Jrg. 1, editie 38

20 SEPTEMBER 1916

. ‘

lim

Econom,i
c
s th-Statistische

Beri
*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

1E JAARGANG

WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1916

No. 38
INHOUD

Jiz.

GELDRTJIMTE EN

DE

STAAT

……………………..585
De
voorziening met aardappelen

………………..
586
De
hervorming van Mexico’s geidwezen
…………..
588
De
meikvoorziening
in
den komenden winter
……….
588
Aanteekeningen
bij de
Statistieken:
VI.

De

Javasche

Bank

……………………..
589
De

Rijksmiddelen

…………………………….
591
REGEERINGSMAATREGELEN OP HANDELSGEBIED

…………
591

MAANDCIJFERS:
Overzicht

der Rijksmiddelen
………………….
591
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN

………………
592-600
Geidkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen. Goederenhandel.
1
Bankstaten. Verkeerswezen.

Bijdragen en mededeelingen den inhoud betreffende,
alsmede gegevens voor de afdeeling ,,Statistieken en
Overzichten” gelieve men te zenden aan het secretariaat,

Oeldersche Kade
21 b,
Rotterdam,
telefoon No. 10685.

Abonnementsprijs franco p. p. in Nederland f 10,—,

buitenland en icoloniën f
12,—
per jaar. Losse

nummers
25
cents.

Advertentiën f
0,35
per regel. Plaatsing bij abonne-

,n.ent volgens tarief.

211 ededeelingen
betreffende
abonnementen en adv er-
tentiën richte men tot Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, Den Haag.

19 SEPTEMBER 1916

De geldmarkt was ook de afgeloopen week wederom

zeer gemakkelijk. Er ging weinig om en de koersen

bleven op hetzelfde peil. Particulier-disconto noteerde

1 pOt.; de prolongatie-rente was 1Y pOt.
De Minister van Financiën stelt op 21′ dezer de in-

schrijving open op 40 miljoen gulden Schatkistbiljet-

ten er( schatkistpromessen met een looptijd van zes

maanden. Met het oog op de aanhoudend ruime geld-

markt mag men ook voor deze inschrijving een goed
onthaal verwachten ende rente zal wel niet veel ver-

schillen met de vorige inschrijving toen het geheele

bedrag
it
1% pOt. werd geplaatst.

De Engelsche regeering heeft de afgeloopen wëek

het post- en telegraafverkeer met ons land weder

eenige dagen stop gezet. De handel in wissels op Enge-

land en de overige Europeesche landen, welke via

Engeland bereikt worden, werd daardoor zeer be-

moeilijkt. Daar het uitgaande telegraafverkeer min-

der belemmering ondervond, was de handel hoofdza-

kelijk beperkt tot telegrafische uitbetalingen. Door

het uitblijven der inlichtingstelegrammen over de

stemming op andere beurzen, was er echter voor ver-

schillende wissels, vooral ‘voor Russische, Spaansche

en Italiaansche hier ter beurze nauwelijk een notee-

ring te verkrijgen.

Hetgeen de Troonrede omtrent den economischen

toestand van ons land mededeelt, geeft blijk van

zekere bezorgdheid. Ook ten opzichte van land- en

tuinbouw wordt thans zekere reserve in acht genomen

en de toestand als ,,nog niet ongunstig” gekenschetst.

0

0
*

Door verschillende oorlogvoerende worden wederom

oorlogsieeningen geplaatst. In Duitschiand zijn de in-

schrijvingen op de vijfde 5 pOt. Kriegsanleihe in vol-

len gang, in Frankrijk wordt thans de tweede groote

5
pOt. leening het publiek aangeboden; Rusland neemt

behalre in het eigen land ‘en bij de bondgenooten ook
in Amerika en Japan’ credieten op. Intusschen blijven

omtrent een Britsche leening op langen termijn de be-

richten onbestemd. ‘

‘

GELDRUIMTE EN DE STAAT.

In den laatsten tijd vermeerdert het aantal der-

genen, die de aanhoudende geldruimte hier te lande
met een eenigszins angstig oog gadeslaan. Geld is
inderdaad ruimer dan ooit. Prima discontcpapier is
zelfs tegen 1 pOt. niet ter markt, een verschijnsel in
vredestijd ongekend. Alle voorspellingea van toekom-
stigen hoogen rentestand ten spijt, stijgen de beleg-gingsfondsen voortdurend: 4 pOt. gemeentelijke en

provinciale schuldbrieven noteeren niet veel meer on-
der pan, onze 2Y2 en 3 ‘pOt. Nederlandsche Staats-
schuld heeft niettegenstaande den nieuwen druk der
oorlogsleeningen van hooger rentetype het niveau der
laatste jaren voor den oorlog weder bereikt.
Het overtollige geld zoekt emplooi en wat reeds
dadelijk door velen gevreesd Werd, wordt thans werke-
lijkheid: Hand over hand is de speculatie toegenomen,
speculatie zoo wel in effecten als in goederen. Kon
niet meer dan eens geconstateerd worden, dat inter-
nationale fondsen van speculatieven aard, de Marine-
shares vooraan, zich bij voortduring boven Amen-
kaansche pariteit bleven bewegen.? Leidde verschil in
beoordeeling van de kans op opheffing van uitvoerver-
bod niet tot prjsschommelingen, in gewone tijden vol-
komen onbekend? En mag niet in de groote gevoelig-
heid, waarmede de effectenmarkt hier te lande op

ieder gerucht, reageert, en vooral niet minder in de
snelheid, waarmede zij telkenmale haar vrees van zoo-even blijkt vergeten te zijn, een bewijs worden gezien,

dat de speculatie de maat overschreden heeft? Ook in
de levendigheid van het emissiebedrjf en de merk-
waardige resultaten van enkel.e emissies van den laat-
sten tijd is mede dezelfde oorzaak te herkennen.

De vraag, welke zij die dit verschijnsel gadeslaan
zich stellen, is deze: moeten wij ons beperken tot een
waarschuwend woord en overigens tot lijdelijk toezien, of is wenschelijk ingrijpen op eenigerlei wijze, waartoe
de Beurswet thans de noodige organen geschapen
heeft – organen, niet dermate met arbeid overladen,
of zulk een nieuwe last ware nog wel op hun schouders
te leggen?,
Ingrijpen in het beursverkeer zelf is in dezen tijd

586

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 September 1916

waarlijk niet zonder voorbeeld. Intusschen is het aan
banden leggen der speculatie, hoewel direct resultaat
der in enkele landen getroffen maatregelen, niet doel

op zich zelf, doch veeleer middel om te geraken tot

een hooger doel: reserveering van alle vlotteiade mid-

delen voor de behoeften der schatkist. Dat dit oogmerk

thans hier te lande niet behoeft te worden nagestreefd
vereischt geen nader betoog.

Ook zonder direct
ingrijpen
in het beursverkeer is

hier echter resultaat te bereiken. Voorwaarde van den

voortgaanden groei der speculatie is de bestaande

geldruimte. Tracht men op deze laatste een druk uit

te oefenen, de invloed op de speculatie en op de ver-

dere verschijnselen, die men onjuist acht, zal niet uit-

blijven.
Dat de bestaandê geldruimte, welke andere oorzaken

er voor mogen worden aangevoerd, stellig ten nauwste

samenhangt met overmatige circulatie, kan kwalijk

worden ontkend. Over het punt is nog veel te zeggen

en is reeds veel gezegd – ook in de belangrijke pread-

viezen voor de aanstaande vergadering der Vereeni-

ging voor de Staathuishoudkunde en de Statistiek – maar, wat er van
zij,
het verband tusschen beide zal
niet licht worden ontkend en evenmin, dat een maat-
regel, die tot vermindering der circulatie kan leiden,

tegelijk op de geldruimte moet terugwerken.

Te verwonderen is dus ook niet, dat reeds meerma-

len de vraag is gesteld: waarom blijft de Nederland-sche Regeering bij voortduring zoodanige bedragen

bij de Nederlandsche Bank opnemen? Het is waar, dat,

gelijk reeds eerder in dit blad werd opgemerkt, de

regeling der winstverdeeling van de bank het bezwaar
van den hoogen rentevoet voor de Regeering grooten-

deels opheft. Maar wordt wel genoeg ingezien, dat

door plaatsing bij de Nederlandsche Bank automatisch
de circulatie met gelijk bedrag aanzwelt, terwijl bij
plaatsing op de open markt dit euvel vermeden wordt?

En kan men niet nog een stap verder gaan? De

Engelsche Regeering heeft ten vorigen jare het voor-

beeld gegeven, hoe een doelbewust op de markt bren-
gen van groote bedragen schatkistpapier – méér dan

de oogenblikkelijke behoefte – de gewenschte ver-
stijving van den rentevoet kon teweeg brengen. Intus-

schen, deze maatregel leidt tot renteverlies voor den
Staat. Hij komt dus slechts in aanmerking wanneer de

Regeering
werkelijk
van oordeel is, dat van de twee kwaden: geldruimte met de gevolgen van dien aan
den eenen kant en een zwaarder last.op de berooide
schatkist aan den anderen kant, het tweede het minste
is. In Engeland was dit het geval. Afbrokkelende wis-
selkoersen en het streven den goudvoorraad zooveel

mogelijk te beschermen, maakten het dringend nood-zakelijk, de lage marktrente op te voeren tot een peil,

waarop vreemd kapitaal werd aangetrokken in stede
van eig.en kapitaal afgestooten. Soortgelijke omstandigheden zijn hier te lande thans

waarlijk niet aanwezig. Onze wisselkoersen blijven
hardnekkig hunnen buiten alle verhouding gunstigen
stand handhaven en, wat onzen goudvoorraad betreft,
schuilt het probleem niet in een te weinig maar in een
teveel. Niet externe maar interne overwegingen –
waarbij naast de speculatie het gansche vraagstuk der

prijsstijging een rol speelt – zullen dan ook onze Re-

geering hebben te leiden bij het beoordeelen van de
wenschelijkheid eener dusdanige politiek, die in plaats

van de schatkist bij de Nederlandsche Bank in het
krijt te laten, haar een flink renteloos saldo zou moeten
bezorgen. Zijn deze kwade gevolgen voor onze Neder-
landsche gemeenschap inderdaad van zoodanige betee-‘
kenis, dat zij opwegen tegen de rentederving die voor
de overheid van dergelijke politiek het gevolg zou zijn?
Wij stellen de vraag, omdat wij meenen, dat zij op
het oogenblik hier te lande gesteld mag worden en
geven haar in overweging aan hen, die beter den stand
der speculatie en de verdere gevaren van de tegen-
woordige omstandigheden kunnen beoordeelen.
Op één punt zij evenwel nog gewezen. Geopperd is,

of naast een krachtige emissie van schatkistpapier
niet overwogen zou kunnen worden, de belasting-

schuldigen, met name in de Verdedigingsbelasting T

in de geleg&nheid te stellen de door hen verschuldigde
bedragen, welke ten deele in
verwijderde
termijnen vervallen, in eens te voldoen tegen vergoeding van

een zekere rente. Op zichzelf zou het middel voor het

beoogde doel stellig niet voldoende zijn. Niettemin

verdient het denkbeeld nog om een andere reden over-

weging. Na den oorlog, wanneer de voorraden binnen

onze grenzen ieder worden aangevuld, het bedrijfs-

leven tot normale verhoudingen terugkeert en boven-

‘dien het herstelde internationale verkeer als vanouds

zijn nivelleerende werking ook ten opzichte van den
rentestand zal doen gevoelen, verwachten velen een
gespannen geldmarkt. Mocht dit inderdaad zoo zijn,

dan getuigt een maatregel, die ontlasting der latere

stortingstermijnen beoogt, van wijs beleid.

DE VOORZIENING MET AARDAPPELEN.

Een medewerker schrijft:

Een niet geringe moeilijkheid bij de regelig van
Nederland’s voedselvoorziening in deze kritieke tijden

vormt wel de onzekerheid, waarin de Regeering juist

ten opzichte van enkele der meest belangrijke factoren

verkeert. Voor zoover het betreft goederen, waarvan

ons land een te geringe hoeveelheid .voortbrengt, is de
onzekerheid deze, dat men niet weet, of en in hoe-

verre men op aanvoer van elders kan rekenen; voor
zoover aangaat goederen, die we vermoedelijk in vol-

doende of iets te ruime mate produceeren, ligt de on-
zekerheid in het ontbreken van betrouwbare productie-
en verbruiksstatistieken. Heeft men nu te doen met
een artikel, waarvan in normale tijden voldoende
wordt voortgebracht, doch dat tevens dienen kan om
de van elders aangevoerde, hier te weinig geprodu-

ceerde voedingsmiddelen te vervangen, dan tast men

feitelijk zoo goed als in den blinde en loopt elke op-
lossing gevaar te mislukken, omdat men niet weet,
welke rol de factoren van onzekerheid zullen vervullen.

Ongeveer zéé staat de Regeering er voor, wat be-
treft de voorziening van aardappelen in deii komenden

winter. In normale jaren, met voldoenden aanvoer
tegen lage prijzen van overzeesch graan, is de productie

z66 ruim, dat we zonder bezwaar een 5 ‘a 6 millioen
H.L. kunnen uitvoeren; de export van 416.000 ton in
1913 en van 415.000 ton in 1914 heeft dan ook in
het voorjaar van 1914 en 1915 tot geen prijsverhoo-ging of schaarschte geleid. Evenmin trad in het ver-dere gedeelte van 1915 een prijsverhooging op door
den uitvoer van 240.000 ton in 1915, afkomstig van
den oogst 1914 en van den oogst 1915 aan vroege aard-
appelen. Late aardappelen van den oogst 1915 zijn
eerst in het afgeloopen voorjaar geëxporteerd, en niet-
tegenstaande deze uitvoer slechts een 125.000 ton be-
liep, trad er gedurende een paar weken een onvoor-ziene zeer groote duurte en schaarschte op. En toch
was onze laatste oogst zeer .ruim; zoowel uitzaai

van eetaardappelen (143.750 H.A. in 1915 tegen
140.284 H.A. in 1914) als opbrengst (252 H.L. per
H.A in 1915 tegen 248 H.L. in 1914 en 204 H.L.
over 1901 t/m. 1910) waren hooger dan gewoonlijk.
Schaarschte dus niettegenstaande grooter oogst en
minder uitvoer – de verklaring ligt voor de hand,
dat het verbruik hier grooter dan normaal is geweest
en dat zulks is geschied onder den invloed van de
schaarschte aan voedergranen, waardoor veel aardap-
pelen aan het vee zijn vervoederd.

Neemt men dit in aanmerking, dan zal men. niet
zonder zorg kunnen denken aan de voorziening met
aardappelen gedurende den aanstaanden winter. Stokt
de aanvoer van broodkoren, dan zal ongetwijfeld de
geheele aardappeloogst in beslag moeten genomen
worden en de bevolking zoowel op brood- als aard-
appeliantsoen worden gezet. Stokt de aanvoer van

20 September 1916

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

587

voedergraan, dan zal onverwijid met behulp van art. 6

der Distributiewet 1916 getracht moeten worden het

vervoederen van voor menschelijk gebriii.k geschikte

aardappelen aan het vee te voorkomen. Hetzelfde zal
wel moeten geschieden, indien het veevoeder even

duur blijft als het thans is, tenzij de prijs van aard-

appelen in verhouding nog hooger is.
Doch hiermede zijn de moeilijkheden allerminst

aan het einde. Zullen er werkelijk eetaardappelen ge-
noeg zijn, ook al worden deze op normale wijze voor

menschelijk gebruik beschikbaar gesteld?
Het is zeer te betreuren, dat op deze vraag niet met
stelligheid is te antwoorden. Met zekerheid weten we

alleen, dat de uitpoot van eetaardappelen aanmerke-

lijk geringer is geweest dan in 1915, t.w. ditmaal

131.520 H.A. tegen 143.750 H.A. in 1915 en dat ten-gevolge van het ontbreken van voldoende kunstmest, de duurte van de besproeiingsmiddelen tegen ziekten
van de aardappelen en de slechte weersgesteldheid de

opbrengst per H.A. lager
zijn
zal dan gewoonlijk.

