Toen in 2000 duidelijk werd dat Bram Peper in de beruchte bonnetjesaffaire niet juridisch vervolgd kon worden, kraaide de getormenteerde PvdA-bestuurder victorie. Hij was van alle blaam gezuiverd! Goed gedrag gelijkstellen aan het ontbreken van bewijs voor strafbare feiten: dit misverstand zou na de bonnetjesaffaire nog vele malen optreden.
Prudent
In de zorg, bijvoorbeeld, is het zaak dat bestuurders prudent omgaan met de vele miljarden die door premie- en belastingbetalers worden opgebracht. Prudentie betekent niet alleen je aan de wet houden, maar ook allerlei andere regels en normen naleven, zoals onder meer opgetekend in de Zorgbrede Governancecode. Het is aan onderzoeksjournalisten te danken dat we meer te weten komen over schimmige constructies, manipulaties of ongewenste belangenvermengingen in de zorg.
De Kraak
Zo wisten Bas Soetenhorst en Jeroen Wester in het boek De Kraak een doos feiten op tafel te krijgen over het Slotervaartziekenhuis waar je rode koontjes van krijgt. Niet alleen liet bestuurder Aysel Erbudak een trieste puinhoop achter bij het in nood verkerende ziekenhuis, eigenlijk gebeurde dat al sinds de oprichting in de zeventiger jaren toen successievelijke bestuurders hun zakken vulden, torenhoge schulden maakten of megalomane plannen nastreefden.
Publiek versus privaat
Grappig detail, het ziekenhuis was begonnen als socialistisch project met een sociaal doel in een achterstandswijk en werd daarna geprivatiseerd, maar de patronen in de publieke en private wereld waren exact hetzelfde.
Alliade
De RTL journalisten Bart van den Berg en Siebe Sietsma zetten hun tanden in de janboel bij zorginstelling Alliade. Hun speurwerk leidde tot onderzoek door NZa en de Inspectie, waaruit bleek dat Alliade de verantwoording onvoldoende in acht nam en de Governancecode herhaaldelijk overtrad. Staatssecretaris Martin van Rijn vindt dat Alliade het vertrouwen in de zorg ondermijnt.
Communicatie
De instelling zelf zegt dat zij geen wetten heeft overtreden, maar beter had moeten communiceren. Dubbele petten van directeuren, zelfverrijking, constructies met bv-tjes en onduidelijke financiële stromen, het is allemaal prima mensen, maar we moeten het gewoon beter uitleggen!
Ouderwets
Noem mij ouderwets, maar de zorg is gebaat bij eenvoudig en transparant bestuur en een open cultuur van verantwoording. Bij het Slotervaartziekenhuis ging zo’n beetje alles mis wat mis kon gaan. Bij Alliade is het gelukkig nog niet zover, maar de reactie op de website van de zorggroep stemt niet vrolijk: ‘Het rapport van de Inspectie heeft een overwegend positief beeld opgeleverd over de gang van zaken’.
Onderzoeksjournalisten
Kennelijk is nog meer werk van onderzoeksjournalisten nodig voor bestuurders uit de ontkenningsfase komen. Werk, waarvoor die journalisten niet genoeg geprezen kunnen worden.
Auteur
Categorieën