Jrg. 10, editie 474

$
JANUARi 1935

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

I

–

Economisch-Statistische

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANC!ËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VO

10E JAARCANG

WOENSDAG 28

INHOUD.

Blz.

TunnIjFiANuEL OP
JAVA
door
‘1h.
G. 11.
$Libbe …..
.
70

Een verbeterde Scheepvaartweg van Amsterdam naar den
Boven-Rijn II (Slot) door
A.
Donicer…………….
71
Staatscommissie iüzake het Verkeersvraagstuk III (Slot)
door
Jhr. Ir.
J. A.
van Kretschmar van Veen ………
75
i)e Scheepvaartwegen in Zuid-Limburg en de Spoorwgen
dooi’ Jr.
Â.
Plate ……………………………..
77

Het Scheepvaartbedrijf in
1924
door 0.
l’ermep ……
78

BUITENLANDSOHE MEDE WERKINC:
De jongste. ontwikkeling der Coöperatieve beweging in Sovjet-Rusland II (Slot) door
Pwul
Olberg…….
80
AANTEEKENING:
De i)uitsche Landbouw in
1924………………..81
STATISTIEKEN EN OVERZIOHTEN ……… . .. ….;. 82-88
Geidkoersen

Effectenbeurzen.
Wisselkoersen

Goederenhandel.
Bankstaten

Verkeerswezen.

iNSTITUUT

–

VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

Wd. Algemeen Secretaris: Mr. Q. J.
Terpstra.

WEEKBLAD

ECONOMISCH-STATISTiSCHE’ BERICHTEN
COMMISSIE VAN ADVIES.

J.
van Hasselt; Jhr. Mr. L.
H. van Lennep;
Prof. Dr.

E. Moresco; Mr. Dr. L. F. H. Regout;
Dr:
E.
van

Welderen Baron Ren gers; Mr. Q. J. Terpstra;
Prof. Mr. F. de Vries.

Gedelegeerde leden: Prof. Mr. D. van Blom; –

Prof. Mr.
H.
R. ilibbius.

Redacteur-Secretaris: D. J. Wansink.

Secretariaat: Pieter de Hoochweg 123, Rotterdam.
Aangeteekende stu7c7cen: Bijkantoor Ruige Plaatweg 87.

Telefoon Nr. 3000. Postrelcening
8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.

in
Nederland f 20,—. Buitenland
en. Koloniën
f
35,-

per jaar. Losse numhers 50 cents.

27 JANUARI 1925.

n den toestuird van de geldmarkt kwam gedurende

de afgeloopon bericli tswee]c geen verandering. Hot

aanbod van geld was nog steeds zeer .ru.in; de rente
van Oall-gel’d liep daardoor tot 1% pOt. terug en de

prolongatierentu nteerde de geheele week 2 pOt. Het

aanbod van wissels bleef beperkt, zoodat ook de rente

voor partdculier disconto vei’de:r terugliep: geopend

op 23t pOt. werd aan het einde der week gema.kkc1’jk

voor 2
it
pOt. 8fgedfian.
* *
*

13ij de inschrijving
01)
schat.kistpapie.r werd in to-

taal ingeschreven voor fl10.614.000. ”oegeweren ver
–

den
fl2.530.000
driemaandsp ron ossen
A
f
995;

f
4.550.000 ‘zesmaanclspromesseid
A
.f
988,15;
Cfl

.1′
1.6.500.000, jaar’bii jet tea h
f
1006,25 of .resp. h 2,
2/4

en 2

pOt.

* * *

De balans van De Nedrlaijr6sc1ie Bank vertoont ook

OR ECONOMISCH.E GESCHRIFTEN

JANUARI 1925

No. 474

ditmaal weinig veranderingen van beteekeiiis. De post
bi iinenlandsclic wissel’s blijkt opnieuw eon:i.gszlns te

Zijn teruggelooen, ditmaal met
f 2,4
mihlioen. :l)e

beleeningeri bleven op dezelfde hoogte. Het tegoed van

het Rijk – steeg van
f 3,3 millioen tot j’ 12,1 inillioen.

De met.aalvoori’a-aad der Bank geeft een vermeer-

dering van
f
500.000 te ‘zien. De post papier op hot
‘buitenland steeg met een kleine
f 100.000,
terwijl dc

di.verse rekeningen op de- actief-zijde der balans ieh

J’
2.4 milli-oen ‘lag-er stelden.

De biljet-tencirculatie, die verleden week
f 913,8

millioen bedroeg, verminjd&rdç met
f
20,8 paihiideh cii

liep zoodoende, voor het eerst sedert geririmen tijd.

tot beneden-! 900 milii.oen terug. Men moet tot Maan
1.918 teninggaah om op dén ‘weekstadt der Bknk vooi’

de biljetitenicircula.tie een lager cijfer te vinden dai

het t.hans genoteerde.

De rekeningcou.rant-saldi van nndeien blijken met

f
6,7
millioen te zijn toegenomen. Het bescliikbaa r

metaaisaldo vertoont een stijging van
f1,5
millioen.

}iet dekkingspei’centage bedraagt 53.
* *
*

Il)c vaste stemming voor Londen bleef ook deze

week weder aanhouden en hoewel de stijging nie!

meer zoo snel ging als de vorige weken kon toch weder

ccii verbetering geboekt worden. De koers sloot op

ca. 11,91. De o-e-:rige wissels waren alle vrijwel ta-

.tionriair met iii t.zonder.i ng van België, dat snel opliep

tot 12,82. Hieruit trad een kleine reactie in; gistei’rni

?
wer
d echtei opnieuw 1,18 betaald.

LONDEN, 24 JANUARI 1925.

• Itt ‘liet algemeen kenmerkte zich de afgeloo en be-

richt-sweek door schaarschte van. geld, aan vankelijk

veroorzaakt door sterke opvragingen vami eall-ge.l.d en

‘sLortirigen op de Coriversieleening. Allen doordat

hiertegen Treasury bifls werden aangekocht, behoefde

geen geld hij de Bank of England te worden opge-

nomen. In het midden der week werd de geld-

sehaarseh te weder gi’ooter dobi’ groote belas’tingbeta-

lingon. eer in het laatste kwartâ’bl van het belab-

ting’jaar veel veorkomend veischijiise1. Ook hiervoor

ivorden weder ‘l’i’easiu’y bil-is terug’gekoeh-t. Daggeld

noteerde door een en nader meestal
3 ii 4
pOt.; in

soinmige gevallen werd zelfs tol 44 pCi:. betaald. Dis-

conito’s ‘€’i eveneens v,isl ee-htei’ zoiidei’ veel
Om-

zetten.

‘ 2-mrrds. prima bankaceep t
31I/,_3%
10 , 3-un
ds.

idem
34_3131(, pOt. : 4-mrrds. iderii
31
3/111_uI1 pOt.

6-mads.
4__41),,,
pOt. -.

70

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.

28 Januari 1925

TERMIJNHANDEL
OP JAVA.

In mijn artikel, voorkomende in No. 465 van 26 No-

vember 1924, maakte ik aan het slot melding van een

courantentelegram van 5 November, de mededeeling
bevattende, dat de Exporteurs Vereeniging .te. Bata-

via in beginsel bestoten had tot cle oprichting van

een Registratiebureau met dezelfde werkwijze als de
Liquiclatiekas te Amsterdam, en ik voegde daaraan

toe, dat mailberichten oiis wel nader zouden leeren,
welken vorm
men gekozen had om tot het doel te ge-
raken. Ik beschik thans over nadere gegevens, die mij

schriftelijk hebben bereikt eir het is wellicht interes-

sant, bm hier nog eene kleine beschouwing te doen

volgen vap hetgeen thans inderdaad te Batavia is tot
stand gekomen.

Vooraf ga de opmerking, dat boven aangehaald

courantentelegrarn, waarbij wij werden voorbereid op
eene inrichting ,,mct dezelfde werkwijze als de Liqui-

datiekas te Amsterdam” de zaak niet in een, geheel
juist licht heeft’ gesteld, immers de analogie van de

werkwijze, die men te Batavia beoogt en die van de
Amsterdamsche Licjuidatiekas, bejaait zich feitelijk
alleen tot eenige
onderdeelen
van het bedrijf, vaarvain
wel de voornaamste zijn, dat coritracteerende partijen

zekerheid hebben te stellen voor prijsverschillen, wel-:
ke zich in de marktwaarde kunnen voordoen; en in

de tweede plaats, dat tusschentijdsche liquidatie van
een coutrct
ondc-r bepaalde omstandigheden alleen
mogelijk wordt, ni. dan, wanneer een dezer partijen
hare verplichtingen tegenover het Registrait.ieburea u niet meer behoorlijk nakomt.

Vooral dit laatste nu, is een zeer gew’icJitige schrede,

welke is gezet op cle.n weg die tot verbetering zal
voeren, immers in No. 413 van 28 November 1923
wees ik reeds erop, dat hetgeen als doel van eenig in
het leven te roepen instituut voorop moest staan, zou

moeten zijn: ,,den speculant (lees: contractant) het

,,beschikkingsrecht over de koopwaar te kunnen ont-

,,nemen, zoodra hij aan bepaalde voorwaarden, nl. het

,,deponeeren en op peil houden van een onderpand
,,bnder het controleerende lichaam, niet meer kon of
,,wilde voldoen”.

Dit principe nu, is iiet alleen in de reglementen
van het te Batavia opgerichte Registratiebureau be-

hoorlijk vaatgelegd, doch cle groote moeilijkheid welke
daarbij moest worden overwonnen – ni. partijen ertoe
te krijgen, dat zij zekerheid stelden – is op zeer ver-
tiuftige wijze tot oplossing gebracht.

Het is
nl.
iroor de con tracteerede partijen niet
noodig om onderpanden te
storten
en die op peil te
houden in den vorm van contante gelden of deponee-ring van w’aarden, doch men heeft er de voor hande-

[aren veel min der bezwaarlijke oplossing op gevonden,
dat zij als zekerheidstelling aan het Registratiebureau

hebben te verstrekken garanties van een der banken.

Weliswaar is deze methodé op Java absoluut niet

nieuw, immers cle V. J. S: P. bedient zich van deze
wijze van zekerheidstelling reeds jaren achtereen,

doch voor Nederlandsche begrippen zou deze methode

van het Registratiebureau min of meer als een novum
kunnen worden aangezien.

Het Registratiehureau stelt zich uitgesproken op
het standpunt, dat door hem geene transacties worden
gegarandeerd wat richtige afwikkeling betreft, en
hier ontmoeten wij reeds dadelijk een zeer groot en-

principieel verschil tussohen de werkwijze van het
Bureau en die van. de bestaande Liquidatiekassen, immers bij deze laatste is juist het omgekeerde het
geval. Een ander principieel punt van verschil tus-
sohen beide
is
verder, dat tnsschentijdsche afwikke-
ling van contracten nimmer kan plaats hebben, zoo-
lang beide contractanten aan hunne verplichtingen
tegenover het Registratiebureau voldoen.

Artikel 27 van het reglement somt verschillende
omstandigheden op, waaronder een deelnemer geacht
wordt ‘in gebreke te zijn in Zijne verplichtingen tegen-

over het Registratiebureau en het is alleen in diege-

vallen, dat de rechten en verplichtingen uit alle door
dien deelnemer gesloten en geregistreerde contracten
van weerszijden
ter liqûidatie
0
1) het Registratiebu-
ieau overgaan, voorzoover de liquidatie daarvan wordt

geacht noodig te zijn in verband met cle zijdens de in

gebreke gebleven partij aangegane verbintenisseii.
Mocht algeheele liquidatie eener positie noodig wor-
den geacht, zoo geschiedt deze ook vanwege het Re-

gistratiebureau, ‘dat de ontvangen gelden aan de

wederpartijea bij cle afgewikkelde contracten af’draagt,
waarna de bemoeienissen van het Registratiebureau
ccii einde hebben genomen; mochten cle verkregen op-

brengsten onvoldoende blijken om de vorderingen der

wederpartjen geheel te voldoen, zoo herkrijgen deze

voor de ontbrekende bedragen wederonf hunne rech-

ten tegenover den iii gebreke geblevene. hetgeen dus

heteckeTil;, dat zij hij den rechter Verder hun recht
tegenover de
in
gebreke gebleven zijnde partij kun-
nen zoeken, terwijl hier voorts onmiddellijk uit blijkt,
dal; het :Ilcg’istratiebiireaii in dit verband geenerle.i
cia nsprakelijkheicl
op
zich heeft gen oman.

Ook blijkt ditzelfde uit de hierboven gecnrsiveerde woorden ,,van weerszijden”; immers ook dibrmede is

te kennen gegeven, clathet Registratiebureaun geen

enIcel opzicht ‘de verplichting van de .i gebreke ge-

bleven partij tot• levering clan we] onvangst (een

typisch verschil dus met de werkwijze cener Liquida-
tieka.$) op zich neemt.

Voor hel; vaststellen van de marktwaarde is ilige-

sl;eld cciie zoogenaamde passagecommissie, die min-
stens eenmaal per week, en voorts zoo dikwijls als

zulks nooclig wordt geacht, zitting houdt ten einde cle
positie van elken deelnemer te berekenen; blijkt eene

rekening een nadeelig passagesaldo aan te wijzen, clan
moet worden. zorg gedragen voor voldoende aiivul-
ling binnen 24 uur van cle gestelde garanties.
T
ord
lt

daaraan niet voldaan, dan wordt de deelnemer geacht
in gebreke te zijn gebleven en wordtitegen hem op
getreden zooajs boven reeds uiteengezet.

Het Bureau bemoeit zich voorloopig glochts met

registratie en afwikkeling van contracten – en wel
uitsluitend voor cle artikelen Zwarte Lampong Pepe:r,
itt
e
Mun tak Peper en Palenbaiig Rohusta Koffie –
waarin een leveringstermijn isbedongen van moer dan
acht dagen. Alle contracten, door, namens of ten be-

hoeve van cle deelnemers van het Registratiebureau
gesloten met andere deelnemers, of met derden voor-zoover zij registratie wenscheljk achten (behalve die,
welke rechtstreeks gesloten zijn met buiitenlandsche
afnemers),
moeten
ter registratie worden aan gebodei i.
Het Bureau staat ouder direeto leiding van een
beheerder, die wordt bijgestaan door een Raad van Be-
heer, welke uit vijf leden bestaat, die noch makelaar,

noch comnrissionnair of handelaar – betrokken hij
den handel in peper en/of koffie – mogen zijn. Bij
voorkeur lvi 1 mcii ii Is leden va ii dien Raad zien, ver-

tegenwoordigers van Bankinstellingen, en de benoe-
ming en ht ontslag zijner leden vindt clan ook plaats
door het Bestuur van do Nederlandsoh-Indisohe Beu-
lciersvereenig’ing te Bate via.

Ook dc beheerder mag in geen enkel opzicht belang
hebben bij den handel iii cle gen oem.de artikelen o:E
bij de makelaardij in pinducteh en hij is stipte ge-
lieimiiouding verschuldigd van alles wat hem in zijne
functie bekend wordt. –

Wanneer ik hier nu nog aata toevoeg dat art. 18
van het reglement zegt, dat geen contract bij het
Bureau wordt ingeschreven, tenzij vooraf beide par-

tijen ter verzekering en als oiclerpancl voor alle vor-
deringen die liet Bureau
01)
hen zal verkrijgen, garan-
tie zullen hebben gesteld tot een bedrag ‘an minimum

f
2 per picol zwarte peper,
f 4
per picol witte peper
en
f 3
per picol koffie, te:rwijI vooraf de registatie-
kosten moeten zijn voldaan en verder, dat de Raad van,
Beheer bevoegd is, de hier qeiioemde bedragen naar
ornstiunidighedeii te wijzigen, dan zijn hierriiede in

28 Januari, 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

71

hoofdzaak wel de voornaamste punten aangegeven, die
ging noocizalcelijk is, enz.
enz.,, doch

men dient een

een beeld vormen van do werkwijze van het instituut,
en ander te beschouwen als oan waardevolle poging,
dat te Batavia tot stand is gekomen,
als

een

eerste

schretle o1i liet pad,

dat tot

de

ge-

ÏÏ.ot spreekt’ vanzelf, dat thans de tijd zal moeten
wensehte -gezondmaking van den productenhaijdel op

loeren
j

in

de eei’ste plaats, welke gebroken voor de
Java zal- voeren en ten slotte als een hoogelijk te prij-

practijk aan deze organisatie zullen kleven,
‘docti
in
zen uiting van degelijk initiatief en voorgezeten goc-

do tweede
cii
niet minilej.’ voorname plaats, in welke
den wil.

Tu. G. i[. S’i’Iniin.
mate het instituut zal blijken te beantwoorden aan
Rotterdam, 19 Januari 1925.
liet doel, dat de oprichters zich daaibij voor oogen
hebben gesteld. Voor l.iulnne poging en hunne volhar-
j7 VERBETERDE SOHEEPVAARTWEG VAN
ding om het

thans bereikte

tot staiird te brengen,
AMSI ERDAM NAAR DEN BOVEN-RIJN.
komt hun ojrecdite hulde toe en dit te meer, waar
liet naar mijne innige overtuiging als een buite:nge-
11
(ot)

woon feit moet worden aangemerkt, dat op een zoo
De onderzochte

plannen.

De

Commissie

bestu-

mot dooini,en bezaaid gebied ais dit, volledige over-
deerde achtereenvolgens 14 plannen, die op de buree-

eenstemining en samenwerking zijn -verkregen.

Alle
Jeu van dcii Rijkswaterstaat reeds schetsmatig waren

Europeesche firma’s te Batavia welke zich met den uitgewerkt, maar aangezien zij, wat de afmetingen

produc’tenhandcl

bezighouden,

mdt

vooiloopig

nog
vari liet kanaal en cle kunstwerken, alsmede wat dc
slechts ééne enkele uitzondering, hebben zich bij de
gebenide eeuheicbsprijzen betreft, niet alle OP dezelf-

in liet leven geroepen organisatie aangesloten, en van
de gronds1aeri berustten, waren zij voor onderlinge
deze samenwerking verwacht ik veel goeds voor de
vergelijking niet vatbaar. Het eerste werk

van

de

toekomst.
Commissie was daarom alle plan nou zoodan.ig oni to

Men dien t
in.
i. in liet th a os bereikte voi&trkt geene
werken,

dat zij

voldeden

aiin

dezelfde eischen. voor
organisatie te zietu, die aa,i.isp.raak wil maken op
iOt,
de Scheepvaart en dat de

ramingen

naam:

dezelfde

dat thans een iii alle onderdeeleu volmaakt geheel zou
ce:tiheilspnijzeu waren berekend.

zijn; zeer zeker zal liet door de ervaring blijken, dat
‘Ter vergemakkelijking van

liet

ovc:rzicht

laat

ik

hier en daar leemten bestaan, clie nog moeten worde:u
hier den vergolijkencien staat volgen, voorkomende op.

aan.ge’ald,

bepali ogen

zijn

geivaakt,

waarvai:t

wijci-
hlz, 104 en 105 van het verslag.

–

Lengten in

Plannen

K.M.

rçotale

Aantal

Rivier-

Kan

lengte

schut-

oe1icimtiug

vaart

vaart

shuzen 1)

Â.

Amsterdam- V reeswij k-Vianen-
–
–
De
sluis bis’ Tiel staat open bij Waal-
45 78 123
4
standen ben. 0.37 IL-M. R. (1901-1910).
B.

Anisterdain-Culemborg beneden
De sluis

bewesteu Culeinborg staat

Tiel-Pannerden

……………

45
75
120
4
open bij Lekstanden beneden 0.26 M.
+
brug -Tsel-i’annerden ………..
M.R. (1901-1910).

C.

Ainsterdamn-Culemborg bm’en brug-
])e

sluis

beoosten Culemborg staat
45
73
118
4
open bij Lekstanden beneden 0.04 M._
Tiel-l’anoerdcn

……………
M. R. (1901_’1910).

D.

Amnsterdam-Ciilemboig beneden
brug-rivier tot Culeniborg boven
*
Ijein.
50
72
122
4

E.

Amsterdam-Wijk .bij Duurstede-
De sluis bij Ravenswaaij staat open bij
45
73
118
4
.Lekstanden beneden M.

.
(1901_1910).

P.

Amsterdam-Vreeswijk-gekanal.
rivier

tot Culemborg boven

59
67
126
3

G.

Amsterdam-Vreeswijk gekanal.
rivier tot Wijk bij Duurstede-
–
Als bij plan E.
68
59
127
3

H.
Amsterdamn-Vreeswijk-gekanal.
rivier

tot

Opheusden-])ode-
–

brug-Tiel-Pannerden …………

79
52
131
5
–

brug-Tiel-Pannerden ………….

K.
Amsterdam-Culemborg boven brug-

Tiel-Pannerden

……………..

gekanal. rivier tot Wijk bij Duur-
– –
54
05 119
4

L.

Amsterdam_Culemborg

boven

Tiel-Pannerden

…………….

brug-gekanal. rivier-Opheusden-
–
Dodewaard-Pannerden
64
58
,

122
5

waai’d-Pannerden

…………..

M.
Amsterdani-‘Wijk bij Duurstede-

stede-Tiel-Pannerden ………….

gekanal. rivier tot Opheusden-

Dodewaard-Pannerden
56 66
122
5

Na.
Amsterdam-Amersfoort-Hjen-
De sluis in dc Betuwe kan bij stau-
Pannerden (open verbinding
den beneden M. R. als regel openstaan.
32
–
78
110
42)

NO.
Amsterdani-Amersfoort-Hien-
Pannerden

(gebruik maken
–

ideni.

met

Zuiderzee) ………………

van vergr. Y-Boezem)
32
78

•
110 32)
–

0.

all.

84
47
131
1
. –
rivier tot Pannerden …………

P.
.

Amsterdani-Vreeswijk-Viauen_
De sluis benoorden

de

Linge

kan Gorincheni-Pannerden
86 69
,
155
4
ongeveer het halve jaar openstaan.

Bij de opgaven van het aantal sluizen is
die te Zeeburg
steeds
buiten beschouwing
gelaten, daar deze vrijwel altijd openstaat.
Indien tot afsluiting van de Eem wordt
overgegaan,
vermeerdert
het
aantal
sluizen met 1.

