Jrg. 14, editie 718

1929_0718 Download [3,32 mb]

2 OCTOBER 1929

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

EconomischStatis
`
ti*sche

Berichten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL; NIJVERHEID, FINANCIËN ENVERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE
COMMISSIE
VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

14E
JAARGANG

WOENSDAá
2 OCTOBER 1929

No. 718

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GEflCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.

ECONOMISCÏI-STATJSTISCIIE BERICHTEN.

COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. ‘van Hasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
Polak;
Mr.
Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rangers; Prof.
Mr. R.
R: Ribbius; Jan Schiithuis;
lir.
Q.
J. Terpst,ra;
Prof.
Mr. P. de Vries.
Gedelegeilrd lid:
Prof.
Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart.

Assistent-Redacteur: H. M. H. A. van der Valk.
Secretariaat: I’ieter de Roochweg 122, Rotterdam.
Telefoon
Nr.
35000. Postrekening
8408.

Ltbonnemntsprj8 voor het weekblad franco P. P. in
ITederlahd
f
20,—. Buitenland en Koloniën
f
23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het Instituut ontvangen liet weekblad gratis.

Advertenties
f
0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver
–
tenties:
Nijgh van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postrhèque- en giro-
rekening No. 6729.

1 OCTOBER 1929.

In den toestand van de geidmarkt kwam geen ver-
andering; ook niet door de verhooging van het Engel-
sche bankdisconto èu dat van verschillende andere
circulatiebanken of cle nadering va de maandswis-
seling, daar de sterke positie van De Nederlandsche

Bank geen aanleiding geeft om een verdere aantrek-
king van de geidkoersen, die reeds geruimen tijd.vrij-
wel gelijk zijn aan het offi’cieele banktarief, te doen
verwachten. Ook bleef de geidvraag hier vrijwe
j
sta-
tionnair en eerder minder groot dan men gedacht
had. Mocht cle geidbehoefte van de maandswisseling
binnen normale grenzen blijven, dan kan men aan-

.nemen, dat voor de eerste weken althans, eèn ver-
hooging van het tarief van De Nederlandsche Bank zal kunnen achterwege blijven. Particulier disconto
noteerde
5/16
â
57/
pOt. De prolongatierente schom-
melde tusschen 5 en 5% pOt. De callrnte noteerde ongeveer 4 pOt. en steeg op den ultimo slechts tot
4% pOt.
* *
*

Op den weekstaat van De Nederlandsche Bank
geeft de post bi’nnenlandsche wissels een stijging van

.f
33.2 millioen te zien. Deze stijging komt voor het
grootste gedeelte voor rekening van meerdere crediet-

eischen van den Staat. In de afgeloopen week werd
een bedrag van
f
31 millioen aan schatkistpapier
rechtstreeks bij de Oentrale Oredietinstelling onder-
gebracht. De beleeningen vertoonen een ‘vermeerde-
ring van
f
8.5 millioen. Het renteloos voorschot aan
het Rijk blijkt met
f
3. millioen te zijn toegknomen.
De goudvoorraad der Bank bleef weder vrijwel on-
veranderd. De zilvervoorraad daalde met
f
500.000.
De post papier op het buitenland en de diverse reke-
niiigen op de actiefzijde der balans klommen resp. met

f
2.4 millioen en
f
7.3 millioen.
De biljettencirculatie nam met
.f
48.9 millioen toe.
De rekeniiig-courant-saldi stegen met
f
4.4 millioen.

1-let beschikbaar metaalsaldo bedraagt
f
22 millioen
minder dan verleden week. Het dekkingsperceutage
is nagenoeg 53.

–
Op I.I. Donderdag is eindelijk de langverwachte dis-

contoverhooging in Londen. werkelijkheid geworden.
Zoodra bekend werd, dat de Bank of England haar

discönto met een vol procent had verhoogd, liep de
Dollar-noteering daar te lande
–
welke noteering
verreweg de voornaamste is en aan het -verloop waar-

van steeds de meeste aandacht wordt geschonken
–
van 4.8507% terug tot 4.8560; hierop volgde een reac-
tie, tot 4.8525 om tenslotte op 4.8540 te eindigen. Het
Pond hier kwam van 12.08% op 12.10, gestimuleerd

door speculatieve aankoopen. Waar echter de posities
door de ultimo-geidbehoeften niet konden worden
aan-
gehouden
–
voor het overnemen van ééndaags Pon-den werd % c. uitbetaald
–
liep de koers door reali-
saties weder snel terug op 12.08’/1e; heden werd weder
op 12.09% afgeditan. Dollars kwamen van 2.4925 op
2.4910 en sloten op 2.4915. Merkwaardigeivijze heeft
de Parijsche koers in Londen niet op de disconto-ver-

hooging gereageerd. Van 123.86%’ werd de koers zelfs
vaster: 123.82%’; het slot was weder 123.82% Er is
ook weder goud naar Parijs gezonden.
tHi
er
kwam de Francs-koers
–
door het vastere
Pond medegenomen
–
van 9.75%, op 9.76%:. Marken
veranderden slechts w’einig 59.37
e
59.38%, 59.37%
(tegen Poncien 20.36%, 20.36%). Belga’s waren heden
zeer gezocht en kwamen van 34.653k op 34.69. Ook
de Skandinavische circulatiebanken hebben haar dis-
conto verhoogd; de koersen waren alle wat hooger:
Denemarken’ 66.43, Oslo 66.44 en Stockholm 66.79.
Zeer flauw was Oanada: 2.46%. (tegen Ponden 4.90%);
later verbeterde de koers tot 2.47/s.

Het iets duurdere geld en de di.sconto-verhoogingen
beïnvloedden ook de termijn-markt; het agio van
% cent voor éénmaands Ponden maakte plaats voor
-e
~
en klein disagio. Maandsdollars, die 6-5 cent onder
kasa noteerden, kwamen op pan.

LONDEN, 30 SEPTEMBER 1929.

De Bank van Engeland heeft verleden week Don-
derdag haar disconto met een vol percent tot 6% pOt.
verhoogd. Het zal eenige dagen duren voor het effect
daarvan heeft doorgewerkt, daar het einde van de
maand en kwartaal met zijn grootere geldbehoeften
in verschillende céntra den invloed der verhooging
camoufleeren.
Hier was geld verleden week over het geheel
Vrij
gemakkelijk en nu en dan zelfs zeer goedkoop. Men
reesde echter voor duur geld op heden, daar een
groot bedrag aan schatkistpromessen, die nog in De-
cember vervallen, vandaag moest worden opgenomen.

Geld was dan ook zeer gezocht en schaarsch, maar
dank zij rïime speciale aankoopen van wissels kan
de markt het zonder een beroep op de Bank stellen. De discontomarkt stelde den koers na de verhoo-
ging op
6—Iio
voor December- en op 6/io-6% pOt.
voor Januariwisséls.

880

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 October 1929

HET VRAAGSTUK

DER SCHEEPVAARTPROTECTIE.

Het mag als vaststaand worden aangenomen, da de

grootte der wereldtonnage de behoeften van het goede-

ren- en passagiersverkeer over zee verre overtreft. Er

is een teveel aan scheepsruimte, dat echter moeilijk in

een concreet cijfer is weer te geven. Zeker ii het’te

simplistisch om, zooals veelal geschiedt, zoncir mer

te vergelijken de toeneming van de wereldvloot vanaf

1.914 (49.089.552 B.R.T.) tot lieden (68.014.312

B.R.T.), welke 38.6 pOt. bedraagt en daarnaast te
stellen de vermoedelijke toeneming van den wereld-

overzeehandel, Welke veelal op hoogstens 10 pOt., vei-

geleken bij die van 1914; geschat Wordt om vervolges

te concludeeren, dat 25 â 28 pOt. van de wereldv16dt
overbodig zou zijn.

Om te kunnen nagaan hoezeer de verkeers- en ve-
voercapaciteit gestegen is, komt het immers naast de

(juantiteit evenzeer aan op de qualiteit, de samen-

stelling en het gebruik van de vloot. De gemiddelde

snelheid van de schepen is toegenomen; door vooruit-

gang der scheepsbouwtechniek en vooral door het

steeds meer in de vaart brengen van motorschepen is

de benoodigde machineruimte verminderd ten gunste

van de laadruimte; door verbeterde outillage in vele
havens is het laden en lossen versneld; de handels-

wegen zijn in sommige opzichten verlegd; de sarne
stelling van de vloot is
gewijzigd;
de tankschepen vo’r-

men een veel grooter percentage dan voorheen; vi-

scheidene categorieën van schepen nemen geen deel
aan de internationale vracht- en passagiersvaart; een

deel der Amerikaansche vloot is opgelegd en niet
bruikbaar voor de moderne oceaanvaart; de moderne schepen hebben gemiddeld een langeren levensduur;
liet percentage verliezen door ongevallen is afgeno-
men, etc. Met al deze factoren en hun invloed op het

totaalcijfer moet worden rekening gehouden.

Anderzijds is het uiterst
moeilijk
een juiste statis-

tiek op te stellen van de ontwikkeling van den over-

ze9handel na den wereldoorlog; voor de scheepvaart is niet de waarde van dezen handel van belang, maar
het gewicht en de omvang van de lading, die v-

‘oerd moet worden. Het vervoer van grondstof fn,

waarvoor veel scheepsruimte geëischt wordt, is bijy.
relatief afgenomen, dat van half- en eindfabrikatd.,
waarvoor niet minder ruimte kan worden volstaan, is
relatief toegenomen. Vele gegevens hieromtrent zijn
echter slechts onvolledig en oncontroleerbaar voor-
handen. Iedere raming is dan ook min of meer aa-

tastbaar.
Ondertusschen wordt het bestaan van een overv1od
aan scheepsruimte niet ontkend. De ongunstige toe-stand van de scheepvaart in het algemeen, tot uiting
komend in het lage vrachtniveau, de geringe rende-
menten van de meeste scheepvaartmaatschappijen, ht
veelvuldig varen met slechts gedeeltelijk gebruikte

laadruimte, het opleggen van schepen etc. laten gedn
twijfel open. Zoo niet van een crisis, dan kan toch
al sinds jaren van een erustige depressie gesprokeh

worden, ten spijt van zich telkens voordoende oplevin-

gen van korten duur. *

Een van de factoren, die deze wanverhouding tu
schen aanbod en vraag naai ruimte versterken, is,

naast het heerschende protectionisme, zich uitend in
hooge tariefmuren en andere handelsbelemmeringen,
cle afzonderlijke staatssteun, die in vele landen aan d
scheepvaart verleend wordt. Toepassing van het be-ginsel, dat de nationale handelsvloot met overheids-
hulp begunstigd en uitgebreid moet worden, ver
scherpt de ongunstige verhoudingen in dit bij uit-
stek internationale bedrijf. Het kunstmatig bevorde-
ren: van cle (vermeende) belangen van één land wreekt zich in een bedrijf, dat zoo afhankelijk is van de econo

INHOUD.
Blz.
HET
VRAAGSTUK DER SOHEEPVAARTPRÔTECTIE 1
door
Mr.

&hèffer

…………………………
880
De ontwikkeling van het landbouwcredietwezen

door
i)fr.

Gezelle

Meerbi.srg

……………………
881
BUITENL,ANDSOHE MEDEWERKING:

De buitenlandsche schulden der Donaulauden door
K
.

von Buclay

…………………………..
883
AANTEEKENINGEN:
–

Londen

pCt …… . ……………………..
884
Provinciale en gemeenteleeningen …………….
886
Emissiebedrijvigheid in de Vereenigde Staten ….
88
Indexcijfers

van groot- en

kleinhaudeisprijzen in
Nederlandsch-Indjë

………………………
889
Het

prijsverloop van

groothandelsartikelen ged u-
rënde het derde kwartaal van

1929 1 ……….
890
De fusie tusachen de Deutsche Bank en de Diskonto-
–

Geselischaft ……………………………….
894 STATISTIEKEN
EN
OVERZICHTEN
……………. 895-902
Geldkoersen.

Bankataten.

Verkeerswezen. Wisselkoersen.

Goederenhandel.

mische politiek, die in de diverse landen gevolgd
wordt.

Het zijn dan ook niet zuiver commercieele doelein-

den, die gewoonlijk tot het verleenen van bescher-
ming aan de scheepvaart aanleiding geven. Van ouds-

her heeft men zich hierbij behartiging van nationale

belangen voor oogen gesteld. Deze belangen kunnen
vele zijn.

Bevordering door mailsubsidies van geregelde ver-

bindingen tusschen moederland en koloniën en van

geregelde diensten met andere overzeesche gebieden,

waar een groot aantal landgenooten gevestigd 2ijn,
stond reeds vroeg op den voorgrond.

Het met staatssteun tot ontwikkeling brengen van een nationale koopvaardijvloot is voorts als eell be-

langrijk oiiderdeel beschouwd bij de toepassing van

een geheel systeem van nationale bescherming; door
dan in- en uitvoer van en naai overzee zooveel mogelijk

met eigeh schepen te doen geschieden tracht men zich
ook in dit opzicht onafhankelijk van het buitenland

te maken en de met dit vrachtvervoer behaalde win-
sten aan het eigen land ten goede te doen komen.
Ook bij het streven naar economische expansie is
steun aan de scheepvaart een gebruikelijk hulpmid-
del. Een schip geeft als het ware een verplaatsbare
uitbreiding aan het nationaal territoir en het ver-
toonen van de nationale vlag in vreemde havens opent

mogelijkheden voor nieuwe afzetgebieden en verbree-
ding van economische invloedssfeer.

Werkverschaffing ter bestrijding van de werkloos-
heid kan ook voor de overheid een reden zijn om dè
scheepvaart te steunen, al is dit motief van meer belang bij het verleenen van staatssteun aan den
scheepsbouw.

Tenslotte spelen ook militaire overwegingen bij het
beschermen van de handelsvloot een niet geringe, rol.
Niet alleen, dat men op deze
wijze
de voorziening in
voedsel en in voor dé productie noodige grondstoffen
in oorlogstijd tracht te verzekeren, ook ten aanzien
van troepentransporten en diensten als hulpkruiser
kunnen de
koopvaardijschepen
een belangrijke hulp-
kracht van de oorlogsmarine vormen. In verband met

het streven naar beperking van bewapening ter zee
wordt in een sterke en omvangrijke koopvaardijvloot
een des te grooter defensiebelang gezien.
Over het algemeen kan aan de scheepvaartprotec-

tie een nationaal-imperialistische tendens niet ont-
zegd worden; vragen van winstmogelijkheden en ren-
tabiliteit zijn niet beslissend, al tracht men natuur-
lijk zooveel mogelijk verliezen te voorkomen. Beheer-
schend is de nationaal/politieke gedachte, het na-
tionaal prestige, dat in het vertoonen van de vlag in
cle zeeën en havens der wereld beseft wordt. Sterker
dan eenige andere industrie, noodwen’dig aan een be-
paalde plaats gebonden, spreekt de scheepvaart tot de

2 October 1929

ECONOMISCH-STATISCHE BERICHTEN

881

nationale verbeelding, die in het varen naar vreemde

landen een bewijs van volkskracht en ondernemings-
geest ziet. Dat het kunstmatig ophouden van dit

prestige echter de schatkist op groote sommen te

staan komt, een gestagen druk uitoefént op de belas-

tingbetalers en onbeschermde industrieën en de ont-

wikkeling van gezonde internationaal-economische
verhoudingen in den.weg staat, wordt voorbijgezien.

Werd ook v66r 1014 reeds in allerlei vörm en op

min of meer uitgebreide schaal bescherming aan de

scheèpvaart verleend, de door den oorlog in het leven
geroepen nooden hadden in bijkans alle zeevarende

landen vèrga’ande staatsbemoeiing ten gevolge. Zoo
stond bijv. teil tijde van den wapenstilstand een ge-

allieerde en neutrale tonnage van niet minder dan
a0000.000 d.w. ton, destijds ongeveer 90 pOt. van de
voor occaandienst beschikbare schepen der wereldvloot,

onder geregelde contrôle, wat betreft route ei lading,

van de Allied Maritime Transport Oouncil. De groo-
te verliezen, veroorzaakt door den duikhootoorlog,

waren mede aanleiding, dat verschillende staten voor

eigen rekening tot aanbouw van nieuwe schepen over-
gingen, welke vervolgens als staatskoopvaardijvloot
in cle i’aart.werden gebracht. In Juni 1922 bévônd
zich nog 10.400.000 B.R.T. aan scheepsruimte’ in

staatsbezit. Naarmate de tijden echter weer normaal

werden en bovendien de staatsexploitatie in gvone
omstandigheden allesbehalve éen succes bleek, wor-
den de staatsvloten geheel of in gedeelten geliqui-
deerd: de Britsche reeds tusschen 1919 en’ 1922, de

Fransche volgde eenige jaren later, evenzoo de Por-
tugeesche. De Australische Staatsvloot is, gepaard

gaande met aanzienlijke verliezen op den verkoop ge-
leden, eerst in 1.928 opgeheven, terwijl thans nog
staatsvlQten van eenigen omvang bestaan in de Ver-

eenigde Staten, Canada en Rusland. De Ameriktan-sche staatsschepen worden echter in de laatste jaren
geleidelijk aan particulieren verkocht. Terwijl de
United States Shipping Board in November 1921 niet
minder dan 8.080.000 B.R.T. bezat, is deze vloot thans
verminderd tot 3.343.000 B.R.T., waarvan bovendien
een groot gedeelte is opgelegd en wegens verouderd
type en materiaal wel nôoit meer in de vaart zal

worden gebracht. De Canadeesche Staatsvloot omvat
thans nog 312.000 ton d.w. Een denkbeeld van de
verliezen door beide vloten op de exploitatie geleden
geeft het volgende staatje:
Verliezen Canadeesche Staatsvloot, Verliezen U.S. Shipping Board.
(zonder interest en afschrijv ing).
1924 …… $1.440.880

1924/
1
25 . . . . $30.000.000
1.925 ……..948.053

19251’26 ……19.600.000
1926 …… .,

90.159

19261’27 ……15.900.000
•

1927 ……..720.735

1.9271
1
28 ……16.300.000
1928 …… ., 1.200.000

1928/’29 ….., 10.500.000

Het totaal-verlies sinds de oprihting heeft van de
Canadeesche Staatsvloot $ 58 millioen bedragen en
wordt van de Amerikaansche Staatsvloot geschat op
ongeveer $ 4 5 milliard, terwijl op de Australische
Statsvloot een totaal verlies van ongeveer £ 14 mii-
lioen geleden is.

Staatsexploitatie vindt dan ook behalve in Rusland
nauwelijks meer aanhang; als tijdelijke noodmaatregel

begonnen, wordt zij in cle Vereenigde Staten en Ca-
nada nog voortgezet, maar ook daar wordt er het

tegendeel van uitbreiding aan gegeven.
In anderen vorm is echter in vele landen de onder
den druk van den oorlog hernieuwde staatsbemoeienis
met de scheepvaart gebleven en systematisch voort-
gezet, terwijl nieuwe Staten als Finland, Letland,
Estland, Polen, Joego-Siavië in de laatste jaren be-
gonnen zijn het tot stand komen of uitbreiden dèr
nationale koopvaardijvloot met staatshulp te bevor-

deren. Van de protectionistische politiek van d
laatstbedoelde en een reeks andere niet nieuwe, maar
toch in de scheepvaart niet zob op .den voorgrond
tredende landen, als Portugal, Griekenland, Chili,
Brazilië, Argentinië e.d. Staten, vier financieele
middelen kostbare maatregelen meestal niet veroor-

loven, is behou’dens in bijzondere gevallen weinig
noncurrentie-gevaar voor de ‘ iiternationale scheep-

vaart te duchten (echter wel lasten en belemmerin-
gen van het vrije verkeer). Des te meer is dit echter

het geval met het stelsel van bescherming door groote

zeevarende iaties; als Frankrijk, Italië, Japan en de

Vereenigde Staten toegepast. Bovenal is de Amen-
kaansche scheepvaartpolitiek van niet te onderschat-
tn ‘beteekenis.

Tot zekere hoogte kunnen vrachtenconferenties en
pbo
l’s met hare internationale afsprakefi de concur-

rntie althans in het lijnbedrijf temperen, maar de

duurzaamheid van deze overeenkomsten is niet ver-

zkerd en indien niet rationeele bednijfsvoering op
cbmrnercieelen grondslag, maar nationaalfpoiitieke

vnschen ten doel gesteld worden, kunnen spannin-
en ontstaan, die internationaal overleg onmogelijk

maken. ‘Agressieve maatregelen van het eene land lok-

ken maâtregelen van tegenweer in de andere landen
fiït. Het protectionistische systeem en, de daarmede

rhonden onnatuurlijke uitbreiding van de wereld-

ôheepvaartcapaciteit kan op den duur leiden tot em-
stige economische conflicten, gezien het feit, dat hier-

tegenover het ladingaanbod nauwelijks toenëemt, de
Bnitsche scheepvaartmacht van geen verzwakking

blijk geeft, de Duitsche scheepvaart met alle haar ten
dienste staande middelen naar expansie drijft en de
Scandinavische landen evenals Nederland met alle
liht haar positie op de wereldzeeën trachten te

hidhaven. . H. E. S.

(Slot volgt).

‘DE ONTWIKKELING VAN HET LANDBOUW-

CREDIETWEZEN.

‘Het is een bekend feit, dat ht coöperatiev land-
buwcredietwezen (ca. 1270 Boerenleenbanken, ver-
eéigd
in:
twee Centrale’s) een groote vlucht heeft
genomen. De middelen, waarove’r het hechikt, zijn
atnzienljk. Eind 1927′) bedroegen zij ongeveer
f
424
iillioen. En dit zijn dan alleen de middelen der bij
de
°
Centrale’s aangeslo±en. Boerenleenbanken. Die der
,l’sse” Boerenleenbanken (niet meer dan vijf of zes)

htt ilc buiten beschouwing; ook die van de Centrale’s

zle ‘en van de dochteninstellingen der Centrale’s. Met ,,middelen” bedoel ik hier: deposito’s (hij de
Boer’enleenbanken méestal genoemd spaargelden),
cieditsaldi in rekening-courant en reserves.

‘De beteekenis van genoemd bedrag komt duidelijk
uit, wanneer men het vergelijkt met de middelen,

‘iarmede het gewone (,,commercieel”, .zooals men in
cpöperatieve kringen veelal zegt) Nederland sche

bankwzen werkt. Volgens eene berekening in ,,de
Raiffeisen-Bode”, officieel oigaan der Coöp. Oen-

taie Rai.ffeisen-Bank te Utrecht, bedroeg dit per
3.1,Decemher 1927 ongeveer
f
1670 millioen. Als basis
df berekening is geno1en het overzicht van het

Cetraal Bureau voor de Statistiek, opgenomen in
Van Oss’ Effectenboek ). Enkele banken, hierin voor-
komende, zijn buiten beschouwing gelaten, omdat zij

niet hehooren tot het Nederlandsche bankwezen. Dit
zijn: de Nederlandsche Handelmaatschappij, de Ne-
derl:-Indische Handelsbank (die tot het Ned.-Indi-

sche bankwezen behooren) en verschillende banken,
die een overwegend huitenlandsch karakter dragen
(buy. H. Albert de Bary & Co., Hugo Kaufmann &
Co.’s Bank): De tegenwerping kan worden gemaakt,
dht deze Banken ook met zuiver Nederlandsche mid-
dalen werken, maar hiertegenover staat, dat de andere,
wel medegerekende Banken, voor belangrijke bedra-
gèn vreemde middelen zullen hebbeh. Wil men de
uitgezonderde Banken toch inedetellen, dan komt

.1)
De cijfers jer 31 December 1928 staan nog niet tot
mijn beschikking.

9
Dit overzicht bevat, geloof ik, alle Nederlancische
– Banken van eenige beteekenis; de niet genoemde leggen bij de vergelijking geen gewicht in cle schaal.

pm-

882

ECONOMISCH-STgI’ISTISCHE BERICHTËN

2 October 1929

men tot een totaal middencijfer van 2410 millioen.
1)

Wil men onder het Nederlaiidsche Bankwezen ook

de spaarbanken (Rij kspostspaarbank en parti.culi ee

spaarbanken) begrijpen, dan wordt dit cijfer 3127

millioen.

Dë middelen van de Boerenleenbanken staan nu

tot d.ie van de commercieele Nederlandsche Banken

in engeren zin als 424 staat tot 1610 of ongeveer als

1 staat tot 4; tot die van de commercieele ederland-

sche Banken in ruimeren zin als 424 staat tot 2470

of ongeveer als 1 staat tot 6 ; en tot die van de corn-

mercieele Banken in ruimereu zin plus de spaarban-

ken als 424 staat tot 3127 of ongeveer als 1 staat

tot 7’%. ).
Deze vergelijking illustreert wel duidelijk, dat de
Boerenleenbanken inderdaad’ een factor van betee-

.kenis
zijn
geworden in het bankwezen hier te lande.

Wanneer men bedenkt, dat de eerste Boerenleenbank

eerst ruim dertig jaar geleden werd opgericht, zal
men het met
mij
eens
zijn, dat have ontwikkeling

werkelijk verbazingwekkend is.

De lezer zal zich afvragen, waaraan deze ontwik-

keling te danker is. Het is de moeite waard, de oor-

zaken ervan op te sporen. Ik moge in dit verband de

geschiedenis in het kort memoreeren.
* *

In de tweede helft der 19e eeuw was de boeren-

statid nog absoluut niet georganiseerd en het land-
bouwcredet nog geheel ongeregeld. Hoe daarin op
zeer onvoldoende wijze door allerlei handelaren, enz.
werd voorzien, zal ik hier ter zijde laten, doch slechts

vermelden, dat toen na 1879 hier te lande voor dec

landbouw een malaisetijd aanbrak, met kracht werd
gezocht naar middelen hierin verbetering te brengen.

Beschouwingen hierover in 1886 van het Land-
bouwcomité en een onderzoek van een Staatscommis-

sie, die daarover in 1888 advies aan de Regeering

uitbracht, waren daarvan het onmiddellijk gevolg.

Begrepen werd, dat het (commercieele) bankwezen in

Nederland in. deze geen steun kon bieden. Immçrs,

de landbouw kon de hooge rente, welke de commer-
cieele banken voor door haar verleende credieten

moeten berekenen, niet betalen, hetgeen handel en
industrie met hare groote en veelvoudige omzetten

wèl kunnen.
De Staatscommissie van 1,886 zeide dan ook in haar
advies van 1888 woordelijk het navïgende: ,,’Pe
Staatscommissie wil echter reeds thans niet verhelen,

dat naar haar oordeel eene duurzame verbetering vn

den toestand alleen te wachten is van hetgeen door
belanghebbenden zelf zal worden tot stand gebracht.”
Het gevolg van een en ander was, dat eerlang de

Necleniandsche Boerenbond d& oprichting van Beren-
leenhankeri (ik bedôel hier, wat men’ thans noemt
,,locale banken”; van Centrale ‘Banken was toen nog
geen sprake) wist tot stand te doen komen.

