Jrg. 15, editie 731

1 JANUARI 1930

AUTEURSREChT VOORBEHOUDEN.

Economïsch~Statistische

Benchten,

ALGEMEEN WEEKBLAD
VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN
EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART

UITGAVE VAN HET INStITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

1
I5EJAARGANG

WOENSDAG 1JANUARI1930

No. 731

iNSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRiFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr:
G.
M. Verrijn Stuart
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Has8elt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandela;
Prof.
Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Renger8; Prof. Mr. H. R. Ribbiu8; Jan Schilthuis;
Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrijn Stuart. Assistent-Redacteur: H. M. H. A. van der Valk.
Secrçtariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco P. P. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
Jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateur8 van liet Instituut ontvangen l?et weekblad gratis.

Âdvertentie8 f 0,50 per .regel. Plaatsing bij abonnement volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh it van Ditmar’8 Uitgevero-Maot8chappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro-
rekening No. 6729.

31 DECEMBER 1929.

De gebruikelijke vraag naar geld voor de feestdagen
en de voorbereiding voor de jaarswisseling deed het
aanbod van geld verder sterk inkrimpen en bewerkte in versnelde mate de reeds in het midden der vooraf-
gaande week bemerkbare stijging van de geldkoersen.
Particulier disconto steeg daardoor tot
37/
â 4
pOt.
Oallgeld liep op tot 4% â 4% pOt.; terwijl de prolon-
gatierente Zaterdag, dus voor geld dat op den laatsten
beursdag beschikbaar was, tot 5 pOt. opliep. Wel een
zeer groot verschil met de koersen die nog in het
begin der vorige week gehandeld werden, toen wissels
voor 3 pOt. plaatsing vonden en caligeld voor 2 pOt.
nauwelijks onder te brengen was.
* *
*

Op den weekstaat van De Nederlandsche Bank blijkt
de invloed van de maands-, tevens jaarswisseling uit
een verhooging van den post binnenlandsche wissels
met 1-uim
f 11
millioen en van den Post beleeningen
met bijna
f
17 millioen. De rekening van het Rijk ver-
toont nog een stijgitig van het saldo in rekening-cou-
rant en wel met ruim
f
0.7 millioen.
De post papier op het buitenland steeg met ruim

f 1
millioeri, de diverse rekeningen onder het actief
met ruim
f
4.5 millioen. De metaalvoorraad der Bank daalde met ruim
f 1
millioen, voornamelijk uit hoofde
van een vermindering van den post zilveren munt.
De bankbiljetten in omloop stegen met ruim
f
28
millioen, de rekening-courant-saldi van anderen dan
het Rijk met ruim
f
3 millioen. Het beschikbaar me-
taalsaldo daalde met ruim
j
14 millioen. Het dek-
kingspercentage bedraagt ruim 53.
* *
*

Hoewel de feestdagen een onderbreking gaven, heb-
ben de overige dagen van de afgeloopen berichtsweek
zich door groote levendigheid van zaken gekenmerkt.
Vooral de voor den ultimo te nemen dispositie’s legden
gewicht in de schaal en drukten de koersen over de

geheele linie. Maandag trad voor de meeste deviezen
een krachtig herstel in. De Dôllarkoers in Londen
variëerde aanvankelijk weinig en bleef rond de 4.8820
schommelen om tenslotte tot 4.88 op tc loopen. Het
Pond hier te lande begon met van 12.09% op 12.09
terug te loopen, om op den laatsten dag weder tot
12.09% te stijgen. Ook de Dollar kon zich eerst niet

01)
het hooge niveau van 2.4180 handhaven en daalde
tot 2.4766 om tenslotte, na weder 2.4795 te hebben ge-noteerd, op 2.4790 de week te eindigen. Marken waren
en bleven flauw; zij liepen van 59.38 op 59.23 terug.
De Dollarkoers in Duitschland steeg van 4.1730 tot
4.1850, terwijl het Pond van 20.38 op 20.42w kwam.
Fransche Francs noteerden 9.76 34-9.76—-9.16
%.
Tegen het Pond daalde de noteeriug tot 123.84, om
tenslotte tot 123.90 te verbetererL Er is weder goud van Londen naar Parijs gegaan. Zwitsersche Francs
liepen van 48.21 op 48.15 terug. Van deSkandinavi-
sche deviczeu was alleen Stockholm beduidend. flau-
wer. Zeer flauw was de Peseta, die van 34.20 op 33.05
kwam om weder tot 33.60 te stijgen. Milreis 26
7
/s-
27W Argentinië beduidend beter 102%-103.
De fluctuaties op de termijnmarkt waren beduidend.
Daar een ieder ter versterking zijner positie contante
deviezen per den ultimo trachtte te plaatsen, was het
vaak moeilijk tot zaken te komen. De markt had dan
ook dikwijls een eenzijdig karakter. Eenmaands Pon-
den ultimo/ultimo deden
%—%
c. agio, driemaands
IA
c. disagio tot pan. Maandag, toen er dus per 2
Januari gehandeld werd, waren deze marges
Y4
c. dis-
gio tot pari en
%—%.
c. disagio.
Voor Maandsdollars ultimofultimo werd 35-40 c.
agio genoteerd, 3-maands 42Y2-47% c. agio; 2Januari
—2 Februari noteerde 15-20 c. agio, 2 Januari-2
April 25-30 c. agio. Maandsmarken, die aanvanke-
lijk 14 c. disagio deden, verbeterden door de daling
van den Markenkoers, tot 6 c. disagio. Driemaands-
marken kwamen van een disagio van 28 c. op 16 c.

LONDEN, 30 DECEMBER 1929.

De geidmarkt was verleden week onder den invloed
van de arrangementen voor het einde van het jaar.
Van de Bank van Engeland werden ruime bedragen
voor 8 en 9 dagen geleend tot in het nieuwe jaar
it
5%
pOt., terwijl ook nog verdere posten korte wissels
h
S pOt. bij de Bank werden geplaatst. Dientengevolge
was daggeld buitengewoon overvloedig en bracht nu
en dan niet meer dan 2% pOt. op, terwijl lang geld
tot in het nieuwe jaar gezocht bleef á 5 en 5% pOt.
Disconto bleef, in de verwachting van gemakke-
lijker condities in het begin van het nieuwe jaar, zwak
van toon en noteerde aan het êinde der week
4jio
pCb.,
terwijl de schatkistpromessen. op Vrijdag I.I. tegen
ongeveer
45/
pOt. werden toegewezen.
De goudpositie is intusschen gunstiger geworden,
ofschoon de Parijsche koers weder op een niveau is
aangeland, waarop Frankrijk goud kan nemen. Er zijn
dan ook weder eenige kleine posten naar Frankrijk
verscheept. Dollars
zijn
iets duurder gewonden, onge-
veer 4.88, hetgeen echter met het einde der maand in
verband wordt gebracht.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1
Januari
1930

REDE VAN DEN VOORZITTER DER KAMER

VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN VOOR
AMSTERDAM, E. HELDRING.

Aan de Nieuwjaarsrede van den heer
E.
Heidring,

Voorzitter van cle Kamer van Koophandel en Fabrie-
ken voor Amsterdam, ontieenen wij het volgende:

Algemeen overzicht.

Handels politiek.

