1
10 AUGUSTUS 1927
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN
Economischr
,
Statistische
Benchten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOÖR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
12E
JAARCANG
WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1927
No. 606
INHOUD.
BIz.
PLAATSING VAN BUITENLANDSCHE LEENINOEN IN NE-
DERLAND
door
Prof. Mr. Dr. 0. M. Verrijn Smart… 700
De termijnhandel in wissels in de gouden standaard
1 dodr
A. A. van Sandick ……………………703
BUITENLANDSOHE MEDEWERKING: De maatschappelijke toestand van Oostenrijk na de
onlusten door
Dr. Richarcl Rerschagl ……….705
AANTEEKENINGEN:
Indexeijfers van groothandelsprtjzen …………..
7
03
De bevolkingsrubbercultuur in Nederlandsch-Indië.
708
OVERZICHT VAN
TJJDSOHRIFTEN – – – …………..710
1AANI)0IJFERS:
Emissies in Juli
1927
………………………
710
STATISTIENEN
EN OrElczIowrEN
……………..
711-713
Geld koersen.
Ba ii kstate
1.
Goederen handel.
Wisselkoersen.
Effecte nbeurzen.
1
Ve rkee rswezen.
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Mr. Q. J. Ter pstra.
ECONOMISC!I-STATISTISCTÏE BERIChTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Hassett; Jhr. Mr. L. 11. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco;
Mr. Dr. L. F. 11. Regoet; Dr. E. van Welderen Baron
flengers; Prof. Mr. 11. R. Ribbius; Jan Schilthuis; Mr.
Q. J. Terpstra, Prof. Mr. F. de Vries:
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. 0. M. Verrjn Suart.
Redacteur-Secretaris: S. Posthuma. Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rot lerdam.
Telefoon Nr. 3000. Post rekening 8408.
..4bonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f20,-:–. Buitenland en Koloniën f23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonnd’s, leden en donateurs ko8teloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangeteekende stukken: Bijkantoor Ruige plaatweg.
A(ltertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdasn, ‘s- Gravenhage. Postchè qua- en giro-
rekening No. 6729.
9 AUGUSTUS 1927.
Aan de geidhehoefte voor cle maandswisseling was
deze keer zeer spoedig voldaan en reeds op den eersten
begonnen de verschillende rentekoersen terug te loo-
pen. Particulier disconto daalde van 3% tot 3
3
/8
pOt.;
terwijl cle calirente van 3% pOt.. tot 2% pOt. terug-
liep. Ook ‘dc p:rolongatierente was lager, 3i4-3%’-3
pOt., terwiji aan het einde der weék de zaken aoo in-
krompen, dat in het geheel geen noteering tot stand
kon komen.
* *
*
1)e pest binnenlandsohe wijseis op den weekstaat
van de Nederiaridsche Bank blijkt, na de stijging bij
cle maandwisseiing, met bijna
f
14% millioen terug-
gogaal1 te zijn, vrijwel tot liet voor dQ stijging inge-
10meI)
II
veau. De post heleeningen vertoont
OCI1
kleine afname ‘van ruim
f
2% millioen.
Een geringe afname, vai:j ruim
f
0,3 miii i oen, wijst
eveneens de post, papier
’01)
het buitenland aan. De
vermindering in den metaalvoo’rraad’ van ruim
f 0,4
millioen, komt voor het grootste gedeelte voo,r reka-
n ing van, den post ‘zilve,rmu n t. De post cli verse reken in-
gen onder het actief, nani af met bijna
f
1 millioen.
In cle rekening van het Rij(k bij cle Bank vond alleen
een toename van het saldo
in
rekening-courant ‘plaats,
van ruim
f 4
mil],i,oen. De va11
anderen namen toe met. ruim
f
2 millioen.
De bankbiljetten in omloop namen met bijna
f
2.5
millioen af, van ruim
f
829 millioen op de vorige
weekhalans, tot ruim
f
804,3 millioen thars. Het be-
schikbaar metaaisaido steeg van ruim
f
241,6 millioeii
met bijna
f
3,5 mflhioen
01)
ruim
f
245 millioen.
Het dckk in gsperceutage bedraagt nagenoeg 50.
* *
*
De w’i’sselmar.kt was weder zeer stil. New York liep
nog iets verder terug in ‘verband met een verdere ver-
ruiming van de New Yorlsche geidmarkt; terwijl de
–
zeer vaste stemming op de Londensche geidmarkt een
verdere stijging van den pond.koers ten gevolge ‘had.
– De ‘overige wisselkoersen ondergingen bijna geen ‘ver-
andering; alleen wals er in het laatst der week een
bijzondere flauwe stemming voor Madrid op te mer-
icen, waardoor de koers van 42,55 tot 41,95 terugliep.
LONDEN,
–
8 AUGUSTUS 1927.
Gedurende het grootste deel van de week was er
goede vraag naar geld. De verlaging van het ‘disconto
te New York ‘hef’t wel neiging .de cloilai’koers van
het pond sterling te istennen, .riaar het. heteelcent niet,
‘dat geld hier goedkooper zal worden en dat de markt
‘zich zonder hulp van de Bank van Engeland zal kun-
nen redden.
Disconto blijft vast op 4
°
[
ui
pO’t.
In de Effectenmarkt zijn ‘cle prijzen tamelijk vast,
niettegen staande weinig zaken.
De koersen op de Buitenlandsche Wisselmarkt- zijn
iets flauwer; de omzetten zijn gering.
Dollars en guldens sluiten op resp. 4,86 en
12,12 Y2
Ï%.
700
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN
10 Augustus
1927
PLAATSING VAN BUITENLANDSCHE
LEENINGEN IN NEDERLAND.
Het’rcspport v(un de COn-bm4ssie vwn Door’ivincic:
liet vraagistuk van clan kap:ttaalexpoi’t heeft hier te
lande in dan laatsten tijd zeer cle aandacht getrokken.
1
De vraag is gesteld, of de afzij’dighei.d, welke te dezen
aanvien als regel doo:r cle Ovei’heid wordt bet.racht,
al ‘clan niet de juiste houding moet worden geac.ht
en of niet in plaats daarvan cciie actieve beleggings-
politiek moest word en gek’ oerd.
Ons land staat in dit opzicht. niet alleen. De lage
rentestand, •die hier te lande als cle voornaa.ms’te oor
–
zaak van kapjtaalexport mag worden ‘beschouwd, ie
een verschijnsel, dat zich ook elders voordoet. Met
aame kan in dit verband op Zwitserland worden ge-
wezen. Niet ‘mi ncler clan drie interpellaties zijn daar
n dc laatste jaren in den Nationairat aan deze rivaeste
gewijd (t.w. cle interpellatie-Gnkgi in October 1924,
de interpllatie-Otto Weber in Novdniher 1925 en de
interpollatie-Grimm’ op
1
December jI.). Nederland
heeft dus lotgenooten, waarmede, zij het in beperkte
matje, cclie vergelijking kan worden gemaaict.
Zonder historie is hier te lande het vraagstuk nit.
Wij ‘hebben eene per i ocl e gehad, waarin de Plaatsing
van huitenlandsche leeningen afhankelijk werd ge-
steld van goedkeuring door de Overheid. Zulks be-
rustte
01)
de onder Koning Willem 1 tot stand geko-
men wet van 28 Augus’tuis 1816, St. 33, welker art. 1
.EConinlclijk consen.t eischte om ,,eenige ].igting van
geld of iegotiatie te openen voor eene vreemde Me-
gend’he.i’cl of voor een particulier buiten het Konink-
rijk woonachtig” en waarvan de considerans luidde:
,,Alzoo Wij (Willem, Koning der Neclerlan.clen) in over-
weging genomen hebbende het nadeel, hetweltk aan den
koophandel, het fabriekewezen en den landbouw, initsga-
ders aan de piib]ieke NedrIaridsehe foircisen voiclt toege-
bracht door openbare gelegenheid te geven, om cle kapita-
len, welke anderszins tot uitbreiding
en
:uanmoediging der
vooriioamde drie eerste bronnen van algemeene ‘welvaart,
of tot aankoop van nationale fondsen zouden worden ‘he-
teed, iii vrecimde fondsen te plaatsen,
,00
is het.
enz.”
Dat was derhalve eene poging om te geraken tot
eene actieve ‘he]eggingspolitiek, zooals wij; dat thans
zouden noemen. Het verband tussehen deze politiek
en de protecte is duidelijk. Kunstmatig wilde men
het kapitaal in het land houden en op •die wijze het
eigen bedrijfsleven steunen.
Deze wet, later vervangen door eene wet van 31
Mei 1824, St. 36, werd in 1856 afgezchaft. Bijzonder
efféctief was zij’ in ‘hare werking niet, want juist de
belegging eigent zich weinig tot ,,massregeln” van
hooger ‘hand. Ook heeft de toepassing nog al eens te
wenschcn overgelaten, hetgeen men overigens niet
aan het stelsel als zoodanig mag verwijten. Het sterk-
ste staaltje raarvan viel in 1825 te constateeren, toen
te Amsterdam geëmitteerd werden obiigat.iën van den
Staat Poyais, welke, in Z’nid-A.merika ‘moest liggen,
doch bij nader on’darzoelc niet bleek ‘te bestaan!
De tijden veranderen en na eene in 1856 wettelijk
gesanctioneerd e overheid son th oudirig wordt thans
wederom door velen in ‘den lande gevraagd om actief
ingrijpen van ‘de Overheid, ten ‘dee]e om door het
stellen van bepaalde voorwaarden bij ‘het afsluiten van
leeningen met hu:iten’landsc’he staten of -in het bui-
tenlari’d gevestigde particuliere maatschappijen be-
paalde voordeelen voor .de nationale nijverheid te ‘he-
dingen, ten deele ook oni te verhinderen, dat met
Nederlandsc.h geld concurrenten van ‘het Nederland-
mlie bedrijfsleven worden gefinancierd. Het eerste
argument werd o.a. naar voren gebracht ‘door den
Voorzitter van het Verbond van Nederland’sc.he Werk-
gevers. Het laabste vindt men herhaaldelijk in de’
beschouwingen van hen, ‘die eene politiek van ,,’Safe-
guar’diuig” (‘het ‘moderne woord voor protectie) voor
ons land voorstaan.
Daartegenover zijn ‘beschouwingen van andersden-kenden niet uitgebleven. Wat het zooeven in de eerste
plaats genoemde argument betreft, ‘kunnen wij ver-
wijzen naar ‘liet artikel van ‘den heer 0. H. Hiuitzen
in dit weekblad (15 December 1926). Ook ‘de Kamer
van Koophandel te Amsterdam heeft. zich in den 1oop
van ‘dit jaar in denzelf’den’zin uitgelaten.
‘Er is thans aan leiding om cle zaak opnieuw aan cle
orde te stellen. ie Minister van Financiën toch heeft
bij’ ‘beschikking van 3 November 1925 eene Commissie
benoemd, die tot opdracht kreeg. een onderzoek in te
stellen naar ‘cle vraag, welke gedragslijii door cleRe-
geering het best zou kunnen worden gevolgd tea aan-
zien van het toelaten hei’ te lande van buitenlancische
emissies en het toelaten van ‘clie ernissies tot de offi-
cieele beu’s noteeri ng.
Voorzitter van de Commissie werd cle Thesaurier-
Generaal, terwijl tot leden benoemd werden de hee-
i’en D. Keesing (inmiddels overleden), Redacteur van het Handelsblad,
J. A. L’uysterburg, Agent van het
Ministerie van Financiën te Amterclam, A. Pierson,
Lid van de Firma Pierson & Co. te Amsterdam en
J. Stroeve J.Ezn., Voorzitter van •de Vereeomiging
voor ‘den Effectenhandel ‘te Amsterdam,
In den loop der vorige maand is het rapport door
de Commissie, ter ‘beantwoording van de haar gestelde, tweeled’ige vraag, gepubliceerd.
Over het algemeen ‘mag men zeggen, dat voor zoe-
ver het de eerste vraag ‘betreft, de commissie over-
heidsinnienging ongewenscht ac’h’t, al bevat ‘het meer-
serheidsrapport in ‘deze •eenige reserves, die in het
mindeihei’dsrapport ontbreken. Daarentegen gevoel t
de Commissie in meerderheid voor eenig toezicht van
overheidswege op de toelating tot de beursnoteering
van bui’tenlandsche emissies, zij ‘het, dat zij’ dit bin-
nen enge grenzen wenscht te zien beperkt. De heer
Stroeve, •die van aijn standpunt in eene miziderheids-
nota mededeeling heeft gedaan, was van meen ing, dat
ook in ‘dit opzicht •de overheid zich van inmenging
‘diende te ontihouden, en ‘dat het door de Commissie
in meerderheid aanvaarde stelsel te ver ging.
* *
*
Do eerste vraag, die aan de Commissie werd voor-
gelegd, geeft reeds da-delij`k aanleiding tot het stel-
len van een ver strek’kende en zui ver principeeie
lcwestie: is overheid’shenuoeiing op het stuk van kapi-
‘taalexpo:rt gewenscht?
Het kapitaal, zoo merkt ‘de Commissie in hare in-
leidende beschouwingen op, is te ‘beschouwen als een
,,interna.tionaai handeisartikel, uit zijn aard niet ge-
bonden aan eenige ]an’dgrens, dat zijn weg zoekt naar
die plaatsen, waar op een zeker moment de behoefte
en de vraag het grootist. is. Aangezien het kapitaal een
onmisbaar hulpmiddel is hij ‘de productie, leidt dit
tot ‘de gevolgtrekking, dat van een algemeen wel-
vaartsstandpunt bezien de vrije loop van dit hulp-
middel in ‘beginsel ‘de meest wenschelij’ke toestand is.
Dit beteekent da’s, dat alle ‘bescherming, die het vrije
Icapitaalverlceer ‘belemmert, steeds haar grondslag
moet vinden in bijzondere oorzaken van voldoende
gewicht om ‘deze belemmering te rechtvaardigen. Vrij-
heid moet de regel zijn in het belang der productie,
opdat het Icapitaal snel en gemakkelijk zijn weg kan
vinden naar ‘de plaats, waar op een gegeven moment
zijn economisch rendement het grootst is. Dit is
tevens in ‘het belang van den eigenaar, die van dit
rendement de vruchten plukt”.
Kapitaal is, zooals liet internationaal wordt ver-
hancleld, – hetzelfde kan ‘men trouwens van binnen-
Jandsohe lcaptaalvenschaffng zeggen – gewoonlijk
niet anders dan een zeker geldbedrag, dat idoor den
een aan den ander wordt uitgeleend.
Bij’
interria-
tionale leeningsti’ansacties is ‘het eenige verschil met de nationale geldleeningen, ‘dat het geld van het eene
land in geld van het andere land moet worden omge-
zet, ‘m.a.w. ‘dat er een wisseltransactie te ‘vervullen valt.
Nu zal men echter goed doen – en •ook de Com-
missie is zich daarvan bewust gebleven – ‘dat mcii
10 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
!
.Lff
door
(10fl
geiclsiuier, waarin zich cle verschillende ka-
pita.altraiisacties afwikkolen, heeiïkijkt en ziet wat er
achter verscholen is. En clan ontwaart men al gauw,
dat hot niet ‘mogelijk is, dat, een land ‘op ‘den duur
geld aan andere landen uitleent, tenzij het tot een
zelf dc bedrag goederen levert of diensten p.restee’rt,
waarvoor voorloopig niet behoeft. te worden betaald.
Daarbij doet het er niets toe, of men de zaaic corn-
pliceert met een reeks van ingewikkelde wisseltrans-
acties. Dat verandert slechts het beeld, maar niet het
wezen der gebeurtenissen.
Kapitaalexport is in laatste instantie niet anders
dan uitvoer van goederen of het presteeren van dien-
sten tegen betaling in ‘de toekomst.
Wij kunnen hieraan nog toevoegen, ‘dat kapitaal-
uitvoer ook kan geschieden ‘door uitvoer van het
een igszins in uitzonderingspositie verkeerende goud,
(lo:’h waar daarmede de basis van een me’tallistisch
gel’clst.c]scl wordt verzwakt, zooals wij dat in vrijwel
alle landen Icennen, ligt ‘het ‘voor ‘de hand, .dat ‘deze
vorm van Icapitaal verstrek]ci ug niet van langen duur
zal lc’un non ‘zijn voor al die landen, ‘clie zelf geen
goud
1)
roduceeren.
Zooals reeds gezegd, is in normale gevallen het ver-
schil in binnen- en ‘bu.iteulandschen rentestand het
motief voor ‘kapitaalexport. Deze geschiedt eenvou-
dig, omdat men voor ‘besparingen in het eigen land
geen beieggingswij’ze kan vinden, die even aantrek-
Icelijk schijnt als de buitenlan’dsche. Oolc hier – dit zij
terloops opgemerkt – komt het natuurlijk niet zoo-
zeer aan op ‘dat, wat wericelijk is, als wel op datgene,
wat de beleggers ervan ‘denken. Kapi’taaluitvoer heeft
de strekking om ‘het kapitaal daarheen te brengen,
waar men er de meeste voordeelen van verwacht. Er
gaat dus een nivelleerende tendens van uit; wel te
verstaan een tendens, waarvan ‘het in het geheel niet
zeker is, ‘dat deze uiteindelijk op ‘volledige rente-riivel-
bering zal neerkomen. Zeer ‘dikwijls toch wordt dit
laatte stadium niet ‘bereikt.
* *
*
T
a
t
zullen nu ‘de gevolgen zijn van ‘kunstmatig in-
grijpen in de internationale lcapi’taal’bewegingen?
Gesteld voor eerst, .dat ‘men ‘den kapitaaiexport
wen’sc’ht in te pericen van ‘hoogerhanci en de crediet-
verstrekking aan het buitenland weet tegen te gaan, hetgeen wij een oogenblik als mogelijic willen aan-
nemen. Dan be’teekent ‘dat niet anders, ‘dan ‘dat ‘het
buitenland minder geld beschikbaar krijgt om ‘de uit-voergooderen van het eigen land te Icoopen. De afzet dezer goederen zal derhalve moeilijkheden ondervin-den. Het aanbod zal een geforceerd ‘karakter krijgen.
!)e wisselkoersen zullen dalen en goud zal het land
binnen,vioeien met alle gevolgen van ‘dien: stijging
van het prijsniveau, lagere rente en….moeilijkheden
in de uitvoer.i:ndu’strie en in ‘den land- en tuinbouw
of in ‘de vissc’herij’, voorzoover deze’bed rij’fs’taklcen op
uitvoer zijn aangewezen. Dit laatste is een logisch
gevolg van het feit, dat kapitaalexport niet anders
is ‘dan goederenexp’ort met ‘betaling niet in het ‘heden,
doch in ‘de ‘toekomst.
Hot omgekeerde vindt plaats, wanneer op te ruime
‘schaal aan het buitenland crediet wordt verstrekt.
Dan wordt juist do uitvoer zonder ‘dadelijke betaling te gemakkelijk gemaakt. Er is dan oogenblikkelijk te
weinig van ‘het buitenland te vorderen. Do onigelceerde
verschijnselen van ‘de ‘hierboven vermelde ‘doen zic’h
voor. Goud zal het land verlaten, credietrestrietie
wordt noodzakelijk, enz. en’z. Op ‘den duur moeten deze factoren ertoe leiden, dat een te ruime crediet-
veestreklnng aan het buitenland zichzelf weder ge-
neest, ‘doch tijdelijk kan het tot wiijvingsversczhijnse-
leim aanleiding geven, wri,jvingsversehijnselen, die zich
overigen’s in niets wezenlijk onderscheiden van dat-
gene, wat men ‘bij overdreven credie’tver]eening in het
‘binnenland ‘kan waarnemen.
De Commissie merkt naar aanleiding ‘hiervan te-
recht in haar verslag op, ‘dat het
vrije spel ‘der econo-
mische krachten vanzelf een te veel aan credieten aan
het buitenland moet remmen. Onder deze krachten
moet eene verhooging der bankrente in ‘de eerste
plaats worden vermeld. In het uiterste geval meent
de Commissie ‘dat de circulatiebank een wenk zon
kunnen geven aan de banken om af te zien van
verdere emissies.
• Dit laatste gelijkt eenigszins op het in Engeland
na het herstel van ‘den gou’den standaard ingevoerde
embargo op ‘buitenlandsche leeningen. Dit embargo
heeft vooral in d’e financieele wereld nog al wat kri-
tiek ui’tgeleict, omdat het uiteraard een vnu grof
middel is tot regeling van deze aangélegenheid.
Ook wij zouden er niet voor gevoelen. Het beteekent
het sluiten van een deur, die men onder omstandig-
heden ‘toch gaarne ‘op een ‘kier open ‘zou willen
houden, en een op ruwe wijze ingrijpen
in een uiterst
fijn werkend apparaat, ‘dat op een juist beleid van de
cireulatiebank vermoedelijk ‘beter zal reageeren, dan
op een strikten regel ten aanzien van buitenlandsehe
leeningen.
Zoo ziet men d’us al aastond’s, dat ‘het gemakke-
lij’ker is om ‘do credievenleening op eenigszins ruime
‘schaal aan het buitenland, zooal’s ons band dat doet,
te veroordeelen, ‘dan om er een stelsel voor in de
plaats te stellen, dat zonder bezwaar voor ontwrichting
van het economisch leven kan worden doorgevoerd.
Daarbij komt, dat het ‘belemmeren van ‘den Icapitaal-
export tot ‘de grootste willekeur leidt. Er zijn be-
drijven, die ten deele in Nederland, ten deele elders
werken (bv. de Koninklijke Petroleum Mij’., de in het
buitenland werkende hypo’theekbanken e.’d.). Moet
men ‘ook ‘het
bedrijf
van ‘zulke instellingen gaan be-
lemmeren door een ‘beroep op onze kapitaalmarkt en-
mogelijk te maken?
* *
*
Voorts
rijst
een zeer netelige vraag, welke wij hier-
boven ‘opzettelijk even onbeantwoord lieten bij het ma-
ken van ‘de veronderstelling, dat ‘de overheid i.n de
]capitaal’beweging zou gaan ingrijpen, op welke wijze
zij dat zou moeten ‘bewerkstelligen. Moet ‘zij den aan-
koop van ‘buitenlan.dsehe fondsen geheel vérbieden? Het zal zeer lastig zijn dat in ‘de practij’k door te voe-
ren, aangezien men deren aankoop zeer wel aan bui-
tenlandsche beurzen kan verrichten en de stukken
niet hier te lande ‘behoeft ‘te ‘verhandelen. Vooral wan-
neer de Overheid zich min of meer intensief met de
buitenband’sche belegging wilde gaan bemoeien, zou
deze wijze van ‘belegging in het ‘buitenland, thans
nog in ‘hoofdzaak door de grootere kapitalisten in
toe-
–
passing gebracht, tot ontwikkeling ‘komen ten detri-
men’te van een normalen handel in huitenlandsche
effecten hier te lande, waarvan niet slechts de effec-
ten’handelaren en ‘han’lcen voordeel ‘hebben, doch ook
het. publiek, dat gebaat is ‘bij ruime publiciteit en ge-
regelde verhandeling ter plaatse van ‘de fondsen,
waarin het zijn geld ‘belegt,.
Is er dus op ‘het gebied van den kapitaaiexport een
taak voor ‘de Overheid weggelegd, zoo zal ‘deze eene
meer besc’heidene moeten zijn. Er is geen denken aan,
dat de Overheid de belegging van het particuliere
vermogen zou kunnen afwenden van buitenlan’dsche
waarden, wanneer het publiek daarvoor geporteerd is.
Daarmede is dus reeds aanstonds de vraag ‘beant-
woord, of het zin heeft, ‘dat ‘de Overheid maatregelen
‘treft tegen kapitaalexp’ort ton ein’de het geld hier te
houden in het belang van het nationale bedrijfsleven.
Zulke maatregelen zouden, indien zij werkelijk effec-
tief ‘doorgevoerd zouden moeten worden, een contrôle-
apparaat vorderen van een kostbaarheid en een om-
slachtigheid, dat men waarlijk beter doet, zich ‘buiten
‘dit wespennest te houden. Ook de Commissie wijst
daarop en zij voegt ‘daaraan toe, ‘dat, ook al verbiedt
‘men ‘buitenlandsche belegging, ‘het nog in het geheel
niet gezegd is, ‘dat het nationale bedrijfsleven daar-
van ‘de vruchten zal plukken. – Mogelijk zullen er
be-
–
drijven zijn,
waarbij’
‘dit wèl ‘het geval is, omdat de
702
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Augustus 1927
rentestand bij een beperking van den kapitaaluitvoer
neiging zal ‘vertoonen tot dalen. Daar staat echter
tegenover, dat voor vele ondernemingen niet de ‘hoogte’
van .de rente de belangrijkste factor is;
terwijl
men bo’-
ven’dien zeker kan nagaan, dat reeds ‘aanstonds door
vermindering van kapitaalexport de exportbedrij’ven
gedupeerd zullen worden. Tegenver de onzekere kans,.