Het doel was om den land- en tuinbouw te helpen
door de overtollige kasgelden, di.e vele dier personen
dikwijls hebben, voor hen soliede en behoorlijk rente-
gevend te bewaren en daarvan aan diegenen, die iie-

drijfskapi:taal noedig hebben, dit onder soliede zekr-

heid voordeel.ig te verschaffen.
Aangezien de land- en tuinbouwers in een zoo
kleine omgeving ten platte lande elkanders draag-

) Als middelen zijn beschouwd de bedragen, in het over-
zicht voonkomende onder de volgende hoofden
:
gestort
kapitaal, statutaire en buitengewone reserve, deposito’s,
crediteuren en rekening.couranthouders, prolougaties, be.
leen ingen, daggelden, deposito’s met onderpand.
2)
Deze vergelijking is ten gunte der commercieele ban-
ken geflatteerd, omdat
zij,
naar
ik
meen te mogen ‘aanne
men, hetzij direct, hetzij indirect, aan elkauder gelden ter
beschikking stellen. Een zeker deel der middelen van de
commercieele banken — w’elk deel is echter niet uit te
maken — is dus dubbel gerekend. Bij de Boerenleenbanken
kan deze dubbele berekening vermeden worden, hetgeen ik
dan ook heb gedaan.

kracht doorgaans goed kennen en de verstrekte ge!.

den hun .eigen gelden zijn, zijn de door deze bankei’i

verstrekte credieten (die enkèl aan leden verstrekt
worden) doorgaans uitermate veilig.
Uit den aard der zaak hebben deze banken wel niet
een philantropisch (philantropie is wat anders), maar

toch zeker een altruïstisch karakter.

Hare bestuurders — waaronder tal van vooraan-

staande personen in den landbouw — genieten dan

ook geen bezoldiging noch aandeel in de winst.

Soliditeit en liquiditeit, uitkeering van behoorlijke

depositorente en berekeni.ng
van matige voorschot-
rente, doch niet het maken van winst zijn doel. Voor

zoover er winst gemaakt wordt, gaat deze volledig in

het reservefonds.

Toen er zich verschillende van die banken in den

lande hadden geconstitueerd, is de gedachte opgek-

men, die beweging verder uit te breiden, namelijk

door instelling van een centraal punt, waardoor die

banken, die overtollig veel geld hadden, dit weer

konden ten goede doen komen aan die banken, voor

welke’ daaraan behoefte bestond. En zoodoende is o.a.

op 1,2 Juni 1898 door een zeker aantal boerenlee.n-

ba,nkeri de Centrale Raiffeisen-Bank van Utrecht op

gericht en in ‘t leven geroepen, waarvan boerenleen-banken de leden vormden, welk ledental in den loop

der jaren ook weer aanzienlijk is toegenomen. (Ook

de Coöp. Centrale Boerenleenbank te Eindhoven werd

omstreeks dien tijd opgericht).

Het doel, dat die boerenleenbanken met de opnicli-
ting van de Centrale Banken hadden, was het schep-

pen van eene instelling voor het onderling uitwisse-

len van gelden. Tevens werd aan deze Centrale’s op-

‘gedragen, als
zijnde
deze onpartijdige lichamen, die
belang hadden bij goed beheer der hoerenleenbanken,
de inspectie en nauwgezette contrôle van het beheer

dier hoerenleenban.ken.
Dat ook der Regeering de tot standkoming der Cen-

trale Banken zeer sympathiek was, moge blijken uit
het feit, dat daaraan van Staatswege jaarlijks eene’

subsidie werd gegeven van eenige duizenden guldens.

‘En toen bij K. B. van 20 Juni 1906 nogmaals een
S

Staatscommissie voor den Landbouw werd ingesteld
en deze den 16den Juni 1911 een speciaal ,,Rapport

betreffende het Landbouwcrediet in Nederland” uit-
bracht, beëindigde deze haar Rapport met de gecur-

siveerde woorden:
,,Al moge uit haren arbeid blijken, dat, ten aan-
zien van deze voor den landbouw zoo belangrijke aan-

gelegenheid in sommige opzichten nog verbetering

valt aan te brengen, zoo kon toch met groote vol-
doening worden vermeld, dat de richting, waarin zich

de zaak beweegt, eene gezonde is, en de ontwikkeling

van het landbouwcredietwezen hier te lande krachtig
bijdraagt tot de versterking van den economischen

toestand onzer landelijke bevolking.”

* *
*

Waaraan is nu de sterke ontwikkeling der Boeren-
leenbanken te danken? Het ligt als het ware i.n het

voorafgaande opgesloten.
In..het kort gezegd: aan de behoefte van de land-

en tuinbouwers aan speciaal voor hen bestemd crediet,
aan de doeltreffendheid, de ,,efficiency” der Boeren-
leenbanken en aan hare soliditeit. Dit laatste veroor-
aakt den grooten toevloed van deposito’s, het eerste

de uitbreidi.ng
van het aantal banken.
Ik zal deze drie punten zeer in het kort toelich-
ten.De ‘landbouw (ik vat dit woord op in zijn ruim-

sten zin’ en spreek dus niet afzonderlijk van de ver-
schillende takken ervan, ook niet van tuinbouw).heeft
behoefte aan een ei.gen crëdietwezen, dat de speciale
credietbehoeften van den landbouw kan vervullen.

De landbouw heeft behoefte aan een zeer groote hoe-

veelheid
ideine
leeningen en credieten, tegen eene

lage rentevergoeding, met een looptijd van zes of
negen maanden, soms langer. De vereischte looptijd

2 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

883

convenieert den commercieelen banken niet; een

rentevergöeding van 5 pCt. (dit is het gemiddelde,

dat de Boerenleenbanken vragen) voor leeningen en

dehetsaldi in rekening-courant zou haar ook te wei-
Ilig winst laten
1),
cii ook de groote kwantiteit van

kleine posten trekt cle corninercieele banken niet aan.

Deze Banken kunnen de credietbehoeften van den

landbouw niet bevredigen. Zij hebben er dan ook nooit

veel voor gedaan. V66r de oprichting der Boerenleen-

banken verkeerde het landbouwcrediet in een deplo-

rabelen staat.
De ontwikkeling der Boerenleenbanken, schreef ik

zoo juist, is ook te danken aan haar doeltreffende in-

richting.

Een Boerenleenbank werkt
plaatselijk.
Bijna zonder

uitiondering zijn zij kleine, gemakkelijk overzienhare
vereenigingen (gemiddeld hebben zij een groote 150

leden). Alle leden (alleen leden kunnen geld opne-

men) zijn persoonlijk aan het bestuur bekend. De be-

trekkelijke eenvoudigheid van het landbouwbedrijf

veroorzaakt, dat het bestuur op de hoogte kan zijn en
blijven van hun finaricieelé positie. Dit feit waar-

borgt een gezonde credietverleening en maakt tijdig
ingrijpen bij financieelen achteruitgang mogelijk.
Het is statutair voorschrift, dat geen credieten
zonder voldoende zekerheid mogen worden verstrekt.

Aan dit voorschrift wordt streng de hand gehouden. Gewoonlijk béstaat de zekerheid in borgtocht. Voor
commercieele banken is borgtocht ede ongeschikte
zekerheid, want hij vereischt een zeker toezicht op

cle borgen, dat deze moeilijk kunnen uitoefenen. De

besturen der Boerenleenbanken kunnen dit toezicht
gewoonlijk wèl uitoefenen, want de borgen wonen
meestal i.n dezelfde plaats.
Aan bekendheid van het bestuur met dbiteu ren en
boreu en aan den regel, dat voldoende zekerheid
wordt gesteld, is het ongetwijfeld te danken, dat een

zeer groot deel der Boeienleenbanken in al de jaren
van haar bestaan nog nooit een verlies heeft geleden

en dat dd verliezen voor het overigQ zeer beperkt zijn

gebleven.
Hiertoe zullen ook medegewerkt hebben de contrôle
der Centrale’s, waaraan de Boerenleenbanken onder-
werpen zijir en de voorlichting, die zij van de Cen-
trale’s ontvangen.

De organen eener Boerenleenbank zijn: de Alge-
meene Vergadering, het Bestuur en de Raad van Toe-
zicht. De administratie is opgedragen aan een kas-
sier. Dit is de eenige functionaris, die salaris geniet.

Bestuur en Raad van Toezicht ontvangen niets of
alleen presentiegeld.

De Kassier houdt een of meerdere malen (al naar

de grootte der Bank) zitting tot uitbetaling en ont-
vangst van gelden. Als kantoor doet gewoonlijk een kamer in zijn huis dienst.
Uitkeering van dividend of tantièmes is niet toe-
gelaten. De winst wordt gereserveerd.

De Boerenleenbank werkt dus uiterst goedkoop.
De onkosten der gezamenlijke Boerenleenbanken, aan-
gesloten bij de Utrechtsche Centrale, bedroegen in
1927
f
1.816.000, of 0.6 pCt. van het balans-totaal
De goedkoope werkig der Boerenleenbank wordt
mede veroorzaakt door het feit, dat zij
vrijwel
nooit
afschrijvingen behoeven te doen en geen dividend en
tantièmes behoeven te verdienen.

De soliditeit der Boerenleenbanken is de groote
aantrekkingskracht voor de deposito’s. Zij berust op
het voorzichtige beheer (waarover hierboven reeds

iets gezegd is) en op de onbeperkte aansprakelijkheid
van al hare leden vöor lle verhintenissen der bank.
De aansprakelijkheid is in den loop der jaren nog verstevigd door de bepaling, dat, als er onverhoopt,
bij üittreding eens een nadeelig saldo mocht bestaan,
1)
In het oog moet worden gehouden, dat de economische
positie van den landbouw de moeilijkheid, of in ieder geval
de venschelijkheid van eene hoogere rentevergoeding uit-
sluit.

het evenredig aandeel in dat dan bestaand nadeelig

saldo betaald moet worden. Hierdoor wordt verhin-

derd, dat leden zi.ch door uittreding aan bestaande

verliezen kunnen onttrekkeo. De Boerenleenbanken,

aangesloten bij de Utrechtsche Centrale, hebben

bovendien de mogelijkheid van omslag van ccii tekort

buiten het geval van liquidatie geschapen.

Er zijn nog verschillende andere factoren, die de

soliditeit eener Boerenleenbank versterken, maar de

plaatsruimte belet
mij
hierop in te gaan.

o Het is duidelijk, dat een Boerenleenbank een geheel

andersoortige instelling is als ede commercieele

bank.

• De Boerenleenban.ken hebben geen aandeelenkapi-

taal. Echter hebben ‘zij allengs een eigen vermogen

verkregen. Immers hare
gezamenlijke
reserve’s be-
droegen eind 1927 reeds een kleine
f
17 millioen
(hierin zijn de reserves der Centrale’s natuurlijk niet

begrepen).

Als waarborg voor crediteuren hebben de Boeren-.

leenbanken gebn kapitaal noodig. Daarvoor is de
onbeperkte aansprakelijkheid .der leden reeds meer dan voicloeiide waarborg. De gegoedheid der leden

de practische grens der aansprakelijkheid) overtreft

steeds verscheidene malen de totale verplichtingen
der Boereuleenhank.
Ik hoop, dat bovenstaande beschouwing, die uiter-

aard verre van volledig kon zijn, tot beter hegr4 en
meer waardeeri tig zal leiden.

Mr.
0. GEZELLE
MEERBU1tG

Utrecht, September1929.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

DE BUITENLANDSCHE SCHULDEN DER

DONAULANDEN.

De heer K. von Buday te Budapest schrijftons:
‘ De groote veranderingen op de kaart van Centraal-
–
Europa van na den oorlog heteekenen niet sléchts
rensverschuivingen, maar ook diepgaande verande-

.ingen in de economische structuur van dit gedeelte

Europa De Oostenrijk-Hongaarsche Monarchi e
Siras vôôr den oorlog één groote economische eenheid,
di.e bijna geheel zelfgenoegzaam was. De vredesver-
“dragen hebben deze eenhei.d verbroken en de nieuwe

staten waren voor de moeilijke taak gesteld binnen.

hun nieuwe grenzen liet economisch evenwicht zoo-

‘veel mogelijk te herstellen. Daar de wereldoorlog, de
‘daarop volgende revolutiona:ire woelingen en de in-
‘flatje zeer groote kapitaalverliezen hebben veroorzaakt,

ivas cle Centraal-Europeesche geidmarkt geheel uit-

geput, zoodat deze landen voor hun economisch her-

itel geheel op het buitenland waren aangewezen.
Op grond van de gegevens der Centrale Bankin-
1
‘stèllingen en van de Ministeries van Financiën was
het mogelijk per 31 December 1927 een min of meer
volledig beeld samen te stellen van de schulden der

Donaulanden, dat wij hieronder laten volgen:

Hon-

Ons-

Ts)echo-

Roe-

joego-

garije

tenrijk Slowakije

menië

SIavi
Uebied in KM
2
.
93.450 83.833 140.394 294.892 248.501

.Bevolk.(in
1000) 8.340

6.590

14.200

17.200

13.100
Staatsschuld:

in millioenen guldens

Binnenlandsche
91.31

106.8

1.710- 375

,Buitenlandsche
592.17

652.17 782.17 2.592.02 ‘1
97785
–

–
Andere, na-oor-
logsche schul-

–
, den, buiten de

t.
staatsschuld
.1
183.47
. 177.39

70.43

–

–
,Schuldenlast
per hoofd der
bevolking in

, guldens ….
103.91

141.82 180.43

150.69 150,95

v De eerste geldnemer op de internationale geld-
h
t)
De Joego-Slavische statistieken geven de binneu- en
.,buiteulaudsche staatsschuld niet afzonderlijk op; men kan
echter van het bovengenoemde bedrag ongeveer 90 pCt. als
buitenlanclsche schuld beschouwen.

884

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 October 1929

markt na den oorlog was Tsjecho-Slowakije, dat
1
de

economisch beste deden der Oostnrijk-1-Iongaarsche

Monarchie in zich heeft vereenigd. Daar Tsjecho

Slowakije in den wereldoorlog slechts ,,gwonnen’,
heeft en noch van de gevolgen van een verloren oor

ing, noch door revoluties en inflatie heeft geleden,
iteef t de hinnenlanclsche kapitaalmarkt zich betrekke-

lijk snel hersteld, zoodat dit land dan ook de grootste

binnenlandsche schuld onder de Donaulandeii heeft.

De Regeeriog heeft in het begin van 1928 $ 25 mil
li.oen aan Amerika terugbetaald, waardoor de schul

denlast met
f
4.40 per hoofd van de bevolking werd

verminderd. Onder de buitenlandsche staatsschulci

zijn overigens ook de g. Treaty Charges, voort:.

vloeiende uit de vredesverdragen, opgenomen.

Na Tsjecho-Slowakije, is Oostenrijk in 1923 ver

schenen op de internationale geldmarkt met ziji

groote reconstructieleening van rond
f
367 million7

die o.a. door Nederland, Engeland, Frankrijk, It
a
li
.
ë,&

Tsjecho-Slowakije etc. gegarandeerd werd. De Oo

tenrijksche steden, provinciën en pri.vaatrechtelijke

iiiste1lingenhebben verschillende kleinere en grootêre leeningen opgenomen ten bedrage van rond
f
180 mii!

lioen. De regeering is van plan om een nieuwe staats

leening van $ 100 millioen uit te geven, na goedkeu
;

ring van den Volkenhond, de Commissie van Herstel

en
Vanden
– waaronder vooral de Vereenigde Sta

•
ten ,, die houders
zijn
van de z.g. rëliefbonds, die
zich op £ 25 millioen stellen. Deze leening zal den

schuldenlast per hoofd met
f
38.50 verhoogen. Daar

Oostenrijk zijn afzetgebieden voor een groot deel heeft

verloi’en en een steeds stijgend-irivoeroverschot heeft,

is het gedwongen steeds nieuwe buiteulandsche le&

ningen op te nemen ter vereffening van de passieve
handelsbalans, hoewel de ontvangsten ui.t hoofde van
het vï’emdelingenverkeer het deficit verkleinen.
11

Joego-Slavië en Röemenië hebben tot nu toe s1echt

staatsleeningen of leeningen met volledige staatsga

ratie op de internationale geldmarkt weten onder te
brengen. Deze landen, met een betrekkelijk primitieve

economische structuur, hebben zulke enorme gehie

den toegewezen gekregen, dat zij slechts langzaani

op den weg der consolidatie kunnen vooruitkomen.
De stabilisatie ,,de facto” heeft men eerst in Joego-
Slavië tot stand gebracht en, Roemenië heeft na lange

onderhandelingen in het begin van 1929 het eerste
deel van de $ 100 millioen stabilisatieleening verkre gen, die den schuldenlast per hoofd met f
14.40 heeft

verhoogd. De privaatrecli telijke instellingen schij neii

echter nog niet krachtig genoeg te zijn om zelfstan-
dig crediet-operaties op langen termijn op de inter-
nationale geidmarkt door te voeren. Hongarije is eveneens met de reconstructieleeni ng

voor het eerst op de internationale geicimarkt opge-
treden; deze was echter veel kleiner dan de Oosten
;
,

rijksehe. De Hongaarsche leeui.ng was slechts rond

f
150 millioen en werd door geen buitenlandsche sta
:

ten gegarandeerd. De koersontwikkeling van deze
leening van 87 tot 105 (liet hoogste punt Juni 1928

in Londen) lieef t bewezen, dat een garantie ook niet

noodig was. Daar de Ho.ngaarsc]ie staatsleening be’
trekkelijk klein was, hebben de gemeenten en pro
vinci ën, evenals cle privaatrechtelijke instellingeff

een grooter beroep op het buitenland gedaan dan in
Oostenrijk. In den loop van 1928 heeft Hongarije
nieuwe leeni.ngen ten bedrage van 110 millioen gul-

den opgenomen; deze hebben dei’ schuldenlast per hoofd van de bevolking met f
13.70 verhoogd.
•
De

leening ter financiering van de ,,Bodenreform”, ten

bedrage van $ 36 millioen, die door de Zweedsche Lucifertrust ter beschikking wordt gesteld, vervalt
in drie jaren in gelijke bedragen van $ 12 millioen.
lict bedrag van het volgend jaar werd echter onlangs

geclisconteerd door Engelsche bankiers om de door
dc aanhoudende ‘erstivIng van de Amerikaansche
geldmarkt veroorzaakte gevolgen tegen te werken. in-

dien wij deze leening •ten volle meerekenen, stijgt d

schuldenlast per hoofd tot
f
126.61, dus nog steeds

beneden dien van Tsjecho-Slowakije en Oostenrijk.
Tot aan het einde van 1928 werden in Nederland

lilongaarsche leeningen ten bedrage van
f
21.408.000

geplaatst. Deze leeningen omvatten gedeeltelijk tran-

clies van de grootere Amerikaansche en Engelsche

emissies, o.a. de reconstructieleenirig, stedelijke en

pandbriefleen ingen, en gdeeltelijk zelfstandige cm is-

sies van pandbrieven en obligaties onder welke ver-

schillende kerkelijke leeningen.

AANTEEKENINGEN.

Londen
6y
2
pCt.

De Directie van de Bank of England heeft den

vorigen Donderdag een einde gemaakt an de on-

zelcerheid met betrekking tot het Londensch rente-

peil door het disconto, dat op 1 Februari jl. tot
5
1
A püt. was verhoogd, verder op te zetten tot6%’ pOt.

Dat is voor Engelsche verhoudingen een zeer hoog

niveau en men moet tot de deflatieperiode van 1920/
1921 teruggaan om een dergelijken rentevoet aan te

treffen. Sinds het herstel van den gouden standaard in 1925 heeft het Engelsche disconto zich tusschen

4 en 5 pOt. bewogen en beliep het meestentijds

4%. pOt. Eerst in den loop van dit jaar gaf de hooge

rentestand in de Vereenigde Staten en de voortdu-
rende goudvraag van verschillende landen, met name

van Frankrijk, ook in Engeland aanleiding tot het

bereiken van een honger rentepeil.

Wij laten hier de
cijfers
betreffende het Engeliche

bankdisconto sinds het einde vtn den wereldoorlog

volgen:

5
April
1917.

….
5
pCt.
13
Juli
1922
…..
3
pOt.
6 Nov

1919.

….
0

1923
…..
4
16
April
1920.

….
7

5
Maart
1925.

….
5
28

1921.

….
6%

6 Aug………4%
23
Juni

…….
6

1 Oct.

…..4
22 Juli

…… .
5%

3
Dec.
3 Nov……..5

21
April
1,927
.
….43/
2
.,
16
Febr.
1922
….
4%

7
Febr.
1929.

….
13
April

. .
4

26
Sept.,

…..
6%
15 Juni

.
…….3%

Zooajs gezegd, is de gestadige afneming van den
goudvoorraad voor de Bank of England aanleiding

geweest om tot discontoverhooging over te gaan. Een
belangrijk feit is het, dat de Bankdirectie zich dit-
maal niet heeft willen vasticlampen aan het mnimnm
van 150 millioen, dat de Ounliff Commissie voor de
handhaving van den gouden standaard in Engeland

noodig had geacht, en dat zij terecht heeft ingezien,
dat dit minimum willekeurig en te hoog is. Nu ech-
ter de laatste week wederom een niet onbelangrijke
vermi.n dering van den goudvoorraad plaats vond,
achtte de Bankdirectie blijkbaar het oogenhlik ge-
komen om haar lijdeljke houding te laten tren en
actief in te grijpen. Dat dit niet zonder oppositie

van de buitenwacht is geschied, is bekend. De Kanse-
lier van de Schatkist Snowden heeft reeds einde Juli de
hoop uitgesproken, dat aan het bedrijfsleven de last
van rentverhooging bespaard zou blijven. En de
vorige week nog heeft zoo waar de hoofdredacteur
van de Daily Express in een geruchtmakenden open
brief aati de Banlcdirectie aangedrongen op hët on-
veranderd laten van het disconto. Het heeft niet mo-
gen baten. En op liet buitenland heeft de Engelsche

discontoerlioogidg ieeds aanstonds
zijn
trugslag ge-

had blijkens de verhooging der hankrente in de drie
Slcand i navi sche landen.

The iijcorconiist
wijst er in het laatste nummer
dat de tot 26 September jl. lijdeljke houding van de
Bank berustte op dezen gedachtengang, dat de uit-

voer van goud uit Engeland in andere landen een
dusdanige geidruimte zou veroorzaken, dat de bewe-
ging vanzelf tot sti.an zou Icomen. Ook brengt dit
weekblad in herinnering, dat de Fransche goudvraag,
voortspruitend uit de omzetting in goud van de kolos-

sale buitenlandsche tegoeden van de Fransche circula-

141.1
140.3
140.8
142.9
143.6
142.6
141.1 140.3
139.3
137.6
137.9
137.9
138.3
142.2
142.5 145.4
147.8
148.5
144.2

141.9
141.5
138.8 137.4 137.4
138.7
138.7

141.5 141.5
143.5 145.7
146.7 144.5
141.9 140.9
139.4 137.5 136.9
136.9
136.5

.1928 Jan.
Febr.
Maart
pril
Mei
Juni
Juli
Aug.
Sept.
Qct.
Nov.
Dec.

2 October 1929

ECONÖMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

885

tiebank, een abnormaal karakter droeg, waartegen met

discontoverhooging weinig uit te richten viel. Nu

echter cle automatische correctie nitbieef en hooge
geidrente in Amerika, eredietsehaarsehte in Duitsch-

la ncl hij af n emende Amerikaansehe eredietverleenin g

aldaar, wegtrekken van Fransche saldi uit Londe’n en

tenslotte een zeker wantrouwen, dat aanvankelijk’
tegen de Labourregeering werd gekoesterd, samen-

werkten om de positie van het Pond te verslechteren,
moest de Engelsche Bank, aldus
The Economist,
ten-
slotte wel tot discontoverhooging overgaan. Het blad

acht het oogenblik daartoe goed gekozen, want, al
zijn de vooruitzichten van New-York en Berlijn nog

steeds onzeker, zoo is in
Frankrijk
een aflossing van

Bons de la Défense tot een bedrag van 3 milliard
francs aangekondigd voor dit najaar, waardoor de
groote saldi, die de Overheid thans bij de Banque de
F’rance aanhoudt, in beweging zullen komen. Ook van

het wantrouwen in de Labourregeering is niet veel
overgebleven. En tenslotte heeft het welslagen van

de Haagsche Oonferentie, welke dan ook de resul-
taten daarvan mogen zijn voor de monetaire wereld-

situatie, stellig de lucht opgeklaard.
Wij zullen hebben af te wachten, i.n hoeverre deze

gevoelens van het Engelsche weekblad zullen..blijken
te worden bewaarheid. Voorloopig heeft cle disconto-

verhooging in Engeland nog slechts geleid tot een
verbetering van den dollarkoers. Ten aanzien van
Frankrijk, Duitsehland en Nederland is weinig ver-
anderci. Sommigen vragen zich in Engeland
;
in tegen-
stelling tot
The Economist,
dan ook reeds af, of niet
nog verdere discontoverhooging noodig zal zijn.

Wisselkoersen te Londen op

1929
New York
Parijs
Berlijn
A’dam

16
Sept.
484-H
123.87-91
20.35-6
12.09-
17
4.81ft-+
123.84-871
2
0.
3
5
–
6+
12.08-9
18

,,
4
84_fl

123.85-87
20.35-6
1
2
.08*_9
19
4
.84-}*
123.85-88
20.35-6
12.08-9
20

,,
4
.8
4-
4*
123.84-87
20.35-6
1208H-9
21
4
.
84-
* 123.84-87
20.35-6 12.08-
23

.,
4
.84
–
H
TIF
123.84-86
20.351 6
12.08-
24

,,
48-H
123.8587
20.354
12.08-
25

,,
4.844-5
123.85-87
20.35-6
12.08-
26

,,
4.85-1
123.84-90
20.35-7
12.08f-9
27

,,
4.85*
4.
123.80-87
20.354
12
.08*
–
9.

Om eeniir
denkbeeld
te

rp.veii
van

do
vevsoliiiivin-

gen, welke in het laatste ‘3aar hebben plaats gevon-
den, geven wij hier enkele cijfers betreffende den
goucivoorraad en de buitenlandsche activa van cle
Engelsche, Fransche, 1) u itsche en Amerikaansche
ci ren lati el)aïlkefl.

Begin der
maand

Bank of
Engiand Goud-
voorraad
in 1000
£

Banque de France
(in

niilj.

frs.)
Duitsche
Rijksbank (in milj. R.M.)
Fed.
Res. Bk.
Goud-
voorr,
iniIj.$
Goud
i
tegoed
Buitenl.lBuitenl.
–

Wissels
Gujd
De-
viez.