–

72

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Januari 1925

Uit een vergelijking van deze 14 plannen blijkt a

aanstoncis, dat zij zijn te verdeeleiri in 3 rubrieken, ni.:
0.
plannen, waarin een gedeelte rivier is opgeno-
toen (D, F, G, H, K, L, M en 0);

2o. plannen, waarbij dit niet het geval is, maai

die wel het kanaalvak Amsterdam—Utrecht- gemeen
hebben (A, B, 0, E en

3o. het plan door de Geldersche Vallei, dat over

de geheele lengte een nieuwe richting volgt (N).
Tan
alle genoemde plannen is plan 0 verreweg het

goedkoopste en wanneer door normaliseering van Lek,

Neder-Rijn en Pannerdensche Kanaal voor Amster-

dam een Rijnerbind.i.ng
kon worden verkregen, die
tot in een verr.e toekomst aan alle redelijke eischen

voldoet, zou dit plan zeer veel aantrekkelijks hebbei,
vooral omdat men op den duur, ook in het belang van

de aan deze.n waterweg gelegen plaatsen, toch tot dit

werk zal moeten overgaan. Ter verkrijging van een

doorgaande diepte van 3 M. onder-N.L.W. in de vaar-

geul zal echter de rivier belangrijk versmald moeten
wot:den, over den afstand van den IJsselkop tot Wijk

bij Duu.rstede zelfs tot 100 M. en. van daa:r tot Oulem-
borg tot 110 M. –

Aangezien een sleep stroornafwaarts vaiende steeds
–
gelegenheid moet hebben om ten anker to gaan, ‘zoo-

wel bij het vallen van de duisternis als hij plotseling

opkomenden mist of in andere onvoorziene gevallen, is
het duidelijk, dat daarvan met schepen van 110
M..
lengte geen sprake zal kunnen zijn op een riyier, die

op sommige gedeelten slechts 100-11.0 M. breed is.

Na de normalisee.ring zuilen dan ook de Neder-Rijn

en Lek slechts geschikt zijn voor het verkeer met

schepen, niet grooter dan i.OUO h 1200 ton en voor

grootere schepen alleen stroomopwaarts varepcle.
Voor af komende sloepen met groote schepen zal
men steeds van de veel breedere Waal gebruik moe-
ten maken, waaruit volgt, dat een nieuw kanaal door
cie Betuwe ter verbinding van Lek en Waal voor de

Amsterdamsche Rijnvaart onontbeerlijk is. Blijft te
hea utwoorden de vraag in ‘hoeverre men voor den

overgang van het kanaal benoorden de Lek naar dat
bezuiden de Lek en omgekeLd gebruik zal kunnen

of zal moeten maken van een gedeelte rivier. Uit het
voorafgaande blijkt reeds, dat de Lek en Neder-Rijn

voor de vaart mef schepen van ea. 3000 ton alleen

mogelik zal zijn, wanneer men aan de vaargeul in die
ii vier door opstuwing kunstmatig een grootere diepte
en breedte geeft. Om dit doel te bereiken, zuilen dan
ook bij uitvoering van alle plannen, waarin een ge-

deelte rivier is opgenomen,
éôn
of meer stuwen in de’
rivier gebouwd moeten woi-den, waaraan uit den aard der zaak groote bezwaren verbonden zijn.

Hierdoor zag de Commissie zich geplaatst voor de
vraag of opstuwing van de rivier voor het oversteken
van cle Lek wei noodzakelijk is, m.a.w. of het mogelijk

is, bij de uitmonding van de beide kanalen in de Lek
plaatselijk voldoende diepte te verkrijgen en. te be-
houden om de kruising van. de rivier onder alle om-

standigheden (dus ook bij zeer lage waterstanden) te

kunnen waarborgen. Mocht het antwoord op deze
vraag bevestigend luiden, dan diende tevens te wor-

den nagegaan of deze gunstige toestand alleen bij

Vreeswijk of ook op een hooger gelegen punt van de
rivier bereikbaar zou zijn.

Na een nauwkèurig ondérzoek, in Hoofdstuk V

breedvoerig beschreven, komt cle commissie eenparig

tot de slotsom, dat voor de vorming en instandhbu-

ding van een betrouwbaren overgang van den Neder-
Rijn of de Lek voor schepen van groot laadvermogen

geen stuw noodig is, maar dat oÎergang op de gelieele

rivier mogelijk wordt geacht op al die punten., w’aar

de situatie zich daartoe leent en dat het op diepte
houden van den overgang door periodiek bagger-

werk zonder hewaar kan geschieden. Verder, dat de

betde kanaalvakken .echt tegenover elkander in de
i-‘ivier moeten uitmonden met ruime, breed uitloopen-

iie voorlivens en dat de richting van de assen dezer

voorl’tavens dngeveer dezelfde zou moeten ‘zijn als dlie

van, de bestaande voorhavens te Vreeswijk en Vianen.
Op grond van deze slotsommen beveelt de Commis-

sie voor de voorhavens, aan de Lek of Neder-Rijn ge-
legen, een richting aan met een ‘hoek van 680 tot 18°

naarmate van den plaatselijken toestand bij de krui-
sing, een totale lengte van 1000 M., een normale bo-
clembreedte van 100
Al.
;
die – oDgeieer op de helft
van de lengte beginnende – in de richting naar cie

rivier geleidelijk zal woclen verbreed tot 275 itt.

Hofdstuk VII is gewijd aan de Vaartijden voor de
verschillende plan
fluit

Ten einde zoo nauwkeurig als dit theoretisch mo-
gelijk is te kun:nen. nagaan hoe lang de reis langs de
verschillende ontworpen ti-aeé’s onder normale ‘om-
stand igheden zal duren voor een sleeptrein met gela-
den Rijn.aken van 2000 ton, heeft de Commissie der-

halve voor de 6 voornaamste plannen berekeningen

uitgewerkt voor een op- en afvaart tussehen Amster-
dam en Ruhrort en wel eau in het midden van den

zomer en een in het midden van den winter, waarbij

zij is uitgegaan van een aantal aan de practijk- ont-
leende gegevens.

De gedetailleerde berekninge op deze gegevens
gegrond, zijn kls bijlage Villa—Vlile aan het ver-
slag toegevoegcl’en leveren de onderstaande resultaten.

Intussehen hebben deze berekeningerc slechts een zeer betrekkelijke waarde. In het bijzonder is daarbij
nog geen rekening ‘gehouden met 2 zeer belangrijke
factoren, nL:

ie. het tijdstip van aankomst aan de Lek eEt

2o. het oponthoud, dat ae kruising van de Leic zd.

Plannen.

Opvaar’t.

Vertrek van Zeeburg

‘s
Winters
‘s
Zomers
8 uur v.m.

6 uur v.m.

Aankomst te Rubrort op:

Af vaart.

Vertrek van Ruhrort

‘s
Winters

‘s Zomers
8
uur v.m.

5 uur v.m.

Aankomst te Zeeburg op:

5en dag
Sen dag
4en dag
3en dag
2 u.
n.rn.
7 u. v.m.
4.10 u. v.m. 3.10 u. n.m.

Sen dag
4en dag
4en dag
3en dag
2
u.
n.m.
8
ti.
n.m.
3.15
u.
n.m.
2
u.
n.m.

5en dag

/
‘
4en dag 4en dag 3en dag
2
U. U.M.
8 u.
n.m.
.

3
U.
n.m.
2 u. n.m.

5en.dag
4en dag 4en dag
3en dag
2
u.
n.m.
7 u.
n.m.

,
1.45
u.
n.m.
1

u.
Sen dag
4en dag 4en dag 3en dag
2
u.
n.m.
7
u.
n.m.
2.40
u.
n.m,
1.40
u.
nm.

6en dag 5en dag
4en dag
‘

3en dag
2
u.
n.m.
12 u. ‘s
midd.
7.45
u.
n.m.
6.45 u. n.m.

Amsterdam-Vreeswijk-Vi anen-Tiel …………

Amsterdam -Culemborg-beneden brug-Tiel ……

E.
Amsterdam-Wijk
bij
Duurstede-Tiel ………..

K.
Amsterdam-Culemborg boven brttg-gekanali-
seerde rivier Opheusden-Dodewaard ………

Na.
A msterdam-Ainet’sfoort-Hien (open verbinding
Zuiderzee)

…………………………..

P.
Amsterdam -Vreeswijk-Vianen-Corinchem
(niuwe toestand) ……………………..

28 Januari 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

73

veroorzaken en dat op alle punten zeker niet even

lang zal zijn.
De tijdstippen van aankomst volgens de verschij-

lende tracé’s zijn uitgerekend in de oncierstelling, dat

cle overtocht van den Neder-Rijn en de Lek, behou-

dens bij onguostige weersgesteldheid, ook in de nacht-

uren zal kunnen geschieden. Daar te verwachten is,
dat minder gunstig weer dikwerf zal voorkomen, voor-

al in de wintermaanden, is het tijdstip, waarop de Lek
volgens de verschillende vaarplanrien wordt bereikt,

lang iiet onverschillig. Immers, wanneer een sleep-

rein de rivier bereikt op klaarlichten dag, zal cle

overvaart zelfs bij minder gunstige weersgesteldheid

bijna altijd onmiddellijk kunnen geschieden. Valt
echter het tijdstip, waarop de rivier bereikt wordt,
eerst tegen de schemering of in den nacht, dan zal
men alleen, w’anneer de onistancligheden gunstig ‘zijn,
tot dc kruising overgaan ;in andere gevallen zal men

Iieve.r het aaiihreken van den nieuwen dag afwach-

teit, alvorens tot het uitvoeren van deze goede stuur-
inauskunst vergende manoeuvre over te gaan.

Wat het punt van kruising van de Lek betreft zij

erop gewezen, dat bij uitvoering van plan A. de krui-

sing bij Vreesw’ijlc zou moeten geschieden. Op dat punt
zullen dan echter vaartuigen uit niet minder dan

6 verschillende richtingen te ‘zamen treffen, ul.:
lo. Utrecht-Vreeswijk (lestaand Merwedekatiaal).

2o. Amsterdam—Vreeswijk (nieuw één pan dig ka-

mal).
3o. Gorinchem—Viaiien (Zederiickanaai).
4o. Tiel—Vianen (nieuw kanaal door de Betuwe).

50. Rotterdam—Vreeswijk (stroomopwaarts).

Go. A r nhem—Vreeswij Ir (stroomafwaar.ts),
terwijl bovendien de schipbrug nog ligt tusschen de uitmondingen van de eerstgenoemde 4 kanalen. Het oversteken van de rivier met een sleep Rijn’aken op
zulk een knooppunt van vaterverkeer, in alle tijden
van het jaar en onder allerlei weersiuvloeden, levert

uiteraard ‘groote bezwaren
01).
Men zou altijd, lang

moeten wachten tot de baan vrij was (of althans
scheen te zijn) om den overtocht te kunnen wagen en
zelfs dan zouden schadevaringen dikwijls onvermij-
clelijk zijn. Alle plannen, die een rivierkruising bij
Vreeswijk noodzakelijk maken, ‘zijn alleen om deze
reden reeds zeer in het nadeel tegenover de andere.

Tn Hoofdstuk VIII worden de plannen beschouwd
uit een oogpunt van landsverdediging, waarbij de
Commissie zich op het standpunt heeft gesteld, dat
de eeononiisc’lie en scheepvaartbelangen den voorrang
moesten, hebben, doch dat, indien eenig plan voor de

landsvci:dediging bezwaren mocht opleveren, de Corn-
missib middelen diende te beramen, om die ruadeeleri

op te heffen. Het resultaat ,der beschuwingen is, dat
alle militaire bezwaren, wat plan E betreft, kunnen
worden opgeheven door het treffen van doelmatige
voorzieningen, waarvan de kosteis volgens de een-
heidsprijzen van 1924 op
f
1.550.000 worden geraamd.
in Hoofdstuk IX worden vervolgens alle voor- en
nadeelen van de onderzochte plannen nog eens cate-
gorisch met elkauder vergeleken, waarbij de Commis-

sie tot de slotsom komt, dat alle plannen, die één of
meer stuwen in’ de Lek of Neder-Rijn vereischen,

niet in aanmerking kunnen komen en dat plan E
tegenover plan A de volgende voordeelen biedt:
lo. de gemiddelde vaartijd Amsterdam—Panner-

den is korter en het tijdstip van aankomst aan de
Le’k is zoowel in den zomer als in den winter gun-
stiger, waardoor minder kans ‘bestaat voor oponthoud
bij de rivierkruisin’g;
2o. de Lek wordt op een hooger gelegen punt be-
reikt, waardoor de riviervaart voor schepen, die Lek

en Nader-Rijn wenschen te volgen in plaats van ‘de
Waal, 23 A 24 KM. korter wordt;
3o. wegens de veel minder drukke vaart op de

rivier
bij
Wijk hij Duurstede dan bij Vreeswijk, zal
de kruising van de Lek op eerstgenoemd punt veel
minder o’poiithoud veroorzaken;

4o. de aanlegkosten’ zijn aanmerkelijk lager. Vol-

gens de ramingscijfers van 1923. kost plan A

.’f
60.200.000, plan E
f
53.15’0.000;
5o. plan E verdient, na het treffen ‘a.n ‘de non-

dige voorzieningen, waa:rvan de kosten globaal ge-

;raamd worden op
f
1.550.000, voor de lands’verdedi-

ging de voorkeur.
Als eenige nadeelen staan hiertegeuover:

10.
dat volgens plan E de Vaartsehe Rijn (Mcc-

wedekanaal) ten Zuiden van den Liesbosch gekruist

moet worden. Een waarschuwi’ngspost tot regeling

van het verkeer zal op dit kruispunt waarschijnlijk

iuiet gemist ‘kunnen worden.
l)aarentegen wordt door plan A het Zedc’riklraiiaal

gekruist ten Zuiden van Vianen hetgeen echter een

uj’ii.nder groot bezwaar wordt geacht;
2o. hel; oversteken van de Lek hij Vrceswi,jk i,

uit een. zuiver nau.tisch oogpunt beschouwd, iets ge-

makkelijker ‘dan bij Wijk bij Duurstede, omdat hi,j

Vreeswijir cle rivier breede’r en dieper is en de stroom-

snelheid geringer.
Bij uitvoering van plan E zal bovendien door de

splitsing van Rijn.- en binnenvaart de Koningin nei
sluis hij Vreeswijk dermate worden ontlast, dat het

vraagstuk van de opstopping aan die sluis, dat voor
een groot deel den stoot gegeven heeft tot de benoe-

ming der Staatscommissie, althans voorloopig zal zijn

opgelost. Volgens een becijfering op blz.
127128
van
het verslag, gegrond op de statistiek van Juni 1913

tot Mei. 1014, zal door deze splitsing de scheepvaart-
beweging door de Koninginnensluis worden terugge-

bracht van 52.155 vaartuigen met rond 10.496.000 ton
laadvermogen tot 34.148 met 5.172.000 ton. Hierbij
is dan nog niet in aanmerking genomen, dat ook de

verbetering van den vaarveg Amsterdam—Rotterdam
via Gouda, waartoe reeds besloten is, ongetwijfeld
mede tot ontlasting van het Merwedekan.aal zal bij-

dragen.
De plannen
B en
0 leveren in vergelijking met

plan E geen enkel noemenswaardig voordeel op, wei
het tegendçel.
Vergelijkt men plan. E met plan N’ (G’eldersche
Vallei open verbinding met de Zuiderzee) dan biedt
dit laatste do volgende voordeelen:
lo. de vaartij.d is iets korter en de vaarplanneti
geven ‘gunstiger uitkomsten (vroegtijdiger aankomst

te Ru,hrort in den zomer, gunstiger tijdstip van aan-
komst aan den Neder-Rijn hi.j opvaa.rt in den winter);
2o. zoowel de Neder-Rijn als’ de Waal worden op
een hooger gel’egen punt bereikt waardoor ‘de rivier-

vaart langs dan Nader-Rijn 24 KM. en langs de Waal

14 KM. korter wordt;

3o. door uitvoering van plan NA zullen de belan-
gen van de te doorsnijden landstreek meer worden
gediend dan door E (verbetering in de afwatering der
Geldersche Vallei on aansluiting van Amersfoort en
Vee’nend aal nazi het grootscheepsvaarwater);
4o. plan NA heeft niet het nadeel van de kruising
van den Vaartschen Rijn.
Tegenover deze voordeelen staan echter de volgende
‘nadeelen: –

lo. het lcanaalvak Wageningen—Zuiderzee zal,
l)ehalve voor cle scheepvaart, ook voor de afwatering
van de Geldersche Vallei worden gebruikt, welke
combinatie als minder gewenscht moet worden be-
schouwd;
2o. de minder veilige vaart voor sleeptreinen op
dat gedeelte van het tracé, dat door de Zuiderzee
loopt, vooral voor diepgeladen Rijzischepen bij storm-
weer;
3o. de veel hoogere aanlegkosten, ‘die volgens de
ramingcijfers van 1921 voor plan NA
f
84.450.000,
voor plan E
f
53.750.000 bedragen, derhalve een ver-
schil van
,f
30.700.000. Irtocht tot afsluiting van de
Eem worden overgegaan, dan worden de kosten van
plan
NA
nog
f
3.300.000 hooger.
Daarentegen zijn in de raming van plan E niet

74

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Januari 1925

begrepen do icosten voor dc ¶’ervanging van cle be-

staande bruggen over het Morweclekanaal tctsschen

Amsterdam en Utrecht door nieuwe met een grootere wijdte, aangezien dit werk nog niet •dadolijk noodza-

kelijk wordt geacht.
Wordt
later tot deze verbetering besloten, dan moet volgens dezelfde eeuheidsprijzcn

gerekend, de rami.ng van plan. E met
f
3.350.000 vei:-
lioogd worden;

40. de uitvoering van plan NA zal vermoedelijk

langer duren dan clie van plan E.

Alle voor- en nadeelen zooveel mogelijk tegenover

elkander afwcgcude, is de Commissie eenparig tot

het besluit gekomen, dat plan E verie do voorkeur

-verdient en, derhalve ter uitvoering moet ‘worden aan-
bevolen.

:Daarna.ast beveelt de Commissie aan als aanvullend

werk de .uormalisee.ring van Lek en Nedcr-Rij’i’m van
Schoonhoven tot :Paijamde;i:

io. omdat alle kleinere Rijnsehopen tot pim. :1200

ton (en hij opvaart waarschijnlijk ook vele grootere,

van neer er vol(toende water staat) deze route zullen

verkiezen boven de Waal, aaim.gezien zij dan niet be-
hoeven te schutten door de sluizen in het kanaal door

doBetuwe;
9o. omdat di.t werk iii het belang van de vwsch t-

iende plaatsen aan deze rivier gelegen, op den (1uur

toch ter hand zal moeten worden genomen.

in het Xe en. laatste Hoofdstuk worden de voor-

miaamsto wijzigingen vermeld, die cle Commissie heeft

gemeend in hel; vowloopige
011
twerp te moeten aa’ –

brengen en worden de werken opgesomd, die ter
voorziening in de militaire belangen noodig worden

geacht.

Daar sedert 1921 de eenheidsprijzen. belangrijk ge-
daald. zijn, is overder in dit Hoofdstuk een iiieicve

ii onderdeelen gespecificeerdo raming opgenomen

van plan. E, clie tot de volgende cijfers voert:

”erruimniug van liet Merwedekauaal tusscliej:i
.A
…iistcr-
cl;uu en de spoorlijn Gouda—Utrecht . . . .
f
7.950.000
Kana.alvnk timssclmen spoorlijn Gouda-
‘Utrecht en cle Lek bij Wijk hij Duurstede 18.600.000
Ka.naa]vak Ravenswaay—Tiel ………….1.2.950.000

Totaal ….
•
f
39.500.000
Vecv:uiging der bestaande draaibruggei.i
van
liet kanaal vak Amnsterd om—Utrecht
door
nieuwe bruggen ………………….2.400.000

f41.900.000

De tijd, waarin liet werk met iubegrip van den tijd
van voorbereiding en onteigening geheel kan zijn vol-

tooi.d, wordt door de Commissie geraamd op :1.0 jaren,
nadat tot cle uitvoering besloten is.
Aan het slot van dit ]aatste I-Ioofcistui wordt nog

eens gewezen op cie urgentie voor het maken van een
nieuwe Rijn vaartverbin ding voor Amsterdam. Oijfein
zijn uit den aard der zaak voor cje toekomstige ont-
wikiceling van het Amsterdamsehe ijnvaartverkeer

niet to geven, maar in cle cijfers van, liet, verleden ligt
toch wel een sterke aanwijzing. En wanneer wij dan zien, dat dit verkeer in het twintigjarige tijdsverioop

van 1.893 tot 1913 ongeveer is verachtvoudigd en dal.
de grafiek van 1904 tot het begin van den oorlog ee:n
ononderbroken sterk stijgende lijn vertoont, niettegen-

staande Amsterdam in het Merwedekanaal slechts een
2e rangs Rijuvaartverbinding bezat, waarvan de ge-
breken zich met de stijging van het totaalverkeer op
dit kanaal in steeds sterkere mate deden gevoelen,
dan is het zeker niet gewaagd te voorspellen, dat dit
verkeer zich
in.
de toekomst nog veel meer zal ont-
wikkelen, w’anneer Amsterdam eenmaal de besehik-
king zal hebben over een waterweg vn dec eersten
rang naar den. Duitschen. Rijn, die Amsterdam bereik-
haar maaki; voor schepen van 3000 ton, circa IYL maal

zoo groot als het tegenwoordige maximum, die het
aantal sluizen en het oponthoud ‘hij het schatten tot
een minimum beperkt en die een veilige, snelle en

ge.regélde vaart, ook met deze groote schepen waar-
bergt, zoolang de sleepvaart op de ôpen riviereil ori-
gehinderd kan geschieden.

Behalve voor het eigenlijke verkeer met den Rijn,

zal het gekozen tracé van veel belang zijn als schakel

in den scheepvaartweg tussehen Amsterdam ei.i

ijmuiden (Koninklijke Nederlandsche hoogovens en

Staalfabr.ieken) eenerzijds en de Li mburgseho Mijn-

streelc en andere tot het Maasgobied behoorende land-
streken anderzijds, waarvoor het na het tot stand

komen. van het Maas—Waalkanmaal, cie Ma.askaoalisaLie

en. do scheepvaartwegen in Zuid-Limburg zeer gunstig

zal zijn gelegen. Dat hel; h.ibr om groote hoeveelheden

gaat, kan hieruit blijken, dat bv. alleen ieecls voor

liet genoemde hoogovenbedri:jf jaarlijks naar verwach-

ting noodig zullen zijn 250.000 ton steenkolen,

200.000 ton ijzererts en 40.000 è. 45.000 ton kalkstecu

deze grondstoffen zullen ten dccle uit :België,Li.ii-

burg, Lotharingen, Luxemburg, Rijnland en W(sl;fa

Icn worden hetrokicen, in welk geval het vervoer daitr-

van allicht voor een groot deel aan den nieuweu
seheepvaartweg zal toevallen. Voorts mag verwacht
worden., dat het transport van Limburgsche kolen

naar TJtrecht en Noord-Holland van vèel leteekenis
zal zijn..

Natuurlijk is de toekomstige ontwikkeling vami het

.itijnverkeer in hooge mate afha:ukelijk van de ‘wcdei.-
opleving vami liet achterland. i)e pelitiek.e en economi-

sche gebeurtenissen na het sluiten van den wapen-

stiltand in November 1.918 zijn. aan dit hersteliiet

bevorderlijk geweest en cle meergemeld grafiek toont

clan ook aan, dat de Rijuvaart van Arnsterclani – hoe-

wel zij voortdurend is gestegen — zich nog niet heeft
kannen verheffen tot het cijfer van v.56r den oorlog.