De ervaring in tal van discussies te Genève en laatsteljk
in cle beide conferenties te Parjs, die betreffende (ie bo-
vengenoemde conventie
1)
en cle daaraan voorafgaande, vrij-
wel mislukte, conferentie betreffende de gelijke behaodeling
van vreemdelingen), heeft wel aangetoond, dat men voor
den w.apenstilstand en tarieLfverlaging niet op de sympathie
van Oost-Europa moet rekenen evènmin als op die van bui-ten-Europeesche landen. Men is dan ook ver van de verwe-
zenlijking van de gedachte aan een Europeesche tol-unie
verwijderd, Iwelke door niemand minder dan de heereis
Briand en Stresemairn is verdedigd. Toch bestaat er alle
aanleiding voor een iriter-Eurnpeesclio economische toe
nadering, welke in een geografisch samenhoorend complex
van landen de rationalisatie, de productiviteit en de wel-
vaart aanzienlijk zou verhoogen. Men doet echter goed, ‘sich
te realiseeren, dat een tol-unie naast de afschaffing van rech-
ten tusschen de unie-staten een tarief op goederen, uit andc-le
staten ingevoerd, veronderstelt en een al te groote revo-
lutie in de economische en financieele structuur van de zich
aansluitende landen benevens een centrale organisatie voor
cle verdeeling van cle opbrengst van de invoerrechten op
van buiten af ingevoerde goederen zou medebreugen. Daarop
gaat niemand in. Voor koloniale rijken als• Engeland en
Nodorland zon aansluiting aan een dergelijk stelsel al •cliîdr
–
om niet doenlijk zijn, omdat het niet met hun verhouding
tot cle overzeesche deelen van hun rijk zou strooken. De
eenige mogelijkheid – en zij verdient in alle opaichten on-
derzocht te worden – bestaat in een verlaging van de ta-
rieven door onderhandelingen tussehen een groep buursta-ten, wier tarieven te hoog zijn. De mentaliteit der Zuid- en
Oost-Europeesche landen doet voorzien, dat dergelijke on-
derhandelingen met hen niet met vrucht gevoerd kunnen
worden en practisch tot West-Europa beperkt zouden
blijven. De aldus onderling bereikte concessies zouden tot
landen wier tolpolitiek reeds bij voorbaat vrijgevig is,
zooals Engeland en Nederland, en wier tarieven eiet voor
onderhandelingen geschikt zijn, .uitgestrekt moeten worden.
Inderdaad zou daardoor het begin van een belangrijk bate-
ren toestand in een gebied van 175 11 200 milijioen meuschen
geschapen zijn. De houding van twee daarbij onmisbare lan-
den, ])uitschland en Frankrijk, sterk protectionistisch en
afkeerig van concessies, wettigt echter tot dusver niet dc ver-
wachting, dat zelfs deze beperkte economische ontwapening
zal worden bereikt. Daarmede zou het Engelsehe initiatief
mislukt zijn. De reactie zou – zoo niet onmiddellijk clan toch
onder een conservatieve regeering – den overgang van En-
geland tot het protectionisine, zoo mogelijk imperiaal en
zeker van liet overige Europa afgekeerd, ten gevolge hebben.
Dit moge voor het Britsohe rijk een noodiottige stap zijn
– (Iit beoordeelen wij hier niet -, de vreedzame ontwik-
keling van de economische verhoudingen tussehen de voor-
naamste staten van Europa zou bezwaarlijk ernstiger kun-
nen worden getroffen.

Scheepvaart.
De vrachtvaart ) heeft geen slechter jaar gekend clan 1929.
Het resultaat van jarenlangen overmatigen aanbouav werd ditmaal verergerci door de goede graanoogsten in Europa,
welke de gewone iiajaarsvraag naar ruimte in da kient
smoortien, want slechts van Roemenië, dat zeer veel meïs
naar West-Europa verkocht, kwam gedurende korten tijd
de vracht in den herfst op een normaal peil. (Ook in de
houtvaart aan cle Oostzee ontwikkelden zich in de zomer-
maanden iets hooger vrachten). Het inciexeijfer van ,,The
Economist” is clan ook lager dan ooit: 102,7 tegen een jaar
geleden 129,1, in 1913 116,3, in het tijdperk 1898-1013: 100.
In de passagiersvaart zijn de resultaten iets beter voor zoo-
ver cle inrichtin.g en de snelheid der schepen zich aali de behoeften van den tijd aanpassen, doch in beide branches
is cle toestand kritiek, nu de staten öndanks alle waarschu-
wende verschijnselen voortgaan, op kunstmatige wijze sche-
pen en lijnen in hot leven te roepen en te houden, alles

1)
De conventie voor cle afschaffing van de in- en nit-
voerverboden.
) Met uitzondering van de takvaart.

INHOUD

Blz.
REDE VAN DEN VooRzIT’rER DER KAMER VAN KooplIAN- DEL EN FABRIEKEN VOOR
AMSTERDAM, E. HELD1tING 2
Mededeelingen van den Dienst der Gemeente-Handels-
inrichtingen inzake het verkeer in de Amsterdam-
sche zeehaven en de luchthaven Schiphol in 1929 5
Het volkseredietwezen in 1928 door
Dr. J. C. W. Cramer 7
De Indische middelen over September 1929 ……….9
BUITENLANDSOHE MEDEWERKING:
De landbouwerisis door
Mej. Karin Kook …….. 10
De
niedwe koperindustrie van Afrika door
E.
Rosenthal ………………………………11
AANTEEKENINOEN:
De geldmarkt in December………………….13
BOEKAANKONDIGINOEN:
Dr. Heinz George: Die Lage des Kautschukmarktes
in der Nachkriegzeit, bespr. door
Th. Ligthart ..
14
INGEZONDEN STUKKEN ……………………….
.15
OVERZIOHT VAN TIJDSCHRIFTEN . – – – 16
IdAANDOIJFERS:
Overzicht van de Indische middelen …………16
Statistisch Overzicht van dan economischen toestand
van Nederlandsch-Indiö ………………….17
Posterijen, Telegrafie en Telefonie …………..18
Rijkspostspaarbank ……………………….18
STATISTIEKEN EN OVERZIOHTEN………………18-24
Geldkoersen.

Bankstaten.

Verkeerawezen.
Wisselkoersen.

Goederenhandel.

onder de het groote publiek verlokkende bewering, dat natio-
nale economie en veiligheid het vervoer van nationale goe
deren onder nationale vlag noodig maken. In Italië, waar
cle reederij op alle mogelijke wijze w’ordt gesteund, heeft één
der grootste reederijen haar kapitaal met GO pCt. moeten
verminderen, van de grootste Britsehe reederij zijn de aan-
deden in korten tijd van pari op 29
1
/2
gevallen. Nergens
bespeurt men neiging, cle staatserecliaten voor aanbouw en
staatssubsidies aan lijnen in te krimpen en toch behooren
cle vloten, die het zonder regeeringssteun stellen, tot dc
meest doelmatig geclrevene.

Duit schl and.

Bijzondere maatregelen zijn in den laatsten tijd ter be-
seherming van cie agrarische belangen genomen, niet in den
vorm van verlaging van industrieele invoerrechten, zooals
Dr. Curt’ius eertijds a
1
s wenseheljk beschreef, maar in dien
van verhooging van de invoerrechten op granen, vee, vleesch
en boter, de laatste cmie van, bedenkelijk belang voor ouzen
uitvoer. Het heet, dat die rechten van tijdelijken aard zul-
len zijn en slechte ten doel hebben, voor den landbouw, die
i ndardaacl in een slechien toest.ancl verkeert, gedeeltelijk
tengevolge van te zware belasting met hypotheeksehuld,
een beschermden overgangstijcl te scheppen, waarin hij zijn
bedrijf rustig kan rationaliseeren. Aldus beveiligd kan
Duitsc’hland zich bij tien wapenstilstanl op tariefgebiecl
aansluiten. –

Engeland.

