeen de totale afsche-
pingen -van af 1 Mei brengt op 476.000 tons tegen 367.000
toas in 1917. Hieronder ,is dit jaar echter een groot kwan-
tum uit den vorigen oogst begrepen. De totale afschepingcu
van 1 April 1917 tot 30 April 1918 worden door de
ilandelsvereeniging te Batavia als volgt vergeleken met de
twee voorafgaande jaren:

1917/18
1916117
1915116

Nederland en Ned. f.o..
–
31.673
413 tons
Engeland

…………
321.570
546.333
234.667

Fiankrjk …………
37.929 69.509
72.863
Noorwegen

……….
19.754
11.836
–
Italië …………….
–
20.697
–

Griekenland ……….
11.780
–
–
Suez

…………….
18.209
11.904 19.871
Port-Said

f.o ………
12.197 18.164
40.272
San Francisco
10
–
–
Vancouver…………
3.500 6.000
–
Singapore …………
178.358
56.614
52.886

China…………….
2.311
6.980 18.435
Hongkong …………
172.789 130.205 181.465
Japan

…………..
93.826
49.312
48.188
Britsch-Iodië

……..
338.676 338.999
451.167
Australië

…………
–
25 261
45.608
Siam

…………….
21.472
13.683
9.391
Diverse havens
141
–
–

Totaal . . .. 1.232.522 1.387.170 1.175.226 tous

Van de overige wereldmarkten kwamen geen nieuwe
berichten binnen.

NOTEERINGEN.

Data
,n
A,ierdam
per

Londen
New York
Tak,
Whitc
October. Cube,
Javaj
lated
Cenirtfuga!,.
No. 1
fob.
f6

20 Sept.1918
f
6419
–
–
7,28
13

1918..
,,

–
64/9
– –
6,05
20 Sept.1917..
,,

–
5319
–
3416
6,90
25Is
4711v2
–
25/6 5,52
Z1
5,64
20 Sept.1916…….
21 Juli

1914 …….
11’/,
18/-
– –
3,26

RUBBER.

De markt was iets vaster in de afgeloopen week, ofschoon
de fluctuaties nog altijd tot een minimum beperkt blijven.
De noteering van Para in ons vorig bericht was onjuist
tengevolge eener seinfout; deze was niet 311
1
/2,
doch 3/7
‘is.
Deze week was de prijs weder iets lager.

Slotnoteeringen zijn:

einde voorafgaande week

Prima Hevea Crêpe loco 2/2
t/
2/1 314
Oct./Dec. 2/3
1
/2/3
Jan.fJuni 214
1
/2

…………….2/4
smoked Sheets 1 d. minder.

1 d. minder.
Hard cure fine Para ……3/6

……………. 3/7
1/5

KATOEN.

kltuktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,

Manchester, d.d. 22 Augustus 1918.

F?luctuaties van Atnerikaansche katoen zijn cle vorige week zeer hevig geweest. De markt is zeer gevoelig voor
weer- en oorlogsberichten en het is thans wel zeker, dat de
i’oortdurende droogte in Texas een zeer groote invloed op
de oogstconditie heeft gehad. Neill Brothers hebben het dan
ook raadzaam gevonden hun schatting van de vermoedelijke
opbrengst te reduceeren van 14 11, 16 millioen balen op 13
1
/2
148/4 millioen,
mcl.
linters, met het voorbehoud, dat er
gedurende Augustus en September .voldoende regens vallen,
het oogstseizoen gunst.ig zal zijn en er geen vroege vorst intreedt. Zij voegen er nog aan toe, dat de regens in Aug.
tot nu toe zeer onvoldoende zijn geweest.
De Egyptische oogst gaat goed vooruit en de Egyptische regeering heeft de aanplant opnieuw beperkt tot
1/
van de
normale aanplant. Door de rijzing van Amerikaansche katoen
hebben spinners van Amerikaansche garens hunne notee-
ringen opnieuw met een penny per pond verhoogd, doch
hoewel de vraag naar garens weer iets beter is; zijn er toch