Het jaar 1.924, waarin cle protokollen van Loticien en
Genève geboekstaafd konden worden, waarin het
Dawes-lan een begin van uitvoering kreeg en cle
Duitsehe lee.ning een succes word, .grooter dan menig-

een had verwacht, heeft echter ten opzichte van hot

algemeen w’ereldherstel nieuwe vergezichten geopend,
clie de hoop wett.igen, dat wij thans wede,r betere

tijden tegemoet gaan.

Met zekerheid mag worden verwacht, dat het tol;

ontwikkeling komen van Midden- cii Oost-Europa ecu
toenemende vraag zal doen ontstaan naar grondstoF-

fen en producten vail allerlei aard, waarin liet xve-

reldverkee,r zal hebben te voorzien en cle verschillende
zeehavens ‘arm West-Europa zullen hun beste kracli-
ten hebben in te spannen om van dit groeiende ver-

keer een zon groot mogelijic deel tot zich te rekken.
Voo.r zoover geen kunstmatige belemmeringen wor-
den in den weg gelegd ‘volgt de sl:.:room van hel; we-
ieldv’erkeer automatisch de goedkoopste en veiligste

wegen en zoekt liet de havens, die naast goedkeope
tarieven door hun moderne, doelmnatige inrichting en.
hun geordende toestanden de beste waarborgen bieden.
voor een ongestoord en regelmatig handels- en .goe-
d erenverkeer.

in dit opzicht kunnen cle Nederlandsche zeeha-

vens den komenden wedstrijd met vertrouwen tege-
moet zien. Rotterdam heeft zijn reputatie als cle best
geoutilleerde haven van Noord-Westelijk Europa
reeds lang gevestigd en heeft daaraan en aan zijn

prachtige waterwegen zeewaarts en binnenwaarts zijn reusachtig en steeds toen emercd verkeer te danken.
De verbinding van Amsterdam met de zee zal na,

de voltooiing van de thans in uitvoering zijnde niemt-
we schutshi.is te Ijmuiden – die vermoedelijk in 1928
gereed zal zijn – i.n uitmunte,nden staat verkeeren.
Zonder overdrijving kan worden gezegd, dat het

Noordeelcanaal dan één der beste grootscheepvaart-
kanalen der wereld zal zijn.
De Oostelijke haven van AmsI;erdani is op voor-
treffelijke w’ijze geoutiileerd en in de Coenhaven en
de verdere havenplannen ton Westen van Amsterdam
bestaat voor tal van jaren voldoende gelegenheid tot
uitbreiding.

Amsterdam is dus zoowel plaatselijk als wat dén

28 Januari 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

75

toegang van de zec?;ijcle betreft op ‘d t oeko.insl; voor-

bereid.

–
De wa,terverbind Ing met liet;
zoo
belangrijke i)ui t-

sche ach l;crlatid laat echter veel te v’enschen over en

toch is juist (leze verbinding voor Amsterdam van

vitaal belang, want hei; is te voorzien, dat cie water-
wegen bij den wedstrijd om het goeclere:nvcrkeeii meer

la ci ooit een beiaiigrijke rol zullen spelen.
I-1:oezeei dit allerwegen wordt. beseft blijkt duide-

lijk uit de groote aandacht, di.e in da verschillend

landen van Europa aan’ de verbetering van ‘bestaan-

(le en den. Etanlog van nieuwe waterwegen wordt ge-

schonken. België heeft bij het Tredesverdrag van

Versailles het recht verkregen – althans voor zoo-

ver liet; Dui.tsche grondgebied betref t – tot den aan-

leg van een scheepvaa:rtweg van Antwerpen naa:r den
Rijn hij Ruhrort, terwijl daar I;cvnns plannen bestaan
voor den aanleg van een kanaal Antwerpen—Moer-
dijk. Hamburg en Brernen zuilen door het te graven

liansa-kanaal aansluiting verkrijgen op het Mittel-
lazdkanaal en daardoor via l:iet Dortmund-Eemska-

naal in rechtstreeksche verbinding komen. met het Rijn sch-Westfaaische industriegebied. Eet Mai n-

Donaukanaat, beoogt, een directe verbinding van Rijn
en Donau, terwijl de kanaliseerin.g van den. Neckar

au de plannn tot bevaarbaarmaking van den Boven-

Rijn tiusseheii Straatsburg en Bazel, alsmede de kana-
l.i.seering van diezelfde rivier tusschën Bazel en den,
Bodensee hat4 op dcii Rijn aansluitende cheepvaartiiet
aanmerkelijk zullen, uitbreiden.
.1-let kanaalp]an, loopende van A.msterdm over
Utrecht en Wijk hij Duurstede naar Tiel, met als aan-
vulling dc nadere normaliseering van Neder_Rijn en
Lek z.l naar ht oordeel de:r Staatscommissie op af-
doende wijze in de bestaande leemte voorzien.. Wordt
dit plan uitgevoerd dan zal Amsterdam in alle op-

zich ten voldoende zijn toegerust om den komenden
strijd niet de nahurige zeehavens met succes te kun-

nen. aanbinden.
E:r is echter geen tijd te verliezen en er dient dus
ten spoedigste met het werk te worden begonnen. Met
het oog op de zeer groote belangen, clie hier op het
spel staan, mag Amsterdam zelcer, zoowel van de Re-
geering als van de Staten-Generaal de noodige voort-
vare’ndhei.d verwachten. Financieele bezwaren. Icun nen
hier niet gelden. Wel is 40
it
45 millioen gulden een
aanzienlijk bedrag, maar wanneer men in aanmerking
neemt, dat dit volgens de schatting der Conmissie over 10 jaren ican worden verdeeld en dat ook de
Gemeente Amsterchim warseiijniijk aangezoeht en
bereid bevonden zal, worden, een deel, van de aanleg-
kosten. te dragen, dan gaat liet bedrag, dat jaarlijlcs

hiervoor op de Staatshegrooti.ng gebracht zal moeten
worden, zeker – ook in deze benarde tijden – niet
hoven onze draagkracht, vooral niet wanneer men
bedenkt, dat liet hier een productieve uitgave geldt,
die tevens voo.r een aantal jaren een prachtige werk-
vcrschaff.i.ng
oplevert.
Moge liet wetsontwerp tot den aanleg van het a
an
:

bevolen kananlplan spoedig zijn weg vinden naar het
Sfaatsbl id.
A.
DoNIcE ii.

STA ATSCOMMJSSJE IN ZAKE HET

1
1
.1.i?.KEERST
7
RAAG-STUK.

111
(Slot.)

T.

motorverkee.r zou. niet in enkele jaren tot zoo
groot;e on twikiceli
tig
zijn gekomen, indien hot zich
‘ii let had mogen verheugen in een nage.nooTg onbeperlcte
vi’ij]ieirl, zoowel wat betreft het ‘gebruik der

regen,

als ten aanzien van cle uitoefening van, het ‘bedrijf,
vaalnp bijna alle ‘overhoi:dseontrôle ontbrak. Met een
lapi tno 1 van en kale cl u izenden gul dans was het binnen.
iodeis
bereik een, autobus- of vraehtautodienst ‘te he-
gitinen; zeer velen hebben dan ook gemeend daarin
ecn loonend bedrijf te lcu.nnen vinden, zoodat reeds in
1923, volgens de gegevens der Staatscommissie, 529

geregelde autobus- cii. 349 vrachtautodi ensten. beston-

den. ‘Vermoedelijk zijn die getallen thans grooter.
ik wees reeds op de groote’
beweging
die-het motor-
verkeer op rle wegen heeft gebracht. De snelle toene-

lullig daarvan bracht steeds duidelijker aan het licht,
dat onze wegen daarop in, “t al-gemeen niet zijn bere-

kend en dat de veiligheid van het verkeer werd be-

dreigd, zoowel van het publiek in de voertUigen, als

van de andere gebruikers van den weg, terwijl de on-

derhoudstoestaird der vegen, ondanks de sterk toe-
genomen daaraan bestede kosten, voortdurend slech-.

ter w’erd. De nadeelige gevolgen van de tegenwoor-

clige feitelijke regeiloosheid op dit gebied zijn, vol-

geiis de Commissie, zoo cluideljic, dat zij het over-

bodig acht uiteen te zetten, dat de geldende wettelijke
bepalingen onvoldoende zij ci.

Bij de behandeling der vraag wanneer de vergun-

hing t;ot het openen van een autobusdi,enst al dan

niet behoort te worden verleend, zette de Commissie

uiteen in hoeverre daarbij rekening behoort te worden

gehoude.d, met de concurrentie van bestaande spoor-
en tramwegen; hetgeen zij nu verder voorste]t houdt

niet die concurrenti.e geen verband en betreft de
voor-
wacwder&,
die het bevoegde gezag aayj de vergunning
Y.al hebben te verbin dcii, in het belang van het ver-
keer, -de veilfghoi.d en de wegen, waarop de dienst zal
worden uitgeoefend.

In de eerste plaats wordt behandeld de aan.sprake-
ljicheid voor schade door reizigers hij de uitoefening

van den dienst geleden. Reeds nu zijn, volgen.s de
geldende -wet van 1880, cle ondernemers van open-
1$are middelen, van vervoer voor die schade hoofdelijk
aansprakelijk. De Commissie acht dit niet voldoende
in, de talrijke gevallen, waarin de ondernemer door

no vermogen niet in staat is_de schade te betalen; zij
vil hierin voorzien door den ondernemer te verplich-
ten. een verzekering te sluiten ter zake van Zijne
wettelijke ‘aansprakelijkheid tegenover -de reizigers. Dat de Commissie hier geheel buiten beschouwing
laat de aansprakelijkheid tegenover derden – niet
reizigers -, is een noodzakelijk uitvloeisel van haar
standpunt, dat aan de vrachtauto en de personenauto

geen beperkende bepalingen behooren te wordeti op-
gelegd. Imniers deed zij dit voor den autobus, dan
zouden ook de andere motorvoertuigen daaraan niet
mogen ontkomen. Blijkbaar acht de Commissie de be-
langen van niet-reizigers voldoende gewaarborgd dooi

de Motor- en Rijwielwet. Zij vermeldt wol, dat in de
Deensche en Zwitsersebe wetgeving de aansprakelijk-
heid ook geldt voor schade aan derden en dat daar
alle houders van. motorvoertuigen verplicht zijn, zich
daartegen te verzekeren, doch zij verzuimt toe te lich-
ten, waarom zij voor Nederland deze uitbreiding niet

wenscht. Het is toch niet te loochenen, dat de bewe-ging van het nieuwe verkeersmiddel met zijn groote
snelheid, ook bij de strengste handhaving ‘der wette-
lijice bepalingen, een gevaar op de wegen heeft doen
ontstaan, waaraan bij vroegere wetgeving niet kon
worden gedacht, en dat juist z66 dreigend is, onida’c

de meeste wegen voor di,e beweging niet geschikt
zijn. Bedenkt men, welke viligheidsmaatrege1en aan
Je tramwegen werden opgelegd, dan moet men er zich
over verwonderen, dat de zich zooveel sneller bewe-
gende motorvoertuigen, die niet ‘door een spoor aan
een vast gedeelte van den weg gebonden zijn, in dit
opzicht geheel Vrij werden gelaten. Mij zou een uit-
breicling der aansprakelijlchei.d, als -in de Deensehe en
Zwitsersehe wetgeving, alleszins gemotiveerd toe-
schijnen; ik geloof ook niet, dat daartegen van. de

zijde der houders vant motorvoertuigen hezw’aai: zou rij-
zen. Persoonlijk trof mij reeds driemaal schade aan ‘ho-lendingen. door aanrijding, eenmaal van een Personen-
auto en tweemaal van een vrachtauto; in al clie geval –
len werd ‘de schade vlot geregeld, doordat de eigenaren
.ich hadden, verzekerd. Blijkt hieruit niet reeds, dat de goedgezin’den onder hen zich bewust zijn, dat zij
gevaar voor anderen opleveren; en ook dat zij.de aan-

76

ECONOMISCHSTATISTISÇHE BERICHTEN

28 Januari 1925

sprakelijkheid daarvoor aanvaarden? Door de onver-

sehil.lige’n niet te dwingen, genieten (leze feitelijic een
bevoordeelrng, te grooter, wanneer zij niet bij machte

zijn de schade te beta1on Termoedelijk zou een onder-

zoek hij cle ‘verzekeringinaatschappijen, die zich op dii;

gebied bezighouden, waardevol materiaal opleveren.

voor de beoordeeling dor *enschelijkheid deze u:it-

breiding der aansprakelijkheid met verplichte verze-

kering in de wettelijke bepalingen op te nemen, waar-

door ook den minder ‘Kii;clerlijkeu, en minder gevaar-

lijken gebruiker van den weg meer bescherming zou

ten deel vallen.

Met de aansprakelijkheid voor de veiligheid der

reizigers houden
.. irerband de bepalingen, die .de Com-

missie wenscht voor te stellen omtrent de eischen,

waaraan een autobus moet voldoen en omtrent het
periodiek onderzoek naar den toestand, waarin het

voertuig verkeert. Zij vond op dit stuk reeds tal van
Provinciale en Gemeentelijke voorschriften, waarin
door het Koninklijk Besluit van 13 Juni1924 meer

eenheid is gebracht, o.a. door te bepalen, dat’omtrent
de goedkeuring van een autobus niet wordt beslist

dan na onderzoek door een deskundige, aangewezen

door• den Commissaris der Koningin; die goedkeu-

ring geldt voor zes maanden. Tevens werden daarbij

bepalingen opgenomen tegen overbelasting van het

voertuig.
De Commissie wenscht de uniformiteit in de eischen

verder uit te strekken, door een Rijkstoezicht op de
keuring in ‘t leven te roepen, met een instructie vooi

de met de keuring belaste deskundigen en een om-

schrijving van de eischen waaraan de autobussen zult

len moeten voldoen. De tak van Staatsdienst met het

toezicht belast zou zij willen doen ressorteerei onder
den Minister van Waterstaat, op wien dan ook het
beroep tege’ een uitspraak der deskundigen zou over-

gaan. Die Minister zou de eischen van keuring moeten

vaststellen op voorstel van het in te stellen College
van Toezicht. I)e Commissie wenscht te dien aaiïzien

slechts in ‘t algemeen aan te stippen, dat bepalingen
omtrent de goede werking der remmen en van de

stuurinrichting niet zullen mogen on.tbreken, dat aan een tveeden uitgang aandacht moet worden geschon-

ken en dat zal zijn te letten ôp de stabilitéit van het

voertuig bij ongunstige belasting, bij het maken van
bochten en het uitwijken op den berm.
Wederom rijst bij mij de vraag waarom deze keuring
en deze eischen – voor zoover die zwaarder zullen

zijn dan volgens de Motor- en Rijwielwet – te be-

perken tot de autobussen. Moet aan een vrachtauto
of gewone automobiel een vrijbrief worden gegeven
om te rijden met onvoldoende rem of defecte stuur-

inrichting? Als het gevaar zich bepaalde tot de inzit-
tenden, zou men daarin kunnen berusten, maar deze

gebrekun veroorzaken juist het groote gevaar voor de

andere gebruikers van den weg.
in December ji. werd een automobilist, die in de
lieguliersbreestraat te Amsterdam voor een taxi moest

stoppen maar dit niet kon,
omdat de remmen niet

werkten
en tôen een behoorlijk rechtsrjdenden, vie1-

rijder aanreed, door denkantonrechter veroordeeld

tot
f
10 boete, wegens het in gevaar brengen van de’

veiligheid van het verkeer (Alg. Handelsblad). Is nu
in zulk een geval de gewone gebruiker van den weg

voldoende beschermd door de bestaande wetgeving?
Het Openbaar Ministerie vond dit
blijkbaar
niet en

had vernietiging van de auto ‘gevraagd, doch deze
werd niet uitgesproken.
Toezicht op en keuring van alle motorvoertuigen
zou al.thans een preveutieve werking hebben en voor

de kosten van het onderzoek behoeft men niet terug

te deinzen, daar het voor de keuring vast te stellen
tarief daarin kan voorzien. Mocht het te ver gaan
alle automobielen te onderzoeken, dan schijnt het mij
toch in ieder geval gewenscht de vrachtauto’s onder

deze bepaling op te nemen.
Ton slotte behandelt de Commissie de ei.schen aan

den bestuurder te stellen. Onder de geldeîide vct – i.s

alleen aan, personen beneden. 1.8 jaren en. aan be-
schonkeneu. het besturen van een autobus ontzegd.

Qe Con missie wenscht een grootere beperking inn, het

belang van, dc veiligheid van de reizigers
maar dii-

maal ook van die van het 1)uIiie1c op den weg. Zou

rned hieruit willen afleiden, dat.de Commissie op dit’

pun:t een ander standpunt inneèmt als ten aan-

zien, van de vorige maatregelen, dan vergist men zich,

vai:i t het voorgestelde geldt alleen den autobusbe-

stuurder, omdat aan diens bekwaamheid het publiek
zich toevertrouwt. Voor hem alleen wenscht zij een

ninimumtleeftijd van 2.1 jaren en een z66 volledig

nieesterschp over ‘het voertuig, als slechts bij de noo-

dige physieke en psychische geschiktheid en na een

langdurige practijk ontstaat. Ook wenscht zij te

waken tegen ‘oververdioeidheid door vaststelling va,u’u

een arbeidsweek van ten hoogste 48 uren met een

maximum van 9 uur per etmaal.

Ik geef gaarne toe, dat het hoogst moeilijk zou zijn
dergelijke bepalingen toe te passen op alle motorbe-

stuurders en vooral de naleving te controleeren, maar

veroorloof mij dan toch de opmerking, dat het pu

bliek op den weg slechts ten deele gebaat zal zijn als

alleen de aut’obusbestuurders aan die bepalingen on-

derworpen zijn. Ook hier zou ik althans de vracht-

autobestuurders er in willen betrekken.

ln het voorgaande werd hier en daar melding ge-

maakt van het voorstel der Commissie tot invoering

van een weggeldbelasting, waaraan alle motorvoertui-

gen op de wegen zonde,r onderscheid onderworpen zui-

len, zijn. Zij wijdt hieraan een afzonderlijk hoofdstuk,

waarvan ik de bespreking gaarne aan .op dit gebied
meer bevoegden overlaat. Ik wil nog slechts even
wijzen op de indirecte voordeelen, die spoor- en tram-

wegen van de voorgestelde maatregelen zullen onder-

vinden. Indien deze tot invoering komen – ‘hetgeen iii
verband met de urgentie spoedig het geval moge

zijn – zal een
gezonde
ontwikkeling van het .motorvei-

keer mogelijk zijn; aan de
ziekelijke
uitwassen, die

zich als gevolg van de regellooshei.d vertoonden, zal een einde worden gemaakt; de beunhazerij, die welig

ti.erde, door met tweedoh.andsch autoc’hassis en door een
dorpstimmerma.n daarop in elkaar gezette omnibus-

bak, het terrein voor de ernstige ondernemingen af-
roomde, zal waarschijnlijk verdwijnen. Voor het ver-
krijgen van een vergunning zullen, wegens de’ daar-
aan verbonden voornaarden, slechts ondernemers in
aanmerkin.g komen, d:ie de noodige waarborgen kun-
.nen geven, dat ‘zij een behoorljken dienst tot stand

zuilen brengen. Wegens de hoogere eischen aan het

voertuig gesteld, zal meer kapitaal noodig zijn en

(Jaar de veiligheidsmaatregelen en exploitatie-eischen
de bestaan svoorwaarden eenigermate zuilen-. verzwa-

ren, zullen de bestaanskansen met meer nauwgezet-
heid zijn te overwegen, alvorens tot de opening van
een dienst vergunning te vragen. En mochten de aan-
vragers niet voldoende vertrouwen wekken of zouden
zij een om economische redenen ongewenschte ver-

binding tot stand willen brengen, dan zal de over-
heid bevoegd zijn, ‘die vergunning te weigeren. De ver-
betering der wegen, die met de opbrengst der weg-
geldbelasting krachtig zal kunnen worden ter hand
genomen, komt aan de ernstige ondernemingen recht-streeks ten’goede door verminderde onderhoudskosten

en langeren levensduur van het voertuig. Daarentegên

zal de gelegenheidsondernemer, die thans overal op-
duikt, verrijst en verdwijnt, om weer door een ander
te wrd’en vervangen, door diezelfde belasting worden

afgeschrikt.

Zal door een en ander een zuiverende werking op
het motorverkeer worden uitgeoefend, tegelijk zal het

den ongemotiveerden voorsprong, dien het thans op de
tramwegen heeft, moeten missen en zal het tegen
deze de concurrentie op meer geljken voet hebben
te voeren. Daardoor zal, waar een tramweg behoorlijk

28
Januari
1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

77

en voldoende in ‘t verkeer voorziet, in den regel geen

gelegenheid zijn voor een
loonenden
aiitobusdienat,
tenzij deze daar als aanvulling op zijn plaats is.
Gaarne sluit ik mij aan bij de meening der Com-

missie, dat de autobusdiensten, dank zij den gunsti-

gen invloed, dien zij uitoefenen op de economische
ontwikkeling van het 1ad en op de bevordering van

het verkeer in zijn geheel, als aanvullend vervoer-

middel, op den duur zullen blijken meer nog ‘de hond-
genooten dan de concurrenten van spoor- en tramwe-

gen te zuilen worden en ‘dat een regeling van het
autobu.svraagstuk, tot de ontwikkeling van het nieuwe

verkeersnuddei in die richting, veel zal kunnen bij-
dragen.

VAN KRETSOHMÂR.

Hilversum, Januari 1925.

DE SCHEEF VAARTWEGEN IN ZUID-LIMBURG

EN DE SPOORWEGEN.

Van de gelegenheid mij door de redactie geboden
om naar aanleiding van het in No. 469 van ,,Econo-
misch-Statistische Berichten” voorkomende betoog
van Mr. Elias nog eenige opmerkingen te maken,
maak ik gaarne gebruik. Ik doe dit zoo kort mogelijk,

aangezien hier ten slotte standpmt tegenover stand-

punt staat en bovendien de cijfers, in het debat ge-bruikt, uit den aârd der zaak grootendeela berusten
op toekomstverwachtingen, waarover verschillënd ge-
dacht kan worden.

1)0 heer Elias stelt zich bij de beoordeeling van het
rraagstukder .Limburgsche waterwegen op een spoor-
wegstandpunt. Hij erkent dit min of meer aan het
slot van ‘zijn artikel. Nu is het niet alleen des schrij-
vers recht voor de spoorwegbelangen op te komen,
maar het is goed ook, dat het vraagstuk eens speciaal
van deze zijde bezien wordt. Maar even noodig is het,
dat door anderen de zaak van een meer algemeen
standpunt wordt bekeken en ‘de vraag onder de oogen

wordt gezien wat de economische belangen van het
land, vooral met het oog op de toekomst, eischen. En
dan komt de vraag naar voren of met het maken van
clan Limburgschen waterweg op den duur niet -econo-
mische voordeelen worden verkregen, welke de m.i. tijdelijke financieele nadeelen verre overtreffen. Die
vraag heb ik gemeend aan de hand van een beschou-
wing, waarin de door Mr. Elias aangevoch’te cijfers
maar een onderdeel uitmaken, bevestigend te moeten
beantwoorden.