De voornaamste zorgen voor Engeland blijven de werk-
loosheid en de afhankelijkheid van liet pond van New York
en l’anijs. ])e arbeidersregeering, die gouden bergen ter-
zake van eerstgenoemd vraagstuk had beloofd, toen zij
nog voor de stembus stond, kan het evenmin snel oplossen
als eenige andere regeering, maar de ietwat verl:eterde in-
diistnieele toestand, vooral in het Zuiden des lands heeft
toch vermindering van het aantal lecliggangers veroor-
zaakt. De wet op de regeling van de voortbrenging,
levering en verkoop van kolen dooi middel van een cen-
traal lichaam heeft terecht weinig ?ympnbhie gevonden,
al is zij in eerste lezing niet een kleine meerderheid aange-
nomen. i)e grootste fout, die haar aankleefde, is dat zij
niet voorziet in liet meer economisch werken der mijnen,
waarmede liet treurig gesteld is – de kern van de moeilijk-
lteid, clie de Engelsohe kool in haai strijd ‘op de wereldmarkt
ontmoet. Minister Graliam heeft dezer dagen de vorming
van een commissie voor de bestndeering van de amalgama-
tia der mijnen toegezegd. De voorgestelde regeling heeft ook de vrees doen rijzen dat de binnenlandsehe verbruiker hooge
prijzen zal moeten betalen om den uitvoer tot lager prijzen
mogelijk te maken.

Het kabinet MoDenald is in tegenstelling niet zijn voor-
ganger uitgesproken vnijhandelsgezind. Het zal zeker geen
nieuwe bescherming invoeren: de safe-guarcling moet het
laten bestaan zoolang de wettelijke termijn ze voorschrijft,
dat is wellicht langer dan de partij aan het roer blijft. Wat
het nopens de invoerrechten welke met de begrooting samen-
hangen, o.w. ‘de MeKenna duties, die op suiker, en de kelo-

1 Januari 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

niale voorkeursrechten zal voorstellen, moet worden afge-
vacht.
Nederland.

Algemeene toestand.

Wat Nederland betreft, hoewel de recente moedeloosheid
der beurs als reactie op de roes verklaarbaar is, moet men
daaruaa.r den toestand niet beoordeelen, al is in de bedrijf s-
wereld de voorspoeds-curve dalende. Er is geen reden voor
pessimisme, wel voor sterk getemperd optimisme. Dc ver-
wachting, dat voor ons ]and het afgeloopen jaar over het
algemeen goed zou zijn, heeft zich, wat de flijverheid aan-
gaat, verwezenlijkt. De industrie bevindt zich behoudens
enkele uitzonderingen in gezonden toestand en overwint de
zich voordoende moeilijkheden van socialen en hancielspoli-
tieken aard met geestkracht. Haar steeds stijgende beteeke-
uis voor de nationale samenleving maakt deze uitkomst van
bijzondere waarde bij de beschouwing van den toestand des
lands. De reeds geringe werkloosheid nam verder af; de
beurserisis van November ging aan het eigenlijke bedrijfs-
leven, luxe-industrieën als de cliama-ntsljperij uitgezonderd,
zoo goed als voorbij, maar mineler gunstig was het reeds
vdör dien tijd in den land- en tuinbouw. Wel waren de oog-
sten, behalve die van het gras, goed, doch een gelijke uit-
slag iii aangrenzende landen verminderde ‘de afzet-rnogelijk-
heden en drukte sterk het prijsniveau, waarbij nog komt.
dat op sommige gebieden, zooals in de cultuur onder glas,
de snelle uitbreiding der laatste jaren tot overprocluctie
heeft geleid. Ook deed de late koude in het voorjaar
505fl-
mige gewassen ‘op een ongunstig tijdstip aan de markt ko-
men. De grasbedrijven worden, behalve door een sleehten
hooioogst, door lage prijzen voor zuivelproducten gedrukt. De varkensfokkerij leverde bevredigende resultaten op. De
groothandel leed onder de allerwege min of meer snel dii-
lende goederenprijzen, de uitvoer naar Duitschland speciaal
onder de daar heerschende slechte crediettoestanden. De zee-
reederij, behalve enkele passagierslijnen, en de binnenvaart
hebben het zeer moeilijk tengevolge van overmaat van
scheepsnuimte, de zeevisschcrij leverde gunstige resultaten up.
De wijziging in de .wereldeonjiinetuur, in de eerste plaats
cle sterk verminderde rentabiliteit der Indische oncienne-
mingen cii de verzwakte koopkracht ‘van Nederlandseb-
Indië, weerspiegelen zich echter sedert eenige maanden in
het afnemende aantal opclaah’Ler, aan onze nijverheid ver-
strekt. Zeer merkbaar is dit in Twente en in de machine-
nijverheid, voorzoover zij voor Java werken, en in de naaste
toekomst zal het verschijnsel zonder twijfel een meer alge-
meen karakter aannemen, terwijl de xenophobe douanepoii-
tiek van andere landen de verkoopkansen verder verslech-
tert. Evenwel doet het aanpassingsvermogen, dat ons be-
drijfsleven reeds herhaaldelijk aan den dag heeft gelegd,
en de mentaliteit van ‘menschen, die weten, dat zij er door
eigen kracht moeten komen en niet links en rechts naar
staatahulp uitzien, vertroujwen, dat de minder gunstige ont-
wikkeling van den toestand, waarmede wij in het nieuwe
jaar te rekenen hebben, getrotseerd zal worden.

ilandelspolitiek.

Meer dan ooit zijn juiste economische inzichten bij onze regeerders noodig, doch ik betwijfel, of zij, althans aan het
departement, dat over ons bedrijfsleven moet waken, in
voldoende mate aanwezig zijn. Ik denk niet z,00’Leer aan de
vermeerdering der sociale lasten, welke met zekerheid te
verwachten of in het vooruitzicht zijn, en, mits dragelijk
en niet als een lawine over ons komende, als maatregelen
van sociale rechtvaardigheid, ‘die de physieke kracht en liet
arbeidsvermogen van het volk ver.hoogen, aanvaard moeten
worden, dan wel aan de notie, dat onze economie onder
onze vrijzinnige handelspolitiek lijdt. Daarin,
zOO
zeggen
zij, clie door eenzijdige waarneming van bepaalde gevallen
geleid worden, moet door een kloeke houding verbetering
worden gebracht; de tanden toonen, het zwaard zwaaien,
paraatheid, vechttarief. Het’ moet uit zijn met clie weer-
loosheid, dat eenzijdige berusten in de slagen, die ons tref-
fen. Dat met deze Balkmi-methodes in de landen, die haar
toepassen, bedrijfsonzekerheid en verwikkelung in een net-werk van zelf-opgelegde belemmeringen ‘bij liet onderhan-
delen met derden zijn bereikt geworden, kan men van hen
vernemen, die met het hanteeren van clie strijdmiddelen
belast zijn geweest; evenzoo dat buitenlandsche deskuiidi-
gen, ook uit protectionistisclie landen, het goede inzicht,
dat aan onze tegeuweordige hancielspolitiek ten grondslag
ligt, erkennen. Meci zou daar zoo gaarne uit het moeras
der dubbele en vecht-tarieven uit willen, maar kan niet
meer, integendeel, men geraakt er hoe langer hoe meer in
verstrikt. De belanghebbenden hebben te groote macht ver-
kregen. Men zou over de komende ontwikkeling van zaken
hier te lande gertister kunnen zijn, indien men van een
volledige kennis van zaken daaromtrent bij ons bestuurs-

apparaat, (lat leiding moet geven aan de ontwikkeling
der nationale economie, zeker was; in die kennis ligt een
zeer zwaar tegenwicht tegen verlangens naar een veran-
dering van de huidige hancielspolitiek. Straks komt een
voorstel tot reorganisatie der economische voorlichting ‘on-
derdeel van ‘dat apparaat. Ook daar is voor een doeltref-
fende taakvervullung meer dan welwillendheid en ijver
noodig.

Verhouding tot België.