.dat ‘het elders beter zal gaan, ontstaat dus in deze be-.
drij’ven malaise of wordt een reeds bestaande malaise
verergerd.
Dit. is – het zij
1
hier terloops opgemerkt – ook
het standpunt, dat in Zwi’tserland is ingenomen door
‘den heer Musy, Chef van het Departement van Fi-
nanciën, bij
zijne
beantwoording van de interpellatie-
Grimm.
Er is maar één manier, waarop de Overheid in di.t
opzicht
werkelijk
.afdoende maatregelen kan troffen,
en .dat is ‘gdh’eele of gedeeltelijke ,,Verstaat.lichung”
van de credietverleening aan het binnenlandsche be-
drijfsleven. Dan eerst is men gewaarborgd, dat men
niet alleen afvloeien van geld naar het buitenland ver-
hindert, ‘doch dit ook in het ‘binnenland .distri’bueert
op de wijze, die men de meest -gewenschte acht. Deze
consequentie ‘biedt echter een weinig aanlokkelijk toe-
komstbeeld voor hen, die voor eene v.ri,e ontplooiing
van het particulier initiatief nog iets gevoelen..
* *.
*
Men heeft wel gezegd, .dat de Staat zou moeten zor-
gen voor
een goede verdeelin’g
van de beleggingen
over binnen- en buitenland. Deh’h welk criterium zou
men’ hier ‘moeten aanleggen? Het eeni.ge richtsnder
dat mén voor het tekort ‘komen van het nationale be-
drij’fsleven ‘zou hebben, zou zij;n den rentestand. Wan-
neer men nu ziet, dat in Nederland en Zwitserland
mede de laagste r.ente vn -de geheele ‘beschaafde we-
reld’ *ordt genoteerd, zoö ontval.t aan dit argument
de .beteekeniis, .die men er voor de practijk van deze
beide lahd’en aan mocht ijillen ‘ontleenen. En wan-
neér men zegt, •da.t er v66r den oorlog perioden ‘zijn
geweest; waarin de rente 1ger was dan tegenwoor-
dig, zoo is dat ongetwijfeld juist, doch k
an
daartegen-
over worden este1d, .dat de eëono’mi’sohe wëderop-
b’ouiv, in .wel’ks belang men de voor belegging be-
schikbare middelen
in
het land zou willefi houden,
kwalijk gediend kan aiji11 door het geheel of gedeelte-
lijk -sluited van de grenzen ‘voor inteimationale kapi-
taalverplaatsirig ten ‘behoeve van andere landen, van
welker ecoiomisch bers-tél ook onze eigen welvaart
afhankelijk is.
* *
*
Hiermede komen
wij
tot de vraag, onlangs weer
gesteld in verband ‘met .de emissie, hier te lande van
;
obligaties- ‘der Renten’bankkreditan’stalt, of dan kan
worden toegelaten, dat bij
vrije
beweging van ‘het ka-
pitaal, de door Nederland uit te leenen bedragen
eventueel gebezigd zullen worden voor de financiering
van do ‘bedrijven van buitenlandsche cuncurrenten. In het zooeven genoemde geval betrof het de finan-
ciering van den Duitsc’hen tuinbouw..
Daarvan kan ‘men dit zeggen, dat tegenover elkaar
staan de belangen van bepaalde binnenlandsche be-
drijven, die van .de buitenlandsche concurrentie even-
tueel nadeel ondervinden, en ‘die van den belegger en
van die exportbedriven, die door den kapitaalexport
hun ‘goederenuitvoer ‘zien ‘toenemen.
Wien het erom te ‘doen is, ‘bepaalde ‘bedrijven to
beschermen, die zal uiteraard voor kapitaalexpor.t ten
‘behoeve van buitenlandsche concurrenten niet kun-
nen gevoelen. Wie echter ‘overtuigd is, ‘dat oene zoo
ruim mogelijke -ontwikkeling van de productie in •de
geheele wereLd het beste ‘middel is om de welvaart ook
van het eigen land, dat ‘door internationaal handels-
verkeer aan ‘de .wereidhuishouding deelneemt, te bé-vorderen, en dat voor ‘deze productie eene vrije kapi-
t’aalbeweging slechts be’ror.derljk ban zijn, die kan
nog -afgezien van de voordeelen, voor den nationa-
len belegger aan kapitaalexport verbonden – in be-
lemmering van de internationale ‘kapitaalverplaatsin-g
kwalijk eenig heil zien.
Het is vooral op -dit punt, dat de nadruk moet wor-
den gelegd. De voordeelen voor ‘den belegger, hoe be-
langrij’k ook, geven .ten slotte niet eens den doorslag
voor ons: want een volk, dat in hoofdzaak naar de be-
Jan-gen van zijn beleggers kijkt, loopt veel kans -te
‘ontaarden in eene natie van geldschieters met.geringe
eigen productie. Doch wanneer blijkt, dat een buur-
man v-oor
zijne
eigen productie kapitaal behoeft en
gediend is door een voorschot, waarmede ‘hij- – -of
cenig ander, waarmee ‘hij via ‘de internationale kapi-
taal- en wisselmarkt in relatie staat – moet ‘beginnen
ons een deel van onze uitvoergoederen af te koopen,
dan zou het van een averrechtsche politiek getuigen,
wanneer men algemeene ‘economische ‘belangen wil-de
achterstellen bij ‘bepaalde .groepsbelangen.
* *
*
In -het algemeen is dus zeker het vrijlaten van de
-]capitaalbewegin-g voor de Overheid ‘de aangewezen
weg. Zou -het echter niet mogelijk zijn, dat ‘de Over-
heid in bepaalde gevallen zich ‘deed gel-den, door ôf
kapitaalexport te verbieden in ‘het algemeen landsbe-,
lang ôf ‘daaraan bepaalde voorwaar-den te verbinden,
bij niet vervulling waarvan het verleenen van, een
bepaald voorschot aan het buitenland wordt verboden?
Wat de eerste vraag betreft, deze zal zich slechts
zelden -stellen. Het zou mogelijk zijn, dat men ‘buiten-
landsohe leeningen ‘met een bepaald militair karakter
ging weren, en zoo zijn er misschien enkele gevallen
meer t-e ‘bedenken. De Commissie zins-peelt daarop in
haar rapport, doch werkt de q’uaestie niet verder uit.
Wat dezen -kant van de zaak betreft, heeft zij’ daar-
aan gelijk gehad, want het schijnt inderdaad moeilijk
om hier meer algemeene regels te stellen.
Anders is ‘het ‘gesteld met d-e han’delspolitiek in ver-
‘band met ‘de ‘buitenlandsche credietverleening. Daar-
over is wél het een en -ander te zeggen en het be-
vreemdt ‘dat ‘de Commissie dat niet
–
gedaan heeft. Wel
merkt zij in -den aanvang van ‘haar rapport op, dat
een ‘der voordeelen van buitenlandsche ‘beleggingen
hierin bestaat, dat een klein land als Nederland daar-
door meer invloed kan uitoefenen op de handelspe-
li’tiek van an’dere landen, doch het blijkt ‘heelemaal
niet, of zij’ een bepaald stelsel van actieve beleggings-
politiek ten ‘gunste van sommige uitv’oerbedrjven
wenscht te zien aanvaard, bijv. in -den geest van voort-
durende samenwerking t’ujsschen Regeering en ban-
kiers, zooals dat in Zwitserland het geval schijnt, dan
wel of zij’ de’activiteit hier niet tot een stelsel wil
maken, doch slechts- in enkele ‘bijzondere gevallen wil
betrachten. Het laatste is intuissohen wel de meest
waarschijnlijke opvatting, want eenerzijde verklaart de
Commissie vele malen, ‘dat de kapitaalbeweging zoo
vrij
–
moet zijn, als -maar met redelijkheid, mogelijk is,
en anderzijds wil zij van eene toestemming, door -de
Regeering te verleenen bij: het plaatsen van leeningen
hier té lande, niet weten. –
Vergelijkt men in. -dit opzicht ons- land met Zwit-
serian’d, aoo ziet men, dat de Regeering daar te lande
in het algemeen den ‘kapitaalexport vrij wil laten,
doch wèl bij onderhandeiijigen over het plaatsen ‘van
buitenlandsche leeningen poogt -voordeelen te bedin-
gen voor de Zwitsersohe industrie, wier leveringen aan
het buitenland veelal door de ‘buitenlan’dsohe handels-
politiek worden belemmerd, evenals zulks ten aanzien
van de Nederlandsche industrie het geval is.
Vraagt men nu echter naar de feiten, zoo wordt
-daarm&e eenige geheimzinnighei’d ‘betracht.. In de
beantwoording van de interpellatie-Gri.mm deelde de
heer Musy ‘mede, dat de samenwerking tusschen Re-
geering en bankiers reeds zeer belangrijk was, maar
zelfs ondenks- -den bevredigenden toestand nog wel
inniger zou kunnen worden. Niettemin, in zeer vele
gevallen zou de Regeering hebben weten door te drij-
10 Augustus
1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
703
von, dat ‘de Z’vitsersche industrie bepaalde orders
kreeg van het ieenend’e land. Doch als feit werd alleen
vermeld eene leening aan Baden, waarbij de Zwit-
se.rscho machine-industrie bepaalde orders kreeg. Dat
is dus het eenige, wat pertinent bevestigd wordt. De
rest ‘blijft in néveleii gehuld en het is niet mogelijk
om uit deze officieele mededeeling een behoorlijk
beeld ‘te krijgek van de resultaten van actieve ‘beleg-
gingspolitiek van Zwitserland, wanneer men deze
vergelijkt met de Nederlandsche passiviteit
Wanneer men dan op grond van de hierboven aan-
gevoerde overwegingen bedenkt, dat
per se
de uitvoer-
bedrijven in hun geheel van elke buitenlan’dsèhe ere-
dietverstrekking pr.ofiteeren, zoo bepaalt zich hier dus
de vraag ‘tot ‘het ‘doen van eens keuze uit deze be-
drijven. De tegenstelling ‘tusachen actieve en passieve
beleggingspol.itiek bestaat niet hierin, dat ‘de eene
wèl en de andere niet rekening zou houden met de,
exportbedrijven. Daar is eenvoudig geen sprake van.
Het kan er hier slechts om gaan, of het eene, ‘dan wel
het andere bedrijf het voordeel van den uitvoer naar
het buitenland deolac’htig wordt. Wil men nu een
bepaald
‘bedrijf
tegenover het buitenland helpen, zoo
zal dus ‘de vraag deze zijn, of inderdaad het ‘betrok-
ken
bedrijf
de hulp en steun van de Overheid waard
is en of het risico gel’oopen kan worden, dat de geld-
nomer gedreven wordt in de handen van de op het
terrein der internationale kapitaalverstrekking ge-
woonlijk zeer scherpe concurrenten. Vooral een land
als het onze, dat hier te concurreeren heeft tegen Lon-
den en New York, kan daarbij licht worden uitge-
schakeld, wanneer het met onpractische eischen voor
den dag zou komen.
Intusschcn, over dit alles behoeven wij niet te
spreken, want het is ‘in het hierboven geciteerde arti-
kel van ‘den heer Hintzen reeds genoegzaam in het
licht gesteld. Het eenige, wat de Commissie hierover
zegt, is eigenlijk, dat
zij’
van e’en algemeen preven-
tief Regeeringstoezicht niet wil weten.
* *
*
Wèl daarentegen gevoelt zij voor zulk een toezicht
0!)
gro’nd van een ander motief, t.w. eene ‘behoorlijke
regeling van den ‘beurshan’del. En hiermee zijn wij’ te-
vens genaderd tot de tweede aan ‘de Commissie voor-
gelegde vraag, welke minder principieel dan de ‘hier-
boven ‘besproken kw’estie van den kapitaal’expor’t, in
hoofdzaak slechts beurstec.hnisch van belang is.
Zooals ‘bekend, hebben wij hier te lande nog altijd
de Beurswet 1914, eene crisiswet, waarin ‘de bepaling
voorkomt, dat de Minister van Financiën bepaalt,
welke fondsen wèl en welke niet in de officieele no-
teering komen. Deze wet is langzamerhand verouderd.
De rol van den Minister is niet dan een formaliteit
en de macht berust
feitelijk
bij’ de Vereeniging voor
den Effectenhandel te Amsterdam.
Een wetsontwerp van 1919, strekkende om het
Regeeringstoezicht aanmerkelijk te verscherpen, ont-
moette veel bezwaar en is nimmer in behandeling ge-
komen. Ook de Commissie gevoelt, niet voor een vèr-
gaand toezicht. Wèl daarentegen meent ‘de Commissie,
dat ‘do vrij onvolledige Beurswet 1914 aanvulling be-
hoeft en dat eenig toezicht van hoogerhand in dezen
gewenscht is, omdat er bij het toelaten tot de offi-
cioelo noteering groote ‘belangen betrokken zijn. Zij
acht het niet juist, dat de beslissing geheel blijft in
handen ‘van de Vereenigiog ‘voor den Effectenhandel,
zooalis zij met enkele voorbeelden (o.a. het geschil over
de toelating ‘der Duitsche fondsen) nader toelicht.
Haar voorstel is nu het volgende. De wet van 1914
wordt aangevuld ‘met een aantal nieuwe bepalingen.
Krachtens deze ‘bepalingen zal de Minister in het al-
gemeen landsbelang de noteering van een bepaald
fonds kunnen gebieden of weigeren. Dat slaat dus op
de zeer enkele gevallen, waarin de Commissie zonder
nadere preciseering optreden van de Regeering in
het algemeen belang wen’schelij’k oordeelt.
Daarentegen worden ‘de gewone belangen van de
beleggers evenals tot dusverre toevertrouwd aan het
beuiisbestuur, resp. aan de door dit bestuur daarvoor
aan te wijzen commissie voor de toelating. Van de
beslissing van het beursbestuur over de toelating zal
echter, in’dien deze luidt in afwijzenden zin – niet
bij het wèl toelaten, zulks ten einde baissemanipula-
ties te voorkomen – beroep zijn op eene Commissie,
bestaande uit den Voorzitter van ‘de Kamer van Koop-
handel te Amsterdam, den President van de Neder-
lan’dsc’he Bank en een lid, aan te wijzen ‘door den Mi-
nister van Financiën, terwijl de Voorzitter van het
beursbestuur adviseerende stem zal hebben. Daarmede
wenscht de Commissie dus te waken voor het nemen
van
eenzijdige
‘beslissingen ‘door het beursbestuur.
Het i’s inzonderheid hiertegen, dat de heer Stroeve
zich in zijne ‘min’derhei’dsnota heeft. gericht. Deze
meent, dat het t’oezicht op het formeel juiste verloop
eener emissie, dat aan ‘de toelating ter ‘beurze voor-
afgaat, geheel voldoende wordt uitgeoefend onder de
thans vigeerende regeling, en acht blijkbaar de Ver-
eeniging voor den Effectenhandel in haar eer getast.
O.i. niet geheel terecht, aangezien een tweede instan-
tie, ook al heeft men over de eerste geefi klagen,
toch voor
mogelijke
conflicten gewen’scht kan zijn, in-
‘dien ‘deze tweede intantie, zooals’ in het onderhavige
voorstel, uit bekwame ‘mannen zal
zijn
samengesteld.
De Commissie wenscht dus de oppermacht van het
beuiisbes’tuur ietwat in te perken, hetgeen echter meer
een beurstechnisch onderwerp is, dan dat. het ‘de hier
in de eerste plaats behandelde vraag van ‘den kapitaal-
export raakt. Immers, ‘haar voorstel inzake de aan-
vulling van ‘de ‘bestaande Beunswet betreft slechts
‘de toelating tot de no’teering en het pu’bliceeren van
koersen. Doch het spreekt wel vanzelf, en ‘het wordt
ook door ‘de Commissie erkend, dat men het vraag-
stuk van ‘de officieele noteering slechte ten deele dat
van ‘den kapitaalexpor’t kan oplossen, aangezien kapi-
taalexp’ort op allerlei wijzen kan geschieden buiten de
noteerin.g hier ter beurze om.
,* *
*
Het resultaat van het onderzoek van de Commissie
is’dus, dat zij als regel ‘den
vrijen
loop wil laten aan
de internationale kapiitaalbewegingen, hetgeen ook
o.i. het juiste ‘standpunt is, dat zij derhalve van ovor-
hei’dstoestemming voor het plaatsen van buitenland-
scho leeniugen niet wil weten, ‘doch slechts ‘de moge-
lijkheid wil openen, ‘dat d’e Overheid
bij’
wijze van uit-
zondering toelating tot ‘de officieele noteering zal kunnen ge- of verbieden, terwijl ten slotte van een.
besluit tot. weigering ‘der officieele noteering hooger
beroep mogelijk zal zijn en ‘de
feitelijke
autonomie
van het beursbestuur zal worden ingeperkt.
Ingrijpend zal men deze voorstellen niet kunnen
achten, ‘doch een
bewijs
van armoede behoeft daarin
niet te worden gezien, aangezien ook op ‘dit onderdeel
dor economische politiek de regel geldt, ‘dat de moei-
lijkstê staatskunst die ‘der onthouding is. In ‘deren
zin opgevat, vallen de resultaten, waartoe’ de Com-
missie is gekomen, met ‘vreugde te begroeten.
G.M.V.S.
DE TERMIJNHANDEL IN WISSELS EN DE
GOUDEN STANDAARD.
–
Het ‘is een algemeen l)eken’d feit, ‘dat de termijn-
handel in wissels v66r den wereldoorlog van betrek-
kelijk weinig beteokenis was. In het boek van Dr.
G. W. M. Huysmans, Termijnhandei in Valuta
1
),
wordt een zeer verdienstelijk overzicht gegeven van
hetgeen er op dit gebied cvroeger heeft bestaan. Maar
de termijnmarkt in wissels, zooals
wij
deze thans ken-
nen, is eerst tegen het einde van den oorlog ontstaan,
als ‘direct gevolg van, de groote su onberekenbare fluc-
tuaties der wisselkoersen en in de na-oorlogsche
i) Diss. Neci. Uandelshoogeschool, uitgave J. J. Romen &
Zonen, Roermond,
1926.
704
ECONOMISCH-STA’FÏSTISCHE BERICHTEN
10 Augustus 1927
periode tot groeten bloei gekomen. Het was voor han-
dol en industrie, die in dezen tijd noodgedwongen zoo
vele risico’s op zich moesten nemen, buitengewoon vel
waard een middel te hebben om althans één der
elementen van onzekerheid en w1 dat, gevormd door
het valutarisico, uit te schakelen. De banken ‘hebbeii
dozen ter.mijnhan.del met ‘groote voortvarendheid geor’-
ganiseerd en door de samenwerking van handel, bank-
bedrijf en speculatie heeft zich in korten tij;d een tei-mijnmarkt in valuta’s gevormd, rvan nauwelijks min-
der beteekenis dan de contante wisselmarkt.
De vee1vldig verkondigde meening, dat de specu-
latie slechts ‘destruct.ief weik heeft gedaan, wordt door
mij niet gedeeld. Het zijn veelal de valutaspeculanten
geweest, die de banken in staat hebben gesteld de valu-
tarisico’s van hunne cliënten over te nemeü en de
werkzaainiheid van de speculatie heeft in belangrijke
mate tot verruiming van de markt bij.gèdrage’n. Dat
de seculanten ‘dikwijls groote winsten hëbben ge
iaakt, speciaal door de groote daling van de Mark,
kan niet wenden ontkend; maar zij’ hebben
oo
k zware
verliezen geleden, o.a. door ‘het plotselinge herstel van
den koers van den Franschen Franc, in het voorjaar
van 1924.
Het oogenbli’k nadert, waarop de geldsystemen aller-
wegen weer direct of indirect op het goud zuilen zijn
gebaseerd en wisselkoersfluctuaties alleen nog moge-
lijk zullen zijn binnen de betrekkelijk enge grenzen,
die door de •goudpunten worden bepaald. En men
vraagt zich ‘onwillekeurig af, of
1
de termijn’handel in
wissels nu ook weer zal verdwijnen. Om deze vraag te
kunnen ‘beantwoorden, zal men zich allereerst reken-
‘schap hebben te geven van den aard van de risico’s,
‘wëartegen meh zich door middel van de termijnmarkt
in wissels kan ‘ddkken en van de factoren, die de waar-
de van deze risico’s, zooal’s deze in het. terrnijnécart
(‘d.i. het verschil tussehen den contanten koers en den
termijn’koers) ‘tot uitdrukking ‘komt, bepalen. Hierbij
komt ‘dan ook vanzelf ter sprake ‘de inrvloed va de
termijnmarkt op het verloop ‘der wisselkoersen.
Men ‘dient niet uit het oog te verliezen dat men,’
door ‘het afsluiten van een termijntransactie zich
slechtis dekt tegen ‘hët nominale koersrisico, maar er
overigens, voor wat betreft het risico van een moge-
lijké verandering van ‘de koopkracht van het geld,
alleen een verplaatsing van het risico plaats vindt. De
Nederlander, die ‘de opbrengst van zijn exporten naar
Engeland (luidende in ponden sterling) van te voren
op termijn verkoopt, schakelt zijn belang bij ponden
en hiermede het risico van een ‘daling van het pond
op de wisselmarkt uit, maar heeft het risico van een
koo.pkrachtsvermindering van den gulden hiervoor in
de plaats gekregen.
In de jaren ‘die achter ons liggen heeft xnenigeen tot zijn schade ondervonden, dat ook; al was het nominale
koerarisico uitgeschakeld, men nog allerminst van eik
valutarisico was
‘bevrijd.
Een Duitscher, die ten tijde van de .groote daling van de mark goederen in Ne-
derland had verkocht tegen betaling in guldens en de
guldens van tevoren op termijn weer tegen marken ‘had
verkocht, schakelde het n:ominare ‘koersrisico uit, maar
hij kwam, doordat de koopkracht van de ‘mark inmid-
dels tot op een fractie van de oorspronkelijke daalde,
niettemin bedrogen uit. In dit geval had hij’ verstan-
diger ‘gedaan, indien hij zijn guldens niet oi termijn
had verkocht. Hieruit volgt dus, dat als men te maken
heeft met aan den eenen kant een (betrékkelijk) sta-
biele valuta en aan ‘den anderen kant een onstabieie,l
men zich, op de meest waardevaste moet verlaten en
zijn belang
‘bij
de andere valuta moet uitschakelen.
Zijn beide valuta’s onstabiel, dan is de keuze moei-
lijker en valt er ook met behu’l’p van ‘de termijii’markt
niet ‘veel te bereiken. Zoo ‘had ‘het jaren lang voor een
Fransschman niet veel nut om
zijn
verplichtingen aani
België, dan wel zijn vorderingen op België, luidende
in Belgische francs. op termijn tegen Fransche
france te dekken. Alleen de overweging, dat. hij ‘door
het afsluiten van een termij’naffaire voor zijne calcu-
laties een vaste basis verkreeg (m.a.w. het nominale
koersrisico ui’tschak’el’de), zou hem nog tot. het aangaan
van een termij.ntransactie hebben kunnen doen be-
sluiten.
Wij zullen thans hebben na te gaan h’oe het ten
aanzien van beide risico’s iis gesteld, als ‘de twee valu-
ta’s, waarmede men normaliter
bij
een internationale
verrekening heeft te maken, stabiel zijn. Hieronder
vallen .dus alle betalingen tusschen landen, die op het
goud zijn gebaseerd. In alle deze gevallen zal’ men
zich over het risico van een verandering van ‘de ‘koop-
kracht van het geld niet te zeer ‘behoeven te bëkom-
meren. Vooreerst komen de perioden, ‘die .1oor de ter-
mijntranscati.es
worden bestreken uiteraard grooten-
‘deels overeen met de ‘betalingstermijnen, die in het
internationale handelsverkeer gebruikelijk zij’n en zijn
dus van betrekkelijk korten duur. En ‘de wijziging, ‘die
het prijsniveau in den loop van enkele maanden onder-
gaat, zal bij’ een stabiele valuta zelden groot zijn. Hier
komt nog bij, .dat de valuta, welke als gevolg van de
termijnaffaire tot basis van de calculaties van den
koopman of den bankier is geworden,
vrijwel
steeds de
eigen ‘valuta is. En nu telt liet risico bij’ ‘de eigen
valuta in de practijk reeds hierom minder zwaar, kan
zelfs in de meeste ‘gevallen geheel buiten beschouwing
worden gelaten, omdat tegenover de betrekkelijke pos-
ten, verrekeningen in het ‘binnenland istaan, waarvan
het bedrag eveneens van tevoren vast staat en die dus
‘door een verandering van het binnenlandsche prijs-
niireau evenmin worden beïnvloed.