Wat’ nu •de cijfers betreft, welke maar een onder-
deel van mijn beschouwing uitmaakten, omdat zij
zich bijna uitsluitend tot den Limbiirgschen kolen-
afvoer beperkten en o.a. de heele kwestie van den te verwachten afvoer van Luik en Zuid-Limburg (door
Mr. Elias ook buiten beschouwing gelaten), buiten
rekening lieten, het volgende.

Ik baseerde mijn eerste berekening op 5 millioen
ton Lirnburgsche kolen in noordelijke richting af te
voeren. Mr. Elias kan met dit
cijfer
blijkbaar mede-
gaan met dit verschil, dat naar zijn meening – hij

beroept zich daarbij op de commissie Ramaer — daar-
van slechts de helft per water zal worden afgevoerd.

Nu is mij dit niet duidelijk. Van tweeën immers één:
men neemt aan, op grond ook van wat overal elders gebleken is, dat het watertransport goedkooper is of
men neemt dit niet aan. Maar in het eerste geval stel
ik mij toch voor, dat in ons land, waarin zooveel plaat-
sen per water te bereiken zijn, het watertransport,
indien een goede waterweg er eenmaal is, toch wel
het overgroote deel van het transport zaL verkrijgen.
Vooral als ik denk aan liet transport naar de groote
havenplaatsen en naar Rotterdam in het bijzonder,
terwijl er, evenmin als thans het geval is, aanleiding
bestaat voor de onderstelling dat’ de Limburgsche
kolen in
groote hoeveelheden
afzet zullen vinden in
die gedeelten van het land (meer speciaal de ôostelijke
provincies), waarheen alleen transport per spoorweg
mogelijk is. De niet voor o’verlading in aanmerking

komende soorten zooals briketten. en huisb.ra tid –
nootjes zuilen wellicht per spoor vervoerd worden (de

door den waterweg vermeerderden kolen afzet werkt

dan weer stimuIeerricl op hel spoorwegvervoer), maar
deze hoeveelheden zullen toch wel geen 50 pOt. uit-

maken van het heele transport. Voor de veronderstel-

ling van de half om half-verdeeling bestaat dan ook
weinig aanleiding.

Maar laten wij in onze berekening 234 millioen ton

kolntransport te water tea geschenke geven, dan ver-

zwakt dit slechts de voorhoede, welke, omdat haar
sterkte het best nog te taxeeren viel, alleen in den

strijd werd gebracht. in reserve blijft het, niet uit

statitische cijfers te berekenen, maar in getal toch
zeker zeer groote transport, dat met de jaren eerst

uit het Luiksehe gebied en later nog
bij
verdere voort-
zetting van kanalisatie tot in Noord-Frankrijk toe,
ook uit de gehiecleii van Namen, Luxemburg enz. kan
worden verwacht. Eveneens in reserve blijft dan nog

hot watertransport, dat Zuid-Limburg ken, leveren, indien dit als gevolg van den waterweg tot ontwik-
keli’n g komt.

Kan ik geen
cijfer
noemen, waarvan op voldoend
vaste gronden kan worden’ aangenomen, dat het te

verwachten toekomstig vericeer uit België en Zuid-
Limburg (buiten de kolen) weergeeft, zoo kan ten

bewijze, dat een transport van meerdere millioenen
tonnen in de toekomst geen ijdele verwachting is,
vorden opgemerkt, dat reeds thans i.n één jaar tijds
meer dan
5
millioen
ton scheepvaartruimte de nauwe
sluis bij Maastricht passeert. Dit nog wl door de
Zuiid-Wiliemsvaart, welke tot aan Dein Bosch een. twintigtal sluizen telt en tot aan Antwerpen met het
Kempensch Kanaal minstens een dozijn. Dit verkeer
heeft thans reeds plaats door een kanaal met tal van
hindernissen, bevaarbaar slechts voor schepen van.
hoogstens ongeveer 300 â 400 ton laadvermogen.

Ook met wegvalling van 234 milliioen ton kolen was
mijn berekening voor ‘het watertransport, dat over de
bevaarbaar gemaakte Limbuigsche Maas te verwach-
ten is (ik stelde dit in totaal niet ‘hooger dan 5-7
millioen ton), zeker o’rgansti, vermoedelijk zelfs veel
te
ongunstig, opgezet. Ook nog om andere dan de
zooeven genoemde redenen.

Voor het aanlegkapitaal rekende ik b.v. op grond
o.m. van begrootingen uit de dure tijden 12 niillioen,
welk
cijfer
naar mij uit officieele bronnen nader ge-bleken is, zeker 434 mihioen te hoog is. Ik rekende 34 percent afschrijving, wat bij een waterweg toch
feitelijk onnoodig is.

De heer Elias stelt de vraag, of onder de kosten
voor watertransport niet nog gerekend moet worden
op ongeveer
f
0,50 per ton waardevermindering voor
de Limburgsche kolen in verband met ‘de overstorting
uit den wagon in het vaartuig te Bom. Maar geldt
dit ook niet voor het grootste deel van het transport,
dat per spoor noordwaarts plaats vindt om in Rot-
terdam of eenige andere plaats in lichter geladen te

worden om daarmede de eindbestemming te bereiken?
Met de mij bekende cijfers voor den waterweg

trachtte ik den volledigen zeifkostenprijs pr ton-kilo-
meter voor het ‘vervoer te water te berekenen; tarie-
ven liet ik met opzet buiten beschouwing. Zij kunnen
bovendien enorm varieeren (voor het vervoer op den

beneden-Rijn b.v. wel 100 tot 200. pOt. in enkele
weken tijds).

Nu was het mij wat waard geweest tegenover deze
berekening van de waarschijnlijlce kosten te water een
overeenkomstige berekening van de zelfkosten per ton
transport over den spoorweg te kunnen stellen. Maar

riem cijfers zijn mij tot heden niet bekend. Wel stelt
de heer Elias, dat de spoorweg thans uit het tarief
van
f
2,50 voor de 650-4’ons kolentreinen naar Rot-
terdam ,,voldoende profijt” trekt, maar ik vaag het,
de vraag te stellen, wat onder deze woorden moet
worden verstaan. Zij hebben in mijn og voor het
trekken van een vergelijking met de, laat ik het noe-

78

0

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Januari 1925

men theoretisch” bereke.iicle waterweg-transportkos-

ten, slechts waarde, als ook het transportkostencijfer
per as op een zeer al
g
emeene basis berekend wordt.
ik bedoel daarmede dat
alle
factoren van het
hmle,
zorrcler verlies werkend spoorwegibedrijf in rekening

moeten zijn gdbracht en dat ook iii het tarief geen
enkele speciale reductie, bohoudens dan degene, wreIk

door den aard van een regelmatig massaal verkeer op

langen afstand gewettigd is, begrepen is;. dus ook

geen tariefverlaging door verschuivingen van kosten
naar andere vervoerrubrieken. Dit mag uit een oog-

punt van tarievenpolitiek voor den spoorwegexploi-

tant misschien volkomen gewettigd zijn, maar bij het
vaststellen van een transportkostencijfer, dat met de

kosten van vervoer te water vergeleken kan worden,
moet dit buiten geding blijven. Wellicht had ik beter

gedaan in eerste instantie het
spoorwegtrief
îuite:n
beschouwing te laten. Maar waar mij geen enkel exploi-

atje-cijfer per ton bekend was, moest ik wel een
bekend tarief in mijn vergelijking betrekken.

Ik kan de uitspraak van Mr. Elias, dat de spoor-
weg ook werkelijk met
f
2,50 per ton kolen uit zou-

komen ook moeilijk rijmen met hetgeen ik tot dus-
ver uit het kort geleden, verschenen eerste verslag.
der Staatscommissie-Patijn
1)
las.
Wat ten slotte cle opmerking van Mr. Elias betreft,
dat aanzienlijke uitbreiding van spoorweg-verkeer
mo
r

gelijk is zonder bijzondere uitbreiding van spoorweg-

werken, het is moeilijk voor mij dit te ontkennen als
het zoo positief gezegd wordt door iemand, ter zake
deskundig en zittend bij de bron. Maar bij de getallen,

welke ik bv. voor, station Peyenoord noemde, waar-

thans niet veel meer dan een tiende van 5 millioen
ton per jaar aankomt en voo.r welk emplacement

eenige jaren geleden reeds uitbreidingspiannen be-
stonden, blijft het voor mij moeilijk hier geen vraag-
tceken bij te plaatsen. 1k denk ook aan de uitbreiding
van h.avenemplacementeu te Rotterdam, aan die op

andere stations, aan de enkelsporige M.oerdijkbrug

c.nz. indien voor den waterweg de aanlegkosten. in de
vergelijkende rekening worden opgenomen, wat ik,
mits alle mogelijke directe en indirecte met, den aan-
leg te bereiken baten ook in aanmerk:ing worden ge-

nomen, volkomen juist acht, moeten op geheel de-
zelfde wijze ook de spoo.rwegwerken in de rekening
worden opgenomen. Ir. 4.
PLATE.

HET SCHEEPVAARTBEDRiJF IN 1924.

Wanneer wij terugblikken.d nog eens nagaan vat

het thans weder achter ons liggende jaar der reeders-gemeenschap gebracht heeft en bovenal wanneer wij

het wisselend beeld der gebeurtenissen volgend, onzen
ndruk bekirojt samenvatten, dan dri.ngt zich v66r

alles aan ons op cle overtuiging, dat al zijn ook mate-_
rieel gesproken de resultaten teleurstellend, niette-
min onmiskenhare voortgang is gemaakt op den. weg

die – ook het reederijbodrijf – langzaam maar zekr
naar het uiteindelijk herstel voert. Terugkeerend ver-
trouwen, toenemende ondernemi.ngslust ziedaar de
vrucht van het zich steeds duidelijker af teekenend streven om ten slotte te komen tot dien vrede, dien

hel; verdrag van Versailles ons niet vermocht te.
brengen.
Een oogenschijolijk negatief resultaat, immers één
dat bezitters van scheepvaartfondsen •geen tastbaar
voordeel in den vorm van rendement op het door,

hen geïnvesterde kapitaal brengt, maar dat niette-

min na jaren van worsteling met schijnbaar onoplos-
hare problemen, na, vruchteloos ronddwalen in een
doolhof van oeconornisehe en politieke vraagstukken,

‘) Eerste Verslag der Staatscommissie, ingesteld hij Ko-
ninklijk Besluit van
12
Mei 1023, tot het inste]len.van een
onderzoek aangaande de vraag,
of
en iii hoever maatrege.
len noodig
zijn om
te bevorderen, dat de land- en water-
wegen en
•
de spoor- en intercommunale tramwegen
op
de
incest economische wijze dienstbaar worden gemaakt
aan
het vervoer van reizigers en van’ goederen.

aarud; oogcn’scliijiilij.k zelfs iie vooraanstaande I)oli.-

hei en oeconowen .len uitgang ii iet vermochten te
vinden, ecn resultaat, dat naar wij hopen, het jaar

1924 zal stempelen tot een mijlpaal i:n dc oeeono.m.i-
sche we.reidgeseh.i cdon:i.s. ‘

Hel; Lon.denseh paot, cle ‘intei.’.i.iatio’nale icenin’g ten.
behoeve van. Duitschiand, zijn slechts de eerste schre-

den op het pad, dat naar het herstel voert en het

behoeft geen betoog, dat alsnog tall..00ze moeilijkheden’
moeten w6rden overwonnen, vooraleer sprake zal kun-

nen, zijn van een hersteld ‘evenwicht, man- toch hoe-

zeer heeft zich de heilzame invloed ‘van het ‘zich eiri-

clelijk krachtig ui tende streven naar internationale
same:nwerlcing al reeds doen gelden.

Wanneer wij den blik wenden naar onze Oostelijke
buren, dan wnrden wij getroffen door de wel zeer in-

grijpend.e verwo.deriiig ten goede, die zich uit in het
gestabiliseerd betaalmiddel, aan de zooveel ruimer

vloeiende belastingen, aan hot toenemend zelfvertrou-

%ven bovenal en ofschoon ook daar de moeilijkheden.

nog vele zijn, stemt het niettemin, tot groote voldoe-ning, dat het voor ons zoo uiternate belangrijke ach-

terland, gewekt uit zijn langdurigen toestand van
volkomen apathie to’t nieuw leven schijnt gewekt.

Ook in het Voreenigd Koninkrijk, waar na een

korte periode, waarin ‘de Labourparty in de gelegen-
heid werd gesteld haar idealen aan de harde we:rke-lijkheid te toetsen en aan te passen, wederom en dit-

maal met overweldigende meerderheid een conserva-
tieve regeering aan het bewind irwam, valt ontegen-
zeggelijk een, betere ‘stemming waar te nemen. De

jo’ngste verkiezingen.’ hebben der conservatieve parti.j

e.erx zoo aanzienlijke parlementaire meerderheid be-
zorgd, dat ‘men met reden kan spreken van een .,staljie
government”, een factor, die piet slechts voor, het
land, zelf, maar ook voor Europa van zeer g.roo’te be-
teekenis is.

Frankrijk maakt echter, evenals trouwens T,taiië,
nog zeer moeilijke tijden door. De gevolgen van den.
zoo ongunstigen financieelen toestand, van het nog

steeds ,onopgeloste probleem der huitenlandsehe
schuld
–
en last not least, van een niet sluitende be-

grooting, doen zich steeds krachtiger gelden. Reeds
hoort men in v.obrtdu.rend ruimer kring spreken van

dc wensehelijkheid van een Dawes-plan voor Frank-
rijk en zelfs vooraanstaande Fransehe politi.e.i –
waaronder OOk de Min ister-Presiclent – schijnen met
een dergelijke mogelijkheid rekening te houden.

De po]itieke moeilijkheden in Italië, de latente ka-
binetscrisis in Duitschiand, cle nog immer niet be-

reikte overeenstemming tei-zake van de Fransch-Dnit-
sche onderhandelingen en cle kwestie der inter-geal-lieerde schulden zijn evenzoo vele bewijzen voor cle
tallooze problemen, welke nog dienen opgelost te wor-
den alvorens ederom sprake kan zijn van een vol-
komen normaal functi.onnieeren der in teinati.onalc
ha.ndelsbetreki.cing.en. Is er dus eenerzijds in den in-
ternationalen toestand moeilijk steun te vinden voor
de zon vaak gehoorde ‘meening, dat eeriang wederom
een ,,boom”-peri ode nal aanbreke’n, anderzijds valt niet

te ontkennen, dat thans allerwegen gestreefd wordt
‘naar herstel van het te lang reeds verstoorde even.-

wicht in de oeeonom.ische ve:ûhoudingen en in dit
licht bezien, zijn de ‘meerdere on’dernerningslust en het grooter vertrouwen i.n de toekomst alleszins ver-

kl aarbaar.

Het spreekt intusschen ‘vanzelf, dat de scheepvaart
gedurende het afgeloopen jaar van deze voornamelijk
voor de toekomstige ontwikkeling der qoeconomisehe
con steil atie belangwekkende verschijnselen niet of

nauwelijks heeft kunnen profiteeren. Het is trouwci is
bekend, (lat dc scheepvaart, die steeds dc ec:rste is om

op min gu.oatige toestanden op ha.ud’eisgebied te

reageeren, vrijwel. .i n de allerlaatste plaats rIep iii-
vloed eener verbetering in het zakenleven onclergaal’. De aard van het bedrijf brengt ‘zulks medè en ‘het kan
dan ook nauwelijks verwôndering wekken, dal; de

28 Januari 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

79

grondtoon (ier vrachtcnmarld, in 1924 vooi het reedc-

rijbedrijf weinig gunstig is geweest.

Was
aa va.iikelijk de stemming tamelijk gean.imeard

mede onder den iivioed van het g.roote aantal selie-

pen, hetwelk in de ,,Pacifid-Japan trade” emplooi

had gevonden en dus aan de markt was onttrokken;

w’aardoor de meerdere vraag naar scheepsruimte voor

rekening van Zuid-Air erikaansche, Australisehe en

Britsch-Indische ‘bevrachters, het vrachtenpeil onniid-
deliijk ten goede kwam, het getij verliep weldra toen
bleek, dat de vraag naar ruimte voor Japansche reke-

ning een volkomen tijdelijk karakter droeg, waardôor

een groot aantal schepen beschikbaar kwam voor
retourvracht van Britsch-Indië, Australië, Vancou-

ver, ete.

Dank zij den recordoogst in Zuid-Amerika konden
de vrachtcijfers zich hier goed handhaven ondanks
het zeer groote aantal bevrachtingen dat vooral in de

rnanden Februari, Maart en April van de Laplata-

rivier tot stand kwam, maar aliengs werd bij vrijwel
volkomen ontste:ntenis van vraag voor Europeesche

rekening ook hier het vrachtenpei.l meer en meer ge-

drukt en cie maanden Mei, Juni, Juli en Augustus

kenmerkten zich door de steeds grootero moeilijkheid
om emplooi te vinden voor de beschikbare ruimte, die

de vraag zoo zeer overtrof.

• Bevrachtingen van Montreal naar het Vereenigde
Koninkrijk/Vasteland, in welke vaart gedurende het
seizoen een aantal schepen regehnati.g emplooi vindt,
kwamen sporadjsc’h tot stand. Noord-Amerika, Zwar-te Zee en. Donau., Br.itsch-Iridië en Australië deelden
in de aigemeen.e iusteioosheid en de vrac.hten werden
gedrukt tot een pei, dat tal van reeders deed beslui-

ten hun terugkeereude schepen op te leggen.

In de e
rtsvaar
t was de toestand al niet beter. Uit-
gaande kolenvrachten en retonrvrachten voor erts
vareu ten cellen male onloonend en gedurende de
maanden Juni’ en Juli was liet bij herhaling onmoge-
lijk. om voor grootere schepen zelfs tegen ,,cut-rates”

een ertsladi.ng te secureeren, zoodat een aantal sche-
pen noodgedwongen in ballast van de Middellandsche

Zee moesten vertrekken.

Gedurende de tweede helft van Augustus brak zich

plots een betere stemming haan. Montreal, zoo lang
verwaarloosd, ontw’i kkeide ‘op eenmaal een levendige
vraag naar iuimte voor het vervoer van graan naar

Antwerpen—Rotterdam. Het ruime aanbod van ton-
nage, waaronder tal van zeer groote vrachtschepen,
vond door de zidh snel uitbrei,dende vraag gemakke-
lijk plaatsing en toen ook Noord-Amerika, Gulf en

Padif ie blijken van hcrleefde activiteit gaven en voor-
al ook van de Gulf verschillende stoomschepen van
zeer groot type grif weiden bevracht, steeg het vrach-
tenpcil geleidelijk.

Na enkele weken echter bleek aan de vraag weder-om ‘te zijn voldaan. Even plotseling als zij was geko-
men verdween zij en medio Octeber maakte zich aller-
wegen eell toenemende lusteicnisheid van de vdornaam-
ste markten. meester. De zaken bleven voortdurend

inkrimpen, doch tegen het einde van het jaar on.t-
wi1clrelde zich meerdere vraag naar ruimte van Aus-
traliii tot cijfers, die vooral voor scihepen van groot

type een:ige aantrekkelijkheid hebben mits de moei-
lijkheden op arbeidsgebied in Australië .spoedig wor-
den opgelost en niet tot vertraging in de laadhaveiis
leiden.

In de groote kustvaart – wij vermeidden dit reeds
roet een enkel woord – bléven cle toestanden hij voort-
during ongunstig. Kolenvmnchten naar de Middel-

landsche Zee en wij releveerén hier den toenemenden
export van Westfaalsche kolen via Rotterdam, waar-
door tal’van schepen weder zooals weleer na ontios-

si.ng te Rotterdam een kolenlading kunnen in.nemen,
terwijl in tegchstelli.ng met Wales steeds op een
vlugge despa’tch – voorname factor bij lage vrach-
ten – kan worden gerekend, bleven gemiddeld op

een laag peil, terwijl ertsvrachten vrijwel het geheele

jaar ten eenen male onlooneud waren.
Ookde houtvaart van de Oostzee bracht niet de
gebruikelijke verruiming van exploitatie-mogelijk-

heid, immers waren ook hier de vrachten zee weinig aantrekkelijk, dat de Duitsche reederijen, die enkele

jaren terug een zoo werkzaam aandeel aan diit ver-

voer namen, zich gedurende liet afgeioopen,jaar bijna
geheel onthielden.

De ]ijn-reederijen beginnen langzaam deli invloed

te merken van de geleidelijk verbeterende toestanden

in het achterland. Bovendien openbaart zich – ne-

cessitas non habet legern – meèr en meer een stro-
ven naar aaneensluiting zoo in de groote als in de

koste vaart. Van beteekenis is in dit verband de eer-

lang te houden conferentie der
bij
de vaart op Zuid-
Amerilda betrokken Maatschappijen. Weliswaar gel-
den •de te voeren besprekingen in de eerste plaats het
passagiersverkeer, maar de vrees is niet denkbeeldig

dat een eventueel e mislukking der onderhandelingen
met als gevolg een tarievenstrijd ten aannien der pas-
sageprijzen, tevens een tarievenoorlog op het gebied

van liet goederenvervoer zal doen ontbranden.
Dit
laatste zou vooral voor het bedrijf van den Konink-
lijken Hollandschen Lloyd, dat zoo zeer behoefte heeft
1
aan rustige ontwikkeling, zeer te betreuren zijn.
‘Voorts bracht het afgeloopen jaar de samensmélting

vap de diensten der Holland—Oost en Holland—Zuid-
Afrika Lijn onder de directie der Kon. Ned. Stoom-
boot Mij., die haar iporen op het gebied van ,,line-
management” reeds lang geleden verdiende en wie±
streven er ongetwijfeld op gericht zal zijn binnen den

kortst mogelijken tijd het bestaansrecht der thans
gecombineerde diensten te bewijzen. In’ dit verband
vermelden uij nog de toetreding der Holland—Afrika
Lijn tot de Zuid-Afrikaansche vrachten-conferentie.

In de korte vaart werd aan de ,,cut throat” con-
cur:renjtie tiisschen de verschillende op Londen va-
rende lijnen door haar toetreding tot de London-
conference een einde gemaakt. Onmiddellijk werd het
bedenkelijk gedaalde vrachtenpeil verhoogd, doch
de ,,jolly feelin.gs” der reederijen werden alras vree-
deljk verstoord door de joyeuse entrée der Walford-
lines die van de gelegenheid gebruik maakten om met

een drietal schepen een concurreerende lijn te openen.
Weldra vond dit voorbeeld bij anderen navolging, zoo-

dat verschepers we.der hun gel.iefkoosde tactiek van
het ,,uitspe]en van den een tegen den ander” kunnen
toepassen.