slechts weinig zaken afgesloten. Enkele soorten van garens
vooral ringboomen zijn moeilijk te krijgen. Voor de Fransche
markt worden nog eenige verkoopen gemeld, doch overigens
is de export-vraag van weinig beteekenis. Hoewel Egyptische
katoen onveranderd is, zijn prijzen van Egyptische garens, vooral in de fijnere nummers opnieuw hooger. De Regee-
ringsbehoeften zijn thans zoo groot, dat er slechts weinig
voor den vrijen handel overblijft, zoodat orders dikwijls af-
springen, omdat men geen levertijd kan vaststellen. De cijfers
van den Board of Trede geven een groote vermindering van
de garenuitvoeren aan; de totaal-uitvoer in Juli bedroeg
n.m. 9.636.000 lbs tegen 14.073.400 lbs in 1917.
De vraag naar manufacturen blijft zeer bevredigend. Er
zijn weer veel zaken voor Indië en het Verre Oosten ge-
daan, voornamelijk in Dhooties en lichte goederen, met het
resultaat dat verschillende fabrikanten daarvan tot ver in
het a.s. voorjaar bezet zijn. Exporteurs, die nog niet hebben
gekocht, zullen zich dan ook zeer waarschijnlijk niet meer kunnen voorzien. De vraag van de kleinere markten is nog
steeds goed, maar het binnenland is kalmer dan eenigen
tijd geleden. Over het algemeen is de marktpositie zeer
sterk en prijzen stijgen nog voortdurend.

Manchester, d.d. 29 Augustus 1918.

Prijzen van Amerikaansche katoen zijn gedurende de week
weer verder gestegen en bijna elke dag heeft nieuwe hausse-
argumenten gebracht. Weerberichten varieeren dagelijks,
doch de oogstschattingen zijn over het algemeen veel lager.
Daar echter de oorlogsberichten gunstiger worden, neemt
ook de hausse-speculatie weer toe. Egyptische katoen is
onveranderd.
De spinnerijen in Oldham zijn deze week gesloten en dc
meeste fabrieken weigeren te noteeren. Er zijn echter nog
wel wat orders afgesloten, hoewel prijzen van garens min-
der verhoogd zijn dan die voor ruwe katoen. De verbeterde vraag naar garens heeft aangehouden en vele spinners heb-
ben orders voor latere levering tot hoogen prijs geboekt,
zoodat hun positie nog sterker is geworden. De meeste con-
tracten zijn voor binnenlandsche levering, daar de buiten-
landsche markten de tegenwoordige prijzen niet kunnen
betalen. Voor grove nummers zijn b.v. de prijzen van de
Fransche spinnerijen lager, zoodat de vraag daarvoor van
die thans zoo belangrijke markt heeft opgehouden. Niet
alleen was de vraag naar Amerikaansche garens levendig,
doch ook Egyptische garens blijven zeer in trek, zoodat vele
spinnerjen daarvoor eenvoudig niet meer noteeren. In vele nummers kan men dan ook v&ir Januari a.s. geen levering
krijgen en de geheele markt sluit in een zeer vaste stem-
ming. De doekmarkt is zeer vast met stijgende prijzen. Er
is nogal vraag van Indië met hoogere limites, doch over
het algemeen zijn biedingen van die markt nog te laag,
terwijl men evenmin de verlangde levertijden kan aannemen.
In Dhooties en lichte goederen is nogal wat gedaan, doch
de gewone shirtings zijn vrijwel verwaarloosd. Zuid-Amerika
en de kleinere markten blijven geregeld doorkoopen en ook
de Regeering blijft in de markt; de binnenlandsche vraag
is echter wat kalmer zooals gewoonlijk in dezen tijd van het jaar.

Noteeringen voor Loco-Katoen.

(Middling Uplands).

I23S
ep
iI8
I
16S
cp
t.
‘
18
I
9Se
p
i.
_
118
1
24Se
p
t.l723SePI.16

New York voor
Middling

..
33,25e
35,10 e
36,45e
26,30e 15,95e
New Orleans voor Middling
32,75 c
33,50e
33,50e
23,75 e
15,50 c
Liverp. v. Good
Midd.Texas..
24,30d
25,04(1
25,51d
18,92 d’)
9,62d
2)
1)
Middling American.
2)
22 Sept. ’16 Middling American.

Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansche havens.

(In duizendtallen balen.)