1928
Sept.
176.577
30.426
14.005
18.008
2.269,7
180,0
2.609,1
October
168.227
30.669 13.289
18.498 2.487,1
151,9
2.616,6
Novemb.
164.989
30.772
13.900 18.679
2.539,9
168,1
2.642,8
December
158.545 31.639
14.095 18.864 2.652,1
179,0
2.817,6

1929
Januari
153.330
32.6791
13.547
18.510
2.729,3
157,4
2.587,6
Februari
149.917 34.004 12.436 18.177
2.729,1
140,3
2.663,9
Maart
151.829
34.063
11.474
18.446
2.682,8
128,0
2.682,8
April
153.734
34.191
10.610 18.402
2.579,5
33,7
2.719,2
Mei
158.766 36.462
8.045
18.372 1.765,6
53,6
2.812,0
Juni
163.851
36.603
7.513
18.423 1.764,4 308,5
2.844,0
Juli
155.706
36.650 7.304
18.460 1.994,5 368,9
2.866,3
Augustus 141.432 38.110
7.302 18.544
2.148,3
330,7
2.940,0
Sept.
137.549
39.006 7.229 18.606
2.183,3
320,3
2.943,4
laatste
131.938
39.060
7.211
18.749
2.192,0
326,6
2.997,6
opgave

Men ziet daaruit inzonderheid, hoezeer de situatie
van Frankrijk is gewijzigd en welk een grooten in-
vloed dit land op het wereldgebeuren uitoefent door
zijn geweldige goudvraag.
.l)at de discontoverhooging voor het Engelsche be-
drijfsleven onbehagelijk is, behoeft geen betoog. In-

flatieverschijnselen doen zich in Engeland niet voo,

Volgens de laatste opgaven (ontleend aan het Bulle-

tin Mensuel van den Volkenbond) w’as het verloop

van de indexeijfers van groothandelsprijzen in Enge-land als volgt:

Indexcijfers van grootbandeisprjzen in Engeland.

1 Board of Trade 1

Statist

1 The Economist

1929
Jan.

138.3

137.6

136.1
Febr.

138.4

141.3

137.3
Maart

140.1

141.8

138.1
April

138.8

137.1

135.0
Mei

135.8

132.9

131.5
Juni

135.6

133.0

131.7
Juli

137.4

135.4

134.6
Aug.

135.8

134.0

1
134.5

Men ziet hieruit, dat het prijsniveau in Engeland
dit jaar lager is dan in 108, hetgeen dus juist
0
1
)

het tegendeel van een teveel aan geld wijst.

Het bedrijfsleven in Engeland heeft nog steeds met
tal van moeilijkheden te kampen, zoodat alle zeilen
moeten worden
bijgezet.
De werkloosheid hijv. is dezen
zomer weliswaar wat minder groot dan verleden jaar,
maar toch nog altijd zeer belangrijk. De door den
Board of Trade opgestelde index van de industri.ëele
productie toont wel, wat de algemeene index en
die voor cle machine-industrie betreft, een hevredi-

geaclen vooruitgang, maar is voor de textielindustrie
nog verre van fraai. Zoo zijn er meer zwaklce punten

te noemen. Wij laten hier ter illustratie weder enkele
cijfers volgen:

Productie-indices van den Engelschen Board of Trade.

Textiel

Machine
Alg. Index

Industrie

1927

101.2

101.7

1928 III

103.6

107.0 ‘

103.6
100

98.2

99.6

102.6
100
IX

94.9 10

92.0 (

95.3

XII

102.8 )

101.3
.1

98.3

1929 III

104.5

101.9

106.1

105.6

99.8

108.1

Aantal werkloozeu volgens Lahour 0 azette.
23
Jan

’28
….
1.227.435 21
Jan

’29 . . .

l.421.756
20
Febr…
….
1.195.131

25 Feb
…..
….
1.412.818
26
Maart

,…..
1.095.858 25
Maart

1.165.419
23
April

1.093.158 22
April

1.144.404
21
Mei

1.123.989 27
Mei

…..
1.141.756
25
Juni

, …..
1.225.150 24
Juni

…..
1.127.895
23 juli

……
1.322.560 22
Juli

, …..
1.140.543
20
Aug

1.324.311 26 Aug

…..
1.161.499
24
Sept…
….
1.304.390
22
Oct

,…..
1.356.037
26
Nov

1.407.752
17
Dec

1.290.371

Dat cle reuteverhooging dus niet ten pleiziere van het Engelsehe bedrijfsleven geschiedt, is wel duide-
lijk. En dat dit zijn terugslag elders niet zal missen,
is evenmin te ontkennen. De gedachte aan inter-
nationale samenwerking ter vermijding van noode-
boze goudverplaatsingen en van maatregelen, die
thans ter handhaving van den gouden standaard in

Engeland moeten worden genomen, doch irahet alge-
meen belang van twijfelachtig nut zijn, dringt zich
daarom wel zeer sterk op den voorgrond.

Op deze zijde van het vraagstuk komen wij eer-
lang nader terug.

V. S.

886

ECONOMISCH-STA%ISTISCHE BERICHTEN

2 October 1929

Provinciale en gemeenteleeningen.

Betreffende de in de periode 1 Mei 1924 tot 1 No–
vember 1928 door provinciën en gemeenten gesloten
geldieeningen, kwamen in Economisch-Statistische

Berichten van 6 Februari 1929 een aantal bijzonder-
heden voor, die ontleend waren aan de drieniaande-

lijksche statistiek, welke regelmatig wordt gepubli-
ceerd in het Maandschrift van het Centraal Burëau

voor de Statistiek. Ongewijzigcle voortzetting van cle
beschouwingen over volgende periodes is niet moge-
lijk, omdat met ingang van 1 Januari 1.929 in deze

statistiek de navolgende wijzigingen zijn aangebracht.

Allereerst vindt .de verzameling en publiceering van
genoemde statistiek sindsdien plaats naar kalender-

jaarkwartalen, in verband waarmede de in de Fe-

brïtari-aflevering van het Maandschrift opgenomen

gegevens betrekking hebben op een tijdvak, van twee

in plaats van drie maanden (November en December
1928).

In liet staatje, waarin de geconsolideerde leeiiingen

naar de doeleinden worden gesplitst, is verder de om-

schrijving ,,Diensten als afzonderlijk bedrijf inge-
richt” vervallen en zijn de voor deze diensten aange-
gane leeningen overgebracht naar de verschillende

omschrijvingen, waartoe zij naar haar aard hehooren.

Hiertoe werd overgegaan, omdat bepaalde diensten
in de eene gemeente wel en in de andere gemeente

weer niet als afzonderlijk bedrijf worden geadmini-
streerd en het dus v66r 1 Januari 1.929van den he-

heersvorm afhing of de ten behoeve van deze diensten
gesloten leeningen werden verantwoord onder het
hoofdstuk der bedrijven of onder een der andhre be-

grooti.ngshoofdstukken.
Eindelijk
zijn in deze statis-

tiek van genoemden datum af ook opgenomen de door
cie gemeente van het Rijk ontvangen voorschotten
voor woningbouw, drinkwaterleiding, betreffende de

hLndarhe derswet enz.
In verband met deze wijzigingen zijn de resultaten
van de statistiek over het eerste halfjaar 1929, zooals
deze voorkomen in de Mei- en Augustus-aflevering
van bovengenoemd Maandschrift, in het hiernavolgend

staatje van de gegevens over de peri.ode 1 Mei 1.924-
1. November 1.028 gescheiden door de
cijfers
over he

tijdvak November en December 1928.

erio en
•

Aantal
provincin,
die gelden
hebben
opgenomen

Opge-
nomen
bedrag

Aantal
gemeenten,
die gelden hebben
opgenomen

Opge-
nomen
bedrag

-.
Xfl000
Xfi000
1Mei ’24-1 Nov.’24
1
4.000
252
39.097
1 Nov.’24-1 Mei ’25
1
2.200
339
121,372
1Mei
1
25-1 Nov.’25
8
45869
349
135.001
1 Nov.’25-1 Mei ’26
4
.

8.805
445
177.518
1Mei ’26-1 Nov.’26
6
12.587
365 135.697
1
Nov.’26-1 Mei ’27
5
22.820
360
97.593
1Mei ’27-1 Nov.’27
4
11.768
309
107.629
1 Nov.’27_1 Mei ’28
5
14.131 363
117.638
1Mei ’28-1 Nov.’28
4
3.150
303
66.662
1 Nov.’28-1 Jan. ’29
3
2.438
154
25.510
le halfjaar 1929..
3
4.463
300
80.197

In elk der kolommen is het hoogste cijfer vet ge-
drukt, voor de provinciën worden deze aangetroffen
voor de periode 1 Mei-i November 1925 en voor de
gemeenten voor de periode 1 November 1925-1 Mei
1926. De kleinste cijfers vallen voor de provinc:iërj in
.

de periôde 1. November 1924-1. Mei 1925 en voor de
gemeenten in de periode 1 November 1.928-1 ,Ja-
nuar.t 1.929. –
De door de provinciën in het eerste halfjaar 1929
opgenomen bedragen vormen nog niet het tiende deel
van het hoogste bedrag, terwijl het door de gemeenten.
in deze periode opgenomen bedrag blijft beneden de
helft van het hoogste bedrag, hierboven bedoeld. In,
elk der perioden blijkt door een groot aantal gemeen-
ten een beroep op de kapitaalmarkt te zijn gedaan,
alleen in het •eerste halfjaar en in de periode vai
1. November 1928-1 Januari 1.929 daalt dat aantal
1

beneden de 300. Opgemerkt
zij
hierbij, dat het totaal
aantal genieenten op 1 Mei 1.924 nog 1083 bedroeg

en door samenvoeging verminderd is tot 1078 op
1. Juli 1929.

In nevenstaanden staat worden de in het eerste

halfjaar van 1929 gesloten leeningen gesplitst iaar de
doeleinden, waarvoor geleend is, waarbij cle onderschei-

ding gevolgd is, die sinds 1924 geldt voor de gemeen-

tehegrootingen en -rekeningen. Ter vergelijking zijn

hierbij tevens opgenomen cle overeenkomstige bedra-
gen betreffende de 4 jaarperioden Mei 1924-Mei 1928,

alsmede de periode van S maanden Mei 1928-1 Ja-
nuari 1929. Voor alle peroden is bovendien het totaal

der gemeenteleeningen verdeeld naar een zestal be-
volkingsgroepen, verband houdend’met het aantal in-

woners der gemeenten volgens de uitkomsten. ‘der
volkstelling op 31 December 1920.

De totaalcijfers van dezen staat zijn niet steeds gelijk

aan di.e door samentelling van cle bedragen der over-
eenkomstige perioden in liet eerste staatje kunnen
worden afgeleid, omdat in de gevallen, waarbij een

leeni.ng
in verschillende gedeelten wordt opgenomen,
in den verdeelingsstaat naar de doeleinden reeds da-
clelijk het
totaal bedrag
der leening wordt verantwoord
in de periode, waarin voor het eerst gelden worden
opgenomen, terwijl in het eerste overzicht een der-
gelijke leening meermalen voorkomt, doch telkens
slechts voor het gedeelte, dat in een bepaalde ])eri.ode

wordt opgenomen.
In de rubriek der overige doeleinden zijn voor en-
kele perioden ook provinciale leeningen verantwoord,
waarvoor een splitsing naar de aangegeven doelein-

den niet mogelijk was. Tevens zijn in deze rubriek
opgenomen de leeningen gesloten ten behoeve van

electnicite:i ts- en gasbedrijven.
Voor elk der perioden is het bedrag van laatstge-

noemde leeningen hieronder vermeld.

Provinciale leeningen
1
Gemeenteleeningen –

Electri- 1

Gas-

Electri-
Gas-
Perioden

citeits-

bedrijven

In duizentallen guldens
1 Mei’24-1 Mei’25 4.000

–

14.844

6.478
1 ,, ’25-1 ,, ’26

5.000

–

6.464

3.865

’26-1

’27

5.000

–

5.613

5.415
1 ,, ’27-1 ,, .’28

2.500 ‘

–

.10.196

7.276

1 ,, ’28-1Jan.’29

4.000

–

5.375

2.324

le halfjaar 1929

1.010

–

3.259

3.674

In nevenstaanden staat is voor elke periode het
grootste bedrag, voor een der doeleinden ingevuld, we-
derom vet gedrukt, waaruit onmiddellijk blijkt, dat bij

de provincimile leeningen over de peri.ode 1 Mei 1925
-1 Mei 1928 en bij de gemeenteleeningen voor alle
tijdvakken de grootste bedragen voor conversiedbel-
einden zijn besteed. In het thans volgend staatje zijn
deze bediagen nog eens gesteld naast de voor andere
doeleinden geleende bedragen en naast het totaal van
alle leeniugen..

Perioden
Totaal der
leeningen

1
Waarvan bestemd voor

conversie andere
doeleinden
1
doeleinden

XfI000
1
Xfl000IXfl000
Provinciale
leeningen
1 Mei
1924-1 Mei
1925
6.200
2.200 4.000
1
1925-1

,,
1926
54.674 47.688
6.986

1
1926-1

,,
1927 3’5.407
28.007
7.400
1

,,
1927-1

,,
1928
28.899
13.077
15.822
1

,,
1928-1 Jan
1929
5.588
–
5.588
le halfjaar
1929 ………..
1.463
453
1.010

Gemeenteleeningen
1 Mei
1924-_1 Mei
1925.
164.802
50.318 114.484
1
.
1925-1
1926
314.453 213.419
101.034

1
,
1926-1

,,
1927.
232.836
124.438
108.398
1
1927-1

,,
1928.
224.961
81.936
143.025

,,
1928-1 Jan
1929
91.771
27.309
64.462
le halfjaar
1929 ………..
82.595
20.904
61.691

Zoowel voor de provinciale als voor de gemeente-
leeningen is over cleperiode 1 Mei 1925-1 Mei 1927
het voor conversiedoeleinden geleende bedrag zelfs
grooter dan het bedrag voor andere doeleinden be-

2 October 1929

ECONOMISCH-STATISfiSCHE BERICHTEN

887

Nominaal bedrag der geconsolideerde leeningen, verdeeldnaar de doeleinden (in duizendtallen guldene).

Perioden

Doeleinden
‘)
i M
ei ’24-
1 Mei ’25-
1 Mei ’26-
1 Mei ’27_

1
i Mei
1
28-

1
le half-
1 Mei ’25
1 Mei
1
26
1 Mei ’27
1 Mei ’28
j Jan. ’29
jaar ’29

Provinciale
leeningen
–
.

–
2.554
_
–
741
809
6.306
265
–
Eigendommen niet voor den
«

t
openb. dienst bestemd.
. . .
–
–
32 42
–
–

Volksgezondheid …………
–
Openbare werken

……….
–

Ondersteuning

aan

behoef-
.
tigen en werkloozen

. . . .
–
–
33
960
323
Handel en nijverheid
……

792
2
70
–
–
Geldleeningen

…………

–

–
39
–
– –
2.200
47.688 28.007
13.077
–
453
Conversie ………………
Overige doeleinden
4 000
5.452 6.484
1

ô.889
5.000
1.010

Totaal’ der provinciale leen.
6.200
54.674
35.407
28.899 5.588
1.463
Gemeente
eeningen
.
Vroegere diensten
207
54
364
1.554
105
Algemeen beheer
822
1.640 1.112
3.293
1.392
1.348
Openbare veiligheid
741
858 830 906
309
246 7.168
10 790 6.385
10.196
4.329

–
4.260
19.525
21.996
23.342
15.026
8.420
8.971
Openbare werken
22.415
14.880
20.083 37.595
9.897 12.769
Eigendommen niet voor den
openh. dienst bestemd
20.013
8.686
19.003 12.745 15.304
14.722

Volkshuisvesting ………….

Onderw., kunsten en wetens
17 .177 14.799
7.542
27.377
7.109 6.450
Ondersteuning

aan behoef-
tigen en werkloozen
.
1.689 1.806
654 2.062
481
1.066

Volksgezondheid …………

Landbouw ………………
75 10
19
13
6
12
Handel en nijverheid
1.725
13.311
‘

16.187
10.257
8.075
3.542
.

–
.

–
191
28
–
Kasgeidvoorzieningen
.67
–
16
–
–
–
467
572
320
188
76

Belastingen

……………
15

Conversie

…………….
.
50.318
.
213.419
124.438.
81.936
27.309
20.904

Geldieeningen

………….502

Overige doeleinden
22.063
..
11.737
12.310
21.490
8.819
8.230

Tot. der gemeenteleeningen
164.802

314.453

232.836

224.961

91.771

82.595
waarvan voor de groep van
gemeenten
boven 100.000 inwoners
80.781

146.943

122.251

120.988

42.284

42.040
van 50.001_100.000

28.800

37.920

27,838

27.925

10.080

13.587
20.001_ 50.000

26.829

54.026

25.997

27.990

17.729

10•431
10.001_ 20.000
10.301

30.843

21.890

17.507

5.040

4.855
5.001_ 10.000

9.587

24.867

20.943

19.763

8.607

6.810

minder dan 5.001

8.703

19.854

13.917

10.787

8.032

4.893
1)
Voor een nadere omschrijving
van de uitgaven ressorteerende onder de verschillende rubrieken zij verwezen naar
het

begrootingsmodel

der
gemeenten, opgenomen in het.Provinciaal

Blad

over

1923 van elk der provinciën. Tot
de rubriek ,,Vroegere diensten”
behooren de achterstallige uitgaven van vorige dienstjaren.

stemd. Toch blijken ook voor de verdere perioden
Voor elke periode
zijn de hoogste bedragen
vet
ge-
nog
zeer belangrijke bedragen voor conversiedoelein-
drukt.
den
te
z1J11
opgenomen.
Rentepercentages
Behalve voor conversiedoeleinden en
ten
behoeve
Ben.
4,5
0/0
1

4,5-50loJ5-5.50IoI5,5-60/oJ6_6,50IoJ6,7o/o
van electriciteits-
en gasbedrijven, zijn
over alle tijd
–

Perioden
________________
1
vakken blijkens
bovenstaanden staat

clöor

de geza-
menlijke gemeenten nog belangrijke bedragen geleend
E
Absolute bedragen in duizendtallen
guldens

voor

volkshuisvesting,

openbare

werken,

eigendom-
’24-Aug.’24
:Mei
Aug.
1
24-Nov. ’24
186

1981

457

7921
16.948
12

681

337

5271
16.496
1.263 1.813
men

niet

voor

den
openbaren dienst bestemd, on-
Nov.’24-Feb. ’25
111

861

2.946

15.502!
19.916
1.047
dervijs,
kunsten en
wetenschappen,
alsmede voor han
–

-Feb. ’25
–
Mei ’25
.
11

55
40.595
37.0721

3.895
136
dcl
en nijverheid.
40
Mei’25-Aug.’25
ïÏ
Ü2
T1
Voor alle perioden blijkt ongeveer de helft van het
Aug.’25-Nov.’25
6
24.571126.758
1.8271
33
36
totaal der leeningen voor i-ekening

komen

van
Nov.’25-Feb. ’26
713
70.3621
43.726
1.4891
0.3
–
Amsterdam, ‘s-Gravenhage,

Rotterdam

Urecht.
Feb. ’28-Mei ’20
459
52.2951
8.459
141
– –
Wat
cie
overige groepen van gemeenten betreft, zij
–
Mei ’26_Aug. ’26
Tï
168
.
686
TTo
–
T
nog vermeld, (lat cle kleinste bedragen
over het tijd
–

Aug.’26
–
Nov. ’26
62
55.161
5.796
108
8
–
vak van
1.
Mei
1024-1
Mei
1028 worden aangetrof-
Nov. ’26-Feb. ’27
56
72.990 1.487
–
–
–
.fen
voor de
groep van
minder dan
5001:
inwoners
en
Feb. ’27-Mei ’27
137
22.376
546
– –
–
over
het
tijdvak van 1 Mei 1928-1 Juli 1929 voor
532
13
de
groep
van
1O.001-20.000 inwoners.

Mei ’27-Aug.’27
~
Aug.’27-Nov.’27
2.109
157.854
1.774
– –
–

Een inzicht in cle daling
van
den rentevoet kan men
Nov. ’27_Feb. ’28
243
134.666
1.418
2
–
–

verkrijgeii uit onderstaand
overzicht,
waarin de door
Feb. ’28_ Mei ’28
86
80 . 453
820
–
–
–

Mei ’28-Aug.’28
68

3
4
.29
U

689
de gemeenten opgenomen
bedragen, zooals deze in
–

kolom 5 van het eerste staatje werden vermeld, zooveel
Aug.’28-Nov.’28
123

31.423

–
–

mogelijk verdeeld zijn naar de
afzonderlijke kwar
–

Nov. ’28-Jan.’29
1.216

24.251

–

–
–

talen en naar het rentepercentage. Voor de niet tegen
’29
le kwartaal
12

65.722

161

–

–
–

den parikoers gesloten leeningen is telkens berekend,
1
29
2e

,,
84

13.695

623

–

–
–

hoe groot de rentevoet zou geweest zijn, wanneer deze
In
0Io
van het totaal
9

leeningen tegen parikoers waren uitgegeven. Tevens
’24-Aug.’24
Mei
Aug.’24-Nov.’24

0,93

1,00 1

2,30 1

3,99

85,41

0,06
1

0,35

1,75
1

2,74 185,68
1

6,37
1

9,42
zijn

dit staatje

verhoudingscijfers

vermeld
Nov.’24-Feb. ’25
0,29
1

0,21

39,14
150,28
I

2,84
t.a.v. het totaalbedrag, dat in elke periode is opge-
Feb. ’25-Mei ’25
0,01

0,07
149,65 1

4,76

0,17
1)

In dit cijfer
is niet begrepen de door
Amsterdam
opge-

888

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN

2 October 1929

Mei ’25-Aug.’25
0,11
0,17
81,09
11,99
0,48
0,05
Aiig.’25-Nov.’25
0,01
46,16
50,27
3,43
0,06
0,07
Nov. ’25-Feb. ’26
0,61
60,51
37,60
1,28
0,00
–
Feb. ’26-Mei ’26
0,75
85,41
13,82 0,02
–
–1

Mei ’26_Aug. ’26
0,20
92,12
7,66
0,02
–
–
Aug. ’26-Nov.’26
0,10
90,23
9,48
0,18
0,01
-1

Nov. ’26-Feb. ’27
0,08
97,93
1,99
–
–
–
Feb. ’27-Mei ’27
0,59
97,04
2,37
–
–

Mei ’27-Aug.’271
1,16
194,07

4,76
0,01
– –
Aug.’27-Nov.127
3,41
93,71
2,88
– –
Nov. ’27-Feb. ’28
0,67
95,41
3,91
0,01
–
–

Feb. ’28_Mei ’28
0,11
98,88
1,01
–
–
–

Mei ’28-Aug.’28
0,19
9784
1,97
–
–
–
Aug.’28 Nov.’28
0,39
99,39
0,21 0,01
–
Nov. ’28-Jan. ’29
4,76
95,07
0,17
– –
–
le kwartaal

’29
0,02
99,74
0,24
–
– –
2e

1
29
0,59
95,76
3,65
–
–
–

noiien preniieleening van
f
5.000.000,-, rentende 3 pOt.,
die in ‘erband met haar bijzoiu1er karakter in deze tabel
buiten rekening is gelaten.
2)
De som van de veriioucliugscijfers (Ier periode 1 Mei-
1 Augustus 1925 is kleiner clan 100 in verband met de in
no&t
1
genoemde omstandigheid en de percenteering
Op
het
totaal o1genomen bedrag. –

De bedragn, cli.e tegen een lageren rentevoet dan

4,5 pOt. of geheel renteloos werden opgenomen, zijn
van betrekkelijk weinig belang, in de perioden van

November 1925 tot Augustus 1926, Februari 1927 tot

Februari 1928 en Augustus 1928-Januar.i 1929 ko-
men g.rootere bedragen voor als gevolg van het slui-.

ten van enkele leeningen van het 4 pOt. type.

Kwamen over de eerste drie kwartalen nog de hoogL

ste percentages voor i.n de groep van 6-6,5 pOt., in
cle drie volgende kwartalen is dit het geval voor de
groep van 5-5,5 pOt., terwijl voor alle verdere kvar
talen het hoogste percentage reeds valt in de groep
van 4,5-5 pOt.
in de periode van 1 November 1925 tot 1. November

1926 is in totaal slechts
f
8300 geleend, waarvoor

6 pOt. of meer moest betaald worden, terwijl daarna

in totaal nog slechts
f
9000 is geleend tegen een ren-

tevoet van 5Y tot 6 pOt.
De concentratie op een rentevoet van4,5 tot 5 pCt

is het sterkst in het eerste kwartaal van 1929 (99,74
pOt.), in de per.iode 1 Augustus tot 1. November
.
1928

is dit percentage iets lager (99,39 pOt.), terwij
l het

voor geen der kwartalen na 1 Mei 1926 daalt hene

den 90.
Betreffende de Rijksvoorschotten, waaromtrent –
zooals hierboven reeds werd vermeld – van 1 Januari
1929 af gegevens in de driemaaneljksche statistiek

worden opgenomen, kunen nog de navolgende bij
1

zonderheden worden medegedeeld.
In het eerst halfjaar van 1929 werd door 136 ge-

meenten een totaalbedrag van
f
4.243.000 aan Rijks-

voorschotten ontvangen. Hiervan werd door het Rijk

f
24.000 (0,57 pOt.) renteloos verstrekt,
f
52.000

(1,23 pOt.) tegen een lagere rente dan 4 pOt.,

f
1.259.000 (29,67 pOt.) tegen een rente van 4-4,5

pOt.,
f
1.407.000 (33,17 pOt.) tegen een rente van

4,5-5 pOt. en
f
1.500.000 (35,36 pOt.) tegen een rente

van 5 pOt.
In de tabel betieffende de verdeeling der Rijks-
voorschotten naar de doeleinddn, wordt i’oor het eer-
t

ste halfjaar van 1929 een totaalbedrag vermeld van

f
18.934.000, waarvan
f
18.164.000 werd geleend

ten behoeve der volkshuisvesting (woningbouw),

.f
9000 voor eigendommen, niet voor den openbaren
dienst bestemd en
f
761.000 ten behoeve van den land-,

bouw (uitvoering landarbe:iderswet). Voor het ver-
schil tusschen het totaalbedrag der Rijksvoorschotten,
verdeeld naar de doeleinden en naar de rentepercen-:
tages geldt dezelfde oorzaak als hiervoor werd ver-,

meld ten aanzieu der gewone leeningen. Alleen mogd
hieraan worden toegevoegd, dat in het bedrag van
j 18.934.000 niet zijn begrepen de gedeelten der voor-
schotten, clie reeds vôbr 1929 werden opgenorneu,
zoodat dit cfer tot uitdrukking brengt het bèdrag
der Rijksvoorschotten, waarover van 1 Januari 1929,,

af hoogstens nog kan worden beschikt en waarop in
liet eerste halfjaar van 1929 geheele of gedeeltelijke
uitbetaling plaats vond.

De aandacht zij erop gevestigd, dat bovenstaande
cijfers uitsluitend betrekicing hebben op door provin-ciën of gemeenten
nieuw
gesloten leeningen, de ont-
vangen Rijksvoorschotten inbegrepen.

Voor meer uitvoerige bijzonderheden zij voor deze

leeningen verwezen naar de hiervoren reeds genoemde
driemaandelijksche statistiek, opgenomen in het

Maandschrift van het Centraal Bureau voor de Sta-

tistiek, waarin ook gegevens voorkomen betreffende

de kaspositie der proviuciën en gemeenten.
Betreffende den
bestaanden
schuldenlast der ge-
meenten op 1 Januari 1024 en verdere jaren komen

bijzonderheden voor in de inleiding van de Statistiek

der gemeentefinanciën en in de Jaarcijfers voor Ne-
derland, welke publicaties eveneens door het Cen-

traal Bureau. voor de Statistiek worden bewerkt.