Maar in het ,,hoeveel lager?” zit de groote moei-

lijkheid. Immers hier doet zich ernstig het gemis ge-
voelen van een betrouwbare productie-statistiek. In
het zoo juist verschenen ,,Verslag over den Landbouw

in Nederland over 1915″ zijn er voor de opbrengst
van aardappelen twee ramingen gegeven, een afkom-

stig van de Burgemeesters en een afkomstig van de
landbouwcorrespondenten, doch deze ramingen loopen
hemelsbreed uiteen. De gemiddelde opbrengst per
H.A. over het geheele land gerekend bedraagt volgens
de opgaven van de Burgemeesters 229 H.L., volgens
die der correspondenten 278 H.L. of bijna 25 pOt. meer.

Soms loopen de schattingen volle 50 pOt. uiteen en
de verschillen zijn uiterst opvallend voor de provin-
cies met den grootsten uitzaai, van andere dan
fabrieksaardappelen, hetgeen het volgend staatje dui-

delijk aantoont. (Friesland werd buiten beschouwing
gelaten, omdat daar ook fabrieksaardappelen verbouwd

worden.)

Opbrengst in H.L. volgens
Oppervlakte

Burge-

Corres-
Provincie

in H.A.

meesters

pondenten

Gelderland . . .

26.755

4.468.085

6.474.710

Zeeland ……13.423

3.100.713

3.862.401

Zuid-Holland .

12.377

2.833.433

3.787.362

Noord-Brabant

23.702

4.621.890

6.849.778

15.024.121

20.974.251

Verschil

5.950.130

In totaal schatten de Burgemeesters de opbrengst
op rond 40.500.000 H.L. en de correspondenten op
49.225.000 H.L. De beteekenis van het verschil komt
te meer uit, indien men de fabrieksaardappelen bui-

ten beschouwing laat. Hiervan zijn in 1915 vermalen
12.975.000 H.L., zoodat volgens de Burgemeesters

voor consumtie in natura in aanmerking kwamen
ca. 27.500.000 H.L. en volgens de landbouwcorrespon-
denten 36.250.000 H.L.
De opbrengst in de bovengenoemde vier provincies

volgens de correspondenten (20.974.251 H.L.) zou vol-
doende zijn om te voorzien in 75 pOt. van het verbruik
over het geheele land volgens de burgemeesters
(27.500.000 H.L.); de opbrengst volgens de burge-
meesters (15.024.121 H.L.) zou echter slechts strekken
om te voorzien in even 40 pOt. van de behoefte vol-
gens de correspondenten (36.250.000 H.L.).
Men begrijpt, dat onder deze verhoudingen –
vooral ook, omdat men niet weet, welk kwantum de
eigenlijke voeraardappelen uitmaken – het voor
de Regeering vrijwel een ondoenlijke taak was, een
regeling te ontwerpen voor de voorziening met aard-
appelen in den komenden winter. Toch moest zoowel
de landbouw als de handel eenigen leiddraad hebben
ten einde zich een gedragslijn te kunnen uitstippelen.
Vast stond van zelf, dat, nu er zoo weinig houvast
was, zoo min wat betreft den aanvoer van broodkoren
en voedergraan, als wat aangaat de werkelijke op –
brengst van den aardappeloogst, aan geen uitvoer van

aardappelen te denken valt tot de nieuwe oogst in

zicht is.
Bij
de getroffen regeling heeft de Regeering

dit dan ook op den voorgrond gesteld. Voor het overige
moest
zij
,,op den tast” afgaan.

Hierbij had zij gelukkig één omstandigheid in haar

voordeel. Is de met consumtie-aardappelen bezette
oppervlakte kleiner dan normaal, het tegendeel geldt

voor de fabrieksaardappelen, waar de uitpoot in de

jaren 191411916 resp. 31.229 H.A., 33.324 H.A. en

35.653 H.A. bedroeg. Van de fabrieksaardappelen is

een deel ook voor menschelijk gebruik geschikt, en nu
opende zich de gelegenheid, een zekere reserve te vor-

men door, onder voorbehoud, dat geen consumptie-

aardappelen verwerkt worden, den fabrieken toe te

staan 8.200.000 H.L. te vermalen (tegen 12.975.000

H.L. in 1915) en daarbij niet de kans uit te slui-
ten, dat in het voorjaar 1917 een verder kwantum
verwerkt zal worden. De aardappelmeelprijzen stij
–
gen tijdens den oorlog vooral in het voorjaar

sterk, wat een zoodanige opbrengst voor de aardappe-

len belooft, dat de landbouwer ze dezen winter niet dan
in het uiterste geval zal vervoederen. Doel om voor-

radcn te sparen bespeurt men ook
bij
het in uitzicht
stellen van de mogelijkheid van export van aardappe-

len als zoodanig onder verplichting, dat de expor-
teur consumtie-aardappelen teruglevert. Duidelijk

merkt men in een en ander de vrees, dat te royaal met
de aardappelen zal worden omgesprongen, en er het aanstaande voorjaar te kort zal zijn.
Ligt er nu in het in vooruitzicht stellen van export
ongetwijfeld een rem tegen te groote verkwisting, zoo
schuilt er – vooral daar uitzaai en stand van het gewas
slechter zijn dan normaal – anderzijds evenzeer in
een aanleiding tot vasthouding en prjsopdrjving. De
grove winsten belovende export in de toekomst toch

zal tot gevolg hebben een kunstmatige schaarschte van
aanbod en bijgevoig steeds stijgende prijzen, die weer
leiden tot verminderd gebruik. Het publiek zal de
aardappelen duurder moeten betalen, dan overeenkomt met den normalen prijs en verhoogde productiekosten.
Een deel der bevolking zal de prijzen niet meer kun-

nen opbrengen en de Regeering wordt genoopt de
aardappelen ingevolge art. 1 der Distributiewet ter
beschikking te stellen. Daardoor wordt echter weer het
verhoogde gebruik in de hand gewerkt en komt zoo-
doende de wensch der regeering, zoo spaarzaam moge-
lijk te zijn met het verbruik, niet in vervulling. Even-
min wordt beëindigd het streven naar overmatige win-
sten van handelaars en verbouwers, die op den export
in de toekomst speculeeren.

De vraag rijst dan ook, of niet met geringer uit-
gaven van de schatkist het doel der Regeering bereikt had kunnen worden. Met behulp van art. 5 der Distri-
butiewet had men de voorraden kunnen leeren ken-
nen, terwijl met behulp van art. 6 er voor gewaakt
had kunnen worden, dat te veel aardappelen aan het
vee vervoederd werden. Het behoud der meest duur-zame soorten, waarvoor onder de thans tot stand ge-
komen regeling niet gezorgd wordt, had verkregen
kunnen worden met behulp van een distributierege-
ling ingevolge art. 8. Er was o.i. te meer aanleiding
geweest, nu reeds art. 5 van de Distributiewet toe te
passen, omdat men zonder het kennen der werkelijke
voorraden en soorten steeds in den blinde blijft tasten,
of er consumtie-aardappelen genoeg zullen zijn, en

men bij stremming van den aanvoer of groote

schaarschte van voedergraan toch moet overgaan tot
verbod of beperking van verbruik van aardappelen
als veevoeder. Thans evenwel blijft het gevaar
bestaan voor een tekort, terwijl het zon goed als zeker
is, dat speculatie ten koste van de schatkist den prijs
zal opjagen, iets waarvan uiteraard nagenoeg uit-
sluitend geprofiteerd zal worden door den handel
en den kapitaalkrachtigen verbouwer, terwijl de kleine
geidbehoevende producent genoopt zal zijn het pro-
duct van de hand te doen, als het nog betrekkelijk
goedkoop is. /

588

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 September 1916

DE HERVORMING VAN MEXICO’S

GELD WEZEN.

De enorme depreciatie, welke het Mexicaansche

papiergeld in de eerste maanden van dit jaar heeft

doorgemaakt, toen 100—papier peso’s gelijkstonden

met 2 Amerikaansche gouddollars, heeft de noodzake-

lijkheid van een krachtig ingrijpen in den hetaanden

monetairen toestand duidelijk aan het licht gebracht.

Om in die richting werkzaam te zijn heeft de Regee-

ring allereerst wissels getrokken op haar goudsaldi

in de Vereenigde Staten. Het aanbod dezer goudwis-

sels op de markt deed het papiergeld tegenover het

goud krachtig stijgen, zoodat de koers zelfs van 2 tot
4,60 Am. Doll. omhoogging. Het optimisme, dat ten-

gevolge dezer inderdaad aanmerkelijke koersverbete-

ring intrad, bracht Carranza er toe, zijn financieele

hervormingsplannen te publiceren. Volgens dit plan

zal het thans in massa over Mexico uitgcstort papier-

geld – op 700 millioen pesos geschat – plaats maken

voor een kleiner bedrag, ul. 500 millioen aan Staats-
papiergeld. Dit nieuwe papiergeld zal een metallieken

grondslag hebben en, in tegenstelling met het vroegere papier,
moeilijk
te vervalschen
zijn,
weshalve men het
den naam
Infalsicables
gegeven heeft. De zorgen met

betrekking tot de monetaire hervorming
zijn
in han-

den gelegd van een speciale commissie: Comision de

Moneda, welke ook het beheer heeft over het tot garan-

tie dienend metaalfonds. Dit fonds, dat 50 millioen

pesos Mexicaansch goud zal bedragen, wordt op de
volgende wijzen samengebracht: –

le. .10 millioen dollar Amerikaansch goud, welke

de Oomision Reguladora de Henequen, te Yucatan, ter
beschikking zal stellen. Deze Henequen-Commissie is
een trust der sisaiplantages, welke tengevolge van den

verkoop van den jongsten oogst een saldo bezit te New
York. De Commissie verkoopt nu sedert eenigen tijd

wissels op de U.S.A. en het schijnt de bedoeling te zijn,

de trust te dwingen het geld, dat eigenlijk den plan-

tagebezitters behoort, geheel ter beschikking der Re-geening te stellen, zoodat de eigenlijke rechthebben-
den in stede van hun geld slechts staatsschuldhrieven
ontvangen;

2e. 10 millioen pesos Mexicaansch gbud, te verkrij-gen uit de schatkist des lands;

3e. de gansche opbrengst der in goud te ontvangen
pachtgelden en andere vergoedingen;

4e. het gansche bedrag der van 1 Maart af te ont-
vangen mijnbelastingen, en ten slotte

5e. een bedrag van 20 miffioen dollar Mexicaansch

goud, te veikrjgen uit de verpanding van die gron-
den, welke niet voor publieke doeleinden bestemd zijn.
Het bedrag, waarover dus het fonds werkelijk be-
schikt, is zeer gering en twijfel is gerechtvaardigd of
de voorhanden goudbedragen tot waardeherstel der
biljetten veel zullen kunnen bijdragen. Daarbij komt
dat men het papier niet op vertoon inwisselbaar stelt,
doch het voor belangrijke depreciatie hoopt te behoe-den door van tijd tot tijd goud op de markt te werpen.
Door. zulk een politiek is wel een waardeherstel moge-
lijk, doch het vertrouwen in het papier zal eerst in-
treden, als het papier op den duur door waardevast-
heid dat vertrouwen waardig blijkt, terwijl een onbe-
perkte inwisselbaarstelling reeds aanstonds het ver-
trouwen in het papier vermag te steunen. Thans staat
en valt de papierkoers met versnelling of vertraging
van het tempo der goudverkoopen en juist de onregel-
matigheid, waarmede deze verkoopen hebben plaats ge-
had, heeft de waarde-onvastheid van het papier in de
hand gewerkt. In de prijzen van het land komt dit
natuurlijk tot uiting, want de kooplieden trachten zich
door een omhoogvoeren der verkoopsprijzen tegen on-
verwachte daling van het papier te beveiligen. De
Regeering heeft toen overwogen, ook in de prijsfixatie
in te grijpen door de kooplieden te dwingen, hun prij-
zen op de basis van 100 pesos per 5 doil. te stellen.
Een bepaalde commissie is met de uitvoering dezer

politiek belast, en haar macht gaat zelfs zoover, dat

zij het recht heeft de zakeii van hen, die zich niet naar

haar voörschriften willen gedragen, te-liquideeren. Ook
werd nog bepaald, dat de prijzen slechts in het nieuwe

papiergeld en niet in goud mochten woiden vastge-

steld en dat elke transactie, waarbij goud met agio

werd verhandeld, met de doodstraf werd bedreigd.

– Dat men met al deze maatregelen steeds meer
in een wespennest geraakt is, is
duidelijk,
en al de
moeilijkheden worden in niet geringe mate vergroot

door het feit dat naast de Infalsicables ook het oude

papieren Vera-Cruz-geld circuleert, dat tot einde Juni

jl. als betaalmiddel mocht dienen. Dit Vera-Oruz-geld
circuleert met enorme depreciatie, nl. met een waarde

van 1190 van het Mexicaansche goudgeld, wat op zich-
zelf reeds tot allerlei misstanden aanleiding geeft. Wat

bovendien een dergelijke depreciatie beteekent voor

een geidsoort, die ten bedrage van 700-1000 millioen

peso’s circuleert, laat zich denken. Zoo heeft de

jongste depreciatie van het papiergeld vooral de boe-

ren getroffen, dié schijnbaar goede prijzen in deze
geldsoort gekregen hadden, doch
–
thans zeer bedrogen
uitkomen.
1
–

Al het kunst- n vliegwerk heeft intusschen ook de

Infalsicables niet voor een toenemende depreciatie

kunnen bewaren. Reeds is de oorspronkelijk vastge-

st-èlde pariteit van 1 goudpeso = 5 papierpesos, zij het
ook in het geheim, tot 9 gezonken.

Dat men in Mexico met het papiergeld dergelijke on-

dervindingen heeft opgedaan, komt niet zoozeer daar-
door, dat papier papier, doch
wijl
Mexico Mexico is.Men
heeft in Mexico als het ware geleerd, dat niet door

wetten en bepalingen het vertrouwen in het papier is

te verkrijgen en dat waar dit ontbreekt, men met het
.papier noodzakelijk slechte ervaringen opdoet. Want

dat geen macht van wet of verordening het papier
op een zekere waarde vermag te handhaven, is duide-

lijk. En zoo zien wij in Mexico het zeker interessante

verschijnsel, dat trots de maatregelen der Regeening

het metalen geld zijn intree doet Want met het meta-
len geld komt de koopman thans veel gemakkelijker
terecht, en ht is geenszins ongewoon, dat men gemak-

kelijker met 1 zilverpeso koopen kan dan met 9 papier-

pesos, hoezeer men voor 9 papierpesos 1 zilverpeso
krijgen kan. –

De monetaire toestanden in Mexico zijn in meer dan
één opzicht verkeerd en mag men de berichten op dit
punt gelooven, dan neemt de shehte monetaire toe-
stand een geheele beweging met zich mede. In de geld-
politiek der regeering ziet men nu een maatstaf voor
het vertrouwen, dat zij verdient. De arbeiders, die met
–
een loonsverhooging meenen te hebben gewonnen, zien
thans in, dat zij in werkelijkheid volstrekt niet verbe-
terd zijn en verlangen metaalgeld en het schijnt dat
hun ontevredenheid zich in stakingen zal uiten, die
zeker nu de Regeering allerminst van pas komen, nu
deze ook leger en beambten slechts in het ongewensch-
te papier zal kunnen betalen. En ook de hoogere leger-
autoriteiten, die de staking zullen moeten bedwingen,
zijn door de gelddepreciatie verre van tevreden. Wat
aan Carranza ten slotte de oplossing zal brengen, is
het probleem der toekomst. .

DE MELKVOORZIENING IN DEN KOMENDEN!

– WINTER.