–

1
Aug.’18

Ooereenkomitigc perioden
tot
2OSept.’I8

1917
1)
1
.

1916

Ontvangsten Gulf
–
Havens..k
544
905
}
Atlant. Havensi

706
Uitvoer.
naar Gr. Brittannië
1

330
‘t Vasteland.’
534
575
1

304
Japan etc..
.
[J
43

1)
21 September ’17.

25 September 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

855

Voorraden in duizendtallen
1
20_
Sept.
•18
21
Sept.
’17 20
Sept.

832 540
685
Binnenland …………..
710
294
514
Amerik. havens ………..

New York
7
84
7

7
134
New Orleans ……………
Liverpool

……………
161 i)
261
2)
589

‘) 21 September ’18.
2)
22 September ’17.

STEENKOLEN.

In de prijzen voor Engelsche kolen is weinig verandering
te vermelden. Voor Blyth en Tyne beste soorten werd 70/-
per ton voor de Gezeefde en 451- voor Smails betaald.
Tweede soorten stelden zich op resp. 65/- en 401-.
Gaskolen noteeren van 4216 tot
55!-
naar gelang der soorten.

•
METALEN.

Loco-Noteeringen te Londen:

Data Ijzer
CIev.
No.3
Koper
Standard
1

Tin
i
Lood
Zink

23 Sept. 1918..
noni.
1
122.-1-
341.101-
29.-/- 52.-/-
16

1918..
noni.
122.-/-
343.10/-
29.-/- 52.-/-
9

1918..
nom.
122.-/-
343.10/-
29.-/-
52.-/-
21 Sept. 1917..
nom.
120.-1-
244.15/- 30.10/-
—.-1-
22 Sept. 1916..
norn.
116.-!-
171.2/6 30.101-
54-/-
20 Juli 1914..
51/4
61.-!-
1
145.15/-
19.-/-
21.10/-

VERKEERS WEZEN.

SCHEEPVAART.

2. September 1918. in Diiitschland werd de heer Bchukc
benoemd tot staatssecretaris van Marine; mcii wil in die benoeming een aanwijzing zien, dat in dc oorlogvoering
ter Zee een nieuwe koers gevolgd zal worden.
EL
wordt
n.l. beweerd, at deze functionaris indertijd rekening hield met het volkenrecht, en dat de duikbootoorlog daarom tea
opzichte van dc onzijdigen in het vervolg wellicht op een andere wijze gevoerd zal worden dan sedert verleden jaar
Februari en daarvoor liet geval was. Spaansehe schepen
zouden in cle eerste plaats ontzien worden. Voor Nederland
valt die ministerwisselimig echter samen niet nieuwe moei-
ijkheclen van Uuit5clie zijde omtrent cle vaart op Skandi-
navië. Geleitscheine worden niet meer afgegeven, omdat
een Hollandsche boot, waarop de z.g. Duitsche klausule
rust en die behoort aan ccii op de Zwarte Lijst voorko-
mende firma, een reis naar Engeland gedaan zou hebben,
na vergeefs getracht te hebben een Geleitschein voor Skan-dinavië te bekomen. Klaarblijkelijk wordt wederom pressie
op de Eegeering uitgeoefend om te trachten zoodoende de
Ncderlandsche vaart geheel naar Duitsch inzicht te kunnen
regelen. Duitsche schepen profiteeren inmiddels zoo veel
mogelijk van cle moeilijkheden der iollandsche reeclers zlooi
con groot gedeelte van de houttransporten van de Both-
uische Golf naar Nederland (Delïzijl) tot zich te trekken
tot de door het Recdcreiverband vastgestelde vrachten en
voorwaarden. Nadat de houtladingen door Duitschers uit
dc markt genomen zullen zijn, zal de vaart voor Neder-
laudsclie schepen ongetwijfeld wel weer hervat mogen
worden.
Uit cle Vereenigdc Staten womdt bericht, dat levensmid-
delen en grondstoffen voor Nederland van daar wel te be-
komen zouden zijn, indien Nederlandsche schepen, de goe-
deren zouden gaan halen. ])e zaak is echter niet zon een-
voudig als het ileuterbericht zou doen gelooven. Na de
opgedane ervaring, zit dc vrees voor de gevolgen, die zou-
den kunnen voortvloeien uit gebruikmaking van de gast-
vrijheid van Amerikaansche havens er hier nog versch in.
Ook wil Duitsehland geen Geleitsclieine voor de onbeperkte
tma.nsatlantische vaart afgeven. Overigens zijn de feiten
niet in overeenstemming met de schoone bedoelingen zooals
ze vom-gesteld worden, want als ‘t ernstig gemeend was om
liet gebrek lijdend land van leeftoeht te voorzien, dan zou-
den toch wel de reeds wekenlang werkloos in New York
liggende ruilschepcn lading krijgen, zooclat clan weder
andere schepen uitgezonden zouden kunnen worden.
Scheepsprijzemi worden in Nederland geleidelijk lager.
Een aantal, aan buitenlauders toebehoorende schepen, dat
onder cle bepalingen der ,,Schepenuitvoerwet” niet buiten-
gaats mag, wordt aangeboden tot prijzen, afwisselend van