Emissiebedrijvigheid in de Vereenigde Staten.’)

Het totale bedrag aan emissies voor nieuwe kapi-

taaldoeleinden was in Juli grooter dan in de vooraf-
gaande maand en eveneens grooter dan in Juli 1928.
Een bijna drievoudige
stijging,
ten opzichte van een
jaar geleden, was bijna uitsluitend het gevolg van

de uitgifte van aandeelen. Sedert den vorigen herfst

kenmerict de kapitaalmarkt zich door eensnelle toe-

neming van liet aantal emissies van aandeelen, zooals

uit het bijgaande diagram zeer duidelijk blijkt.

Ofschoon het bedrag van de uitgegeven obligaties is
afgenomen, i& de nieuwe financiering door binnen-

landsche ondernemingen gedurende de laatste maan:
den grooter dan ooit tevoren. In Juli bedroegen de
uitgiften van obligaties minder dan 20 pOt. van de

totaal nieuw uitgegeven leeningen.

–

1927

1928

1929
New Security Issues of Domestic Corporations (Commercial and Financial Chronicle figures; refui,ding issues excluded)

Dit groote volumen van uitgegeven fondseii ver-tegenwoordigt evenwel niet een evenredige toene-
ming van het kapitaal van i.ndustrieel en handels-
ondernemingen. De
stijging
van aandeelen-uitgiften
komt voor een groot deel op rekening van de emissies
van investment trusts en holding companies, waarvan
de opbrengst voornamelijk gebruikt wordt voor den
aankoop van bestaande fondsen.. –
Voorts blijkt de algemeene voorkeur voor aandeelen

boven obligaties uit het feit, dat een groot deel van
de in de laatste jaren uitgegeven obligatieleeningen
bepalingen bevat omtrent conversie in aandeelen.
De emissies in Juli van binnenlandsche gemeenten
en staten waren slechts ongeveer de helft van die in
Juni. De buitenlandsche emissies verminderden tot
een bedrag, dat ongeveer
1%
was van dat van Juni,

1)
Ontleend aan cle Septemberaflevering van het Monthly
Review van de -Fed. Reserve Bank, New-York. (Red.)

2 October 1929

ECONOMISCH-STATIS1tSCHE BERICHTEN

889

doch waren slechts iets geringer dan het totaal in Juli

van het vorige jaar.
De voornaamste kenteekenen op de kapitaalmarkt

in Augustus waren de talrijke en groote emissies van
aandeelen van investment trusts en holding corn-

panies. Het totaal bedrag van uitgifte van binnen-

landsche ondernemingen bleef boven dat van de

zomermaanden van 1928, terwijl de buitenlandsche

ernissies, hoewel gering, eveneens iets grooter waren
dan in Augustus 1928.

Indexcijfers van groot. en kleinhandeisprijzen in Nederlandsch-Indië.

De maandstatistiek 1929 No. 6 van het Centraal

Kantoor voor de Statistiek te Weltevreden bevat o.m.
het volgende:
[nvoar.
De serie van de itivoerartikelen omvat 72 artike-
len, welke iu vijf groepen zijn verdeeld.
Bij de groep
tentiele goederen
waren in Juni de prijs-
schommelingen van geen beteekenis, het indexeijfer bleef
onveranderd
01)
172.
Van de groep
levensmiddelen
stegen (le prijzen van bui-
tenlaudsche rijst. De prijs van Australisch meel was iets
lager. Het indexcijfer ad 148 was gelijk aan dat van April
en Mei jI.
Bij de groep
metalen
deden zich geen prijsverauderingen
‘ari beteekenis voor. Het indexcijf.er bleef onveranderd ad
142.
Ook het indexcijfer acT 145 van de groep
chemicaliën en vcr[stoffen
vertoont in Juni geen verandering. De eenige
prijsverandering van beteekenis in deze groep is de stijging
valt dcii prijs van zinkwit van
f
25.50 tot
f
27.— per vat
van 50 KO.
Door de lagere prijzen voor goeniezakken daalde het in-
dexcijfer van cle groep
diversen
van 164 iii Mei tot 162 in
uiRi.
Het algemeen indexeijfer van den gebeden invoer bleef
ongewijzigd ad 156.

Uitvoer.
De serie uitvoerartikelen omvat sinds jaren 20
producten, waaronder copra en tin. De copra. en tiuprijzen
ontbraken echter de laatste jaren in cle tabel van uitvoer-
producten, zoodat het indexcijfer feitelijk maar 18 produc-
ten omvatte. Wel waren er in de laatste jaren copraprijzen
bekend, doch deze waren niet geheel vergelijkbaar met den
basisprijs in 1913. In deze publicatie worden weer copra.
piijzen en indexcijfers van copra gepubliceerd. De basisprijs
in 1913 is otiveratiderd gelaten en een andere copranotee.
ring dan vroeger werd gebruikt. Geheel juist is dit niet,
maar geen prijzen van een zoo belangrijk exportproduct als
copra in een algemneeir indexeijfer van exportproducten ver-
werken is ook niet juist.
:F[etzelfde is het geval met tin. Prijzen van tin te Batavia
werden sinds 1928 niet meer gepubliceerd. Wel zijn de
prijzen van tin te Singapore bekend. De Singapore-prijzen weiden voor de jaren 1928 en 1929 in deze publicatie ver-
werkt. De indexeijfers voor tin werden berekend met behulp
van den basisprijs 1913 van tin te Batavia. De onjuistheid
hierdoor begaan, kan wel van merkbaren invloed zijn op
het indexeijfer van tin, niet echter op het algemeen index-
cijfer van cle exportproducten.
Door het gebruik van de copra- en tinprijzen voor de be-
rekening van de indexeijfers voor den export zijn deze iets
lager geworden clan de in 1928 en 1929 gepubliceerde cijfers.
Onderstaand staatje geeft daarvan een overzicht:

1928

Indexeijfer export exclusief
copra en tin …………..130 129 132 133 132 129 126 121
Indexeijfer export inclusief
copra en tin ………….128 127 130 131 130 127 124 119
Algemeen indexcijfer im- en exporlexclitsiefcopraentin 150 149 149 150 151 150 150 148 Algemeen indexeijfer im- en
exportinciusief eopraen tin 149 149 149 149 150 149 149 147

Bij het algemeen indexcijfer van im- en exportartikelen
zijn (te verschillen zeer gering.
In Juni valt een prijsstijging te constateeren bil peper
en citronella-olie. Citronella-olie steeg van
f
2.42 in lci
tot
f
2.90 in Juni. Lager genoteerd waren copra, claitia r,
djarakpitten, kapokpitten, katjang idjoe, gepelde nlaïs.
suiker en thee. Zooals uit bovenstaand staatje blijkt, daalde
het indexcijfer van den uitvoer met 4 punten.

1928

I
S.JO.IN
.1D.
c
IJ.IF. 1
M.
1
A.
1
MIJ.

lndexcijfer export
exclusief copra
123
124
124
124
127
126 127
130
127 130
126
lndexcijfer export
inclusief

copra

tin

………….

121
121
122
122
121
124 124
127
124
127
123
en

tin

………..
Algemeen index-
cijfer im- en ex-
port

exclusief
copra en tin …..
.149
149
149
149
149
150
150
151
149
151 150
Algemeen index-
cijfer im- en ex- port

inclusief
copra en tin …..
.148148149149
149
149
149
150
148150
149

Indexcijfers van 72 invoer- en 20 uitvoerartikelen in den
groothandel te Batavia, Soerabaja en Semarang.

lnvoerartikelen.
–
–
–
0

v
g
‘

i’

–
—
bn

1913.
100
100
100
100
100
100
100 100
1923.
207
163
174
170
169
180
150 173
1924.
213
164
167
160 168
178
155
173
1925.
208
161
160
150 165
172
146
166
1926.
185
157
151
153 169
165
137
159
1927.
174
148
149
149
173
160
130 154
1928.
172
149
141
144
162
155
127
149
Juni

1928.
174
146
140
144 163
155
129 150
Juli

.
173
147
140
143 165
156
126
150
Augustus

.
172
148
140 143
160
155
121
148
September ,,

.
172 149
141
142
164
155
123
149
October

.
173
150 142 142 164
156
124
149
November

.
171
151
143 143
167 156
124
149
December

.
171
149
143 143
167
156
124 149
Januari

1929.
171
150
143
143
166
156
126
150
Februari

.
172
151
140 143
166
156 127
150
Maart

.
172
149
144
143 166
156 130
151
April

.
172 148 142
140
166
155 124
148
Mei

.
172 148
142
145 164
186 127
150
Juni

.
172
148
1
142 145
162 156
123

149
) zo art. 9
12
art.
3)
12 art.
4)
15 art.
0)
13 art.
ICleinhandeisprijzen.
De serie indexcijfers van artikelen
van in- en uitheemschen oorsprong is zoo samengesteld, dat
de inheenische- en de uitheemsche groep geheel parallel zijn.
Door de lagere prijzen voor rijst en kippeneieren in Juli
daalde het indexcijfer voor de inheemsche artikelen twee
plinten tot 158.
Door (le lagere prijzen van spliterwten en zout daalde het
inclexcijfer van (Ie uitheemsche artikelen met een punt tot
145.
Het algemeen indexcijfer van de in- en uitheemsche arti-
kelen tezamen daalde met een punt tot 152.

Indexcijfers van kleinhandelsprijzen van verbruiksartikelen
van in- en uitheemschen oorsprong te Batavia.

In-
heemsch
1)

Uit-
heemsch
1)
Totaal
Voeding
5)

1913114
100
100
100
100
1923 ..
194
173
183 182
1924 .
. 182
158
170 170
1925 .
.
169
152
160
159
1926 ..
169
148
159 156
1927 …
166 147
157 155
1928 ..
160

.
148
154
153
Juli

1928 .
.
160
147
154
152
Augustus

. .
160
146
153
152
September

. .
160
147 153
151
October

. .
161
147 154
152
November

. .
161
146 154 152
December

..
164
146
155
153
Jauuarj

1929 .
.
162
146 154
151
Februari

..
165 145
155
153
Maart

..
166 145 155
154
April

…
164 145
154
152
hei

. .
161
145
153
151
Juni

. .
160 146
153
151
Juli

..
158
–
145
152
149
zu artiKelen.

) .
ib
artikelen.
Passerprijzen.
De gemiddelde passerprijzen van. 119 pas-
sers op Java en Madoera waren in Juni hooger voor padi,
heras eu maïs, iets lager voor aardnoten en katjang kedelee.
De prijzen van de andere artikelen in deze tabel bleven
p hetzelfde niveau als in Mei.

890

BERICHTEN

2 October 1929
Het Prijsverloop van Groothandelsartikelen

gedurènde het derde kwartaal van 1929.

TARWE.

In het derde kwartaal zijn de berichten over de

nieuwe oogsten van tarwe op het Noordelijk halfrond

doorloopend van den grootsten invloed geweest op de

prijsvorming aan de Noord-Amerikaansche termijn-

markten, zoowel als in Europa. In het vorige jaar

waren de tarwe-opbrengsten in de Vereenigde Staten
en in Canada ongekend groot geweest en in den loop

van het voorjaar waren de
prijzen
tot een zeer laag

peil gedaald, waardoor vooral in de Vereenigde St-

ten ontevredenheid ontstond onder de boeren, die

regeeringsbescherming vroegen, welke verhooging der

prijzen zou. veroorzaken.
Bij
de presidentsverkiezing in

de Vereenigde Staten is hun hulp toegezegd en deze

i.s ook werkelijk gekomen,
zij
het in een anderen vorm

dan zij hadden verwacht. Verbouwers worden in de

gelegenheid gesteld op hun voorraden geld te leenen

tegen een matige rente en cie groote bedragen, welke

daarvoor beschikbaar gesteld zijn, hebben niet nage-

]aten hun invloed te doen gevoelen. De prijzen zijn

ddn ook na het in Juni bereikte laagste kunt aanmer-
kelijk .opgeloopen en deze verhooging is ook in het

derde kwartaal voortgegaan. Natuurlijk zijn niet

regelmatig elken dag aan de termijnmarkten van

Noord-Anierika de
prijzen
gestegen en soms hebben

op enkele dagen zelfs scherpe reacties plaats gevon-

den, doch in het begin van Augustus stonden de prij
–
zen 26 dollarcent per bushel hooger voor Septernber-

tarwe in Chicago dan in het begin van Juli het geval

was. Deze prijsverbetering was niet alleen het gevolg

van de regeeringsmaatregelen in de Vereenigde Sta-
ten, doch in meerdere mate van de vooruitzichten van

den nieuwen oogst in de Vereenigde Staten en in

Canada. In het hardwintergebied klaagde men over

te veel regen, welke dreigde van nadeeligen iflvloed
te zullen zijn :i.n den tijd, dat de oogst moest worden

binnengehaald en in het zomertarwegebied van de

Vereenigde Staten en van Canada wrd over droogte

geklaagd. Wat de wintertarwe betreft, heeft de toe-

stand zich verbeterd en onder gunstige omstandighe-
den is die tarwe geoogst k’unnen worden: Hoewel de

opbrengst daarvan goed was en de kwaliteit zelfs zeer
goed, bleef ze kwantitatief ten achter bij die van het

vorige jaar. In het zomertarwegeb.ied
an de Ver-

eenigde Staten en in Canada hield de droogte aan en

zeer pessim.istische berichten werden over de oogsten

verspreid. De gevolgen van deze berichten vindt men

in de groote prijsverhoogingen gedurende de maand
Juli en in de enrste dagen van Augustus, in welke

prijzen de verwachte kle:ine tarwe-opbrengsten waren

verdisconteerd. Misschien is in dien tijd te veel uit

het oog verloren, dat van den voLigen.00gt nog groote

voorraden tarwe aanwezig waren, zoodat de zichtbare

voorraad in Noord-Amerika van buitengewoon grooten

omvang was. Toen de nieuwe oogst van wintertarwe
was binnengehaald, werd deze door de verbouwers met

grooten spoed ter markt gebracht en de daardoor ont-

stane vermeerdering der voorraden begon een driîk
kenden invloed uit te oefenen. Niettegenstaande (te
waarschuwingen van overheidspersonen en de spoor-

wegen, ging men voort met het zenden van groote

aanvoeren naar de binneniandsche markten. Dienten-
gevolge begonnen de prijzen begin Augustus weder

te dalen en kwamen in dien tijd scherpe fluctuaties voor: 1)aarna is cle markt weer rustiger geworden,

STATISTISCH OVERZICH1

TARWE
Hard Winter
No.2 loco
Rotterdam! Amsterdam
per 100 K.G.

R000E
AmerlcanNo.2
2
)
loco
Rotterdam
per 100 K.G.

.
MAIS
La Plata
loco R’dam!A’dam
per 2000 K.G.

GERST
Amer.No.23)
loco
Rotterdam
-per
2000 K.G.
LIJNZAAD
La Plata
loco R’dam!A’dam
per 1960 K.G.

STEENKOLEN
Westfaalsche! Hollandsche
bunkerkolen
ongezeefd
•Oj,•
R’dam!A’dam
per 1000 K.G.

PETROLEUM’ Mid. Contin.
Crude
33 tJIfl 33.90
Bé
S.
g.
per barrel

IJZER
Cleveland
Foundry No.3
fo.b.
Middlesbrough per Eng, ton

KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton

f1
01
Ii.
010
f1.
01
*

f1.
0
10
f1.
Ol
o

f1.
°!
$
0
10
Sh.
Olo
£
01

Jaargemidd. 1925
17,20 100,0
13,07
5

100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
77,9
10,80
17,90
100,0
165,74
1.68
1.89 100,0
112,5
731-
8616
100,0
118,5 62.116
58.11-
100,0
93,5
.1926
Januari

1927
15,90 15,22
5

92,4
88,5
11,75
12,50.
89,9
95,6
174,25 165,00
75,3 71,3
195,75
222,25
83,4 94,2 360,50
362,50
78,4
13,35 123,7 1.75
1042
8516
117,3
55.716
89,2

Februari
,,
15,22
5

88,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75
80,8
12,10 112,0 1.70 101,2
8316
114,4
54.161-
88,3

Maart
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9 354,75
76,7
11,25 104,2
1.26
75,0
811-
111,0
55.171-
89,9
,,
,ril

,,
14,80
86,0
12,82
5

98,1
173,00
74,8
237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9
1.22
72,6
80fr
109,6
55.216
88,8

ei
15,75
91,6
13,57
5

103,8
172,75
74,6
258,25
109,4
373,75
80,8
10,95 101,4 1.22
72,6
7
4!-
101,4
54.141-
F8,1

luni
15,60
90,7
13,20
101,0
175,25
75,8
246,00
104,2
372,75
80,6
11,00 101,9 1.22
72,6
701-
95,9
54.216
87,2

juli
15,10
87,8
12,05
92,2
171,50
74,1
235.75
99,9
36775
79,5
1110
1028
1.22
72,6
701-
95,9
53.19j-
86,9

Augustus
14,876
86,5 85,5
11,45 12,15
876
92
:9
178,50 179,50
77,1
77,5
252,50
233,25
107,0
98,8
368′,25
369,50 79,6 79,9
11:05 10,90
102:3
100,9 1.22 1.22
72,6 72,6
691- 651-
94,5 89,0
55.516
54.131-
89,0
88,0
September ,,
October
14,70 13,72
5

79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50
97,7
359,00
77,6
10,90 100,9
1.22.
72,6
651-
89,0
55.51-
89,0
,,
November ,,
December
13,45
13,40
78,2
71,9
12,12
5

12,57
5

92,7
96,2
184,75
201
1
00
79,8 86,8
233,25 246,25
98,8
104,3
349,75 348,25
75,6
75.3
10,65 10,60
98,6
98,1 1.22 1.22
72,6 72,6
651- 651-

,
89,0 89,0
59.11-
60.2!-
95,1
96,8
,,
nuari

1928
13,50
78,5
12,70 97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
651-
89,0
62.-!-
99,9

rebruari
13,80
80,2
12,87
5

98,5 226,50 97,8
243,75
103,3
361,00 78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.12!-
99,2
,,
Maart
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75
75$
9,95
92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,6
,,
April
•
15,30
88,9
14,97
5

.114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
66!-
90,4
6l.14!6
99,4

Mei
15,30
88,9
15,476
118,4
238,50
103,0
260.75
110,5
372,00
80,4
10,60 98,1 1.19
70,8
66!-
90,4
62.15-
101,1
,,
luni
14,37
83,6
14,27
5

109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25 79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
63.171-
102,9
,,
juli
1425
82,8
j3,075
100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75 77,8
10,10
93,5
1.19
70$
66!-
90,4
62.18!-
101,3

Augustus
1200
69,8
12,62
5

96,6
214,75
92$
226,75
96,1
350,75 75,8
10,05 93,1
1.21
72,0
661- 90,4
62.1016
63.8!-
100,7
102,1
September
,,
–
11,65
67,7
11,57
5

88,5 93,8
198,75
218,50
85,9
94,4
198,25 189,50
84,0 80,3 350,75 366,00
75,8
79,1 10,00
9,95
92,6
92,1
1.21
1.19
72,0 70,8
661- 661- 90,4 90,4
65.12J-
105,7
October

,,
November
,,
12,27
5

12,32
71,4 71,7
12,27
.
12,07
5

92,4
227,25
98,2
185,50
78,6 386,25
83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
661-
90,4
67.181-
109,4

December
,,
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5
373,75 80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4
70.31-
113,0

lanuari

1929
12,35
71,8
12,20
93,3
96,7
231,50 236,00
100,0
101,9
194,25
194,75
82,3 82,5 365,00 357,25
78,9
77,2
10,10
12,90
93,5
119,4
1.16
III
69,0
66,1

66(6 90,4
91,1
75.1016
78.-IS
121,7
125,7
Februari

,,
Maart
12,72
5

12,65
74,0
73,5
12,65 12,62
5

96,6
233,00
100,6
191,75
81,3
359,00
77,6
12,00
111,1
1.11
66,1

91,8
89.81-
144,0
,,
April

,,
12,12
5

70,5
11,62
5

88,9 80,9
218,00
198,25
94,1
85,6
185,25
177,50
78,5 75,2
373,25 363,50
80,7
78,6
11,05 11,15 102,3 103,3
1.11
1.16
66,1
69,0
681-
6916
93,2′
95,2
82.1716
75.416
133,5 121,2
Mei

,,
juni
11,125
10,875
64,1
63,2
10,57
5

10,20
78,0
193,50
83,6
171,25
72,6
355,25
76,8
11,25 104,2 1.30
77,4
71!-
91,3
74.11/-
120,1

juli
12,80
74,3
11,20
85,6
218,50
94,4
191.25
81,0
415,50
89,8
1,35 104,2 1.30
77,4
72(6
99,3
72.1216
117,0

Augustus
13,l2
76,3
10,75
82,2
202,50
87,5
182,75
77,4 452,50
97,8
1,25
104,2 1.30
77,4
72(6 99,3
73.171-
119,0

2 September ‘,
12,85
74,7 10,50
80,3
197,00 194,00
85,1
83,8
172,00 175,00
72,9 74,2
454,00
490,00
98,2
105,9
1,25 1,25
.104,2
104,2
1.305
1.30
77,45

.77,4
72!6
7216
99,3
‘99,3
75.5!-
76.216
121,2 122,6
12,75
13,00
74,1
75,6
10,20
10,30
78,0
78,8
193,00
83,4
173,00
73,3 520,00
112,4 1,50 106,5 1.30
‘77,4
72/6 99,3
75.216
121,0

23
,,

,,
12,55
73,0
10,10
77,2
186,00
80,3
170,00
72,0 550.00
118,9 11,50
106,5 1.30
77,4
7216
99,3
74.2J6
119,4

..
12,00
69,8
9,90
75,7
185,00
79,9
170,C0
72,0 520,00
112,4
11,50 106,5
1.30
77,4
7216
99,3
74.216
1 119,4

1)
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nummere van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag 689j90 en 709. . °) = Western vÔÖr de invoering vai
* Manitoba No. 1 j Zuid-Ruasloche.

2 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

891

werden de dagelijksche prijsschommelingen kleiner en

bleven de prijzen tot begin September vrijwel op de-

zelfde hoogte. Intusschen begonnen de berichten over

tarwe in Argentinië ook een belangrijke rol te spelen.

Deze berichten spraken ook alle van te groote droogte

voor den te velde staanden tarwe-oogst. In het begin
waren deze berichten nog niet onrustbarend en Argen-

tijnsche afladers gingen voort op ruime schaal te ver-

schepen. De oogst in het vorige jaar was buitenge-
woon groot geweest en van de verhooging der prij-

zeii van Noord-Amerikaansche tarwe werd dankbaar

gebruik gemaakt om belangrijke zaken af te sluiten.
Ook in Zuid-Amerika stegen de prijzen echter in den

loop der maand [uIi en de prijzenloop aan de Argen-

tijnsche termijomarkten vertoonen ongeveer eenzelfde

beeld als aan dc Noord-Arnerikaansche. Tengevolge
van den druk van het groote aanbod in Noord-Ame-
rika daalden later ook in Argentinië de prijzen weder,

om tegen het einde van Augustus meer stationnair

te worden. De Argentijosehe oogstberichten werden

echter ongunstig. De voortgaande droogte dreigde ge-
vaarlijk te worden en had reeds schade aan het te

velde staande gewas toegebracht. Ook de Noord-Ame-

rikaansche markten stegen in het einde van Augustus en in het begin van September weder tengevolge van

de Argentijnsche droogteberichten. Zelfs toen op

10 September de officieele schattingen voor zomer-
tarwe in de Vereenigde Staten en in Canada iets hoo-
gere cijfers aanwezen dan verwacht werd, was prijs-
verlaging daarvan niet het gevolg door de slechte be-
richten uit Argentinië. Sedert dien
tijd
is in .Argen-
ti nië de zoo zeer gewenschte regen gevallen en prijs-
verlaging in dat land en ook in Noord-Amerika was
daarvan het gevolg. Houders van tarwe in Noord-
Amerika zijn niet dringend aan de markt en, hoewel
(Ic zichtbare voorraden een grooten omvang hebben
bereikt, geeft men er over het algemeen de voorkeur
aan te wachten, in de hoop later hoogere prijzen te
zullen maken, wanneer het aanbod van Plata-tarwe
verminderd zal zijn.
De vraag naar buiteiilandsche tarwe in Europa was

over, het algemeen matig en koopers bepaalden zich

als regel tot het dekken hunner dadelijke behoefte. Zij
gaven er vaak de voorkeur aan de ontwikkeling der

oogsten af te wachten, zoowel in exportianden als in
het eigen land. Waren in het begin van den zomer

de vooruitzichten van den Europeeschen tarwe-oogst
niet onverdeeld gunstig, daarin is tengevolge van

den mooien warmen zomer een verandering ten goede
ingetreden. Vooral Italië en Frankrijk hebben groote

oogsten binnengehaald cii in Frankrijk overweegt de
regeering zelfs het invoeren van een systeem, welke

den uitvoer van Fransche tarwe zal vergemakkelijken.

In de Noordelijke Europeesche landen zijn de op-

brengsten wel niet zoo groot als in het vorige jaar,

doch de kwaliteit der tarwe is zeer goed. Ook in Oos-
telijk Europa is de tarwe-oogst goect gelukt en van-daar wordt geregeld tarwe naar West-Europa uitge-
voerd. De opbrengst in Europa is tezamen grooter
dan het vorige jaar, doch deze grootere opbrengst

speelt slechts een zeer kleine rol tegenover de ver-

minderde opbrengsten in de Vereenigde Staten en in
Canada. Gedurende de laatste dagen van September
verbeterde de stemming in Amerika weder en trad

.een reactie in na de geregelde verlagingen sedert het
midden van September. In de laatste dagen van Sep-
tember zijn die verhoogingen echter weder verloren
gegaan.

ROGGE.

De prijzen voor rogge hebben in hoofdzaak die voor
tar.we gevolgd, de omvang der zaken in rogge was over

het, algemeen klein. Duitschland lied in liet vorige
jaar een grooten rogge-oogst gehad en trad weinig op
als kooper van buitenlandsche roggesoorten ter ver-
menging met binnenlandsche rogge. Amerikaansche
rogge werd op bescheiden schaal uitgevoerd en vond in hoofdzaak haren weg naar Scandinavische landen.

De oogstberichten over rogge uit Duitschland waren
gedurende den zomer gunstig en een groote oogst
hiervan is in Duitschland binnengehaald. Geregeld was Dï,itschland met rogge van den nieuwen oogst

VAN GROOTHANDELSPRIJZEN’)

TIN
locoprijzen
Londen per
Eng ton

KATOEN
for Middling
locoprijzen
New
,
York
per Ib.

WOL
gekamde
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradford
per Ib.

WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-
nial Carded,
SO’s Av. loco
Bradford per Ib.

RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen per Ib.

SUIKER
Witte’kristal-
suiker loco
R’dam(A’dam.
per 100 K.O.

KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per
’12
K.G.

THEE
All. N.-I. theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-
trathee p. 1(2K0.

