Als onze premier economische vrienden zoekt, moet hij uit de buurt van macro-economen blijven. Zo noemt Bas Jacobs de regering al jarenlang intellectueel verdwaasd door zoveel te bezuinigen en niet verder te komen dan het papegaaien van de Duitse analyse dat alle economische malheur veroorzaakt wordt door te hoge publieke schulden.
Schiet niet op
Sweder van Wijnbergen vindt het kabinet economisch min of meer irrelevant, want we zitten toch in een open economie en mensen moeten met ons hoge welvaartsniveau niet de hele tijd zo zeuren. De orthodoxe Roel Beetsma en Raymond Gradus vinden dat we nog wat meer moeten bezuinigen. Dat schiet niet op.
Dolle bui
Alle economen vinden dat de overheid een rol moet spelen in het versterken van de economie. Stel dat we even in een dolle bui zijn en een Keynesiaanse pet opzetten. Waar moet het volgende kabinet dan eigenlijk in investeren? Geen vanzelfsprekende vraag. Keynesiaanse mastodont Paul Krugman komt meestal niet verder dan het toverwoord infrastructuur, maar projecteert een Amerikaanse uitgangssituatie ten onrechte op Europa. In Nederland denk ik dan gelijk aan de Fyra, de Betuwelijn of de Noord-Zuidlijn.
Multipliers
Waar kunnen we magische multipliers binnenharken? Omdat macro-economen beter zijn in het vertellen hoe het niet moet dan aan het bijdragen van concrete oplossingen, vroeg ik het aan Bas Jacobs en die hoestte vlot dit rijtje op: Hoger onderwijs, R&D, VMBO-onderwijs, duurzame economie, en vroeg- en naschoolse educatie.
Rode draad
De rode draad is dat alle investeringen mikken op lange termijn rendementen en predistributie. De laatste term zorgt voor een betere verdeling van welvaart zonder de nadelen van herverdeling achteraf.
Valkuilen
Om te zorgen dat dit mooie lijstje ook rendeert, moeten venijnige valkuilen omzeild worden. Zo kunnen investeringen in het onderwijs ontaarden in plat gebedel om geld zonder structurele aanpassingen zoals in de loopbaanperspectieven van leraren of de doorstroom van talentvolle leerlingen van het VMBO. Investeringen in R&D kunnen verdampen in een lobbycircus voor het grootkapitaal in plaats van besteed te worden aan een bewezen effectief instrument als de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk.
Duurzaam
Niemand is tegen investeren in een duurzame economie, maar ook hier gaat het om de details. Als het ‘picking winners’ wordt in de technologiekeuze voor duurzame energie ben ik somber, wordt het een publieke-private investering in circulaire economie dan klaart de lucht op.
Hayek
Voor Keyneshaters is de lijst ook mooi nieuws. Weliswaar is de door Bas Jacobs voorgestelde richting van interventies goed, niemand verplicht ons extra geld uit te geven om de lange termijn doelen te bereiken. Daarom ga ik volgende week te rade bij Hayek-fans waar het komende kabinet op moet bezuinigen.
Fd column 10-10-2016
Auteur
Categorieën