Hetgeen ons met België verdeelt, houdt ‘hier te lande de
gemoederen, in latenten vorm, nog steeds bezig. Het is moci-
lijk te zeggen, of er werkelijk misverstand over de cardi-
nale kw’esties bestaat, maar it en dan duiken ongelukkiger-
wijze incidenten op, clie aan ‘de een of andere ‘zijde der grens
op w’,ein.ig subjectieve wijze opgeblazen worden en de
atmosfeer vertroebelen.
Wij beleven thans een periode van betrekkelijke kaimte,
niet versl;ooi-d (loon de subsidieeriug van ‘de Autn’erpscho
Rijnvaart, welke onze belangen tot dusver niet deert. Het is te hopen, dat daarin eindelijk de toenadering wordt ‘er-
kregen, die voor beide volkeren gewenscht is. Het stand-
punt der Neclerlandsehe Regeering is door haar nota van
7 Mei jI. bekend. Zij heeft algemeen instemming in den
lande gevonden. Men kan langs twee wegen verder – die
van het ieeht en die van cle onderhandeling. Blijven onze
Belgische vrienden van meening, dat hun verlangens, en
daaj-onder is die betreffende de ‘verbinding tusseben Ant-
werpen en den Fijn voor hen vel de voornaamste, op een
rechtsgrond berusten, dciii moeten zij en wij
de consequen-
ties vnu een onderzoek en ‘uitspraak van ‘het Internationale
Hol aanvaarden Kunnen wij ‘het echter langs den tweg van,
onderhandelingen, waarbij de juridische zijde voor goed
buiten geding blijft, eens worden, des te beter. Men heeft
zich iii znkenkringen hier te lande nooit tegen een tege-
moetkoniencie houding vej-zet, maar men kan van hen nim-
mer verlangen, dat zij medewerken aan oplossingen, clie ccli
al te ennstige bedreiging van de belangen van onze havens
vornv’n. Deze bezitten immers niet, zooals Antwerpen, een
uitgestrekt door den spoor’veg beheerscht achterland en zijn voor hun bloei in veel hooger mate dan ‘die stad op den Rijn
aangewezen. Een zoodanige bedreiging lag in cle d’eete
verbinding van de Antwerpsehe clokken met het Hollandsc-h
diep. Men zou onzerzijds al zeer ver gaan, indien men cle
•kanaliseering van het Kreekerak en ‘de Eendracht inwilligde,
een oplossing, welke aan Antwerpen een ongeveer 30 KM.
kortere verbinding met den
Rijn
dan de thans bestaande,
die een merkwaardige ontwikkeling van het Antwerpensebe
Rijn-vervoer mogelijk heeft gemaakt. De grootte van het
door Nederland te dragen aandeel in de aanlegkosten zou
voornamelijk van de beteekenis der concessies moeten af-
hangen, welke België ons kan verschaffen. Ten aanzien e’aii
het régime op de Westerschelde schijnen de inzichten der
beide regeeringen niet zdd ver van elkaar verwijderd, daii
dat overeenstemming op voor ons aanvaardbaren gi-ondslag
onmogelijk zou zijn. Men bedenke echter, dat geen regeling
met België volledig kan zijn, zonder dat het vraagstuk der
Wielingen opgelost is en het uitermate ongewenseht ware,
het als bron van hernieuwd dispuut open te laten. Het moet
niet onmogelijk zijn ook op dit terrein tot een bevredigend
accoord te geraken.

Arbeidsvoorwaarden.

Een van de voornaamste factoren, ciie tegen een aan-
staande inzinking van de bedrijven in ons land pleiten, is
de gunstige economische toestand van de arbeiderskiasse.
Het in ‘het afgeloopen jaar verschenen verslag van de sub-
commissie uit de commissie voor de Economische Politiek
toont aan, dat clie toestand in de laatste 15 it 16 jaar aan-
sienlijk vooruit ging. ‘Men mag er uit co’nehtdeeren, ook al
maakt men reserve voor zekere daarin gebruikte cijferme-
thodes, dat het gemiddelde geidtooii veel sterker clan de lens-
ten van levensonderhoud is gestegen: Daarnaast geniet dc
arbeider voordeelen, die hij vroeger niet kende, zooals een
belangrijke verkorting van den werktijd, betere of nieuwe
regelingen betreffen’de ziekengeld, pensioenen, invalid,iteits-,
oirderdoms- en ongevallenverzekering. De welstand der Ne-
derlanders in het algemeen is ‘zeker niet in de zelf cle mate
toegenomen, zooclat de levensomstandigheden van hen, die
niet tot den ai-beidersstand behooren, in nog mindere mate
zijn verbetei-d. ‘Dit wijst erop, dat men met verlrooging van
de lasten op de bedrijven voorzichtig zal moeten te werk
gaan; de speling is niet groot meer en cle stijging van het
rendement op het daarin ‘belegde kapitaal toont eerder aan,
dat men zich hei gelijkerwijs uit de put van cle crisisjaren
heeft gew’erkt, dan dat er voor liet beschikbare kapitaal
zeer aantrekkelijke ev,instkansen bestaan. Heb ik vi-oeger
de meening uitgesproken, dat men ziele over het lage loon-

4

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Januari 1930

peil, in goud uitgedrukt, van naburige landen niet zeer on-
gerust behoefde te maken, daa {l
r e stijging daarvan op. de
stabilisatie van hun valuta’s moest volgen, en is deze ver-
wachting in groote mate verwezenlijkt, voor cle plaatselijke
verhoudingen binnen de landsgrenzen is •het oticlerscheid
in loonpeil tusschen verschillende gemeenten vai,1 meer
in-
teêkenis. Zoo zal Amsterdam, dat de hoogste bonen kent,
cl aarvoor moeten boeten, 1 nclien liet aanmerkelijke verschil
te zijnen isadeolè gehandhaafd blijtt, daar cle verplaatsing
der industrieën binnen het land gemakkelijker geschiedt
dan naar de andere zijde van cle grens.

handel met Dnitsohland.

Onze liandelspoliitieke betrekkingen met Duitsclil and wor-
den jaar in jaar uit door ide oiswelwil.lende lwnding, van dit
land •verzuurd. Die houding, welke geheel tegeibovergesteld
is aan die, relke sommigen zich als uitwerking van ‘het
handels- en orediietverdrag 1920 en onze onbegrijpehijke ro-
yaliteit in 1925 voorstelden, heeft in de Tweede Kamer
aanleiding tot bittere kritiek gegeven. De Ninister van Bui-
tenlaiidsche Zaken erkende (op 14 November), dat de Wijze
waarop Dui.tschlatat Nederland met betrekking tot den in-
voer van steenkolei.i behandelt, hoogst onbevredigend is en
alles te wenschen overlaat. Ten aanzien van de inwoerreeh-
ten op enkele industrieele artikelen, de steeds niet afgedane
schadevergoeding van oorbogsschade en de tegen onze havens
gerichte uitzonderingstaricven moet helaas hetzelfde gezegd
worden. De nieuwe agrarische rechten zijn niet in het bij-
zonder tegen Nederland gericht, zij getuigen evenwel niet
van het geringste ontzien van de belangen van een staat, die op ddn na :Duitschlands grootste afnemer is. Ook de
i)eensche Regeering heeft thans kritiek op de toepassing van
de meestbegunstiging door Duitschland doen hooren; zulks
naar aanleiding van de contingenteering van den vee-invoer.

Staatsfinanciën.