Indexcijfer
v(h. Centr. B.
v. d. Stat.,
herleid
van 1913= 100
tot 1925
=
100

Indexcijfer
van The
Economist,
herleid
1927′!= 100
tot 1925=100

£
0(0
$
cts.
0
10
pence
0(
pence
°lo
Sh.
0
(o
ti.
01
cts.
0(
cts.
0
10
261.171-
100,0
23,25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0 2111,625 100,0 18,75
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0
100,0
100,0
290.1716
111,1
17.55
75,5 47,25
85,9
24,75
83,9
2j-
67,4
17,50,
93,3
55,375 90,2
94,25
111,5
93,2
92,9
299.13(6
114,4
13,45
0
57,5
45,00
81,8
25,25
85,6
117,375
54,4
22,00
117,3
50
81,5
71
84,0 93,5
88,9
309.816
118,2 14,15
60,6
46,25
84,1
26,00
88,1
1(7,125
53,7
21,125 112,7
48,75
79,4
71,25
84,3 94,2 89,9
312.151-
119,4 14,25
61,3
47,75
86,8
26,50
89,8
1(8,25
56,8
20,62′
110,0
48
78,2 70
82,8 92,9
89,2
304.11-
116,1
14,75
63,4
47,50
86,4
26,25
89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48
78,2
72,25
85,5
92,3
88,7
295.121-
112,9 16,15
69,5
47,00
85,5
26,00
88,1 117,75
55,4
20,25
108,0
47
76,6
86,5
102,4
93,5
90,4
296.9(6
113,2 16,85
72,1
47,25
85,9
26,00
88,1
1(6
50,5
18,375
98,0
47
76,6
81,25
96,2
96,1
89,6
289.1516
.110,1
17,90
77,0
48,50
88,2
26,50
89,8
114,75
47,0
18,62′
99,3
47
76,6
84.
99,4
97,4
92,2
292.-16
111,5 19,70
84,7
48,50
88,2 26,50
89,8
115,25
40,8
18,50
98,7
45,375
73,9
–
–
96,1
90,2
287.1216
109,8
22,05
94,4
50,00
90,9
26,50 89,8
114,25
45,6
17,87′
95,3 44,25
72,1
94,5
111,8
96,8
89,1
264.216
100,9
20,65
88,8
50,25
91,4
26,75
90,7
114,315
46,0
16,875
90,0
45,25
73,7
93
110,1
96,8 88,6
264.416
100,9
20,25
87,1
52,25
95,0
28,50
96,6
1(6,5
51,9
17,25
92,0 46
74,9
96
–
113,6
97,4
88,9
266.13(6
101,8 19,70
84,7
51,50
93,6
28,75
97,3
117,75
55,4
17,87
5

95,3
46
74,9
89,25
105,6
97,4
88,2
255.11-
97,4
19,25
82,8
53,00
96,4
29,75
100,8
117,25
54,0
17,37′
92,7 46
74,9
84,5
100,0
98,7
87,9
233.1016
89,2
18,35
78,9
54,75
99,5
31,75
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8 87,9
233.17(6
89,3
19,35
83,2
55,00
100,0
33,25
112,5
1(0,75
35,8
16,87
5

90,0 47
76,6
79 93,5
98,1
89,2
234.61-
89,5 20,65
88,8
54,50
99,1
33,00
111,9
-19,375
26,3
06,87′
90,0 47
76,6
74,25
87,9
98,7
90,5 230.131-
88,1
21,55
92,7
54,25
98,6
32,25
109,3 -19
25,3
16,625
88,7
48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
91,2
218.8(6
83,4 21,35
91,8
.
55,50
100,9
31,75
107,6
-19,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8
73,25
86,7 98,7
89,8 211.191-
80,9
21,75
93,5
53,00
96,4
31,25
105,9
-19,25
26,0
15,50
82,7
49,875
81,3
71,25
84,3 95,5
88,2
211.181-
80,9
19,30
83,0
51,75
94,1
30,00
101,7
-19,25
26,0
16,00
85,3 51,875
84,5
67,75
80,1
92,9
86,6
214.716
81,9
18,55
79,8
47,00 85,5
29,00 98,3
-18,5
23,9
15,875
84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5
85,4
221.191-
84,8
19,45
83,7
46,25
84,1
27,25
92,4 -18,8
24,7
14,625
78,0
53
86,4
73 86,4 94,2
8a,1
232.10(6 88,8
19,90
85,6 47,25 85,9
27,50
93,2
-18,625
24,2
14,00
74,7 53
86,4
75,75 89,6 95,5
85,1
228.81-
87,2
20,45
88,0
46,25
84,1
28,00
94,9
-j8,5
23,9
13,925
74,3 51,75
84,3
76,5
90,5 95,5 84,8
222.716
84,9
20,20
86,9
46,75
85,0
28,75 97,3
-19,875
27,9
13,775
73,5
53,125
86,6
77,25
91,4 94,2
84,6
222.111-
85,0 20,10
86,5
44,25
80,5
27,75
94,1
1!-
33,7
13,375
71,3
54
88,0
74,25
87,9 94,2 85,4
221.016
84,4
21,25
91,4
44,00
80,0
27,50
93,2
110,125
34,0
13,50
72,0
54
88,0
72,75
86,1
94,8
85,8
2(Y7.516
79,2 20,45
88,0
43,25
78,6
27,25
92,4
-110,5
29,5
13,375
71,3
54
88,0
74,25
87,9 92,9
83,9
191.516
75,3
19,40
83,4
41,50
75,5
26,25
89,0
-110,875

30,5
12,25.
65,3
54
88,0
73,50
87,0 91,6
81,7
200.51-
76,5
18,75
80,6
40,00
72,7
25,75
87,3
-(10,625
29,8
12,00
64,0
54
88,0 69,50 82,2 91,0 81,9
209.516
79,9
18,65
80,2
38,75
70,5
24,75
83,9
-(II
30,9
13,425
71,6
54
88,0
68,50
81,1
91,0
83,7
210.11!-
80,4
18,60
80,0
37,00
67,3
24,00
81,4
-110,5
29,5
13,00
69,3
53,50
87,2
64
75,7
91,6
83,6
206.716
78,8
19,206
82,6
6

36,00″
65,5
10

24,00
10

81,410
-(10,3125
28,9
13,00
69,3 52
84,7
62,50
10
)
74,0
10
)
.205.5(-
78,4
19,00
7

81,77
35,7511
65,0
51

23,75U
80,5″
-(10,0625
28,2
13,25
70,7
52
84,7
65,25
12
)
77,2
12
)
.205.15!-
78,6
18.65
8

80,2
8

34,00
11

61,8
52

23,50″
79,702

-jlO,25
28,8
13,75
73,3
52
84,7
205.15!-
78,6
18.70
9

80,4
0

31,50
13

57,313
23,50
13

1
79,713

-110,1875
28,6
13,50
72,0
52
84,7
203.51-
77,6
-j9,75
27,4
13,875
74,0
51
83,1
de huidige ofticieele noteeringswijze (jan. 1928).
3
)Malting vôÔr de invoering van de huidige offic. noteeringswijze (Jan. 1928). ‘)Jaar- en maandgemiddelden afgerond
op ‘j pence.
5)
3 Sept.
6)
6 Sept.
7
)13 Sept.
8)
20 Sept.
0)
27 Sept.
50)
5 Sept.
11)
12 Sept.
51)
19 Sept.
13)
26 Sept.

892

ECONOMISCH-STMPISTISCHE BERICHTEN

.2 October :1929

QOGGE

JAN.

FEBR.

4AARr

MEJ

JUtE

JULI

ALG

SEP.

aan de markt, waaxvoor echter weinig belangstelling

gewekt kon worden, daar de omliggende landen olc

goede opbrengsten hadden. De voorraden nemen in
Duitschland toe en sedert de nieuwe oogst wordt aan!
geboden, zijn de prijzen gèregeld gedaald. In verband

met dit aanbod is de vraag voor Hongaarsche- en
Donauroggo ook aanzienlijk kleiner geworden, terwijl

Noord-Amerika op het oogenblik als rogge-exporteur

geen rol van eenige beteekenis speelt.

MAIS.

Ook in het derde kwartaal van dit jaar wareA

invoerende landen voor de voorziening hunner maïs-

behoefte in hoofdzaak aangewezen op Argentinië.

Zuid-Afrika leverde slechts beperkte hoeveelheden en,

Noord-Amerika was met mixed-maïs niet meer aan
de markt. Uit Argentinië werden groote hoeveelheden

maïs verscheept en het was niet steeds even gemak-ke

lijk om de binnenkomende partijen te verkoopen. De

prijsverhooging, welke in het einde van Juni was, in-

getreden, is ook in Juli verder voortgegaan, vooral

toen in Argentinië een staking der havenarbeiders in
verschillende u itvoerhavens uitbrak. Deze staking was
niet algemeen, doch de verschepingen werden bemoei
;

lijkt en het aanbod van Plata-maïs werd dientenge

volge beperkt. Vooral tegen het einde van Juli. ver-

den voor stoomende partijen, waarvan men dus nauw

keurig kon nagaan, wanneer zij in Europa zouden,

aankomen, hooge prijzen betaald. Allengs is in de
toestand weder verbetering ingetreden en werd het

aanbod van stoomende partijen ruimer, hetgeen in

het begin van Augustus weder eenige prijsverlaging
tengevolge had. Gedurende den tijd van de staking

hield de prijzenloop aan de termijnmarkten in Argen
tinië niet steeds gelijken tred met dien in Europa,
daarde moeilijkheden om. te verschepen in Argenti
–
nië aan de termijnmarkten niet deelfde uitwerking

hadden als in Europa. Wel was de stemming aan de

ruim aanbod en beperkte vraag. Daarna heeft weder
een opleving plaats gevonden en
zijn
tegen het einde
van September de
prijzen
weder verhoogd. Het aan-
bod van Donaumaïs werd, nadat daarin in Juli enkèle

kleine zaken waren afgesloten, hoe langer hoe groo-

ter en in het einde van Augustus en gedurende de

maand September was het aanbod groot tot lagere
prijzen dan waarvoor Plata-maïs te koop was. In

Duitschland heeft men niet veel maïs gekocht, om-

dat daar voor het voeren gerst wordt geprefereerd,
welke goedkooper was dan mais. In Nederland echter

heeft men op groote schaal gebruik gemaakt van de

aanbiedingen van Donau-maïs, waarvoor inde tweede

helft van September de prijzen belangrijk werden ver-
laagd. Tegen het einde der maand is weder een reactie

ingetreden met een f]inke prijsverhooging, welke
echter geen stand hield en n de laatste dagen weder
verloren ging.

GERST.

Gedurende den eersten
tijd
was het nog voorna-

melijk Ainerikaansche gerst, welke in Europa voor
voederdoelejnden werd gebruikt. Ook voor gerst heeft,

evenals voor andere graansoorteri in dien tijd, een

prijsverhooging plaats gevonden als gevolg van cle

oogstberichten uit Noord-Amerika, waar de weersom-

standigheden ongunstig warèn en de droogte haar

schadelijken invloed deed gelden. Reeds werd in het
begin van Juli ook Donaugerst aangeboden, doch de
prijzen daarvan waren hooger dan voor Amerikaansche

voeigerst en koopers van Donaugerst werden hoofd-

zikeljk gevonden in Duitschiand, waar nog steeds de

Amerikaansche voergerst niet wordt ingevoerd na de

ervaringen, welke daarmede gedurende het najaar wa-
ren opgedaan. De termijnmarkt te Winnipeg onder-
ging gedurende de maand Juli en begin Augustus

belangrijke verhoogingen, terwijl de op sommige dagen

gemelde verlagingen meestal spoedig weder waren

ingehaald. Sedert heeft een geregelde achteruitgang

termijnmarkten vast en ondergingen ook daar gedu-
rende de maand Juli de prijzen vrij aanzienlijke ver-,

hoogingen. Evenals ze in Europa in Augustus daal-
den, deden ze dat ook aan de Argentijnsche termijn-
markten, vooral toen de vooruitzichten van den nieu-
wen maïsoogst in de Baikanlanden zeer gunstig ble-

ken te zijn en uit die landen aanbiedingen op ruimeret
schaal begonnen te komen van Donaumaïs, ter ver-t
lading in de laatste maanden van dit jaar. Met klei-t

nere fluctuaties zijn gedurende Augustus de prjzen
voor mais langzaam gedaald om in begin September4
weder eenige verhooging te ondergaan, waarop eenE
nieuwe verlaging intrad. –
In Europa zijn cle prijzen voor Platamaïs omstreeks

half September vrij sterk gedaald ten gevolge van

aan de termijnmarkt te Wiunipeg plaats gevonden,

behalve in het begin van Septeffiber, toen weder een
tijdelijke verbetering intrad. De uitkomsten van de
oogsten in de Vereenigde Staten en in Oanada gaven wel kleinere opbrengsten dan in het vorige jaar, doch’

zij waren toch nog grooter dan het gemiddelde der
voorgaande jaren. In verband met de kleine haver-
opbrengst verwacht me]1 echter uit Noord-Amerika
een minder ruim aanbod van gerst, omdat een gedeel-

te van de gerst vaarchijnljk gebruikt zal worden ter
dekking van het tekdrt aan haver. De prijzen, welke
door Arnerikaarische afladers voor gerst werden ge-
vraagd, werden in Augustus en in Séptember wel

verlaagd, doch waren als regel te hoog tegen die van
Roemeensche gerst, waarvan een zeer groote ôogst
van mooie kwaliteit was binnengehaald en welke door

Roemeensche afladers dringend werd aangeboden. Groote contracten werden vooral naar Duitschiand
afgesloten en de verschepingen van gerst uit Roe-
menië bereikten een hoogte als nog nooi.t het geval
was geweest. Deze groote Verschepingen en het drin-
gende aanbod hebben cle prijzen sterk doen dalen, ter-
wijl de vraag, in verband met het ruime aanbod, ver-
minderde. In het einde van September is daarin
yeder een verbetering ingetreden en
zijn
de prijzen

weder verhoogd.

2 October 1929

ECONOMISCH-STATISïSCHE BERICHTEN

893

LIJNZAAD.

Het derde kwartaal van dit jaar heeft groote schom-

melingen te zien gegeven en de prijzen hebben een
voor de laatste jaren ongekende hoogte bereikt. Zoo-

als steeds in deze periode, vormden ook nu de weer-

berichten uit de oorsprongsianden de aanleidende oor-
zaak en de bij voortduring van den a.s. oogst ongun-
stig luidende mededeelingen hielden verkoopers van

de markt. Hierbij kwam nog, dat de schattingen om-

trerut de oude oogstvoorraden zeer uiteenloopend via-

ren, zoodat er alles tezamen genomen een onzekere

toestand heerschte. Door de aanhoudende droogte is
klaarblijkelijk aan den oogst in Argentinië schade

toegebracht en de schattingen omtrent de schade

loopen uiteen van 20 pOt. tot 40 pOt., maar tijdige
overvloedige regeii kan nog wel eenige verbetering
brengen.

Ook de Vereenigde Staten en Oanada hebben met
groote droogte te kampen gehad, zoodat ook daar de
opbrengst aanmerkelijk kleiner is, hetgeen tengevolge
zal hebben, dat Noord-Amerika zal trachten zijn tekort
op de Zuid-Amerikaansche markten te dekken, waar-

door het Europa aanzienlijke concurrentie zal aan-

doen. Hoe groot de invloed der slechte vooruitzichten
op de markt is geweest, blijkt wel hieruit, dat de prij-
zen, welke begin Juli op ca.
f
390 stonden, zich in het
midden van September op ongeveer
f
570 bewogen, dus
niet minder dan 46 pOt. hooger. Dat er ook in Buenos
Aires een zenuwachtige stemming heerschte, wordt
duidelijk hierdoor gedemonstreerd, dat de noteeringen
op 17 Aug. van Peso 22.30 op Peso 25.05 stegen, op
21 Aug. weer terugvielen van Peso 24.10 op 22.70,

om op 22 Aug. weer te komen op Peso 24.50. Het
behoeft wel geen betoog, dat onder deze omstandig-
heden de consumptie een voorzichtige inkooppolitiek
volgde, tengevolge waarvan de omzetten naar verhou-

ding klein bleven. De Noord-Amerikaansche koopers
stoorden zich klaarblijkelijk weinig aan de hoogere
noteeringen en kochten, hetgeen duidelijk bleek uit
de verschepingen uit Argentinië, waarvan het groot-ste gedeelte meestentijds voor de Vereenigde Staten
bestemd was.

STEENKOLEN.

Onder de leiding van Engeland is het afgeloopen
driemaandelijksche tijdperk gekenmerkt geweest door
groote vastheid in prijzen, waartoe voornamelijk de
overweging heeft bijgedragen, dat kolen, onverschil-
lig van welke hoedanigheid, niet anders dan duurder
kunnen worden in het licht van de door de Regee-
ring beraaide plannen met de
mijnwerkers.
Wanneer
de achturige werkdag voor dezen zou worden vermin-
derd zonder dat de bonen dalen, dan moet dit een
duurder worden van het product tengevolge hebben.
In dezelfde richting werkt ook de door de Regeering
sterk aangemoedigde concentratiebeweging in het
mijnwezen. Elke aaneensluiting van producenten, ge-
wild of ongeivild, brengt onafwijsbaar een verhooging
van den verkoopprijs, hoe gering ook, teweeg. Het
voetspoor van Engeland zijn de andere productiege-
bieden in Europa gaarne gevolgd, zoodat overal de
markten. vast gèbleven zijn.
Misschien mag de hooge prijs, die op het oogenblik
voor gietcokes gevraagd wordt, als barometer gelden
voor den algemeen goederi gang van zaken, alhoewel

K.G.

juist gedurende de laatste dagen door enkele schok-

kende gebeurtenissen op de geld- en fondsenmarkt

het vertrouwen in een voortduren van de opwaart-
sche beweging aan het wankelen is geraakt.

PETROLEUM.

Indien niet alle voorteekenen bedriegen, zullen de

Vei. Staten dit jaar voor het eerst in hunne geschie-
denis
•
een ruwolie-productie van meer dan een mil-

hard barrels bereiken! Waar ook van de meeste andere

groote productielanden, zooals Venezuela, Rusland,
Roemenië, enz., een aanzienlijke vermeerdering veilig

mag worden verwacht (niet echter van Oolumbia en
Mexico), zal ook de wereldproductie een tot dusverre

ongekende hoogte bereiken. Weliswaar staat daarte-genover een zeer belangrijke toeneming ook van het
verbruik – vooral van benzine; of dit echter een vol-
komen tegenwicht daarvoor zal blijken te zijn, blijft
af te wachten.

Inmiddels konden na de ineenstorting der produc-
tiebeperkingen in Oklahoma en Oalifornië toch eenige

maatregelen worden genomen, waardoor althans de
kans op laugeren duur of verscherping des onheils
der overproductie werd voorkomen. Eene productie-
beperking in de Oklahoma Oitypool werd tot stand
gebracht, en hetzelfde gelukte, en nog wel op langen
duur, in het Kettleman-Hills-veld in Oalifornië, dat
als een van de rijkste, zoo niet het grootste van alle
blievelden in dezen staat werd beschouwd. Op 1 Sep-
tember trad in Oalifornië ook de nieuwe gas-conser-
vation law in werking, waarvan de ,,constitutionali-

teit” weliswaar niet boven elken twijfel verhêven
schijnt, waarvan men echter groote verwachtingen

koestert; in elk geval mag deze wet als een zeer be-
langrijke schrede in cle goede richting worden be-
schouwd.

Terwijl de prijs van ruwe olie in het Mid-Oontinent-gebied kon gehandhaafd worden, werd de, trouwens
veel minder belangrijke, prijs van ruwe Pennsylvania-

olie twee keer met $ 0.25 per barrel verlaagd, en aldus van $ 3.60 op 3.10 gebracht.

Vermelding verdient het uitbreken van strijd op
verschillende benzine-markten, zooals in het Oosten

der V. St., waar, naar het schijnt, het zeer actieve op-treden der Shell Union tegenmaatregelen der Socony
heeft uitgelokt. De exportprjzen voor de voornaamste
producten f.o.b. Gulf bleven ongewijzigd, ondanks het streven van een deel der maatschappijen, een verhoo-
ging door te drijven. Zooals het heet, was het hier
vooral de Koninklijke Shell-groep, die zich – en
terecht – daartegen heeft verzet. Omtrent de besprekingen van leiders der Amen-
kaansche olie-industrie met eenigen van hunne Euro-

894

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 October 1929

peesche collega’s is niet veel uitgelekt, mogelijk zul-

len deze besprekingen bij een nieuw bezoek, door Si.r

Henri Deterding aan de V. St. te brengen, worden

hervat.
–
en

In Europa valt een prijsstrijd in West-Duitschlan
1
d

te memoreeren, en tijdelijk gedrukte exportprijzefi

voor Roerneensche producten.

RUWIJZER.

Kon tijdens het voorlaatste kwartaal nog gesprokeii

worden van een stijgend niveau’ van de prijzen vai
gieterij-ijzer, in den ioop van de laatste maanden ws

van een prijsverhooging geen sprake meer, hoewel de
markt overigens vrij vast is gebleven op hèt in het
begin van het derde kwartaal bereikte peil. Maakte

de handel aan het begin van het derde kwartaal, toen.

de producenten uitverkocht waren, een prijs van 13/6
vooi Cleveland Nr. 3, weldra kwamen laatstgenoem-

den weer aan de markt voor leyering na September

met hun laatste noteering van
1216,
welke in den’loop

van het laatste kwartaal gehandhaafd werd.

Het oploopen van den prijs tot dit niveau was
eeuerzijds veroorzaakt door vrij omvangrijke aankoô’

pen ter dekking van de behoefte in de tweede helf.t

van het jaar en anderzijds door het geringe aanbod as gevolg van de beperkte productie. Nu echter de vraa

in het zomerseizoen geluwd en het aanbod iets ruimê
geworden is, betoonen de verbruikers zich heel wat

minder toeschietelijk. Dit heeft tengevolge, dat hoQ-

wel de sterk gestegen kooks- en ertsprijzeu deze zou-
den rechtvaardigen, een verhooging der prijzeff,

althans voorloopig, wel uitgesloten geacht mag

worden. .

KOPER.

De prijs voor electrolytisch koper is in het afg-

loopen kwartaal vrijwel stabiel gebleven en zweefd, behoudens kleine afwijkingen, om £ 84 voor spot en
£ 84.15 voor termijn. De marktfluctuaties kwame
hoofdzakelijk voor in het standaard koper. Dit vari

eerde tusschen £ 71 en £ 80. De productie van geraf-
fineerd koper in Amerika bedroeg in Juni, Juli en
Augustus, resp. 156, 153 en 148.000 Ton.
Men ziet in deze cijfers tot uiting komen de toege
paste restrictie. Hiertegenover staat, dat de uitvoer
in de betreffende maanden bedroeg 48, 40 en 45.000 ton. Opvallend is, dat de productie in Augustus circa

4800 ton tegenover Juli achteruit is gegaan, terwijl

de uitvoer ca. 4800 ton is toegenomen.
Als gevolg van de productiebeperking en een toene-
mende vraag meende de Anacondagroep van het kai-

tel een poging te kunnen wagen, dèn prijs op te
zetten. Begin September vertoonde standaard koper

een stijgende tendenz en steeg van £
15.1.6
op 30 Aug.

tot £ 80 op 4 September. Electrolytisch koper steeg

in diezelfde periode van £ 84.15 tot £ 85.5. De prijs
spiegelde als het ware weer een internen strijd in het

kartel.
In Amerika wilde de Anacondagroep, die de ertsen
beheerscht, den prijs opdrijven. Zij stuitte echter
mp
verzet bij de Guggenheimgroep, welke de smelterijen
achter zich heeft. Buitendien kwam in Europa een
sterk verzet van de zijde van Katanga.
1
1

De productiemogelijkheden in Afr:ika zijn zeer
groot en een uittreding uit het kartel door Katanga

JAN.

PESO

MAOT

APRIL

MFI

hifi

11111

AhC

SPD

zou tengevolge hebben, dat de product.ie-capacitert

door deze onderneming sterk zou worden opgevoerd. Indien men in ianmerking neemt, dat Afr:ika in 1918

slechts 34.000 Ton produceerde en in 198 dit quan-

tum reeds tot 141.000 had opgevoerd, is het te begrij-

pen dat cle Anacondagroep dit keer haar vensch niet

kon doorcirijven.

Nadat Londen eenige dagen £ 85.5 genoteerd had

voor electr. koper en Amerika 1812i tot 18.25, zijn
de prijzen weer gedaald en hebben zij weer resp.

het niveau van £ 84.15 en 18 bereikt.
Tot een uiteenvallen van het kartel is het niet ge-
komen; zij, die daarop gehoopt hadden, hebben mis-

gerekend. Nog altijd is het voor alle groepen beter

een productiebeperking bij. een prijs van $ 18 dan
vrije concurrentie met een prijsdaling van minstens

$ 5
it
$ 6. De marktpositie voor het artikel koper blijft
nog altijd gunstig.

Tot de gunstige factoren, die de markt beïnvloe-

den, behoort allereerst de overeenstemming, di.e op

de Haagsche Conferentie tot stand gekomen is om-
trent het plan Young. Verder heeft de verkiezing
van het Labourministerie tengevolge, dat de eleetri-
ficatie in Engeland eerstdaags onder handen geno-

men zal worden, waarvoor groote hoeveelheden koper
noodig zijn. Ook in Amerika is men bezig zooveel

mogelijk spoorwegen te electrificeeren.

Indien men in aanmerking neemt, dat alleen in

Amerika de electriciteits-, telefoon- en telegraafin-
clustrie in 1928 verbruikt heeft 533.000 short tons
koper bij een totale productie in Noord-Amerika van

1.123.000 short tons, kan men begrijpen, wat een
enormen invtoed de electrificatie in het algemeen op

het koperverbruik heeft.
Verder zal op de ontwikkeling van de kopermarkt
van grooten invloed zijn, hoe de besprekingen over
een verhooging van de invoerrechten op verschillen-

cle artilcelen in Amerika zullen eindigen.
De gemiddelde prijs,
van
electrolytisch koper
be.
droeg in: Juli £ 84.15, Aug. £ 84.15, Sept. £ 84.15.

De Fusie tusschen de Deutsche Bank en de
Diskonto-Geselischaft.’

De raad van beheer van de Deutsche Bank en van

de Diskonto-Gesellschaft hebben besloten aan de alge-
meene vergadering van aandeelhouders cle vereeni-
ging van beide banken voor te stellen.

De nieuwe instelling zal den naam dragen van Dcut-
sche Bank und Diskonto-Gesellschaft en een aandee-
lenkapitaal krijgen van R.M. 285 millioen en een

reserve van ongeveer R.M. 160 millioen.
Aan de raden van beheer en firmanten van de
Norddeutsche Bank in Hamburg van de A. Schaaff-

hausen’scher Bankverein A.-G. in Keulen, van de Rhei-
nische Creditbank en Süddeutsche Diskonto-Geseli-
schaft A.-G. zal voorgesteld worden om in een spoe-
dig bijeen te roepen vergadering-over de gelijktijdige

veréeniging van deze banken met de ,,Deutsche Bank
und Diskonto-Gesellschaft” te- besluiten.
Voor den ovexgang van de Norddeutsche Bank in

Hamburg en de A. Schaaffhausen’scher Bankverein te
Keulen zijn geen aandeelen noodig, omdat het ‘gehecle
aandeelenkapitaal in handen is van de Diskonto-(i’e-

sellschaf t. De voor de overneming van de Rheiniche
Creditbank en de Süddéutsche Diskonto-GesellsbhaIt

2 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

895

A.-O. vereisehte, overigens niet onbelangrijke bedra-

gen, aandeelen van de Deutsche Bank en Diskonto-Ge-
ellscliaf t worden aan groote aandeelhouders tegen

contanten ter beschikking gesteld. De 1 iandel-Maat-

schappij H. Albert de Bary & Co. in A’dam blijft on-

veranderd bestaan en zal verder worden uitgebreid.