Voor den fabrikant en den koopman is dan ook
alleen van practisch belang’ de vraag: ‘hoeveel zal ik
t.z.t. in de eigen muntsoort moeten betalen’ ter vol-
doening van mijne in buitenlandsche valuta luiden’de
verplichtingen en welk bedrag in de eigen muntsoort
vertegenwoordigt de opbrengst van
mijn
vorderingen
in buitenlan’d’sche valuta, die over eenigen tijd ver-
vallen? En het is dan ook uitsluitend om een vaste
basis te hebben voor
Zijne
calculaties dat hij er toe
overgaat
zijn
toekomstige vorderingen en verplichtin-
gen. in buiten’lan’dsche munt via de termijnmarkt in
wissels te dekken.
Prijsvorn-bin.g in. de Termijn.marlct.
Indien de wisselmarkt uitsluitend diende als clea-
ringhouse voor de verrekenigen van den iurterna-
tionalen handel, zouden de vaiuta-termijnnoteerin gen
alleen worden bepaald door ‘de po’sitie en meer speciaal
de seizoenbeweging van den ‘buitenland’sc’hen handel.
Bij overwegen’den export zouden de termij’nnoteerin-
gen steeds lager
zijn
dan de contante wisselkoersen
en
bij
overwegenden import steeds daarboven.
Er
zijn
echter nog twee zeer
belangrijke
subjecten,
die op ‘de
termijnmarkt
hunnen invloed doen gelden,
ni. de speculatie en de rentearbi’trage. En het zou mij
niet verwonderen als deze factoren ten slotte eigenlijk belangrijker zijn ‘dan de eerstgenoemde, omdat ‘het in zekeren zin vrije factoren zijn met een ongeëvenaar’cl
aanpassingsvermogen, die zich speciaal op de îtermijn-
markt’zeer sterk ‘kunnen ‘doen gelden, zij het dikwijls
ook slechts
tijdelijk
en incidenteel.
De belangrijke invloed, welke de speculatie of de
anticipatie op te verwachten wijzigingen van ‘den wis-
selkoers op het termijnécart heeft, is in de laatste tien
jaren
duidelijk
genoeg gebleken. Bij de papiermark
en gedurende zekere perioden ook bij andere valuta’s
beheerschrte deze fact&r de
termijnmarkt
geheel. Toen
de verwachting dat ‘de mark verder zou dalen, alge-
–
meen was, was er een oveiwegend aanbod van marken
op termijn.
A.ls technische bijzonderheid
dient hier vermeld te
worden dat de
eigenlijke
termijnhandel, ‘zooals deze
‘door ‘de banken en de wisselmakelaars (en de ‘beroeps-
peculanten!) wordt gedreven,
vrijwel
uitsluitend
plaats heeft ‘door middel van ru’iltransacties (Eng.:
10
10 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
705
swaps) van contante valuta tegen ‘termijnvaluta. In
het hierboven gestelde geval openbaarde
zich
een ster-
ke geneigdhei’d om termijnmarken te ruilen tegen con-
tante marken. De bankier, van wiens intermediair ‘de
baissier gebruik maakte, verkocht dan de contante
marken, waarover hij, ten gevolge van de swap, de
beschikking kreeg, weer in de contante wisselmarkt
en a’Heen de overblijvende verkoop op termijn bleef
met den speculant doorloopen. Ik moet hieraan toe-
voegen, .dat omdat de contante markt dikwijls zoo veel
gevoeliger is dan de termijnmarkt, meestal eerst de
contante affaire wordt afgesloten en eerst daarna een
tegenpartij wordt gezocht voor de ruiltransactie.
Het is duidelijk, dat door affaires als hier beschre-
ven zijn, het écart tusschen den contanten koers en
den t.ermijnlcoers grooter wort en het disagio voor
de termijnvaluta ‘toeneemt.
Het omgekeerde geval (een groot agio voor de ‘ter-
mijnvaluta) heeft zich o.a. nu
bijna
drie jaar geleden
voorgedaan ‘bij het pond sterling. Toen het pond in
den zomer van 1924 zijn opmarsch naar het gou’dpunt
begon, was de hoogere noteering van het pon.d op
levering een indicatie van de verwachting, dart het
doel zou worden bereikt. De rentefactor, die, zooals
hieronder nader zal worden besproken, bij goudvaluta’s
zulk een belangrijke rol speelt bij’ de prijsvorming op
de termijnmarkt, had hier slechts een geringen (rem-
menden) invloed. Ik noem hier slechts twee gevallen;
het zou niet
moeilijk
vallen nog meerdere voorbeelden
uit de practijk aan te halen.
Het is overigen’s niet alleen de beroepsspeculatie,
die een overwegend aanbod van of een overwegende
vraag naar een valuta op levering kan doen ontstaan.
Verwacht men, dat de wisselkoers op een zeker land
zal dalen, dan zal de exporteur n’aar het betreffende
land zijn toekomstige vorderingen wel door een ver-
koop
01)
termijn dekken, maar de importeur zal den
aankoop van de benoodigde valuta uitstellen. Ver-
wacht men daarentegen een oploopen van den koers,
dan zal degene, ‘die in de naaste toekomst een betaling
heeft te doen in de betreffende valuta, deze van te-
voren op termijn koopen, terwijl de exporteur naar het
land in kwestie in vele gevallen zich niet van tevoren
door een verkoop van die valuta op termijn zal dekken,
daar de kans groot is, dat ‘hij door af te wachten een
beteren
prijs
zal maken.
Het
:spreeldt
vanzelf, dat de invloed van •den hier-
boven besproken factor bij een stabiele valuta veel
geringer is. Maar zelfs bij op goud gebaseerde valuta’s,
waarbij koersschommelingen tusschen ‘de goudpunten
steeds mogelijk, blijven, ‘heeft de anticipatie op een
verwachte verandering van den wisselkoers door mid-
del van de termijnmarkt nog steeds plaats
(zij
‘het ook
in mindere mate) en beïnvloedt het termijnécart.
De rentearbitrage heeft meestal plaats door een koop
van de valuta van ‘het land waar de rente hooger is
dan elders en een gelijktijdige verkoop van die valuta
op termijn, dat is dus door middel van een swap. M.a.w.
men leent die valuta ten ein’de van de hoogere rente te
profiteeren. Het is niet noodig, dat men ‘de rente-arbi-
trage op deze wijze beoefent, ‘maar als men den contan-
ten koop niet door een verkoop op termijn dekt, is er
niet alleen sprake van rente-arbitrage, maar bovendien
van valutaspeculatie. Maar onder sommige omstandig-
heden kan men dit koersrisico gerust loope’n. Ik ‘kom
hierop nog terug.
Het is speciaal de rente op ‘de korte geldmarkt en de
discontomarkt, die hier van belang is, aangezien de
termijn
–
transacties als regel slechts voor betrekkelijk
korte perioden (zel’den langer dan drie maanden) wor-
den afgesloten. Weliswaar zal, indien de rente op de
kapitaalmarkt in een zeker land hooger is dan elders, dit- land eveneens saldi aantrekken, maar de buiten-
landsehe belegger zal dan toch geen termijnaffaire af-
‘sluiten, die de periode van belegging dekt. Want in-
dien het al
mogelijk
zou zijn een tegenpartij voor deze
transactie te vinden, dan zal
hij
toch een dusdanig
groet écart moeten betalen dat ‘hij het risico waar-
schijnlijk even goed zelf zou kunnen loopen. Is het ren-
‘teniveau voor obligaties in Londen bijrv. hooger dan
hier, dan zal het den Nederlandsc’hen kooper van deze
obligaties misschien gelukken de ponden op een ter-
mijn van eenige jaren te verkoo’pen, maar de
prijs,
dien
hij maakt zal waarschijnlijk zeer dicht liggen bij het
onderste gou’dpunt. M’its hij vertrouwen .heeft in de
han’d’having van den gouden ‘standaard in Engeland,
kan hij’ het koersrisico dan even ‘goed zelf dragen.
Als particulier ‘disconto voor drie-maaudswissels in
Londen ‘bij’v. 44 pOt. is en in Amsterdam 3 pOt., dan
zal de Hollandsche bankier, die van de
hoogere
rente
voor Engelsche wissels wil gebruik maken, maar het
koersrisico wenscht uit te schakelen ‘door een swap in ponden, tot ‘deze transactie overgaan, mits het disagio
voor ponden op drie maanden levering minder be-
draagt dan rond 44 cent per pond. (46 ct. per drie
maanden = 18 ct. per jaar = 1Y pOt., ‘het pond ge-
ma’kshalve op
f
12,— aannemende). I ‘het écart, onder
invloed van andere factoren, ‘gelijk aan of grooter dan
44 cent, dan zal de rente arbitrage zic’h waarschijn-
lijk afzijdig houden en in ieder geval niet op deze wij’-
ze opereeren, daar dit ‘den ‘bankier in het eerste geval
geen winst, in het tweede ‘geval zelfs verlies zou op-
leveren.
Men moet hieruit niet aflei’den, dat, afgezien van
den invloed van de speculatie, ‘het termijnécart steeds
tennaastebij’ overeen zal komen met de reuteverschillen op de geld- en ‘disconrtomarkt in ‘de diverse centra. Dit
is daarom niet- het geval, omdat de bankier, die zijn
geld in het buitenland uitzet, de risico’s die
‘hij
hierbij
loopt of meent te l’oo’pen, door een hoogere netto-rente wenscht te zien ‘gecompenseerd. En als hij de politieke
en finan’tieele toestanden in een land niet geheel ver-
trouwt, ‘zal hij ‘alleen geneigd zijn tot uitzetting van
gelden in dat land, ‘in’dien hij er netto, ‘d.i. onder af-
trek van een eventueel ‘te betalen termij’nécart, een be-
langrijk hoogere rente maakt dan elders. Dit is een
verschijnsel dat zich trouwens op ‘de internationale ka-
pitaalsmarkt evenzeer voordoet. De rentearbitrage
tr’ekt zich in het hier gestelde ‘geval ‘dus reeds eerder
uit de termijnmarkt terug ‘dan ‘in ‘het voorbeeld, dat ik
iii de vorige alinea aanhaalde, hetgeen op de groobte van het é,cart vn invloed kan zijn.
(Slot
volgt).
A. A. VAN SANDIOId.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
DE MAATSCHAPPELIJKE TOESTAND VAN
OOSTENRIJK NA DE ONLUSTEN.
Dr. Richard Kerschagl te Weenen schrijft ons:
De revolutionaire gebeurtenissen in Oostenrjk zijn
helaas niet aan den Economischen toestand voorbijge
–
gaan, zonder eenig spoor na te laten, hoewel ‘de &ogen-
bli’kkeljk aangerichte schade ver ten achter is geble-
ven hij de pessimisti’sche verwachtingen, die men veel-
al heeft gekoesterd. V66r alles valt te constaîteeren,
‘dart de on’derhavige gebeurtenissen Oostenrijk juist op
een oogen’biik getroffen hebben, dat er een ‘duidelijk
toenemende handeisbeweging te verwachten was. Dit
gold zoowel voor den handel als voor de industrie en voor den geidmarkt in het algemeen.
Het eerste halfjaar van 1921 heeft niet alleen een
belangrijke verbetering der Oos’tenrijksche handelsba-
lans vertoond, maar ook ‘was er, vooral in de laatste
maand Juni, een algemeen ‘gunstige ontwikkeling in-
getreden. De ‘desbetreffende cijfers vindt men op de
volgende pagina.
Wat ‘de toestand van ‘de industrie betreft, was er
voor den eersten ‘keer sedert ongeveer drie jaren, juist
in de voornaamste Oostenrij’ksche in’d’ustrieën een en-
miskenbare verbetering ingetreden.
Wat de voedingsmiddelenindustrie betreft, gingen
de zaken in de industrie van geconserveerde vruchten in het ‘tweede ‘kwartaal ‘belangrijk vooruit in verhou-
706
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Augustus 1927
Januari-Juni
Januari-Juni
1926 1927
1926
1927
Hoeveelheid
Bedrag in
in tonnen
Millioenen Schilling
Invoer:
Levende Dieren 87.292
82.650
122.7
123.7
Voedings- en Genotsm.
593.876
605.295
346.7
325.7
Mineraal
Brandstoffen
2.469.625 2.529.883
99.5
103.6
Andere grondstoffen en
halifabrikaten ……
.
584.774 529.049 291.0
317.3
Eindprôducten ……..
168.010 148.065
445.6
480.8′
Edele metalen,
ook
gem.
59
75
19.3
.
29.7
Tezamen………
3.903.636
3.897.017
1.324.8
*
Uitvoer:
Levende Dieren
4.739
10.806
.
6.6
15.2
Voedings- en Genotsm
15.262
12.696
-14.1
12.7
1
Grondstoffen en haiffa. brikaten
……….
1.295.809. 1.535.844
180.3
216.6
Eindproductei’
…….
242.479 263.678
607.0
661.1
Edele metalen, ook gem
104
218
12.7
26.9
Tezamen……..
1.558.393
1.823.242
820.7
932.5;
De balans, van -de
maand Juni
.
‘toont
de volgende’
cijfers:
Juni
Juli
1926
1927
1926
1927
Hoeveelheid
Bedr. in
Milli-
in tonnen
oenen Schilling
invoer:
Levende Dieren
19396
15.203
27.4
22.4
Voedings- en Genotsm
104.343
110.306
62.1
66.7
Mineraal
Brandstoffen
420.290
359.772
16.4
14.4
Andere grondstoffen en
–
haiffabrikaten …….
101.411
99.682
40.7
55.1
Ein-dproducten ………
27.927
23.895
74.8
81.4
Edele metalen, ook gem
10
11
2.9
3.6
Tezamen … …..
673.377
608.869 224.3 243.6
U i tv o er:
Levende Dieren …….
1.299
2.050
1.9
3.0
Voedings- en Genotsm.
2.434
1.826
2.7
2.4
Grondstoffen en half 1 a.
brïkaten………….
Eindproducten ……..
Edele metalen, ook gem.
–
Tezamen ……..
268.376
39.395
143.1 169.0′
ding tot het eerste kwartaal van 1921. In de’–melk-
industrie–konden de zaken over het algemeen als goed
beschbuwd worden; ook in de scihuim-wijnindustrie
was een herleving in den gang van zaken -waar ‘te
nemen, die wel in de eerste plaats toe te schrijven
was aan het verhoogde vreemdelingenverkeer van het
afgel-oopen kwartaal. -Minder gunstg deed. de ‘toestand
in de chocolade- en :sujkerwerkindustrje zic’h voor,
waarbij een verdere achteruitgang van den ‘koopkracht
van het publiek was waar te nemen -en de buitenland-
sohe vooral Zwitsersc’he en Duitsche – concurren
tie zich zeer ‘sterk deed gelden. In de industrie van
eetbare olieën en vetten kon het speciaal voor de eet-
•bare olie zoo gewichtige zomerseizoen wegens -het, on-
gunstige weer nog niet -volledig tot zij.n recht komen.
De omzet ‘van de industrie van eetbaar vet heeft zich
in dit kwartaal verbeterd- en ongeveer dezelfde hoogte
als in het -dienovereenkomsti-g tijdvak van het vorige
jaar -bereikt. – –
In ‘de wapenindustrie waren de zaken vooruit ge-‘
gaan en de productiecapacisteit -bleek ten volle benut;
toch moest de ex-port, ‘ten gevolge van de al te sterke
concurrentie en -dalende prijzen, dikwijls zonder winst
werkèn. In -de
–
blikverpwk-kingin’dustrie, de ijzerdraad-
industrie -en ‘de laarzenin-dustrie waren zeer n-oemenls-
waardige veranderingen -waar te nemen; in de -klein-
spoorin’du-strin wab een uitgesprekeis verbetering inge-
treden; hier zeo’wel als in -de industrie van ijzern en
kopereii meubelen -waren de moeilijkheden met den
buitenlandschen’ afzet zëer groot.
In de -metaal.gieterijr was ‘het .zakenverloop toegeno-
men, hoewel dé omzet, te oordeelen naar dén prijs,
minder rentegevend -seheeii – –
– In de industrie van meu.belbeslag was, na een voor-
-bijgaande herleving, weer -stilstand ingetreden; in de
kassain-du-strie, de blitkfabiika’tenin-dustrie en -de bouw-
-besla-gin-dustrie wa-s -de ‘toestand over het -algemeen de-
zelfde gebleven. – –
In de macihinebouwin’dnistrie liet -de toestand zich
over het algemeen beter aanzien. Dit gold vooral voor
de productie van . watertur-bines en Dieselmotoren,
werk’tuigmachines, vent-ilatoren en
–
bascules,
terwijl
de
in de fabrikatie vaii sorteermachines in het eerste
kwartaal ingetreden ‘verbetering niet kon aanhouden.
In de ij-zergiet&ijen viel een -groot-ere omzet, dan tot
dusver het geval was geweest, te bespeuren. In de allu-
miniumindustrie werd de productiecapaci-teit helaas
slechts ten de-ele benut, -de omzet had veel te lijden
van ‘de Duitsche concurrefltie en de toestand was hier-
bij ongunstiger dan in denzelf-den tijd van ‘het vorige
jaar.
De toestand vandé Ooistenrijksche glas
–
industrie had
geen noemenswaardige ‘verbetering ondervondeii. Het
waren hoofdzakelijk de buitenlandsc’he concurrentie
en ‘de voortdurend toenemen-de binnenlan•dsdhe pro-
-ductie, -di-eeir. bijzonder -ongunstige prijsvorming ten
gevolge hadden. Ook in de industrie van waschruid-
-delen was de ‘binnenlandsche afzet alleen te gering
om. de fabriken met volle kracht te laten werken.
Daarentegen viel in de wasscherijen een opmerkelijke
verhetering waar te nemen. In de lederin-dustrie wse
de toestand niet ongunstig; zeer merkwaardig was de
belangrijke fstijging in -den uitvoer van bewerkt leer naar het buitenland.
Ook in de textieliiidustrie trad een aanzienlijke
verbetering in. Ongeveer 90 pOt-. van -de weefgetou-
wen waren in gebruik, -de mogelijtkheden tôt uitvoer
en tot groeten omzet hadden zich verbeterd, er was
gr-ooter navraag. Opmerkelijk is het, ddit een soortge-
lijke verbetering in den toestand der textielindu-strie
ook in andere landen, met name in Engeland en
Amerika, vooral echter in Duitschiand te vermelden
De toestand der -papierindustrie kon bevredigend
-genoemd worden; zoowel de qualiteit als de – omvang-
van de productie waren over het algemeen goed; -ook de
afzet van dete gewichtige tak van industrie was zeer
bevredigend.
– Van andere-industrieën valt in het kort nog ‘te ver-
melden, dat in -de ‘houtindustrie de toestand niet on-
-gunstig wais, in ‘de meubelindustrie de afzet stokte,
ofschoon -de malsis-e door-de jongste aankoopen van de
verschillende hotels eenigszins verminderd werd. Zaag-
industrie en houthandel waren, in vergelijking met de
voorafgaande -periode, vooruitgegaan. Het hotelwezen
-had door -sterkere bevordering van het vreemdelingen-
verkeer een zekere opleving ondergaan. –
Ook de gelcbnarkt vertoon-de een alleszins gunstige
ontwikkeling. De bij- de spaarkassen gestorte bedra-
gen stegen voortdurend, nadat alleen in April j-l. door
de run -op -de D-orobheum, -sterke -dalin-gen bij – deze
instelling een voor-bijgaande stilstand had-den ge-
bracht. – – –
Weensche Banken en Spaarkassen.
–
–
Totaal bedrag deposito’s – Spaargelden
Januari
1927…. S 937.423.866,08 –
S 772.876.036,49 Februari
,, . .-.
,,
959.200.314,86
,, 791.148.121,43
Maart
,…..,,
970246.349,03
,, 801.160.145,35
April
.-
955.229.004,57′
‘,, 784.134.071,91
Mei
..
……..,,
981.088.187,85
,, 806.538.88
2.12
Juni
,……,,
1.011.423.843,-
-» 833.148.117,97
– -De
-bij
‘de revolutionaire gebeurtenissen ixtgv-oer-de
nieuwe maatregelen ‘had-den in ‘de eerste plaats- be-
trekking -op de geidpelitiek. Men slaagde erin, niet-
tgenstaan’de de gedeeltelijke verkeerssta-king en en-
-dan-ks de on-gunistige berioh’ten; -die in het -buitenland
werden veriprei-d’, d-e
–
stabiliteit van den -Schilling vol-
strekt ‘te hand-hv-en. De ‘Oostenrij’k-sche valuta ‘bes
woog zich voortdurend tusschen de beide goud.punteh
en naderde zelf’s weer zeer spoedig -het bovenste goud-
punt. – Dat deze operatie zoo kon slagen, is behalve
aan- de handige technische leiding van d-e Oostenrijk-
sc-lie Nat-ional-bank in -hoofdzaak aan twee omstandig-
heden te :dnken: in de eerste plaats aan -hét
–
feit, dat
220.09
277.800
30.6
42.4′
was.
43.716
47.698 – 104.8 118.3
18
.
21
3.2
2.9.
10 Augustus 1927
ECONOMTSCH-STATISTISCHE BERICHTEN
707
de Nationalbank bij haar ‘vestiging een zoo onafhan-
kelijke positie had verkregen, dat men tot, op zekere
hoogte
werkelijk
kon aannemen, dat zij zelfs door
groote staatsschokken onbeïnvl.oed zou blijven. Ten
tweede echter, heeft de niet in het minst door 0os
tenrijk voorgestane en toegepaste samenwerking van
Centrale Banken een zoo .goed functioimeerende
buitenlandsche organisatie tot stand gebracht, dat
iedere evéntueele aanslag op den Schilling door de
gemeenschappelijke Ernissiebanken geheel afgewerc1,
ja reeds in de kiem vemtikt kon worden. Ten slotte
¶kwam er nog bij, dat ‘de Nationalbank ‘door haar poli-
tiek om buiteniandsche wissels te verzamelen een
bedrag van rond 500 millioen Schilling in goud
en goudwissels en een deviezenreserve van ongeveer
200 millioen Schilling aan goudwissels had weten te
verzamelen, zoodat zij over een totale liqui:de reserve
van bijna 100 millioen dollar kon bscikken, waar-
tegen een spedulatieve aanval op zichzelf reeds uiterst
geringe of in het geel geen vooruitzichten bood.
Niettemin bleek op 21 Fuli, ‘dus onmiddellijk na
don cersten afloop der gebeurtenissen, een rentever-
hooging van 6 op 7 pOt. noodzakelijk.
‘Hoewel het voor de groote ‘ihassa uiteraard niet mo-
gelijk is daarover een oordeel te vellen, is heden en
zal ook waarschijnlijk in de toekomst niet met zeker-
heid zijn vast te stellen, of het in de eerste plaats
zuiver psychologische beweegredenen waren, welke
zulk een maatregel aan de directie der Emissiebank wenschelijk deden sc’hijen, of dat werkelijk de cre-
dietaanvraag zoo dringend en het afvloeien van de-
viezen zoo sterk geworden was, dat
ingrijpen
onver-niijdelijk bleek; dit vooral op grond van het feit., dat
het overzicht van de Eniissiebank door zijn ver door-
gevoerde splitsing van de voorraad buitenlandsche
wissels onder verschillende hoofden,
mogelijk
maakt,
het aanzien van de dekking willekeurig binnen zekere
gi’enzen te verschuiven,
terwijl
anderzijds de bijvoor-
beeld in wisselclearing voorkomende, bijzonder groote
vorderingen, onder bepaalde omstandigheden niet
slechts uit de voorhanden reserves worden voldaan,
maar ook werkelijk van slechts tijdeljken aard kun-
nen zijn.
Toch blijft het aannemelijk, dat do directie van do
Ernissiebank natuurlijk niet zonder de haar voor
oogen staande feiten, tot zulk een gewichtigen stap
zou zijn overgegaan, een stap, die des te moeilijker
werd door het feit, dat over ruim één maand de zware
uiajaarsvorderin gen voor de deur staan, die een verla-
ging ‘van den rentev.oet practisch ternauwernood wen-
scheljk doen schijnen.
