Het financieringstekort
naar nul
Neem eens aan dat het minister Zalm lukt nog in
deze regeringsperiode het financieringstekort terug
te brengen tot nul procent. Zonder trues wordt evenwicht bereikt tussen inkomsten en uitgaven van de
overheid. Wellicht een extreme gedachte, maar toch
de moeite van het overwegen waard.
Voor de positie van Nederland in Europa is dan
van een enorme opsteker sprake. Onze internationale monetaire en financiele soliditeit wordt extra onderstreept. Zelfs de Duitse centrale bank wordt genoopt bij het voeren van monetaire politick rekening
te houden met Duisenberg. Andere ministers van
Financien in Europa nemen hun hoeden en petten
af voor Zalm en zijn medewerkers. Nederland wordt
eindelijk gidsland.
De versterking van de internationale positie uit
zich in een veel groter vertrouwen van beleggers in
Nederlands overheidspapier. Naarmate er minder
staatsleningen worden uitgegeven, neemt de belangstelling voor activiteiten van de Agent toe. De hardheid van de gulden neemt groteske vormen aan,
waardoor de inflatieverwachtingen verder worden
ontmoedigd. De inflatie zelf kan ook in de buurt van
nul procent komen. De lange rente wordt 5,4%. Verdere daling zit er niet in, want naarmate dit scenario
zich ontrolt wordt onze economic dynamischer en
neemt het risico van kapitaalverliezen toe.
Voor het bedrijfsleven wordt het ondernemingsklimaat aanzienlijk gunstiger. De kwaliteit van te
behalen winsten verbetert door de scherpe daling
van de inflatie. De investeringsbereidheid neemt
sterk toe. Ook het midden- en kleinbedrijf kijkt zonniger tegen het economisch leven aan. De investeringen vertonen een indrukwekkende stijging, ook in
Nederland. Een financieringstekort van nul procent
als vrucht van een consistent volgehouden trendmatig begrotingsbeleid is van grote betekenis voor de
werkgelegenheid. Het is – met de woorden van H.J.
Brouwer – de basis voor consumentenvertrouwen en
een gezond investeringsklimaat .
Uiteraard dient de werkloosheid met een batterij
van instrumenten te worden aangepakt. Van belang
is echter de instrumenten op te sporen die op korte
termijn het grootste effect sorteren. Zo beschouwd is
de betekenis van een verdwenen tekort in de openbare financien nauwelijks te overschatten. Wie er
over nadenkt ziet de enorme snelheid waarmee ons
economische leven een proces van groei en bloei
gaat doormaken. Hoewel aan banenplannen psychologische betekenis toekomt, is het feitelijke effect van
het krachtdadig terugdringen van het financieringstekort tot nul vele malen groter.
ESB 22-3-1995
Het is dan ook onverstandig om
de meevallers die zich nu aftekenen
te gaan gebruiken voor andere doelen dan het verder omlaag brengen
van het financieringstekort. Immers,
ook wanneer wij in de buurt komen
van de nul, werpen de enorme voor- |
delen die wij hebben geschetst reeds
hun schaduwen vooruit. Elke afwijking van het consistente en bestendige beleid, wordt betaald met nieuwe
onzekerheid, hogere rente, inflatie
en meer werkloosheid. Kortom, ik
pleit ervoor het wenkend perspectief
van het verdwijnen van ons nationale financiele tekort tot werkelijkheid
te maken. Niet als doel op zichzelf,
maar als instrument om de dynamiek
van onze economic een krachtige impuls te geven en
de werkloosheid drastisch terug te brengen. Door dit
beleid wordt de grootste bijdrage geleverd aan het
verlagen van de lasten van het bedrijfsleven, het verbeteren van omvang en kwaliteit van de werkgelegenheid en de reele koopkracht van de consumenten. Zalm moet dus voet bij stuk houden en de hand
aan de ploeg blijven slaan.
1. H.J. Brouwer, Trendmatig begrotingsbeleid voor werkgelegenheid, ESB, 21 September 1994, biz. 844-847.
A. Heertje