Over de motieven, die tot deze fusie hebben geleid,

meldt het officieele communiqué, dat het doel is, liet
hoofd te bieden aan de te groote bedrijfsdrukte in het

bankbedrijf. Daarmede wordt de wg gevolgd, die

Medert eenige jaren door de groote buitenlandsche ban-

ken en binnenlandsche industrieele ondernemingen

is ingeslagen. De vereeniging van beide banken, welite
in bijna 100 plaatsen en in Berlijn met talrijke (ficht

hij elkaar gelegen deposito-kassen vertegenwoordigd

zijn, zullen een besparing aan
bedrijfskosten
mede-
brengen, en den verkoop van onroerende goederen
mogelijk maken, zoodat daarmede als rationalisatie-

maatregel de belangen van het geheele economche

leven gediend worden. Bij de door te voeren raticna-

lisatie zal, het sociale element niet uit het oog worl.n

verloren.
l)it zijn in het kort cle voornaamste karaktertrekken

van (leze fusie, waarop binnenkort uitvoeriger zal

worden teruggekomen.

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B. ” beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

OPEN MARKT.

1929
1928
1927
II

1914

28S ep
I

23128
16121
9114
24129
’26Sept.!
20124
.
Sept.
Sept.
Sept.
Sept.
1

1 Oct.
Juli

Amsterdam
Partic.disc.
53/9_7l6
518116
518
55/35_319
4116
1
1:
3116
–
18
318116
Prolong.
511
5.31
4

530
5-11t
411
4
.31
4

331
4
.4
211
4
3/
4
Londen
DageId…
431
4
.515
4_531
4

3_43
14

3
1
125
2112-4
3.4114
13142
Partic.disc.
6
1
18_3/16
57/1-6
3
/1
5
7
116.
1
12
5
11
132
1
12
4
1
18_
5
116
41I6/8

2
1
14_
1
14

Berlijn
DageId…
8
1
14I0
5
3
14-10
6.8
1
1
5ijz-IO
5-8
4-9
–
Partic.disc.
30-55 d..
.
718
7119.3/9
7
1
/s
71
18
6
5
/9-
3
/4
6
–
56-90 d..
.
7:31
9

7
1
!_
3
/
7
1
( 71/s
6/9-
3
/4
6
2
1
18.
1
12
Waren-
wechsei.
731
4
7:31
4

751
5
_31
4

71/51
7114
6114-319
–
Nea, York
DageId
1)
9_
1
1
910
1
1
4

7-10
1
1
7_1011
4

68114
3113.4114

1814.2111
Partuc.disc.
51/
4

511
4

45/9
311
4

1)
Koers van 27 Sept. en daaraan voorafgaande weken t/m Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Da ta
New
Londen
Berlijn
Par(/s
Brussel
Batavla
York*)
•)
5)

•)
S)

24 Sept. 1929
2.49%
12.08
r
8
9
59.364
9.76
34.66
99%
25

1929
2.49k
12.0871
8

59.374
9.76
34.67
99
26

1929
9.49a1
12.09,
13
59.39
9 764 34.68
99%
27

1929
2.49
3
1
19

12.09
59.394
9.764
34.674
9%
28

1929
2.49
31
12.09
9
18
59.37
9.764 34.684
99% 30

1929
2.4981
2.49111
6
12.09
T
9
W
12.03
1

59 374
59.35
9.76*

9.75
34.694 34.64
99%
Laagsted.w.
1
)
TV
99%
Hoogste d.wl)
2.493/
9

1
2.10
59.41
9.78
34.72
100
23 Sept. 1929
2.495
12.08h
59.37
9.76
34.66
99%
16

1929
2.49%
12.091j
59.40 9.764
34.67
99
Muntpariteit
2.4894
12.1094
59.26
9.75 134.59
lOO

Data
ZW1t-
serlan
Weenen
Praag
Boeka-
Milaan
Madrid
.)
1
rest’)

24 Sept. 1929
48.05% 35.10
7.384
1.48
13.04*

36.83 25

1929
48.07 35.07%
7.38*

1.48

13.04*

36.83 26

1929
48.06
35.07%
7.384
1.48
13.044 36.88
27

1929
48.07
35.07s
7.384
1.48
13.044
36.87
28

11429
48.05%
35.07%
1

7.384
1.48
–
–
30

1929
48.06
35.07%
7.384
1.474
13.044
36.88
Laagsted.w.
1
)
48.04
35.-
7.37
1.45
13.024
36.75
Hoogste d.w’)
48.08
35.17%
7.40
1.50
13.074 36.95
23 Sept. 1929
48.07 35.10
7.39
1.48
13.044 36.80
16

1929
48.07
35.12%
7.384
1.48
13.044
36.79
Muntpariteit
48.-
35.-
1)
1
48.-
13.09
1
48.524
) Noteering te Amsterdam.
*5)
Noteering te Rotterdam.
1) Particuliere opgave.
3) Wettelijk gestablilBeerd tusachen
7,554e
en 7.21
1
1,.

Data
St ock-
holm)
Kopen-
hagen)
o i
•)
S 0
Hel-

for
f’

Buenos-
Aires’)
Mon-
treal’)

24 Sept. 1929
66.774
66.374!
66.40
6.264
1045/
2.46%
25

1929
66.80 66.40
66.424
6.265
1
,0451
8
2.46%
26

1929
(16.82
66.44
66.45
6.261
10451
9

2.474
27

1929
66.80
86.424
66.424 6.264
10431
9

2.47%
28

1929
66.80
66.424
68.45
6.264
1045/
2.47%
30

1929
66.80
66.45
86.45
6.274
104’/,
2.47%
Laagsted.w.’)
66.70
66.324
66.35 6.25
1048i
2.46%
tiogste d.wl)
88.85 66.50
66.424
6.30
10434
2.47%
23 Sept. 1929
68.80
66.40 66.52k
6.264
10451
8

2.46
71
8

1929
66.824
66.424
66.45
6.274
104%
2.47%
tuntpariteit66.6766.676li.67
6.264
105%
2.48%
vs

Laatstbekende noteeringen te Amsterdani en Rotterdam op
1 October 1929 voor
telegrafische
uitbetaling op:

Gulden per
Pari
Koers

nk-
ci
p
isc
a
onto

Europa.
Londen
*)
£
12.104
12.104
64
Mark
59.26
59.374
74
Parijs

) ………..
Franc
9.747
9.775
34
Berlijn
‘) …………100

100
Belga
34.59
34.704
5
Brussel
*)

§)

………
Luxemburg
………

.100

100
Franc
48.-
0.94
Zilrich

) ………..
,,
48.-
48.084
34
100
Kronen
7.374
7.374
5
Weenen
5) ……….100
Schilling
35.-
35.04
84
Boedapest

… . ..

.
100
Pengö
43.51
43.45
8
Lei
1.4880
1.48
94
Leva
48.-
1.80
10
Boekarest

……….100
Sofia

………….100
Belgrado ……….

.100

100
Dinar
4.379
4.39
6
Stamboel

………
Turksch
£
10.93
1.20
100
Drachme
3.23
4.384
8

100
Lira
13.09
13.044
7
100
Peseta
48.-
36.93
54
Escudo
2.684
0.114
8
Kopenhagen
)
100
Kronen
66.67
66.474
54
Oslo

) …………
100

,,
66.67
66.50
6
Stockholm
S)
100

,,
66.67
66.824
54
100
IJsl.Kr.
66.67
54.75 100
Zloty
27.91
27.95
9
Kovno (Litauen)
100
Lita
24.88 24.75
7

Praag
…………..

Riga (Letland)
…
100
Lat
48.-
48.-
7
Reval (Estland).
..
100
Estl. Kr.
66.67
66.75
74
100
Finnmrk.
6.264
6.27
7

Athene

…………

Moskou

……….

Tjerwonets
12.80
12.85
8

Milaan

)

………
Madrid

)

………

(lORoebel)

Lissabon
………..

100
Gulden
.
48.42
48.40
6
Amerika.

Reickjavik
……….
Warschau

……….

New-York
)
$
2.4878
2.49.
6
Canad.
$
2.4878
2.464

Helsingfors

……..

Mex. Dollar
1.24
1.204
Buenos Aires ……
Peso (papier) 1.0568′
1.044
6

Danzig…………

La Paz (Bolivia)
.
Boliviano
0.9080
0.90
4

Rio de Janeiro…
Milreis (pap.)
0.8075
2

0.294

Montreal

………
Mexico

….. …. …
.

Peso (papier)
0.30
0.304
6-7
Bogota (Columbia)
Peso
2.42
2.42
Valparaiso
……….

Quito (Ecuador)

.
Sucre
1.21
0.494
Per.
£
12.104
10.27
Lima (Peru)

…….
Montevideo (Urug.)
Peso
2.5725
2.444
Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.474
Gulden
1.-
0.9768
Willemstad (Curaç.)
Gulden
1.-
1.014
San J056
(C.
Rica)
Colon
1.16
0.62
Quetzal
2.48%
2.494
Managua (Nicarag.)
(Jordoba
2.484
2.46
San Salvador (Salv.)
Colon
1.2440 1.224
Azië.

Paramaribo

…….

Rupee
0.91
0.904
5
Batavia

……….
Gulden
I.C.
1.-
0.994
54

Guatemala
……….

Yen
1.24
1.195 5.48
Hong Kong

… …
Dollar
1.19

Calcutta
…………

Taël

1.394
Straits Doil.
1.4125
1.40
Shanghai

………
Singapore

………
Manilla

…….. …
PhiI. Peso
1.214
1.224
Bangkok
………..
Baht
1.10
1.124
Teheran (Perzië)

.
.
.Kran
23.75

Kobe

………….

Afrska.
Kaapstad
£
12.104
12.07
6
Alexandrië ……..
Egypt.
£
12.42
12.404
Aus tralië.
Melbourne, Sidney

en Brisbane
.
£
12.104 11.984
Nieuw Zeeland
.
£
12.104 12.04
1) Goudpeso.
2)
Milreis Goud.

) Not, te A’dam.Ov. not, part. opg.
§) 1Belga5trank.

896

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 October 1929

KOERSEN TE NËW YORK. (Cable).

Data
1

Londen
1

($
per

)
1

Parijs
If’$p.
lOOfr.)Ii’$
1

Berlijn
p. 100 Mk.)I($p.

1
Amsterdam
100 gld.)

24 Sept.

1929
4,8427132

3,91%
23,81%
40,11%
25

1929
4,855182
3,919/
4

23,8171
9

40,12%
26

1929
4,85
6

3,91
7
1
8

23,84’1
40,141/
27

1929
4,85
9
1
3,92 23,836/
8

40,13%
28

1929
4,85%
3,92 23,84%
40,14%
30

1929
4,86
3,92
5
1
8

23,8334
40,14

1 Oct.

19281
4,8471
8

3,91
23,833%
40;10%
l4untpariteit
.
.’
4,8667
3,9108
23,81%
408

KOERSEN TE LONDEN.

Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden
14
Sept.
1929
21
Sept.1
1929

1
Laagste
l
Hoogstel

2328
Sept.
’29 128
SejiL
1929

Alexandrië..
Piast.
p.g

97
971,
‘9791,
97%
p.,f
375 375
3743%

375.
375
Bangkok….
Sh.p.tical
.1j10
1110(
i/10,a,
1/104
1110%
Budapest
. . .
Pen.
p £
27.79
27.79 27.77
27.84
27.79

Athene ……Dr.

Buenos Aires
d. p.
$
4721
9

47181
475/
39

477139
47111
Calcutta….
5h. p. rup.
115718

I5
115
2
.
7
1
1/5
29
1
83

1/57/
Constantin.. Piast.p.
1.012k
1.007
9.95
10.15
10.07
Hongkong ..
Sh. p.
$
1111
1
1
11
1
1,
1/11k
2/0
1/1111
Sh. p. yen
1,11y3
‘/”H
111181
8

1(117/
8

1/11U
Lissabon….
Escu. p.
£
10851
16

108k
108
10881
108%
Mexico’)….
$per
10.00
10.00
9.95 10.05
10.00′
Montevideo
.
d.perC
48/4
488/
9

48
1
18
491/
48%
Montreal
…
$
per
£
4.88
4.891j
4.88
4.9034
4.89

Kbbe

…….

Riod. Janeiro
d. per Mii.
571
9

5719
558
/4
557
1
64
5
1
8
Shanghai …
Sh. p. tael
213
28
1
82

2
1
39
1
21311je
21411
8

213
11
1
82

Singapore
. .
id. p.
$
213
47
1
21381
t

213
29
7
‘
39

21471
6

213291
39

Valparaiso
9).
$
per
£
39.39 39.41 39.39 39.42
3.39
Warschau ..
Zi. p.
£
143.231
43.231
43.20
43.31*

43.271
)
III
nei vervoig woruen
genoteerd.

2)
90 dg.

ue
Ivlex.

niet meer in penc. aocn in a

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)

Londen’)
N.York’)

Londen,

23 Sept.,1929.
.

2371,
50/4

23 Sept 1929….

841114 24

1929..

23%
5081
9

1929…

84111%,
25

1929..

2311/
51

1929….

84/11
26

1929..

239/
18

50%

1929…
.

841113Ç 27

1929..

236/
16

5081
8

1929….

84111%
28

1929..

23
51
16

50%

’28

1929….

84111%
29 Sept. 1928..

265116
5761
9

29 Sept.1928….

84111%

27 Juli

1914..

24’al
le

27 Juli

1914…
.

84111
1)
In pence p.oz.stand.
1)
Forelgn
sllver In
$c. p.oz.
line.
5)
In
ah.
p.oz.flne

STAND
VAN
‘s
RIJKS KAS.

Vorderingen.
14 Sept.
1929
1

23Sept. 1929

–
–

. –
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
/

337.415,81
t

60.636,86
Voorschot

ultimo,Aug. 1929 aan
7-
de gem.
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
de Rijksinkomstenbelasting ……..
..,,

22.033.252,78
22.033.252,78

Saldo bij de Ned. Bank

……………….

Voorschotten aan Ned.-lndië ………
,,

25.847.273,22
»
25.696.519,-
,,

10.818.265,41
,,

11.073.164,75
Id. aan

Curaçao ………………….
,,

180314,63
209.015,23i
Kasvord. weg. credietverst. ajh. buiteni.
139.156.542,51
,,
138.959.365,61-
Saldo der postrekeningen van Rijks-

..
Id.

aan

Suriname………………….

23.045.950,65

18.999.937,92
comptabelen

……………………
Vordering
op
het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds’)

……………….
327994,43
,,

170.716,64.
Vordering
op
andere Staatsbedrijven’)
….
,,

5.726.321,22
,,

5.726.327,22

Verplichtingen.

Voorschot door de Nederl. Bank ingev.
.
art. 16 van haar octrooi verstrekt.,
t
10.845.130,35
f
10.340.236,90
Voorschot door de Ned. Bank inrek.
–
–
Schatkistbiljetten in omloop
………
. ..
,,
112.560.000,-
,
50.990.000,-
,,

46.990.000,-‘

courant verstrekt
………………..

Waarvan direct bij de Ned. Bank..,,
4.000.000,-
,,

4.000.000,-
–

–

Schatkistpromessen in omloop
……..
.112.560.000,-.

11.784.295,-
,,

11.970.587,50
Daggeldleeningen……………………
Zilverbons in omloop
……………..
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.i)
Id. h. Staatsbedrijf d.
P., T. T.’)..
a.

en
–
15.576.213,22
–
14.535.687,33
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
…………
130.000,-
,
130.000,-
Id. aan diverse instellingen’)
………..
13.596.912,89
13.836.432.16
1)
In rekg..crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH-INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD. –

21 Sept. 1929 28Sept. 1929

Vorderingen:
–
Saldo

bij

‘s

Rijks

kas
…………….
–
–
Saldo bij de Javasche Bank……….
.
f
27.500.000,-
/27.910.000,-.
Verplichtingen:

…

–

,28.640.000,-
Schatkistpromtssen

…………….
700.000,-
700.000,-
!.
31.850.000,-
–

Voorschot
‘s
Rijks kas
………………

Waarvan Muntbiljetten …………..
2.294,000,-
–
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
…. …..
…

45788000-
» 45.460.000,-
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds.

….

•

6.678.000,-
,,
6.678.000,-
Muntbiljetten in

Omloop
…………….

Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank.
974.000,-
889.000,-
Voorschot van de Javasche Bank….
– –

NEDERLANDSCHE BANK.

Ooud
Andere
Beschlkb.
Dek.
Data
Circulatle
opelschb.
1
Metaal-
kin ga
Munt
1
Muntmat.
.
schulden
saldo
1
)1
perc.

30 Sept. ’29
65.596 377.442
851.686 21.424
112.466
63
23

1
29
65.601
377.442 802.779
16.539
134.528
56*
16

’29
65.605 377.442 812.293
12.898
132.175
56
9

’29
65.707
377.442 824.058
14.548
126.857
55
2

’29
65.713 377.442 844.296 20.363
116.528
531
26 Aug. ’29
65.722
377.442 800.560
.
13.006
138.604
57
1
Oct.

’28
67.491
367.506
855.104 46.353
276.108
50*
25
Juli
’14
65.703
96.410
310.437 6.198 43.521
54
Totaal
Schatkist-
B 1 ee-
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
1
e
nt,m5

op
het
reke- discon
to’s
rechtstreeks
bulten!.
nlngen
2)

30 Sept. 1929
86.748
31.000
100.454
185.577 45.089
23

1929
53.543
–
91.971
183.221
37.829
16

1929
58.396
2.000
100.134
174.482 35.699
9

1929
66.391
6.000
110.526
168.977
34.980
2

1929
70.371 16.000
136.898
168.500
34.858
26 Aug.
1929
68.481 17.000
93.704
153.753 37.415

1
Oct.

1928
77.088
22.000
114.727
197.798
59.172

25 Juli

1914
67.947
–
61.686
20.188
509
‘ neaert aen oanstaar van ie Jan.
–
2v weaer op oe basis van ‘j
metaaldekking.
1)
Sluitpost activa.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
i
latie

Andere
opelschb.
ulden
Discont.
Dl

30 Aug.

1929..
790
1.736
.566
996 472 24

1929-
801
1.535
599 993
519
17

1929..
800 1.540 627 989
463
10

1929-
801
1.638
573
‘

994
451
3

1929-
809
1.698
612
988 442

1
Sept.

1928-
,
970
1.687
672 1.063
530

5
Juli

1914…
645 1.100
560
735 396
‘ OLUIIpUSS uer avllVa.

Verkorte Balans
op 30
September 1929

Activa.
Binnenl.Wis.(flfdbk.
f

74.085.459.15
sels, Prom.,

Bijbnk.

1.354.353,92
enz.indisc.Ag.sch.
,,

11.307.942,40
f

86.747.755,47
Papier
o.
h. Buiteni. in disconto

……

Idem eigen portf.
.
f
185.577.190,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk.nognietafgel.

–
185.577.190,-
,,
Beleeningen

Hfdbk.
f

36.593.866.67
Bijbnk.
,,

15.586.102,30
rn
rek.-crt.
Ag.sch.

48.273.694 43
op
onderp.

f
100.453.663,40

Op
Effecten

……
f
‘91.974.604,82
Op
Goederen en Spec.
,,

8.479.058,58
100.453.663,40
Voorschotten a.
11.
Rijk
…………..
…
13.680.551,03
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……
f

65.595.530,-.
Muntmat., Goud
..

,,
377.441.997,71

f
443.037.527,71
Munt, Zilver, enz.
•

19.156.738,47
–
Muntmat., Zilver..
,,

–

Belegging
7/
5
kapitaal, reserves en pen.
469.194.266,18
1
)

sioenfonds

……………………
,,’

25.350.815,96
Gebouwen en Meub. der Bank
……..
,,

5.200.000,._..
Diverse rekeningen
………………
,,

45.088.619,94

Passiva
”
f

924.292.861,98
___________________
Kapitaal
……………………….
f

2
0.000.000,-
Reservefonds
……………. . …….
,,

7.106.550,55
Bijzondere

reserve

………………
,,

8.000.000,-
..Pensioenfonds

………………….
6.259.744,99
Bankbiljetten in omloop …………..
,,

851.685.510,-
Bankassignatiën in omloop
……….
‘,,

‘930.293,65
Rek.-Cour.
J
Het Rijk
f

–
saldo’s:

‘

Anderen,,

20.493.452,28
20.493.452,28

Diverse rekeningen
………………
,,

9.817.310,51

924.292.861,98

Beschikbaar metaalsaldo
………….
f

112.465.932,66
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is.
281.164.830,-
1)
Waarvan in het bultenland,f 23.890.447,18..
Voornaamste posten in duizenden guldens.

2 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

897

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Andere
IBeschlkb.
Data
Goud
Zilver
Circulatle
opeischb.
metaal-
schulden
saldo

28Sept.1929
169.900
306.000
67.300 20.580
21

1929
171.100
305.700
71.200
20.340
14

1929
171.200
312.200 64.100
20.680

31 Aug.1929 305.675 69.649 21.889
147.575
24.423
24

1929
147.678
24.226
304.391 73.316
20.819
17

1929
147.648
23.686
308.061
68.490
20.713
10

1929
147.881
23.800
309.869
59.682 23.941

29Sept.1928
171.938
15.558
319.978
54.073 37.875
1 Oct. 1927
183.653
17.709
320.812 87.830
119.941

25Juli1914
22.057
31.907
110.172
12.634
4.842′)

Wissels,

Dek-

Data

Dis-
1

bulten

Belee-
reke-

kin
es-
conto’s
1

N.-Ind.

ningen
percen-
____________

befaalb.

ningen’)
1

lage

28Sept.1929

19550

•’

46
21

1929

197.900

•”

45
14

1929

197.600

S”

31Aug.1929

Ï098

34.767

135.738

24.886

46
24

1929

11.394

42.374

133.121

21.266

46
21

1929

11.334

40.453

130.321

25.435

46
10

1929

11.496

38.863

125.668

23.839

29Sept.1928

12.399

32.961

92.080

52.812

50
1 Oct. 1927

12.806

25.552

129.742

42.236

25 Juli1914

7.259
1

6.395
1

47.934

2.228

44
‘) Sluitpost activa.

5)
Basis
21

metaaldeieklng.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten in duizenden ponden sterling.’)

Bankbilf.
1
Bankbilf.
1
Other Securit les
Data

Metaal

‘in Bankingl Disc, and Securitles
circulatie

Departm. 1 Advancesl

25 Sept. 1929

131.938

361.071

30.866

3.233

22.178
18

1929

135.581

361.856

33.726

3.299

24.182
11

1929

136.054

364.959

31.095

3.457

23.716
4

1929

137.549

366.231

30.026

4.310

27.073
28 Aug. 1929

137.834

364.045

32.318

3.753

22.266
21

1929

138.202

365.443

31.516

3.832

28.738

26 Sept. 1928

173.205

134494

41.578

22 Juli

1914

40.164

29.317

33.633

Other Deposits
Dek-
00v.

Public

‘

Other

1
Reserve1 kings-
Data

Sec.

Depos.

Bankers IAccountsl

perc.’)

25 Sept.’29

68.872

14.705

56.954

36.448

32.141 2923/
18

’29

73.782

18.589

63.344

36.098

35.065 2928
.82
189
11

’29

75.687

14.011

66.458

36.513

32.434 27%
4

’29

75.807

9.095

73 968

37.167

31.318 26
28 Aug.’29

73.277

20.518

57.990

-36.141

33.589
297
1
82

’29

71.047

26.286

55.851

36.037

32.759 27
281

182

26Sept.’28

31.682

9.694

1041

58.460 51

22 Juli ’14

11.005

13.736

42.185

29.297 52
1)
Zie voor wijzigingen in ae bankstaat ae toelichting op blz.
10130
en 1081.
2)
Verhouding tusschen Reserve en Deposlts.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.

DUITSCHE RUKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.

Daarvan

Deviezen

Andere

bij bui.-

als goud-

wissels

Belee
a a

tenl. circ.

dekking

•ningen
banken
1)

geldende

cheques

23 Sept. 1929

2.192,0

149,8

326,6

2.116,7

43,2
14

1929

2.186,4

149,8

322,8

2.239,6

55,2
7

1929

2.183,3

149,8

320,3

2.472,6

52,2
31 Aug. 1929

2.183,4

149,8

308,1

2.634,5

162,1
23

•,f”
1929

2.177,0

149,8

312,2

2.020,4

43,7
22 Sept. 1928

2.335,8

85,6

187,8

2.034,7

34,1
30 Juli

1914

1.356,9

–

750,9

50,2

Effec-

Diverse

Circu-

Rekg.-

Diverse
a a

ten

Actival,)

latle

Crt.

Passiva

23 Sept. 1929

92,8

594,7

4.202,0

519,4

360,1
14

1929

92,8

583,1

4.411,7

426,7

354,6
L7

1929

92,8

575,3

4.602,6

471,6

353,0
31 Aug. 1929

92,8

.567,6

4.897,3

433,9

332,7
23

1929

92,7

548,2

4.153,1

444,8

344,3
22 Sept. 1928

93,8

523,5

4.100,1

575,2

255,2
30 Juli

1914

330,8

200,4

1.890,9

944,-

40,0
‘, unueIasS. ‘) w.o.
lcentenoanlcscneine
i,
14,1
Sept.,
3
1
, 3
Aug.’29,
22
.
Spt. ’28, resp. 48;
37; 35;
9; 48; 35 miii.

NATIONALE BANK VAN BELGIÊ.
Voornaamste posten in millioenen Belas.

Data

E
,
0

ao’

”

Goud
1

Rekg. Crt.

1929

‘2
QJJ

cJ
‘0

0
0

26 Sept. 1023

551

748

343

2.628

61
19

1021

550

750

343

2.620

61
12

1021

553

749

343

2.644

65
5

1021

548

767

342

2.646

56
29 Aug. 1014

566

797

348

2.624

126
27Sept.’

807

505

584

377

2.220

VEREENIGDE STATEN. VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad

Wettig

Wissels
betaal- Data

Dekking

middel,

In her-

In de
–

Totaal

F. R.

Zilver

disc. v. d.

open
–

bedrag

Notes

etc.

member

markt
banks

gekocht

11Sept.’29

2.971,7

1.632,1

174,5

972,9

222,2
4

’29

2.943,4

1.607,8

172,8

1.046,0

182,9
28Aug.’29

2.962,1

1.632,4

186,9

973,6

156,5
21

’29

2.954,2

1.629,3

188,6

.986,4

132.1
14

’29

2.938,4

1.629,3 .