–

Een medewerker schrijft:

De regeling voor de melkvoorziening in den komên-
den winter, waaraan wij in no. 35 van dit blad eenige
beschouwingen hebben gewijd, is thans door den mi-
nister bekend gemaakt. Zij komt hierop neer, dat leve-
ranciers van consumtiemelk in vorige winters, ook
thans tot levering verplicht
zijn
en dat zij voor de te
ontvangen melk 2Y2 ct. per L. meer zullen ontvangen
dan in den winter 191511916. De verkoopprijs der melk
aan het publiek zal dezelfde zijn als het vorig jaar; de
vorenbedoelde 2Y2 ct. zullen de veehouders ontvangen
bij wijze van toeslag. Bovendien zullen de melkhan-

20 September 1916

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

589

delaren, indien de gemeentebesturen daartoe aanlei-

ding vinden,
,1/
et. per L. toeslag ontvangen ter dek-
king van de door de tij dsomstandigheden verhoogde

distributiekosten. In totaal kan dus een toeslag van

3 ct. worden uitgekeerd; de daartoe benoodigde gelden
zuilen verkregen worden voor zooveel zulks met den

te maken exportprijs is overeen te brengen uit bijdra-

gen van de Kaasvereeniging, Botervereeniging, Ver-
eeniging van Fabrieken van Melkproducten en Mar-

garinefabrieken en Överigens op de wijze, als voorge-

schreven bij art. 3 der Distributiewet.
Deze regeling van uitkeering van den toeslag is een

gelukkige, eensdeels omdat de daarvoor benoodigde
gelden nu niet alleen voor rekening van Rijk en Ge-

meenten komen, maar vooral omdat thans de mogelijk
–

heid wordt geopend, zoet- en kaasboeren vrijwel de-
zelfde prijzen voor de melk te vergoeden. De moei-
lijkheden, die de melkvoorziening in het afgeloopen
jaar ondervond, vloeiden toch voor een zeer groot ge-

deelte voort uit de ontstemming der. zoetboeren, dat

zij, niettegenstaande zij de hoogste productiekosten
hebben en hun taak met het oog op de voedselvoorzie-‘ ning van Nederland van veel méer belang is, voor hun
melk aanzienlijk minder ontvingen dan de kaasboeren.

Den thans door de zoetboeren te ontvangen prijs acht
de minister voldoende om de -productiekosten te dek-
ken; als nu door regeling van den toeslag bereikt
wordt, dat de kaasmelk hetzelfde opbrengt als le con-
sumtiemelk, is de reden voor naijver der zoetboeren
verdwenen, terwijl tevens de kaasboeren, die een zeer gunstigen tijd achter den rug hebben, hun produ&tie-

kosten eveneens ruimschoots gedekt blijven zien. ‘in de
regeling komt ook het streven tot uiting, de kosten
van de levensmiddelenvoorziening zooveel mogelijk
gelijkmatig te verdeelen over verwante groepen, in

casu het melk en zuivelbedrijf, dat als een organische

eenheid is .beschouwd.
Met dat al is het er ver van af, dat de thans
tot stand gekomen regeling tot onverdeelde tevre-

denheid aanleiding geeft. Met name de
•
melkhan-

del is over de regeling onvoldaan. Uit tweeërlei
oorzaak. De regeling neemt als basis aan het

seizoen 1915/1916,. toen de melkhandel voor de
melk 2 ct. per L. meer moest betalen dan het vorige
seizoen en ook 2 ct. meer mocht berekenen. Van deze
vrijheid heeft de handel echter niet allerwegen gebruik
gemaakt; op verschillende plaatsen werd n.l. volstaan

met een verhooging van den verkoopprijs met 1 ct.
per L., waardoor dus de winstmarge 1 ct. lager da

normaal was. Deze coulauce ziet de handel thans ge-
straft door de bepaling, dat trots de groote verhooging
van distributiekosten ook thans met een geringer
winstmarge dan in normale jaren genoten werd, ge-

noegen moet worden genomen.
1)
–

De groote moeilijkheid zit evenwel elders. De pro-
ducenten ontvangen voor alle melk, die zij leveren,

den toeslag van 23 ct.; de rnelkhandel, die dezen toe-
slag uitkeert, en dezen weder terug ontvangt, even-
tueel verhoogd met een eigen toeslag van 6 ct., krijgt

den toeslag slechts voor eiken liter, door hem als con-
sumtiemelk verkocht. Hierbij wordt aangenomen, dat
ontroomde melk en karnemelk geen consumtiemelk
zijn. Nu wil het ongeluk, dat een meikhandelaar, die gemiddeld 80 L. per dag verkoopt, niet kan volstaan
met slechts 80 L. in te koopen. Integendeel zal hij,
rekening houdende met de wisselende bestellingen van

het publiek, minstens 100 L. moeten inkooperi, om
regelmatig zijn klanten te kunnen bedienen; de ge-
middelde omzet van 80 L. schommelt nl. tusschen 60
en 100 L. In normale tijden verwerkt de handelaar de
overgeschoten melk tot ondermelk en room of tot bo-
ter en karnemelk, welke tegen zoodanige prijzen van

1) Intussehen heeft de Minister de regeling op dit punt
gewijzigd: de toeslag van 6 .ct. kan zoo noodig worden
verhoogd met het verschil in winstmarge tegenover den
winter.cousumptïeprijs
191411915,
ingeval deze marge in

191511916
lager is genomen dan in
191411915.

de hand kunnen worden gedaan, dat het bedrijf loo-nend blijft. Dit laatste dreigt thans niet te zullen ge-
schieden. Vandaar, dat de handelaar dezen eisch stelt:

èf de leverancier ontvangt slechts toeslag voor elken
liter, die door
mij
als consumtiemelk wordt verkocht,

ôf ik ontvang ook zelf toeslagvoor elken liter, waar-

voor aan den leverancier toeslag is uitgekeerd. Een

derde mogelijkheid is de verhooging van de winst-

marge voor de als vol verkochte melk.
Aangezien de grieven van den handel niet zonder

grond zijn, is het wel te verwachten, dat pogingen

aangewend zullen worden om de bezwaren te onder-
vangen. Dit zou kunnen geschieden, eenerzijds door te

bepalen, dat als basis van den thans te berekenen con-
sumtieprjs wordt aangenomen de prijs 191511916 on-
gewijzigd of de prijs 191411915, verhoogd met 1Y
2 cts., en anderzijds door den gemeentebesturende
vrijheid te geven, in bijzondere gevallen den consum-

tieprjs iets hooger te stellen dan op grond der alge-

meene ministerieele regeling is toegestaan/

AANTEEKENINGEN BIJ DE STATISTIEKEN.
VI. DE JAVASCHE BANK.

De statistieken, op de weekstaten der Nederland-

sche Bank betrekking hebbend, worden gevolgd door
een overzicht van de voornaamste posten der week-

staten van de circulatiebank onzer belangrijkste kolo-

niëngroep.
De Javasche Bank vertoont uiterlijk veel overeen-

komst met haar zuster in het moederland: de voor-

schriften omtrent de dekking der opeischbare schulden,
de verhouding tot het Gouvernement, de inrichting
der weekstaten loopen alle vrijwel parallel.
In wezen echter bestaan er eenige groote verschil-
len tusschen de circulatiebank in de kolonie en die
hier te lande. Als hare zusterinstellingen in andere

koloniën of de regeeringslichamen, die aldaar de

‘functie van circulatiebank op zich hebben genomen,
acht de Javasche Bank het een belangrijk gedeelte van
haar taak, de pariteit tusschen het koloniaal munt-
stelsel en het moederlandsche te handhaven. Haar
goudvoorraad houdt zij ook uit dien hoofde grooten-
deels in Nederland, terwijl zij haar politiek tot hand-
having dier pariteit verder steunt door credietopera-
ties op korten termijn en door het aanhouden eener
portefeuille van wissels buiten Indië betaalbaar.
De wijze, waarop eenige cultures worden gefinan-
cierd en voorts het levendige geldverkeer, dat zich,
o.a. ten gevolge van het koeliestelsel, met name tus-
schen de Oostkust van Sumatra en Zuid-Ohina ont-

wikkeld heeft, hebben de Javasche Bank er toe ge-
bracht, zich, naast de taak van centralen bankier,
met verschillende andere functies te belasten, die

de meerderheid der Europeesche circulatiebanken niet
kent. Vooral op het gebied van den handel in buiten-
landsehe wissels treedt zij meermalen als bankier in

engeren zin op.
Ook de regeling en verzorging van het betalings-
wezen is in Indië een geheel andere taak dan hier te
lande. Buiten Java circuleerden talrijke munten uit,
omringende landen, sommige zelfs dateerend van jaren
her. Ook op Java was aan het muntwezen heel wat te
verbeteren. De Javasche Bank, uit eigen geschiedenis
te goed bekend met de fatale gevolgen, welke een
slecht muntwezen ook voor de positie der circulatie-
bank kan hebben, heeft het steeds als haar taak be-
schouwd, in dit opzicht tot verbetering mede te wer-
ken. Onder het presidium van den tegenwoordigen president der Nederlandsche Bank heeft zij de ver-
drijving der vreemde munt uit de buitenbezittingen
met kracht aangevat. De voortdurende stroom van zil-

vergeld uit het moederland naar onze koloniën, waar-
op wij bij onze bespreking van de Nederlandsche Bank
reeds wezen, hangt hiermede samen. Echter heeft
stellig ook de algemeene toeneming van welvaart en
verkeer in onze koloniën het hare hiertoe bijgedragen.

590

ECONÖMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 September 1916

Plaatsruimte gebiedt ons, uit de talrijke posten van
den bankstaat,slechts de voornaamste weer te geven.
De cijfers voor goud en voor zilver betreffen al het aanwezige metaal, gemunt en ongemunt, zoowel te

Amsterdam als in de kassen bij de Hoofdbank te Ba-

tavia en bij de 16 agentschappen in Indië. De posten

bankbiljetten en andere opeischbare schulden behoe-
ven geen toelichting.

Het discontobedrijf is van geringen omvang; een
gedeelte betreft gewoonlijk gouvernementsaccepteri,

z.g. vendupapier. De weekstaten geven de splitsing in

handels- en vendupapier aan, in onze overzichten
worden deze posten samengetrokken. De beleëningen

betreffen voorschotten op effecten, goederen, munt en
muutmateriaal en op hypothecaire vorderingen, bene-

véns prolongatiën in Nederland, welke laatste echter

sedert de heropening der beurs om begrijpelijke rede-

nen tot een minimum zijn gereduceerd. De post Di-

verse Rekeningen bevat in hoofdzaak saldi bij buiten-
landsche correspondenten; deze hebben vooral gedu-
rende den oorlog een belangrijke rol gespeeld.

*
In veel mindere mate dan de Europeesche circu-
latiebanken heeft de Javasche Bank den invloed der
oorlogscrisis ondervonden, hetgeen wel ten duidelijk-

ste daaruit blijkt, dat de bankstaten van April 1915

vrijwel dezelfde cijfers vertoonen als die van begin
Juli 1914. Zij is ook de eenige der circulatiebanken,

die haar discontorente gedurende de ganschè crisis-
periode onveranderd heeft kunnen handhaven. Een

voorbijgaande stijging van het opereerend kapi-

taal van 50 tot 90 millioen, een vermeerdering der

opeischbare schulden van 120 tot,160 millioen en een
geringe vermindering van den metaalvoorraad waren

de voornaamste mutaties in de eerste oorlogsmaanden.
Toch liet in den allereersten tijd de toestand zich
dusdanig aanzien, dat het Indische Gouvernement, in overleg met de directie der Bank, enkele maatregelen

nam, welke ook in het moederland aan den ernst van
den toestand het hoofd moesten bieden, n.l. irerlagirig
der wettelijke metaaldekking van % op % en verbod

van gouduitvoer. Daarnaast heeft ook de Bank meer-

dere buitengewone maatregelen moeten nemen, waar-

bij zij zich evenals de Nederlandsche Bank op tal van
ongewone wegen heeft moeten begeven, welke zij tot
nog toe niet had begaan.

Evenals verscheiden andere overzeesche landen is
ook Indië spoedig de crisis te boven gekomen: toen de
moeilijkheden, ontstaan door uitvoerbelemmering en
door het ophouden van den stroom van Europeesche
credieten, uit den- weg waren geruimd, doordat het
verkeer werd hervat en de producten – suiker in de

eerste plaats – tot zeer voordeelige prijzen werden
afgezet, keerde spoedig de rust weer en, zooa]s gezegd,

in April 1915 had debankstaat weer een normaal aanzien.
Na dien tijd heeft een voortdurende toeneming der
obligo’s plaats, waartegenover het de Bank gelukt is,
den goudvoorraad aanzienlijk te doen vermeerderen.

Het opereerend kapitaal blijft, met een zeer langzame

vermindering, vrijwel op hetzelfde niveau. De goud-.
toevloeiing is veel geringer dan bij de Nederlandsche

Bank, maar toch komt hier de gewijzigde handelsbalans,
gevolg van de hooge prijzen, voor de exportartikelen ge-

maakt, duidelijk tot uiting. De goudvoorraad, die be-
gin Juli 1914 en begin April 1915 ca. 25 millioen gul-
den bedroeg, was half Juni 1916 tot 65 millioen gul-den toegenomen, de totale metaalvoorraad steeg van 55 millioen gulden in Juli 1914 en April 1915 tot 94 millioen gulden in Juni 1916.
De circulatie bedroeg Juli 1914 en April 1915 110
millioen gulden en steeg tot 150 millioen gulden, ter-
wijl de overige opeischbare schulden van 10 tot 30 mii-
lioen gulden omhoog gingen, grootendeels tengevolge
van het gouvernementstegoed, en in veel mindere mate

dan te onzent . door buitengewone vermeerdering van
particuliere rekeningcourantsaldj.
Belangrijke wijzigingen hebben gedurende den oor-
log de posten ,,Wissels buiten Nederlandsch Indië be-

taalbaar” en ,,Diverse Rekeningen” (activa) onder-
gaan. De eerste post, die in normale tijden ongeveer
10 millioen gulden bedroeg, had in Januari 1916 de

22 millioen bereikt, de tweede post, v66r den oorlog
– 2 ii 3 millioen gulden gropt, steeg in October 1914 tot

ruim 20 millioen, daalde aan het eind van dat jaar
weer tot 3 millioen en begon midden 1915 een nieuwe

stijging, waarbij het bedrag van 30 millioen overschre-

den werd; sedert Mei 1916 is de beweging weer sterk
teruggaande en op de laatst ontvangen weekstaten

komt dit hoofd met slechts 8 ii 10 millioen gulden voor.

Het jaarverslag der Bank over 1914115 zegt over
deze mutaties het volgende:

,,De Javasche Bank moest hare medewerking ook ,,verleenen om de beleende producten, in hoofdzaak

,,de suiker, verder te financieren, waar die suiker in

,,groote hoeveelheden aan Engeland was verkocht.”

,,De Javasche Bank kreeg door deze financieringen

,,groote bedragen disponibel te Londen en zij kon

,;daardoor aan de Nederlandsche Bank te Amsterdam
,,een voorstel, doen om die middelen to Londen voor

,,haar beschikbaar te stellen tot de goudpariteit van

,,fl. 12,15 tegen door de Nederlandsche Bank aan de
,,Javasche Bank te Amsterdam te verstrekken goud in
,,Nederland.”

,,Teneinde er voor te zorgen dat
bij
vermindering
,,van den metaalvoorraad te Amsterdam door verkoop
,,van T. T. in Indië, het totaal van den metaalvoorraad

,,van de Javasche Bank niet te veel zou terugloopen,
,,was het noodig, dat naar andere middelen, die zou-.,den leiden tot eéne vermeerdering van den metaal-

,,v6orraad, werd uitgezien. Zoowel door tusschen-

,,komst van onze ‘Gedelegeerden te Amsterdam als
,,door directe onderhandelingen van uit Batavia, wer-

,,den regelingen getroffen, waarbij het voor de Java-
,,sche Bank mogelijk werd om zoowel bij hare corres-
,,pondente te Londen, Lloyds Bank Limited, als bij

,,de Bank of England goud in bewaring te geven, ter-

,wijl bovendien de toezeggingwerd verkregen, dat elk be-
,,drag, hetwelk de Javasche Bank voor mdie noodig zou
,,hebben, naar Indië zou kunnen worden geëxporteerd.”

En in het jaarverslag 1915116 komen de onder-
staande zinneden voor, betrekking hebbend op de bui-
tenlandsche wisselportefeuille en de saldi in den
vreemde:

,,Met Engeland werd later eene overeenkomst ge-,,maakt, waarbij vereffening van Nederlandsch saldi
,,te Londen middels schatkistpapier mogelijk werd.
,,Ware deze overeenkomst vroeger tot stand gekomen,
,,dan zou dat de plaats gevonden goudverschepingen

,,wellicht onnoodig hebben gemaakt. De Javasche ,,Bank kreeg bij de vereffening van haar tegoed te

,,Londen gedeeltelijk Schatkistwissels, tot een vast-
,,gestelden guldenkoers, door de Bank of England ge-
,,garandeerd, gedeeltélijk de beschikking over goud
,,met vrijheid van uitvoer.”