De geconsolideerde staatsschuid verniinderde van 2.586
millioen op liet einde van 1928 tot 2.462 mill,ioen gulden
op het oogenblik; zoodait ‘deze schuld per hoofd van ‘de be-
volking van 336 op 316 gulden daalde. De vlottende schuld,
gestegen van 199 op 238 millioen, is grooteudeels gedekt
door vorderingen, waarvan de belangrijkste het grondstof-
feneredjiet aan Duirtsekland is; hiervan staat thans 108 mii-
lioen uit.. De inkomsten van den staat vielen in het afge-
loopen jaar mee en opnieuw kan met een overschot up (le
gewone begrooting worden gerekend. Met de kritiek van
‘hen, die op de meevallerspol.itiek in onze staataknanciën
aanmerking maken, kan ,ik slechts tot op zekere hoogte
meegaan. Al is voor de juliste beoordeeling van ‘de uitgaven-
en belastingspolihiek nooclig, een conservatieve maar ‘oo
juist mogelijke begrooting der ontvangsten te ontwerpen,
liet is een niet te onderschatten voordeel, dat dank zij dc
overschotten belangrijke kapitaalsuitgaven, ‘waarvan ook
het indirecte rendement niet vaststaat, zooals clie voor de
Zu iclerzeewerken, groote ndeels kuti nen worden bestreden en
men nieu.we leeningen heeft kunnen vermijden. (In de toe-
Inoirist moeten de genomen maatregelen dergelijke onver-
,ii’aeht gronte batige saldi voorkomen).
Niet .te ontkennen valt, dat het bedrijfsleven door de over-
heid zwaar belast is geworden en hetgeen productiviteit van
het kapitaal reinde, dus ook de werkgelegenheid beperkte,
maar, in aanmerking nemende dat cle gezamenlijke resultaten
viii den nartionalen arbeid na de crisisjaren bevredigend
zijn geweest en die werkloosheid belangrijk verminderde,
moet nice er vrede mee hebben en bij het bepleiten van
01)
zich zelf zeer gewensch±e belastingverlaging niet uit het
oog verliezen, dat de toekomstige kapitaalsuitgnven, waar-ioor de staal beter doet
11
iet te leenen, nog zeer aanzienlijk
zijn. In cie eerste pla.ats dient •dan ook het streven op be-
perking iler uitgaven, waar zij isog steeds overdadig zijn,
gericht te wezen en de iiotie bestreden te worden, dat de
financieele toestand weer grootere royaliteit wettigt. Te
meer .is matiging noodig, omdat in volgende jaren de kaste-
ring in het bedrijfsleven ‘in de staatsinkomsten tot uit-
dr.ukking z’aJ komen. Zou er ondanks de verwachtingen
van, een minder óverdactig vloeien van inkomsten mogelijk-
held van verdere belastingverlaging zijn – ik laat hierbij
de heffingen ter zake van het leeningfonds buiten beschou-
iving – dan komt mijns inziens de accijns dp het vleesch het eerst in aanmerking, daar het belang èn vran ons ras
in van den veeteelt medebrengt, dat dit artikel meer en
meer ‘volksvoeding wordt. Dan zou het invoerrecht op bui-
tenlau,dsch vleeseh evenzeer moeten vervallen, zonder wolken
maatregel de afschaffing op een eenzijdige bescherming van
de veehouderij zou neerkomen. De handhaving van Int ah-
surd liooge recht
van
75 cent per NO. op thee drijft den
Nederla.ndsehi-ilnrdischen export naar Londen en is niet te vereenigen met thet streven naar versterking van de econo-

mische betrekkingen tusschen de belde deelen des Rijks,
waarvoor cle Regeering ccsmmissies instet
1).

. Nederianclsch-Indië.
Staatsfinanciën.
Overigens zal zij in het afgeloopen jaar ht begin van de
kentering in het vloeien ‘der middelen hebben kunnen con-
stateeren en met zekerheid mogen rekenen op een veel clras-
tischer invloed op de cijfers over 1930, waarvan de begroo-
ting de kenteekenen van ,,hoping against hope” draagt. Er
moet een wonder gebeuren, indien dan ook de gewone dienst
niet met een tekort sluit. Men ‘hoopt het in 1929 aithais
zoover te brengen, nadat 1928 nog een batig slot van. 47 mii-
lioen opleverde. Gezien dat de buitengewone dienst uit 1920 een ongedekt tekort van 54 millioen en in 1930 een geraamd
tekort van 64 millioen oplevert, en de hoogte der vlottende
schuld op 14 December 57 millioen beliep, komen nieuwe
Indische leeningen in het verschiet. Welk onthaal die zullen
vinden is niet bij voorbaat te zeggen, maar zeker is het
ontbreken van reserves voor tegenvallers in cle Indische
begrootingen bij de geringe draagkracht der bevolking een
factor, waarmede de vdrstandige belegger rekening zal hou-den. Misschien rekent men te Weltevreden met het regelma-
tig slingeren van het economisch uurwerk, maar men zou
wederom te bioopvol zijn indien men binnen zeer korten
tijd een uitwerking op ‘slands financiën van een nieuwe
bloeiperiode, die zich nrog in het geheel niet laat voorzien,
verwachtte. Min of meer luchthartige beschouwingen
dienen voor een ernstig streven naar bezuiniging, welke
niet in dle eerste plaats de uitgaven, strekkende tot ontwik-
keling van de economische kracht van het land, mag tref-
1 en. Wij hopen, dat enkele recente benoemingen, iwelke op
het hechten aan grootere beteekenis van finaneieele kennis
wijzen, in dit opzicht het gewenschte resultaat zullen hebben.

Handelspolitiek.
Nederlandsch-Indië heeft zich nopens zijn aansluiting anti
cle Conventie-Oolijn betreffende de afschaffing van in- en
uitvoerverboclen nog niet uitgesproken. Het is te hopen, dat het daartoe besluiten zal en zich niet zal laten weer-
houden door overwegingen, van verkeerd gezien nationaal belang. Een verbod van uitvoer van zaden en stekken ware – behalve in de praktijk iran weinig waarde, zijnde gemak-
kelijk te ontduiken – kwalijk verdedigbaar, als men be-
denkt, dart bijna alle gewassen, waaratn Nederlandsch-Inciië
zijn beteekenis te danken ‘heeft, van elders ingevoerd zijn.
De cultures zouden veel meer door een overijldc afschaf-
fing van de poena.le sanctie, dan door aansluiting van deze
Conventie geschaad zijn.

I?woerha.ndel.
De uitkomsten van den invoerhandel in Nederlandsch-
Indië in het algemeen en den Nederlandschen invoerhandel
in het bijzonder, ‘ivaren ver van gunstig. Door de ongewoon
langdurige droogte is in tal van streken de rijstoogst mis-
lukt
of
slecht, waardoor in enkele deelen van Java
schaarschte aan voedsel is. Daarnaast staan als ongnnstige
omstandigheden cle lage prijzen van vele Europeesche en in-
laudsche voortbrengseien en de steeds scherper wordende
Japansohe medediinging. Japan, dat in het verre Oosten
op het gebied van de nijverheid meer en meer op den voor-grond treedt, bedreigt cle Tsventsohe en de Eisgelsche tex-
tielnijverheid, zooa.ls vroeger reeds opgemerkt, ernstig en
breidt het assortiment katoenen goederen, waarin het tegen
de Nederdandsche en Engelsehe fabrikanten co’ncurreer’t, ge-
leidlelijk uit. In vele gevallen kan Europa op het stuk van
cle prijzen niet tegen Japan op, waardoor het reeds een groot
deel van zijn afzet verloor, dat zeer moeilijk zal worden
terug gewonnen. De sterke toeneming van den Japansehen
invoer van gebleelete goederen doet cle Nederlandsehe be-
langhebbenden vreezen, dart Japan, evenals ten aanzien van
de ruwe katoenen manufacturen, ook in deze soort Neder-
land en Engeland zal verdringen. Waren de uitvoeren naar Indië tot September niet on.he-
vred.igend, thans zit men daar met groote voorraden ge-
bleekte Nederlandsche, Engelsche en Japansohe manuf no-turen, die slechts tot verlies latende prijzen aan de koopera
kunnen ‘worden opgedrongen. De handel 1h fancy manufac-
titren was door de groote aanvoeren – van sommige soorten
in het bijzonder uit Japan – alsook van cle economische om-
standigheden en de snel wisselende mode, teleurstellend
en verliesgevend.
Ook op
ander gebied, als kramerijen, ijzer-
waren, glas en aardewerk, liet de, handel veel te wenschen,
al was het aantal faillissementen, met de daaraan verbon-
den verliezen, niet ongewoon groot. Blijkens de laatste be-
richten nemen de geldelijke moeilijkheden evenwel toe. De
vooruitzichten van den in.voerhandel zijn bij ‘den aanvang van liet nieuwe jaar, kort gezegd, mistroostig.