190,4

1.028,0

117,9
7

. ’29

2.940,0

1.557,0

183,3

1.064,1

79,2

l2Sept.’281

2.628,9

1
‘1.212,1

142,0

1.069,2

211,2

Data

In U.
s.

Notes

otaal

Gestort

Dek-

Dek-
Belegd

‘

Goud-

Âigem.

Gov.Sec.

in circu-

it°.s

Kapitaal

kings-

kings-
___________

latie

—

perc.’)

perc.
2)

USept.’29

159,0

1.864,1

2.404,0

166,7

69,6

73,7
4

’29

149,0

1.883,3

2.374,0

166,8

69,1

73,2
28Aug.’29

145,3

1.829,4

2.347,5

166,7

70,9

75,4
21

’29

148,6

1.822,9

2.337,2

166,2

71,0

7
55

’29

154,3

1.815,4

2.376,1

166,1

70,7

74,6
7

’29

157,6

1.811,0

2.377,3

165,0

70,2

74,6
12Sept.’281 221,3

1.888,3

2.388,1

145,0

64,5

68,0
) vernouaing totalen guucivoorraad tegenover opelscnbare
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaaj en wettig betaalmiddel tegenover Idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Dis-

kiïrve
Data

Aantal

conto’s

Beleg-

Totaal

Waarvan
banken
‘

gingen

/
e

depo-

time
beleen.

banks
1

sito’s

deposits

4Sept.’29

761

17.150

5.441

1.675

20.003

6.808
28Aug.’29

885

16.950

5.456

1.663

19.787

6.766
21

’29

686

16.946

5.488

1.650

19.842

6.730
14

’29

726

.16.940

5.511

1.674

19.969

6.731
7

’29

770

17.051

5.541

1.675

20.004

6.712
5Sept.’Z8

. 635

15.847

6.405

1.666

20.058

6.900
n.ierauuter voigen enKele oanxataten, welKe aan net ein<1
van ieder kwartaal worden opgenomen.

1
Te goed

Wis-

Waarv.

B 1

Renteloos
Data

Goud’) Zilver In het

sets

op hef

ee-

voorschot
buit enl.

bultenl.

a.d.Staat

20Sept.’29 39.060

7.211
126.4441
18.749

2.407

3.200
13

’29 39.031

7.221 26.576 18.612

2.448

3.200
6

’29 39.006

7.229 26.797 18.608

2.481

3.200
30Aug.’29 38.930

7.248 28.140 18.587

2.335

3.200

21Sept.’28 30.568

732 12.985 21.072 18.472

2.021

3.200

23 Juli’14

4.104

840

–

1.541

769

–

Bonsv.d.

Rekg.Courant
Data

zelfst.

Circulatte

2i/it.

Part!-
amorf. k.

–

Staat

amort.k. culleren

20Sept.’29

5.612

1.540

65.318

7.050

6.884

5.227
13

’29

5.612

1.482

65.470

7.050

6.998

5.134
6

’29

5.612

1.558

65 781

6.796

6.699

5.689
30Aug.’29

5.612

1.619

66.488

6.582

6.862

6.175

21Sept.’28

5.930

1.151

61.013

7.421

3.142

5.656

23Juli’14

–

5.912

401

943
1) Bij de stabilisatie is de goudvoorraad

gewaardeerd volgens de
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost activa.

0
,
2
1

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICIÏTEN

2 October,
.1929.

L FEDERAL RESERVE BANK TE NEW YORK.
(In millioenen Dollars.)

Coudvoorraad
Wettig
Wissels
–
__________________

Totaal
Dekking
fn herdisc.
van de
d
hi
m
e
ar
0
k
010
betaal- middel,
bedrag
FR. Notes
Zilver
dc.
member
gekocht,’
.baflks
t,

28 Aug; 1929..
881,7
304,5
71,3
230,8
72,21
21

1929..
887,2 305,6
72,1
233,1
65,7
14

1929..
848,9 305,6
75,5
284,4
63,0
7

1929..
781,5 241,1
75,1
383,9
26,9′
31

Juli 1929..
831,7
242,5
76,2
385,9
21,1
24.

1929..
817,8
2434
75,5
398,1
13,1
17

1929.
.
775,5
204,5
71,6
422,9
19,0
10

1929..
806,5
187,6
71,0
439,3
15,0
3

1929..
803,9
242,9
66,3
425,3
13,1
26 Juni 1929..
912,1
273,6
63,6
317,6
14,2
19

1929..
945,3
269,1
55,5 251,7
12,0
12

1929.
.
934,7
279,6
45,3
225,7
28,5;
5

1929..
976,7 280,2
42,0
209,9
18,2

29 Aug. 1928..
890,9
194,3
26,7
292,5
45,0
31 Aug. 1927..
1.029,9 350,5
126,9
106,2
77,8

Data
BeleT7
U. S. Go,,.
F.R.Notes
in
Totaal
Geolo,I
Algemeen Dekkings-
Sec.
circulalie
epos,to s
apilaa
perc.
1)

28 Aug. 1929..
31,7
310,3 921,7 64,2
77,4
21

1929..
37,5
310,8
916,7 63,7 78,2
14

1929..
38,6
311,4
931,2
63,6
74,3
7

1929..
41,4 310,1
928,9 63,5
69,1
31

Juli 1929..
25,5
308,0 970,9
60,1 71,0
24

1929..
25,3
306,8
964,4
60,1 70,3
17

1929.
.
33,2
315,4
957,5
60,2 66,51
10

1929..
15,6
315,6
962,2 57,8
68,7.
3

1929..
19,9
309,4
984,8
57,8
67,2
26 Juni 1929..
24,6
282,2
981,9
57,8
77,2
19

1929..
15,5
281,1 953;4
57,7

‘
81,1
12

1929..
45,3
269,7,
951,0
57,6
80,3
5

1929..
23,6
270,3 953,3
57,3 83,3

29 Aug. 1928..
35,3 343,6
891,4
48,9
74,3
31 Aug. 1927..
88,1
374,0
913,4
39,4
82,1
1)
vernouaing totalen voorraad muntmateriaal en wettig oetaal-
middel tegenover F.R. notes en deposito’s.
II. ZWEEDSCHE RIJKSBANK.
(In millioenen KronelL)
Data
Goud

Buiten!.
tegoed
en
wissels

Z.ced
sc!,e en
vreemde
Staatsf.

Di3-
conto’s
en
Beleen.
1
)

Ctrcu-
latle
Rek.
Cr1.

14Sept.’29
242,2
136,7
73,1
264,3
528,
147,3
7

59
242,2
134,9
73,1
283,5
5
2
9
2

151,4
31Aug.’29
242,3
133,6
73,1
288,8
549,0
148,9 24

’29
233,3
141,6
73,1
258,7
488,5
165,6
17

’29
233,4
138,9
73,1
272,5
503,2
162,7
10

’29
233,4
136,5
73,1
260,5 502,2
149,9
3

’29
233,5
139,5
73,1
284,0
527,1
154,4
27Juli’29
233,6
134,2
73,1
254,7 476,5
.170,0
20

’29
233,6
134,1
‘

73,1
271,8
485,5
178,8
13

’29
233,6
125,7
74,1
290,8 500,2
181,8
6

’29
233,7
118,8
81,7
331,5 515,5
198,3
29Juni’29
233,7
119,3
81,8
360,6
560,0
214,7
22

’29
233,8
116,0
81,8 327,6 508,2
210,7

15Sept.’28
229,2
68,8
73,3
295,1
492,5
140,1
17Sept.’27
220,9
152,2
71,9
236,7 487,8
119,3

25Juli’14
105,8
115,6
28,0
92,4
206,2
68,2

‘)
vanat
Z9
DCI.
“41
exci. ae voorscnotten en Kascreaieten, oie
nier
voor dekking beschikbaar
zijn.

III. BANK VAN NOORWEGEN.
(In millioenen Kronen.)

Data
Goud
Tegoed
in hel
bullenl
Effecten Dis-
conto’s
en
Beleen.

Circu-
lotto
Rek.
Cr1.

Sept.

1929..
146,8
45,8
21,4
251,6
311,1
87,7
31

Aug.

1929..
146,8
40,5
21,4
258,6
314,5
81,7
22

1929..
146,8
39,5
21,4
254,1
308,1 82,5
15

1929..
146,8
36,2
21,4
253,0
309,7 81,4
7

1929..
146,8
40,1
21,4
255,4
312,4
85,1
31

Juli

1929..
146,8 39,0
‘
21,4
262,6
315,4
88,3
22

1929..
146,8
41,1
21,4
259,7
314,5
88,4
15

1929..
146,8
45,1
.
21,4
258,9
317,2
89,3
8

1929..
146,8
46,0
11,4
270,7
317,3 92,4
29 Juni

1929..
146,8
45,8
11,4
274,6
317,7 97,2
22

1929..
146,9
43,7
11,4
266,7
307,8 96,4

7 Sept.

1929..
146,9
40,0
9,3
264,6
311,7 91,7
7

1927..
147,2
26,9 26,7
284,6
321,9
110,4

22 Juli

1914..
52,4
65,7
8,9
79,3
120,8
10,7

IV. NATIONALE BANK VAN DENEMARKEN.

(1h inillioenen Kronen.)

Data
Goud Pasmunl
Buiten!.
saldi,
munten
wissels

Binnenl.I
wissels
bel, en
ere,,’.
1

Circu-
1

latie
Rek.
Crt.

31 Aug.1929..
172,5 7,4 104,2
85,2 360,6
47,6
31

Juli

1929..
.
172,5
7,6
93,0
94,5 351,4 56,0
29 Juni1929..
172,6
7,6
86,7
86,6
365,8
56,7

31 Aug.1928..
181,8
10,9
90,0 80,2
340,9
42,3
31 Aug.1927..
182,2
13,0
63,1
119,2
343,4
19,0

30 Juni 1914
1
).
75,6
6,6
–
–
159,8
4,8
‘)
wegens andere berekening niet vergelijkbaar.

V. BANK VAN SPANJE.

(In millioenen Pesetas.)

Data
Goud
Zilver
Stads-
fond-

Dis-
conto s
C,rcu-
alle

Rekg.
Cr,.

–

sen
t)
Beken.
Parlic.
Slaat

7 Sept.

’29 2.565
713
585
2.098
4.398 914
405
31 Aug.

’29
2.565
719 585
2.086
4.327 944 410
24

29
2.565
718
585
2.040
4.307
949 363
17

’29
2.564
715
585
2.055 4.353
968 156
10

’29
2.564
716 585 1.998
4.368
981
380
3

’29
2.584
719
585 1.997
4.348 928
455
27 Juli

’29 2.563
720
585
1.904
4.289
939 448
20

’29 2.563
719
585
1.849
4.302
973)

401
13

’29
2.562
717
585 1.955
4337
973
213
6

’29
2.561
718
585
1.971
4.349
962
249
28 Juni

’29
2.561
723 585
2.017 4.258 939
369
22

’29
2.561
722
585
1.935
4235
928
342

8 Sept.

’28
2.609
700 586
1.953
4.346
944
222
10 Sept.

’27
2.598 875
587
1.732
4.185
1.001
165

24 Juli

’14
543,5
726,8
494,4
783,8
1919,0
497,9
1)
1
en neurage van
44
m,il,oen, pius voorscHot in rek.-Crt. aan ae scnatk.

VI. ZWITSERSCHE NATIONALE BANK.
(In millioenen Francs.)

Data
Goud
Zilver
Goud-
deviezen

Dis-
conto’s
en
Beleen.’)

Circu-
latie
Rek.
Cr1.
1
)

14 Sept.

1929..
506,8
32,8
217,6
190,6
870,1
74,7
7

1929..
506,8
32,8
211,8 210,2
883,9
60,4
31 Aug.

1929..
506,9 33,2 210,1
209,3
911,0
50,7
23

1929..
506,9
34,2
209,8
186,7
843,5
71,1
15

1929..
507,0
34,3
205,2
197,1
848,6
82,C
7

1929..
507,2
34,2
216,6 213,8 868,2
75,5
31 Juli

1929..
507,2 34,4 216,9 217,9
900,1
67,1 23

1929..
496,8
35,3
217,6
193,3
834,0
79,
15

1929..
496,9
34,9
225,0
185,8
848,1
88,5
6

1929..
496,0
36,6
254,2 207,6
869,0
97,C
29 Juni

1929..
496,1
36,9
265,3
214,8 897,5
100,5
22

1929..
496,1
39,2
258,8
177,2
812,4
128,1

15 Sept.

1928..
449,2 52,9 228,7 212,8
824,1
111,1
15 Sept.

1927..
443,1
.
67,0 41,6
409,7
806,4
150,1

23 Juli

1914..
180,1 18,9
– .
107,8 ,
267,9
105,1

17
Sedert ji Maart
4S,
zonder rek.-crt. sald, in net bulteniana. Deze
zijn met ingang van dien datum met den post buitenlandsche wissels tot den post gouddeviezen samengesmolten.
2)
Sedert
31
Mrt.’28 uitsluitend de dagelijks vervallende verplichtingen.

VII. OOSTENRIJKSCHE NATIONALE BANK.

(Voornaamste posten in millioenen Schillingen.)
1)

ata
ou

Vreemd
geld. devie-
zenen tegd.
,
Jh. buil.!.
2
)

Andere

ee-
vaula

Dis-
conto’s
en
Be!een.

Voor-
schol
a!d.
Slaat

–
Circu-
latie
Rek.
Cr1.

15Sept.’29
168,6
222,3
377,7 197,5
109,6
953,3
125,3
7

’29
168,6
227,4 380,8
204,6
109,6
980,5
112,8
31Aug.’29
168,6
230,7
383,1
226,2
109,6
1046,3
74,3 23

’29
168,6
222,6
371,4 200,3
109,6
916,5
158,8
15

’29
168,6
218,3
365,5
217,3
109,6
957,8
124,0
’29
168,6
214,9
363,5
224,9
109,6
976,6
107,3
31 Juli ’29
168,6
216,6 364,8
246,9
109,7
1047,2
61,4
23

’29
168,6
205,7
352,7 219,5
109,7
918,0
140,8
15

’29
168,6
200,6
347,3
241,7
109,7
956,2
114,5
7

’29
168,6
197,2 344,3
245,1
109,7
977;4
89,8
30 Juni’29
168,6
189,2
346,0 255,1
109,7
1.044,0
36,7
23.

’29
168,6
194,0
341,8
195,0
109,7
894,8
116,9

15Sept.’28
134,5
300,4
327,7
82,1
16(1,4
9150
97,9
15Sept.’27
84,31
391,2
224,4
72;8
,

173,4
864;9
‘

83,3
.l
1
ncniiiing = u.oul gouuxronen = lu.utsi papierKronen.
2)
Als dekking der circulatie en saldi in rekg. crt. geldende, volgens
art. 85 der Statuten.

2
October
1929

ECONOMISCH-STATISTLSCHE BERICHTEN

899

VIII. NATIONALE BANK VAN HONGARIJE.
GOEDERENHANDEL.
(In millioenen Pengö’8. 1 Pengö
=
12.500Kr.)
October 1929.

Gedurende de vorige week was de stemming voor t a r we
Vreemd
geld.
Binneni.

Voor-
Rekg.- Courant
deWezen
wisseL,,

ceclen
ichol
Circu. ___________
over het algemeen gedrukt met weinig kooplust en slechts

Staat
Partic. Data
Goud
tegoed
in hel
°
aan den
Slaat
laSte
met uitzondering van enkele dagen, waarop de prijzen aan

buiten!.1)
effecten
de termijnmarkten iii Noord- en Zuid-Amerika verhoogin-
gen aanwezen, brokkelden (Ie prijzen af. De verschepingen
_____________
–

15 Sept. ‘2
•
9

163

273

431

118

26
van tarwe uit Argentinië waren in cle afgeloopen week
7

’29

163

278

445

116

19
kleiner clan in de vorige en cle stoomende voorraad is Vrij
31 Aug. ’29

163

293

480

20
aanmerkelijk afgenomen. 1)it is niet alleen een gevolg van
23

1
20

163

283

413

137

43
kleinere verschepingen, doch ook van groote aankomsten
15

1
29

163

304

435

107

21
in bestemmingsha.vens, met name in Liverpool, waar zich
7

’29

163

304

458

16
zulke groote voorraden hebben gevormd, dat het nemen
31 Juli

’29

163

326

491

135

19
van bijzondere maatregelen noodzakelijk is geworden om
23

1
29

163

306

395

135

15
voor cle binnenkomende partijen opslagruimte beschikbaar
15

’29

177

318

411

132

13
te stellen.

Deze groote voorraden hadden een druk uitge-
7

1
29

177

343

435

138

14
oefend op cle termijnmarkt te Liverpool, vanwaar. op som-
1

30 Juni ’29

177

381

463

144

21
mige dagen prijsverlagingen

werden

gemeld,

terwijl

de
23

’29

177

349

388

196

14
koersen uit Amerika den vorigen avond hooger

varen ge-
15 Sept .’28

197

344

104

446

239

15
sloten.

De Argentijusche verschepingen zijn weder gecleel-
15 Sept. ’27

197

280

115

431

264

12
telijk geschied ten koste van den zichtbaren voorraad in
1)
Als dekking van biljetten en saldi in rekg.-courant geldende, vol-
cle uitvoerhavens, welke verder met 20 duizend ton is ver-
gens art. 85 der statuten.

2)
Totaal Rek-courant.
minderd. Zooals gezegd, waren op enkele dagen de prijzen

Ix. TSJECHOSLOWAAKSCHE NATIONALE BANK.
.
aan

terniijnmarkten

Zuid-

Noord-Amerika

(In millioenen Tsjechoslow. Kronen.)
‘aster.

])it

was

het gevolg

van

jilkoopen

voor

Britsch-
Ijidische rekening van Noord-Amerikaansehe tarwe en on-
gunstige weersberichtcii uit Australib en Indië. In Indië
Vorde-
Goud
Vreemd
Discon-

Data

ring
op
den

1
tegoed
Id
ge… en
in
to’s en
6dec-
Circu-
latie
Rek.
Crt.
‘ot geklaagd
.
over droogte en men is van meening, dat

Staat

1
h
ningen
importeurs in dat land spoedig verdere

inkoopen

zullen
doen, vooral van Australische tarwe van den nieuwen oogst.
15 Sept.

1929

3.944
1.205
1.757 817
6.998
672
Ook van Japansche zijde wordt weder vraag voor Austra-
7

1929

3.945
1.205
1.774
961
7.222
626
lische

tarwe

verwacht.

verhooging,

welke

tengevolge
31 Aug.

1929

3.950
1,205
1.757 953
7.500
345
vali cle Indische inkoopen van Amerikaansche tarwe en de
23

1929

3.952
1.205
1.731
694 6.701
794
oogstberichten uit A.ustralië was teweeggebracht, heeft ech-
15

1929

3.955
1.205
1.708
874
6.853
772
ter

geen

stand

gehouden.

Volgens

laatste

berichten
7

1929

3.955
1.06
1.703
840
6.986
629
heeft het in verschillende streken van Australië flink ge-
31 Juli

1929

3,961
1.207 1.696
918
7.321
425
r&gend, vooral in het Zuiden en gedeeltelijk ook in het
23

1929

3.963
1.207
1.657
742
6.629
884
Noorden.

De vooruitzichten

in deze

streken

luiden gun-
15

1929
3.966
1.207 1.699
781
6.916
757
stig. Ook uit het Oosten komen berichten over gunstigen
7

1929
3.971
1.206
1.743 923
7.312
681
i-egenval. De verkoopen van

Noord-Arnerikaansche tarve
30 Juni

1929
3.974
1.206
1.781
861
7.612
415
naar Indië zijn niet door verdere zaken gevolgd en het is
23

1929
3.976
1.206
1.740 590
6.596
865
waarschijnlijk, dat Indië een proef zal willen nemen met
15

1929
3.989
1.206
1.711
582
6.706
737
de speciale Noord-Amerikaansche tarwesoort, welke werd

15 Sept.

1928
4.178
1.158
2.000
385 7.056
1.003
gekocht. Ook uit Argentinië wareii cle berichten over de

15 Sept.

1927
4.638
1.057
2.025
88
6.878
1.252
te velde staande tarwe op de meeste dagen der week gun- stiger. Het weder is over het algemeen regenachtig geble-
X.
ZUIDAFRIKAANSE
RESERVEBANK.
ven

meeste

tarweverbouvende gebieden

(Voornaamste
posten
in
duizenden Ponden.)
meerdere of mindere mate regen gevallen. Alleen in ge-
deelten van Cordoba en de Pampa schijnt nog in onvol-
Drs-
i
Goud
en
conto’s
aan

1
Circu-
Rek.-

1
meen
doende mate regen gevallen te zijn. Niettegenstaande de
Data
Goud-
cert.
en
Reg.-

1
latie
Cr1.

IDekkïngs
verbeterde vooruitzichtqn zal men toch rekening dienen te
!!erI
1
houden

met een ]leinere tarwe-opbrengst in Argentinië,
daar de tot voor kort heerschende droogte schade heeft
30 Aug.

1929.
.
7.901
9.255 286
9533
6.794
48,2

•,,

1929..
7.774 8.160
288
8.103
7.516
49,8
teweeggebracht. Het zal eehter nog geruimen tijd duren,

1929..
7.694 8.613
288
8.377
7.232
50,4
v6ôr

met

cerlige

zekerheid

vastgesteld

kan

worden

hoe

1929.
.
7.697
8.625 288 8.909 6.505
49,8
groot deze schade is en velen meenen op niet meer dan

1922..
7.830
9.325
270 9.647 6.477 48,4
een gemiddelde opbrengst te mogen

rekenen.

De prijzen
,,
26 Juli

1929..
7.669
8.862
160
8.460
7.728
47,9
aan de Argentijnsche termijuniarkten zijn in den loop der
–
19

1929..
7.651
8.980
172
8.270
7.378
495
vorige week gedaald. Deze verlaging is eerst weder inge-

1929..
7.804
8.808
162
8.605 6.931 49,5
haald, doch later ontstond een nieuwe verlaging, waardoor

1929..
7.319
9.446
214
9.234
7.140
het slot te Buenos •Aires, vergeleken bij een week geleden,
,,
28 juni

1929..
7.747
8.735
151
9.636 6.709
48,0
voor den Octoberterniijn 35 cent per 100 1KG. lager was

1929..
8.047 8.305 225 8.241 7.673
50,1
en voor Februari 40 cent. Te Rosario bedroeg de verlaging

1929..
7.851
7.989
225 8.476 7.299
49,5
bij de vorige week vergeleken voor October 50 en

voor

1929..
7.715
8.600
225
9.032 6.892
48,7
Februari 35 cent per 100 KG. In Noord-Amerika trad ook
,,
eerst een verlaging in, welke eenige dagen later, toen de
31 Aug.

1928..
8.064 8.048
200 9.124 6.925
51,6
markt vaster liep, werd ingehaald, terwijl ze zelfs eenige
3 Sept.

1927..
1
–
8.0391
7.957 1
1.658 1
8.4921
7.965 1
50,0
dollarcents steeg boven het slot van de vorige week. Later
9
Verhouding goud,
goudcert.
en
pasmunt
tegenover
opeischbare
zijn cle prijzen weder gedaald en ging de vei-hooging meer
schulden: bankbiljetten en deposito’s.
1)
Regeering
plus
bankiers,
dan verloren.

Vergeleken bij

een week geleden

sloot de

XI. BANK VAN
LITHAUEN.
(In
millioenen
Lita’s.)
Septembertermijn te Chicago

dollarcent lager, de De-
cembetermijn
5%
dollarcent hooger per 60 lbs. Te Winnipeg
Bank-
1
.
conto s
Kapi
biljetten
Depo-
was het verloop der prijzen ongeveer hetzelfde; alleen steeg
Data
Goud
Zileer
ev,e-
zen
en
taal
in
sit0’s
de prijs op de dagen van vaste stemming minder dan te
1
Beleen.
o2io2j
Chicago. Gisteren was het slot te Winnipeg voor October
3 dollarcent en voor December 2 dollarcent lager dan de
15 Sept. 1929
34,5
4,4
45,2
85,8
12,0
86,4
76,9
31 Aug. 1929
34,5
4,4
42,5
86,6
12,0
87,3 73,2
vorige week. De aanvoeren van tarwe in de Vereenigde

1929
34,4
4,4
88,8 86,5
12,0
84,4
72,4
Staten en in Canada blijven van grooten omvang, vooral
,,
31 Juli 1929
34,4
4,4
37,1
87,0
12,0 85,1
69,7
in het laatste land. Men ondervindt daar op het oogen.

1929 34,4
4,4
37,8
87,4
12,0
82,7 73,8
blik de moeilijkheid om voor de aan de binnenlandsche
,,
30 Juni1929
34,4
‘,’•
36,3
88,3
12,0
83,7 71,4
‘markten
aangevoerde

tarwe

voldoende

mate

opslag-

1929
34,4
4,4
37,0 84,3
12,0
81,4
70,4
ruimte te verschaffen en de Canadeesche spoorwegen heb-
,,
ben

een

regeling getroffen,

waarbij

slechts

een-beperkt
15 Sept. 1928
34,2
4,4
41,5
83,7
12,0
81,3
74,3
aantal wagons ter beschikking van binnenlandsche ver-
15 Sept. 1927
32,4
4,9
35,8
61,3
12,0
84,2
45,8
zenders van ‘tarve worden gesteld. De vraag voor tarve in
Europa is verre van levendig en slechts als uitzondering

99.389
400
640
157.094
3.294
2.746
258.276
450
21.235

48.945

168.525
7.836
183
278.924
1:184
27.766

2.600

6.490

10.400

845

900

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 October 1929

Artikelen

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

–

Rotterdam

Amsterdam

22128 Sept.

Sedert

Overeenk.

22128
Sept.

Sedert

Overeenk.
1929

1 Jan. 1929

tijdvak 1928

1929

1Jan. 1929
1
tijdvak 1928

18.660
1.268.896
1.727.3.12
Tarwe

……………..
Rogge

……………..
1.467
157.787 163.963
Boekweit ……………
75
15.252
13.387
12.749
596.040
791.172
2.724 335.104 299.320
7.893
154.770
147.052

Maïs ………………..