,,Na de daling in de buitenlandsche wisselkoersen,
,,die in de tweede helft van 1915 ernstige verhoudin-

,,gen aannam en in verband met de groote onzekerheid
,,omtrent den verderen loop der koersen op het buiten-,,land waren de hier gevestigde Nedenlandsche en Ne-
,,derlandsch-Indische banken er al spoedig toe overge-

,,gaan om zich zoo goed als geheel van het koopen’ van
,;wissels op Londen en Amerika te onthouden. Men ,,wilde alleen wissels op Amsterdam koopen. Intus-
,,schen zijn de hier gevestigde Engelsche banken voort-
,,gegaan met het koopen van wissels op Londen en

,,Amerika en daardoor den handel van Nederlandsch-
,,Indië tot grooten steun geweest. Ddt de Javasche
,,Bank, waar zij kon, de Engelsche Banken in hun
,,streven heeft gesteund, is daaraan toe te schrijven,
,,dat wij de vaste overtuiging hadden daardoor aan de

,,Nederlandsch-Indische handel, landbouw en nijver-
,,heid, die zonder geregelde financiering spoedig in ,,moeilijkheden zouden komen, een onmiskenbaren
,,steun te verleenen.” . –

20′ September
.
1916

ECÔNOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

591

Ten slotte mag nog gewezen worden op de kort

geleden aan de Javasche Bank verleende, bevoegdheid
tot het oprichtan een agentschap te Yokohama en

te San Francisco? Deze maatregel is als zeer belangrijk

te beschouwen: er
blijkt
uit, dat tengevolge van de

tegenwoordige buitengewone omstandigheden de In-
dische handel zich meer naar het Verre Oosten en

het Verre Westen gaat richten, terwijl eenige uitscha-

keling van de Londensche geidmarkt – en ook van de

Amsterdamsche – er het gevolg van zou kunen zijn.

DE RIJKSMIDDELEN.

Het overzicht van de opbrengst der middelen over
de maand Augustus, dat men onder de maandcijfers

in dit nummer aantreft, doet ons zien, dat ook de

ontvangsten over die maand bevredigend mogen ge-
noemd worden. De opbrengst bedroeg
f
18.943.486,71′

en overtrof het een-twaalfde-gedeelte der raming met

f
3.695.070,134. Opmerking verdient, dat de succes-
sierechten deze maand sterk omhoog gingen

(f3.741.069 tegen
f
1.253.800 in Juli en
f
934.548 in

Juni).
Ten einde den loop der ontvangsten over de eerste
acht maanden van het jaar 1916 met dien in een nor-
maal jaar te vergelijken, stellen wij thans daarnaast

de cijfers over hetzelfde tijdvak in het jaar 1913. Kon-

den wij toch de vergelijking tot dusver maken met het
jaar 1914, nu de maand Augustus – welke maand in

1914 de eerste oorlogsmaand was, zoodat de opbrengst
der middelen over die maand in sterke mate den in-
vked van den oorlogstoestand ondervond – mede in

het geding komt, kunnen de
cijfers
over 1914 ons voor

dat doel niet meer baten.
Laat men buiten aanmerking den invloed van de
vervanging van de bedrijfsbelasting door de Rijks-

inkomstenbelasting en van de daarmede samenhan-gende wijziging van de vermogensbelasting en ver-
meerdert men de ontvangsten aan suikeraccijns over
de eerste acht maanden in 1916 met hetgeen tot dus-

ver in dat jaar uit de opcenten op dien
accijns
ten

behoeve van het Leeningfonds 1914 is verkregen, dan
vindt men de volgende cijfers:
1916 tijdvak Januari t/m Augustus
f
112.880.000

1913

,,

,,

,,

,, 99.660.000

meer over dat tijdvak in 1916 f 13.220.000
De vermeerdering bedraagt dus 13,2 pOt. of,. per
jaar gerekend, 4,4 pOt. Deze percentages dalen tot
12,9 en 4,3, indien de opbrengst der’ successierechten
over het genoemde tijdvak in beide jaren buiten reke-

ning wordt gelaten. Bij toepassing van deze correctie
wordt het zooeven bedoelde verschil van
f
13.220.000

teruggebracht tot
f
11.500.000.

Het in bovenstaande cijfers weergegeven resultaat
stemt, op zichzelf beschouwd, ongetwijfeld tot tevre-
denheid. Echter mag niet worden voorbijgezien, dat
bovengenoemd bedrag van f 11.500.000 voor niet min-
der dan f 10.853.000 op rekening komt van het ruimer
vloeien van den suikeraccijns en den vleeschaccijns. De zeer hooge. opbrengst van deze twee middelen is
ongetwijfeld grootendeels toe te schrijven aan de bui-
tengewone omstandigheden en mitsdien als van tijde-lijken aard aan te merken. Voorts dient daarbij in acht
te worden genomen, dat, bij eventueelen uitvoer van
suikerhoudende producten, wellicht belangrijke bedra-
gen, welke voor de verwerking van suiker in die pro-

ducten aan
accijns
werden betaald, uit ‘s Rijks schat-
kist zullen moeten worden gerestitueerd.
J

REGEERINGSMAATREGELEN OP

HANDELSGEBIED.

U i t v o e r v e r b o den. Verboden is de uitvoer
van
alle kalleen, schelpen, kalksteen en kaikmergel.
Maximumprijzen voor pulp. Onder dag-
teekening van 11 dezer zijn ingevolge de Distributie-

wet maximumprijzen vastgesteld voor natte pulp, ge-

droogde pulp en suikerpulp. Tevens is, ook in ver-

band met de noodzakelijkheid om zooveel mogelijk de

voorziening in de behoefte aan consumptiemelk te ver-

gemakkelijken, bepaald, dat fabrikanten bij aflevering
der pulp den voorrang zullen verleenen aan meikvee-

‘houders, die melk voor consumptie leveren, alsmede

aan producenten van bieten, die voor geleverde bieten pulp terugontvangen; aan gemelde categorieën mogen

echter geen grooter hoeveelheden pulp afgeleverd wor-

den, dan redelijkerwijze geacht kan worden voor hun

eigen bedrijf noodig te
zijn.
Eerst wanneer in de be-

hoeften bij bedoelde personen voorzien zal zijn, zullen

anderen voor het ontvangen van pulp in aanmerking

komen.
Regeling i n z a k e meikvoorziening.
Hieromtrent wordt elders in dit nummer een en ander

medegedeeld.

MAANDCIJFERS.

OVERZIOHT DER RLTKSMIDDELEN.

(In Guldens).

Augustus
1916

Eerste acht
maanden vun 1916

Eerste acht
maanden

–
van 1915

Directe belastingen.
Grondbelasting
567.582
11.538.919
10.960.527 Personeele belasting
.
1.300.143
8.805.893
8.564.127 Inkomstenbelasting 3.398.862
24.623.150
1.022.124
Belasting op bedrijfs- en
andere inkomsten.
.
–
–
9.387.882
Vermogensbelasting
46.828 1.223.442 4.686.577
Mijnen ……………
3.500
19.896
‘

3.873
Totaal

………
5.316.915
46.211.300 34.625.110

Invoerrechten
………..
1.530.506 11.760.409
9.841.709
Formaatzegel ………
2.103
17.673 15.888

1.532.609 11.778.082
9.857.597

Accijnzen.
-‘

Totaal

………

3.041.825 22.090.739
16.562.806
22.568
751.689 856.123
2.437.780
17.147.915 15.568.277

Suiker

……………

218.822 1.491.686
1.442.078

Wijn ……………..
Gedistilleerd ………
Zout ……………..
175.859 1.103.505
1.026:459
Geslacht

………….
760.431
6.186.100 5.258.850
Bier en azijn ………

6.657.285
48.771.634 40.714.593

Gouden en zilveren werken
53.846
405.149
267.372

Totaal

………

Essaailoon
47
389
.

410

53.893
405.538 267.782

Indirecte belastingen.

Totaal

……….

5.107.120 3.495.462
It egistratierechten ..
758.545
6.381.698
3.269.048
Hypotheekrechten ..
86.400

.

648.288
304.107

Zegelrechten

………534.577

Successierechten ……
3.741.069 12.325.132
12.139.273
5.120.591
24.462.239
19.207.890

m
139.254 1.511.964 583.501
24.337

..

436.210 448.839

Totaal

……….

Doeinen

…………..
$taatsloterij

………..
Jacht en visscherij

..
26.725
170.023 140.665
Loodsgelden

………..
71.876
561.517
782.874

18.943.487
134.308.508 106.628.852
Totaal generaal

OPOENTEN VOOR HET LEËNINGFONDS 1914.

Augustus
Eerste acht
maanden
van 1916

Eerste acht
maanden
van
1915

Directe belastingen.
Grondbelasting 112.380
2.148.313 2.051.655 Personeele belasting
–
277.549
1.860.935 1.617.537
Inkomstenbelasting
277.978
7.415.369
337.301
Vermogensbelasting
14.357
325.967-
33.707

Accijnzen.
Suiker

……………
608.365 4.418.148
.

2.762.113
Wijn ……………
4.514
150.338
33.869
Gedist. (binn.- en buitl.)
243.778 1.714.791 1.517.551

Indirecte belastingen.
Zegelrecht van buitl. eff.
11.135
322.490
1
139.000
Registratierechten ..
75.647
‘635.391
309.387
Hypotheekrechtea 8.565
64.225
28.742

Totaal ….
1.634.268
19.055.967
8.830.862

13-18 S. ’15

2
8
/8

14-19 S. ’14

–

20-24Jul.’14 398.
8
1
11

219-319
418-‘It6

–
–

t –

2
1
1
4
.31
4 1
2
1
1
4
.21
4
2
1
/8.
1
/2

11

Sept. 1916

.
.
11.70
12

1916

..
11.70814
13

1916

.
.
11.69112
14

,,

1916

.
.
11.70
15

1916

..
11.69
16

,,

1916

..
11.69

Laagste der week
11.68
Hoogste

,,
.

,,
11.71
9 Sept. 1916

..
11.69’18
2

,,

1916

.
.
11.66’1
Muntpariteit

..
12.10
11

42.70 41.90
2.4519
42.67
1
12
42.05
2.45
8
/4
42.65
42.0292
2.45
1
1
8

42.67’/,
42.-
2.45 1/4
42.67
1
/2
42.-
2.45
1
14
42.70
41.97’12
2.45
1
/8

42.50
41.85
2.45 42.75
42.10
2.4519
42.62’12
41.87
1
12
2.45
1
1
4

42.50 41.65
2.44’14
59.26
48.-
2.48
8
14

II.
592

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 September 1
,
916

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
1
Een uitzonderin
g
maakte Weenen, dat in reactie op de
daling der vorige week meer gevraagd was en circa 20 cents
hooger noteerde. Daarentegen Roebels zeer flauw. De stijging
N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

1
van de twee vorige weken ging weder.grootendeels verloren.
Het slot noteerde op circa
77814
na 83
1
14 als hoogste punt.

GELDKOERSEN.

I. BANKDISCONTO’S.

16 September 1916

1

20
J,tli
1914

N d .(Disc.Wissels.
e
4’/tseclert 1Juli’15
3
1
/2sedert23 Mrt. ’14
‘Bel.Binn.Eff.
4212

,,

1

,,

’15
4

23

’14
BanklVrschinRC
5
1
12

,,

19Â.ug.’14
5

23

,,

’14
Bajik of England..
6

14 Juli ’16
3

29Jan. ’14
Deutsche Reichsbk.
5

23 Dec. ’14
4

5 Febr.’14
Banque de France.
5

20Aug.’14
3
1
12

29Jan. ’14
Oostenr. Hong. Bk.
5

10Apr.’15
4

12 Mrt. ’14
Russische Staatsbk.
6

27 Juli ’14
5

1 Apr. ’14
Nat. Bank v.Denem.
5

.

10

,

’15
5

–

6 Febr.
1
14
Zweedsche Rijksbk.
4
1
12

,,

1Mei’16
4
11

,,

6

,,

’14
ZwitserscheNat.Bk.
4
1
12

,,

2Jan.’15
3l1

,,

19

,,

’14
Bank van Italië
. .
5

1Juni’16
5

9Mei

’14
Feder. Ites. Bk.N.Y.
3-5 ,,

4Febr.’15
–
Javasche Bank….
3211

,,

1Aug.’09
311t

,,

1Aug.’09

II. OPEN MARKT.

An,sterda,n

1
Londen
1
Berlijn
Parijsl
N. York
Data

Part.
1
Prolon-
I
Port.
1
Part. t Part.

Cali.
disconto
1
gatie

disco,tto disconto dSl.

tflO’IÇV

16 Sept.’16
1
11-16,,

’16
1
1’/t
5I9/
a
451
4.9

,,

’16
141
1
14
1’1
4
-1
3

5 l9/_5/
4_51
28 A.2 S.’16
1’18-19
1
1
12.
8
14
5′
9
182
-18
4
-5
18

WISSELKOERSEN.

I. KOERSEN IN NEDERLAND.

Voor Londen, Berlijn en Parijs worden voorloopig ook de
dagelijksche noteeringen te Amsterdam opgenomen. De dage-
lijksche koersen op New York, de laagste en hoogste der
wèek en de Ziiterdagsche noteeringen zijn aan particuliere
opgaven ontleend.

Data

1
Londen
1
Berlijn
1
Parijs
t
New York

Zwitser.
1
Data

land

Weenen
1
Kopen-
1
Stock.
t
Batavia
1
hagen

–
holm

telegrafisch

II. KOERSEN TE NEW YORK

Data
Cable
Londen
(in
S
per
£)

Zicht
Parijs
(in
frs.
P.

)

Zicht
Berlijn
(In
cc,,ts
P.
R,n.
4)

Zicht
A,nsferd.
(in

cents
per

gld.)

16 September1916
4.76.50
5.8581
4

69v18
40″/o
Laagste d. week..
4.76.45
5.85
1
14-
69
4021
4

Hoogste,,

,,

..
4.76.50
5.8618
691
9 September 1916
4.76.45
5.892/
4

69
1
14
40
19
110
2

,,

1916
4.76.45
5•39l1
69
8
/
4121
4

Muntpariteit….
4.86.87 5.181/t
95’14
40
1
116

III. KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP

LONDEN.

Week
Plaatse,, en
1
Noteerings.
25
Aug.
1
Sept.

2-8
Sept.

8
Sept.
Landen

eenheden
1
1916
1
1916
1

1
1916

Alexaidrië.
.
Piast. p. £
971i6
977/,

97/,o
9771je

971 B. Aires
0 . .
d.p.gd.pes. 481,o
48
1
12
48
1
12
48’/
48
12
/to
Calcutta
. . ..
sh/d.p.rup.
114
1
18
114
3
1t8
114
8
122
114’/8
114
2
18
Hongkoiig

.
id.
p. $
211 1/2
211
3
14
2
1
1
1
1
211
1
14
211
1
14
Lissabon ….
d. p.escudo
35 35
3471s
35
34719
Madrid

….
Peset.
p. £
23.57*
23.63
23.62*
23.75 23.75
Montevideo
1)

d.
p.
peso
5211
4

5221
4

5211
4

52
I81
52 7/
Montreal….
$
per
£
4.77 4.76’12
4.76
1
I2
4.7614
4.76
1
1
Petrograd ..
R. p. £ 10
154
142/4
142
1
12
146
145
R.d.Janeiro’)
d.
P.
milr.
12
2
12
12
11
132
12
1
7
182
12
1
18
12 171
Rome

……
Lires
p. £
30.87 30.84
1
13
30.57
30.80k
30.57
Shanghai

. .
sh/dp.tael
211118
310’14
30
30
1
12
310’I2
Singapore

. .

..

id. p. $
214
8
119
214
2
/to
2141
2148/,,
214e1to
Valparaiso
1)

d.p.pap.p.
9
12
182
9′
0
182
9
21
123
10
218e
981121
Yokohama
..
sh/d.p. yen
21118
211
2
18
211
5
1s
2!1
3
/s
21118

2) Noteeringen op 90 dagen.

Wegens het ontbreken van de Engelsche post missen wij
de buitenlandsche wisselnoteeringen op Londen van de af-
geloopen week. De noteeringen van den aanvang der week, welke ons nog bereikten, volgen hieronder:

9 Sept. 11 Sept.

9 Sept. 11 Sept.

Alexandrië . .. 97 /io

97
1
116 . Petrograd . . 148

147 1/4
Buenos Aires 48.
11
11, 49
1
18

R. d. Janeiro 1217182 1212183
Calcutta …… 1/4’/8

I14
2
18

Italië …….30.60

30.57
Hongkong… 2/111s

211718

Shanghai

310
2
18 310
3
18
Lissabon . . . 34718

34718

Singapore . 21411

2141,
Madrid ……-

23.70

Valparaiso. . 9211

982182
5
Montevideo .. V/in . 53

Yokohama .. 2111

21118
Montreal . . . . 4.76
1
12
4.76’12

GOUD EN ZILVER.