1)
Su.booniinissie E. P. ter zake van den uitvoer naar
Indië: grooter invoer bevordert grooter uitvoer.

1 Januari 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

MEDEDEELINGEN VAN DEN DIENST DER GEMEENTE-

HANDELSINRICHTINGEN INZAKE HET VERKEER IN

DE AMSTERDAMSCHE ZEEHAVEN EN DE LUCHT-

HAVEN SCHIPHOL IN
1929.

Hoewel de gegevens over de maand December nog
niet bekend zijn, kan – daar deze vrij nauwkeurig
kunnen worden geraamd — toch thans reeds een zoo-
goed als volledig beeld worden gegeven van de ont-
wikkeling van het verkeer in de Amsterdamsche zeehaven en de luchthaven Schiphol in het afge-
loopen jaar;

Zeescheepvaart.

Kon het vorige jaar worden vastgesteld, dat 1928
alle daaraan voorafgaande jaren had overtroffen, in
1929 is het aantal aangekomen zeeschepen met de
totale tonnenmaat daarvan weder vooruitgegaan.
Terwijl in 1928 nl. 3870 schepen met een gezamen-
lijken inhoud van 5.503.000 N.R.T. de haven binnen-
kwamen, bedroeg dit getal in 1929 naar schatting
rond 3990 met een totale tonnenmaat van 5.725.000
iN.R.T. Het aantal in de Amsterdamsche haven aan-
gekomen zeeschepen is dus de 4000 thans zeer dicht
genaderd’). In 1928 kon de toeneming in hoofdzaak
worden toegeschreven aan het feit, dat in verband
met de vestiging van het bunkerstation in de Coen-
haven, schepen Amsterdam ook uitsluitend voor bunker-
doeleinden bezoeken. In het afgeloopen jaar is de
toeneming veroorzaakt, doordat de aantallen stukgoed,
hout en kolen aanbrengende schepen met rond 40,
45 en 35 zijn toegenomen.
Tegenover 1928 is het aantal in 1929 aangekomen
schepen met 3
0
10 vooruitgegaan; de totale tonnen-
maat met ± 4
0/;
de gemiddelde inhoud der schepen
is dus nagenoeg stationo air gebleven.
Stemt het aantal aangekomen zeeschepen derhalve
tot tevredenheid, daartegenover staat, dat ook thans
weder een groot aantal in ballast moest vertrekken
(nI. 1089 in 1928; rond 1170 in het afgeloopen jaar),
waaruit valt af te leiden, dat de aanvoer uit het
achterland de zeescheepvaart nog niet voldoende
voedt; op dit punt wordt bij de bespreking van het
goederen-verkeer nog nader teruggekomen.

Rjjnvaart.

De aantallen aangekomen en vertrokken Rijuschepen

hielden, zooals uit onderstaansj overzicht blijkt, met
de bovenvermelde toeneming van het zeeverkeer geen
gelijken tred.

Welgingen zoowel de aantallen aangekomen als
vertrokken Rijnschepen in het afgeloopen jaar, ver-
geleken
bij
die van 1928 vooruit, doch nog steeds
moet een aanzienlijk aantal Rijnschepen, dat hier lading aanvoert, naar elders gaan, om daar lading
te zoeken.
Men ziet hier den tegenhanger van het hierboven
vermelde feit, nI. dat de aanvoer uit het achterland
de zeevanrt nog onvoldoende van lading voorziet;
ook de zeevaart geeft de Rijnvaart een niet voldoende
hoeveelheid lading te verwerken.

Goederenverkeer.

Met den hierboven vermelden groei van het zee-

‘) Aangezien bij het schrijven van dit overzicht slechts
de gegevens tot
28
December bekend waren, is het niet
onmogelijk, dat het aantal aangekomen schepen de
4000
nog is gepasseerd.

verkeer en de geleidelijke toeneming van de Rijnvaart
is een vooruitgang van het goederenverkeer gepaard
gegaan, zooals het tweede overzicht te zien geeft.
Daaruit blijkt, dat de aan- en afvoeren ter zee en
de afvoer langs rivieren en kanalen resp. van 3.829.000,
2.220.000 en 791.000 ton in 1928 tot 4.197.000,
2.362.000 en 870.000 ton in 1929 zijn gestegen. De
aanvoer langs rivieren en kanalen bleef in 1929
daarentegen gelijk aan dien in 1928 (in beide jaren
± 2.213.000 ton.

Uit den tweeden staat alsmede uit de hieronder
afgedrukte grafiek is te zien, dat er belangrijke

I

rTi__1

•

• —
•
-1.-

• —
II
•

1u
• —
II

• —

• —
• —
II

• —

– —
•1

0

I-.._..-.

—

—

.1
-1

1
—
II-.

—
•i_.

IllØJNI

–
—.
•

1•••.

.—..—..—.
•

1.UUU

I-..-uI–
__I•_.

—

— —
II

—

—

—
—
.

—

•
I-1….

•
UUi.UU
1.

verschillen bestaan zoowel tusschen de aan- en af-
voeren ter zee als tusschen die langs rivieren en
kanalen. In de laatste drie jaren bedroeg de afvoer
ter zee achtereenvolgens 56, 58 en 56
0
/
o
van den
aanvoer. Ten aanzien van den aan- en afvoer langs
rivieren en kanalen bestaan nog belangrijke verschil-
len; in de genoemde jaren bedroeg deze afvoer resp.
slechts 31, 36 en 39 % van den aanvoer.
Bij het bezien van de
cijfers
in meergenoemd over-
zicht blijkt, dat deze anomalieën worden veroorzaakt door de wan-verhouding tusschen den aan- en afvoer
van massagoederen. Uit bovenstaande cijfers is tevens
af te leiden, dat:

le. de doorvoer en daarmede ook het massa-goed in
Amsterdam eerst op de tweede plaats komt;
2e. circa een vierde gedeelte van de ter zee aange-

Rijnschepen (inhoud in 1000
M3).1)

Aangekomen

11
Vertrokken

Beladen naar

Ledig naar

Beladen naar

Ledig naar
Jaar

Beladen

Ledig

Duitschland

Duitschland

elders

elders_
–
aantal
1
inhoud
1
aantal
1
inhoud aantal
1
inhoud
1
aantal 1 inhoud 1 aantal 1 inhoud aantal 1 inhoud
1928………..2617

1955

125

125

1330

956

272

242

123

70

1262

942
1929 ………..2699

2025

166

179

1359

1063

326

299

81

47

1269

999
‘) De cijfers voor
1929
zijiitot
21
Dec.
1929
bekend; het totaal isverkregen door schatting van de aantallen aangekomen
en vertrokken schepen van
22-31
Dec.
1929.

11

6
ECONOMISCHSTATJSTISCHE BERICHTEN

1
Januari
1930

Goederenverkeer Amsterdam
1927, 1928,
1929
1
).
Ter
Zee (in tonnen van 1000 KG.).
invoer:
doorvoer:
aanvoer:

1927
1

1928
1

1929
1927

1
1928 1929
1927
1

1928
1

1929

783.900
827.000
820.000
572.000 890.000
792.000
1
1.355.900 1.517.000
1.612.000
Stukgoed

………………
Massagoed
2
)
1.825.000
2.096.000 2.330.000
206.800
216.000
25
5
.0001
2
.
031
.
800

2.312M00
2.585.000

Totaal
………………2.608.900.j
2.923.0001 3.150.000
778.800
1
906.000
L1.047.000

3.387.700
3
.
829
.
0004
.
197
.
000

uitvoer:
doorvoer:
1

afvoer:

Totaal:

1927

1

1928

1

1929 1927
1

1928
1

1929 1927
1

1928 1929

1927

1

19281
1929

957.000
115.000 1.025.000
268.Ö00

1.1 16.000

708.000

20S.000

79.000
844.000
83.000
941.000

97.
0
0
0
1

1.665.000
194.000
1.869.000
351.000
2.057.000

3.020.900
305.000:
1
2.225.800

13386.000
2.663 000
3.669.000 2.890.000

20
I1.293.000
1.324.000 787.000
927.000 11.038.000

1.85.000
1
2.220.000
2.362.000

5.246.7001
6.049.000
1
6.550.000

Langs rivieren en kanalen (in tonnen van 1000 KG.).