De verhooging van de discontorente heeft echter
ook een verhooging van de rentevoet van ‘het deposito
ten gevolge gehad, die zeker den drang tot sparen
‘sterker prikkelen za], welke ten gevolge van den ab-
normaal lagen rentestand al weer een weinig dreigde
te verslappen. Met betrekking tot de vergoeding van
spaargelden gaan do banken en spaarkassen in den-
zelfden gees,t voort; de rentevoet voor niet aan een
termijn gebonden gelden werd op 44 pOt., voor gel-
den met éénmaandeljksche opzegging op 5Y4 pOt., met
tweemaandelij’ksche op 5Y2 pOt. en met driemaande-
lijksche opzegging op 6 ‘pOt. vastgesteld.
De groote vraag, die op dit gebied nog onbeant-
w.00rd is gebleven, blijft echter, of en in hoeverre de
terugvordering van crodieten op korten termijn uit
Oostenrijk door het buitenland zich nog zal voordoen.
Het blijft natuurlijk maar to hopen, dat het krachtige optreden der regeering, het snelle consolideeren van
den toestand, cle onvoorwaardelijke vastheid van den
Schilling en niet in het minst de voorgenomen rente-
verhooging, zulk een afvloeien, dat zich tot nu toe
niet in sterke mate merkbaar heeft gemaakt, zullen verhinderen, ja misschien zelfs binnen afzienbaren
tijd weer in een voortzetting van den toevoer zullen
veranderen.
Daar de Oostenrjksche industrie en de Oostenrijk-
sc’he handel in groote mate van deze buitenlandsche
credlieten op korten termijn
schijnen
af te hangen,
moet deze vraag natuurlijk ‘bijzonder overwogen wor-
den. Als een ongetwijfeld gunstig teeken mag men
hier wellicht ‘het feit boeken, dat juist onmiddellijk
na de onlusten Duitsch geld in groote hoeveelheid
in Oostenrijk belegging zocht om in verbinding met
Daitsche speciaal-industrieën aan het voltooien van
do Oostenrijksche waterwerken mee te helpen.
Ten slotte moeten nog eenige vragen van algemee
non aard vluchtig besproken worden. De onlusten zijn,
zooals men weet, begonnen met ‘het in brand steken
van het gerechtsgebouw door het gepeupel, waardoor
het gebouw nagenoeg geheel ‘vernietigd werd. De
wederopbouw en ‘het herstel van de vernietigde actes en hoofdboken zal ongetwijfeld bed’uidende sommen
kosten, die men thans voorloopig
011
ongeveer 50-60
millioen Schilling schat. Nu heeft het staatsbudget
in de laatste maanden een bijzonder gunstig verloop
genomen. Ondanks groote ‘kapitaalbeleggingen was ‘het
‘saldo van 4 van de eerste 5 maanden vaa 1927 actief,
ja ten deole zelfs zeer sterk actief. De onvoorziene
‘kosten van den wedero.pbouw zullen ongetwijfeld het
programma voor kapitaalbeleggingen een
tijdlang
niet
onaanzienlijk ‘belasten. Overigens
‘blijft
de vraag nog
bestaan, in hoeverre niet. ook ‘de stad Weenen, vier
financieele toestand, wel als een buitengewoon gun-
stige moet worden aangemerkt, het hare zal ‘hebben bij te dragen in de ontstane kosten.
Als een betrekkelijk gunstige, hoewel ‘duur gekoch-
te ervaring, moet men aanmerlcen, dat de gebeurtenis-
sen dezer dagen het
bewijs
geleverd hebben, dat do
bij conflicten zoo
dikwijls
dreigende algemeene sta-
king of toch minstens verkeersstaking, in Oostenrijk
onder de ‘huidige omstandigheden niet voor een
eenigszins langen tijd kan worden doorgevoerd. De
verkeei’sstaking werd in de meeste landen, buiten
Weenen, door technische, voorloopige hulp en zooge-
naamde ,,Burgerwacihten”, voor het grootste deel ge-
broken, zoodat de leiders van de staking zich genood-
zaakt zagen, reeds den derden ‘dag onvoorwaardelijk
deze staking op te heffen, om de ergste consequenties
juist voor de stakers te verhinderen, en niet het alge-
heele fiasco van de staking te moeten erkennen. Het
hierdoor versterkte staatsgezag zal zonder twijfel ‘bin-
nenkrt ook in een stakingsverbod voor ambtenaren,
naar het Duitsche voorbeeld, tot uitdrukking komen. Ook •de algemeene staking is eigenlijk met een mis-
lukking voor de leiders geëindigd. Het was zelfs in
het belang der arbeiders in het geheel niet mogelijk,
haar ook maar ‘halverwege consequent door te voeren,
daar zij anders zelf het zwaarst getroffen zouden zijn.
Bovendien slaagde men erin, en dat nog wel voor het
grootste deel, dank zij het betere inzicht der arbei-ders zelf, om in de gewichtigste
bedrijven
een be-
perkten dienst in stand te houden.
Alles wel beschouwd heeft do afloop van deze beide
gebeurtenissen ‘de richting, die een economischen vrede
nastreeft, eerder nog versterkt en den wil tot herstel
van geregelder verhoudingen bevestigd. Van een econo-
misch standpunt gezien, kan men met alle recht zeg-
gen, dat afgezien van ‘de stellig voor den economischen
‘toestand niet aangename, onvermijdelijke voorzorgs-
maatregelen op het gebied ‘van crecliet- en geldpoli-tiek en van den onaangenamen invloed op de begroo-
‘ting, veroorzaakt door ‘de kosten der aangerichte ver-
woestingen, de geheele gebeurtenis betrekkelijk schap-
pelijk en onevenredig vlug verloopen is. De economi-
sche toestand van Oostenrijk heeft een storing, maar
geen duurzame schade ondervonden en het ‘daaruit
versterkt te voorschijn getreden staatsgezag, zal
h
oogs
t
waarsc
hij
n
lijk ook op de vredelievende ‘beëin-
diging der sociale conflicten, voortaan een gunstigen
invloed uitoefenen.
708
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Augustus 1927
AANTEEKENINGEN.
Indexeijfers van groothandeisprijzen.
Het indexcijfer voor het einde van Juli vertoonde
eigenlijk geen verandering, schrijft ,,The Economist”.
Het totaal is 4,002 tegen 4,004 op het einde van Juni.
Zooals echter uit de volgende tabel blijkt, waren er
eenige aanzienlijke verschuivingen: een aanzienlijke
stijging in de groep weefstoffen werd gecompenseerd
door daling in andere afdeelingen.
Data
L
.2
•.,..b
Basis (gemidd.
1901-5) ….
500
300
500 400
500
2200
100,0
EindeJuli1914
579 352
6164 4644
553
2565
116,6
,,
Nov.1918
1289
7824
1848
903
13894
6212 282,6
,,
Dec.1923
853
8154
13824
774 755
4580
208,2
,,
Dec.1924
992
7894
1452
8154
806
4855
220,7
Dec.1925
9364
679
1120
733
7824
4251
193,2
Juli1926
910
6784
945 763
7484
4045
183;9
Aug.
,,
914 695 954
849
744
4156
188,9
Sept.
,,
893 708
9424
963
7394
4246
193,0
Oct.
,,
920
7214
8804
9764
7384
4237
192,6
Nov.
,,
8954
728 867
959
7354
4185
190,2
Dec.
,,
875
7364
859
7734
731
3975
180,7
Jan.1927
8674
734
8734 7344
7184
3928
178,6
Feb.
,,
8974
7404 904
742
728
4012
182,4
Mrt.
,,
8804 704 9094
725 725
3944
179,3
Apr.
,,
886 697
9174
7044
716 3921
178,2
Mei
,,
911
724
9614
6734
716
3986
181,2
13
Juni
,,
9134
716
1007
6624
705
4004
182,0
,,
Juli
,,
872
707
1068
1
6504
7044 4002
181,0
De daling van de voornaamste voedingsmiddelen
was te danken aan een prijsdaling van aardappelen,
in, verband met het jaargetij hoewel ook vleesch me-
dewerkte tot de daling, terwijl een terugslag in koffie
de voornaamste verandering in de bijkomstige voe-
dingsmiddelen was. Er was een algemeene ‘stijgende
beweging in de katoenprijzen en eveneens sterke stij-
ging in Engelsche wol en jute. Onder delfstoffen was
een verdere daling in de kol’euprijzen de voornaamste
wijziging. Lood en koper waren een weinig gestegen,
maar er was een daling in tin. De volgende tabel toont de wijzigingen in het in-
dexcijfer der verschillende artikelen, vergeleken met
einde Juni, waarbij het. cijfer 50 telkens het gemid-
•delde voor de periode 1901-05 voorstelt:
iT
u
0
+
0
.E’
0
+
0
+
Tarwe (btl.)
1046
+
5
Katoen(Am.)
92
+10
Koper
1
46
5
+
2
(Eng.)
97
+
1
,,
(Egypt.)
135
+18′
Delfsfoff.
::-î–
Meel
88
–
2
Garen Laken 98
6
1066
+
6
+
35
Hout
–
Gerst
Haver
91
82
–
3
+
2
Wol (Eng.)
128
+15
(Baltisch)
93
Aardapp.
626
-25
,,
(Austr.)
104′
+
1
Hout
(Amerik.)
776
Rijst
Rundvi.
1136
73
–
4
–
2
Zijde
Vlas
70
154
6
7
–
1
Leder
616
Schapenvl.
80
6
–
2
5
–
6
5
Hennep
62
1165
+
+14e
Petroleum
Oliën
100
69
+
16
Varkensvl.
80
jute
Oliezaden
71
5
–
15
872
:ïs
Oran. en vi.
Weefstoffen
Talk
536
Thee
Ruw-Ijzer
75a
..
Indigo
76
s
Koffie
1256
–
66
Stalen rails
71
..
Soda
.85
0
Rietsuiker
115
..
hz.
staven
86
6
.:
Rubber
160
–
0
Bietsulker
117
–
6
1olen (st.)
955
–
2
Diversen
704e
–
6
Boter
Tabak
736
116
6
–
10
..
(huisbr.)
L’od
61
0
101
–
9
+ i i
Totaal
–
4.002
–
–
2
And.
voed.
Tin
113
–
4
–
–
en genotm.
716
-20e
De stijging van het totale indexcijfer tegenover dat
van vSSr den oorlog, blijft op 56,1 pot., in vergelij-
king met 55 p.Ct. voor eind December
51.
en 57,7 pOt.
voor deuzeifden tijd van verleden jaar. De verhouding
van elk der groepen tot het v66roorlogspeil blijkt uit
•de volgende tabel, waarbij eind Juli 1914 gelijk 100
is ‘gesteld
Het ‘blijkt dat, terwijl er ‘sinds het begin van het jaar
een sterke stijging in de textielgroep heeft plaats ge-
had, een scortgelijke daling op het gebied van delf-
stoffen voorkwam.
Data
5,
.
Juli
1914….
100
100 100 100 100 100
December
1918.. ..
226 222 293
186
241
237,5
December
1923….
148
231
225
167
136 178,6
December
1924….
171
224
235
175
146
189,3
December
1925….
162 193 182 158
141
165,8
Juli
1926.. ..
157
193
153
164
135 157,7
Augustus
,…..
158 197
155
183
134 162,0
September
,…..
154
201
153
207
134
165,5
October
,…..
159
205
143
210
134 165,2
November
,…..
155
207
141
206
133 163,2
December
,…..
151
209
139 167 132
155,0
Januari
1927….
150
209
142 158 130
153,1
Februari
,…..
155
. .
210
146 160
132
156,4
152
..
200
147
156
131
153,8
153
.
198 149 152 130
152,0
Maart
,……
April
,…..
..
157
.
206
156 145 130
155,4
Mei
,…….
Juni
,…..
.158
204
163
143 127
156,1
Juli.
,
…..
.151
1
201
1
173
1
140
1
127
1 156,1
Onderstaande tahel geeft voorts nog een overzicht
van het
prijsverloop
in een aantal belangrijke landen:
0
0
N
•0
.5
Z
CL
66
1913
100
100
0
100
100
1006)
100
100 100
Novemb.
1918
206 358
438
…
…
367
392
214
oogs
e
f
272
591
679
…
325
366
297
322
Mei)
(Apr.) (Apr.)
(jan.)
Uuni)
(juli)
(Mrt.)
Decemb.
1923
151
458 577
…
183 160
154 211
Decemb.
1924
157
507
640
1373
171
168 160
214
Decemb.
1925
155
632 715
1423
156
156
155
194
Juni
1926
152
739
654
…
145 150 144
177
juli
,,
151
837 677
133 145 148
141
179
Augustus
»
149
770
691
134
145
147
139
177
September,,
150
788
683
135
146
146 140 175
October
,,
150
753 655
136
145
148
143
174
November
,,
148
684
641
137 147
148
147
171
December
,,
147
627
619
137
148 150
147
170
Januari
1927
147
623 603
136
146 146
145
170
Februari
146
632
601
‘136
145
146
146
171
Maart
,,
145
642
593
135
147
145
144
170
April
144
637
555
135 146
143
143 170
Mei
144
629
536
137
147
145 145
Juni
..
623 509
138
147
.
146 149
1) Bureau of Labour.
2)
Stat. Reichsamt, nieuwe methode.
3)
Jaar-
gemiddelde.
4)
Sedert 1922 gebaseerd op 48 artikelen in plaats van op
53.
5)
Sedert October
1923: juli 1914=100.
‘)
Midden
1914.
De onderstaande, aan het bericht van het Centraal
Bureau voor de Statistiek ontieende, opmerkingen
hebben betrekking op de Nederlandsche indexcijfers
over de maand Juni 1927 met basis 1913.
In vergelijking met Mei 1927 steeg het algemeen
in’dexcijfer met 4 punten, .dat der voedingsmiddelen
alleen met 5 punten. Deze
stijging werd voornamelijk
veroorzaakt, wat de voedingsmiddelen betreft, door
de artikelen aardappelen (aanvo’er van nieuwe aardap-
pelen) en peper, welke stegen met resp. 82 en 48 puil-
ten; op het algemeene indezcijfer had bovendien de
sterke stijging van het artikel vlas no’g invloed.
Bij het algemeen indexcijfer staat tegenover een
prijsdaling van 17 artikelen met in totaal 100 punten
een
prijsstijging
van 18 artikelen met in totaal 254
punten.
Met 10 of meer punten daalden de artikelen: reine-
len (10), thee (13), kaas (11), terpentijn (10) en hars
(19); daarentegen stegen met 10 of meer punten de
artikelen: aardappelen (82), peper (48) en vlas (62).
De bevolkingsrubbercultuur in
Nederlandsch-jndië.
Door de meerdere aandacht, die ten gevolge van
de malaise aan de marktpositÂe van rubber werd b°-
steeci, ontstond in 1924 een groote belangstelling voor
de tot dusver weinig opgemerkt gebleven beivoikings-
rubber. Dit had ten gevolge, dat in October 1924 te
Batavia werd opgericht het Native Rubber Investi-
gation Oommittee, dat zich ‘ten doel stelde een nauw-
keurig onderzoek ‘te doen !instellen naar het wezen
en de verbreiding der bevolkingsrubbercultuur ‘in de
buitengewesten van Nederlandsch-Indië. De resul-
10 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
709
taten van deze in 1925 gehouden onderzoekingen zijn
gepubliceerd in de Serie ,,De bevolkingsrubbercul-
tuur in Nederla’n’dsc’h-Indië”. De laatste van deze
publicaties
is
thans verschenen bij de Lands’drukkerij
te Weltevreden en ‘bevat van de hand van den heer
A. Luytjes, assisrtent bij de afdeeling Lan.dbouweco-
nornie, een samenvatting der verschenen publicaties
en beoordeeling van den tegenwoordigen toestand.
Het rapport constateert, .dat ‘de bevolkiigsru’bbe:i-
cultuur zich ‘binnen Nederlandsch-Indië voorname-
lijk heeft ontwikkeld in die gebieden, die van oudsher
in nauw contact gestaan hebben met Malakka, d. z.
Oost-Sumatra en
vrijwel
geheel Borneo. Een beeld
van de verbreiding der cultuur geven •de op droog
omgewerkte gewestelijke »uitvoereijfers van rubber
van 1925; deze bedroegen voor Dja’bi, de Zuider-
en Oosterafdeeling van Borneo en de Westerafdee-
ling van Borneo 16.000 ton, voor Palembang en de
Oostkust van Sumatra 11.000 ton en voor
Riouw
7000 ton. Voorts werd in mindere hoeveelheden in-
l
an
d
sc
he rubber geproduceerd in Tapanoeli, Suma-
tra’s Westkust, Banka, Benkoelen, ‘de Lampongsche
districten en Billiton.
Wanneer men de op droog omgewerkte uitvoer-
cijfers van rubber met de brutocijfers vergelijkt,
blijkt de kwaliteit van het product voor de verschil-
lende gewesten wel zeer uiteen te loopen. Zoo werd
het gemiddeld gehalte aan water en vuil voor den
exportrubber der verschillende gewesten als volgt
berekend:
Djambi ………………..50 pOt.
P’aiem’bang ……………..30
Indragiri
………………10
De
0.
‘kust van Sumatra
30
Tapanoeli en
Sum. W.
kust
10
De Z. en 0. afd. van Borneo
40
De W. afd. van Borneo ……20
(waarvan Pontianak 13 pOt.),
terwijl voor geheel Nederlandsch-Indië het gehalte
aan vocht en vuil gemiddeld kan worden aangerio-
‘men op
Een beeld van den groei van de culbuur in den
laatsten tijd geven ‘de exporteijfers van bevolkings-rubber over geheel Nederlandsch-Indië; deze waren
van 1919 tot 1926 resp. 11.000, 8000, 5000, 20.000,
40.000, 56.000 en 85.000 ton dro&g prod’act. Bij deze
cijfers dient men echter te bedenken, dat ‘de douane-
statistieken der buitengewesten tot voor kort in het
algemeen slechts voor die producten betrou”baar
waren te achten, waarvoor een ui’tvoerrecht verschul-
digd was. Aangezien v66r 1925 van de bevolkings-
rubber geen uitvoerrecht geheven werd, hebben deze
cijfers slechts problematische waarde. De heer Luyt-
jes is dan ook van meening, dat de exportvermeer-
dering, d’ie het cijfer van 1925 te zien geeft, groo-
tendeels moet worden opgevat als een schijnvermeer-
dering, ontstaan door de verbetering der exportsta-
tistieken. Als basis voor verdere taxaties dient men
derhalve den export van 1925 als ‘basis te nemen.
Het verloop van den export is natuurlijk in de
eerste plaats afhankelijk van het productief areaal, de productiviteit der tuinen, de arbeidsvoorziening
en den pnjsinvloed op den tap. Daarnaast dient men
do minder belangrijke invloeden van seizoen- en- al-
gemeene factoren (i.nlandsche feestdagen e.’d.) te en-
clerscheiden, terwijl ten slotte het verloop van den
maandolijkschen export van bevoikingsrubber behalve
van de productie nog afhankelijk is van eenige an-
dere factoren, waaronder de stoekvorming wel de
voornaamste is; ‘deze was in 1926 reeds
‘bij
geringe
p rjsfluctuaties zeer belangrijk.
T
a
t
de grootte van het areaal betreft mag men,
in verband met de uitbreiding der tuinen in do laat-
ste jaren, verwachten, dat dit in 1927 niet zal ver-
meerderen, in 1928 matig zal toenemen en iii 1929,
’30 en ’31 zeer belangrijk zal toenemen.
Over de productiviteit der tuinen, de beschkbare
arbeidskrachten en het
prijsverloop
van de natte
rubber in het binnenland ontieenen wij aan het rap-
port de volgende passages.
De procZuotiviteit der tuinen.
Het materiaal, dat de verschillende onderzoekers binnen-
brachten omtrent de produetiviteit der bevolkingsrubber
–
tuinen is Vrij onvolledig, zoodat het moeilijk is een vast
oordeel uit to spreken over dit onderwerp. Wel mag worden
aangenomen, dat in de in dicht verband aangelegde in-
landsche aanplantingen, vergeleken met de ondernemingen,
hooge produoties per oppervlakte-eenheid verkregen
worden; voorts, dat de bevolkiingstuinen hun maximum-
productie vrij spoedig bereiken: het kronendak is op pIm.
S-jarigen leeftijd reeds gesloten, rwaardoor de verdere mdi-
vidueele ontwikkeling der boomen belemmerd Avordt, terwijl
men na eenige jaren tap reeds op geregenereerden bast moet
terugkomen. Spoedig vertoont zich dan ook het algemeene
verschijnsel van het droogloopen van een aantal boomen in den aanplant (volgeils verschillende waarnemingen in tien- tot twaalfjarige tuinen 15 tot 25 pOt, van het aantal
boomen). Persoonlijk heb ik den indruk, dat de maximum-
productie per oppervlakte-eenheid bereikt wordt op een
leeftijd van 8 tot 10 jaar, en dat daarna de tuinen in pro-
ductiviteit gaan terugloopen; hoe groet deze teruggang is,
is uiteraard afhankelijk van de grondsoort en van de wijze
van de be- (eventueel mis-) handeling der boomen; heel
wat tuinen werden aangetroffen waarin de achteruitgang
zeer belangrijk was. Zou er niet bijgeplant worden, dan
zou mijns inziens de totale productie der bevolkingsrnbber
op den duur sterk terugloopen; de cultuur zal daarom haar
kracht moeten ‘zoeken in een regelmatig uitbreiden van den
aanplant en het vormen van reservetuinen, waardoor de in
productiviteit teruggaande tuinen periodiek met rust ge-
laten zullen kunnen worden.
De beschikbare arbeidskrachten.
Volgens de rapporten zijn er, behalve in Djarnbi, Indra-
girl, de Rokanstreek en de Onderafdeeling Laboean-Batoe
(uitvoerhaven Labocan-Bilik) in de rubberproduceerende
gewesten nog voldende arbeidskrachten om de tapbare rub-
bertuinen te exploiteeren. In de met name genoemde
streken zijn eohter meer rubberboomen aanwezig, dan door
de ter plaatse aanwezige tappers getaipt kunnen worden;
bij voldoende iubberprijzen heeft hier import van werkvolk
plaats uit de omliggende gewesten, uit Java of uit Malakka.
De grootte van dozen import en als gevolg hiervan de pro-
duetie van bevolkingsrubber is afhankelijk van den rubber-
prijs.
Ten gevolge van de enorme aanpiantingea van bevel-
kingsrubber in de laatste jaren kan verwacht worden, dat
binnen pl.m. vijf jaren in de voornaamste rubberproducee.
rende streken: Palembang, Djambi, Riouw, Bengkalis,
Laboean-Batoe, Tapanoeli en geheel Borneo, meer tapbare
rubberboomen zullen zijn, dan met de plaatselijk aanwezige
werkkrachten getapt kunnen worden en dat men vrij al-
gemeen voor een volledig exploitatie der tuinen aangewezen
zal zijn op import van tappers. Alsdan zal de invloed
van den rubberprijS op de productie van bevolkingsrubber nog van grooter beteekenis worden dan thans.
Wordt het aantal rubbertuinen grooter, dan ook met
behulp van importtappers bij dagelijkschen tap geëxploi-
teerci kan worden (een toestand, die in Djambi reeds be-
staat en die bij verdere uitbreiding der cultuur langzamer-
hand ook in andere gewesten zal ontstaan), dan is het
niet uitgesloten, dat er nog een ander verschijnsel zal op-
treden, namelijk dat de tappers zullen overgaan tot een
primitieven periocletap (zie ook punt B 2). Daardoor
zouden hoogere proclucties per tapping en hoogere pro-
ducties per tapper verkregen worden, het bastverbruik per
boom zou verminderen en de boomen zouden nu en (lan
een rustperiode kunnen doormaken De toekomst van de
bevoikingsrubbercultuur zou dan nog belangrijk ga nstiger
worden.
De aanstaande wijziging der koelie-ordonnantie zal echter
ten gevolge hebben, dat de vrije emigratie naar de rubber-
tstreken niet meer zal worden tegengewerkt, terwijl men
anderzijds in Palembang moeite doet om de Javaansche
gezinnen tot vestiging te brengen. Het is dus voorshands
moeilijk over de tapperskwestie voorspellingen te doen.
Het prijsverloop van de natte rubber in het binn-cnlan.d.