GOUDBEWEGING BIJ DE BANK OF ENGLAND.

Sedert begin Augustus 1916 worden de dagelijksche ont-
vangsten en onttrekkingen van goud door de Bank of England
tijdelijk niet bekend gemaakt.

–
2I4-3
– 2’/t-3
– 2’/-3
– 2-3

– 1/8
7

2/4 1
8
14.2
2
12

1!

16 Sept. 1916
45.87
1
/2
28.95 66.90 68.97
1
/2
99
2
12.100
Laagste d.
w.
45.80
28.40
66.65 68.70
–
Hoogste
,,

,,
46.10
29.02’12
67.05 69.25
–
9 Sept. 1916
46.07
1
12
28.40 66.70 68.70
99
1
12-100
2

,,

1916
46.05
28.30
66.65
68.90
99.
1
12
Muntpariteit
48.-
50.41
66.67 66.67
100

OVERZICHT.

De wisselmarkt was. zeer stil en de koersen ondergingen
niet veel verandering. In het algemeen was de stemming
flauw en brokkelden de koersen iets af.

ZILVER.

Noteering te Londen.

te New York..

16 Sept. 1916 ……..32’/t

68
1
14
9

,,

1916 …….. 32
9
11e

68
1
18
2

1916 …….. 32’/

67’14
26 Aug. 1916 ……..31’/,

66
2
18

18 Sept. 1915 …….. 23’/,

48’18
19 Sept. 1914 ……… 2Vlie

5118
20 Juli

1914 ………24
28
/26

541/s

20 ‘September 1916

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

593

NEDERLANDSCHE BANK.

VERKORTE BALLNS OP 16 SEPTEMBÈR 1916.

Activa.

Binnenl.Wis-fH.-bk.
f
93.963.367,85
sels, Prom.,

B.-bk.
479.531,42
enz. in disc.
(
Ag.scli.
11 904.649,78 /2

f
106.347.549,05
1
1
Papier o. h. Buitenl. in
disconto

…………………………
Idem eigen portef..
f

8.168.227,-
Af: Verkocht maar voor
de bk. nog niet afgel.

Beleeningen
8.168.227,-
H.-bk. mcl.
vrsch.
f
20.150.557,38
B.-bk.
in rek.-crt.
4.232.488 63
Ag.sch.
op onderp.
38.352.910,49

f
62.735.956,50

Op Effecten

……
/
56.296.856,50 Op Goederen en Spec 6.439.100
–
62.735.956,50

Voorschotten a.h. Rijk
…………….

l3.OSO.979,95/i

MuntenMuntmateriaal
Munt, Goud ……
/
64.449.600,-
Muntmat. Goud……
522.923.813,84
1
1

f587.373.413,84 12
Munt, Zilver, enz.
.

6999.793,87
1
12
Muntmat. Zilver

594.373.207,72
Effecten Bel. v. h. Res.fonds..
f

5.149.332,62 /2
id. van
1
15
V.
h. kapit.

3.970.360,75
9.119 .693 ,37
Geb. en Meub. der Bank ……………..
,,

1.400.000,-
Diverse rekeningen

………………
,,

58.743.026,06
1
/2

/ 853.938.639,67

Passiva.

Kapitaal ……………………….
f

20.000.000,-
Reservefonds …………………….
5.155.090,93
1
/2
Bankbiljetten in omloop …………..
,,
678.242.605,-
Bankassignatiën in omloop …………
,

4.345.157,36
1
/8
Rekening-Courant saldo’s:
–
Van het Rijk ……
f

–
Van anderen ……

.,142.028.709,96 12

,

142.028.709,9611
Diverse rekeningen

………………
4.167.076,40
1
1

/
853.938.639,67

Beschikbaar metaalsalclo…………..
f

428.547.040,48
Op
de basis ‘van
215
enelaaldekking
……
,,

263.623.746,01
Minder bedrag aan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is ..
2.142.735.200,-

Bij vergelijking met den vorigen weekstaat blijken de volgende
verschillen:
Meer
Minder
‘Disconto’s

…………..
980.017,19’12
Buitenlandsche wissels ….
1.374.890,-
Beleeningen
431.768,52
Goud

………………
3.494.498,62
Zilver

……………….
160.445,58
1
12
Bankbiljetten…………
2.613.780,- Part. Rek.-Crt. saldo’s
2.752.827,94

N.B. Uit de bekendmaking van den Minister van Financiën
blijkt, dat uitstonden op:

9 Sept. 1916
16Sept. 1916

Aan schatkistpromessen.
f114.860.000,- f115.860.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
,, 88.500.000,-
89.500.000,-
Aan schatkistbiljetten
.
,, 50.737.000,-
50.737.000,-
Aan zilverbons

………
,, 14.053.855,-
14.185.043,50

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden guldens.)

Data
Goud
Zilver
liunh-
bljetfen
Andere
opcisclibe.re
schulden

16 Sept.
1916
..

..
587.373
7.000
678.243
146.374
9

,,
1916
….
583.879
7.160
675.829
146.397
2
1916
.

.

.

.
584.865
7.460
679.571
134.879
26 Aug.
1916
….
585.813
8.231
657.109
140.467
19

,,
1916
587.278 8.694
659.399
133.792
12
1916
….
588.254
9.074
662.369
124.635
5

,,
1916
….
588.114
9.788
668.017
116.044
29

Juli
1916
….
581.564
10.784
661.679
92.148
22

,,
1916
….
581.173
10.464.
649.687
105.408
15
1916
..

.

.
578.989
9.873
654.612
100.459
8
1916
.

.

.

.
575.116
9.246
655.968
91.330
1

,,
1916*….
573.231
8.958
656.795
82.9142)
24

Juni
1916*….
552.026
8.407
630.911
93.888′)

18 Sept.
1915
….
384.860
2.080
519.918
30.620
19 Sept.
1914
….
159.686 5.749 441.127
33.805

25 Juli
1914
.

.

.

.
162.114 8.228 310.437 6.198

‘) Waarvan Rek.-Crt. saldo van het Rijk f
19.810.000,-.
2)

3.677.000,-.

Data
Disconto’s

Belee.
Besch,k.
baar
Dek.
kings-
Hiervan
T to
0

a
Schatkist.
ningen
Metaal.
percen_
pro.nessd, saldo
lage
rechtstreeks

16Sept.1916
106.348
89.500
62.736
428.547
72
9

,,

1916
105.368
88.500 63.168 425.731
72
2

,,

1916
97.276
80.500 64.043
428.532
73
26 Aug.1916
75.887
59.500
64.757
433.626
74
19

,,

1916
70.087
.53.500
65.766 436.430.
75
12

1916
66.467 49.500 66.421
439.024
76
5

,,

1916
64058
46.500 67.203 440.195
76
29 Juli 1916
37.521
19.500
68.101
440.696
79 22

,,

1916
36.011
17.500
68.189
439.734
78
15

,,

1916
34.580
.

15.500
72.434
437.086
78
8

,,

1916
31.689
12.500
72.669
434.026
78
1

,,

1916* 37.332
17.400
74.486
433.380
79
24 Juni
1916*

42.314
22.400
80.094 414.639
78

18 Sept.1915
62.680
34.560 85.304
276.335
70
19Sept.1914
172.263
49.300
132.753
70.281
35

25 Juli 1914
67.947 14.300
61.686 43.5211)
54
1)
Op de basis van
21
metaaldekking.
*) De 5
O/o
Ned. md. leening werd tusschen 23 Juni en
1 Juli nagenoeg volgestort.

JAVASCHE BANK.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.
(In duizenden Guldens.)

Data
Goud
Zilver
Bank
1

biljctt,i

Andere
opeischb.
schulden

58.629 26.744
158.178
43.969.
55.049 28.082
156.492
39.576
55.061
28.533
146.783
44.848

15

Juli

1916 …….

62.77.9
29.087 149.878
40.942

8

,,

1916 …….
1

,,

1916 …….
24

Juni 1916 …….

30.469
31.689
121.211
25.565
17

Juli

1915 …….
23.168 31.206
111.797
12.350
18

Juli

1914 …….

25

Juli

1914 …….
22.057 31.907 110.172
12.634

Data
Dis.
conto’s

Wissels, 1
buiten

1
N.-Ind.

1
betaalbaarl

Belee-
ningen
Dsvrse

–
ningen’)

Beschik.
baar
metaal-
saldo

Dek.
1
kings.
/’ercen.
1

tage

15 Juli1916
6.726
39.424 63.893
10.848
44.944
42
8

,,

1916
6.747
41.453 60.659
8.002 43.918
42
1

,,

1916
6.656
41.939 54.895
8.118.
45.268
44
24Juni1916
6.593 41.494
46.956
7.585
53.602
48

17Juli1915
5.896 8.678
54.228
18.018 32.803
42
18Juli1914
7.151
8.916 47.080
1.703
4.8392)
44

25 Juli 1914
7.259 6.395
47.934
2.228 4.8422)
44
1)
Sluitpost der activa.
8) Op de basis van 815,metaaldekking.

594

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 September 1916

SURINAAMSCHE BANK.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden guldens.)

Data
Metaal
Circulatie
1
Andere
1
peischb.
schulden
Disconto’s
Div. reke-
ningen
‘

15

Juli

1916..
715
1.013
902 920
595
8

,,

1916..
698
1.050
710 920
645
1

,,

1916..
797
1.012
730 057 561
24

Juni 1916..
800 952
891
952
745

17

Juli

1915..
1.143 1.070
1.534
860
926
18

Juli

1914..
638-
1.152
493 739 398

25

Juli

1914..
645
1.100
560 735 396

i) Sluitpost der activa.

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

Aan het eird van ieder kwartaal wordt een overzicht gegeven
van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

1. BANK OF ENGLAND

WEEKSTAAT VAN 6 SEPTEMBER 1916.

ISSUE DEPARTMENT.

Notes issued.. £ 72.030.180

Governm.Debt £ 11.015.100 Othersecurities,,

7.434.900
Gold coin and
bullion ……53.580.180

£ 72.030.180 1

£ -72.030.180

BANKING DEPARTMENT.

Capital……
£
–
14.553.000
Government
Rest ………,
3.566.787
securities
. .

£
42.187.947
Public deposits,,
52.218.939
Other securities ,,
05.739.358
Other deposits ,,
105.094.078
Notes ……..
..
35.766.060
Seven-day and Gold and silver
other bus.. ,,
22.184
coin

……..
1.761.623

£ 175.454.988 1

£ 175.454.988

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

Onderstaand overzicht bevat tevens de cijfers der door de Regecring uitgegeven .currency notes van 1 £ en 10 sh. met
het bedrag der gouddekking en der. tot dekking aangewezen Government securities. De publicatie dezer cijfers geschiedt
sedert 26 Augustus 1914.

(In duizenden p. st.)

Currency Notes.
Data

Metaal Circulatie Bedrag
1
Goudd.
1
Gov. Sec.

13 Sept. 1916 54.696

36.121

28.500

**

6

,,

1918

55.342

36.264

130.436 28.500

97.972

30 Aug. 1916 56.197

36.152

129.659 28.500 97.529
23

,,

1916

57.147

35.536

129.444 28.500

97.586

15 Sept. 1915

63.738

31.515

67.157 28.500

17.700
16 Sept. 1914

48.720

34.623

27.417

3.500

10.924

22 Juli 1914 40.164

29.317

Data
Gov.
Sec.
Other
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
Re.
.serve

Dek.
kings.
percen-
tage i)

13 Sept.1916
42.188

________

94.460 59.147
96.383
37.025
238/
4

6

,,

1916
42.188 95.739
52.219 105.094 37.528
231
10 Aug.1916
42.188 91.941 52.361 102.141
38.496
24
7
/8
23

,,

1916
42.188 89.047
51.428
101.752
40.061
26’18

15Sept.1915
34.418
144.955
121.575
90.168
50.672
23/8
16Sept.1914
25.669
113.793
18.643
135.042
32.548
21
1
/8

22 Juli 1914
11.005
33.633
13.735
42.185 29.297
52/

1)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

H. DEUTSCHE REICHSBANK.

STAAT VAN 7 SEPTEMBER 1916.

De biljetten zijn sedert den oorlog niet inwisselbaar.

Metallbestand ………………….Mk. 2.493.482.000
davon Golclbestand …………….

2.469.699.000
Reichs- und Darlehenskassenscheine

373.872.000
Noten anderer Banken …………..

9.457.000
Wechsel ……………………….

7.142.220.000
Lombardforderungen …………….

10.542.000
Effekten ………………………..

93.059.000
SonstigeAktiva ………………..

495.701.000

Grundkapital…………….
………

.,.

180.000.000
Reservefonds ……………………

85.471.000
Notenumlauf …………………….

7.175.105.000
Sonstige tiiglich filllige Verbindlichkeiteu

2.877.896.000
Sonstige Passiva ………………..,,

299.861.000

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

Onderstaand overzicht bevat tevens het cijfer der uitgegeven
Darlehenskassenscheine. De Scheine, welke niet in kas zijn
bij de Reiehsbank, circuleeren grootendeels onder het publiek.
De Darlehenskassen zijn ingesteld op 11 Augustus 1914.

(In duizenden Mark)

Data
Metaal
Daarvan
Goud
Kosten-
scheine
–

Circu-
latie

Dek.
kings.
percen-tage
1)

7 Sept.1916
2.493.482
2.469.699
373.872 7.175.105
40
31 Aug.1916
2:494.327
2.469.036
333.625 7.117.524
40
23

,,

1916
2.495.963
2.4.68.562
340.978 6.863.154
41.
15

,,

191:6
2.496.121
2.468.392
365.330 6.926.740
41

7Sept.1915
2.456.335
2.413.833
249.582
5.559.885
49
7Sept.1914
1.619.888 1.580.148
160.335 4.138.066
43

23 Juli 1914
1.691.398 1.356.857 65.479 1.890.895
93

1)
Dekking der circulatie door metaal en Kassenscheine.

–

Darlehenskassenschcute

Data

Wissels

Rek. Crt.

Totaal

In kas bij
uitge-

de Rcichs-

7 Sept. 1916 7.142.220

2.877.896

2.138.600 339.000

31 Aug. 1916 7.077.485

2.835.529

2.033.400 29R.200
23

,,

1916 6.658.583

2.691.145

1.879.700 301.900
15

,,

1916 6.717.380

2.671.096

1.878.100

326.700

Sept. 1915 5.067.401

1.968.023

1.075.000, 199.000

7 Sept. 1914 4.679.769

2.418.942

243.000 152.000

23 Juli 1914

750.892

943.964

III. BANQUE DE FRANCE.

OVERICUT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
Van 6 Aug. 1914 tnt 28 Jan. 1915 werden geen staten
gepubliceerd. – De met * geteekeude posten komen eerstsedert
28 Jan. 1915 in den weekstaat voor. De biljetten zijn sedert
den oorlog niet insvisselbaar.

(In duizenden francs.)

.*
Te goed
•
Uitge.
Data
Goud
Ztiver in het bui.
Wissels
stelde
tenland
wissels

14 Sept. 1916
4.821.600 338.278
703.020
381.305
1.393.858
7

,,

1916
4.817.320 337.497
703.260
387.818
1.399.004
31 Aug. 1916
4.812.732 338.610
691.060
448.319
1.406.862
24

,,

1916
4.808.058 339.326
.667.020
424.838 1.418.650

16Sept.1915
4.437.559
364.621 973.762
246.202
2.009.599
17 Sept.1914
—
–
.

–
– –

23 Juli 1914
4.104.390
639.620
–
1.541.080

Data
*
Beleening
Buitgew.
Bank,

b,ijctt;n
Rek. Crt.
Particu.
c
Re
s
k
;r
t.

14Sept.1916
1.171.957 8.500.000
16.602.659
2.140.358
206.938
7

,,

1916
1.173.557 8.500.000
16.598.862
2.122.214
171.337
31Aug.1916
1.174.835 8.400.000
16.424.647
2.213.659
80.163
24

,,

1916
1.180.577 8.400.000
16.376.066
2.240.313
158.515

16Sept.1915
587.849 6.500.000
13.267.025
2.541.299
75.870
17Sept.1914
–
– –
– –

23 Juli 1914
769.400
:.

‘…
5.91L910
942.570
400.590

20 September 1916

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

595

IV. RUSSISCHE STAATSBANK.

EFFECTENBEURZEN.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTE1Y

Amsterdam, 17 September 1916.
De post ,,SchatkitbiIjetten” komt eerst sedert 14 November
1914 n. st. in den weekstaat voor. De biljetten zijn niet in-
wisselbaar.
(In mollioenen Roebel).