De bezwaren, die de Holland—Amerika Lijn bij de

uitoefèning van haar passagiersbedrijf ten gevolge
der Amerikaansche wetgévinig op emigratiegebied on-
,dervindt, doen zich nog steeds gelden, terwijl het
vrachtenpeil door de concurrêntie der Shipping Board
lijnen steeds verder wordt gedrukt.
De Indische
lijnen
kunnen dank zij de financieel
krachtige positie, waarin de betreffende maatschap-

pijen verkeeren, rustig a.rbeiden aan de uitbreiding
der
bedrijven.
De aan zienhik verbeterde toestanden
in Indië en de opleving in liet achterland zijn beide
factoren, die de resnitaten ten gunste zullen beïnvloe-

den. Een krachtig blijk van vertrouwen in de toe-
•
– komst heeft het Bestuur der Kon.inlchijke Paketvaa.rt
Maatschappij gegeven door het geprojecteerde vloot-
vernieuwingsplan; reeds werden enkele bestellingen
gedaan en de uitvoering van het uitgebride pro-
gramma zal onzer nationale scheepsbouw-industrie
ten goede komen.

Ook enkele ônzer vrachtvaartreederijen zijn tot be-
stelling respectievelijk aankoop van verdere tonnage
overgegaan, t.w. de Maatschappij Zevaart en de
Stoomvaart Mij. ,,De Maas”, de eerste door het aan
de Rotterdamsche Droogdok Mij, in bouw geven van
een vrachtboot van ruim 7000 tons draagvermogen,
de tweede door bestelling bij de Rotterdamsche Droog-
dok Mij, en de Maatschappij Feyenoord van een twee-
tal tankers, terwijl enke]e weken geleden tot aan-.

80

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Januari 1925

koop van een in 1024 gebouwd en ouder Spaansche

vlag varend stoomschip voor de algemeene vracht-

vaart werd overgegaan.
De Shell Transport gaf gedurende het- afgoloopeii
jaar eveneens aanzienlijke uitbreiding aan haar reeds
belangrijke vloot; hier te lande werd successievelijk

een zeztal tankbooten in bouw gegeven, hoofdzakelijk
bij de Rotterdamsche Droogdok Mij.

Wanneer wij thans nog een oogenbiik de haven-

beweging van Rotterdam beschouwen, dan zien wij

ook hier vooruitgang. Kort voor het einde van het

jaar werd de aankomst van het tienduizendste schip
vermeld. Voorwaar een heugelijk feit, dat echter in

de kringen der outsiders liooger werd aangeslagen

dan door de onmiddellijk bij he’t havenbedrijf be-

trokkenen. –
Reeds elders werd gewezen op het misleidende ka-

rakter van ,,le chiffre sans plus”. Afgezien immers
vn het groote aantal in ballast binnenkomende sche-pen, voerde een zeer aanzienlijk percentage uijtslui-

tend bulk lading aan. Van de machinale lossing pro-
fiteeren slechts enkele lbedrijven en het zijn juist de
stukgoediadingen, waarvan de breede kringen der bij
het havenbedrijf bettokkenen het moeten hebben. Op

het oogeoblik dat wij dit overzicht-schrijven, idaagit
men in cargadoors-, expeditie- en •veembedrjven

terecht over slapte en men zal •dan ook goed doen de

officieelo cijfers cum grano salis te beoordeelen.
Ofschoon verschillende factoren ertoe bijdragen, dat

het stukgoedverkeer zoozeer bij het massale vervoer

ten ‘achter blijft en wij voor ons niet gaarne – zooals

dit elders geschiedde – zouden beweren, dat hieraan
uitsluitend de politiek van het Rotterdamsche Ge-

meexitebestuiir schuld is, die door het op te hoog peil
houden der tarieven het stukgoedverkeer zou dwingen

de
roufte
via Antwerpen en Hamburg te volgen, valt

iiiet te ontkennen dat de houding onzer vroede vade-

ren ten op7ici1te van dit
v
oor onze haven zoo ûiter-

mate gewichtige vraagstuk
nauwelijks
bevo’rdriijk is

voor een uitbreiding van dit belangrijke verkeer. De
cost gaet voor de baet uit, en het zoo vaak gehoorde

verweer dat. ten deze 66k het particuliere initiatief

in gebreke blijft is even onjuist als niet terzake

dienend.

Moge de druk bij voortduring door Kamer van Koop-
handel en andere
bij
uitstek hevoegde lichamen op het

Gemeentebestuur uitgeoefend, ei- toe leiden dat dit
laatste terugkeerend tot de beproefde politiek van wel-

eer, die met ver vooruitzienden blik streefde naar het
66ne doel – Rotterdam vooraan in de rij der Euro-
peesche havens – het particuliere initiatief dat ten’
deze reeds vôôrging, volgt door verlaging der voor
dezen tijd te hooge tarieven en ook zijnerzijds mede-
werkt aan het behalen der uiteindelijke overwinning
in den strijd om den voorrang met onze oude concur-
renten Antwerpen en Hamburg.
c.
VERNEY.

Rotterdam, Januari 1925.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

DE JONGSTE ONTWIKKELING DER COÖPERATIEVE

BEWEGING IN SOVJET-RUSLAND.

II ($lot).

Over ‘de rol, welke de coöperatie in de volkshuis-
houding van Sovjet-Rusland speelt, verschaft de coö-
peratie-pérs de volgende opgaven: in de eerste zes maanden van 1923-4924 waren, behalve in Trans-Kaukasië, 32.508 belastingplichtige coöperaties in
werking. Het aantal, coöperatieve vereenigingen is

binnen anderhalf jaar meer dan verdubbeld. Hun om-
zet van October 1923—Maart 1924 bedroeg 286,9 mi]-
]ioen goudroebel, hetgeen 9,5 pOt. van den totalen omzet in handel en industrie beteekent. De gemid-
delde omzet per handels-coöperatie bedroeg 8,3 dui-
zend roebel, per industrieele coöperat.ie 5,3 duizend
roebel.
Interessant zijn de opgaven over de afzonderlijke,
belangrijkste taken der coöperatieve beweging. Vol-

gens een bericht in rio officieehe ,,Ekononii.tscheskaj

Shisn” is, wat de verbruiksvereenigingen aangaat, de
stand de volgende: einde 1923 fungeerden in Sovjet-

Rusland 20.122 verbruiksvereenigingen, die evenveel
winkels bezaten, In overwegendon omvang waren het
zeer kleine ondernemingen met een gemiddelden om-

zet van 372 goudroebel. Het blad ondervierp de ver-

bruiksvereenigingen in het jaar 1923 van 1 October-

30 September aan een vergelijking met die van het

kalenderjaar 1922 en kwam tot de volgende resultaten:

Goederen werden afgezet in het jaar 1922:

–

aan cle ‘stacisbevolking ter waarde
v.
159,2
miii.
goudroebel
plattelandsbev.
,,

,, .

,,
110,7

totaal 269,9

in het boekjaar 1922-1023 (1 Oct.-30 Sept.)

aan de stadsbevolking ter waarde v. 264,8 miii. goudroebel
plattelandsbev.
,,

,,

,, 153,8

totaal 418,6

Dit beteekedde per hoofd der bevolking:
in het jaar 1922 voor de stad …….6 roebel 85 kopeken

het platteland
1

,,

09

in het boekjaar 1922-1923:

voor de stad ……….12 roebel 20 kopeken

,

1oct platteland . . –

1

,,

40

De balans der ontwikkeling werd door het blad op

de volg?nde
wijze
opgemaakt:
,,Terwijl de volkshuis-
houding tWee stappen voorwaarts heeft gedaan, heb-

ben de verbruiksvereenigingen slechts 66n schrede ge-

daan, d.w.z. dat hun relatieve betee]seni.s afgeno-
men is.”
De omzet van den Oentrosojus -bedroeg 11.880 dui-

zend Tscherwonetz (1 Tscherwonetz is 10 goudroe-bel). Volgens de afzonderlijke artikelen waren deze
als volgt verdeeld: voor 28,5 pCt. manufacturen, voor

14 pOt,. grondstoffen, voor 11,5 pCt. landhouwproduc-

ten, voor 12 pCt. levensmiddelen, enz. De arbeiders-,

transport- en militaire coöperaties, die bij den Ce’n-
trosojus aangesloten waren, hadden in 1923 een omzet
van 3.305.000 Tscherwonetz, hetgeen niet het evenge-

noemd bedrag ‘dus een totalen omzet van 15.184.000

‘i’scherworietz uitmaakte. Van de totale omzetten had

54 pOt. lbetrekking op. coöperaties, 20 pOt. op publiek-

re’chteljke lichamen, 4 pOt. op particuliere personen

en 22 pOt. op den export. Wat de verschillende handen aangaat, ‘geeft de uit-
voer vai den Oentrosoj us het volgende beeld: (totaal
over 9 maanden = 100 iiüt.).

–
Engeland … … 34,6
o/. .
graan, vetten, grondstoffen;
Estiand …….13,1 ,, . . levensmiddelen, grondstoffen;
Frankrijk: …..12,5

.. graan, grondstoffen;
Duitschiand …. 11,8 ,; .. graan, grondstoffen;
Holland……..6,1 ,, .. graan;
Lettiand …….5,9

.. graan,visch,vetten,grondstoffen;
Italië ……….

4,5

. . graan;
Denemarken

3,3 .. graan;
Andere landen

8,2
‘..
diversen.

Het absolute bedrag van den uitvoer bedroeg in

deze maanden 3.391.000 Tscherwonetz. De invoer be-
liep gedurende denzelfden tijd 5.51.0.000 Tscherwo-
netz, daaronder:

Industriegoederen – . . 3.422.000 Tscherwonetz of 62,1 pCt.
Landbouwproducten .. 1.560.000

,,

,, 28,3 ,,
Grondstoffen ……..527.000

,,

,,

9
1
6
11
(Al deze statistieken zijn aan het officieele ,,Sojus
Potrebitelei” – gebruiksverbond – No. 8-9, Augus-
tus—September 1924, blz. 39 ontleend).

Wat de arbeiderscoöperaties aangaat zij er nog op
gewezen, dat in het begin van 1924 545 fabrieks-

coöperaties met 845 winkels en 500 vrije vereenigin-
gen met 600 winkels bestonden.
De militaire coöperaties
zijn
als zelfstandige ver-
eenigingen ontbonden.
‘Over cle landbouwcoöperaties zijn de volgende gege-
vens beschikbaar: 1 Juli 1923 fungeerden in Svjet-
Rusland – behalve Ukraine – 25.00 coöperaties met

28
Januari
1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1.1

1.600.000
leden. Naar afzonderlijke categorieën waren

deze als volgt verdeeld:

Landbouw-

(algemeene) ,vereenigiugen

.
9.734
728.217

Crediet-

en

spnarvereeijigingen

……..
1.055
242,776

Akkerbott WcO61eratjeS

……………..
8.336
175.563

Tndustrieele

vereenigingen

……………
352.
11.928

fzetvereenigingen voor onverwerkte pro-
clucten

…………………………
907
85.628

Af zetvereenigingen

voor

verwerkte

pro-
ducten

………………………..
2.081
211.578

Huisindustrie-vereenigingen

…………
2.784
108.059

Verschillende andere vei:eenigiagen ……
561.
36.261

Van het fotale aantal coöperaties waren er
21.440

met
1.352.192
leden tot verbonden veroenigd. Het

aantal verbonden was terreLfder tijd
341.
Aan het

hoof4 van de gezamenlijke land’bouwcoöperaties staal
]iet Centraal Verbond ,,Selskosojus” (landbouwver-

bond). Sedert midden
1923
is de Seiskosoju’s buiten-

landsche handelsoperaties begonnén, die onder toe-

zicht der Staats1iha.men verricht werden. In zes

maanden van het jaar
1923
(Juli-December) bedroeg

cle export 1 miili’oen goudroebel. Dit bedrag ontstond

uit de volgende artikelen: graan
3.446.000
roebel,

grondstoffen
1.263.000
ronbel, veeteeltproducten en

zuivelproducten
2.218.000
roebel. Wat den invoer be-

treft werden nög slechts de voorbereidende maatre-

gelen doorgevoerd. Volgens het voorloopige ontwerp
van den Selskosojus zou de invoer, in
1924
een bedrag

van 10 millioen goudroebel bereiken. De voornaamste
i tvderartjkelen zijn landbouwmachines, gereedschap-
pen en productiemiddelen.

Wij hebben in groote omtrekken cle jongste ontwik-

keling van de ‘hoofdtakken der Russische coöperatieve beweging hier geschilderd.
WTelke
conclusies kan men
uit deze uiteenzetting trokken?

In ‘de eerste plaats kan worden. vastgesteld, dat de
formeel-rechtelij ke voorwaarden voor een normale
ontwikkeling der coöperaties zijn hersteld. De coöpe-
rateve beweging keert tot de beproefde beginselen der
coöperatiepractijk terug. Hierdoor is met de gezond-
making van het coöperatiewezert een begin gemaakt. Nu gaat het er om, de nog aanzienlijke overblijfselen
van, de periode van ‘het oorlogscoinniunisme op te rui-
men, want deze oefenen nog steeds een zeer be1emme-
i-enden invloed op de werkzaaheden •der coöperaties
uit. Bedoeld zijn hier: de bureaucratische behoers-
nethoden, het te g.roote aantal beamhten in de coöpe-
1-atje-organen eenerzijds ,en het gebrek aan ontwikkel-
cle en blijvende leiders aan den anderen kant, benevens
cle steeds nog gewichtige politieke invloed der Staats-
organen. Worden deze organisatorisch politieke ge-
breken terzijde gesteld, dan is een voorspoedige ont-
wikkeling der Russische coöperatiebeweging verze-
kerd. Het spreekt van zelf, d.t wij hierbij gunstige
algemeen-economische toestanden als onontbeerlijk
roron.dorstellen. Wij willen hopen, dat de Russische
coöpefatie-politiek niet bij het goede begin blijft
staan en door verdere geschikte maatregelen cle out-
wikkelin.g van het coöperatie-wezon zal bevorderen.
Dit zou niet slehts van het speciale standpunt der
coöperatie-beweging, doch ook van dat van den alg-
meenen weder-opbouw van Rusland met warmte moe-
ten worden begroet.
PAUL OLnERo.

AANTEEKENING.

De Duische Landbouw in 1924. –
In een overzicht van de lotgevallen der Duitsche
volkshuishouding in
1924
merkt cle ,,Frkf.
Zt
g
.”
op,

dat de Duitsche landbouw door de stabilisatie-crisis
niet minder sterk getroffen is dan andere takken van
volksbestaan. Toch valt er een verschil te bespeuren.

1-let laagtepunt viel bij hem
111.
vroeger. Het blad
neemt den roggeprjs als maatstaf voor den graan bouw

en verkrijgt aldus nevenstaand beeld:

Hieruit blijkt dus: het laagtepunt (beneden den
prijs van vddr den oorlog en den wereldmarktprijs)
in Februari, een tot begin Juli voortdûrende ‘depres-

Roggeprijzen aan de
BE
(In Marken

atuni
l’t1rkische
–
Rogge
1911

.

168.3
Gernid-
1912
. .

185.8
ei:
1913

164.3

.

.
prijs
1914
. .

182.2
31 December 1923 .. 145-147
15Januari
‘1924. .148-152
1
Februari
1924 .. 121-123
15

,,
1924.. 130-135
1 Maart
1924 -. 13 1-137
15

,,
1924
. .
133-141
1 April
.1924 .. 136-143
15

,,
1924.. 132-139
1 Mei
1924 .
.
127-134
15

,.
1924.. 128-133

sie, een scherpe stijging tot October en een lichte ver-
flaivwing gedurende de laatste maanden van het jaar.
Deze lijn vertoont een sterke tegenstelling met die

van, de industrieele conjunctuur, welke in Februari-

Maart opleefde, in Juli haar laagtepunt bereilcte en
juist in cle laatste maanden weder eenigszins, steeg.

.l)e verklaring van dit verschil vloeit voort uit de zeer
gt’oote hoeveelheden graan, xielke eind
1923
nog van

den goeden oogst van dat jaar onverkocht waren,
doordat de boeren het niet tegen Papiermark wilden
afgeven.. De invoering van de Rentenmark deed de

neiging hiertoe echter toenemen, terwijl voorts het
gebrek aan contanten meer en moer tot verkoop nood-
zaalcte. Deze feiten vielen in den tijd, waarin juist de
verbruikers opgehouden hadden te hamsteren, ten

(leele oude voorraden opteerden en de graanhandel
kapitaalarmer dan ooit tegenover de verkoopei’s stond.
Naar het buitenland kon door een uitvoerverbod niet
worden afgezet. Zoo daalde de graanpri.js van
20
tot
30 pOt. onder het niveau van v66r den oorlog, terwijl
(le industrieproducten, die ‘de laiidbouw noodig had,
met. uitzondering’ der kunstmest, gemiddeld minstens
40
tot 50 pOt. boven het vooroorloSsniveau stondeii.
i)it was de z.g. prijsschaar, waardoor de ‘graanbouw
zeer in de verdrukking kwam. De prijs voor de pro-
ducten der veeteelt was in het algemeen belangrijk
gunstiger. De Rentemark-credieten hielpen den

landbouw wel door de grootste moeilijkheden heen,
doch op de graanprjzen hadden zij aanvankelijk geen
invloed. Eerst in het midden van het jaar bewerkten
de intrekking van het uitvoerver’bod, met den 10
20
pOt. kleiner dan het vorig jaar
zijuden
wereldoogst
en stijgende werei’dverbruik een ommekeer. De hoog-
ste roggeprjs in het begin van October was juist het
dubbele van den laagsten yen begin Februari. Terzelf-
der tijd waren de industrieprjzen gedaald, d.w.’z. dat
tie ,,schaar” zich bijna had gesloten, waardoor de toe-
stand van den landbouw aanzienlijk verbeterd werd.
i)e prijsvorming voor de producten der veeteelt bleef
daarbij beter clan’ die voor graan. Het kapitaalgebrek
bleef echter bestaan en wordt des te meer gevoeld, aangezien de landbouw voor de taak staat zijn pro-

ductiviteit door mechaniseering te verhoogen.
In den crisistijd van den landbouw begon de pro-
paganda voor het wederinvoeren van de graanrechten.
De gezondmaking der prijsverhouding zonder deze
laatste heeft aan deze propaganda echter den bodem
ingeslagen. Daarbij komt, dat in verband met de me-
chaniseering van den landbouw ‘deze v66r alles sterk
geïnteresseerd j.s bij het voorkomen van hooge, zijn
hulpmiddelen duurder makende, industrieele rechten.

ONTVANGEN:.

Rapport der Commissie voor de Handeisstatistiek

ingesteld bij G. B. van 10 September 1923 No.. 10.
Weitevreden
1924;
Lands drukkerij.

Ruslands toekomst
door II. Dunlop. (Overdruk uit
het Jan.-nummer van het Haagsch Maandblad
1925).
‘s-Gravenhage. EL P. Leopold’s Uitgevers-
Maatschappij.

rlijnsche goederenbeurs.
per 100 Kg.)

Miirkische
atuni

Rogge
2 Juni

1924 .. 131-135
16

,,

1924 . . 126-134
1
Juli

1924 .. 127134
15
,, 1924 .. 145-152
1
Augustus 1924.. 138-144
15 ,, 1924 .. 140-146
1 September1924 . . 170-176
15 ,, 1924 .. 201-208
1
October 1924 .. 234-242
15 ,, 1924.. 230-237
1 November1924 .. 194-198
15 ,, 1924 . . 205-209
1
December 1924 .. 207-2 11
15 .. 1924 . . 215-218

/

ii

82

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Januari 1925

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
KOERSEN TE NEV YORK. (Cable).

Data
1

Londeii
(Sper)
Parijs
I($p.IOOfr.)V$p.IOOMk)I($p.IOOgld
,
)
Berlijn

I
Amsterdam
N.B. ‘”

heteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

20 Jan.

1925
4,775/
b

5,39

‘
23,80
40,34
GELDKOERSEN.
.

BANKDISCONTO’S.

.
21

1925
4,78 5,40
23,80
40,35
22

1925
•
4,8Oy
4

5,44 23,80
40,38
Oisc.Wissels. 4
15Jan.’25
Zwits. Nat. Bk. 4
l6Jsmli ’23
Ned.
23

,,

1925
4,803
5,42
23,80
40,35

Bk.
BeI.Binn.Eff.
415Jav’25
N.Bk.v.Denem. 7
17Jan. ’24

iVrsch..inR.C.5il5
Jan.’25
ZweedscheRbk5j

24

1925
4,80i/
5,40 23,80 40,35

8 Nov. ’23
26

,,

1925
4,79
1/
5,39
23,80
40,33

Javasche Bank
. .
420Oct. ’24
Bankv.Noorw. 6
26Nov. ’28
13 Jan.

1025
4,76y,
5,35
23,80
40,38

Bank van Engeland 4

5Juli’23
Bk. v. Tsjecho-
[untpariteit
.
4,8667
19,30
23,81X
408/
16

Duitsche Rijksbk. 10
29 Dec.’23

slowakijë.

.
6 27
Mei ’24
KOERSEN VAN
DE VOLGENDE
PLAATSEN
OP
LONDEN
Bank w. Frankrijk 7
11Dec.
’24
N. Bk.v.O’rijk. 13
6Nov. ’24
Plaatsen en
Notecrings-‘
10
Jan.’
17 Jan.I
19124
Jan.
’25
24
Jan.
Belgische Nat. Bnk. 6
14Feb.
’24
N. Bk. v. Hong. 12
18 Sept.’24
Landen
eenheden
1924 1925
ILaagsfelffoogsfe

1925

Fed. Res. Bank N.Y. 3
•
8Aug.’24
Bank v. Italië. 5
11 Juli ’22 Alexandrië .. Piast. p.
£
9715/

i
5/

978/8

9/16 9715/
Bank van Spanje.. 5
33Mrt.’23
Z.-Afr.Res.bnk 5
‘Bangkok
..
.
Sh.p.tical

lflOij

11108/
6

1110
1
/
8

1/101/

1/10I/
B. Airesl) __

d. p.
$

455/
1

46

45/8

OPEN MARKT.
Calcutta
.-.
_
Sh. p. rup. 1/5
81
/

1/5′
5
/,

1/5
27
/
82

1/6

11515/
io

,

.
Conatantin.
.
Piast.p. X

875

877k

870

890

885
Hongkong

..

Sh. p.
$

2/4’/

2/4i/
le

2/38%

2/48%

214
20
/
32

1
Amsterdam
Londen
1
Berlijn
New York

Cali-
Data
Part.
Pat.
Lissabon
1)

.. d. per Mii

213!

2
13/32

2o/

2
7
f

2
13
/
32

132
t
Part.
disconto
Prolon-
gat
ie
disconto
(3 mnd.)
m11
disc
(3,nnd)
monei’) Mexico

d. per
$

26

26

25

27

26
Montevideo’)

d. per
$

497f

508%

491/
8

508%

49
8
18
Môntreal

..

$
per
£

4.80k 4.78k

4.788% 4.82k 480H 24 Jan. ’25 23

2

•

3l8/

–

‘/8

3_8%
R.d.Janeiro’) d. per Mii.