–
108.202 142.944

Gerst

………………
Haver

………………

3.131
174.990
147.249
Lijnzaad

……………..
Lijnkoek

……………
3.721
65.665
80.369
Tarwemeel

…………..
Andere meelsoorten
695
15.206 9.813

Totaal

1929

1928

1.368.285

1.776.257

158.187

163.963

15.892

. 13.387

753.134

959.697

338.398

307.156

157.516

147.435

366 478

421.868

175.440

148.433

86.900

108.135

15.206

9.813

komen groote zaken tot stand. 1)e groote voorraden t
Liverpooi hebben er toe medegewerkt de vraag te ‘er
–
minderen, terwijl ook de verhooging van het disconto in
Engeland mede de oorzaak is van cle geringere vraag ed
cle gedrukte stemming in Engeland en op het astelancl
Daarbij komt, dat in cle meeste Europeesche landen oogsten Van goeden omvang en van zèergoede kwaliteit zijn binnen-
gehaald en dat die
it
Italië en Frankrijk zelfs buitenge.
woon groot zijn. Terwijl Argentijnsche afladers doorloo-
pend Vrij dringend aan de markt zijn met Argentijnsehe
tarwe, is dit met Noord-Aiiierikaansehe tarwe niet het
geval. Hoewel op het oogeublik de aanvoeren van tarwe in
Noord-Amerika zeer groot zijn en zelfs moeilijkheden wor
;

den, ondervonden met het beschikbaar stellen van berg
;

ruimte, zijn de dpbrengsten in cle Vereenigde Staten en iii
Canada dit jaar klein, waardoor de meeste houders mee
nen, dat Europa later in het seizoen in de markt zal moe
ten komen en betere prijzen zal betalen dan op het oogen
blik zijn te maken. In de Vercenigde Staten worden hou.-
ders van tarwe door cle in het laatste voorjaar genomen
regeeringsmaatregelen in de gelegenheid gesteld tegen ma-
tige rente hun voorraden te beleenen, zoodat ze niet tot
volgens hun inzicht lage prijzcyi behoeven te verkoopen op
een oogenblik, dat cle Europeesche vraag gering is. In cle
meeste Europeesche landen is er een einde gekomen aaii de Iai.ige periode van droogte. Alleen in Engeland wordt
nog steeds w’arm en droog weer gemeld, behalve iii het,.
Noorden en het Westen, waar enkele regenbuitjes zijn ge
;

vallen. In Frankrijk heef t het flink geregénd, van welken
regen men gunstige gevolgen verwacht voor voederbieten.
Van minder gunstigen invloed is dezen regen echter ge-
weest voor nog op het veld staand graan. Het groote voor.,
deel van den regen in Frankrijk is geweest, dat daardoor da
boeren in staat zijn gesteld snel voort te gaan met het uit-
s

zaaien van wintergraan. Ook in Duitschland kwam cle regen
voor dat doel welkom, daar deze werkzaamheden, ten ge.
volge van cle droogte, bemoeilijkt werden. De regen is
echter te laat gekinen on nog van gunstigen invloed te
zijn
01)
late gewassen. In de Vereenigcle Staten is in ver.
schillende gedeelten van het winterta.rwegebied gebrek aair
regen ook oorzaak geweest van de vertraging van den
uitzaai: In andere streken evenwel vinden deze werkzaam
heden goeclen voortgang. De vroeg gezaaide wintertarwe,
staat er goed voor en de stand daarvan geeft op het oogen
blik reden tot tevredenheid.

De vraag voor r o g ge blijft zeer beperkt. Omzetten in
Duitsche rogge zijn gering. De voorraden van Duitsche
rogge nemen snel toe en in vele gevallen gaan de boeren er.

toe over i
–
ogge te gebruiken voor het voeren van hun vee.
Verschepingen van rogge uit de Vereenigde Staten hebben
in de vorige week niet plaats gevonden. De prijzen voor
Amerikaansche rogge zijn te hoog om het doen van uitvoer
–
zaken mogelijk te maken. Er deden zelfs geruchten de
ronde, dat onderhandelingen plaats vonden over den uitvoer
van J)uitsche rogge naar Amerika, daar cle prijzen van
Duitsche logge bij gebrek aan vraag zeer gedrukt zijn. Ook
andere roggesoorten, zooals Uongaarsche en Donau hebben
onder deii druk van i)uitsche rogge te lijden en slechts
zeer sporadisch komen daarin zakeii to stand.

Versehepingen van Argentijusehe m a ï s varen in de
vorige week kleiner dan in cle voor afgaande. Die uit Ztucl-
Afrika waren grooter, doch de totale wereldverscheping
was in de vorige week aanmerkelijk kleiner dan in de daar.
min voorafgaande. De stoomencie voorraad is ook vrij aan-
zienlijk ve
–
minderd. IDe stemming voor mais is in het be-
gin der afgeloopen week vaster geworden en de prijzen
aaii de termijamarkten in Argentinië ondergingen op cle
eerste dagen geregeld kleine verhoogingen. Daarna is weder
een verlaging ingetreden en ging de verhooging meer dan
verloren. Te Buenos Aires sloot de Octobertermijn 10 cent
lager, de 1)ecembertermijn was onveranderd. Te ilosa.rio
was het slot voor October 5 cent lager en voor December
ook onveranderd. De in Argentinië gevallen regen was van
goeden invloed op cle conditie van het land voor de nieu-
we uitzaai van maïs. Deze werkzaamheden werden ver-
traagdl, tengevolge van cle droogte en in vele streken was
men daarmede zelfs opgehouden. Sedert zijn zij krachtig
hervat kunnen worden. De omzetten in Plata-maïs waren
in de afgeloopen week niet groot en koopers waren over het algemeen terughoudend. Wat latere aflading betreft, ondervindt Plata-mafs sterk de concurrentie van i)onau-
mais,’ welke ter verlading in de laatste maanden van dit
jaar en in, de eerste maanden van het volgende voorjaar in ruime mate werd aangeboden en waarin vooral op de
eerste dagender afgeloopen week tot dalende prijzen groo-
te zaken werden afgesloten. Plotseling is liet aanbod van
Donau-mars verminderd, omdat het aan den Donau rdgende
en waarschijnlijk ook, omdat verkoopers, nadat ze groote
contracten hadden afgesloten, even wilden pauseeren. Ten.
gevolge van het verminderde aanbod stegen de prijzen ge-durende enkele dagen vrij aanmerkelijk, en was het hoofd.
zakelijk de tweede hand, welke verkocht tegen enkele dagen
tevoren tot lagere prijzen gedane iiikoopen. In de laatste
dagen der afgeloopen week kwimen afladers van Donau-
mais weder aan de markt en daalden de prijzen tot onge-
veer hetzelfde niveau als waarop ze vÔdr de verhooging

N.V.

INDÜSTRIEELE IJISCoNTo MAATSCHAPPIJ

AMSTERDAM

LONDEN

I3E1ZLI.1N

PARIJS KOPENHAGEN

MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL / 25000000.-

. VOLGESTORT GEPLAATST EN RESERVES
f
1400.000.-

.Fjnancjerjfig van den afzet van industrieele producten.

2 October 1929

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

stonden. De regen in de Balkanlanden is niet van langen
duur geweest en daarna is het weder fraai weer geworden.
])e vooruitzichten van den maïsoogst blijven in den Balkan
gunstig en men rekent op groote opbrengsten van goede
kwaliteit, welke spoodige verscheping na het binnenhalen
van den ‘oogst mogelijk zal maken.
J)e aanvoeren van ge r s t in Roemenië blijven van groo-
tea omvang en belangrijke voorraden worden in de uit-
voerhavens gevormd. De verschepingeb waren in de .afge-
loopen w’eek vrij aanzienlijk kleiner dan in de vorige en
men meent; dat dit toe te schrijven is aan het feit, dat
de per Septemberaflading verkochte contracten zijn gele-
verci en het nog te vroeg is om de per October verkochte gerst te verladen Een spocclige verhooging der uitvoeren wordt daarom verwacht. Het grootste gedeelte van de uit
Roemenië ii itgevoerde gerst heeft Duitschlanci tot bestem-
luing, waar men vooral gerst als veevoeder gebruikt en
aan Roeineensche gerst de voorkeur geeft. In verbcnd met
de groote verschepiugen was de vraag voor gerst in Duitsch land gedurende eenigen tijd zeer klein en ondervonden hou-
ders van stoomende partijen groote moeilijkheid deze van
de hand te doen. Sedert is de vraag verbeterd en werden
omstreeks het midden der vorige week veel betere prijzen betaald. Sedert is de stemming echter minder vast gewor-
den en trad weder eenige verlaging in. Het zeer lage
niveau van het begin der vorige week werd echter niet
weder bereikt. in Amerikaaiische gersteoorten zijn de om-zetten gering. De prijzen aan de termijnmarkt te Winnipeg
zijn van dien aard, dat afladers niet met de Roemeensche
gerstsoorten kunnen concurreeren. De omzetten in Amen-
kaansche gerst bepalen zich dan ook in hoofdzaak tot ver-
koopen in de tweede hand, welke geregeld aanbiedt tot eenige guldens per last onder de prijzen, welke door de
eerste ha n cl worden gevraagd.
Gedurende cle dagen dat de stemming voor granen over
liet algemeen •vaster was, hebben Duitsche verkoopers van
have r hun prijzen verhoogd. Koopers vonden echter geen
aanleiding deze te betalen en gedurende die dagen bleven
de omzetten dan ook beperkt. Later zijn de prijzen weder
eenigszins gedaald en vonden ook nieuwe zaken van be-perkten omvang plaats. De prijzen iii Amerika zijn voor
haver zoo hoog, dat niet alleen uitvoer naar Europa on-
niogelijk is, doch abn heeft ‘zelfs haver gehandeld van
Noord-l)uitschlaud naar Canada. Dit is wel geheel in strijd
niet den regel, dat Canada onder dë groote uitvoerlanden
van haver gerekend wordt, doch in dit jaar is de haver-
opbrengst van den nieuwen oogst in Canada klein en blijk-
baar ‘laat liet rekening om haver uit Noord-Duitschiand
in Canada te iniporteeren. Van invloed
01)
den prijs van
Noord-,Dnjtsche haver is deze verkoop niet blijvend geweest.

SUIKER.
De todn op de verschillejicle suikermarkten bleef ook de
afgeloopen week prijshoudencl en de noteeringen konden
over het algemeen aantrekken.
In A in e r i k a hecht men o.a. ook waarde aan de nog
steeds aanhoudende droogte in Europa, waarvan vooral de
bietoogsten in Duitschland en Frankrijk te lijden zouden’
hebben.

De omzet in ruwsuiker was zeer beperkt, aangezien RaI-
1 inacleurs (ook in Europa) voor het oogenblik weder over
voldoende voorraden beschikken. De verkoopcentrale in
Cuba ‘weigerde echter biedingen tot 2% l.c. c. & Ir. New-
York op basis van Cubasuiker. Op cle termijnmarkt te New-York trokken de piijzen aan
en waren de slotnoteeridgen: Oct. 2.31; Dec. 2.37; Mrt.
2.35; Mei 2.38 en Juli 2.44, terwijl de laatste noteering
voor Spot Centr. 4.08 was.
i)e ontvangsten in de Atlantische havens der V. S. be-
droegen dciie week 30.000 tons, de versmeltingen 50.000 tods
tegen 61.000 tons in 1928 en de voorraden 623.000 tons
tegen 354.500 tons. ‘
i)e laatste C u b a-statistiek is als volgt:

1929

1928

1927
Ton

Ton

Ton
Cubaansehe prod . ………. 5.156.316 4.037.833 4.508.521
Consumptie …………….118.315

83.550

105.521
Weekontv. afscheephavens. 26.001 40.60.1 42.536
Totaal sedert 1 Jan ………4.591.626 3.459.366 3.903.055
Weekexport …………….103.583 74.282 60.117
Totale export sedert 1 Jan. .. 4.010.785 2778.158 3.195.093
Voorraad afscheephavens…..550.006 682.254 721.228
Voorraad binnenland ……476.610 494.917 499.945

.fit E n ge 1 a ii cl ging in effectieve ruwsuiker eveneens weinig om. Raffinadeurs verlaagden in het begin der week hun iie prijzen met 3 cl. om daarna twee keer den piijs met

d. te verhoogen, zoodat tenslotte huic product 3 d. duur-
. der was.

– De termijnmarkt was levendig en prijzen liepen tusschen
‘? en 3% d. op. De slotnoteeringea op de ruwsuikermarkt
:
iiaren:

,. Dec. 5h. 91-; W.frt. 5h. 9/3; Mei 5h. 9/9;.Aug. Sh 1010%.
; Op J a v a kw’am nog eene kleine afdoening door de
.V.I.S.P. tot stand van lloofdsuiker uit oogst 1929 tot
f
12.
])e prijzen op de niiarkt voor tweedehands suiker liepen
etvat terug en de laatste noteeringen waren: Sup. ready,
Sept. en Oct.
f
12.87%; Nov.
f
13 en Hoofdsuiker
f
12.
Het rendement van 150 fabrieken bedroeg per 15 Sep-
ember ruim 1% pCt. minder dan verleden jaar.

g
EL
i e r te 1 a n d e opende de markt in vaste stemming en konden prijzen verder iiantrekken in de verwachting
‘an ongunstige Europeesche bietoogst-berichteii door F. 0.
Licht. Winstneiningen deden de notèeriugen toen ongeveer

f
% inzakken, waarna echter weder een herstel intrad. De
markt sloot vast oj de volgende noteeningen: :Dec.
f
13?/8
—f
14; Mrt.
f
14%—f 14%.; Mei
f
14%—f 14%. De om-
zet bedroeg deze week 6100 tons.

S
KATOEN.
Marktberjcht van de Heeren Sir Jacob Bebreng & Sons.

Manchester, d.d. 25 September 1929.
‘ De noteeringeu voor Amerikaansche katoen hebben wei-
iiig gefluctueerd en bonen zoo goed als geen verandering.
Maandag werd een nieuw ginnersrapport gepubliceerd. Dit
moest later op den dag verbeterd worden, tengevolge van
een fout van 300.000 balén in het totaal aantal balen Geor-
gia-katoen. Zoocloende kwam het totaal 01) 3.353.000, tegen
2.501.000 op 23 September 1928 en 3.505.000 op 23 Sep-
tember 1927. In Liverpool bleef alles hetzelf cle, en hoewel
New-York door bovengenoemde vergissing gisteren duur.
nier opende, was er bij sluiting weinig verandering. De aaii-
komende pirtijen en de voorraden in de havenplaatsen zijn
grooter dan een jaar geleden,, hoewel (Ie uitvoeren iets ge-
ringer blijken. Egyptische katoen heeft terrein verloren,
hoofdzakelijk tengevolge van betere oogstcoiidities. In
‘Liverpool is de vraag behoorlijk goed geweest. Verkoopen
van loco-katoen bedioegen de vorige week 45.000 balen.
1
De markt voor Amerikaansche gareis blijft ristig. De
raagprijzen van de spinners loopeu nogal uiteen en het
wordt moeilijker, om de productie van de hand te ‘doen. In
de grove soorten gaat slechts weinig om; doch in de grovere
medio-nummers kwamen enkele betrekkelijk groote orders
tot stand. Voor dhooty nummers bestaat eveneens veel
vraag, doch de geboden prijzen zijn te laag om tot afslui ting te komen. Voor Egyptische soorten bestaat ook maar
een matige belangstelling en wat er nog in ‘om gaat, beperkt
zich tot aanvulling van afloopende orders. In twist, weft
of tweedraads gaat verder slechts heel weinig om. –
])e doekmarkt toont weinig verandering. Prijzen blijven
tast. Enkele ‘overzeesche markten toonen meer belangstel-
ling. Voor wat Eng-Indië betreft, zendt Calcutta de hoogste
biedingen, maar van l3oaibay komen meer aanvragen bin-
hen. Enkele veverijen deelden mede, dat zij meer verkoch-
ten, terwijl andere zoo goed als niets deden. Naar lichte
Stapels, hetzij dhooties, of goederen-voor de bleeke’nijen of
drukkerijen, schijnt het meeste vraag te zijn, hoewel de
vraag zich thans ook uitstrekt tot enkele soorten fancies.

Liverpoolnoteeningen . Oost. koersen l7Spt. 24Spt.
&
18Spt. 25Spt. T.T.opBr.-Indië 115

l/5I
F.G.F. Sakellaridis 17,45 16,65 T.T.opffongkong 1/11

1/11
G.F. No. 1 Oomra
6,55 6,45 T.T. op Shanghai 2/31

213

‘

–
KOFFIE.

De stemming bleef in de afgeloopen wëek onveranderd
kalm. De kost- en vracht-aanbiedingen van Santos liepen
bij sommige afladers .iets op en bleven bij
,
andere onveran-
derd, doch in die van Rio kwam in het geheel geen ver-

indering. De cif-prijzen van Robusta daalden in Indië voor
de ordinaire ongewasschen soorten % t 34j ct., doch bleven
ongewijzigd voor de betere en ook voor de gewasschen Ho-
busta f.a.q.
Aan de loco-markt werden cle officieele noteeringen niet
1 ct. verlaagd, waardoor Robusta kwam op 51 ct. per 34KG. en Supenior Santos
01)
59 et. De afzet bleef zooals hij reeds
zoo langen tijd was, dat wil zeggen: beperkt tot het hoo
g
.
noodige.
Aan de termijiimarkt zakte de noteering voor Septein-
ben 1930 % ct. en voor cle andere maanden 34′

% ct. in.
Het i)epartement van Handel der Vereenigde Staten
van Amerika heeft in den loop van September de volgende
oogstberichten gepubl iceerd. Le
Columbia
zal de loopende
opgst»grooter zijn clande vorige, welke 2.795000 balen heeft

902

ECONOMISC}LSTATISTISCHE BERICHTEN

. 2 October 1929

bedragn (voor dcii loopenden wordt van partiéuliere zijde
een cijfer genoemd, overeenkomende met 3.250.000 balen

il 60 KG.). In
Guatemala
ijn de vooruitzichtenvoor den
volgenden oogst gunstig, al is ook in enkele districten dé
regenval te gering geweest, en men raamt de opbrengst
gelijk aan die van 1.928/’29 en wellicht zelfs nog. iets groo-
ter (1928/ 29 zal waarschijnlijk circa 675.000 balen opbren-
gen). In
Salvador
wordt geklaagd over slechte vraag, ten-
gevolge waarvan de afdoening van het restant uit den
ouden oogst, dat in Augustus op 45.000 balen werd ge-
schat, bemoeilijkt wordt. De vooruitzichten voor den vol:
genden oogst zijn zeer goed. In
Nicaragua
zijn de vooruit-
zichten voor den volgenden oogst gunstig. Er wordt ver-
wacht, dat ongeveer 26.000 balen voor uitvoer beschik-
baar zullen komen. In
Ecuador
w’ordt de oogst van dit
jaar kleiner. verwaçht dan de vorige, die 190.000 balen
heeft opgebracht. In
Venezuela
wijzen cle vooruitzichten

voor den volgenden oogst tot nu toe op een opbrengst, on-
geveer 30 pOt. kleiner clan die van dcii loopenden. In
Mexico
bedroeg de oogst van 1928 – 567.673 balen, waar-
van 513.000 balen werden uitgevoerd. De met koffie bé
plante oppervlakte vermeerderde het vorige jaar met bijna
10 pCt.
Haïti
belooft ook een zeer goeden oogst en nieuwe
aanvoeren claarvaii zijn in den loop van October te ver-
wachten.
Volgens bericht uit New-York treedt bok Trinidad, zij
het voorloopig slechts in zeer bescheiden mate, in de rij der koffie-produceerende landen. De uitvoer bedroeg in
Januari tot Maart van dit jaar ruim 478.000 lbs. tegen
600 lbs. in 1928. Al is de uitgevoerde hoeveelheid voor de
wereldmarkt natuurlijk ook nog zonder eenige beteekenis,
toch kan het optreden van dezen nieuwen producent. ge-
rekend worden te behooren tot de bewijzen van de groote
uitbreiding van cle koffie-cultuur, vaarop, dank zij de hooge
prijzen als gevolg van de politiek van het Bi-aziliaansche
Koffie-Instituut, overal, waar het mogelijk is, wordt aan-
gestuurd.
Volgens telegrafisch kericht uit Brazilië bedroeg de voor-
raad, in de binnenlaudsche pakhuizen van den Staat Rio
cle Janeiro teruggehouden, op 31 Augustus 654.000 balen
tegen 317.000 balen op 31 Juli.
Een gisteren ontvangen telegram meldde, dat de limiet
van cle dagelijksche aanvoeren uit het binnenland in de
haven vail Rio voor de eerste helft van Oetber bepaald is
op 11.154 balen tegen 9.838 balen in de tweede helft van
Septeiber.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op prompte verscheping zijn thans ongeveer .94/ lc 981- per
cwt. en van dito Prime ongeveer 100/- it 103/-, terwijl zij
van Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte ver-

scheping,bedragen 6613
it
69/6.
Van Bobusta op aflacling van Nederlandsch-Indië zijn
de prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Robusta, October-verscheping, 33% ct.; Bed-
koelen Robusta, October-verscheping, 34% et:; IvEanclheling
Robusta, October-verscheping, 38 ct.;
W.I.B.
faq. Robus-

ta, October-verscheping, 48 ct., alles per 34 KG., cif, uit-
geleverd gewicht, netto contant.
De sotnoteeringeu te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

Dec.
1
Maart1

Mei
1
Sept.

30 Sept. …… .$ 13,60

$13,09

$ 12,75

$ 12,25

,….,, 13,83

,, 13,26

,, 12,92

-,-

‘ …….,, 13,7313,17

,, 12,87
,,

………..13,72

13,15

,, 12,88

-,-

Rotterdam,
1 October 1929.

THEE.
I)e theemarkt gaf in cle afgeloopen week van een tragere
stemming blijk. Ook voor de goedkoopere soorten, die in
de beide voorafgaande weken nogal gevraagd werden, ver-
inoedelijk tengevolge van het feit, dat men in Engeland is
begonnen met verpakte thee voor 1 sh. aan het publiek aap
te bieden.
Waarschijnlijk werd ook op de diseortto-verhooging te Londen tot 634, pCt. reeds .geanticipeerd en werden ook
hierdoor de theeprijzen gedrukt.
De vraag naar Java- en Sumatra-thee was bevredigend,
doch de prijzen liepen ca. 34 tot
34
d. lager.
Theeën van andere herkomst verloren dikwijls nog meer,
.w. tot 1 en 1% cl.
Wat voorverkoopen betreft gitig er eveneens weinig om,
omdat verkoopers niet tot afgeven bereid bleken op het
lage niveau, waarop koopers bereid wareil af te sluiten.
In Calcutta werden bij bevredigenden kooplust 35.000 kis-

ten verkocht tot vaste en zelfs iets hdogere prijzen, w’elke
voor een deel aan verbetering van kwaliteit dienen te wor-
den toegeschreven.
Amsterdam, 30 September 1929.

VRACHTENMARKT.

Graan van

in de afgeloopen week is geen
verbetering gezien. Waar nog eenige definitieve zaken kun-
ilen worden gedaan, zijn de vrachten op een zoodanig laag
peil, dat geeherlei belangstelling door reeclers getoond
vordt ; er is ook geen enkel teeken, dat op opleving wijst.
Van
Montreal is
de eenige afsluitiiig van deze week naar
Europa gedaan, nl. 1110 October naar de Midclellandsehe
Zee tegen$0.14 naar één, en $01436. naar twee havens;
wellicht kan deze afsluiting herhaald voideii tegen $ 0.00
34
meel. Naar TIK. wordt 119 per qrt. genoteerd.
Montreal/

c’alcuta is
gedaan voor begin October tegen 2216, dit kan
herhaald worden.
Van de Northern Range is
geenerlei vraag, terwijl van

de
Gulf
gerapporteerd wordt, dat voor een gedeeltelijke
lading van 22.000 qrts. ruimte geboekt werd, per begin
October naar Londen tegen 219 per qrt. zwaar graan. Van
de Golf naar Griekenland wordt voor handige booten per
October 41- tot 413 genoteerd.
Van (Ie North Pacific is
nog steeds geen vraag naar
trainp-booten en het is op het oogenblik zelfs onmogelijk
om ook maar een nominaal vrachtcijfer op te geven, alhoe-
wel er niet aan getwijfeld behoeft te worden, dat reeders
2716 van
Vancouver
naar
TJ.K./Continent
zouden willen
accepteeren, misschien nog zelfs lager. Lijnruïmte per Octo-ber werd geboekt tegen 201- naar de gebruikelijke havens.
Suiker van West-Indië.
Bevrachters hebben hunne pogin-
gen om te verkoopen voortgezet, doch boeken geen succes
tengevolge van de prijzen. Van
San Domirtgo
wordt ge-
informeerd naar handige prompte tonnage naar
U.K./Con-

tinent
tegen 181-. Mocht dit vaste vormen aannemen, dan
kan gemakkelijk een- passende boot verkregen w’orden. 01)
een informatie naar een Octoberboot voor 7500 ton van
Cuba
naar
Marseille
werd onmiddellijk een passende boot
vast aangeboden tegen 1816, zonder dat evenwel een
S
tegen-
offerte gemaakt werd. De iienige definitiive zaak, die ge-
daan werd, betreft een prompte boot van 7500/7700 ton van
San Domingo
naar
Montreal
tegen $ 0.17 per 100 lbs., dit
kan herhaald worden, met een in verhouding iets hoogere
vracht voor booten van handige grootte.
La Plata.
i)e geringe verbeteriug in ons vorig rapport
vermeld, had slechts een kort bestaan. 1)e afgeloopen week
begon zeer kalm en de vrachten begonnen onmiddellijk te
vallen. Werd in het begin nog 1719 betaald voor begin Octo-
ber booten van de Bovenrivier naar
tJ.K.f Continent,
aan
het einde dér week werd reeds tonnage in dezelfde positie
aangeboden tegen 161-, tegen welk cijfer dan ook een
prdmpte boot gedaan vercl.
Salpeter van de Westkust.
Bevrachters blijven over het
algemeen uit dle markt, alleen belangstelling in handige
hooten per eind Oetoberfbegin November tegen ongeveer 241-
naar
Bordeaucc/Hamburg.
Bij den tegenwoordigen staat van
de La Plata.markt kunnen booten van ongeveer 7000 ton
ongetwijfeld verkregen worden tegen 2216 tot 231-.
Donau en Zwarte Zee.
Een groot aantal afsluitingen van
den Donau valt wederom te rapporteeren, doch opmerke-
lijke wijzigingen in de vrachtcijfers vonden niet plaats.
Voor handige booten per October en Oct.fNovember werd
1816 betaald naar
Antwerpen
of
Rotterdam
en 191- naar

Antwerpen/Hamburg
range en voor groote booten 3 d. min-
der. In sommige gevallen vercl cle optie U.K. gegeven tegen
1/3 boven dle vracht naar
Antwerpen/Rotterdam.
Zwarte Zee.
Octoberbooten kunnen gedaan worden voor
graan naar het
Continent
tegen 161-. Van
Poti
werd een
ertslading gesloten naar het
Continent
tegen 141-.
Middelland.sche Zee.
Slechts weinig ertsladingen werden afgesloten, omdat reeders nu de voorkeur geven aan graan van den i)onau.
Kolen van UK.
i)eze markt had een zeer onregelmatig
verloop in de afgeloopen week. Tengevolge van de aanhou-
dende goede vraag van den Donau, zijn de vraehten naar
cle verschillende Middella.ndsche Zeehavens iets gema.kke-
lijker geworden, daarentegen zijn de vrachten naar Zuid-
Anierikaansche havens bepaald vaster, hetgeen natuurlijk
aan de slechte La Platamarkt geweten moet worden.
Gezaagd hout van de Oostzee.
De vrachten zijn iets ge-
makkelijker geworden. Van Nordlnia.ling naar Amsterda.m werd een lading van circa 1300 stds. afgesloten, November
laden, tegeii
f
28, terwijl Zaandamsehe bevrachters, nu de
staking in Zaandam tot het verledlen behoort, er in slaag-
den een paar groote booten van Zuid-Finland te sluiten

tegen
f
26.50.

Jrg. 14, editie 718

Auteur