f
500 tot
f
560 per ton draagvermogen, zonder liefhebbers
te vinden. Uit Amerika kwamen aanbiedingen binnen voor

den bouw van schepen om te leveren na den oorlog, tot
dec prijs van $ 185 per ton draagvermogen.
De onderhandelingen over vergoeding van te loor gegane
schepen, welke door Engeland en de Vereenigde Staten in
beslag genomen werden, worden voortgezet. De laatstelijk
voorgestelde basis van vergoeding was ‘ 75 per bruto reg.
ton vooi- schepen, niet onder dan 10 jaar, (f 60 10/30 jaar)
of, in reeders keus, vervanging van z.g. tranips binnen een
jaar en van lijnbooten binnen 18 maanden na het sluiten
van den vrede, door soortgelijke schepen. Indien vervami-
ging van het schip gekozen werd, zou 10 pCt. rente ‘s jaars
over het bovengenoemde bedrag betaald worden vanaf het
oogenblïk dat het schip verloren ging tot den datum van
vet-vanging.
Koleiivrachten van Engeland naar Zweden bleven on-
veranderd; naar Noorwegen werden maximnurnvracliten
vastgesteld, t.w. Kr. 100 pet- ton kolen en Kr. 140 per ton
eokes voor zuidelijke havens; naar i)enemarken werd de
vracht onlangs van Kr. 97 op Kr. 77 gebracht, als gevolg
van verlaagde molestprernies. Naar Carthagena werd een
bevrachting tot 420/- per toii gemeld, waardoor alle records
geslagen werden. Verwacht wordt, dat de vrachtea voor
Spaansche schepen spoedig aanmerkelijk zullen dalen, in-
dien uit het optreden van de duikbooten mocht blijken, dat
het de bedoeling is om verwikkelingen te voorkomen.
II[outvraehten van de Bothnische Golf waren per stcl.
D.B.B. Kr. 250 it 300 naar de Oostkust van Engeland,
f 150 .1
180 naar Amsterdam/Rotterdam en
f
120 naar
Dell zijl.
Denemarken maakte niet de Vereenigde Stateii ccii han-
dels- en scheepvaartovereenkomst, en zal jaarlijks 352.000
ton voedingsmiddelen en grondstoffen krijgen in ruil voor
het gebruik van een groot gedeelte vin de koopvaardijvloot.
Tussehen Zwitserland en dc Vereenigde Staten kwam eveneens een handelsovereenkonist tot stand, waarin o.a.
bepaald
werd,
dat 100.000 ton scheepsruimte voor Zwit-
sersche aanvoeren in dienst gesteld zullen worden.
Zn’itserland worden pogingen gedaan oni een ‘nationale
köopvaardijvloot in eigendom te verkrijgen.
anbouw van schepen wordt in Amerika en Engeland
steeds ki-achtiger ter hand genomen. En den loop van dit
jaar kwamen tot 1 Augustus gereed schepen, metende
1.029.869 bruto reg. ton
in
Engeland en 2.059.676 ton
dm’angvcrmogen in de Vercenigde Staten. In Engeland blijft
de aanbouw nog ongeveer 10 pCt. beneden clie van 1913,
hetgeen in hoofdzaak toegeschreven moet worden aan over-
matig veel oorlogswerk en reparaties. Een groot aantal
nieuwe hellingen kwam gereed, doch do invloed op den
aanbouw zal niet dadelijk merkbaar zijn, aangezien het nog
ree it acht maanden zal duren alvorens cle daar te boiwen
schepen geheel zeeklaar zullen zijn. Machines en werktui-
gen bestemd voor de nieuwe nationale werven werden af-
gestaan voor uitbreiding van oude particuliere scheeps-
ei’ven.,En het begin van het jaar w’erden eenige hellin-
gen gemaakt speciaal voor den bouw van beton-schepen. De eerste vaartuigen met een draagvermogeu van 10.000
ton werden te water gelaten. Pi-oeven werden zoowel in
Amerika als in Engeland genomen om den bouw zooveel
mogelijk te bespoedigen en te vereenvoudigen, door de
seheepsplaten en spanten electrisch te lasscheii in plaats
van te klinken. Bij een proef niet een kleimi Schip van
os.. 300 ton werd het klinkwerk tot ongeveer 2 pCt. ver-
rrnnderd. Lloyds, tot dusver zeer sceptisch tegenover elec-
trisch lasschen, neemt thans genoegen met de nienwe wijze
van constructie.
– ‘oor statistiek en vrachten wordt naar het voorgaande
nuninier
,
verwezen.