Onder het vorige punt zagen wij reeds, dat in streken
met een grooer aantal rubberboomen dan er met de plaat-
selijke werkkraehten getapt kunnen worden, de rubberprijs
oorzaak kan zijn van een vermeerdering van productie
710
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Augustus 1927
door aantrekking van vreemde rwerkkraehten. De prijs kan
echter eveneens oorzaak aijn van een procluctievernainder.ing,
doordat bij een te geringe verdienste de -tappers het werk
zullen neerlegg’en. Bij het terngloopen der prijzen zullen
eerst de bagi-soea-tappers hun werk staken en daarna de
tuineigenaars-, die met hun familie hun tuinen zelf tappen.
Over de vraag, hij we&en -prijs dit -stopzetten van den tap -zal geschieden, is in -alle rapporten het een, en ander
geschreven; nergens wordt echter m.i. een vol-komen du-i-de-
lijk inieht in deze zaak aangetroffen. Bezien wij- de gra-
fiek, behoo-rende -bij ‘het raport over de -bevolkingsrubber
–
cultuur in -de Zuider- en Ooster–af-deeli-ng van Borneo, dan
blijkt hieruit, -dat eind Augustus 1922 bij – een laagste
Lon-don-noteering van 0 sh. 7 d. voor standar-d-plantage-
crêpe de bevolkingsrubberproductie ‘in Djambi en Bandjer
–
cnasiil reed-s weer tot een hoog niveau gestegen was; deze
prijs was
toen
voor 1e bevolking -dus voldoende om haar productie vrijwel tot -volle capaciteit op te voeren. Omge-
keerd- zien, ‘wij het verschijnsel, -dat in Februari 1926 hij
een nog zeer gunstige rubberno-teering- -de tap op vele
plaatsen gedeeltelijk ‘werd stop gezet.
Mi. hebben wij’ ‘hier met twee verschijnselen -te maken,
namelijk in de eerste -plaats met cle niet-constante verhou-
d’ing tu-sschen -de Europeesche markt en de binnenland-sche
markten en in de tweede plaats met -d bestaande geld-
ruimte in het binnenland. – –
Wat betreft het eerste, zal door ‘het specul-atieve element
-in -den ‘handel in bevolikin-gsrubber met een stijging van
den werel-dmarktpr ijs – een- iets sterkere stijging op de bin-
nenlandsche markten gepaard gaan. Omgekeerd zal een
daling van -den werel-dmarktprijs een -sterkere prijsdaling
van het hevolkingsproduct -binnen ‘Nederlaindsch-Indië ten
gevolge hebben: dit verschil in prij-sbewegi-ng zal des te
grooter zijn, naarmate het -product verder van de Singa-
remarkt verwijderd is en naarmate de dal-ing op de we-
i’el-dmarkt -scherper is. Stabil-i-seert -de wereldmarkt-prijs
zich weer na een daling, dan ‘herstelt ‘zich langzamerhand
de normalé verhouding met den –prijs op de binnenl-and-sehe
markt. –
De -algemeene geldr-uimte -in het binnen-land heeft een
directen -invloed op de ruil-waar-de van het geld: bij gro-ote
geldruimte zal -de minimum-prijs, -waarbij de tapper nog
-werkt, hopger zijn -clan bij een sterke behoefte -aan geld.
oo zien ‘wij, dat toen in 1922 de -verhouding tussdhen
de Europeesche en de inlandsohe narkt zich op laag niveau
s-tabiliseerde, de bevolking, dto ten gevolge van de malaise
i-n minder goeden doen gekomen ‘was, den tap harer tuinen
bij deze lage prijzen weer krachtig entameerde. In begin
1926 had ten gevolge van -cle prijsdaling op de wereldmarkt
een sterke prijs-inziaking ‘plaats op de ibinnenl-a-ndsche mark-
ten; ofschoon hier prijzen ontstonden, waarbij in 1922 nog
-zeer ‘zeker zou rijn gelapt, werd ten gevolge van cle ont-stane groote -geidruimte bij de bevolking de -tap op ver-
-schillende -p1aatsn gestaakt. Waar i-n het eerste geval hij
een prijs van pIm. f20 ‘per picol nat product krachtig
werd -doorgetapt, werd in het tweede -geval de tap bij een
prijs van f40 reeds stop gezet.
Hieruit moge volgen, dat wij niet tot vaste regels kun-
nen komen in-zake de verhouding tusschen rubberprijs en
productie; hier-voor zijn te veel moeilijk te berekenen in-
vloeden i-n ‘het -s-pel. Slechts voor elke omstandigheid af-
zonderlijk
s7ál
kunnen worden nagegaan, hoe naar alle
‘waarschijnlijkheid de productie van bevolkingsr-uhber op
een -verandering in den prijs zal -reageeren.
In
de toekomst zal in
–
-dit verband ten slotte nog rake,-
ning gehouden moeten ‘worden -met den onder ‘het vorige
‘punt genoem-den periode-tap, ‘waar-door de -dagprodutie per
tapper zal toenemen en- als gevolg hiervan de prijs, waar
bij hij den tap zal staken, aanmerkelijk gedrukt zal worden.
Ten slotte komt in -het rapport nog de opmerking
voor, dat -het niet onmogelijk wordt geacht, -dat -cle
bevo-&ingsrubhèrproduct-ie in de toekomst zal -oploo-
pen tot
200.000
-ton -droog product.
‘OVERZICHT
–
VAN TIJDSCHRIFTEN.
The Economie J’-ournal – Londen, J’uni
1 927.
–
–
J. W. F. Rowe,
An index of -the p’hysical volume of
production;
Prof. A. C. Pigou,
The laws of ‘diminish-
-ing -and increa-sing eo-st;
J. M. Keynes,
The Colwy-n
repor-t -on national -debt an-d taxa-tion;
‘Prof. G. W.
Stocki’ng,
La-bour problems in t-he American coal in-
dustry;
N. Gubs1y,
Economie law in Sovjet Russia;
Prof. G. F. cS’hirras,
Gold aiid Indian ui-rency recform;
Prof. D. H. Macgrego’r,
Recent papers en cartels.
– D e E ‘c o ii om i -s t. – Haarlem, Juni
1927. –
Mr. J. Berens de Haai-i. Jr.,
Het object der ekono-
mie;
Mr. R. van Genechten,
Nieuwe litteratuur over
-de waar-deleer.
V
(sl-ot).
Tijdschrift voor Economische Geo-
g r a p h i e. – ‘s-G-raven-ha-ge,
15
Juni
1927.
J. J. Hawrath,
Geografische elementen in de out-
wikkelirLg -der -kunstzijde-industrie.
II.
De huidige in-
ternatio-nale positie;
Prof.
Dr. H. Blink, Punta Are-
nas als economisc:h gebied;
P. Oudscha.r&s De,n.tz,
Eeni-ge beschouwingen over -Suriname.
II;
Prof.
Dr.
H. Bli&C,
De toenemen-de beteekenis van de Ver-
eenigde
–
Staten in de wereldproductie en -den wereld-
handel.
(1921122-1925126).
The G-eographical Journal – Londen,
Juni
1927.
W. G. A. Orn’isby—G ore,
Some contra.sts in Nigeria;
G. N. Hunrphreys,
New routes -on Ruwenzori;
W. E.
Sootb,ill,
The two oldest maps of China extant; Cap-
tain Cook’-s s-hip;
A. R. Hi’ivks,
A graphical di-scus-
sion of the figure of-the earth.
D e
1
n d i s c -h e G i -d -s – Amsterdam, 1 Mei
-1927.
I. E.
V.
kolonisatie in -de Lampon-gsche-Distri-cten;
W. E van Dans van Isselt,
De opleiding van officieren
N.I.L. aan -de Hooge
–
r-e Krijgssc’hool;
Dr. H. G. Hey-
t’ing,
And ei-maal doodstraf en gratie;
B. L. K.
Schm.ülling,
Nogmaals de -groote omvang, de aard en
beteekoniis -der bi aakligi-n – van -de ‘bouwgronden op
Java en M-adoera -iii’dèn’Inlan-clschen landbouw, door
-het Hoofd van -de Afdeeling Landbouwatatist-iek van
het Centraal Kantoor voor de Statistiek, met na-
schrift; M. Nittel—de Wolff vain Westerrode,
Kijlejes
in het leven -onzer Inlandsche bedienden XI;
Mr. J. J.
van Bolhu-is,’
Indië en -de Ned. Volksvertegenwoordi-
ging.
–
D e 1 n – i
ach
e G id- s – Amaterd-am, 1 Ju,ni
1927.
Generaal J.
B.
van Heutsz. (Portret);
G. Nijpels,
Waarom de Nieuw-Guinea-expeditie zoo over-haast
werd opgezet-;
W. E. van Dam van Isselt,
De opleiding
van officieren N.I.L. aan de Hoogere Kri,jgsschool;
J. van..Roon,
Enthoven en de Westerafdeeling van
Borneo; Jhr. Mr. B. C. de Savorwin Lohmwn,
Het
hooren van -den Volksr-aad over wetsontwerpen;
Mr.
J. J. van Bolhwis,
Indië en de Ned. Volksvertegecn- – –
woordi-ging. –
Political Science Quarterly. – New
York, Juni
1927.
–
–
H. W. Schneider,
1-taly’s new syn-dicalis-t, con-st-itu-
tion;
M. T. Florinsky,
The Russian möbilization of
1914; P. H. Dougla.s,
The Am-erican occupa’tion of
H-aiti;
W. Y. Ellio-tt,
An ethics of politics;
E. Voe-
gelin,
K-elsen’s pure theory
of
law. –
MAANDCIJFERS.
EMI-SSIES IN JULI
1927.
S-ta,atsleeningen ………………
f
2.593.500,-
zijnde:
Vrije -Stad -Danzig
–
£ 237-500
63-4
–
% – 20-j.
-Sterling old.
it 91 .% – . f2.593.500 –
Pi–er. en Gemeentelijke Le-eningen.
7.841.250,-
– zijnde:
NecLerlandsch-Indië
–
–
–
–
Gemeente
Soerabaja
–
f
6.500.000 5 % old. 5.
99 % ……………f 5.435.000
–
Oostenrijk
– –
pper-Oosft.ednr. – 600.000
6
3-4%
Goud-obl.
5.
93%% f
1.406.250
10 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
711
Bank- en Oredietinstellingen …..
f
zijnde:
Nederla’n.d
Obligotiën
N.V. I•ndustrie.ele Discon-
to Mij.
‘ f 1.000.000
6% bl. i 99% …..
f
990.000
Dsitschloncf
Obligo.tiën
Deutsche Renten.bank.Kre-
ditanstalt 3.00M00
6 % Goud-obi. t 95 %
f
7.162.500
HypoLheekbanken ……………
sijnde:
Necleri and
Obligatiën
N.V. Friesch-Hollandsche
Bank f50000 5%
‘Schuldbrieven t 100 %
f
500.000
i)uitschl and Obligatiën
Preusische Central Boden-
kreditA.G. G.M.5.000.000
6 % Goudpandbr. 1927
t 96 % ………….f2.880.000
Finland
Obligatiën
Stedelijke Hypotheekbank
vnn Finland £ 400.000
6; % ‘hyp. oh]. t 98 % f4.704.000
Industrieefe Ondernemingen …….
f
oijnde:
Nederland
Aandeelen
Internationale Gewapend
Beton Bouw
f
600.000
aand. t 100 % ……
f
600.000
li’rankrijlc
Obligatiën
Société des Aci6ries et
tjsines t Tubes de la
Barre
f
3.500.000 6
4, %
obi. t 95% …….f3.342.500
Eleetr.-, Gas-, Tel.-, Telegr.- & Wa-
terl.-Mij’en ………………..
zijnde:
Duitschlo.ncf
Obligatiën
Ruhrverband
f
6.000.000
6 % 30-j. obi. t 95 ; % f5.730.000
Ru’bber-Maaitschappijen ……….
zijnde:
Ned,erlandsch-Inclië
..dandeelen
Sumatra-Rubber.Cultuur-
Mij. f500.000 aand. t
200 % .
.
f
1.000.000
Suikerondernemingen …………
zijnde:
Neerlancisoh..Incfië
Aand.eelen
Handelsvereeni.ging ,,Am-
sterciam”
f
5.000.000
aand. t 100 % ……
f
5’000.000
Diverse Cultuurondernemingen …
zijnde:
Nadert andsch-Jndië
Aan
naaien
Cultuur Mij. ,,Modajae”
f
1.150.000 aand
t
100% ……………f1.150.000
La.ndbouiw Mij. ,,Batoe
Djamoes” f 1.000.000 t
100%
…………..f1.000.000
Tramweg-Maatsc’happijen ……..
f
zijnde:
Nederland
Obl’igat’iën
Geldersolie
Sltoomtrasn-
weg-Mij.
f
600.000 5 %
obi. t 97% ……..f 585.000
Totaal ……
f
8.152.500,-
‘Totaal dcv emiissies in Januari ….
f
35.019.000,-
Februari . .
48.089.825,-
Maart .’ .. .
44.212.687,50
April ……,,
30.640.692,50
.Mei …….,,
73.681.545,-
Juni …….,,
65.618.045,-
• ”
Juli ……..,, 45.078.760,-
•
0
Algemeen Totaal
f
342.400.545,-
Bovendien ‘werd in de afgeloopeu maand hier te lande de
inschrijving opengesteld op een beperkt aantal certificaten
o
j34
van
aandeelen Metropolitan Chain Stores Incorporated
O.’JO.’JVV,
zonder nominale waarde t
$
52 en op de volgende o’bligatie-
leeningen:
Rentè.
jj
Guldens
voet
koers
Orde der Barmhartigo Zusters van
den H. Vinceatius t Paulo (Frei-
burg)
……………………
600.000
7
%
100
%
Idem
te
Keulen
……………..
300.000
7
%
994
%
R.-K. Kerkbestuur der Parochie v.
Onze L. Vr. van Goeden Raad
(Honselersdijk)
……………
105.000
5
%
100
o/
e
R.-K. Arrnbestuur te Nijmegen
350.000
5
%
100
%
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
OPEN MARKT.
1927 1926
1925
1914
6
16
Aug.
ug.
25130
18123
217
318
20124 Aug.
Juli
Juli
Aug. Aug.
Juli
Amsterdam
Partic. disc.
331
33I8-39I1e
39/_351
g
314_51
2
1
1-l14
3
1
12.
3
14
3
1
I8-1i6
Prolong.
–
231
4
311
4
3.
1
12
3-
1
12
211
4
.3
3-4
211
4
314
Londen
Daggeld ..
3
1
i-
3
l
3.5 3.5
3.41/,
3
1
12.4
1
14
2
3
/4-4
3
14
1
9
14-2
Partic. disc.
451
45/11
4
5
116-
3
/g
4
5
116-
3
18
41145116
4.11
4
2114314
Berlijn
Dageld ..
5
1
6’12
5
1
14-8
1
13
4-8
1
12
58
1
12
36’12
9112-12
–
Partic.dlsc.
30-55
d..
.
5719
5
7
18
5
718
5
7
1-6
4
5
15_
3
14
7
7
1
–
56-90
d..
.
5
7
1
57/
8
5
7
18
5
7
16
4112
7118
21(51(3
Ware n-
wechsel.
6-
3
18
6-
1
1
6112
6.114
418-518
911
4
–
New York’)
CaIl money
331
9
.4
331441/4
3113_4114
3112.4114
4.3/4
4
1
(4
3
/4
1314_211
3
Partic.dlsc.
311
4
3114
331s-51
3519_314
3
1
!,
3
3
1
–
‘1
cali money-koers van
Y
)uli en daaraan voorafgaande weken tjm
Vrijdag.
2)
Noteering van Vrijdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
New
York)
Londen *)
Berlijn
*)
Parijs
0)
Brussel
S)
Batavia
1)
2 Aug. 1927 2.499,,
12.117/
59.37
9.774.
34.704
100
3
,,
1927
2.499,,
12.12
59.374
9.774.
34.71
100
4
,,
1927
2.49s
1
12.12s/
59.37
9.774.
34.711
100 5
,,
1927
2.49k
1212
K
59.36
9.774.
34.71
100
6
,,
1927
–
12.12h
59.354.
9.774
34.71
100
8
,,
,
1927
2.499,,,
12.121
59.35
9.774.
34.714.
100
Laagsted.w.1)
2.497/,
12.1 15/
5
59.34
9.764.
34.68
99(
Hoogste d.w
1
)
2.49i
9
/,
12.12k
59.384.
9.784.
34.73
1 100
1
Aug. 1927
12.11
59.34
9.774.
34.704.
100
25
Juli
19271
2.49
9
11
6
1
12.115i
59.354
9.764.
34.6841
100
Muntpariteit
1
2.48(
1
12.108,(
59.26
48.-
34.59
1
100
Data
Zwit-
serland
S
)
Weenen
1
Praau
1
i
Boeka-
rest
1)
Milaan
*0)
Madrid
•)
2 Aug. 1927
e8.07
35.15
7.40
1.50
13.57
42.50
.3
,,
1927
48.10
35.15 7.40
1.50
13.574.
42,43
4
,,
1927
48.10 35.15
7.40
1.524.
13.58
42.38
5
,,
1927
48.09 35.15
7.40
1.524.
13.58
42.274.
6
,,
1927
48.02 35.15
7.40
1.524.
– –
8
,,
1927
48.03 35.15
7.40
1.524.
13.58
42.15
Laagsted.w.
1
)
48.05
35.10
7.38
1.45
13.55
41.874.
Hoogsted.w’)
48.13 35.20
7.41
1.574.
13.60
42.55
1
Aug. 1927
48.07
35.15 7.40
1.50
13.57
42.54
25
Juli
1927
‘
48.08
35.124
7.394.
1.50
13.564.
42.554.
Muntpariteit
48.-
•
35.
)
48.-
4
48.-
•) Noteering te Amsterdam. *5) Noteerlog te Rotterdam.
2) Particuliere opgave.
2)
Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.534j5
en
7.21112.
3.942.500,-
5.730.000,-
1.000.000,-
5.000.000,-
2.150.000,-
585 .0
oo;.-.
45.078.150,-
712
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Augustus 1927
Data
St ock-
holm *.)1hagen*)
1
Kopen-I Oslo
S)
sing-
fors’)
Buenos-
Aires’)
Mon-
treal’)
2 Aug. 1927
66
.8
7
1
66.771
64.45 6.30
106
2.49k
3
,,
1927
66.85 66.80
64.45
6.30
106
2.49′.
4
,,
1927
66.85
66.85
64.45 6.30
106
2.49k
5
,,
1927
66.85 66.85 64.50
6.29
106
2.49k
6
,,
1927
66.85 66.85 64.50
6.29
106
2.493f
8
,,
1927
66.90 66.85 64.50
6.29
106
2.49
1
1
4
Laagsted.w.’)
66.821
66.721
64.42*
6.28
105%
2.49
Hoogste d.w’)
66
.9
2
*
66.871
6
4
.5
2
1
6.31
106%
2.49%
1 Aug. 1927
66.85 66.75
64.45 6.29
106
2.49%
25 Juli
1927
66.85
66.75
64.50
6.29
106
2.49%
Muntpariteit
66.67
66.67 64.67
6.26)
10581
5
2.48%
-, io,eering te p.ms,eruam. ) not. ie
eo,ieruam.
‘1
rart. opgave.
Laatstbekende noteeringen
te Amsterdam en Rotterdam op
1 Augustus 1927 voor telegrafische
uitbetaling
op:
Gulden
per
Pari
Koers
disconto
Europa.
0
10
Londen
S)
£
1
2
.
1
0*
12
.
11
*
4
1
100 Mark
59.26 39.34
6
Parijs
S)
100 Franc
48.-
5
100 Belga
34.59
34.70k
100 Franc
48.-
6.92
100
,,
48._
48.07
31
100 Kronen
50.41
1
)
Weenen
} ………
100
Schilling
35.-
35.15
7
Zürich
‘)
………….
Praag
………….
100 Pengö
50.41
1)
43.50
6
100 Lei
48.-
1.50
6
100 Leva
48.-
1.80
10
Boedapest
………
100 Dinar
48.-
4.39
7
Turksch
£
10.93
1.27
Brussel
5)
§)
……..
Luxemburg
………
100 Drachme
48.-
3.27*
10
100 Lira
48.-
13.57
7
Madrid
*5)
100 Peseta
48.-
42.54
5
Berlijn
5)
………..
Sofia
………….
Escudo
2
.
6
81
0
.
12
*
8
Kopenhagen
S)
100 Kronen
66.67
66.75
5
100
,,
..
66.67 64.45
4
Athene
………..
,,
66.67
66.85
4
Boekarest
………
Reickjavik
……..
IJ
sl.Kr.
66.67
54.80
Belgrado
………..
100
Zloty
48.-
271
8
Stamboel
………
Stockholm
5)
…….100
Kovno (Litauen)
100 Lita
24.88
24.75
7
Slilaan
5*)
……….
Riga
(Letland)
….
100 Lat
..
48.- 48.-
7
Lissabon
………..
Oslo
5)
………….
Reval
(Estlhnd). ..
100 Estl. Mk.
0.6621,
0.661
8
Finnmrk.
6.261
6.28
‘
Tjerwonets
12.80
12.80
(10 Roebel)
Helsingfors
…….100
100 Gulden
48.40
481
6
Moskoü
………..
Amerika.
.
Warschau
………..
New-York
)
.100
$
2.4876
2.
4
9
T
Canad.
$
2.4876
2.
4
9*
Mexico
……….
1.171
Buenos Aires ……
Peso (papier)
1.0568
2
1.06
Danzig…………
La Paz (Bolivia)
Boliviano
0.97
0.8830
Montreal
……….
Rio de Janeiro.
. .
Milreis (pap.)
0.8075′
0.
29
*
.M
.ex. Dollar
Peso (papier)
0.9080′
0.301
* á
8
Bogota (Columbia)
Peso
.
2.42
2.43*
Valparaiso
………
Quito (Ecuador)
.
Sucre
1.21
0.
4
8*
Lima (Peru)
…….
Per.
£
12.10* 9.56
Montevideo
(Urug.)
Peso
2.5725
2.48*
Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.
4
8*
Paramaribo
……
Gulden
1.-
0
.98*
Willemstad (Curaç.)
Gulden
1.-
1
.
01
*
San José
(C.
Rica)
Colon
..
0.6220 0.621
Guatemala
……..
Peso
0.0415
0.0412
Managua (Nicarag.)
Cordoba
2.48*
2.47*
San Salvador(Salv.)
Colon
1.2440
1
.
23
*
Azië.
Rupee
0.807
0.90
5
Gulden
I.C.
]._
0.99,15
Yen
.
1.24
1
.
1
7*
5.84
Dollar
1.21
Taël
1.571
Straits Doll.
1.4125
1.41
Calcutta
………..
Batavia
…………
Manilla
……….
Phil.
Peso
..
1.214
1.23
Bangkok ……….
Tical
0.914
1
.
1
3*
Kobe
………….
Teheran (Perzië)
.
Kran
0.
24
*
Hong Kong
…….
Afrika.
…
Shanghai
………
Singapore
………
Kaapstad
£
12
.
1
0*
12.09
Alexandrië ……..
Egypt.
£
12.42 12.43
A.ijstraiië.
Melbourne,
Sidney
.
en
Brisbane
£
12.10*
12.11
Nieuw Zeeland
£
1
2
.10*
12.11
) rarireit oer voorm. Uosienr. itroon. ) uouupeso. ‘) Murels UoUa.
5)
Not, te A’dam.
5*)
Id. te R’dam.
0v.
not, part. opg,
)
1
Belga
=
5 frank.
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
D
t
a a
Londen
($
per
£)
Parijs
($ p.
IOOfr.)
Berlijn
($
P. 100
Mk.)
Amsterdam
($ P.
100
gld.)
2 Aug.
1927
4,8551
8
3,9151
8
23,78%
40,07%
3
,,
1927
4,8518/,
3,91
5
/
8
23,79
40,07%
4
,,
1927
4,8571
8
3,915,
23,79%
40,07
1
4
5
,,
1927
4,85
29
1,,
3,91%
23,79
40,08%
6
1927
4,85’51, 3,91%
23,79% 40,08%
8
1927
4,86″
3,9171
8
23,79
.
40,08
9 Aug.
1926
4,86%
2,93%
23,80
40,15%
Muntpaniteit ..
1
4,8667
19,30
23,81%
40s,
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen en
Landen
INoteerings-I
eenheden
23
Juli
1927
30
Juli
1927
1
116 Auu. 1927
ILaagsterHoogstel
6Aug.
1927
Alexandrië.
.
Piast.
p.
97%
97%
977/,,
979,
97%
Athene
….
Dr.
p. £
372
371%
368 373
370%
Bangkok …
Sh.p.tical
1110 T 9 l
1110818
1
1110%
1’lO 8
1
T
Budapest . ..