Data
t,.
s-t.
Goud Tc goed
i/hbui_
Zit- ver

Schat-
kistbil_
feIte,,
Con
fenlond

Dis-

e

helee-
ontoCiuRck.
latie
rant

5 Sept. ’16
1.552
2.057
88
3.993
993
7.022
1.549
29 Aug. ’16
1.551
2.057
83
3.895
969
6.961 1.524
21

’16 1.549
2.057
84
3.931
959
6.927
1.675
21

16
1.549 1.962
83
3.873
967
6:876
1.504

5 Sept. ’15
1.586
52
32
2.440
1.163
4.101
1.393
5 Sept. ’14
1.610
117
57
.

.

.

.
1.345
2.517
960

21

Juli ’14
1.601.
144
74
.

.

.
757
1.634
1.099

V. SOCI9T9 GÉNRALE DE BELGIQUE.

Van de Nationale Bank van België, die haar goudvoorraad
naar Londen heeft overgebracht, zijn sedert 6 Augustus 1914
geen weekstaten openbaar gemaakt.
De Société Gnrale is einde 1914 met de functie van
circulatiebank belast. – De biljetten zijn niet inwisselbaar.

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

–

(In duizenden francs.)

1
Metaal
Deleen.
Belcen.
Binn.
Rek.
Dato
mci.
van van
wissels Circu.
Crt.
buiteni.
buiteni.
Prom
.
d. en
latie.
saldi.
saldi
verder.
provinc.
belee,,.

7 Sept. 1916
314.451
71.359 480.000
42.927 756.651 144.458
31, Aug. -1916
308.592 71.320 480.000
45.021
751.131
146.124
24

1916
308.545
.71.279
480.000 53.208
751.825
153.639
17

,,

1916
308.440
71.010 480.000
52.690
747.994
156.534

9 Sept. 1915
131.362
23.976 360.000
37.391
412.263
141.486

VI. VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

U. S. FEDERAL RESERVE BANKS.
In werking getreden op 16 November 1914.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden dollars.)

Dato
Goud
Zilver
Wissels-
Deposito’s
Cirr,
ti7
Dekkin
g
s
‘
Percen-
tage
‘)

18 Aug.’16
372.918
16.998 106.894
554.807
13.986
68
11

,,

’16
366.925
11.127 108.971
542.478
12.903
68
4

,,

’16
365.163
11.699
109.934
547.232
12.701
68
28Juli ’16
364.760
16.589
111.048
547.808
11.814
67

20Aug.’15
261.985
27.117
41.751
310.095
15.847
82

1)
Gouddekking van deposito’s en circuatie na aftrek van de posten tussehen de banken onderling.

NEW YORK ASSOCIATED BANKS AND TRIJST

COMPANIES.

OVERZICHT DERVOORNAAMSTE POSTEN.

(Gemiddelden in duizenden dollars.)

Data
Reserve Deposito’s
Circutatie
Bele
e
enn
ingen

dieconto’s
Surplus
eserv

16Sept.’16
633.160 3:410.320 31.280
3.306.370
74.940
9

,,

’16
628.900 3.408.840
31.390
3.306.960
71.060
2

’16
667.710
3.39L440
31.190
3.252.000
113.370
26 Aug.’16
674.620
3.377.390
31.130 3.244.040
125.910

18Sept.’15
698.070
2.887.670
36.740
2.698.840 217.000
19Sept.’14
408.800, 1.984.240
129.720
2.230.280
-38.380

25 Juli’14
467.880′
1.958.320 41.730
2.057.570
26.170

De
$taatsfoncisensnarkt
had in de afgeloopen week een on-
regelmatig verloop. Terwijl enkele Nederlandsche schuld-
soorten fractioneel honger werden afgedaan, werden ver-
schillende buitenlandsche Staatsobligatiën, o.a. Bulgaren en
Oostenrijksch-Hongaarsche staatsfondsen, lager verhanceld.
Russen vormden aanvankelijk weer de gunstige uitzondering,
doch geleidelijk ontstond ook daarin eenig aanbod tot af-
brokkelende koersen. Wel is het een goede factor, dat de
Russische leening in Japan goed geslaagd schijnt te zijn,
doch aan den anderen kant is de omstandigheid, dat Rusland
ondanks de voortdurende leeningen, die het in het buiten-
en binnenland afsluit (thans staat het weer in onderhande-
ling met de Unie voor de opening van een krediet van $ 50
onillioen) toch nog het maximumbedrag derbiljettenuitgifte van Rbl. 6
1
/
2
milliard tot Rbl. 84 milliard gaat verhoogen, een factor die te denken geeft. Te Petrograd schijnt men
echter de toekomst niet duister in te zien, want in liet vrije
effectenverkeer bewegen zich aldaar de koersen van de
meeste fondsen reeds sedert maanden zeer sterk in opwaart-
sche richting. Gunstige koersverschillen van 100, 200 pCt.
en meer, sedert den aanvang des jaars, behooren daar niet
tot de uitzonderingen.
Voor Zuid-Arnerikaansche fondsen blijft de stemming hier
ter beurze bij voortduring willig, zonder dat de zaken in
dezen hoek echter groote afmetingen aannemen.

9 Sept. 13 Sept. 16 Sept.
Riizing of
daling.
4’12
0
10 Ned. Werk. Schuld 102

101″1, 102
3
0/

Ned. Werk. Schuld. .
75
75/i
75
1
/,
+

‘/10
2’12
0
/0
Ned. Werk. Schuld
64
1
/,,
64
1
/2
64
1
18
+

1
/it
5
0
/0
Oost-Indië

……..
1O1’/i,
100
8
14

.
101
–

0
/je
4
1
12
01

Bulgarije 1909

. .
48
1
1
48?/
44
–
411
4

4
0/,
Hongarije 1892-1910
39
1
18
4112
41’I2.
+
2
3
18
5
0/t,
Oostenrijk 1868
. .
..
43’/lo
40’/
41
–
2’/,o
3
0/

Portugal 2e serie ..
38
41
41
+
3
4
1
12
°/olwangor. Dombrowa
6592
65
’12
63
-2ij,
4
0/

Rusland Zuidwest
.
562/,
54

‘
54

–
–
218
4
0/
Rusland Hope
&
Co.
67 ‘/,o
67
15
1
e
67
”/j,
—
4
0
/0
Rusl. Rothsch.3eUitg.
60
’12
61’12
62
1
12
+
2 4
0/

Rusland Donetz Sp.
55
1
/10
57
55
2
18
+

1
110
4
0/

Servië 1895 ……..
48 50

‘
48
k°/o
Bagdad Spoorw.’leser.
54 55
,
14
55
+ 1
50/,

Mexico
…… . …..
19’/,,
201,o
20/,,
+

‘/,
5
°/o Argentinië

1905

..
72’/i,
74112
7412
+
2
1
1,,
5
0
/0

Bahia.1889
…
…..
492/4
56’14
56’/4
+6’/2
5
o/o
Dominica……….
95
97
1
12
96114
+
1’14

Veel meer belangstelling trok andermaal de
locale
markt,
die ondanks de geldeischen, door de voortdurende emissiën
gesteld, toch in ruime mate aandacht vindt.
Zeer willig is vooral den laatsten tijd nagenoeg de ge- –
heele afdeeling van
bankwaarden.
Het spreekt ook schier
van zelf, dat de i’oorspoed van onzen handel en industrie
zich in de cijfers der bankinstellingen moeten weerspiege-
len. Merkwaardig is het, dat juist in dezen tijd van voor-
spoed’ de drang naar concentratie zoozeer gevoeld wordt.
Deze week werden weder eenige fusies bekend: De Natio-
nale Bankvereeniging heeft n.l. een oude effectenfirma te
Gouda en te Arnhem in zich opgenomen, terwijl de samen-smelting wordt bericht van twee instellingen teHaarlem: cle
Haarlemsche Bankvereeniging en de Hollandsche Crediet-
en Deposito Bank.

In de
nijves-lieidsafdeeling
werden aandeelen Wester Sui
ker levendig verhandeld, op stijgend niveau. Ofschoon het
slot iets zwakker was, bedraagt het per saldo behaalde koers-
voordeel nog 14 pCt.

In de
cultuurafdeeling
waren, met uitzondering van West-
Java Kina Cultuur, die van 285 naar 325 pCt. gingen, de
koersbewegingen gering. Zwak was de grondstemming even-
wel niet. Hiertoe schijnt ook geen reden te bestaan, daar de
‘per 31 Augustus van dit jaar verkregen oogstresultaten,
voor zoover bekend, zich zeer gunstig met die van het vorig
jaar vergelijken.

Mijnbouwfondsen
vormen nog steeds den meest verlaten
hoek ter beurze. Het koersverloop was hiermede in de afge-
loopen week weer in overeenstemming: zwak.

Oliefondsen
hebben zich blijkbaar van den invloed, dien het deelnemen van Rumenië aan den oorlog aanvankelijk op deze
rubriek uitoefende, geheel losgemaakt. Een aanmerkelijk
herstel trad in. Nopens een mogelijke verwoesting van olie-
bronnen maakt men zich steeds minder ongerust, terwijl
men ook aangaande den afzet niet meer zoo pessimistisch
denkt in verband met een groot petroleumverbruik tenge-

596

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 September 1916

volge van den oorlog zelf: De eenige moeilijkheid bestaat in het zich voorzien van werkkrachten. Doch ook dienaangaan-
de werden, althans door de Internationale Rumeensche Pe.
troleummaatschappij, in de afgeloopen week geruststellende
berichten ontvangen. Tarakans sluiten iets vaster op de ge-
leidelijk verbeterende productie. Het belangrijkst was echter
de koersrjzing voor Koninklijke: 22
1
%
pCt., daarna voor Perlak en Steaua Romana, die onderscheidenlijk 171% en
15 pCt. in prijs opkwamen.

Rubberfondsen
genoten geen of weinig belangstelling. In
enkele soorten was het aanbod overwegend. Hierdoor sluiten
o.a. Kendeng Lemboe en Serbadjadi’s nog al aanmerkelijk
zwakker.

Levendige vraag genoten daarentegen veer
scheepvaart-
papieren.
Nog steeds worden schepen vernietigd, houdt het gebrek aan tonnenmaat derhalve aan, blijven de vrachtprij-
zen mitsdien hoog, terwijl niets op een spoedige ommekeer
van dezen stand van zaken duidt. Zeer groote dividenden
ziet men ‘dus in het verschiet en men acht derhalve het
hooge koerspeil nog niet
te
hoog. Holland-Amerika Lijn,
Kon. Hoil. Lloyd en Kon. Nederl. Stoomboot behaalden
prjsverbeteringen, varieerend tusschen 10 en 15 pCt. Het
slot was op de hoogste koersen van de week.
Door de onderhandsche verkoopen van
Sumatra-tabak
ontbrak in de betrokken afdeeliiig ter beurze het ,,aufregen-
de” van hoogere opbrengst dan taxatie. De koersen bewogen
zich mitsdien op lager peil. Het schijnt, dat deze voorver-
koopen plaats hebben om zich aan den invloed der Duitsche
inkoopcentrale te onttrekken. Toch verluidt, dat voor Java-
tabaksverkoopen vermoedelijk wOl openbare inschrijvingen
zullen plaats hebben. Het slot was voor enkele tabaksaan-
deden iets beter, doch bijzonder vast voor Dcli Batavia’s naar aanleiding van het aangekondigde interim-dividend
van 31% pOt.

iStoomtramwegaandeelen waren vast op gunstige Augus-
tus-ontvangsten.

9 Sept. 13 Sept. 16 Sept.
Rijzing of
daling.

Koloniale Bank ………..
156
16181
4

163
1
12
+
7’12
Nationale Bankv .

……..
120
12281
4

1228/4
+
2214
Ned.’ B. v. Zuid Afrika

– –
62
1
14
73
73
+
10814
Ned. Handel Mij. rese …..
187 71
186 190
+
2/,
A’damsche Superfosfaat

..
187
181
’12
185
—-2
Insulinde Oliefabr.

……
220′!,
227’14
226’/a
+
5’1
Scholten’s Aarda.ppelm.fabr.
267
256
26011
4

—6 ‘/g
Wester Suikerraffinaderj..
190
207’12
204
+
14
Handelsvereen. A’dam
. . . .
362
1
12
364
1
12

363
+
’12
Javasche Cultuur

……. :.
349
346 340
—9
van

Nierop’s

Handel Mij.
152
156
164
+
12
West Java Kina

……..
287
1
/,
300
325
+
37’12
Ketahoen …………….
26/,
24 25
118
Redjaug Lebong

……..
165 160
159’14
_5814

Geconsolideerde ………..
172’/8
176
179212
+
7818
Koninklijke …………..
491′!,
50V14
514
+
221/2,
Moeara Enim …………
222
8
/,
227
229
+
6812
Perlak

………………
54
7
/s
602/
4

721/8
+
17 ‘/
Orion

………………
57 60
8
12
60814
+
3’14
Steaua Romana ……….
93
103’12
108
+
15
A’dam Rubber

……….
197
1
12
197
196
—1′!,
BiLndar Rubber ……….
94
98’1
97’12
+
3112
Deli Batavia

R………..
147

‘
150
149/a
+
219
Kendeng Lemboe

……..
215
1
/4
212 206
—9’1
Serbadjadi

…………..
305 301 298
—7
Holland-Amerika-Lijn ….
429
1
12

430
1
12
43914
+
10 ‘/
Kon. Hol!. Lloyd

……..
193’/4
201 209
1
14
+
15
1
I2
Kon. Ned. Stoomb………
240
244
‘I
249′!,
+
9’12
Oostzee ………………
.375
3781
375
–
Bothnia

…. . ………..
429/4
433
1
12
433
1
1
+
321

Amsterdam. Deli . ………
248′!,
246
246
—2
1/

Besoeki……………….
173 168
167214
5’14
Dcli

Batavia

……. . ….
4951/,
47811
2

490
—5’12
Deli Maatschappij ………
581
568’1
567′!2
—13′!,
Senenibah

…………..
550
540 542
3
Alg. Ned. md. Thee ……
97
95
93
1
1-
—3′!,
Bodjong Terong ……….
58 56
53
–
5
Holland Dakota ……….
55
581
56
+
1
Oost-Java Stoomtram

.. ..
112

‘
120
120
+
8

Niettegeustaande de veer ontstane vertraging in het tele-graf isch verkeer is ten onzent de handel in
Amerikaansche
fondsen niet verflauwd. Nieuwe belangrijke koersnijzingen
zijn te vermelden. De winstcijfers, die thans van spoorweg-
en industrieéle maatschappijen bekend worden, zijn namelijk
indrukwekkend en meer nog dn deze beweegt tot aankoop
de wetenschap, dat de orderstroom van de zijde dergeal!ieer-den onverminderd blijft aanhouden.
Ten onzent genoten o.a. bijzondere vraag Hide en Central

Leatbers, Steels, die tot 106
5
11,. pCt. stegen en Studebakers
naar aanleiding, van de steeds stijgende omzetcijfers,
terwijl
van spoorwegfondsen Union Pacifics en Southern
Rails voor
locale rekening gezocht werden.
De belangstelling voor
Marine-fondsen
en Ma.xwells is
aanmerkelijk geluwd.

9 Sept.
13 Sept. 16
Sept.
Rizipgof

American Beet Sugar
85
1
18
86″/io
88’14
+
3818

Arneriéan Car
&
Foundry
6714
68
8
18
6518
+
3214

American Hide &.’Lcather
57214
6118
6518
+
8218

Anacouda Copper ……..
179

.
181’12
182’/4
+
3114

Central Leather ……….
60’/4
65
1
12

67
+
6’14
Dominion

Steel ……….
56
55718
57
+
1
Gulf States Steel

……..
81’12
87
86114
+4314
Studebaker Corp. ……..
130′!,
129ij2
138’14
+
8’/4
U.

S.