531133

515/1e

5to/

6

/8
19-24 J.
1
25 2(-j

2

3f-3/s

–

‘/8

28%-38%
Shanghai … Sh. p. tael

3/2

3/20/
16

3/1 K

3/2
5
/8

3/126/
33

12-17

’25 2
1
/-2%

28% -28%

34f-/s

–

3i,

3-
4
1.(
Singapore…

id. p.
$

2
/
4
‘ii

2/4a/

214
3
/
33

2/4
3
/

2/46/
32

5-10
,,
1
25 28%-3
1
/

21. -38%

334

/8

–

3i,

2-33%
Valparaiso
3
).

pesop.

40.80

41.50

41.60

42.10

41.7Q
1117
111
/
82

21-26 J. ‘24140/
8
-7/
3

4_58%

37/8%

–

–
Yokohama .. Sh. p. yen

1/7
7
/
33
1/7
11
/
32

1/73/

1/7i,
14-3/8
22-27 J.
‘23138%
–
Is

38% -4

2
1
/8-/8

–

1
–

48% _58%
$
Koersen der voorafgaande dagen.
1)
Telegrafisch transfert.

1)
90 dg.

20-24J1i’1413’/
s
-31
1s
28%-38%

2
14-8%

2

–

184_234
ZILVERPRIJS’)

GQUDPRIJS
3
)
1)
Koers
v.
23 Jan. en daaraan voorafgaande weken t/m. Vrijdag.
Londen

N.York
2
)

Londen
19Jan.

1925..

32
1
/

6
8/a

19Jan.

1925..

87/1

VISSELKOERSEN.
20

1925..

32
8
/

088/
8

20

•

1925..

8712
21

1925..

3281,

685/
8

21

»

1925..

87/3
KOERSEN
IN
NEDERLAND.
22

1925..

32o,

6814

22

1925..

8713
23

1925.
.
32

68

23

1925.
.

86/10
24

1925..

321/
33

688%

24

.

1925..

–
Data
New
Londen
1
Berlijn
‘Parijs
‘Brussel
Batavia’)
York”)
•)
J
28 Jan.

1924..

1
031,

25 Jan.

1924..

97/8
20 Jan. 1925
2.4711,
11
.83+
58.97+
13
.
37
+

1.2.45

994
20 Jüli

1914.. 24,

541
i

20Juli

1914..

84/10
”
21

»

1925
2.47
7
/
8

11.85
59-
13.41

12.531 99y4
1) p. oz.
stand.
2)
Foreign silver.
3
)p.
oz.
tine.
22

1925
2.473%
11.86+
59.

.
13.43

12.60

998%

23

,,

1925
24

»

1925
2.47%
–
11.90

11
.
9
0+

59.- 59.-
13.71+
12.7219934

13.40

12.65

99
STAND VAN ‘s RIJKS KAS.

26

1925
9.47
I5/,
1
1.90*
59.-

13.38+
12
.
76
+
99
8%
De Minister van Financitn maakt bekend:

T26
Laagsted.w.i)
2.478%
11.82*

58.90
13.34

12.42
1

19Januari
1925

Januari
1925

Saldo bij Nederi. Bank..

1
99
y
Vorderingen

f

2.206.339,61

f
10.945.449,49
Hoogste d.w’)
2.48
11.91
59.05 13.50
1
12.82

100

19 Jan. 1925
2.4734
11.85* 58.97+
13.45 112.50

993%
Saldo bij betaalmeesters..
,,

6.689.411,87
6.900.070,38
12

,,

1925
2.47’s,,
6

11.88+

59.-

13.33+
12.49

998%
Voorschot
op
uit.Dec. 1924
Muntpariteit
2.48
12.10 59.26
48.-

48.-
11,00
aan de gemeenten
op
*)
Noteering te Amsterdam.
“)
Noteering
te Rotterdam.
voor haar door Rijk te
‘)
Particuliere
opgave,
heffen gem. ink.bei. en
opcentenopRijksink.bel.
.,
75.914.262.36
75.914.262,36
1
Data
serland
Weenen
6)
Praag
1
rest
1)1
Boeka-iMilaan
*8,
Madrid
*.)
Voorsch. aan de koloniën
11.518.605.17
14.818.031,07
Voorsch, a. h. buitenland
Daggeldleeningen

tegen
:217.533.475,88
,,216.900.331,84.

20 Jan. 1925
47.771
0.0034+

7.44

1.27+
10.21+
35.14
21

1925
47.90
0.0034+

7.44
1.27+

10.10+
35.21
ondérp.v.schatk.papier
3.000.000,….,,
–

Verplichtingen.

22

,,

1925
47.82k
0.0034+

7.43
1.29
10.25
35.26
Voorsch. door de Ned. Bank
f

–

f

–
23

,,

1925
47.85
0.0034+

7.43
1.28
10.25
35.35
24

,,

1925
47.00
0.0034+
7.43
1.30
–
–
Schatkistbilj. in omloop’) ,,173.861.000,-

173.861.000,-
.26

,,

1925
47.90
0.003
4
+
7.
42
+
1.28 10.19
35.41
Schatkistprom. in omloop ,,116.760.000,-

,,115.260.000,-
Laagste d.w’)
47.70
0.0034+

7.40

1.22+

10.08
35.
Waarv. direct bij Ned. Bk.

Hoogste d.w’)
47.5
0.0035k
7.46
1.35
10.32+

35.45
Zilverbons(met inbegripv.
19 Jan. 1925
47.80
0.0035
7.44
1.27+

10.25
35.05
’12

,,

1925
47.80
0.0035
7.45
1.27+
10.
43
+
3.15.
debedragenbijdebetaal-

Muntpariteit
48.-
50.41
50.41
48.-
48.- 48.-
meesters in kas)
……..,,
22.409,403,50

,,
22.026.782,50
Door den Postch.- en Giro-
8)
Noteering
te Ameteraam.
*6)

Noteering
te Rotterdam.
dienst in
‘s
Rijk8 Schat-
1)
Particuliere
opgave.
.
kist gestort
……….1

31.058.899,89

,,

29.877.175,14
1)
Waarvan
f
37.056.000
vervallen
op
of na
1
April 1927.
Data
St ock-
Kopen-I
Oslo’)
s
Buenos.
Man-
kalm’)
1.

hagen’)t
Aires’)
treal’)
NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.

20 Jan. 1925
66.80 44.15

37.80
6.24
993%

2.467/,
De Minister van
K
olon
i
t n maakt bekend
21

1925
6685
44.15

37.85
6.24
995%

2.47
17Januari1925
1
.24
Januari1925
22

,,.

1925
66.85
44.25

37.85
6.22+

998%
2.467/8
Voorschot uit
‘s
Rijks
23
. ,,

1925
66.80 44.30

37.90
6.23
9984
2.463%
kas aan
N.-I. …. .-. ..

f

1.366.000,-

f

2.371.000,-
24

,,

1925
66.80 44.25

37.95
6.23
993%
2.47′,
md. Séhatk.prom. in oml

70.000.000, -.

,,
70.000.000,-
26

,,

1925
66.85
44.30

38.-
6.24
998%
2.461,
Muntbiljetten in omloop

38.420.000,-

37.695.000,-
Laagste d.w’
66.70
44.-

37.70
6.20
998%
2.468%
Tenvoordeele
v. N.J.
ge-
Hoogste d.w’
66.95
44.40

38.05
6.26
100
2.478%
boekt beleggingsgeid
v.
19 Jan. 1925
66.80
44.10

37.80
6.23
99
2.47
h.
N.J.
muntfonds

»

6.322:000,-

,,

6.388.000,-
12

,,

1925
Muntjariteit
66.80 66.67

44.20_

37.95

66.67

66.67
48.-
6.20
105
2.47
-.
2.48
Totaal
………..f116,108000
_f116.454.000,_

‘9
Nofeering
te Amsterdam.
*8)

Noteering
te Rotterdam.
Tegoed v.N.-I.bij Jav.Bnk.
t

3.650.000,-

,,

6.127.000,-
In
‘s
lands kassen

41.879.000,-
.. . .J ,,

,,

–
1)
Particuliere opgave.

1
28januari
1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

83
11

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 26 Januari 1925.

Activa.
Binnen!. Wis.f Hfdbk.
f
47.049.040,10
se1s,Prom., Bijbnk. ,, 25.172.992,19
enz.indisc.Ag.seh. ,, 42.340.636,83
f
114.562.669,12

Papier o.h. Buiteni. in disconto . ._ .-. .

–
Idem eigen portef.
. f
124.516.074,-
Af ;Verkochtmaar voor
de bk. nog niet af gel.

124.516.074,-
Beleeningen
1
Bfdbk.
f
68.376.335,66
mcl. vrsch.i
..
ç Bijbuk.

13.452.550,53
in rek..crt.i
i Ag.sch. __75.195.167 03
op onderp.
f
157.024.053,22

Op Effecten.
.

f
154.710.853,22
OpGoederenenSpec.
,,

2.313.200,-.

157.024.053,22
Voorschotten a. h. Rijk..
.. … .-. .. …_..
,,

–
Munt en Muntinateriaal
Munt, Goud … …-.
f
56.284.065,-
Muntmat., Goud

,, 448.259.366,62

f
504.543.431,62
Munt, Zilver, enz. – ,, 14.103.378,93

–
Muntmat., Zilver ..

–

Effecten

,,

518.646.810,55

BeleggingRes.fonds.
f

5.654.306,46
id. van
ij
v. h. kapit.
»

3.998.982,13

9.653.288,59
Gebouwen en Meub. der Bank..

,,

5.212.500,-
Diverse rekeningen

,,

92.060.154,66

f
1.021.675.550,14
Passiva.
Kapitaal

f

20.000.000,-
Reservefonds …. .. – ….. .-… .. .. ,,

5.655.237,53
Bijzondere reserve.. .. … .-. .. .. . ,,

8.235.000,-
Bankbiljetten in omloop.-. .. … ._ .. .. . •,, .892.988.255,-
Bankassignatin in omloop .. .. … .. … ,, 2.030.526,72
Rek..Cour.
j
Het Rijk
f
12.096.459,55
saldo’s: ‘ Anderen,, 62.968.648,67

75.065.108
9
22
Diverse rekeningen

,,

17.701.422,67

f.
1.021.675.550,14

Beschikbaar metaalsaldo
. f
324.207.688,03
Op de basi8 van 2/metaaldekking….. ,, 1.90.190.910,04
Minder bedrag aan ‘bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is. ,, 1.621.038.440,-
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Andere
I
Beschikb. Dek-
Data

Goud Zilver Circulatie opeischb. Metaal- kin ga
schulden

saldo
I
perc.

26 Jan. ‘25504.543 14.103

892.988 77.096 324.208 53
19

’25 504599 13.558

913.763 61.187 322.719 53
12

’25 504.523 13.104

931.565 58.270 319.201 52
5

’25 504.578 12.520

954.979 43.750 316.880 52
29 Dec. ’24 504.613 12.619

935.446 60.745 315.518 52
22 ,,

’24 504.621 12.991

925.171 71.804 317.734 52

28 Jan.. ’24 581.745 8.752 1.008:309 31.623 381.894 58

25 Juli ’14 162.114 8.228

310.437

6.198
1
43.521
1
) 54

Hiervan

1
Papler
Totaal
Data

bedra

Schatkist- Belee-

ophef

iverse

dlscont’s rPe0s nin.gen

b1$ ningen )
lan

26 Jan. 1925 114.563

–

157.024 124.516 92.060

19

1925 116.998

–

157.068 124.431 94.497

12 ,,

1925 120.704

–

160.254 125.515 99.159

5

1925 123.285

–

177.175 113.109 101.939 29 Dec. 1924 119.683

–

171.775 112.036 97.068

22 ,,

1924 123.377

–

162.971 112.626 101.153

28 Jan. 1924 235.770

32.000 149.129 25.094 59.372

25 Juli 19141 67.947

14.300

01.686 20.188

509
1)
Op de basis van
215
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.

SURINAAMSCHE BANK.
Voörnaamste oosten in duizenden guldens.

Data
Metaal
ci
latie
Andere
opelschb.
chulden
Discont.
Div. reke-

20 Dec.

1924-
1.065 1.518
877
1 C67
631

13

1924..
1.063
1.543
881
1059
531

6

,,

1924..
1.064
1.664
825 1.059
567

29 Nov.

1924..
1.096 1.659
1.907
1.046
512

22

,,

1924…
1.097 1.502
1.051
1.031
534

22 Dec.

1923…
1.154
1.516
701
1.169
513

5 Juli

1914-
645
1.100 560
735
396
) biunposi oer acilva.

JAVASCHE BANK.

‘ooruaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Diverse
Belee-

reke-

percen-
ntngen ningen’)

tnuP

t..
*5*

32.406
16.433
73.809
76.948
32.349
16.312
77.616
76.934 32.626
16.263
81.701
75.430 35.059
15.664
92.230
74.349

35.491
21.067 73.462
28429
35.914
30.869
73.482
22.741

7.259
6.395
47.934
2.228
tiva.

2)
Basis
II,
metaaldeicking.

BANK VAN ENGELAND.
Tuo,.iiaamste posten, onder bijvoeging, der Currency Notes,
in duizenden ponden sterling.

– .

Currency Notes
Data.

Metaal Circulatze
I

Bedrag
I
Goudd.
I
Oov.
Sec.

21 Jan. 1925 128.572 124.843 283.498 27.000 234.422
14

19Z

128.569 126.133 287.110 27.000 238.312
7 ,, 1925 128.564 127.563 293.022 27.000 244.471
31 Dec. 1924 128.560 128.296 295.025 27.000 248.111
24 ,, 1924 128.524 129.752 302.095 27.000 255.127 17 ,, 1924 128.512 125.504 296.642 27.000 251.432

23 Jan. 1924 .128.076 125.143 1278.914 27.000 234.220

22 Juli 1914 40.104 29.317

–

–

-‘ –
1 4’Cfl
00v. 1 Other 1 Public 1 Other Reserve) Ilings-
Data

Sec.

Sec.
1
Depos.

Depos.

1
oerc.
1
1

21
jan.’25
49.213
75.280
22.923
107.007
23.478
18

14

,,

’25
50.979 74.386
11.659
117.866
22.186
17
1
/8
7

’25
51.665
75.657
12.912
117.170 20.751
15
71
8

31 Dec. ’24
68.580
103.600
8.511 165.779
20.014
11,5

24

,,

’24
41.920 83.590
14.852 111.280
18.522
14,61

17

,,

’24
42.040 72.398
10.557 108.751
22.758
19

23 Jan.’24
49.942
71.472
13.612
112.430
22.683
17,99

22 Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185 29.297
52i/
1)
Verhouding
tusschen Reserve en Deposits.

BANK
VAN FRANKRIJK.
Voornaamste
posten in ii11ioenen francs.

Waarv.
Te goed
Buit. gew.
Schat-
Wis-
Data
Goud
in het

Zilver
in het
voorsch.
kistoil-
se
ls
buitenl. buitenl. ajd._Staat1jetten

22Jan.’25
5.545
1.864 304 574
21.400
4.891
5.524

15

,,

1
25
5.545
1.864 304 573
21.500
4.890
5.981
8

.,

’25 5.545
1.864
304 573
21.700
4.885 5.946
2

’25
5.545
1.864 306
569
21.800
4.877
5.914
25Dec.’24
5.545
1.864
306
570
22.600
4.872
5.241

24jan.’24
5.541
1.88(
297
582
22.800
4.597
3.669

23 Juli’141
4.104
–
639
– –
–
1.541

Waarvan
Uitge-
Belee
Rekg. Courant
Data
op
het stelde
nin e
g
Circulatie
Partj
Staat
buitenl.
Wissels
culleren

22Jan.’25
19 8
3.012
40.602 .1.957
16

15

’25
21
8
3.012 40.797
1.978
15
S

’25
23
9
3.075
40.831
2.239
15
2

1
25
24
9
2.939 40.885
2.614
12
25Dec.’24
21
9
2.930 40.604
1.959
14

24Jan.’24
26
13
2.435 38.329 2.372
21

23 Juli’14
24
–
718 5.911 943
400

5) In disc. genomen wegens voorsch. v. d. Staata. buiteni. regeeringen.

Data
–
–
Goud
Zilver
Circulatie
opeischb.
schulden
metaal- saldo

24 Jan.1925
18({.250
276.000
99.000
111.250
17

1925
.
185.750
280,500
100.000 109.650
10

1924
186.500
283.500
91.500
111.400

27 Dec. 1924
13.647

52.10′
276.780
99.868
111.902
20

1924
133.655

52.821
278.382
101.904
111.175

–
13

1924
133.280

52.952
281.141
101.594–
110.432
6

1924 133.637

54.444
281.401
114.906
109.616

26Jan.1924
149.838

63.380
259.812
87.334
144.589
27

,,

1923
156.131

58.057
259.718
102.498
142.433

25 Juli1914
22.057

31.907
110.172
12.634 4.8422

24Jan.1925
17 ,, 1925
10

1924

27Dec. 1924
20

1924
13

1924
6

1924

26Jan. 1924
27 ,, 1923

25 Juli1914
1
1
Sluitpost a

Data1 Dis-
1
conto’s
buiten
N.-lnd.
betaalb.

130.820 137.650 138.770

50
49
50

50
49
49 47

61
59

44

84

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28
Januari
1925

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen
Reichsmark.

Daarvan
Deviezen
Andere
Data
Goud
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
teni. circ.
dekking
en
om gen
banken
1)

geldende
cheques

15 Jan. 1925
1

791,7
198,7
263,9 1.743,6
17,4
7

,,

1925
1

780,6
198,7
260,2
1.883,5
8,2
31 Dec. 1924
759,6 207,1
253,2 2.064,1
17,0
23

1924
717,6
216,5
239,2 1.959,8
24,2
15

,,

1924
696,2 230,6
232,1
2.079,0
17,2
6

,,

1924 696,1
235,3
232,0
2.169,6
8,1
23 Juli

1914
1.356,9
–
750,9
50,2

Diverse!
Schuld
Data
Effec-
Circu,
1
Rekg.-
Diverse
aan
ten
Activaa,)J
lat
je
Crt.
Passiva
Renten-
1

bank

15 Jan. 1925

119,8

1.774,0 1.646,2

983,7

1.629,8
403,5
7

,,

1925

109,9

1.757,5

1.799,8

897,0

1.61fi,3
432,1
31 Dec.

1924

78,0

1.654,4 1.941,4

820,9

1.57.0,6
456,5
23

1924

78,3

1.782,8 1.765,0

965,8

1.565,7
488,3
15

,,

1924

78,7

1.838,0

1.723,2

1.131,7

1.555,2
513,8
6

1924

77,9

1.757,0

1.804,0

970,7 .1.524,3
684,7
23 Juli

1914

330,8

200,4 1.890,9

944,-

40,0
–
1)
Onbelast.

2)
W.o. schatk.papier.
3)
Wo. Rentenbankscheine:
15, 7
Jan., 31,
23, 15,6
Dec. resp.
328,2; 258,8; 145,1; 272,1; 342; 322,5 miii.

BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Vèornaamste posten in millioexien francs.

Data
0
.
‘.’

22 Jan.’25
376
85
480 1.504
1
350
5.200 7.623
278
15

,,

’25
376
85
480 1.518
1
343
5.200
7.747
184
8

’25
376
–
–
1.520
379
–
7.746
274
24Dec. 24
359
85
480
1.479.j
349
5.250 7.590
435
18

’24
358
85
480
1
1.434
1
281
5.250
7.530
376
ii

’24
357
85
480 1
1,395
1
359
5.250
7.613
338
24Jan.’24
366
85
480
1.328
298
5.300.
7.431
318

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKa
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad
–
wettig
Wissels

Data
betaal-
middel,
Totaal
Dekking
Jn’her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R.
Note
Zilver
etc.
member
1
markt
baaks

1
gekocht

7Jan.’25
2.950,9
1.775,1
124,4
264,4
341,0
31Dec.’24
2.936,5
1.743,6
110,5
314,1
387,1
24

,,

’24
2.912,8
1.793,0
84,7
396,4
389,6
17

,

’24
2.954,]
1.869,5
94,5
283,8
336,8
10

’24
2.997,5
1.868,4 95,2
254,3
352,8
3

’24
3.027,9
1.951,5 90,0
‘

248,9
354,6
9Jan.’24
3.131,5
2.158,2
107,0 606,9 319,2

Data
Belegd in II. S.
in circuJ
7otaal
Gestort
t Goud-
Dek-
Algem.
Dek-
Gov.Sec.
.,°
Kapitaail
kings-
kings-
latie
1
1

perc.’)
perc.
2
)
7Jan.’25
496,0 1.805,4
2.316,5
112,2
71,6
74,6
31Dec.’24
540,2
1.862,1
2.310,7
112,0 70,4
73,0
24

1
24 537,9 1.941,7
2.311,2
112;0
68,4,
70,5
17

’24
564,2
1.871,5
2.256,3
112,0
71,5
73,9
10

,,

’24
551,9
1.853,6
2.259,3
112,1 72,8
75,2
3

’24
574,9
1.849,0
2.305,4
112,2
72,8
75,1
9 JaD.’241
100,4
2.147,1 1.984,8
110,5
75,8 78,4
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schulden:
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt-,
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL. Voornaamste posten in millioenen dollars.

Data
Aantal
Dis-
conto’s
1
t

Beleg-
Reserve!
1
bij de
Totaal
1
Waarvan
banken
en
1
gin
g
en
1

F. R.
depo-
1

sito’s
time
1
deposits
beleen.
banks

31Dec.’24
737
13.068
5.531
1.680
18.269 4.849
24

’24
738
13.023 5.578
1.700
18.028
4.814
17

1
24
739
12.989
5.593
1.694
18.166
4.816
10

,,

’24
739
12.972
5.604
1.669
18.125 4.826
3

’24
739
12.915 5.611
1.724
18.170
4.826
2Jan.’24
766 12.067
4.555
1.455

j
15.705
4.104
A
in net eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen’ bankstaten.