Pen. p. £
27.87
27.871
27.82 27.90 27.85
B.
Aires’).
..
d. p. $
47251
82
4725
122
478
/4
4777
82
4725182
Calcutta
. . ..
Sh.
p.
rup.
1i5
7
18
115
7
18
1157
1155,184
1
I’-‘z
‘ ‘
z
Constantin..
Piast. p. £
945
955
950 975
967%
Hongkong ..
Sh.
p.
20
6
2/01/,
1/11. 2
210
1
1/11v
Kobe
……
..Sh.p.yen
1111%
1
1
11
7/11%
1’11
‘
Lissabon 1) . .
d.
per
Esc.
2”
Is,
215/
33
2
7
/,
2%
2151
182
Mexico
. ….
24
24
23
25
24
Montevideo’)
d.
per
$
..
49’1
8
49%
4871
8
4951
8
9
‘1
Montreal’)
.
$
per
£
4.86
1
1
8
4.86
‘
486
4.86%
R.d.Janeiro
1)
.d.per$
d. per Mil.
5718
1
5271
82
527:
32
57/
8
555:
lg
Shanghai .. .
5h. p.
tael
2671
8
21671
8
2/6
21671
0
216%
Singapore…
id.p.$
91326
23
l
21318133
2
/
318
1
,
1
2
/
349
/
0s
Valparaiso
1).
$ p.0
39.83 39.82
39.81
39.81 39.81
Warschau
..
Zl. p. £
4334
43% 43
1
‘
43%
‘) 1 eiegranscn transseni. ‘)10J ag.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS’)
Londen’)
N.York
3
)
Londen
1
Aug.
1927..
–
56sj,
1
Aug. 1927
–
2
,,
1927— 2571,
56
2
,,
1927
84111%
3
,,
1927..
258!,
55%
3
,,
1927
84/10%
4
,,
1927.
25s,,
55318
4
,,
1927….
5
,,
1927..
25
5
18
55s1
8
5
,,
1927
84110%
6
,,
1927..
257/,
6
5471
9
6
,,
1927
84/10%
7 Aug.
1926.. 28%
617
18
7 Aug. 1926
84110%
20
Juli
1914..
24
15
1
1
54’1
8
20
Juli
1914…..
84111
5)
in
pence
p.oz.stand.
2)
Forelgnsllver In $c. p.oz.fine.
2)
i n
s h. p. oz. fi
n
e
STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
De Minister
van
Fina nciën
maakt
bekend:
Vorderingen,
t
23Juli 1927
1
30 Juli 1927
Saldo
bij
de
Nederlandsche Bank….
f
17.352.698,43
/
3.590.389,03
Saldo
b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
481.815,92
,,
242.588,04
Voorschot
op uit.
Juni 1927 aan de ge-
meenten
op
voor haar door de
Rijks-
administratie te
heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten op
11.487.254,55
,,
11.487.254,55 16.090.893,70
,,
17.642.723,02
de
Rijksinkomsten
belasting………….
Kasvond. weg.
credietverst.
ajh.
buiteni.
,,
126.281.165,58
,,
127.145.154,97
Daggeldleeningen
tegen onderpand
van Staatsschuldbrieven
……….
3.500.000,-
6.500.000,-
Voorschotten aan de
koloniën………….
Saldo der
postrekeningen
van
Rijks-
17.147.652,36
,,
13.876.749,94
comptabelen
……………………..
Vordering op het Staatsbedrijf der P.,
….
T.
enT.2) ……………………..
–
–
id. op andere Staatsbedrijven 2)
…….
2.565.348,03
,,
2.565.348,03
V_er
p11_chti_n
ge_n.
Voorschot door de
Nederl. Bank
–
–
Schatkistpromessen in omloop
29.580.000,-
,,
29.580.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank
–
–
Schatkistbiljetten in omloop’)………
f
58.722.000,-
/
58.722.000,-
Zilverbons in omloop ……………..,,
I1.715.114,50
11.895.290,-
Schuld a. d. Bank
v. Ned. Gemeenten 2)
–
–
Id.
a. h. Alg. Burg.
Pensioenfonds
5)
,,
5.109.482,65
,,
2.776.974,74
Id. a. h.
Staatsbedrijf d. P., T. en T. 2)
33.013.181,04
,,
32.722.056,23
Id.
aan
andere Staatsbedrijven
2
).
……….980.000,-
,,
980.000,-
Id. aan diverse instellingen 2)
…5.343.567,03
5.306.604,14
Waarvan
/
12.056.000
vervallende op 1
Juli 1929.
In
rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
1
23Juli 1927
1
30 Juli1927
Vorderingen:
Saldo bij ‘s Rijks kas ………………-
Saldo bij de Javasche Bank …………-
Verplichtingen:
Voorschot uit ‘5 Rijks
kas aan
N.-Indië
f
5.882.000,-
Voorschot Javasche Bank aan N.-lndië ,, 5.335.000,-
Schatkistpromessen in omloop
–
Muntbiljetten
in
omloop ………….
30.350.000,-
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.. ,
2.653
000,-
Idem aan de Ned.-lnd.
Postspaarbank.
,,
1.519.000,-
t
7.764.000,-
132.000,-
300.000,-
2.153.000,–
1.516.000,-
10 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
713
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 8 Augustus i927.
Activa.
Binnenl.Wis.(Hfdbk.
f
131.470.545,31
se1s,Prom., Bijbok.
14.154.737,17
enz.indisc.Ag.sch.
15.539.293,71
f
161.164.576,19
Papier o. h. Buiteni. in disconto
–
Idem eigen portef.
.
126.725.837,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nognietafgel.
,,
–
126.725.837,-
Beleeningen
ncl.
vrsch.
Hfdbk.
f
47.619,356.76
in rek.-crt.
Bijbnk.
8.227.695,23
op onderp.
Ag.sch.
72.942.507,28
/
128.789.559,27
Op Effecten …….
/
121.274.259,27
Op Goederen en Spec. ,,
7.515.300,-
128.789.559,27
Voorschotten a. h. Rijk ………..
–
Munten Muntmateriaal Munt, Goud
……f
68.053.035,-
Muntmat., Goud
.. ,,
318.276.131.14
f
386.329.166,14
Munt, Zilver, enz..
28.135.921,61
Muntmat., Zilver..
414.465.087,75
Belegging
1/5
kapitaal, reserves en pen.
sioenfonds
……………………,,
23.671.700,52
Gebouwen en Meub. der Bank ……..,,
5.000.000,-
Diverse rekeningen ………………
,,
31.436.416,33
f
–
Paisiva 891.253.177ö
Kapitaal ………
……..-………
f
20.000.000,-
Reservefonds …………………..
7.027.340,39
Bijzondere reserve …….
………….
8.000.000,-
Pensioenfonds
…………………..
..
4.692.654,27
Bankbiljetten in omloop……………,
804.355.815,_
Bankassigaatiën in omloop………….
181.120,81
Rek.-Cour.
5
Het Rijk
f
4.024.170,93
saldo’s:
k
Anderen,,
36.419.508,64
,,
40.443.679,57
Diverse rekeningen …………….
.
,,
6.552.067,02
f
891.253.177,06
Beschikbaar metaalsaldo ….. ……….
7′
245.011.478,67
Op de basis van zl, metaaldekking
….. ,,
76.015.355,59
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gereohtigdis. ,, 1.225.057.390,-
Voornaamste posten in duizenden
guldens.
Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Munt
1
Muntmat. Circulatie
opeischb.
l
schulden
_
Metaal-
1
saldo
kin ga
perc.
8 Aug. ’27
68.053
318.276
804.356
40.625
245.011
50
1
,,
’27
68.111
38.276
829.193
34632
241.653
48
25 Juli
’27 68.128 319.275 789.509
51.878
247.436
49
18
’27
88.235
333.571
797.202
57.144
258.844
50
11
.
’27
68.275
333.571
808.322
52.231
257.397
50
4
’27 68.325 335.519
825.263
39.532
258.799
50
9Aug. ’26
84.213
361.336 823.633
49.365
277.710
52
25 Juli
‘14165.7031
96.410
1 310.4371
6.198 43.521
1
)
1
54
Totaal
Schatkist-
Belee
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
nin g
op het
reke-
1
discon to’s
rechtstreeks
–
buitenl.
ningen
2)
8 Aug. 1927
161.165
–
128.790
126.726
31.436
1
,,
1927
175.508
–
131.380
127.040
32.394
25 Juli
1927
160.559
–
130.705
128.080
22.860
18
1927
153.533
–
128.495 135.926
22.947
11
1927
161.845
–
125.733
134.659
24.407
4
1927
166.454
–
135.593
122.632
22.719
9Aug. 1926
52.843
–
130.690
219.494
39.800
25 Juli
1914
67.947
14.300
61.686 20.188
509
1)
Up de basis van lis metaaidekking. ‘ Sluitpost activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
Andere
opeischb.
latie
Discont.
reke-
25 Juni
1927..
1.030
1.414 583
940
463
18
1927..
1.031
1.480
528
937 493
11
1927-
.1.030
1.468
514
949 532
4
,,
1927-
1.030
1.68
551 951
535
28 Mei
1927-
1.040 1.417
540
966 482
26 Juni
1926-
1.027
1.510
554
972 458
5 Juli
1914…
.645
1.100
560 735
396
-,
5U1PUSL UCE dÇLIVd.
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Andere Beschikb.
Data
Goud
Zilver
Circulatie opeischb. metaal-
schulden
1
saldo
6Aug.1927
20.100
327.000
54.300 128.940
30 Juli1927
206.500
326.200
57.000 129.860
23 ,, 1927
206.500
324.400
58.900 129.840
2Juli1927 184.878
24.211′ 316.975
59.637 134.316
25Juni1927 184.916
24.961 315.377
57.658 135.831
18
1927 185.044
25.305 316.634
54.388 136.731
11 ,, 1927 185.198
27.520 318.424
48.525 140.024
7Aug.1926 194.567
32.728 337.493
45.575 151.114 1Aug.1925 132.714
45.171
311.267
61.186 104.112
25 Juli1914 22.057
31.907
110.172
12.634
4.842
Data
1
Dis-
1
Belee-
1
Diverse
1
1
reke-
1 kings-
conto’s 1 N.-ind.
ningen
ningen’)
Percen-
1 betaalb.
1
talle
6Aug.1927
150.800
••
54
30Juli1927
148.900
54 23
,,
1927
151.800
*5*
34
2Juli1927
14.123
26.033
75.823
54.198
56
25Juni1927
14.536
22.667 70.995 56.434
56
18
,,
1927
14.242
20.387 68.536
56.305
57
11
,,
1927
14.234
90.673 64.070
56.182
58
7Aug.1926
11.876
25.081 57.929 58.414
59
1Aug.1925
17.906
31.499
78.693 60.527
48
25Juli1914
7.259
6.395
47.934
2.228
44
1)
Sluitpost
activa.
2)
Basis
2
15
metaaldekking,
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste
posten, onder bijvoeging der Currency Notes, in duizenden ponden sterling.
Data
Metaal
Circulatze
Currency Notes
Bedrag
1
Bankbzlj.
1
Gov. Sec.
3 Aug. 1927
152.269 138.342
300.885 56.250
252.169
27 Juli
1927
151.805 137.958
298.469
56.250
248.817
20
1927
151.809
137.361
296.487 58.250 246.809
13
,,
1927
151.068 137.585 297.263 56.250
247.720
6
,,
1927
151.074
138.258
300.037 56.250
250.626
29 Juni 1927
152.118 137.977
298.260
56.250 249.067
4 Aug. 1926
152.844 142.503
296.993 56.250
246.405
22 Juli
1914
40.164
29.317
–
–
–
Data
Gov.
Other
Public
Other
Re serve
Dek-
Sec.
Sec.
Depos. Depos.
ergs
3Aug.’27
52.077
44.741
9.522
102.840
33.677
30
27 Juli ’27
49.992
47.858
9.878 103.483
33.597
295/
8
20
,,
’27 49.867
48.610
12.629 101.979
34.197
2971
13
,,
’27 48.917 46.362
10.034
100.425
33.234
30i1
6
,,
’27 47.547
61.488
19.205 104.377 32.567
2651
t8
29Juni’27
51.666 59.305
7.875
119.033
33.891
26i1,,
4Aug.’26
36.340 68.544
8.367 108.492 30.091
25%
22 Juli ’14
11.005
33.633
13.736
42.185
29.297
52
‘.1 vernouaing tusscnen i
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.
Waarvan’
ITe
goed
Wt5I
Waarv.
Belee
Data
Goud
in het
JZilverl
in h t
buite
e
nl.
sels
ningen
buitenl.1)
1
bultenl.
4Aug.’27
5.546
1.864
343
57
1
2.384
7
1.653
28Juli’27
5.546
1.865 343
55
1.759
6
1.623
21
,,
’27
5.546
1.864
345
54
1.325
7
1.654
15
,,
’27
5.547 1.864
345
52
1.617
10
1.653
7
,,
’27
5.547
1.864 345
50
1.430
8
1.671
5Aug.’26
5.549 1.864
338 579
7.864
24
2.241
23Juli’14
4.104
–
640
–
1.541
8
769
Buit.gew.
1
Schat-
Diver-
1
Rekg.Courant Data
voorsch.
kist bil-
sens)
Circulatie
__________
ajd._Staatjfetteni)I
1
culieren
Staat
4Aug.’27
25.800
5.754
23.853
53.694
12.094
2
28 Juli’27
25.650
5.749
24.551
52.756
12.629 534
21
,,
’27 26.250
5.748
24.177
53.131
12.817
216
15
,,
’27
26.550
5.746
23.460 53.490
12.523
174
7
,,
’27
26.650
5.744
23.518
53.951
11.896
10
5Aug.’26
37.850
5.409 3.689
57.259
3.900
36
23Juli’14
– –
–
5.912
1
9431
401
‘) waarvan oescnhlcoaar 404 millioen. ‘) in uisconto genomen wegens
voorsch. v. d. Staat aan buiteni. regeeringen.
3)
Sluitpost activa.
714
ECONOMISCH-STATÏSTISCHE BERICHTEN
10 Augustus 1927
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichamark.
Daarvan
Deviezen
Andere
D a a
oud bij bui-
[banken
als goud-
wissels Belee-
tenl. circ. dekking
en
ningen
1)
geldende
cheques
30 Juli
1927
1.801,0 57,9
179,1
2.512,1
63,6
23
,,
1927
1.801,1
57,9
97,5
2.288,5
25,2
15
,,
1927
1.801,5 57,9 96,2
2.236,6
116,5
7
,,
1927
1.802,1
57,9
73,5
2.317,6
71,9
30 Juni 1927
1.802,6 57,9
67,0
2.494,6
146,6
31 Juli
1926
1.492,5
260,4
494,8
1.198,8
80,3
30 Juli
1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2
Data
Effec-
Diverse
Circa-
Rekg.- Diverse
ten Activas)
latie
Crt.
Passiva
30 Juli
1927
92,3 470,7
3.928,2
553,3
364,7
23
,,
1927
92,4 507,9
3.383,1
814,1
372,4
15
,,
1927
93,0
530,0 3.518,3
746,4
360,2
7
,,
1927
93,1
491,7
3.676,5 587,9
328,1
30 Juni 1927
92,9
461,8
3.815,2 669,5
318,1
31 Juli
1926
89,5
646,5
3.106,5
538,1
116,8
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
1)
Unbelast.
2) W.O.
Rentenbankscheine 30, 23,
15,
7 Juli, 30 Juni ’27
31 Juli ’26, resp. 36; 99; 83; 66; 139 miii.
NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Data
Goud
–
,
Rekg. Crt.
1927
‘-
u
“-
”
N
•
a
‘-.’e
i3
.
°
4 Aug.
650 445
41
459
49
400
1.932
20
63
28 Juli
646 444
41
468
31
400
1.917
15 71
20
,,
645
446
41
468
30
400 1.899
16
87
14
,,
645 458
41
482
33
400 1.921
15
96
7
,,
645 447
–
475
34
–
1.902
15
96
‘) Aan cie schatkist gecedeerd.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in niillioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
betaal-
middel,
Zilver
Totaal
Dekking
F.R.
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
ivotes
etc.
member
markt
banks
gekocht
20Juli’27
3.011,7 1.704,9
159,3
403,3
185,4
13
,,
’27 3.012,7
1.674,7 158,2
426,2
193,2
6
,,
’27 2.988,1 1.654,4
152,8
506,8
199,0
29Juni’27
3.020,5 1.634,8
163,3
477,3 216,1 22
,,
127
3.028,3
1.663,2
165,5
438,7
183,2
15
,,
’27
3.016,6 1.727,5
168,7
360,9
182,5
21Juli
1
26
2.842,2
1.506,2
147,1
495,4 217,4
Data
Belegd
in
u. s.
Notes
Totaal
Gestort
Ö72-
–
Dek-
Algem.
Dek-
Gov.Sec.
in circa-
latie
Kapitaal
kings-
perc.l)
kings-
perc.
2
)
__________
20Juli’27
385,8 1.676,4
2.346,3
129,8
74,9
78,8
13
,,
’27
377,8
1.703,3
2.361,2
129,4
74,1 71,2
6
,,
’27
374,5
1.751,1
2.340,9
129,4 73,0
76,8
29 Juni’27
376,4 1.702,7
2.399,0
129,4
73,6
77,6
’27
369,3 1.689,3
2.364,8
129,4
74,7
78,8
15
,,
’27
547,2 1.698,3
2.473,7
129,4 72,3
76,4
21
.
Juli’261
383,1
1.680,9 12.254,1
1
122,6
1
72,0
76,0 ‘) verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schulden:
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. BES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Data
Aantal
banken
conto’s
en
beleen.
Beleg-
gingen
ve
bij de
F. R.
banks
Totaal
depo-
sito’s
Waarvan
time
deposits
13Juli’27
662 14.500 6.015 11.710
19.617
6.186
6
,,
’27
663
14.683
6.046 11.692
18.697 6.201
29Juni’27
668 14.718 6.050
1.751
19.755
6.212
22
.’27
668
14.619
6.062
1.717
19.641
6.196
15
’27
668 14.648 6.176
1.816
20.107 6.172
14Juli’26
699
14.009 5.655
1.668
18.880 5.685
Aan liet eind van ieder kwartaai wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 8 Augustus 1927.
Het verband van de Amerikaansohe gelclmaikt met cle
overige finaucieele centra is in de achter ons liggende he-
iichtsweek nog eens duidelijk gedemonstreerd. Nauwelijks
tooh was cle verlaging van den discontovoat van cle Fecleral
Reserve Buuik te N e w Y r k bekend geworden, of bijna
alle groote foncisenmarkten hebben een vaste stemming
en opgaande koersen getoond. Te New York zelf is dit uit
den aard der zaak ook het geval geweest, al werd de opge-
wekte houding van dc ibeurs tegen het einde der •berichts-
periode eenigszins ver?vakt door de onzekerheid ten aanzien
van cle binneniandsche politiek in de naaste toekomst. Te L on cl e ii heeft de aankondiging van de discontover-
laging te New York uit den aard der zaak een stimuleeren.
de uitwerking gehad. De vrees voor een stijging van de
geldkoersen ‘is in cle City voorloopig verdwenen, hoewel men
er niet zeker van is, ‘dat tegen den herfst, met ‘de eischen
van financiering van den ‘import, het tegeniwoordige peil
geiiaadhaa.f.d zal kunnen worden.
Zelfs te P a r ij s is de invloed van de gelcimarkt te New
York voelbaar geworden, zij het dan in de eerste plaats via
Londen, omdat daar ‘ter plaatse vele van de Fransche z.g.
,,ar’bitiiage” papieren worden verhandeld. Doch ook binnen-
landsche fondsen hebben de aandacht getrokken, in de eer-
ste plaats bankaandeelen. Men ‘heeft ‘hieraan bijzondere aan-
dacht besteed, omdat een vaste houding van deze aandeelen
vaak de voorloopster is geweest van een verbetering van
de geheele markt.
In ‘zekeren zin is de foncisenmarkt van B e r 1 ij n iets
onafhankelijker gcibleven. Ook ‘daar is de geidmarkt ruim
geworden, doch het waren meer interne oorzaken, welke
hiertoe hebben bijgedragen. Zoo is ‘bijv. nagenoeg de helft
van de opbrengst van de industr.ieele belasting weer naar
de geldmarkt gevloeid, terwijl ook de’ gelden uit de laatste
leening ten laste van de Renitenbank-Kroditanstalt ten
goede van de markt ‘is gekomen. Toch ‘heeft de ruimere
houding van cle geldmarkt te New York ook invloed ‘uitge-
oefend, doordat ni. gelden op korten termijn naar Duitseh-
land zijn gevloeid. Ten gevolge van een en ‘ander is de
fondsenmarkt over het algemeen opgewekt geworden. Ook
hebben cle berichten omtrent een vlotten gang van zaken
bij de onderhandelingen tussdhen de 1. G. Far’benindustrie
en de Standard Oil ertoe bijgedragen eerstgenoemde aan-
deelen in het bijzonder, doch ook de markt in het alge.
meen te steunen. Voorts ronden seheepvaartaandeelen de
vruchten plakken’ van de geruchten, dat de z.g. ,,Freigabe”
door de Amerikaansche autoriteiten spoedig in behandeling
zou worden genomen.
Te n o n ze n ‘t heeft de markt over ‘het algemeen een
opgewekt voorkomen
,
gehad. Ook op de
beleggingsafcleeling
is deze stemming op te merken geweest. Eensdeels stond
dit in verband niet de ruimere ‘houding van de geldnsarkt,
ander.deels met de mogelijkheid ‘van ecn vervroegde af los-
sing ‘of conversie van sommige staatslicieniugen. 6 pCI. NecI.
Wcrk. Schuld 1922: 106, 106
1
/je; 4 pCt. ‘Ned. Werk. Schuld
1917: 100
5
/s, 100%; 4%, .pt. Ned.-Ind’ië 1926:
9715f
,
99i,’, 9815/; 5 pCt. Mexioo £ 100-4000 (Afgest.)
10” (ex div.), 10’f
15
, 10; ‘5 ‘pCt. Brazilië 1903 £100: 82%,
81
5
1
g, 81%; 5 pCt. Brazilië 1913 £20-100: 73, 72%, 737%;
8 pCt. Sao Paulo 1921: 106%, 106
8
1
je
, 1057%.
Van de verschillende aandeelexsoorten werd cle grootste
belangstelling op de
tebaksefdeeiing
geconcentreerd. De
goede ‘berichten omtrent den aanstaanden oogst eener’zijds,
ancler’zijcls de schattingen omtrent de winsten, welke ‘tot
dusverre met den verkoop van oogst 1926 zijn behaald, heb-
ben ruime k.00porclers in cle markt gebracht. Aanvankelijk
waren het alleen. de $umatrasoorten, welke cle aandacht
hebben getrokkeli,’laiter was dit ook het geval voor cle aan-
deden in ondernemingen op Java. Van deze laatste heb-
‘ben aandeel en Soekowono de grootste koersverheffing kun-
nen boeken. Areudsburg: ‘650’, 656, 660%; Besoeki Tabak:
492, 495, 497; Del’i Batavia: 503%, 5103/
2
, 516%, 528; Deli
Mij.: 457, 461,
469%;
Ngoepit: 422
1
/
2
, 426, 424, 426; Oost-
kust: 245%, 251%, 254%, 253
5
/s; Senembah: 467%, 471%,
473%, 472; Soekoavono: 344%, 350, 359, 360.
Voor de
suikerafdeelïsvg
hebben de hernieuwde verkoopen
van de V.J.&I. verrassend gewerkt. Wel wekte het aan-
vankelijk teleurstelling, dat oogst 1927 vrij aanzienlijk boo-
gere schattingen heeft ‘bereikt, clan oorspronkelijk was ver
–
ouclersteld, cloh ‘hiertegenover. stond de overtuiging, dat de
meeste fabrieken ook op een .lageren kostprijs zullen kun-
nen rekenen. Ook ‘heeft de beurs den verkoopprijs van de
V.J.S.P.
(f
16 per 100 KG.) eerst niet als bevredigend
beschouwd, doch spoedig werd deze prijs verhoogd en werd
aldus een nieuwe stimulans gevormd. In het ‘bijzonder zijn
10 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
715
aandeelen Hanclelsvereeniging ,,Amsterdam” naar voren ge-
treden. Cultuur Mij. der Vorstenlanden: 178, 179, 181;
ilandeisverg. Asterda,m.:
723%,
724%; 721, 725, 731; Ja-
vasohe Cultuur-Mij.: 406, 408, 414; Ned.-Ind. Suiker Unie:
288, 284,
288%;
Pagottan: 339,
337%,
321 (ex div.), 323; Poerworedjo: 131%, 130%, 132%, 134’%; Sindaaglaoet: 460, 466, 475; Suiker Cultuur Mij.: 314, 313
3
/, ; Tjeweng
Lestari: 236, 237,
240%,
244.