Steel …………..
99′!,,
1031,0
106
5
1,
+.7
Atchison Topeka

……..
lO5’/io
104’11s
105’12
±

11

Baltimore
&
Ohio ……..
88″/,s
87
1
/,o’
87 85/
–
21
4

Denver ……………….
15’/8
15
15’18
+

’12
Ene

………………..
38’/8
37
382/,,
+

8/16

Southern Pacific

……..
97 97
I5/

97
1
12
+

’12
Southern Railway ……..
25’/s
24
11
10
25
1
1s
+

21

Union Pacific …………
140′!,,
141
1
18
144
1
14
+
471,

Gi
–
aud Trunk ……….;.
14’/
1681
2

16
+
1’14’
Intern. Merc. Mar. common.
55 8/4
53
5415/
je

–

Intern. Merc. Mar. pref…
128
127
126
1
12

—1
11

Te L o n d n was de beurshouding iets zwakker, o.a.
vcior Consols, Japansche fondsen en Marconi’s. Wellicht, dat
de dreige,nde staking van de spoorwegbeambten in Zuid-
Wales het hare tot deze zwakkere markthouding heeft bij-
gedragen.
De totale schuld van Engeland laat zich thans
0
1
)

£ 2.189.838.245 becijferen, d.i. £ 1.027.886.543 meer dan het
vorig jaar om dezen tijd. Naar verluidt zijn ‘afgevaardigden
van het huis Morgan & Co. ‘aan de Theems aangekomen om
over verdere leeningstransacties te onderhandelen.

In de F r a n
5e
h e Kamer werd de regeering voor het
laatste kwartaal van dit jaar een krediet verleend van
fr. 8.347.000, zijnde het hoogste kwartaal-krediet tot nu toe
toegestaan. Bijna gelijktijdig werd de uitgifte van een nieuwe
5 pCt. Fransche leening tot ongelimiteerd bedrag goedge-
keurd,. De uitgifte zal tot den koers van 87,25 pCt. plaats
hebben.
Hoewel de handel aan de Parijsche beurs nog steeds ge-
ring
is, is
de stemming geleidelijk toch sterk verbeterd, zoo-
als uit onderstaand koersstaatje blijken noge.

Begin Aug. Begin Sept.

1914

1916

Bank van Frankrijk ………. .4525

5400
Banque de Paris …………..1185

1195
Creusot

………………….1918

2405
Usines du RhOne …………..1940

4770
Naphtes de Bakou …………1525

1681
Est Aziatique Danois ……….896

5500
Columbia

………………..1100

1365
Pont Héraclée ………….. .-

1550

2100

Te B e r 1 ij n hebben de gunstige jaarcijfers van Bismarck-
hütte, Aumnetz-Friede en eenige oude industrieele en mijn-
bouwmaatschappijen hun gunstige uitwerking ter beurze
niet gemist. O.a. lestond vraag voor Phönix, Bochumer enz.
Het wapensucces in Debroedsja behaald en de naar het
schijnt bevredigend verloopende inschrijvingen op de oor-
logsleening bevestigden deze houding.

Te N e
w
Y o r k, waar de beurshouding buitengewoon
vast is, maakte o.a. een gunstigen indruk de uitslag der
verkiezingen in den Staat Maine. De staking der spoorweg-arbeiders blijft echter nog steeds als’ een Damocles-zwaard
boven de markt hangen. –

GOEDERENHANDEL. –

GRANEN. –
18 September 1916.

T a r w e. Ng steeds staat de beweging der prijzen
van tarwe sterk onder den invloed van de Amerikaansche
markten. De uitvoer uit Australië en Indië breidt zich uit,

Tarwe …………..
(waarvan voor cle Bel-
gium Relief Comm.).
Rogge …………..
Boekweit …………
Mais …………….
(waarvan voor de Bel-
gium Relief Comm.).
Gerst …………….
Haver …………..
Lijnzaad …………
Lijnkoeken ………. Tarwemeel ……….
(waarvan voor de Bel-
gium Relief Comm.).

37042
1177.316
–
18.793

19.372
641.724
– –
–
17.139
—
525 270
10.032
–
500
5.869 344.597
8370
139.738

5.494 68.262
—
–
6.656
86.244
–
9.929 7.266
36.372
2.150 6,368
–
81.762
–
39.000
1.840
112,939
–
5.735
180
17.720
–
–

1.261
—
–

METALEN.

IJZER
EN STAAL.

E n g é 1 a n d. Door de onderbreking van den maildienst
met dit land aan het einde van de vorige week zijn wij van
alle nieuws ‘verstoken aangaande de ontwikkeling van de
verschillende markten, ofschoon uit de laatste berichten, die
ons bereikten, valt op te maken, dat de algemeene toestand
geen aanmerkelijke veranderingen heeft ondergaan.
De leveringen aan neutrale landen hebben geheel opge-
houden.

D u i t s c h 1 a n d. De productie van ruw-ijzer gedurende de maand Augustus is verder gestegen en bedroeg 1.145.292
ton. –
De cijfers over de laatste jaren laten zich als volgt’ver-
gelijken

In Tonnen
1

1913

1

1914

1

1915

1

1916

Januari

. . .
1.611.345 1.566.505
874.133
1.078.368
Februkri .
. .
1.493877
1.445.511
803.623
1.036.683
Makrt
.
…….
1.629.463
1.602.896
938.438
1.114.194
April

…….
1.588.701
1.534.429 938.679 1.073.706
Mei

………
1.643.069 1.607.193
985.968
1.112.574
Juni ……..
1.609.748 1.531.313
989.968
1.081.507
Juli

.
…….
1.648.818 1.564.345 1.047.503
1.134.306
Augustus

.
1.640.016 586.661 1.050.610
1.145.292
September

–
–

1.590.849 580.087
1.034.124
October

. . :
1.653.051

.

729.882 1.076.343
November
–
1.588.9.85
,

788.956 1.019.122
December

. –
1.611.250 853.881 1.029.144

Totaal ……1 19.291.920 114.389.549 111.790.199

/

20 September 1916

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

597

zonder twijfel het gevolg van de ernstige pogingen vooral
van de Engelsche autoriteiten om, nu de Amerikaansche en
Canadeesche oogsten zoo zeer zijn tegengevallen, de groote doch ver verwijderde Australische en Indische overschotten
meer tot hun recht te doen komen. Het resultaat dier pogin-
gen belooft zich in de eerstvolgende maanden sterker te zul-
len doen gevoelen en men hoopt door aanvoeren uit ge-
noemde streken den invloed vak Noord-Amerika te kunnen
overwinnen.
De resultaten van den oogst der Noord-Amerikaansche
zomertarwe zijn nauwelijks beter dan de voorspellingen van
de vorige maand luidden. Uit Canada komen weliswaar iets
betere berichten, doch daar zij grootendeels afkomstig zijn
van de spoorwegmaatschappijen, die belang hebben bij een
gunstigen indruk bij het publiek, schijnt men aan haar opti-
misme niet te veel waarde te mogen hechten. Hoewel de mark-
ten in Amerika iets gemakkelijker waren met lagere notee-
ringen, waren dan ook die verlagingen niet te vergelijken
met de groote sprongen omhoog, die in de laatste maanden
de tarweprjzen hadden gemaakt. Tarwe sloot den 16den
September te Chicago ongeveer 5 cents per bushel beneden
den prijs van eene week tevoren, hetgeen in den tegenwoor-
digen tijd van groote prijsschommelingen geene sterke ver-
andering mag worden genoemd. Eenige weken geleden kwa-
men wel fluctuaties van 10 ft 15 cents voor.
De vraag in Europa, vooral Engeland, was niet groot.
Men koopt daar slechts voor onmiddellijke behoefte, reke-
ning houdend met de mogelijkheid van de opening der Dar-danellen eii daarop volgende groote aan’.oeien uit de havens
der Zwarte Zee. Daarbij is de voorraad in de Engelsche
havenplaatsen nog groot.

Maï s. Na den hoogsten stand der vorige week heeft
ook mais iets in prijs verloren. Een gedeelte van dat verlies
is echter in Amerika in de laatste dagen weder ingehaald
wegens ongunstige oogstberichten uit enkele districten en
lage oogstramingen. De Europeesche vraag was ook voor dit
artikel niet levendig en aan de Engelsche markt, vooral te
Liverpool, is de prijs gedaald met voorraden, die ruim vol-
doende zijn voor de niet zeer groote consumptie en met de
verwachting van Hinken aanvoer in de eerstvolgende weken.
Mais noteerde• te Chicago op het einde der week. 1
4
cent
lager dan den vodrafgaanden Zaterdag. Ook voor dit artikel
zijn de prijsfluctuatiën in ‘de afgeloopen week dus zeer ge-
ring geweest.
Ook in Argentinië viel eenige prijsverlaging te constatee-ren, doch ondanks de groote voorraden in de havenplaatsen,
waar nauwelijks bergruimte te vinden is voor de geregelde
aanvoeren, bleef de stemming vast. Bij de niet zeer levendige
vraag van Europa naar graan zijn de vrachten over het alge-
meen iets flauwer, doch slechts voor Argentinië is eenige
verlaging van beteekenis te yermelden. Levendige vraag be-
stond daar in den laatsten tijd slechts voor stoomschepen
naar Nederland.

Ge r s t en h a ve r blijven in de uitvoerlanden vast. In
Noord-Amerika brengen vooral goede soorten gerst hooge
prijzen op en haver is in Engeland zelfs iets hooger, of-
schoon wel schijnt vast te staan, dat in tegenstelling met
tarwe de oogst van haver in Amerika zoowel als in Canada,
alsmede de gerstoogst in dat laatste land bevredigend zijn
uitgevallen.
Markten in Nederland.

Afgezien van eén beperkte hoeveelheid haver hebben nog
geen
distrtbuties
van v o e cl e r g r a a n plaats gevonden. In
den laatsten tijd zijn echter flinke hoeveelheden gerst en
haver aangekomen en de aflevering daarvan zal zeker, zoo-
dra volgens het nieuwe eenigszins ingewikkelde distributie-
stelsel de voorbereidende maatregêlen zijn genoen, niet
lang op zich laten wachten. Aan die voorbereiding wordt
met kracht gewerkt. Er wordt voor gezorgd, dat al diege-
nen, die in normale tijden bij den graanhandel en de distri-
butie der voederartikelen betrokken zijn, ook in het nieuwe
telsel een plaats innemen. Voor de voorziening der moute-
rijen, veekoekfabrieken en andere industrieën, die granen
als grondstof gebruiken, is nog geen regeling bekend ge-
maakt, doch naar wordt vertrouwd, zal die niet lang meer
op zich laten wachten.
Over de t a r w e-distributie valt ‘niets nieuws te melden.
Slechts is bekend gemaakt, dat maatregelen zijn getroffen
met het doel om de afvalproducten der bloemfabrieken meer direct en gelijkelijk verdeeld aan de verbruikers te doen toe-
komen.
Door de bemiddeling der N.O.T. zijn in cle afgeloopen week
een stoombootlading 1 ij n z a a d voor
f
537 Y2 en twee zeil-
ladingen voor
f
530 aan de olieslagers verkocht. Meer en
meer wordt dit artikel, dat beter dan andere graansoorten
lange, reizen verdraagt, met zeilschepen aangevoerd, nuhet

bevrachten van stoomschepen zoo vele b9zwaren met zich
brengt.

Noteeringen.

Chicago

1

Buenos Airc)

Data

Tartue Mais
1
Hiver
1
Tarwe
1
Mais

Linz.
–

Sept.

Sept.

Sept.

Oct.

Oct.

Oct.

18Sept.1916 149

87
76’14
11

,,

1916

153

86V4

451/

10,40
5,20

13,25
18Sept.1915

101114

71
1
/,
37
8
/s

11,80
4,60

11,-
18 Sept.1914

1102/4

79
1/
4

477/
s

10,20
4,90

10,80
20

Juli1914

82
1
)

56
8
18
1
)
36
1
12′)

9,40
2
)
5,382)

13,702)

1)
per Dec.
2)
per Sept.
S)

De noteeringen van
Buenos Aires zijn
van 14 en 7
Septeriber.
Loco-prijzen te Rotterdam/Amsterdam.

–

Soorte,,.
118 Sept.
Ii Sept.
‘

Soorten.
18 Sept.
1
11 Sept.

Rogge No. 2
18,-‘) 18,_1)

Tarwe …….368
1
)

368
1
)

Haver 38 lb.white
clipped

…….
Western ..

nom.

nom.

Lijnkoeken.

Nd.

MaïsLaPlata 275
1
)

275
1
)

Amer. van La
Gerst

46

lb.
Plata-zaad

..
168
1
)

168
1
)
feeding.. ..

370
1
)

370
1
)

LijnzaadLaPla.ta
530/537

540,-

1
)
Regeeringsprjs.

AANVOEREN
in tons van 1.000 kilo’s.

Rot ferda,n

1
/lmsterda,,,

Artikelen
10-I6Sept.
Sedert
10I6Sept.
Sedert
1916
1 Jan. ’16
1916
1 J011.
1
16

rá

4′

598

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 September 1916

A
m
e r
i k a. Het leveringsvraagstuk schijnt de produ-
centen en consumenten een weinig besluiteloos te maken,
waardoor het doen van nieuwe zaken uitgesloten is. Nieuwe
contracten voor levering gedurende het eerste halfjaar van
1917 zijn van geen groot belang. De omzet in scheepsplaten voor het derde kwartaal 1917
was goed.
Loco-Noteeringen te Londen:

IJzer

Koper
1
Data

CI

Standard

L
1
ood

Zink
No.3

15 Sept. 1916..
nom.
116.-!-
170.51-
30.-!-
54.-!-
8

,,

1916..
nom.
110.101-
170.
–
/
–

30.51-
50.
–
/
–

17 Sept. 1915.
.
6416
69.-!-
152.101-
23.51-
70.-/-
18 Sept. 1914..
511-
57.101-
137.-/-‘
19.17.6
–
20 Juli

1914..
5114
61.-!-.
145.151-
19.
1
1-
21.101-

STEENKOLEN.

De vraag wordt thans weer dringender bij het naderen
van den winter en de verhoogiug in den groothandel, die
gewoonlijk plaats vindt aan het einde van September,
wanneer alle prijzen automatisch stijgen tot het wiuterpeil.
Men
verwacht, dat voor het aanstaande seizoen de prijzen
voor alle soorten kolen hooger zullen worden overeenkomstig
de heerschende omstandigheden.

KATOEN.

NOTEERINGEN VOOR LOCO-KATOEN.

–

(Middling TJplands.)

–

1
6Sept.’16
8
Sept.1161
1
Sept.’16II6Sept.’I51I6Sept.’14

New York…. 15,55e 15,25e 16,30e 10,90c ll,-c
Liverpool
.. ..
9,51 d 9,38 d 9,90 d 6,44 d 5,80 d

Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansche havens.

(In duizendtallen balen.)

1
Aug.
’16
Overeankomstiqe petioden
tot
8
Sept.
’16

1915
–
‘ 16

1914
–
‘ 15

Ontvangsten Gulf-Havens.. 329

140

’84

Atlant.Havens 217

129

38
Uitvoer naar Gr. Brittannië 220

60

8
‘t Vasteland.

243

125

17
Japan ete…

33

27

–

Voorraden
in
duizendtallen 8
Sept.
’16 8
Sept.
’15

8
Sept.
’14

Amerik. havens ………..509

716

248
Binnenland …………..
.316

448

135
New York ……………69

214

85
New Orleans …………

.
..107

125

49
Liverpool ……………621

1154

–
867

Marktbericht van dé Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester dd. 6 September 1916.