RIJN VAART.

Week van 9 tot 16’en van 16 tot 23 September 1918.
t
Door het vlot brengen van het in het Bingerloch gezonken
schip was de Vrije vaart naar Mannheim en den Bovenrijn
weder verzekerd. De intreclende was van den Rijn was
mede oorzaak, dat er groote bedrijvigheid in het sleepwerk
ging heerschen; de sleeploonen stegen tot 16 pf. per Centuer,
hetgeen tot heden genoteerd bleef. Ook de vrachten bleven
onveranderd Mk. 3,75 per Ton van Duisburg naar Man uheimn.
Door aanhoudenden regen steeg de waterstand tot Meter 2,88
Cauber Pegel, Einde der laatste week wees de peilschaal
nog Meter 2,11 aan. Met het oog op het drukke najaars-
verkeer is het te weuschen, dat deze’stand zon blijft.
Van Rotterdam naar de Ruhrhavens was het aanbod van
sleepwerk enkele dagen bijzonder groot. Mede door de hooge
bunkerprijzen steeg het sleeploon aanmerkelijk en werd de
laatste twee weken genoteerd 50 cents tarief plus 75 tot
125 cents per last.

856

ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN

25 September 1918
11

N.Y. Nederlandsche Huistelefoon-Madschappli

ROTTERDAM
S

‘s-GRAVENHAGE

GRONINGEN

Telefoon 3600

Telefoon H 280, 300

Telefoon 1555

t uit voorraad
TELEFOON-, SCHEL-, ELECTR. KLOK-INSTALLATIES,
etc.,

in huur en koop.

Herstelt en onderhoudt on d er. g a r a n t i e ook alle niet door haar uitgevoerde installaties.

PROSPECTUS GRATIS.

FRIES CH – GRONINGSOHE HYPOTREEKBAK

AANDEELENKAPITAAL f
2.500.000

RESERVES
…..ruim
–
1.000.000

HYPOTHEKEN
±
f
33.000.000

PANDBRIEEN
±
.33.000.000
IÏnkruatiQnale

J3ank
–

voor

I
3ahe”Pen wAArbor
t Grontnn.