R,4beraandeele?b
hebben een kalm, doch vast voorkomen
gehad. Alleen tegen het einde van de beriehtsweek werd
eenige reactie opgemerkt, in veebaaul met het feit, dat de
voorraden te Londen, ‘tegen de verwachting, waren toegeno-
men. Amsterdam Rubber: ‘297%, 300%, 297¼; DeFi Ba-
tavia: 240, 242, 244, 243; GogoNiti:
344%’,
353, 350; Hessa
Rubber: 426,
429%,,
435-430% ; Indische Rubber: 337, 349, 356, 358%; Java Caoutchouc: 207, 208%, 213%’, 214; Kali
Telepak: 295%, 300, 306,
303%:;
Kendeag Lemboe: 393%,
397%, 404, 403%; Lampong Sumatra: 212%, 217, 220, 219;
Ned.-Ind. Rubber & Koffie: 350, 357%, 364, ‘367; Oost-Java Rubber: 352, 350, 355, 365, 362%; R’dam Ta,panoeli: 147%,
149, 153
3
/8; Serbadjadi: 300, 303, 308, 303; Sumatra Caout-
chouc: 306,
305%,
311, 304; ‘Sumatra Rubber: 298%, 301,
303; Vereenigde In clische Cultuur Ondernemingen: 192%,
190%, 196,
193%;
In’tercenbinental Rubber: 12%, 1
215
11s,
12%.
De
petrolevmnvwrkt ‘is
tamelijk vast gebleven. Vooral
aarideelen Koninklijke Petroleum Maatschappij hebben een
koachtig herstel kunnen boeken, eensdeels in verband met
dc verbetering yau de stemming te LoiÇden en te Parijs,
anderdeels als gevolg van de overweging, dat de ongunstige
factoren thans ten volle bekend ‘waren en in den koers als
vercl,isconteerd beschouwd mochten worden. Ook in Marland
Oil is aan onze beurs tot Iloogere prijzen iets omgegaan.
Dordtsche Petr. Lid. Mij.: 325, 320, 327, 325; Kon. Petro-
leum Mij.: 344, 342i/, 350%, 345%; Perlak Petroleum:
67%, 65%, 65% ; Peudawa: 16, 15%, 15; M’arland
Oil: 33, 32%, 357/
s
, 36.
IDe
soheepva.ee
–
tnsa’rkt is
bijzonder vast geweest. De berich-
ten omtrent de vrachttarieven bleven gunstig luiden en in verband hiermede werden •de meeste aandeelen gezocht.
]iollan.cl-Ainerika Lijn: S47/, 82,
85%;
Java-China-Japan
Lijn: 132, 130%, 133; Kon. Ned. Stoomboot Mij.: 101%,
1007/, 1017/; Ned. Scheepvaart Unie: 188%, 187, 188; Nie-
velt Goudriaan: 121%, 120%, 1Z27/, 124%; Stoomvaart
Mij. Nederland: 188.
Van biwenle’isdsche in&rtrieele ssndeelen
zijn sommige
soorten sterk op den voorgrond getreden. O.a. was dit ‘het
geval voor .aandeelen Jurgens, welke een aanmerkelijke stij-
ging ‘konden boeken. Voorts bleken aandeelen Philips ge-
vraagd te zijn, ten dccle als gevolg van de introductie dezer
aandeelen op de ,,curbm’arket” te ‘New York. Kunsbzijde-
soorten ‘bleven kalm
01)
‘wein’i.g veranderd niveau. Er be-
stond vrij ruime handel ‘in aandeelen Internationale Gew.a-
penci Beton, in verband met de mededeeling, dat de maat-schappij grootere inkomsten uit Belgische opdrachten zou
kunnen behalen, daii aanvankelijk ‘was verwacht. Centrale
Suiker ‘Mij.:
118%,
119,
119%;
Hollandsche Kunstzijde In-dustrie: 118¼, 117%, 119%; Int. Gew. Beton.bouw: 107
1
/
2,
106%, 113%,
114%, 1167/
8
; Jurens:
16
5%, 167%, 172%,
178%’; Maekubee: 111, 108, 1.10%; Neci. Kuustzijdefabriek:
345, 343, 347%; Philips Gloeilampenfabriek:
459%,
462,
465, 467%.
Mijnaa.ndeelcn
waren vrijwel verlaten, ‘doch niet opgewekt
van toon. Alg. Explorabie Mij.: 69%, 69; Billiton le Ru-
briek: 900, 909, 920; Boeton Mijnbouw Mij.: 154, 150%,
153; ‘Müller & Co.’s Mijnbouw Mij.: 74%, 73, 73%; Recijang
Lebong: 167%, 15
,
164, 165; Singkep Tin Mij.: 494y
2
1
, 496,
498, 495.
Daarentegen was (le afdeeling voor
be&eaw,vdcclen
zeer
vast, ‘in het ‘bijzonder voor aandelen Koloniale Bank en Am-
sterdnmsclie Bank, ivaarin vermoedelijk orders voor In-
•clisclie rekening werden uitgevoerd. Amsterdamsche Bank:
173%, 1737/
s
, 174%, 174; Incasso Bank: 125,
125%;
Java-
sche Bank: 363, 365, 366; Koloniale ]3an,k: 271
1
f1, 273¼,
2757/
8
, 282% ; Ned.-Ind. Handelsbank: 174, 173%, 173, 173%; Ned. Handel Mij. C. v. A.: 172%, 172¼, 174%;
R’,damsche Baukvereeniging: 92%, 91%, 92%; Twentsche
Bank: 143, 144, 142, 14434.
Dc Amerika.a.n.sche naarkt
was vast, in overeenstemming
met Wallstreet. Anaconda Copper: 95, 96%,
97¼,
96%;
American Smelting & Heling Cy.: 170%, 1721, 173
8
11e,
166% (cx div.); Studebaker: 54, 53
5
/8, 54; United States
Steel Corp.: 136%, 138, 137%, 134%; Atohison Topeca:
200%, 197%; ‘Ene:
64%,
64%, 627/
s
; Southern Paeific Cy.:
126311s, 125, 121%; Union Pacific: 189%, 188%, 186%;
Wahash Railiway: 7
4
¼,
72
1
I16,
71
1
1
16
.
GOEDERENHANDEL.
–
GRANEN.
Augustus 1927.
Gunstige oogstbenichten uit d meeste belangrijke Produc-
tielanclen hebben ook deze week weder een toename van
den omzet aan de tarwemarkt ‘tegengehouden. Niet slechts
in de overzeesche ujtvoerlanden waren de vooruitzichten
over ht algemeen gunstig, doch ook in West-Europa is het ‘weder beter geworden, en in Duitschland wordt nu vooral
van rogge een goede oogst verwacht. In ons vorige week-
bericht was reeds sprake van hooge schattingen van de
opbrengst der zomertarwe in Canada en de Verecnigde Sta-
ten, en in den loop dezer week hebben eenigen va6 de be-
‘kende Noord-Amerikaausche deskundigen raminged gepu-
bliceerd, welke overeenkwamen met de hooge cijfers, die
wij
de vorige week reeds noemden. Voor de CanadeesChe Prei-
nicprovincies lopen do ramingen uiteen van 384 tot 410
mill’ioen bushels. De opbrengst zou dus evenveel bedragen
als ‘in het vorige jaar, hetgeen na de officieele raming van
1 Juli van 325 millioen bushels ‘wel een ‘buitengewoon groo-
te verbetering mag heeten. Men schijnt dus te meenen, dat
de gevolgen van het slechte iweder, dat gedurende den zaai-
tijd heeft geheersoht, geheel door het goede weder van Juni
en Juli zijn ingehaald. Voor het ‘Noord-Westen der Ver-
eenigde Staten bedroegen deze week de particuliere schat-
tingen van de opbrengst der zomertarwe ongeveer 300 mil-
lioen tegen een opbrengst in het vorige jaar van 205 mil-
lioen bushels. Te zamen met de nrintertanve al is de op-
brengst daarvan dan ook niet zoo buitengewoon groot, zou
wegen’s dit zeer goede beschot der zomertarwe de totale tarweoogst der Vereenigde Staten dus ‘dit jaar uitermate
bevredigend ‘zijn. Wanneer nu ook nog de Canadeesche oogst
ontkomt aan de gevaren, ‘welke die tarwe nog gedurende
eenige maanden kunnen bedreigen, dan zullen de invoer-
landen te beschikken hebben over ruim aanbod uit Noord-
Amerika. Ondanks de gunstige oogstberichteu hebben de
tarweprijzen aan de Noord-A menikaansche termijnm arkten
‘zich goed kunnen handhaven. Wintertarwe uit de Vereenigde
Staten werd echter op sommige dagen dringend tot wat
lagere prijzen aangeboden, doch de zaken naar Europa ‘waren
niet groot, omdat ook daar de kansen op goede oogsten zijn
toegenomen. In Frankrijk ‘heeft beter weder de minder
gunstige verwachtingen omtrent den oogst wat verbeterd,
en in Duitschland was met het oog op het zeer goede weder
de vraag naar tarwe vooral aan ‘het einde der week zeer
onbevredigend. Dat de wereldverschc’pinge.n, vooral (loon
kleine afladingen uit Noord-Amerika, van geringeren om-
vang waren dan gedurende zeer langen tijd het geval is
geweest, heeft de tarweniankt nauwelijks gesteund. In zeer
sterke mate hebben dat echter op 8 Augustus berichten over
vorst in Canada gedaan en aan alle markten in Noord- en Zuid-Amerika vonden aanzienlijke prijsstijgingen plaats.
Daardoor was op dien datum het slot te Chicago voor tarwe
ongeveer 5 en te Winnepeg zelfs bijna 8 dollarcent per 60
Lbs. hooger dan een ‘week tevoren. Het zal nu af te wachten
zijn, of werkelijk ernstige schade aan den oogst is toege-
bracht.
In Argentinië blijft het weder goed, en de termijnmarkten
hebben daar deze week zeer weinig verandering ondergaan,
tot op 8 Augustus ook te Buenos Aires en Rosario een sterke prijsverhooging plaats vond, waardoor eerstgenoemde markt
30 á 55, en Rosanio 15 á 25 cent.avos per 100 KG. hooger
Sloot (lan op 1 Augustus.
Ook in Australië is opnieuw regen gevallen, doch er wordt
naar ineen neerslag verlangd.
In r ogge is de inarkt deze week weder flauw geweest, vooral ‘wat spoedige partijen aangaat. In DuitsChiand is
uien onder zeer goede ‘weersomstandigheden met het oogsten
begonnen, en niet slechts wordt een ruime opbrengst ver-
wacht, doch ook over de lowalitit der nieuwe Duitsche rogge
zijn de berichten zeer goed. In verband hiermede was het
(lan ook zeer moeilijk, spoedige rogge in Duitschi and te
plaatsen, en wegens diezelfde omstandigheden was dat ook
in Nederland ‘het geval. Partijen, welke te Rotterdam en
Hamburg werden verwacht, of daar reeds waren aange-komen, waren (lan ook telkens tot lage ‘prijzen te koop,
zonder veel belangstelling te wekken. Ook nieuwe Noord-
Amerikaan sohe rogge op AugustusSeptember aflading ont-
moette niet veel kooplust, nu de eigen oogsten van West-
Europa zoo mee vallen, terwijl tevens ook uit Polen bericht
wordt, dat er een belangrijk betere roggeoogst zal worden
binnengehaald dan in het vorige jaar. De roggepnijs aan de
termijnmarkt te Chicago is deze week echter niet verder
gedaald, en in de prijzen, waartoe nieuwe Amerikaansche
rogge ‘werd aangeboden, ‘kwam weinig verandering. Op
8′ Augustus ‘heeft rogge in Noord-Amer’ikk in aanzienlijke
716
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
10 Augustus 1927
Noteeringen.
Chicago
Buenos Aires
Data
Tarwe
Maïs
.Haver
Tarwe
Maïs
Lijazaad
Sept.
Sept.
Sept. Sept.
Sept.
1
Sept.
–
6Aug.’27
137
1
18
109318 4731
8
12,10
7,-
15,85
30Juli’27
1363(
1)
101
1)
41 /a’)
11,952)
6,702)
15,602)
6Aug.’26
1383
835/
s
41
13,45
6,96
17,80
6Aug.’25
160
1041/
3
429f
14,40
9,65
21,60
6Aug.’24
1271(
113
49
15,90
10,-
23,95
20Juli’14
82
5621
8
364
9,40 5,38
13,70
1)
Per
Juli.
2)
Per Aug.
Locoprjzen te Rotterdam/Amsterdam.
t
Soor
en
8Aug.
1Aug.
9Aug.
1926
Tarwe (Hardwinter II)
..1
14,75
14,90
15,80
Rogge (No. 2 Western)
. .
11,10
11,40
11,75
Maïs (La Plata)
………
2
179,-
170,- 170,-
Gerst (48 lbs. malting)
.
•2
255,-
245,-
185,- Haver (canada3) ……..
1
13,20
13,-
10,05
–
Lijnkoeken (Noord.Ameri-
ka van La Plata-zaad) ..’
12,50 12,50
12,-
Lijnzaad (La Plata) …..
3
368,-
366,_
378,-
1
)
per 100 KG.
2)
per 2000 KG.
8)
per 1960 KG.
!ANVOEREN in tons van 1000 KG.’
Rotterdam
t
Amsterdam
Totaal Artikelen
.
131
JuliI6 Aug.
Sedert
1
Overeenk. I31uliI6 Aug.
1
Sedert
1
Overeenk.
1927
1
Jan.
1927
tijdvak
1926
II
.
1927
1Jan.
1927
tijdvak
1926
1927
1926
Tarwe ………………
.24.010
1.221.059
947.764
Rogge ………..
4.454
246.943
170.763
Boekweit ……………..-
11.450
13.763
Mais ……………….29.516
845.789
549.908
Gerst ……………….8.2T0
263.398
225.504
Haver ….. . …………
…7.485
132.981
146.046
Lijnzaad …………….
2.271
156.023
144.190
Lijnkoek ……………2.637
114.226
156.791
Tarwemeel ………….367
•69.36
46.025
Andere meelsoorten
–
7.614
9307
mate meegedaan aan de algemeene .stei
–
ke prijsstijging. Voor
rogge werd daarvan nog als speciale oorzaak roestchade
opgegeven en tegenvallende opbrengst in het Noordwesten.
De verhooging bedroeg ongeveer 4 dollarcent per 56 lbs.
51 a ï .s is deze week zeer vast geloopan, en e oorzaken van cle zeer vaste stemming voor Plata mais liggen voor-
namelijk in •de weder belangrijk ‘hoogere prijzen in Noord-
Amerika, waardoor verdere zaken in Plata mais naar Noord-
Amerika mogelijk blijven, verder in de ongun.stige oogst-
berichten uit Zuid-Oostelijk Europa, die reeds ten gevolge
hebben, dat Oostenrijk en naburige landen Plata mais im-
porteeren, en ten slotte in de voortdurende zeer goede vraag
in West-Europa. Ook stijgende ‘zeevrachten werkten de ver-hooging der prijzen nog in de hand, terwijl de buitengewoon
groote verschepingen duit Argentinië, welke alle vroegere
records overtreffen, niet den minsten druk op de markt
lebben geoefend. De nieuwe prijsverhooging voor mais aan
de termijnmarkt te Chicago kwam eenigazins onverwachts,
omdat de particuliere ramingen van de opbrengst van den
Amerikaanschen maïsoogst deze week hooger waren dan cle
olficieele schatting van 1 Juli.
Later was echter sprake van onvoldoende ontwikkeling
van het gewas tengevolge van koud weder en na een prijs-
stijging sedert 1 Augustus van 7 á 8 dollarcent per 56 lbs.
werd op 8 Augustus het tot nog toe hoögste punt van dit
seizoen bereikt. In Argentinië hoeft met cle ‘zeer vaste stemming in Noord-
Amerika en de voortdurende grootere, en zich •door de
Centraal-Europeesche inkoopen zelfs uitbreidende vraag de
niaïsmarkt eveneens
•
een geregelde prijsstijging ondergaan,
en op 8 Augustus was clie zeUs zeer aanzienlijk, zoodat de
verhooging sedert een week tevoren toen 55 centavos per’
100 KG. of circa 8 pCt. bedroeg.
In tegenstelling met Noord-Duitschiand, waar men even
als ‘in Nederland, in België en van tijd tot tijd in Engeland
tot de stijgende prijzen steeds veel m als bleef koopen,
zijn de Duitsche markten aan den Rijn gedurende de ge.-
heele week steeds als weder-verkoopers opgetreden. Dit
aanbod werd iii Nederland geakkelijk opgenomen, doch
leidde er wel toe, •dat nieuwe zaken van Argentinië gedu-
rende ht grootste gedeelte der week aan •de Nederl:andsché
markt slechts in beperkte mate tot stand kwamen. Ten
slotte echter werd op 8 Augustus in Nederland weder veel van Argentijnscbe exporteurs gekocht. Sedert 1 Augustus,
toen groote aanvoeren te Rotterdam de markt daar op een
zeer laag peil brachten, heeft aan de Nederlandsche mais
2
markt een prijsverhooging van ongeveer 8 pCt. plaats ge-vonden. Wegens de zeer hooge Roemeensche maisprij’zen
komen zaken van Roemenië in mais naar West-Europa niet
tot stand. Uit Zuid-Afrika hebben de zaken nog niet in be-
langrijke mate aa.n.gevangen. Nu de prijzen voor Plata-ma,Ts
echter zoo sterk zijn gestegen, ‘worden de kanen op meer
zaken uit Zuid-Afrika grooter.
Voor ge r
St
‘is de markt deze week stil geworden. Aan-
vankelijk werden nog flinke ‘zaken gedaan op herfstafla-
–
.
39.001
7.731
1.260.060
955.495
303
403 1.016
247.346
171.779
67
855 11.517
14.618
5.521
120.020
68.425
965.809
618,333
300
6.829 6.965
270.227 232.469
–
2.728
2.165 135.709
148.211
70
146.868
142.086
302.891
286.276
–
–
114.226
156.791
673
23.273 8.847
92.619
54.872
– –
–
7.614 9.307
cli ng uit Noord-Amerika, vooral naar Duitscbiancl, (toch
later trad een aanzienlijke prijsverhooging ‘in aan cle ter-
mijnmarkt te Winnipeg, waardoor deze zaken zijn af ge-
nomen. Ook spoedige Noord-Anierikaansehe gerst werd tot
de opnieuw gestegen prijzen in Nederland tegenwoordig min-
der gekocht. Van den Donau bestaat een vrij ruim aanbod
vaii spoedg te verladen gers’t, doch tot de hooge prijzen,
welke voor de spoedige Roemeensche gerst voeden ge-
vraagd, komen slechts zeer weinig ‘zake.n tot stand, omdat de booten, welke in de tloemeeusche havens in lading zijn,
veel vertraging ondervinden en ‘hun aankomst-datum ter
destinat-ie te onzeker is. Volgens cle laatste berichten is de gerstoogst in Roemenië ongeveer 20 pCt. kleiner dan in het
vorige jaar, doch de kwaliteit schijnt veel beter te zijn, dan
wij in het vorige seizoeri gewend waren. Het binnenkomen
van de nieuwe Dudtsche wintergerst heeft bijgedragen tot
den geringen kooplust voor spoedige gerst aan cle Duitsohe
markt. Op S Augustus was in Noord-Amerika ook gerst
zeer vast en Winnipeg sloot ongeveer 8 dollarcent per 48
lbs. hooger dau aan het begin dec
–
week. In Nederland heeft
die verhooging geleid tot meer zaken in spoedige Amen-
kaansche gerst tot aanzienlijk hoogere prijzen.
Voor h a v e r was ook deze week de markt in Europa we-
der weinig levendig. Die nieuwe oogst staat in verschillen-
de West-Europeesche landen voor de deur, en hier en daar
is daarmede reeds een aanvang gemaakt, terwijl de vooruit-
richten gunstig zijn. Daarom is de vraag voor spoedige
buitenlanclsche haver niet groot. Vooral stoomencle Plata-
haver vindt in WestE.uropa slchts met moeite plaatsing,
en ook voor spoedige -Noord-Amenikaansche baversoorten
bevinden de prijzen zich beneden het niveau van het export-
land. In Noord-Amerika was haver vast, ondanks de goede
vooruitzichten van den nieuwen oogst en op 8 Augustus
vond eeo nieuwe prijsstijging plaats, waardoor de noteering
te Ohicsgo 4 9. .5 dollarcent per 32 lbs. hooger kwam dan
op den isten. Te W.in.nipeg etond haver na de vorstberich-
tea van 8 Augustus zelfs
71%
cent per 32 ibs. of 171% pCt.
hooger d’an een week tevoren.
Duitsche haver van den nieuweru oogst wordt reeds op
af lading in de eerste najaarsmaauclen Vrij geregeld verhan-
deld, en viuclt ook in Nederland koopers.
SU1ER.
De vastere stemming, welke zichaan het einde der voor-
afgaande week in Amerika en Europa kenbaar maakte, was
van korten duur.
In A m e r i k a brokkelden de noteeringen op de ter-
mijn.inarkt wat af, om zich daarna weder tot ongeveer het
niveau van opening te herstellen, hetgeen uit ondervol-
geade cijfers blijkt:
Sp. C. Aug. Sept. Dec. Jan. Mrt.
Slot voorafg. week
…….4.52
2.64 2.70 2.80 2.77 2.73
Opening verslagweek. … 4.52 2.62 2.68 2.78 2.75 2.77
Laagstepunt verslagweek 4.40 2.57 2.63 2.74 2.73 2.69
Slot verslagweek……..4.52 2.61 2.67 2.79 2.78 2.74
10 Augustus 1927
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTËN
717
Do owtvcngsten in de Atl. lIa.vdlls der V. S. bedroegen
deze ‘week 46.000
bus,
de versmeltingen 58.000 tons tegen
71.000 tons in 1926 en de voorraden 203.000 tons tegen
291.500 tons.
Ruwe suiker werd verhanelct tot prijzen terugloopend
tot 2.11p6 dc. c. & fi.
New
onk basis Cuba; de omzet was
echter zeer beperkt.
De laatste C u b a-startistiek is als volgt:
1927
1926
1925
Tons
Tons
Tons
(Jubaansche productie t. 2 Aug 4.508.620 4.880.516 .061.386
‘vVeekontv. afscheep havens 42.692 28.646 42.965
Totaal sedert 1 Jan.-30 Juli 3.536 972 3.952.487 4.410.905
Weekexport tot 30 Juli . 75.130 69.819 87.890
Totale export sedert 111.30/7 2.556.807 9.756.831 3.440880
Voorraad afscheep havens . 998 209 1.195.658 970.025
Voorraad Binnenland ……868.604 876.662 600 934
:lI:oon’el er flinke regenbuien uit vele districten gera.ppor-
teerci worden, blijft men naar meer regen verlangen.
ii ge 1
S
mmd was de markt aanvankelijk voor ruwe
suiker zeer vast gestemd, doch in sympathie met Amerika
verflauwde cle stemming daar eveneens. Ook op de
termijn-
markt brokkelden prijzen af en waren 1e slotuote.eri.ngen
als volgt: –
Aug.
1927 . . Sh. 16
Maart 1928 . . .. Sh. 1610
October
,,
. . ,, 1417k
Mei
,.
….
,, 16/3k
Dec.
,,
. .
,,
1413
Il)e zichtbare voorraden va ren volgens Ozarnikow:
1927
1926
1925
Tons
Tons
Tous
Duitschland 1 Juli ……..
528.000
515.000 269,000
Tsjechoslowakije 1 Juli
178.000 345.000 235.000
Frankrijk 1 Juli ……….
291.000
202.000
158.000
Nederland 1 Juni ……….
58.000
134.000
66.000
België 1 Juli …………..
71.000
61.000
83.000
Polen 1 Juli …………..
98.000
108.000
93.000
Engeland 1 Juli geïmpt. suiker 410.000 490.000 357.000 Engel. 1 Juli Binnenl. suiker
3,000
–
–
Europa.. 1.637.000 1.855.000 1.261.000
V.S. Atlant. havens 3 Aug.. . . .