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 26 Januari 1925.
‘J’etwij] dc interjiationale fondsejimarkten over liet alge-
meen een niet zeer opgewekt verloop hebben aangetoond
cli
ook het slot geen stemming vali optimisme te voorschijn
heeft kunnen i’Oel)en, heeft mcii ter beurze van B e r 1 ii n
tegen het einde dci’ berichtspei’iode een zoodanige opleving
gekregen, dat vele rubrieken een hoogci’ niveau hebben
kunnen bereiken. ‘i’o&ral nioiitaaii-n’aai’cleii hebbeii hierin
ten volle kunnen deeleii. De landratig is in dit geval voor-
namelijk uitgegaan van Viïest_1)tl itscli atid, tei’wijl buiten-
landsche aan’koopeii – naar ii,eii te Berliju meent te wetéii,
meer
ilt
liet 1)]jZOIidei’ voor rekening
Vail
Frankrijk – een
stimuleereiidcii invloed hebben uitgeoefend. Dat werkelijk
.ii’rausc:lie kringen als koopeis zijn ‘ opgetreden, behoeft
geen verwondering te wekkeii , indieji men weet, dat de onderhandelingen tussehen i)uitsche en Fransche indus-
1
trieelen omtrent 11e oprichting vai:L een EtlrO1)eeSch staal-
verbond eellig inziclit in omvang en capaciteit van cle Duit-sche bedrijven hebbeu gegeven. Bovendien waren vddr dcii
oorlog aandecicu Harpener b.v. ter beurze van Parijs reeds
goed bekend. Over het algemeen schijnt zich ook het ove
rige buiten land echtei’ veel meer voor Duitselte onderne-mingen te gaan interesseerea ei, wel in het bijzonder voor
dc ouclei’e, goed-geelasseerde maatschappijen. Als bewijs
Liervoor mogen de recente crediet-trausacties gelden. Krupp,
‘l’hyssen cii de A.E.G. hebben reeds leeningen in het bui-
tenland afgesloten, de Siemensgroep bereidt een dergelijke
operatie in de Voreenigde Staten voor. Zelfs w’orden de
voorwaarden, waaronder gelden in liet buitenland worden
opgeuoiiieii, volgens Duitsche begrippen niet drukkend ge. ;ieht. De dollar-leening ten laste van Thyssen vereischt een
rente va 0 7,35 pCt. ‘s jaars, die van Krupp 7,18 pCt. en
die
van
.de A.E.G. 74 pCt. ‘Uit deze opvatting is het ook te verklaren, dat men aan de Duitsehe beurzen rekening
houdt met de mogelijkheid, dat het buitenland, hetzij dan
ile Unie of eenig ander land, zich binnen a.fzienbaren tijd
op grooter schaal dan thans reeds geschiedt, voor de aan-
deelcnm;irkt zal interesseeren. Vele maatschappijen ‘toch
zullen binnenkort tot kapitaalsuitgiften moeten overgaan
in men
S
aebt liet waarschijnlijk, dat hiervoor 1)11 iten de hniilsgrenzen een goede markt gevonden zal kunnen oor-den. A nticipeeren cl op deze mogelijkheid, vormen thans
reeds vele der goede aandeolen ccii voor cle speculatie ;i,a,ii-
trekkelijk object.

De markt te L o n d en is eerder aan. den lusteloozen
kant geweest, mcci’ in het bijzonder voor cle beleggiirgs-
ifdeeling, ondanks liet vooruitzicht op een spoedig herstel
ecn den gouden stanclaai’d. In dit opzicht is er vel eenig
verschil te constateeren met den toestand van enkele weken
geleden, toen cle inschrijving op de 33′ pCt Conversie-
lc’cniug zulk een opmerkelijk succes heeft gehad. De oor-
zaak van de aarzelende houding wordt eeusdeels toegeschre-
ven aan de overlading van de beleggingsmarkt met nieuwe
ioudseu, gedurende den laatsten tijd, anderdeels aan de
onzekerheid tea aanzien van het effect van den eventueel
liersteiden gouden standaard. Er zijn weliswaar s1ec1its
weinig stenimen, clie tegen een zooclanig herstel pleiten,
doch uien geeft in be]eggingskringen blijkbaar toch de voor-
keur aan een afwachtende houding, zoolang uien niet vol-
komen zeker is van de maatregelen, die genomen zullen
cvorden, om den sterlingkoers gedurende den eersten, moei-
lijken, overgangstijd, op peil te houden. Aan den anderen
kant zijn op de aandeelenmarkt verschillende afdeelingen
op te merken geweest, welke ‘an een vaste houding blijk
hebben gegeven. Opmerkelijk is het, dat hieronder ook thee-
:iarideeleu begrepen moeten worden. Toen korten tijd ge-leden het bericht werd gelanceerd, dat een onderzoek van
regeeringswege zou worden ingesteld naar de iiooge thee-
p1i,jzen, viel in de desbetreffende afdee’li]]g een vrij scherpe
val te constateeren; blijkbaar is men omtrent de gevolgen
von een dergelijk onderzoek thans gerust gesteld.

Te P a r ij s valt feitelijk eenzelfde terughouding op te
merken. Zoowel cle beroepshandcl als liet publiek onthou-
den zich vrijwel geheel van het doen van zaken, zoolang
zij niet weten, welke fiscale maatregelen in cle naaste toe-
komst genomen zullen worden. Angstvallig volgt men dén
loop der buitenlandsehe wisselkoersen, doch ook dit heeft
geeli verlevendiging. der omzetten medegebracht. In het al-
gemeen schijnt men in Frankrijk de politiek te volgen
cooveel mogelijk gelden ijaar het buitenland te zenden en
rleze dear te laten, waardoor de geldmarkt in het eigen
land een verstroeving moet ondergaan en cle handel ter
teurze sterk moet inkrimpen. In verband met een en ander
houdt men ook rekening met de mogelijkheid eener disconto-
‘erhooging door de Bank van Frankrijk. Tegen, het einde

28.Januari 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

85

der beriehtsperiode is een iets grooter speculietieve bedrij-
vigheicl ontstaan, doordat het vooruitzicht op de aanstaande
iiiiancieele debatten in de Kamer het treffen van defini-
tievè maatregelen meer binnen het bereik der naaste toe-
komst brengt. Er zijn dan ook posities in verschillençle
richtingen opgebouwd, welke echter, naar het schijnt, elkaar
goeddeels hebben opgeheven, zoodat eenigee opmerkelijke ver-
codering van het koerspeil niet heeft plaats gevonden.

Te N e
w
Y o r k is de speculatie gedurende de achter ons liggende week opnieuw aangewakkerd door de prijsverhoo-
ging van ruwe petroleum en door de zeer vaste houding
op de graanmarkt. Het laatste vooral heeft de hoop op
nog grooter levendigheid in handel en industrie doen
groeien. Tegelijkertijd heeft de geldmarkt nog geen teeke-
nen van vermoeienis aangetoond, ondanks het feit, dat,
zooals hierboven reeds medegedeeld, vooral voor rekening
van Duitschiand, een beroep op de liquide middelen wordt
gedaan.
T e n o n z e ii t is het verloop der beurs zonder opval-
lende bijzonderheden geweest. De
beleggingsmarkt
is, in
verband met de ruimte op de geldmarkt, welke ook gedu.
rende de achter ons liggende dagen nog geen einde heeft
genomen,, vast van toon geweest, hoewel her en daar reeds
eenige reacties, gevolg van realiaties, te constateeren zijn
geweest. Dit was althans het geval voor cle inheemsche be-
leggingspapieren. Wat cle buitenlandsche soorten betreft,
is de belangstelling eveneens iets afgenomen, b.’. voor
Mexieaansche waarden, zoodat cle opgaande neweging Van
(le vorige week geen vodrtgang heeft kunnen hebben. 6 pCt.
Ned, Werk. Schuld 1922: 102%, 103%, 103; 4% pCt. Ned.
Werk. Schuld 1917: 89%,
9
0%, 90; 7 pCt. Mccl. Indië:
10291, 1.03/323 102
1
5/
10
; 5 pCt. Brazilië 1903 £100: 68%,
69, 67%; 8 pCt. Sao Paulo 1921: 0711/, 983I,
977/
s
.

De af deeling voor
bankaandeelea
is zeer rustig geweest,
met een geringe neiging tot reactie. Arnsterdamsche Bank:
135, 134, 134%; Incasso Bank: 101, 102%, 103%, 104;
Mcd. Handel Mij.:
123%,
123; Mcd. md. Handelsbank: 142,
138, 139, 140% ; B!damsche Bankver.: 77, 79, 75, 76;
Tweutsche Baick: 114, 115, 116.

De markt voor
bin’nenlandsche industrieele waarden is
vrijwel verlaten gebleven. Er was geen enkel fonds, dat
groote omzetten te aanschouwen heeft gegeven cii iie koers-
fluictuaties zijn hiermede volkomen in overeenstenuning ge-
weest. Meerendeels viel er een lichte koersteruggang te
constateeren, welke echter niet in de eerste plaats door
verkoopsdrang, meer echter door ontstentenis van vraag
is veroorzaakt. Centrale Suiker Mij.: 116, 115, 114% ; Du
Croo & Brauns: 14%, 14%; Gero Fabriek: 90, 88, 37,
84%; Hollandsche Kunstzijde:
164%,
162%, 159, 160;
Juirgens:
Sii/,
78, 80; Mcd. Mij. v. Mijnbouwkundige Wer-
ken: 76%, 70%, 73, 71; Mcd. Kunstzijde: 355%, 349%,
349; Philips’ Gloeilampenfabr.: 316, 310, 314, 31$; R’da.m
Droogdok: 174, 175, 174%.
i)e aandacht, welke de vorige week nog door
aandeelen
in handels ondernemin gen
werd getrokken, is geclu rende de
(cluter ons liggende dagen verdwenen. Zoowel aandeelen
Compania als aandeelen Nederlaucische Wol Maatschappij
hebben zich clan ook koersverliezen moeten getroosten.
Compania Mercauitile Argentina: 20, 19, 18%, 19; Inter-
nationale Crediet, en Handelsverg. R’dam: 198,
195%;
Ned. Wol Mij.: 152%, 149%, 148%, 147.
Veel meer belangstelling heeft daarentegen de rubriek
voor
mijnaandeelea
op zich gevestigd. Vooal de plotselinge
en groote daling in aandeelen Redjang-Lebong heeft niet
nagelaten groote omzetten in het levente roepen. A]s oor-
zaak werd ter beurze aangenomen, dat de maatschappij
behoefte aan nieuw bedrijfskapitaal zou hebben. Tegen het
slof; der berichtsweek is’ een klein herstel ingetreden; het
nudeelig verschil bedraagt per saldo echter toch nog onge-veer 40 pOt. In de overige mijnsoorten was cle handel veel
geringer en ook de schommelingen in de koersen zijn niet
opvallend gei’eest. Billiton iste Rubr.: 470, 474, 470; Eed-
jang Lebong: 323, 307
1
272,
281%;
Silongkang: 124%,
114%, 119%, 117%.
Op de
petroleunnncsrkt
heeft het bericht van de prijsver-
luooging voor ruwe Pennsylvania.olie voorbijgaancl een sti-
inuleerende uitwerking gehad. Deze heeft echter, althans
voor zoover het hoofdfonds betreft, niet veel langer dan
n dag geduurd. Daarna viel een zekere apathie op te
merken, welke een terugval van den hoogst bereikten koers
ten gevolge heeft gehad. Ook de overige soorten hebben
zich niet aan den invloed hiervan kunnen onttrekken.
Dordtsche .Petroleum Mij.: 364% 357, 372, 367%; Gecon-solideerde Petroleum Mij.: 175%,
171%,
177%, 176; Ko-
ninklijke .Ned. Petroleum Mij.: 385%; 377%, 3967%, 392%.
Rubberaandeeien
zijn gedurende het grootste deel der
berichtsveek lusteloos geweest. Tegen het slot trad echter

een Vrij krachtig herstél in,. ondanks het feit, dat er nog
steeds onzekerheid bestaat ten aanzien van de hoegroot-
heid der verhooging van het uitvoercontingent uit Britselu-
lndië, op 1 Februari a.s. De vaste houding echter van dcii ruibberprijs te Londen heeft de markt klaarblijkelijk over
de aarzeling, ontstaan door, deze onzekerheid, heen gehol-
Hessa Rubber:
178%,
177, 191%, 187; Java Caout.
chouc Mij.: 127%, 129, 3034, 129; Oost Java Rubber Mij.: 252, 248%, 258%, 250; Serbadjadi:
213%,
217, 218.
De
tabaksmarkt
was uitermate stil en, onder den invloed
van klein aanbod, iets in reactie. Arendsburg: 418, 414%,
413; Dcli Batavia Mij.: 370%, 363, 367; Dcli Mij.:, 390,
386, 384; Seuembah Mij.: 392, 386%, 388; Holland-Sui-
matra Mij.: 54, 45, 48, 48%.
llveneejis viel een teruggang, maar dan iets scherger, te
:ûiistateeren voor
saikeraandeeien..
Met uitzondering van
aandeelen H.V.A. bestond’ hier de neiging tot realisatie,
vooral in verband met de lagere Cuba.noteeringen en met
le stabiliteit, op het lager niveau, van de verkoopprijzen
de V .J.S.P. Ciultuiii’ Mij. dci’ Vorstenlanden: 160, 156, 157;
lava Cultuur Mij.: 337, 327%, 330% ; Kalibagor: 398, 385,
:18.6; Moormau : 335, 327, 329%.
7hce-aandeelen
hebben, in aansluiting met hetgeen luiet’-
hoven van de fondseumarkt te Londen is gezegd, een aan-mnerkelijke verbeteriug kuuuen ondergaan, welke voor de
meeste soorten tot liet einde der berichtsweek heeft kun-neri aanhouden. Telaga Patengan:
281%,
285, 272% (ex
(liv.), 289; Rongga Landb. Mij.: 225%, 230%, 230; Prean.-
ger Regentsehappen:
134%,
131, 132.
Ook de
scheepvaartmarkt
heeft meer belangstelling ge-
trokken, iii verband met de kleine verbetering in de vrach-
ten, welke uit het buitenland w’ercl genield. Holland-
r
ierika. Lijn: 69, 71%, 70; Kon. Mcd. Stoomboot Mij.:
78%, 77, 79%, 78%; Mij. Zeevaart: 88, 00%, 91.
De
Anmerilaaansolce markt
bleef doorgaans vast, doch zon-
der veel handel. American Car & Foundry: 195%, 198,
.196; Ameriean Water Works: 183, 170; Studebaker: 1110,
1080, 1090, 1085; United States Steel: 124%, 1267/, 12715/;
Southern Pacif ie: 1l27/, 104%; Union Pacif ie 149IS
148%, 149
7
I
0
.
De
geldmariat
was ruim; gedurende liet grootste gedeelte
(!er week was prdlongatie t 2 pOt. verkrijgbaar; alleen
tegen liet slot werd 2% pOt. genoteerd. Mciie in verband
hiermede l(eef t de jongste obligatie-uitgif te der gemeente
liotterclam zulk
ccii
buitengewoon groot succes gehad.

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

27 Januari 1925.
De kooplust voor tarwe is in de afgeloopen w’eek zeer
groot geweest en cle prijzeus zijn bijna overal geweldig ge.
stegen. In Chicago liep de Mei-termijn op van $ 1,90 tot
$ 1,96%, terwijl in Winnipeg de prijs ver boven de $2 ging,
nh. tot $ 2,05%. Ongetwijfeld viert de speculatie hoogtij,
doch, bang gemaakt door de voortdurende verhoogiugen, ont-
stond ook bij de consumenten meer kooplust. In Londei
werd een buitengewoon groot aantal ladingen verhandeld
voornamelijk Australische, doch ook zeer veel Arentijmi-
schie. Ook verkocht men reeds eenige ladingen Indische
tarwe van den nieuven oogst. De voorraden zijn in de Ver-
eenigde Staten wederom eenigszins afgenomen, doch cl
oogstberichten hit alle landen zijn gunstig; uitzondering
hierop vormt Hongarije, waar de stand van den oogst niet
goed schijnt te zijn en waar ook debezaaicle oppervlakte
aanmerkelijk minder zou zijn dan verleden jaar. De iii
Frankrijk met wintertarwe bezaaide oppervlakte wordt
door het Ministerie’van Landbouw aldaar ca. 4 pOt. groo-
ter geschat dan een jaar geleden. Een herziene oogstraming
van Argentinië geeft in totaal 23.966.000 qrs. tegen
30.925.000 qrs. eeh jaar geleden. Dit is een van de belang-
rijkste hausse-argumenten geweest cd cle Arge’n tijiisclie
markten gingen sprongsgewijze omhoog, Buenos Aires
1(01.
van 16,80 tot 17,65. ‘
Er wordt nog voortdurend gesproken over iukoopen van
Rusland en ontegenzeggelijk zijn verdere zaken gedaan. Dc vertegenwoordigers van het Russisehe Inkoopbureau bewe-
ren evenwel, dat de hoeveelheid die zij gekocht hebben, veel
l;e hoog wordt opgegeven.
Voor rogge was de verhooging iwg aanmerkelijk mcci’
dan voor tarwe. Chicago liep van 1,64
5
/8
tot 1,76% op. Ter-
zelfdertijd werd logge naar Europa geoffreerd tot lagere
prijzen dan de Amerikaansche pariteit. Het artikel is iii.
Amerika geheel’ in handen van s
l)eccmh
enten, doch daar
Amerika het eenige exportland is, moet Europa, zij liet
schoorvoetend, de verhoogingen wel volgen. Een groote om-
zet is evenwel niet tot stand gekomen.
Ook de voergranen ivareuc over het algemeen vast ge-

86

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Januari 1925

•
Noteeringen.

Chicago
Buenos Aires

Data
Tarwe
Maïs
Haver
Tarwe Maïs
Lii nzaad
Mei
Mei
Mei
Febr.
Febr.
Febr.

24Jan.’25
1958/
t

133
61K
17,50
11,15
24,20
17

,,

’25
18814
135
62%
16,30
ll,__2)
23,70
24Jan.’24
109
803/
4

48
5
/
8

10,80
9,70 19,60
24Jan.’23
11714
72
Ia
11,75
1
)
8,80
1
)
18,-‘)
24Jan.’22
115)4
533/4
391/8
11,30
7,60
18,45
20Juli’14
82
565/
8

3614
9,40
5,38
13,70

Locoprjzen te RotterdamfAmsterdam.

s

ten
oor
26Jan.
1925
19Jan.
1925
28Jan.
1924

Tarwe* ………………
1
19,35 18,75 12,25
Rogge (No. 2 Western) J
17,80
16,70
9,90
Mais (La

Plata) ……..
2

257,-
249,-
217,-
Gerst (48 lb. malting)

•
2
269,- 266,-
211,-
Haver (38 1h. white clipp.)
1

13,75
4
)
13,80e)
10,25
Lijnkoeken (Noord.Ameri-
kavan La Plata.zaad)
1
14,50
14,60
14,35
Lijnzaad (La Plata)

. . .
.
3
517,-
504,_
468,-
1)
Per Maart.
2)
Per Januari.

1)
per 100 KU.
3)
per 2000 KU.
3)
per 1960 KG.
*N
o
2 Hard/Red Winter Wheat.
4)
Canada No. 3.

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam

________-

Artikelen

18/24 Jan.

Sedert

1
Overeenk.

18/24 Jan.
1925

1 1
Jan. 1925
1
tijdvak 1924
1

1925

Amsterdam

Totaal

Sedert

1
Overeenk.
II
1Jan. 1925 tijdvak 1924

1925

1924

Tarwe ……………….8.660

31.794

26.873
Rogge …………………78

1.388

21.933
Boekweit ………………894

1.377

3.401
Mai

19.

s ………………..210

67.664

57.668
Gerst ……………….
..1.130

7.051

20.657
Haver ………………1.2:12

4.059

21.819
Lijnzaad ……………

2
..217

20.899

2.482
f.ijnkoek .- ………….6.070

1I.:487

9.200
Tarwemeel ………….1.070

11.158

11.294
Andere meelsoorten

193

1.010

516

steiiid. In Engeland verbeterde de vraag voor spoedig vel-
wachte Platamais, waardoor eenige ladingen werden opge-
nomen. Ook Antwerpen nam een lading op eet cle prijzen
zijn daardoor aanmerkelijk gestegen. Argentinië laadde tuut-
n:erkelijk inuwler maïs af, doch de Donau treedt meer cii
meer als verscheper
0
1
)
den vobrgrond. De prijzeir voor dcii
nieuwen oogst van La P]atamaïs blijven stijgen. Speculan-
ten in Engeland en iii Antwerpen verkochten tot aatillier-
kelijk lagere prijzen clan Argentijnsehe huizen verlangden,
doch naar 1)uitschlaud kwamen nog tame1ijk regelmatige
zaken tot stand. Ook in Zuid-Afrika verkocht 1iieii mais
voor verseheping gedurende den as. zomer, doch nadat
eenige partijen door Europa geaccepteerd waren, trokken cle
meeste verkoopers zich terug. In ons land is de-vraag niet
bijzonder groot geweest, aangezien cle aan voeren den laat-
sten tijd zeer ruim waren. Er is nu evenwel weinig mtlïs
naar Rotterdam onderweg, zoodat de prijzen goed gehaud-
liaafd bleven. Er kwamen tamelijk veel zaken in Donau-
mais tot stand. De consumptie vroeg deze soort vrij gere-
geld, maar de eerste hand bleef regelmatig aan cle inarkt
De Amerikaansche maïsmarkt was in tegenstelling met de
markten van titrwe en rogge flauw gestemd, zoodat de
prijzen ruim 6 d.c. terugliepen, nl. van 1,37
1
/8
tot 1,30%.
Dit heeft op den Europeeschen toestand evenwel weinig
invloed uitgeoefend, aangezien cize prijzen toch nog veel
te hoog.zijn. Reden van den ‘zwakken toesta
‘nd van cle Ame-
rikaansche markt was een aanzienlijke vermeerdering der
voorraden als gevolg van geringe vraag en ruime aan-
voeren.
Ook de gerstmai
–
kt bleef vast gestemd, doelt de omzet was gering en op het laatst liepen de prijzen in Amerika
iets terug. Ook wordt er nogal wat Donaugerst aangeboden
in ladingen die aan de Engelsche kust zijn aangekomen.
De prijzen valt hnver liepen in Amerika eenigszius terug,
doch in Argentinië zijn zij vrij stabiel. In Engeland waren
de prijzen wat hooger, doch in de meeste andere markten wns de vraag onvoldoende, zoodat de prijzen cei-der iets
afbrokkelden.
I
t

SUIKER.

NOTEERINGEN.

Data
Amster-
domper

Londen
New York
96pCt.
Centri-

1
Tates
Whlte Java’s
f.o.b. per
i

Cuba’s
1
96 pCt. c.i.f.
Maart
Cube4I
No. 1
Mei/Juni
fwbr.(Maarf
fugals

Sh.
lSh.
$cts.
26 Jan. ’25
f1915i
36/6
18/_
1

13/714
4,52
19

,,

1
25
,,2OI/
37/_ 18;_
14f_
4,59
26 Jan. ’24
,,32
15
/
62/9
25/6
1

26,6
6,65
26 Jan. ’23
,,23518
53
;
9
19,9
16/6
5,09
4 Juli ’14
,,1 1
13
/
82

18/_
–

–
–
3,26
–

J)e verschillende suikermarkten waren kalm gestemd en
getuigden over het algemeen van weinig animo.

–

–

–

31.794

26.873
–

–

1.725

1.388

23.658
–

–

– –

1.377

– 3.401
2.700

7.590

6.123

75.254

63.791
400

000

8.060

7.651

28.717
-.

150

–

4.209

21.819
1.902

4.189

1.850

25.0-8

4.332
–

–

ll.:187

9.200
295

2.749

13.907

11.294
–

–

-.