0′

0
ranbriQv
pandbrieven
pandbrieven

KONINKLIJKE

HOLLANDSCHE

LLOYD

AMSTERDAM

PRACTISCH EFFECTENBOEK

ter vereenvoudiging van admini-
stratie en ten gebruike voor de

TERMOGENSBELASTING

Prijs 11,25

tHJGH&VAN DITMAR’SUITG.-MIJ,R’DAM

Geregelde

Passagiers- en Vrchtdienst

met nieuwe, moderne

post- stoomschepen

AMSTERDAM

ZUID-AMERIKA

NEW YORK

GRONINGSCHE CREDIET-

EN HANDELSBANK

GRONINGEN, APELDOORN, APPINGEDAM, ASSEN EN VEENDAM

Kapitaal / 5.000.000,-

Geplaatst en volgestort
f2.000.000,-

Reserves ruim……
f 387.000,-

VERSCHAFT BEDRIJFSKAPITAAL AAN
LANDBOUW, HANDEL EN NIJVERHEID

SAFE DEPOSIT

NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK

AMSTERDAM

BATA VIA

‘s-GRAVENHAGE
AMPENAN, BANDOENG. . CHERIBON, HONGKONG, INDRAMAJOE,

MEDAN, MENADO, PEKALONGAN, PROBOLINGGO, SEMARANG,

SINGAPORE, SOERABAYA, TEGAL, TJILATJAP, WELTEVREDEN.

Kapitaal
f
35.000.000,-

Reserven 117.400.000,-

NEDERLANDSCHE HYPOTHEEKBANK
TE
VEENDAM

Kapitaal
f 4.000.000,—

ID•

f
Mr. N. F. WILKENS.

Reserve
f 1.056.260,10

Pandbrieven ruim
35
millioen.
irec
k
Mr. M. J. BOS.

Hypotheken ruim
36
millioen.

Koers 4
‘
/
2
pCt. Pandbrieven 99 pCt.

Hypotheekrente vanaf 5 pCt.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

HOLLANDSCHE BANK )VOOR ZUID-AMERIKA

AMSTERDAM

BUENOS AIRES’

RIO DE JANEIRO

SANTOS

KAPITAAL
f 14.000.000,—

RESERVE
f 2.100.000,-

ALLE BANKZAKEN OP ZUID
–
AMERIKA

VERLEENT BEMIDDELING TOT HET AANKNOOPEN VAN HANDELSRELATIES IN

ARGENTINIËEN BRAZILIË

DE GRONINGER BANK
TNederlandsche
0lSta

Groningen, Winschoten, Stadskanaal, Wildervank,
CII
S
p
Ir 1 tu sfa br lek

Veendam, Sappemeer,
Deifziji,
Emmen, Hooge-
DELFT
veen

Ter Apel
(Firma TIMMERMAN
&
SASSEN)

ARTIKELEN:
Kapitaal /6.000.000,— Geplaatst
011
gestort/ 4.440.000,—

Reserves
f
430.501904
G
IS
t

–
Brandspurutus

VERRICHT
ALLE
BANKZAkEN
Zuivere spiritus

Foezelolie

Belast zkh met het incasseeren van wisselé op binnen-
Amyl-alcohol
en buitenland

Aether Sulfuricus

ONTVANG-
EN
BETAALKAS
Narcose aether

NIEUWE DOÉLENSTRAAT
20-22

AMSTERDAM
Kurken en

KAPITAAL EN RESBRVBN f5.500.000,—
Gedroogde Spoeling

DEPOsIT0’S VOOR 1 JAAR FIXE

4
PCT.

GELDEN OP DEZEN TERMIJN GESTORT ZIJN NA AFLOOP VAN HET
JAAR ZONDER OPZEGGING BESCHIKBAAR.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP

NIET OPGEVORDE1W ZIJNDE, WORDT DE POST STILZWIJGEND VOOR
GELIJKEN TERMIJN VERLENGD.
•
esL
1.
er

ui err

nauerlj
DE RENTE KAN NAAR VERKIEZING PER KWARTAAL, PER HALF JAAR
AMSTERDAM OF PER JAAR ONTVANGEN WORDEN.

GROOTSTE RAFFINADERIJ

GEBROEDERS SCHEUER

IN NEDERLAND

Assuradeurs en Assurantiebezorgers
Levert de mooiste Suiker,

1
£.xpealteurs en

..argauoors
omdat haar zuuveringsver-

mogen het grootst is.

AMSTERDAMEN ROTTERDAM
Produceert behalve alle soorten
–

.
Verzekering van Koopmansgoedern tegen
auiker
en
Ba8terd8:

Cri8tallen,

groote

kleine,

Klontje8

transport, molest, brand en diefstal tegen
(Cubes), Theeklontjea, Cru8hed (brokken)

concurreerenue premien.
Tabletten, Brooden, Poedersuiker, fijne
Suikera voor Vruchten gebruik, enz. ena.