203.000 291.000 227.000
Cuba 30 Juli …………..1.011.000 1.196.000
970.000
Totaal .. 2.851.000 3.342.mmO0 2.458.000
Op J a v a heeft de V.I.S.P., nu blijkt dat de oogst 1927
meevalt, mvecler eenige alcioeningen tot stand gebracht van
Superieure suiker tot
f
16,
f
16,
f
16Y
2
en
f
164 op
restant condities.
]Al
totaal zouden ongeveer 110.000 fons
verkocht zijn.
De stemming op de J a.va,m’arkt ‘werd cle afgeloopen week
veel vaster en prijzen trokken ongeveer
f
1 per 100 KG.
aan.
Het laatst werd genoteerd voor:
Superieur N. 0. ready Aug. t/m. Nov.
fl
6,5
per 100 K.G.
Nov/Dec.
1 6,
Dec/Jan.
,, 16,71
No. 16. &/hooger ready
lT i e r te 1 and e was cle markt de afgeloopen week kalm gestemd en konden prijzen zich vrijwel cle geheele week op
hetzelfde niveau liamidhaven. Aan het eind was (le stemming
prijshoiidend met een lichte verbetering in den prijs. De
slotnoteeri ngen waren als volgt:
Aug.
f
18%; Dec.
f
17%; Mrt. f18, tevergeefs geboden
met verkoopers
f
hooger.
–
D omzet bedroeg fliet meer clan 3700 tons.
NOTEERINGEN.
Londen
‘ew York
Amsterdam
1
WhifeJava’s
Cuba’s
go
Data
per
Tatesl f.o.b. per
9
c.i.f.
Centri-
Augustus Cubes1
fuga Is Nou
Aug.
.
Aug.
kristalsuiker
Sh. Sb.
iSb.
CI.8.
basis 990
8Aug.’27
(
1851
8
3319
133
12,10
4,46
25 Juli ’27
,,
183(
33,6
13,L4
1211014
4,52
8Aug.
1
26
,,
169
3313
14/6
1119
4.24
8 Aug.’25
,,
181s1
351_
14,6
12/3
4,40
ruwsuiker
basis 88
0
4 Juli ’14
f
11
15
/
181-
–
–
3,26
basis 990
1)
Het verschil tusschen ruwsuiker
88
0
en
f 1
418/ i krist.suik. 99° is aan te nemen
opf3
p. lOO KG.
KATOEN.
Marktbericht van de fleeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 3 Augustus .1927.
hEet imerikaansche katoenseizoen ein4igde, wat Liver
–
pool betreft, jI. Vrijdag en cle slotnoteeriug voor Mid. Ame
rican spot bedroeg 10,05. New York was Zaterdag echter
geopend en ten gevolge i’an de zeer gi’ootc ‘belangstelling
en liet groote aanbo:[ van katoen ld
daaen prijzen circa 40
puritemi ,”s Maandags was de markt vaster ges1emd, doch gisteren was er opnieuw een dlal1lig van 40 punten. Liver-
poo1 spot noteeriugen daalden gisteren 23 punten en heden’
morgen opende de markt 25128 punten iagei’. Deze groote
fluctuaties zijn voornamelijk aan ,,profession’al clealings” en
cle acreage van den nieuwen oogst te wijten. Ook E.gyptische
katoen heeft sterk gefluctucercI en hoewel prijzen in
Alexandrië zich gisteren eenigszins herstelclen, daalde de
noteeriug voor F.G.F. Sakelkiriclis in Liverpool 75 punten.
Voor cle Amerikaansc-he garemimarkt ‘was gisteren bij cle
opening zeer weinig belangstelling en spinners’ van alle
soorten twist en ‘ivef t konden slechts weinig goeds rappor-
teeren. De vraag was gering en ‘zaken beperkten zich tot
kleine hoeveelheden, ‘terwijl vele spinners in het geheel niets
verkohteu. Mcii schrijft deze stand van zaken toe aan de
groote fluctuaties in liet ruwe materiaal geduren-:le de laat-
ste dagen. De Aamierican Yarn Associabion doet baar uiterste
best de vastgestelde prijzen te handhaven en tracht cle niet-
aangesloten spinuers tot nauwere aansluiting te bewegen.
Het nieesfe is nog gedaan in getwijnde bundelgareus voor
cle linnenlanclsche markt, hoewel de vraag deze week gerin.
ger is dan cl& vorige week. De daling van Egyptische. ka-
toenprijzen was gisteren een beletsel voor ‘zaken in Eg.
garens, hoewel er 1wel iets ‘in crepe counts gedaan sohijut
te zijn. De spini ers, zoowel van twist als wel t, rapportce.
ren een geringe vraag.
Tot liet einde van cle vorige week waren de vooruitzieh-
ten in cle doekmarkt bepaald meer hoopvol. Toen kwam cle
vacaiitieweck-end en sindsdien heeft de plotselinge daling
van prijzen van het ruwe materiaal de markt in staat van
onzekerheid gebracht. Er is geen noemenswaardige veran-
•clering in doekprijzen gekomen, doch het is wel mogelijk,
dat er opnieuw een periode van prijstestin.g aan zal bre-
ken. Om dezen tijd van liet jaar kan men verwachten, dat
01)
het oogen.blik is het
nog te vroeg ciii te kunnen constatceren, of er ivaarschijn-
lijk een verandering in dloekprijzen ‘te wachten ‘is en er
gaat zeer ‘weinig om.
27Juli 3Aug. Oost. koersen. 26Juli 2Aug.
Liverpoolnoteeringen. T.T. op Br.-Indië 1/5e 1/5v
F.G.F. Sakellaridis 19,60 18,10 T.T.opllongkong 11l
1/1
i
G.F. No. 1 Oomra.. 8,10 7,30 T.T.opShanghai 2/6w
216K
KOFFIE.
in de afgel000peit week was de stemming voor het artikel
wederom iets vaster. In ]3razilië liepen cle kost- en vracht-
aanbiedingen van Santos 116 t 2/- op, terwijl clie van Rio Vrij onregelmatig varen. In de meeste gevallen ivaren de
offertes van laatstgenoemde soort een fractie hooger dan
een n’eel geleden, doch enkele afladers zonden zoo nu en
dan aanbiedingen, die iets lager waren en clie dan meestal
ook giii.f genomen ‘werdemi. Nederlaaidsdh-Indië was ditmaal•
met Palem’bang-Robusta eerst ‘hooger en daarna ivedeT iets
(ager; de anclerë ongewasschen ‘Sumatra Robusta-soorten bleven vrijwel onveranderd; W.I.B. l.a.q. was onveranderd t iets gemakkelijker. lii loco en op af lading was ‘in de ver-
schillende soorten iets meer te doen.
Aan •de termijnmarkt te Rotterdam liepen de noteerin-
gen vuil het Gemengd c’ontact ditmaal
Y2
t % eb. op; die
van het Santos-contract bleven ongewijzigd.
Volgens een dezer dagen uit Brazilië ontvangen telegram
bedroegen cle voorraden, door liet Instituut tot Permanente
Verdediging van cle Koffie ‘in de pakhu’izen en de spoorweg-
stations in het binnenland van Sao Paulo en Mines Geraes teruggehouclen, op 15 Juli 3.714.000 balen, hetgeen tegen
30 Juni eene veruneerclering ‘beteekeirt van 402.000 balen. Een ander officieel bericht bracht cle mecledeehing, dat het
instituut beslotemi had, de limiet der aanvoeren uit het bin-
nenland van Sao Paiilo naar de haven van Santos, in-
gaande 6 dezer, te brengen van 34.000 balen op 35.000 balen
per dag.
De dezer dagen verschenen Statistiek van de Fira G.
Dunring & Zoon te Rotterdam geeft aan, dat in Juli de
aanvoer geweest is als volgt:
718.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
ID Augustus 1927
1927
1926
1925
balen
balen
balen
in Europa …………798.000
691.000
649.000
Ver.Stateuv.Amerjka
730.000
822.000
927.000
Totaal….
1.528.000
1.513.000 1.576.000
De Aanvoeren in Europa en in Amerika tezamen gedu-
rende de eerste zeven maanden van het jaar, bedroegen
12.191.000 balen tegen 11.608.000 balen in 1926 en 10.626.000
balen in 1925.
De Afleveringen ‘in Juli waren:
1927
1926
1925
balen
balen
balen
in Europa …………784.000
755.000
689.000
Ver. Statenv. Amerika
884.000
779.000
836.000
Totaal…. 1.668.000
1.534.000 1.525.000
De Afleveringen in .Iduropa en in Amerika tezamen ge-
durende de eerste ‘zeven maanden van het jaar waren
12.256.000 balen tegen 11.932.000 ibalen in 1926 en 10.397.000
balen in 1925.
De zichtbare voorraad was op 1 dezer in Europa 1.776.000
balefi tegen 1.762.000 baden op 1 Juli. In Amerika bedroeg
hij 634.000′ balen ite
g
gen 788.000 balen op 1 Juli. In Europa
en in Amerika tezamen was de zichtbare voorraad ‘club op
1 dezer 2.410.000 balen tegen 2.550.000 balen op 1 Juli. Hij bedroeg op 1 Augustus 1926 – 2.200.000 balen en op
1 Augustus 19.25 – 2.452.000 balen.
De sichtbare .wereidvoorraacl was op 1 Augustus 4.842.000
balen. tegen 4.720.000 balen op 1 Juli en 4.701.000 balen ver-
leden jaar (in deze cijfers zijn niet begrepen iie voorraden
in het binnenland van Sao Paulo, waarvan het cijfer van
‘1 Augustus 1927 nog niet bekend is, doch clie op 15 Juli
1927 bedroegen 3.714.000 balen, 01) 1 Juli 1927 – 3.312.000
balen en
01)
1 Augustus 1926 – 3.098.000 balen.
De prijzen val:i gewoon goed ‘beschreven Superior Santos
01) prompte verscheping ‘zijn thans ongeveer 76/. h 7716 per
cwt. en van dito Prime ongeveer 791- á 8116, terwijl zij van
Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte versche-
p’ing, bedragen 6316 11 6416.
Van Robusta op af lading van Netlerlandsch-Indië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogeublik:
Palembang Robusta, Augustus-versoheping, 30y
4
ct.; Beu.
koelen Robusta, Augustus-verscheping, 32 ct.; W.T.B. faq.
Robusta, Augustus-verscheping, 38y4 ct., alles per
Y
2
KG.,
cif., uitgeleverd gewicht, netto contant.
De offieieele loco-noteering van Superior Santos bleef on-
veranderd 49 et. per
3′
KG., doch die van Robusta werd
verlaagd van 47 op 45 ct. Deze verlaging van 2 ct. kan
worden beschouwd ‘als een eerste stap in ‘de richting der
opheffing van de ‘wauverhouding, die er in den laatsten tijd
bestoild tusachen de loco-waarde alhier en dan Indischen
prijs van gewassehen Robusta (zie daaromtrent het vorig
weekoverzicht).
De noteeringen aa) de Rotterdamsche termijnmarkt waren
aan de ochtend-cali als volgt:
Santos-contract
Gemengd contract
basis Good
basis Santos Good
1
Sept.I Dec.l Mrt.
1
Mei
11
Sept.
1
Dec. i Mrt.
1
Mei
9 Aug.
39g
3744
3644
3544′
39y
4
3644
34
8
/a
2
,,
39
3744 3644
35i
2
3844
35
1
34
34’1
26 Juli
39
3744
3644
35%
39
3644
3544
343 19
,,
39
3744
36j’
35k’
391
3671
8
3518
351/8
De slot-noteeringen te New-York
van
het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio
No.
7) waren:
Sept.
1
Dec.
1
Maart
1
Mei
$
12,92
$
11,97
$
11,65
$
11,40
1
,,
,,
12.52
,,
11,75
11,45
.i 1,27
8 Aug…….
25
Juli
……
,,12.38,,
11,84
11,57
11,37
18
,,
………
12,47
..
12,10
11,95
,.
1177
Rotterdam, 9 Augustus 1927.
(Mededeeling van de Vereeniging voor ‘den Goederenhandel
te’ Rotterdam.)
Noteeringen en voorraden in Brazilië.
Data
te Rio
te Santos
Wisselkoers
te Rio
op Londen
Voorraad
1
Prijs
Voorraad
–
1
Prijs (In Balen)
1
No.7
1
)
(In Balen)
1
No.41)
8 Aug. 1927
266.000
1
23.150 897.000
1
24.500
559′
164
1
,,
1927
253.000
23.150
832.0001
24.000
515
(16
25
Juli
1927
243.000
23.150
894.000 24.000
515
156
9 Aug 1926
291 000
‘
23.975
1181 000
24.500
7
1)
In
Reis.
Ontvangsten uit het binnenland van Brazilië in Balen.
te Rio
te San tos
Data
Afgeloopen
Sedert
–
Afgeloopen
Sedert
week
1Juli
week
1Juli
6 Aug. 1927.. ..
74.000
1
382.000
199.000
1
1.089.000
7 ‘Aug. 1926….
97.000 491.000
159.000
837.000
VRACHTENMARKT.
De betere tendens van de ‘Noorrl-Anierikaansche graan-
v1:icllteIl11s:urkt bleef gehandhaafd, doch werd een verdere
opleviug tegengehouden doordat het aantal orders niet
grooter werd. Siontreal ‘bevrachtte per Augustus naar Ruil
enfoï Avonutoutli op l)asis van 2/6 per qtr. ddn hitven,
2
1
9
beide havens, terwijl s’oor dezelfde positie naar Antwerpen/
.Rotter(lan1 11
34
cents betaald werd, optie Hamburg/Bremeus.
tegen
1244
cents. Sindsdien is voor deze positie
44
cent, mis-
schien 1 cent Tuueer’te hecliuigen. Per September wordt naar
Antwerpen/Rotterdam 13 cents in uitzicht gesteld, terwijl
voor October tonnage is bevracht op basis van 1444 cents,
optie U.K.
3/4%.
per qtr. Na verscheidene maanden van
levenlooshe’id heeft cle Northeruu ‘Range een spotpronipte
boot bevracht van IBaltimore naar Antwerpen/Rotterdam
tegen 10 cents voor awaar gi
–
aan. Van de Mexicaansche Golf
‘werd een handige boot gedaan naar Griekenland op basis
van 413 per qtr., echter met optie Montreal belading op
basis van 4/-.
Voor suiker van ‘West-indië bleef cle vraag naar tonnage
gering tegeis lage vr:ichten. De eenige bevrachting van de
vorige week is een 4500 ton ner van San Domingo naar U.K.
tegen 17/. per Augustus.
De North Pacif ie ‘was kalni doeh vast, en de vrachten ble-
ven onveranderd. Van Portl ci ndfPuget Soun dfVanoouver is
een 8000 touner ‘bevraclut per laatste helft September tegen
311- naar UK/Continent, terwijl een 6900 tonner per Oc-
tober 33/- heeft bedongen.
De markt van de La Plata was levendig en de vrachten,
speciaal voor Augustus verschepiug, zijn opgeloopen. Niet-
tegenstaande de vaeanties werd er flink bevracht en de
laatste bevrachiting is een 5500 tonner per laatste ‘helft
Augustus tegen 241- an boven La Plata havens naar IJ.K./
Continent. Met 20 September oancelling is 23/- gedaan en
25 Sept./25 Oct. 2213. Van Bahia Blanca is een groote boot
gedaan per Augustus naar Anfaver’penfRotterclam tegen 20/6.
De chil’isalpetem-, vrahtemmnarkt bleef ‘zeer flauw. Thuis-
vrachten zijn sch’aarsch en •de vrachtideeën van bevrachters
zijn zÔO laag. dat cle reeders die cijfers niet in overweging
kunnen nemen met het oog op de vaste ‘thuismarkt van de
La Plata. Ook voor partijen per lijn.booten bleef de markt
kalm. Per Augustus/September werden echter 2000 tons
geboekt en per September twee partijen van ieder 1000 tons
naar Antwerpen/Hamburg range tegen 27/6.
Over het algemeen ‘svaren cle Oostelijke afcieeiingen kalm
en bleven de vrachten onveranderd. De markt van Wladi-
‘wostook was vast, doch ‘de vraag naar tonnage was niet
groot. Per Aug/Nov. is naar Rotterdam en/of Hamburg he-
vracht tegen slechts 3216. In graan van Aimstralië ging
practïsch niets om. Eenige orders worden geoirculeerd voor
caleulatie doeleinden, doch toonen reeders nagenoeg .geed interesse. Van Barmah werden verdere partijen gedaan per
September naar de gebu’ikelijke lijn’boothavens tegen 2819,
doch is er geen vraag naar wilde booten. Van Zuid-Afrika
zijn .hevrachters nog aan de markt voor ‘handige tonnage
per October en November tegen circa 231- naar UK/Con-
tinent, doch er zijn geen Ievrachtingen ‘te vermelden.
Van den Donau ging iets nieer om, doch cle vrachten bIe-
s’en onveranderd. Een boot van 550 tons, 10 pCt., Augus-
tus verscheping, werd bevracht tegen 15/6 naar Continent,
optie U.K. 16/6. Van de Zwarte Zee kan tonnage geplaatst
‘worden per Augustus tegen 121- naar Continent. Tegen het inde ‘der week is hiervoor 1119 ‘betaald met volle Scandi-
navische opties.
Van de Middellandsche Zee werd niet op groote schaal
hevracht en de vrachten bleven ook vrijwel op bet oude peil.
Voor erts werd om. ‘betaald: Melillafilotterdam 419, Alme-
ria/Rotterdam 513, iornillo Bay/Mi’ddlesbro 714%. ‘Fosfaat
was kalm. Een boot van middelmatige grootte ‘bedong 8110
1
/2
van Sf ax naar Newport. De Golf van B’iscaye was vast. Bil-
bao/Cardilf ‘betaalde 719, Newport 7/-, Rotterdam 6/-, Po-
vena/Rotterdam 611% en ‘Salta Caba.11ofRouaan 6/6.
De uitgaande kolenvraohtenmar’kt van Engeland was kalm
en de vrachten waren zwak Naar Zuid-Amerika ‘zijn cle
vraohten onveranderd gebleven. Van Zuid-Wales werd om.
betaald: Bordeaux 4/434, Piraeus 913, Buenos Ayres 13/-,
Rosario 14/- en van de Oostkust: Denemarken 5/6, Klei
61., Rouaai 4/3, Buenos Aym-es 1313.
10 Augustus 1927
719
Li
DE TWENTSCHE BANK
msterdam – Rotterdam – ‘s-Gravenhage -, Aluielo.-. Dordrecht – Eilschede – ilengelo –
Oldenzaal – Utrecht Zaandam – Zwolle
Maandstaat op 31 Juli 1927
DEBET
Aandeelhouders nog te storten 90 pOt; op aandeelen B,
waarvoor waarborg gedeponeerd ………………….
Deelneming in de firma
B. W. BLIJDENSTEIN & Co., te Londen …………
Deelneming in bevriende Bankinstellingen . . .
f
9.398.300,33
waarvoor in geld gestort ………………………..
waarvoor effecten gedeponeerd …………………….
Effecten van Aandeelhouders
gedeponeerd bij bevriende instellingen …………….
ten eigen gebruike ……………………………..
Kassa, Wissels en Coupons …………………………
Saldo’s bij Bankiers
………………………………
Daggeldleeningen
……………………………….
Eigen Effecten en Syndicaten
Saldo te leveren en te ontvangen fondsen …………….
Prolongatiën gegeven ……………………………….
Credietvereeniging ………………………………..
f
42.861.496,72
Af: loopende Promessen
…………………………..
51
200.000,-
Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en SaldiRek.-Ort. T 66.858.972,86
Af: loopende Promessen
…………………………..,,
3.601.464,55
Voorschotten op Oonsignatiën ……………………….
Gebouwen
……………………………………….
37.558.200,-
47.908.313,64
23.697.393,78
1.000.000,-
10.618.789,11 135.527,63
12.826.940,-
42.661.496,72
63.257.508,31 1.870.487,37 5.790.083,63
f
1.182.600,-
7 020.000,-
7.073.600,33
f
2.324.700,-
3.000.090.-
32.233.500.—
Totaal …..t 262.600.94
.
0,52
CREDIT
Kapitaal ………………………………………….1 36.000.000,-
Reservefonds ……………………………………..,.
9.265.825
1
–
78
Buitengewone Reserve
…………………………….
Credietvereeniging …………………………
..2.912.803,24
f
49.978.629,02
Waarborgfonds Credietvereeniging ………………….., ,, 4.769.754,50
Aandeelhouders voor gedeponeerde Effecten als waarborg
voor 90 pOt.
storting op aandeelen B ………………………..
f
L182.600,-
in Leen-Depot ……………… . ……….. . ………
., 36.375.600,-
,
37.558.200,-
Zieken-
en
Pensioenfonds . ……………. . …………..
3.005.439,09
Deposito’s
…………….
…
….
. ……………………
,,
49.266.119,85
Prolongatie-Deposito’s
……………………………..
Rekeningen-Courant
…………………………f
85.755.643.43
,,
voor gelden in het Buitenland
.. ,,
4.941.961,90
Oredietvereeniging …………..,,
3.453.394,39
94.150.999,72
Daggeldleeningen …………………………………
,,
2.250.000,—.
De
Nederlandsche Bank..
………… .. …………….
580.616,11
Te
betalen
Wissels
……. . ……………….. . …….
..
,,
13.265.159,28
Geaccepteerd
door
derden ……………………………
2.235.043,66
Diverse
Rekeningen ……..
..
………….. . ……….
,.
2.237.179,29
Totaal ……
f
262.600.940,52
10 AUGUSTUS 1927
12
6
JAARGANG No. 606
NEDERLANDSCH INDISCHE. HANDELSBANK
AMSTERDAM
‘s-GRAVENHAGE
ROTTERDAM
BATA VIA
AMOY, AMPENAN, BANDOENG,BOMBAY, CALCUTTA, CHERIBON, GORONTALO,
HONGKONG, KOBE, MAKASSAR, MEDAN, MENADO, PALEMBANG, PEKALON-
GAN, PROBOLINGCO, SEMARANG, SHANGHAI, SINGAPORE, SOERABAYA,
SWATOW, TEGAL, TJILATJAP, TOKIO, WELTEVREDEN, YOKOHAMA:
ONTVANG-
EN
BETAALKAS
NIEUWE DOELENSTRAAT 20-22, AMSTERDAM
Kapitaal
f
5.000.000,—
Reservefonds
f
1.000.000.-
Rentevergoeding voor gelden á depoefto:
direct opvorderbaar ………………..1
%
met
10
dagen opzegging …………….13.( %
Voor andere termijnen
op
nader overeen te komen voorwaarden
OPEN EN GESLOTEN BEWAARGEVING VOLGENS REGLEMENT
SAFE.DEPOS
IT.
LE
.
SSEN OVER
DEN HANDEL
doorJ. GROOTEN
S
Prijs . . . . . . . . f8.-
Gebonden . . . . f 8.90
Alom verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij
Nijgh & Van Ditmar’s Uitg;-Mij., Rotterdam
Waarom adverteeren in,
en ‘n exempi. koopen van
KELLY’S
DIRECTORY!
Omdat deze uitgave jaarlijks wordt
gekocht en geraadpleegd door tien
duizende groote firma’s over de
geheele wereld, en U, wanneer Uw
naam daarin opvallend is gedrukt,
voortdurend exportaanvragen zult
ontvangen.
Op Uw beurt vindt U er de adressen
in van alle handeislichamen, welke
in Uw artikel belang stellen, zoodat de gelegenheid om het aantal Uwer relaties uit te breiden, voor het grij.
pen ligt.
Wanneer U
Exporteur, Importeur,
Fabrikant
of
Groot handelaar is,
moogt U niet nalaten zich ten minste
van de uitstekend bekend staande
Kelly’s Directory op de hoogte te
stellen. Vraagt kosteloos prospectus
of bezoek van een vertegenwoordi.
gen aan
NIJGH & VAN DITMAR’S
UITGEVERS
–
MAATSCHAPPIJ
WIJNHAVEN
113 –
ROTTERDAM
TELEFOONNUMMER
7843
Adverteeren
geeft succes
Naamlooze Vennootschap
Wilton’s Machinefabriek en Scheepswerf
Rotterdam
Scheepsbouw en Machinefabricage. Speciale inrichting
voor reparatiën van elken omvang. Vijf droogdokken
met lichtverniogen tot 46000 ton. Dwarshelling.
Drijvende kranen met een lichtvermogen tot 120 ton.
6707, 6708, 7303
Telefoon:
Telegramadres: ,,WILTON” Rotterdam
7304, 7305, 7325
NLJGH & VAN
DITMAR’S BOEK- EN HANDELSDRUKKERIJ. ROTTERDAM