invoer:

doorvoer:

aanvoer:

3927

1

1928

1

19291

1927

1

1928

1

1929

1927

1

1928

Stukgoed …………..
871.100

817.000

834.000

428.800

461.000

503.000 1.299.700 1.328.000 1.337.000

Massagoed3)

:
775 400

818.000

814.000

61.100

67.000

62.000

836.500

885.000

876.000

Totaal ………………
111.646.5001 1.685.0001 1.648.000
1
489.700
1
528100

565.000h
2.136.200
1
2
.
213
.
000
1
2
.
213
.
000

uitvoer:
doorvoer:
afvoer:
Totaal:

1927

1
1923

1
1929 1927

1

1929 1929
1927
1928
1929
1927
1

1928

–
1

1929

129.800 103.600
144 000 188.000
116.000
231.000

245.500

279.000

185.400

180.000

30.000

1
375.100

215.000

1
289.000
423.000
368.000

424.000

11.674.800

446.000

1.125.500
1.751 000
1.253.000
1
7
61.000
1.322.000

233.200
1
332.000

j
347.000

II
430.900

1

459.00b

1

523.000
1

884.100
1

791.000
r
80
.
000

12.800.300 3.004.000
1

3.083.000

Dit overzicht is bewerkt uit de gegevens van (Ie maandstatitiek van den in-, uit- en doorvoer van het Centraal ]3ureau voor de Statistiek; voor
1929
zijn de cij Iers verkregen door de gegevens voor de maanden Januari-November

1929
te vermeerderen met de cii iers over de naancl December
1928.
Onder massa-goederen worden hier verstaan: kolen, ertsen, minerale-oliën en de derivaten daarvan, hout, granen
en zaden.

voerde goederen uit transilo-goederen bestaat;
3e. ongeveer de helft van deze transito-goederen
langs rivieren en kanalen wordt afgevoerd, zoodat
liet spoorwegvervoer, dat bet rek kvl ijk van geringe
beteekenis is, buiten beschouwing gelaten, aange.
nomen kan worden, dat ongeveer con achtste ge-
deelte van de ter Zee aangebrachte goederen por zee-
schip weder naar andere havens wordt verscheept;
4e. de Ier Zee afgvoerdo goederen voor circa 45 pOt.
uit transito-gdederen bestaan;
5e. ongeveer 25 pOt. van de langs rivieren en kanalen
aangevoerde goederen voor doorvoer is bestemd;
Ge. de langs rivieren en kanalen afgevoerde goederen ongeveer 65 pOt. transito-goederen zijn.

Uit het vorengaande volgt, dat ook het
totaal

havenverkeer, svaarotder hier wordt verstaan: de som
van de hoeveelheden goederen, gelost en geladen hij
in- en uitvoer ter zee en langs rivieren en kanalen,
vermeerderd met het hoogste bedrag van de hoe-
veelheden goederen, gelost en geladen ter dôorvoer, in het afgeloopen jaar is vooruitgegaan. Bedroeg het
totale goederenverkeer in 1928 7,07 millioen ton, in
1929 is dit verkeer tot 8,08 millioen ton gestegen,.
een vooruitgang derhalve van circa 5 pOt.
Deze vooruitgang is, zooals uit de tweede
grafiek blijkt, zoowel aan de toeneming van het
stukgoederen- als aan die van het massa-goederen-
verkeer te danken. Onderstaande analyse van het
massa-goederenverkeer in de jaren 1927, 1928 en 1929
geeft te zien, dat de toeneming in het afgeloopen
jaar in de eerste plaats is veroorzaakt door den zeer
aanzienlijken houtaanvoer en wel, doordat uit Rusland
Amsterdam’s houthaven met hout (voornamelijk bui-
ken en palen) overvoerd is. Deze aanvoer overtreft
de behoefte aan hout in ons land verre en geeft
daardoor geen juist beeld van de normale ontwik-
keling. Ter illustratie hiervan zij vermeld, dat te
Amsterdam in 1929 tot begin November 90 pOt. meer
aan balken en palen werd aangevoerd dan de ge-

middelde aanvoer gedurende hetzelfde tijdsverloop
in cle laatste zes jaren bedroeg.
Ook het verkeer in minerale oliën geeft een niet

onaanzinlijken vooruitgang te zien.

Totaal havènverkeer van massa-goederen in Amsterdam.

Artikelen.

1 Aantal mili. KG. in de jaren:

1927

1

1928

1

1929

Kolen ………………..
1470

1832

1828
Hout ……………..

577

568

705
Min, oliën (petroleum, gas-
olie, benzine, enz.)

432

439

507
Zaden en granen

556

756

757
Ertsen
….. . …………

.53

7f,

lii

Met betrekking tot enkele soorten stukgoederen,
die voor Amsterdam van bijzondere beteekenis zijn
volgt nog een overzicht van het totaal havenverkeer
(ter vergelijking zijn wederom de cijfers van 1927 en

192$ opgenomen).

Totaal liavenverkeer van enkele soorben stukgoederen
in Amsterdam.
In inillioenen KG.
Artikelen.

97

1

1928 V 1929

Cacaoboonen
………….96

85

88

Copra
……………….85

95

105
Koffie ………………

.

.06

116

100
Thee ………………..

.
25

24

26

Tabak
………………..98

91

92
Chem. producten

148

140

149
IT.arsen, gommen, en7

230

215

214
]:[uiden en vellen …….

20

25

20

Papier ……………….
136

147

154

De goederenbeweging is ten aanzien van de
Indische producten vrijwel stationnair gebleven; ook
het verkeer in de overige in bovenstaanden staat
vermelde artikelen geeft weinig verschuiving te zien.
Tenslotte ‘zij nog vermeld, dat de -afvoer ter zee

1 Januari 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

hET TOTALL GOEDLRENVD?KLER

IN DE iMSTEPDAM5ChL I1AVN.

STUK-FIN MA.5SAGOEDREN.

1
STUVGOt.DEEN

Q
MAS5ACJOEDEEN

TOTAAL

IN

IN
1000
Ton

000 TON.

8000

-8000.

7000.

-7000.

6000.

-6000.

5000.

5000.

4000.

4000.

3000.

-3000.

2000:

2000.

1000:

-1000.

II
••
JP’41
••
UI
•

I!
E!JP1

van salpeter en kunstmest in 1929 weder zeer aan-
zienlijk is geweest: ni. ongeveer 129.000 ton; dat d
175.000 ton kalk, tras, cement en krijt en A= 57.000 ton

VPKER LUCHTHAVLN

,,SC
–
iIPhOL”(

1

kunststeen langs rivieren en kanalen werden aan-
gevoerd.

.I.Juchthave9s S’chiphol.

Het was te verwachten, dat de sterke vooruitgang,
iiie het passagiers-vervoer in 1928 vertoonde (ni. 10.775 in 1927; 13.590 in 128) zich in 1.929 niet zou voortzetten. Immers, in het jaar 1928 hebben
de Olympische spelen hun invloed op het luchtverkeer
doen gelden. Het stemt daarom verblijdend, dat
niettcgenstaande in het afgeloopen jaar geen bij-
zondere factoren aanwezig waren, die dit verkeer
gunstig beïnvioedden, toch nog een lichte stijging
merkbaar is; 13.590 passagiers in het vorige jaar,
13.750 in 1929. Deze vooruitgang is het gevolg van het toenemend aantal doorgaande reizigers.
Gaf het personen-vervoer dus slechts een geringen
vooruitgang te zien, het goederen-verkeer is in het
afgeloopen jaar weder aanmerkelijk vooruitgegaan;
dit steeg van 695 ton in 1928 tot 760 ton in het
afgeloopen jaar, een vermeerdering dus van ruim
9 pOt. Ook het post-vervoer ontwikkelde zich gunstig,
ni. 103 ton in 1928; 145 ton in 1929. Deze vooruit-
gang: is voor een deel het gevolg van de in liet
afgeloopen jaar uitgevoerde vluchten tussehen Ne-
derland en Indië.
Het vorengaande samenvattend mag veI de conclusie
worden getrokken, dat 1929 zoowel voor de Amster-
damsche zee- als voor de luchthaven over het algemeen
genomen niet ongunstig is geweest.