Pletterij, voorheen L. I. Enthoven & Cie – Delft

Wissels, Veerwjssels, Goederenwagons, Draaischijven,

Bruggen, Kappen en Gebouwen, Tanks, Aanlegsteigers.

ZWAAR EN LICHT
SMEEDWERK
EN
PERSWERK.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

Eerste Nederlandsche.Hypotheekbriefbank

‘s-GRAVENHAGE -. LANGE VIJVERBERG 9

Geeft af
4
1
/
2
0/0
en
4

Algemeene Hypotheekbrieven

tegen beurskoers.

Algemeene Nesche Hypothe’ekbank

LEEUWARDEN

Kapitaal /1.000.000,—

Reserves

f
147.573,-

Uitstand bedrag Pandbrieven ruim

/
8.000.000
9
–

41/2
0
/
0
Pandbrieven â 99/

0/
Pandbrieven

9 1
0/

gthoorsteenhouw*

N.V. VAN DER LELYTTOUKABRIEKEN

ROrrERDAM,

AMSTERDAM,

GRONINGEN,
MAATSCHAPPIJ

Boompjes 93.

Prins Hendrikkade 16/7.

Der—A—Brug.
Toor
Telefoon:
3277
en
3296.

Telefoon:
7415 N.

Telefoon:
1035.

Telegr.-adr.: Vanderlely.

Tel.-adr.: Vanderlely-touw.

Telegr.-adr.: Vanderlely.
Solieeps- en Werktuigbouw

,,FIJENOORD”

FABRIEKEN TE MAASSLUIS.
ROTTERDAM

SCHEEPSTROSSEN in alle soorten en afmetingen.
Kruisers

—

Torpedobooten

VISSCH ER IJTO UWWERK.
Onderzeebooten

Geteerd en ongeteerd Manila-, Sisal-, Nieuw-Zeeland-,
Mailstoomschepen

Bom bay- en Russisch hen neptouw.
Vrachtstoomschepen

Cocostouw.
Baggermateriaal

TRANSMISSIESNAREN met en zonder reguleerbare
Machine-installaties

tot 65000 P.K.
koppelingen.

STAA LD RAADTO UW voor Sch eepsgebru ik, Liften,
Scheeps-Zoelly-Turbines

Mijnen- en Hijschwerktuigen. IJzerwanten Hercules.
Machines en apparaten voor

ALLE SOORTEN PAK- EN BINDTOUW

Suikerfabrieken, enz.

DE FRIESCHE BANK’

(Gebrs. Mispelbiom Beijer 1858

De Friesche Handelsbank 1873).

Gestort Kapitaal
f
2.200.000,—

Reserve
f
220.000,

LEEUWARDEN,

BOLSWARD, DOKKIJM, DRACIITEN (R. K. ZIJLSTRA), FRANEKER (W. HEIJT), GORREDIJK, HARLINGEN,
HEERENVEEN, JOURE, LEMMER, SNEEK, STEENWIJK EN WOLVEGA.

Koopt steeds incourante Friesche Gèmeente- en Waterschaps-Obligatiën, enz.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

Wm-H. Mu
L

LER
—
& Co.

REEDERS EN KOOPLIEDEN

HOOFDKANTOOR:. ‘s-GRAVENHAGE

HOLLAND-AMERIKA L

GEREGELDE AFVAARTEN TUSSCHEN

ROTTERDAM en NÉW YORK, BOSTON, PHILADELPHIA,

BALTIMORE, NEWPORT NEWS, NORFOLK, SAVANNAH,

NEW ORLEANS, CUBA, MEXICO en NEW YORK—JAVA.

Voor inlichtingen wende men zich tot de

HOLLAND-AMERIKA LIJN, WLIIELMINAKADE, ROTTERDAM

Scheepvaart- en Steenkolen-Maatschappij – Rotterdam

Filialen: AMSTERDAM
–
IJMtJIDEN LEEUWARDEN
–
HÂRLINGEN

ENGELSCHE SÏEENKOLEN

• GEREGELDE LIJNEN VICE-VERSA:

ROTTERDAM—LONDON; ROTTERDAM—HULL/GOOLE
;
ROTTERDAM—NEWCASTLE
;