1.010

516

In A me r i k :i zwakten de p;ijzen voor Spot Centrifu-
gals en voor vroege termijnsuiker in den loop der week
af, terwijl de noteeringen voor de latere termijnmaanden
daarentegen aantrokken, hetgeen uit onclei
–
volgende cijfers
blijkt:

Sp. C. Jan. Mrt. Mei ,Juli
Slot voorafgaande week …….4.59 2.95 284 2.96 3.09
Opening verslagweek ……..4.59, 2.93 2.82 2.94 3.07
Slot verslagweek …………4.52 2.77 2.91 3.05 3.16

De ontvangsten in cle Atlantische havens der V. S. be-
droegen 61.850 tons, dc versmeltingen 48.000 tons (tegen
40.000 tons in 1924) cii CIC ‘oorr;iden 50.000 tohs.
Iii prompte Cubasuiker kwamrien belangrijke afdoenitugen
tot stand tot prijzen, fluctneereiide tuisehetu 2,81, 2,8714 cii
2,75 dc. c. & Ir. New York, terwijl Engeland eveneens
groote posten kocht tot sh. 14/9 en 14/4% voor prompte
‘ei
–
sebeping en tot 13/9 voor FebruarijMaart-versehepïng.
De 0 u b a-statistiek is als volgt:

1925

1924

1923

Tons

Tons

Tons
Weekontvangsten 17 Jan. ’25 151 763 107.831 91.420
Tot. sedert 1Dec. ’24-17 Jan.’25 286.144 292.391 308.932
Aantal werkende fabrieken.. 161 155 135
Weekexport 17 Jan.1925 ……86.422

64.741

70.434
Totaal 1-17 Jan. ’25 ……..234.998

158.390

212.740
Totale voorraad op 17 Jan. ’25 151.146 134.001

99.245
Het w’ecler blijft gunstig.

De zidhtbare voorraden volgens Czarnikow zijn:

19241’25

1921/’24 1922’23 –
Tons Tons Tons

Duitschiand 1 Dec. ’24 ……874.000 744.000 772.000
Tsjechoslowakije 1 Jan. ’25 769.000 546.000 470.000
Frankrijk 1 Dec. ’24 ……..305.000 208.000

176.000
Nederland 1 Dec.’24 ……..198.000

124.000

185.000
België 1 Nov. ’24 ……….62.000

51.000

51.000
Engeland 1 Jan. ’25 ……..172.000

164.000

312.000

Totaal (Europa). . 2.380.000 1.837.000 1.966.000
V.S. Atlant. havens 21 Jan.’25

50.000

35.000

55.000
Cuba alle havens 17Jan.’25..

151.000 134.000

99.000
binnenl. 3 Jan, ’25 ….

143.000

93.000

150.000

Totaal .. 2.724.000 2.099.000 2.270.000

01) J a v a was de markt 1 lauwer gestemd en kon cle
prijs van
f
11 voor witte suiker uit den nieuwen oogst
niet meer gehandhaafd blijven. De V. J. P. verkochten
eenige partijen tot
f 10%,
waartoe later ook Junilevering
herverkocht werd. Daarna werd
f
10% voor witte suiker
en f914 voor No. 16 en hooger geboden, doch nog niet
geaccepteerd. Ook voor disponibele suiker was . er alleen
belangstelling tot gereduceerde prijzen; enkele af cloeningen
vonden plaats tot
f
13%
a
/13%.
H i e r t e 1 a n
cl
e fluctueerden de prijzen op de termiju-
markt nagenoeg niets en waren de noteeringen ongeveer

28 Januari 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

87

voor Maart f20, Mei
f
20%, Augustus
f
20%, Augustus

f
0Y4 en December
f
19%. waartoe, vooral voor Mei en
Augustus, goede kooplust bestond. De omzet bedroeg deze
week ongeveer 2500 tons.

KATOEN.

:irktljericht van de Heeren Sir Jacob Behreus & Sons;
Manchester, d.d. 21 Januari 1925.

De Anierikaansche katoenmarkt blijft vast en prijzen too-
nen slechts weinig verandering. De ontvangsten in Amen-
kaansche havens zijn belangrijk en bedragen circa een kwart
millioen balen over een tijdperk van twee weken gedurende
de laatste maand. In Liverpool werden verleden week totaal
32.000 balen verkocht. Egyptische katoenprijzen waren tot
Maandag vast, doch op, Dinsd9.g steeg F.G.F. Sakel Spot
tot 30.35 tegen 29.00 verleden Dinsdag. ])eze stijging wordt
toegeschreven aan ,,settling day”• in. Alexandrië; terwijl
hedenmorgen Liverpoolfutures wat flauwer zijn.
Amerikaansche garens zijn wat williger en de productie
wordt niet geheel afgenomen, zoodat men dan ook wel van meening is, dat een uitbreiding van de productieinkrimping
noodzakelijk is, tenzij de toestand beter wordt. Zoowel Ring- als Mule cops worden slecht gevraagd en er gaat
weinig om. De exporthandel is beperkt en hier en daar
worden slechts enkele partijtjes Mulegareus voor de verve-rijen verlangd. Naar getwijnde garens bestaat meer belang-
stelling en de vraag hiernaar is voor binnenlandsch ge-
bruik vrij goed, hoewel de omzet deze week wel iets ver-
miuclerd is. Verkoopen van Egyptische garens zijn slechts
gering en er schijnt een bepaalde stagnatie in zaken te
zijn. Uitgezonderd enkele partijen in fijne medio garens
voor het Oosten, gaat er weinig om en over het algemeen
is de handel beperkt. Koopers zijn nog steeds huiverig om
op basis van tegenwoordige katoenprjzen zaken te doen.
Deze week heef t de doekmarkt ons wat teleurgesteld.
Vooral de vraag van de Oostersche markten is wat ver-
minderd, doch desniettegenstaande blijven prijzen over het
algemeen vast en is het moeilijk te zeggen, waaraan de
huidige slapte te wijten is. Het kan zijn, dat koopers zich
afzijdig houden omdat zij veronderstellen, daardoor de prijzen
te kunnen drukken, dan wel uit spijt, dat zij er niet in ge-slaagd zijn tegen hun prijzen te koopen, ondanks den ge-
ringen omzet, die sedert weken door Manchester gemeld werd.
Deze slechte zaken beginnen langzamerhand veel op een
sprookje te lijken, daar, zooals wij reeds meermalen schre-
ven, fabrikanten door geregelde kleine orders in staat zijn
geweest hun positie te verbeteren en over het algemeen
thans voldoende werk hebben.

14Jan. 21Jan. Oost. koersen. 13Jan.20 Jan.

Liverpoolnoteeningen. T.T.op Indië
1157/,
115
F.G.F. Sakellaridis 29,00 30,35 T.T. op Hongkong 24 213
G.F. No. 1 Oomra 9,95 9,80 T.T.op Shanghai 32 3/13,(

Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling Uplands.)

23Jan.
1925
16Jan.

1

1925

9Jan.
1

1925
1

23Jan.

1924
1

2
3Jan.
1923

New York voor
Middling …
23,45 c
24,- e•
24,14e
34,_ c
28,75 c
New Orleans
voor Middling
23,25 c
23,65 c
23,80 c
34,
–
c
28,38 c
Liverpool voor
Middling
.
…
12,87 d 13,08 d
13,03 d
18.95 d
16.12d*)

$) Voor fully middling ouden Standaard.

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerika.nsche havens.
(In dulzendtallen balen).

–

1 Aug.’24
1
Overeenkomstige periode
tot

16Jan.

’25

192VIII

1922-23

Ontvangsten
Gulf.Havens.
77

5250

4363
Atlant.Havens )

UitvoernaarGr.Brittannië 1652

1319

973

‘t Vasteland etc. 2569

1996

1805
Japan ….

536

400

324

Voorraden.
(In dulzendtallen balen).

16Jan. ’25
Overeenkomstig tijds

1924

1923

Ajnenik. havens ………-
1654 933
951
1438
988
1256
205
175
72
Binnenland .
…
. .

………
New York

……………..
New Orleans …………..
442 230

.
220
Liverpool
567
460 474

KOFFIE.’

Het artikel bleef ook in de afgeloopen week ih een slee-panden toestand verkeeren. Aan de termijnmarkten was er
in de prijzen slechts zeer weinig ,beweging en de omzetten
waren beperkt. Aan ‘onze markt liepen alleen voor de
dichtstbijzijnde riiaaiiclen de prijen een weinig op, hetgeen
hoofdzakelijk liet gevolg was van iets meer vraag naar
ordinaire Santqs, Lie kwaliteit, waaruit de leverinen in de
laatste maanden hoofdzakelijk hadden bestaan. De notee-
ringen waren aan de ochtenci-cali te:.•

Rotterdam (Santos-contract)

Amsterd. ((Jemengd con-
basis Gj:

I
tract) basis Santos Good

Mrt. Mei Sept. Dec. Mrt. Mei
1
Sept. Dec.

7 Jan. 62

59y,56y, 54y,59

56i 53u

515
20

61
1
/
8
587/
8
5
63
/8
54% 58a

561/
8
53
7
/
g
51
13

615/
8

58/
4

5934

57i8 559

534
– 6

60′,
1
59

56′, 55

591/4
57
/8
5511. 53 Dc slot-noteeringen te New YorK van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

Mrt.

20

Jan………$ 20,61

,Mei
Sept.
Dec.
–

$
19,35
$
17,58
$
17,08
19

,………

20,74
111,55
,,

17,85
17,40
12

,……….,

21,45
20,38 18,74 18,25
5

,………

20,77
19,78
,,

18,20 17,60
De officieele noteeringeu voor loco bleven onveranderd 75 ct. voor Superior Sa.ntos Cn 64 ct. voor Robusta, doch
cle afzet was nog beperkt. Voor dezen nog steeds onbevre-
digenden gang van zaken ivaren verschillende oorzaken.
De aangekondigde verhooging van het uitvoerrecbt van
Santos, waarover reeds in het vorig bericht is gesproken,
en die middelerwijl is ingegaan, had in cle laatste weken
een groot aanbod van Brazilië ten gevolge gehad. De .13i’a-
zilianen. hadden. verwacht, dat de, kof.fichandel deze posten,
die voor onmiddellijke verschepirig gereed lagen, gretig zou
opnemen, om zich op die wijze voor zijn voorraad nog te
voorzien van eene aanvulling, waarcuI dc prijS seclits ,b&
zwaard werd met het oude uitvoertarief. Toeut echter bleek,
dat deze verwachting niet verwezenlijkt werd en er,, naar
geschat wordt, slechts
Y,
gedeelte van dit aanbod door dcii
handel werd opgenomen, is een ander deel door verschil-
laude exporteurs te Sau.rtos naar Europa cii Amerika ge-
consigneerd en bleef de rest Vrij zwaar op de markt druk-
ken. Het gevolg van een en ander is, ilat cle prijzen, die Brazilië op het oogenblik voor prompte allading vraagt,
in plaats van luoog’er, in. verschillende gevallen eer ietS lage.r
zijn dan kort geleden, zoodat cle in het vorig bcricht uit-
gesproken mogelijkheid, dat Brazilië de verlioogiog val’
het uitvoerrecht voor ‘eigen rekening zou moeten wem’n,
iverkelijklueicl scli ijnt te worden.
Een andere factor, clie beleminerend 01) de zaken werkt,
is de onzekerheid, die nog altijd lieerscht omtrent dcii toe-
stand van Brazilië op politiek gebied. Wel is waar lekt
aangaande den opstand aldaar slechts hoogst zelden offi-
cieel iets uit ei worden doôr de ilegeering zelfs viul tijd
tot tijct g’eruststeileude inededeelingen verspreid, doch par-
tic,,liere berichten meldden hog deter dngeui, dat het in
sommige districten nog steeds vdlstrekt niet rustig is. Inte-
gendeel zou zelfs een zeer belangrijk deel dci- bevolking
van-de verschillende Staten, o.:L_van Sao I’a,,lo, waaronder
velen uit de kringen van cle ilnters en van dec handel,
cle zaak der revolutiounairen, clie zich hoofdzakelijk richt
tegen den Presiclen,t èn de om ,hexû..bSSn geschaarde regec-
iingspersonen en :nnbtenaren, zijn toegedaan. En al is nu,
in het algemeen gesproken,’ een opstand niet licht een
baisse-motief vooi ee,,’ exportartikel van het heti:ef lande
land, zoo is in dit geval dc vraa, ivat’de wisselkoers in
Brazilië eventueel doen zou, overheerschend, en op die
vraag is natuurlijk vooraf geen ant.woorcl te geven. Ten slotte msdcen de zeei hooge prijzen, waarop hetarti-
Icel voor de goede kwaliteiten is aangeland, velen min of
meer angstig. Bij een stand van 62 ct. voor Santos-good
per Maart op de termijnmarkt, dat is van 63% et. i’oör.

Superior (waarop natuurlijk zoo mogelijk alleen de slecht-
smakende koffies geleverd worden) vraagt Brazilië voor
in smaak en brand goed beschreven Superior op prompte
afladicig 1261- u. 127/- per cwt.,
–
,vaf. uitkomt ‘op ongeveer
77
s.
77% ct, per % KG. alhier op cccl geleverd. En vaii

de goeciboouige gewassclieit Centraal-Amerikaansche -kof-
fies op spoedige aflading. zooals Salvador, Guatamala, Co-lumbia enz., zijn de prijzen voor de gewone gangbare.kwa-
liteiten gestegen tot ongeveer 87 A 90 cl., hier op ceel uit-
k6siiende. Het verschil tusscheu de waarde van goede koffie
op aflading en die van Santos op de termijnmarkt is ôp
het oogenblik dus wel buitengewoon groot, en voor oen.

88

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 Januari 1925

beteren gang van zaken ware een kleinere afstand tus-
sehen termijn en effectief zeker zeer gewenscht.
Rotterdam, 27 dannari 1925.

–

THEE.
‘.

Na den val der prijzen in de vorige week kou de thee-
markt te, Londen zich in de afgeloopeu week -weder her
–
stellen en w
–
aren prijzen niet al]eon vast, dQcJl verbeterden
zij met
Y4
tot 1 d. per ib. Bovendien konden verschil-
lende opgehouden partijen van de vorige veiling tot goede
prijzen afdoen ing vinden.
Voor de cv. msterdamsche veiling
01)
29 dezer wordi;
dan ook een vast verloop tegemoet gezien, zij het ook, dat
de prijzen -ten gevolge van den teruggang in Londen lager
zullen zijn dan die der vorige veiling. Het schijnt, dat –
zooals trouwens vei’wacht wordt – het onderzoek van de
regeeringscommissie – omtrent de hooge theeprijzei:i vrijwel
geen ander resultaat zal hebben dan
dat
de commissie zal
moeten inededeelen, dat de honge prijzen eenvoudig een ge.
volg zijn van het feit, dat de vereldproduetie van theh
achter is gebleven bij de toename vm het wereldverhritik.

sl erdaiii. 26 J aiuiari.

RUBBER.

De rubbermarkt was gedurende de afgeloopen week
voortdurend aan fluctuatie’s onderhevig. In den aanvang
vielen de prijzen snel, doch het slot bracht de noteeringen weder bijna op het beginniveau terug.

De slotnoteeringen luiden:

.

t

einde voorafgaande week
Crêpe

Januari 98

ct………._ .. .. 98ct.

Jan./Maart 98

,.

…………. 98

April/Juni 97

,………….. 9534

26 Januari 1925.

COPRA.

De markt was deze week aanvankelijk
vast gestemd;
Engelsche

fabrieken

kochten

regelmatig.
Het

slot

was
flauwer.

De

Hollandsche

fabrieken

toonden

zeer weinig
belangstelling.
De noteeringen zijn:
Nederl.-Ind. f.m.s. stoomend

……
fi

355

Januari afi…….
,,

35
Februari

……..
35
h Maart

,…….
353-t
April

,…….
35.-
26 Januari 1925.

METALEN.

Loco-Noteeringen te Londen:

Koper

Koper
Data

Stan- Electro-

Tin

Lood

Zink
daard

lytisch

26 Jan. 1925..

65.1216 70.5/_ 283.7/6

39.17/6 37.5/-
19

1925..

66.-/-

71.-/- 259.10/- 41.17/6 37.17/6
13

1925.

66.15/-. 71.15/- 266.17/6 43.101- 38.15/-
5

1925..

68.-/-

71.15/ 277.1216
43.5f_

38.10/-
28 Jan. 1924.. 62.5/_

68.51- 249._J-
32._J_

35.51_
20 Juli 1914..

61.-/-

145.151- 19.-/-

21.10/-

VERKEERS WEZEN.

VRACHTENMARKT.
J)e kolenvrachteiimarkt van Amerika vertoont nog geen
vetaudering en de vrachten staati op hetzelfde peil. Naar West-Italië werd afgesloten tegen $ 3,0 per Februari, ter
wijl naar Zuid-merika Lower Plate) $ 350 per Februari
betaald werd.
Ofschoon de vracliteumarkt voor graan het grootste ge-(leelte der week ongeanimeerd was, leefde deze tegen het
einde eenigszins op en bleken er meer ladingen beschikbniu:
te zijn. Er bestond echter bijna uitsluitend vraag naar de
Mic1del1ac1sehe Zee, buiten een weinig tonnage, dat naar
U. K. gezocht werd. Van Philadelphia werd een spotprompte
boot van 35.000 qtrs. met cancelling 31 Januari nfgesloteii
naar Genua direct tegen een bijzonder goede vracht, nl.
19Y
2
cents. Verder werd van de ]lauge oaii. afgesloten naar
Avonmouth tegen 3/9 per c1tr. Februari, en naar de Miii-
ilellandsche Zee (niet teii Oosten van West-Italië) tegeti
16% A, 173/2′ cents per 100 lhs. naar gelang van grootte per
Februari en Februari/Maart: naar de Zwarte Zee 4143%
per qtr. mel vrije lossitig
LII
liavenkosten per

hegiti
Februari.

–
Van de Gulf werd een boot van middelbare grootte afge-
sloten- nifar de Middellandsche Zei op basis van 4/9 per

qti-. met de optie Adriatische Zee tegen 5/- per Februari;
doch is de markt van die richting zeer otigeaniineerd.
Voor stukgoed werden booten afgesloten vait de Znidc-
lijke Atlantische Zeehavens naar U. K./Contineut op
.,lumpsum” basis naar gelang van grootte en kubiek. Vopr
iteit boot van 3600 ton cafgo werd $18.000 betaald en voor
een 3050 tonner $ 15.000 per Februari, vrij vnit kosten in
iie laadhaven.
In suiker worden valt Vest-Ïndië .nog gereId zaken
gedaan doelt de vraag is niet gepresseerd, hetgeen, in ver-band met de slapte op iie andere Amerikaansche markten,
ile reeders verhindert de stijging van vrachtprijzeii te for
ceeren. Van Cuba werd afgesloten tegen 23/- naar T.J. .Ei./
Continent met 5 1?ebrtinri caiteellitig voor een boot van 7700
ton, terwijl voor geheel Februari een 6500 tonner met 21/6
betaald werd. Naar kleine tonune is een zeer geringe
traag. Van. San Domingo werd 24/- betaald voor een 3000
tonner per Februari. –
Van de North Pacif ie werden gedeeltelijke ladingen ge-
Ijoeldl; tegen ongeveer 25/- naar U. T.K. havens. Voor lumber
wordt nog tonnage gezocht naar Japan tegen $11,50 per
Februari en naar dc Atlantische havens van de Vereenigde –
Staten tegen $15 voor dezelfde positie.
Van. de River Plute is de markt zeer flauw cii er is zeer
weinig vraag Raar ruimte. Een groot aantal booten is reeds
in ballast van daar naar de Oost vertrokken, terwijl nog
een twaalftal hooten is blijven liggen om te wachten op
een hopelijke verbetering dezer markt. Verschillende afslui
tingen. werden gedaan naar de Adriatische Zee tegen 27/. pet’ Januari/Februari. De salpetermarkt bleef onveranderd. Een 7/7600 tonner
werd afgesloten tegen 30/- Continent, 2/6 extra. Scandi-
itavië of Middellandisclle Zee per 1/14 Februari. Naar U.S.A.
werden geen ladingen afgesloten, doch kunnen er booteit
geplaatst worden per Februari en Maart tegen $ 5,25 basis-
vracht.
Van de markten in Iet Oosten vonden wederom belang-
rijke afsluitingen plaats, ofschoon de vruchten iii het algé-
ineen onveranderd bleven. Van Saigoit werd eelt boot per
:lrehrtari/Maart afgesloten tegen 37/6 naar het Continent
niet ie optie voor een gedeelte ,,brati’ tegen 40/-. Een
parcel van 2000 tons boonen werd afgesloten van Wladi-
wostock en Dalny naar Rotterdam/Hamburg tegen 36/3.
Ofschoon de markt van Australia in liet begin van de
week flauw te noemen was, leefde zij tegen het einde der
week weder op. Bevrachters hadden hoofdzakelijk interesse
voor prompte booten. Van. Zuid/Victoria/Sydney werd een
hasisvracht van 48/6. betaald voor Februari booten van
handige grootte, terwijl 47/6 werd betaald voor Maart/April.
De rijstmarkt van Bnrmah was flauw en ofschoon er ccii
groot aantal orders zijn wilden de bevrachters de reeders
niet tegemoetkomen it buit vrachtideeën. Per Februari werd
tot 34/. betaald naar liet Continent, terwijl voor Maart/
April 33/- werd gedaan naar Havre/Hemburg range.
Indië
was’
weer actief. Van Bombay/Karachi werd ge-
sloten
01)
d.w. tegen 2S/. per Februari cii 27/6 per Maart.
terwijl van Karachi op ,,scale terms werd afgeloteit
tot 23/6, Februari en 231- Mei/Juni. De Madraskust was
vertegenwoordigd door verscheidene afsluitingen valt ker. ncls naar Middellandsche Zee/U. K./Conti nent tegen 351.
per Februari/Maart, en 33/9 per Maart/April.
De markten vals de Donau, Zwarte Zee cii Middelland-
sche Zee zijn weinig veranderd. De Oolf van Biscaye is nog
steeds vast cii werden de volgende afsluitingen gedaan:
Yivero/Botterdtun 6/9, Diciclo/Botterilam 6/9, Bilbao/Rot-
terdam 6/6. Ook i ci de kolenvrachten markt val t Engel alt d valt geen
verandering te bespeuren.

26 Januari 1925.

RIJN VAART.
Week van 18 tfm. 24 Januari 1925.

De aanvoeren van zeezijde bleven gering en cle besc’liik-
bare scheepsruinite Wa5 ruimschoots voldoende.
En daghuur nanr nle Rijnstations werden enkele schepen
gecharterd
k
3 ct. per ton/dag.
De ertsvrachtea bedroegen gemiddeld
f
0,60 met % los-
tijd; f0,70 met % lostijd.
De waterstand bleef vallend; zoowel naar den Boven- als
naar dien Beitedenrijn werd op beperkten diepgang afge.
laden.

In de verluding van kolen -in de ituhr kwam geen op-
ieving en konden zich de vrachten moeilijk op het peil der
vorige week handhaven.
Het sleeploon werd gemiddeld genoteerd volgens het
45 ets. tarief.