Sedert ons laatste weekbericht heeft de markt voor Ame-
rikaansche katoen weer sterk gefluet.ueerd. Het Bureau-
bericht op 1 dezer van slechts 61,2 pCt. was lager dan men
algemeen verwachtte. Hierdoor ontstond den volgenden dag
een wilde rjzing in Liverpool, die op 66n oogenblik zelfs
70 pCt. bedroeg, hoewel de prijzen later weer iets reageer-
den. De noteering van voorradige katoen in Liverpool werd
opgezet tot 9,90 d., een prijs die in 45 jaren niet bereikt is.
Liverpool was Zaterdag gesloten en New York Zaterdag en
Maandag, zoodat de markt eenigen tijd had om op rust te
komen; de prijzen zijn daardoor ook veer wat kalmer ge-
worden. Egyptische katoen heeft de prijzen van Amerikaan-
sche vrijwel
,
gevolgd; fullygoodfair noteerde 1 dezer zelfs
.13,60 d, een verhooging van 70 pCt., van welke verhooging thans het grootste gedeelte
weer
verdwenen is.
Amerikaansche garens stegen in verband met de katoen-
prijzen, maar zijn thans moeilijk te verkoopen. De noteerin
gen wisselen dan oolç nogal eens af, maar spinners zijn zeer
voorzichtig en niet geneigd om lage biedingen te acceptee-
ren. Van neutrale markten zijn er nogal biedingen, zoowel
van enkele als van getwijnde garens, binnegekomen, doch in
de meeste gevallen waren deze te laag om tot zaken te lei-

den. Egyptische garens zijn vaster en men
vraagt
weer een
penny meer, zoodat ook daarin de zaken vrijwel zijn opge-
houden. Over het algemeen is de geheele garenmarkt eenigs-
zins gedesorganiseerd en het zal nog wel eenigen tijd duren,
alvorens geregelde zaken weer mogelijk zullen zijn.
De doekmarkt vertoont weinig verandering en uit de in-
komende biedingen zou men coneludeeren, dat koopers de
thans gevraagde prijzen nog niet kunnen betalen. Voor
Calcutta komt ook nog weinig tot stand, behalve enkele
zaken in dhooties. Ruwe shirtings zijn verwaarloosd en ook
in andere doeksoorten wordt niet veel gedaan. Voor China is de vraag bijna geheel opgehouden en over het algemeen
blijkt wel, dat koopers voorloopig eens liever den loop van
de markt blijven afwachten.

WOL

De willige stemming, waarvan de veilingen te L o n den
blijk geven, heeft haai’ invloed op de markt te B r a d fo r d
niet gemist: er worden belangrijke omzetten in crossbred
tops gemeld tegen
1
12
á 1 d. hoogere prijzen.
De eerste veilingen van het nieuwe seizoen in Australië
hebben te Brisbane plaats gehad. De stemming was zeer vast,
vooral voor goede soorten merinos en crossbreds. Alleen
,,scoured” kwaliteiten, waarvan de prijs reeds een betrek-
kelijk hoog niveau had bereikt, vertoonen een daling van
ongeveer 5
O,o.

Noteeringen te Bradford:

Colonia! carded
64

Data

~
averagO

56

50

46

40

14 September 1916….

54

39

3328

25
1
11
7

,,

‘
1916….

53

39

32’/i

27
1
/
2

25
14 September 1915….

39′
12

32’/2

281/
2

25’/2

23’1i

SUIKER.

Onze bie t suiker markt opende zeer
flauw
en de
prijzen’ voor Oct./Dec..levering liepen tot
f
2511
4
terug. Bij
gebrek aan verder aanbod en door dekkingsvraag kon de
waarde spoedig op
f
25
7
18 gebracht worden. Aangezien
echter nog steeds onzekerheid bestaat betreffende den export,
verflauwde’de stemming veer, vooral toen opnieuw aanbod
van contramine verscheen, zoodat als slotnoteering,
f
25
8
18
aangenomen moet worden, met koopers niet boven
f
25
1
I.
Het weder was in Nederland te regenachtig, daaren-
tegen meldeti Duitschland en Oostenrijk-Hongarije
gunstige weersgesteldheid voor de verdere ontwikkeling der
bieten en hoopt men op voortduring der zonnige dagen en
koele nachten.

De zichtbare voorraden bedroegen volgens F.0. Licht:

1916

1915

1914
Duitschl.

Hamburg
j
‘
1 Febr. 1.200.000* 2.350.000* 1.799.240 tons

Oostenrijk 1 Febr.

930,000* 1.274.054

1.026.556
Frankrijk 1 Juli
‘

33.189

118.953

295.126
Nederland 15 Aug.

6.703

25.053

27.843
België.

1 Juli

28.975

99.432

79.363
Engeland 1 Aug.

176.477

198.236

258.102

Totaal in Europa 2.375.344

4.065.728

3.486.230 tons
Ver.St.v.N.A.31 Aug. 260.000

281.680

318.850
Cnba,allehavens,30i8 396.000

385.956

238.000

Totaal.. 3.031.344

4.733.364

4.043.080 tons
*Ramijjg.

Laten wij Duitschland, Oostenrijk en België er buiten,
dan komen wij tot de’ volgende vergelijking:

Frankrijk

1 Juli

33.189

118.953

295.126 ‘tons
Nederland 15 Aug.

6.703

25.053

27.843
Engeland

1 Aug. 176.477

198.236

258.102
V.St.v.N.A.3lAug. 260.000

281.680

318.850

Cuba,allchavens3018 396.000
–

385.956

238.000

Totaal.. 872.369

1.009.878

1.137.921 tons

Tn Rusland zijn in den laatsten tijd de vooruitzichten
voor den bietoogst wat verbeterd, doch zoowel wortelgewicht
als gehalte toonen nog een aanmerkelijken achterstand.
Volgens officieele rondvraag wordt op grond van het doorsneê
rendement der laatste 10 jaren de a.s. suikeroogst geraamd
op 1.584.000 tons tegen 1.877.146 tons ruwsuiker in1915,

20. September 1916

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

599

terwijl de inheemsche behoefte bijna 1.875.000 tons bedraagt.
Onder deze omstandigheden mag verwacht worden, dat de
regeering de binnenlandsche distributie in handen zal nemen
met het oog op beperking der consumptie.

Java meldt weer enkele afdoeningen van 1916 witte
suiker tot
f
14
1
12, dus
f
1
14 hooger dan een week geleden.
In 1917 suikers werd niets gedaan.

Amerika toonde sterke fluctuaties, doch was over het
al
g
emeen aanmerkelijk vaster gestemd. De noteering voor spot-centrifugals liep van 5,14 c. op tot 5,52 c., om daarna
tot 5,27 c. te dalen, waarop de markt prijshoudend bleef.

NOTEERINGEN.

1
Data

1
Amsterdam
1
per

t

Londen
New York
96%
Tates

1
1
White
A,ncric.
Granu-
Oct./Dec.
Cubes
1
Jaras

1
Centrifug.
No. 1
fob.
fob.

15 Sept. 1916 ….
1

j

2511
4

4711
1
12
221-
2816
–
5,27
8

,,

1916.
.
..I
26
1
14
4711 ‘/l
221-
2816
5,14
15Sept.1915…
.1
,,

19
1
14
311-
2013
1
–
4,48
15 Sept. 1914..
..I
131
3316
1
–
1
–
6,27
21 Juli 1914….
11
1
182
181-
–
–
3,26

RUBBER.

De positie is in de afgeloopen week wederom onveranderd
gebleven. Prijzen voor Plantage-soorten liepen langzamerhand
iets op, het verschil blijft echter nog altijd gering. De week sluit vast met de volgende noteeringen:

Slotnoteeriogen luiden:

Prima Hevea Crepe loco Sept. 214 einde vorige week 2/3

Oct./Dec. 214
1
/2

,,

,,

,, 213 8/4

Jan./Juni 21481
4

,,

,,

,, 21411
4

Smolied Sheets
1
14 d. minder

,,

,,

,,
1
14d.mind.

-Hard cure line Para loco.. 3111.

,,

,,

,, 312

KOFFIE.

(Uit het Mailbericht van de Makelaars G. Duuring & Zoon,
Kolff,& Witkamp en Leonard Jacobson & Zonen).

Er was deze week geregelde vraag voor binnenlandsehe
behoefte. De noteering van Santos bleef onveranderd 45.
Java-koff ie wordt voortdurend schaarscher en vooreerst
kunnen nog geen nieuwe aanvoeren worden te gemoet ge-zien. De eerstehandsafdoeningen zijn dientengevolge zeer
klein.
Noteeringen en voorraden.

Data
Rio
San tos
Wisselkoers
–

Voorraad
..
Voorraad
Prijs

16 Sept. 1916
402.000
6525
2.492.000
6800
12
8
/s
9

,,

1916
352.000
6750
2.247.000
6900
i2′
5
Ia
16 Sept. 1915
402.000
4825
1.979.000
5500
12″!,,
24 Juli

1914
353.000
4900
889.000
5700
16

Ontvangsten.

Rio
San tos
Data
Afgeloopen
1

Sedert
Afge!oo/’en
Sedert
week
1 Juli
week
1

1
Juli

16

Sept. 1916 ..
82.000
581.000
348.000 3.338.000

1

16 Sept. 1915 ..
81.000

768.000
333.000

3.663.000
VETTEN EN OLIËN.

• Oleo-Margarine z6r vast.
Van partijen, welke van Amerika naar hier – per S.S.
,,Raven” – in consignatie werden gezonden, werden deze
week verkocht:
1.500 Tierces eerste soort tot
f
92’/) franco wal Rotterdam.
300

,,

tweede ,,

,, ,,90 ‘/2)
Er zijn geen offerten voor ,,op aflading” aan de markt.

0 1 e o – St e a r in e zonder noteeringen. Men wil biedingen
van
f
75/74,— opseinen.

Premier – Jus. Er werden eenige partijen Zuid-Amen-
kaansche gedaan
tot
f
75,— franco wal Rotterdam.

Mutton-Jus. Noteering: f71,— voor prima Zuid-
Amerikaansche op aflading.

N e u t r all a r d zonder zakèn. De vraagprijzen voor op
aflading van Amerika zijn over f100,—; tegen deze prijzen
zijn er echter geen koopers.

Imitatie-Neutrallard zonder offerten.

Katoenzaadolie eveneens zonder offerten.

Geraffineerd Cocosvet. De noteering is onveranderd
f76,— voor prompte levering.

COPRA.

De markt was deze week onveranderd; er ging een en
ander om in Java en Macassar f.m.s. tot resp.
f
38,— en

f
37
1
14. Mixed werd tot
f35,—
en Padang telquel tot
f
34314

gedaan.
Ceylon cif Londen £ 30.10.- en £ 36.5.- verkoopers.

NOTEERINGEN.

Java f.m.s. –

16 September 1916….
f
38 )
9 September 1916….

38

N. 0. T.-condities.
16 September 1915.. . .

281/,)
16 September 1914….

38
20-25 Juli

1914….

VERKEERS WEZEN.

BEVRACHTINGEN.

16 Sept. 1916.- Van Engeland kwamen nagenoeg geen
vrachtberichten binnen, tengevolge van het stopzetten van
post- en telegraafverkeer.
Naar Nederland werden eenige bevrachtingen gemeld tot
onveranderde vrachteijfers.

GRAAN,

Data

Petro
grad
Londen!
R’dan,

Odessa
Rotter-
dom

AU. Kust Ver. Staten San Lorenzo
Rotter.
1
Bristol
Rotter.
Enge.
dom
Kanaal
dom
la;,d

11116

Sept. 1916
–
–
f
15
1119
f105
1501-
419

,,

1916
–
–
,,15
1219
,, 107
1501-
13118 Sept. 1915
–
–
,,5.70
916
,,43’I,
5816
14119 Sept. 1914
–
131-
–
213
–
1518
Juli 1914
lid.
713
1/11’/4 1111/4
121-
121-

HOUT.

Data

Cronstadt Golf van Mexico

Holland
Oosth.
Engeland
Holland Engeland
(gezaagd)
(mijn.
(pit’l&
p
•)
(pitch.
pine)
stuIten)

11116
Septembel:
1916
..
–
–
–
4401- ‘)
419

,,

1916
. .
–
.

–
–
5001-
13118 September 1915
– .
–
–.
-,
2351-
‘)
14119 September 1914
..
–
–
–
851-
Juli

1914
..
f
12,—
2416
751-
7716

ERTS.

Bill’ao
1

Castka-
1
1
Grieken-
Poti
Data
Middles_
1

gei
1
Middles
J

land
1 Middles
Middles-
bro
1

bro’
bro’ bro’

11116 September 1916
..
1816 1916
–
–
419.

,,

1916
..
1816
1916
–
–
13118 September1915..
1211’12
1219
–
–
14/19 September 1914
..
416
51-
61-
—
Juli 1914
..
413
514
1
12
519
816

KOLEN.
Data
–

Cordiff
Oostk. Engeland

Bor.
G enua
Port
–
Plata
Rottee-
Cron.
deaux Said
Rivier
dam
stadt

11116 Sept.1916
341-
631-
–
301-
f 6,50
–
419

,,

1916
341-
6313
– –
,,6,50
–
13118 Sept.1915
fr 24’12
3016 3216
2812
,,
6,—
–
14119 Sept.1914
,,

58/
619’12
716
1413
31-
–
Juli 1914
,,

7,—.
71-
713
1416
3!2
51-

Pl

600

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

20 September 1916

DIVERSEN.
RIJNVRACHTEN.

Lichterruimte is nog schaarsch en voor particuliere reizen
Data
Bo,ubay
West
B,irrnah
West
Vlad,vo-
stock
Chili
West
Europa
Europa
West
Europa
worden bevredigende prijzen betaald.
(d. w.)
(rijst)
Europa
(salpeter)
VRACHTEN TE ROTTERDAM.

11116 September 1916
. .

130/-

–

–

1401- ‘)
(in GId. per 2000 K.G.)

.
Erts nr. R
u
h
r
ha
ii
cns
IM05se
1

goed.
419

,,

1916
. .

130/6

15819

– –

1401-
1)

13/18 September 1915
. .

51/3

–

–

60/- ‘)
Data
Bo,en-
Waterstand
lostijdl
1
/2
lestijdl
14!19 September 1914 ..

2016

–

28/-

–
Juli

1914..

1416

1613

251-

2213
11-16 September1916..
–
–
–
gunstig
–
1)
Per zeilschip.
4-9

,,

1916..
– –
–
gunstig
Graan Petrograd per quarter van
496 ll,s.
z7,aar, Odessa per Unit,
Ver. Staten per quarter vat,
480 lbs.
zwaar.
13-18 September 1915.
0,25 0,35
–
gunstig

Hout gezaagd en pitc/,pine per

St.

Pet. Sta,,dard von
165
kub. vt.,
niijnstutten per vadem van
216
kub. vt.
14-19 September 1914.
.
20-24 Juli

1914..
0,25 0,60 0,35
0,70
—
1,05
gunstig
gunstig
Overige noteeringen per ton van
1015
K.G.

–

–
–

ADVERTENTIËN

–

Boli
&
Dunlôp’s Distilleerderij, Rotterdam

J.
&
J.
M. VOORHOEVE
.

OPGERICHT ANNO 1821

]liaelaars in Assurantiën
Agenten, de Heeren: JACOBSON, VAN DEN BERG
&
Co., Semarang,

Anno
1836
–

Soerabaya, Batavia, Cheribon
VAN NIE
&
Co., Medan, Deli

–
ROTFERDAM
HESTERMAN
&
Co., Menado
–
NICHOLAS RATH
&
Co., New York

De Erven deWed. J. van Nelle
VAN RIJN
&
C’

UTRECHT
–
POSTBUS 40
ROTTERDAM

–

Tabaks- en Sigarenfabrieken

EENIGE FABRIKANTEN

VAN DE, UTRECHTSCHE

Koffiebranderij
–
Theehandel
FIJNE TAFELMOSTERD

t
.
Reeders en Cargadoor8

G
E B R

,Tj

1J
UDEN.

Bevrachtingsagenten
–
Expediteurs

KOOP en VERKOOP VAN SCHEPEN
ROTTERDAM
–
AMSTERDAM
–
ZAANDAM

Telegram-Adres: VANUDEN’!

NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP

Maatschappij tot vervaardiging van Snij machines volgens

,,van Berkel’s Patent” en van andere Werktuigen

TE ROTTERDAM

0

UITGIFTE VAN

1000 Aandeelen a
f 5i0,-
nominaal elk

onder voorbehoud van aanneming in de algemeene vergadering van Aandeelhouders
te houden op
26
dezer, der voorstellen tot Statutenwijziging.

De ondergeteekenden berichten, dat zij van af heden tot

–

WOENSDAG 27 SEPTEMBER a.s.

des namiddags ten
4
ure, INSCHRIJVINGEN zullen aannemen op bovengenoemde aandeelen tot den

koers van

125
0/op

uitsluitend van

tegenwoordige
–
aandeelhouders

op

voorwaarden

als vervat in het

prospectus onder dagteekening van heden.

Statuten, prospectussen en inschrijvingsbiljetten zijn op aanvrage verkrijgbaar.

ROTTERDAM.
MARX & Co’s BANK

‘s-GRAVEN
(
}IAGE.
20 September.
•

.

KERKHOVEN & Co.,
AM$TERDAM,