ROTTERDAM—LEITH

VAN RIJN & C

UTRECHT
–
POSTBUS 40
R. S. STOKYIS & ZONEN Ltd – ROTTERDAM

EENIGE FABRIKANTEN
VAN DE UTRECHTSCHE

FIJNE TAFELMOSTERD

P. Cbs & Leollibruggen

LEIDEN

Opgericht
1
Mei
1766

Tel. Jntércomm. 370

Telegr..Adrei: CLOS

Saetten en Wollen

Garens voor Hand-

en Machinebreien

Groote voorraden van artikelen op industriiel gebij

WEI$E &CO,
AMSTERDAM

ROTTERDAM

Impor,t van en Handel in

OVERZEESCHE PRODUCTEN

speciaal
RUBBER, GUTTA-PERCHA en BALATA

25 SEPTEMBER 1918

3E/AARGANG No. 143

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

ÏO 1616

NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP

BLAAUWHOEDENVEEM
–
VRIESSE VEEM

AMSTERDAM

ROTTERDAM

ANTWERPEN

EXPEDITEURS

MAATSCHAPPELIJK

RESERVE –

KAPITAAL:

FONDSEN:

f10.000.000,-

f 1.639.297,151

$ I”

EXPEDITIE

– r

,’r •

•- – –

-. e

_’

RUBBER-

IN-
EN
UITKLARING

ETABLISSEMENT

ASSURANTIE

KINA – ETABLISSEMENT

PAKHUIS EN SILO-GEBOUW,.ST, JOB”, ROTTERDAM

BEÊEDIGDE WEGERS EN METERS

BEWARING
VAN
KOOPMANSGOEDEREN
TEGEN
UITGIFTE
VAN

,,CEDULLEN
AAN
TOONDER”

WELKE LEVERBAAR EN BELEENBAAR ZIJN

MODERNE KOEL- EN VRIESINRICHTINGEN
–
TE AMSTERDAM EN ROTTERDAM VOOR HET OP LAGE
TEMPERATUREN BEWAREN VAN AAN SPOEDIG BEDERF ONDERHEVIGE LEVENSMIDDELEN EN HANDELSWAREN.

CORRESPONDENTEN:

TE LONDEN: BRITISH BLAAUWHOEDENVEEM,-LTD., 1 MINCING LANE, E.C.

BIJKANTOOR TE LIVERPOOL.

IN NED. INDIË: ,,HET INDISCHE VEEM’ EN ,,DE SCHEEPSAGENTUUR”, BATAVIA, ENZ.

DIRKZWAGER’8 SCHEEPSAGENTUUR

MAASSLUIS EN HOEK VAN HOLLAND

Belasten zich met het rapporteeren van schepen en het

behandelen van scheepszaken op den Nieuwen Waterweg
NIEUWE BERGING-MAATSCHAPPIJ

MAASSLUIS

Contracteeren voor het bergen van gezonken schepen en

ladingen, op de rivieren en buitengaats; belasten zich met

het instellen van duikeronderzosk, ena. enz.

DE SPAARNE-BANK

HAARLEM

Gestort Kapitaal en Reserves
f
1.184.000,-

REKENING-COURANT, .CREDIETEN, INCASSEERNGEN, ASSURANTIËN,

WISSELS, EFFECTEN, COUPONS, PROLONOATIËN, DEPOSITO’S, ENZ.

—
w 1
j

MAC H 1 N E FA B R 1 E K

STORK-STUMPF –

Gelljkstroom-Stoommachlnes

STOOMTURBINES

Systeem Zoelly

Suikerfabriek-nsta!Iatiën

CentrfugaaIpompen

ING 110

ROTTERDAM,
Zuidbiaak 56

MAR)”N”,
& Co
‘
s
BANK

Kneuterdijk 13

KAPITAAL
f
8.000.000,— VOLGESTORT

Directie:
P.
J.
VAN OMMEREN, Jhr.
D. F.
REUCHLIN, S.
S. BOSMAN JR.

Raad van Commissarissen: Mr.
J.
A. LOEFF. J. RIJ PPERDA WIERDSMA. A. C. MEES en Mr. A.
J.
MARX

NIJGH & VAN DITMAR’S BOEK- EN HANDELSDRUKKERIJ, ROTTERDAM

Jrg. 3, editie 143

Auteur