HET VOLKSCREDIETWEZEN IN 1928.

• liet verslag van het volkscredietwezen over 1928
begint met te constateereri, dat dit een goed jaar was voor de volkscredietinstelliogen op Java, iets minder
gunstig – door de daling der rubberprijzen – in de
Buitengewesten. Onmiddellijk daarop volgt dan de
belangrijke vraag of mcii uit dcii toenemenden omzet
der volkscredietiristellingen iets. kan coneludeeren,
tav. dc welvaart. Hierop geeft liet verslag een zeer
juist antwoord: De vermeerdering op zichzelf zegt
daaromtrent niets, doch uit die vermeerdering in ver-
band niet dalende achterstaudspercentages en het
steeds beter toezicht op de leeners mag men wel he-
iuiten
2
dat het dcii Inlanders naar verhouding goed
gaat. I
–
Joe langer hoe meer toch heeft de bevolking
geleerd slechts te leenen, wanneer ze op de door de
banken gewenschte wijze kan terugbetalen.
In 1928 was ccii belangrijk feit voor liet volkscrcdict-
wezen dc doorvoering der ieorganisatie van het volks-
bankwezen, welke den invloed der Oentrale Kas ver-
sterken zal, cle éénheid van leiding bevorderen. liet
verslag zegt: ,,i)e overname van cle nieuwe modelsta-
futen door de banken verliep in liet algemeen zee.r vlot,
niet in dc laatste plaats door dc duidelijke wijze,
waarop de liegeering te kennen heeft gegeven, dat
haar ambtenaren, leden en bestuurders dier instel-
lingen, verplicht zijn om de door de Regeering met
betrékking daartoe aangegeven beginselen te hcvor-
deren en op te volgen.
– J3ij liet afsluiten van dit verslag had slechts

ti
bank de nienw’e modelstatuten niet overgenomen.” Op een enkele na staan dus voortaan de volksbank-
administrateurs in dienst der Kas, hetgeen de nogal
veelvuldige wrijvihg tnsschen hen en de controleeren-
de Kasambtenaren zal moeten doen verdwijnen. Of-
schoon m.i. deze reorganisatie van harte moet worden
toegejuicht, meen ik, dat cle Regeering niet liet recht
had haar ambtenaren te dw’ingèn v66r de hervorming
te stemmen. Zij zijn geen hankbestuurslid, omdat zij ambtenaar zijn, doch omdat zij belangstellenden zijn
in de Inlandsche welvaart en formeel zijn dle volks-banken geen officieele instituten.

Bovendien beschikte de Regeering over ecn veel
krachtiger pressiemiddel door te kunnen dreigen niet
ic opheffing van erkenning der betrokken bank als

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Januari 1930

philanthropische credietinstelling. Immers, zonder
bui1) van Jt Binrieulandsch Bestuur zouden al heel
weinig volksbanken hun bedrijf in stand kunnen

houden.

De Centrale Kas
leed over 1928 een verlies van

f
189.000, uitsluitend door de reserveering van ruim
3 ton ter dekking van de verplichtingen der fout ge-
gane Lampongache Volkscrediet.bank. Voor het eerst
heeft hier cie Kas het tekort eener geliquideercie bank
voor haar rekening genomen, waartoe ze volgens een
nieuw statutenartikel (van Febr. 1929) voortaan ook
verplicht is. Reeds altijd echter heeft ze openlijk ver-
klaard het hooghouden van het erediet der volksban-

ken als doelstelling te hebben.

De credietverstrekking door de Kas an de volks-
banken nam van 1927 op 1928 toe van een gemiddeld

u itstaand bedrag van
f
4.823.000 tot een gemiddeld

uitstaand bedrag van
f
5.782.000. Echter bleef er nog

steeds een overschot van beleggingen door de volks-
banken bij de Kas; het kleinste saldo was nog altijd
[014.000. In vergelijking met het totaal door die ban-
ken opgenomen bedrag van
f
62.872.000 is het bij de
Kas geleende niet veel. Doch zeer juist omschrijft het
verslag: , …..dat haar (de Kas) beteekenis als cen-
trale voor het volkseredietwezen allerminst mag wor-
den afgemeten naar het betrekkelijk gering bedrag,

(lat door de volksbanken hij haar is opgenomen.
Haar crediet dient voor elke bank normaal slechts
weinig hooger te zijn dan het verschil tussehen het
grootste en het kleinste kapitaal, dat die bank in
eenig jaar behoeft. …. Een uitzondering moet alleen

gemaakt worden voor de banken, die tijdelijk of blij-vend niet voldoende kapitaal van buiten kunnen aan-

trekken…..
”
Daarom ook verleent de Kas haar tus-

seheakomst bij het opnemen van deposi to’s door volks-
credietbanken, die in eigen ressort niet de daartoe

benoodigde gelden kunnen vinden.

De volksbci.nlcen op Java
hebben een goed jaar ge-

had. Het totaal der uitleeningen steeg van

f49.600.000 op
f
53.400.000. Het verslag merkt op,
dat, wanneer de vermeerdering in dezelfde mate door-
gaat, in 1034 zoowel hetaantal .schuldbcwijzen als het
uitstaand bedrag tweemaal dat van 1924 zijn zal, even-
zeer als zulk een verdubbeling voor het uitstaand ho.-
clrag plaats had van 1914 op 1924.
Men vergete ech-
ter niet, dat in 1024 de gulden in verhouding tot zijn
waarde in 1914 sterk was achteruitgeloopen (de ver-

houding is ongeveer als 10 :
11),
zoodat een verciub-
heling van 1.924 op 1934 virtueel veel meer zou he-

teekenen.

lIet Verslag noemt voor clie snelle toeneming een
drietal oorzaken: Vermeerdering der bevolking en
van het geldverkeer en verbetering van de werk-
wijze der banken, waardoor deze meer in den smaak
der bevolking komen en dus ook meer klandizie

krijgen..

in sommige bankressorten bedraagt het aantal lee-
iiers van 5 tot 6 pOt. der bevolking, d.w.z. van 20 tot

25 pOt. – zooal niet meer – der gezinnen. Zeker ver-
vangt het volkshankcrediet veel crediet door paticu-
liere geldschieters en ongetwijfeld zullen vele – ik
durf wel zeggen de meeste – verstrekte sommen eco-
nomisch nuttig aangewend geacht kunnen worden. Daarvoor is het dalend achterstandscijfer – in 1928
3.04 pOt. van het uitstaand bedrag der gewone leenin-
gen tegen
3.1
pOt. in 1027 – een aanwijzing. Toch
wordt het steeds meer gewenscht om in deze ressorten
meer precies op de hoogte te komen van de aanwen-
ding der geleende gelden. Want nog steeds moet er-
kend worden, dat met het voUcscredietwezen een mach-

tige kracht tot verandering binnen de Inlandsche
niaatschappij in beweging is gebracht zonder dat men

precies haar werking en haar resultaten kent. Zoo
blijkt op verschillende plaatsen id t het verslag, dat
men nog zoekende is naar de juiste aanpassing der
leeutermijnen. Zij toonen echter eveneens, dat men
inderdaad met ernst zoekt, hetgeen wel blijkt uit de

toenemende variatie in de terrnijnstelling, bij de ban-
ken in gebruik.

Zooa]s reeds gezegd, een kenmerk van gezondheid
i5
de daling van het achterstandspercentage, terwijl
daarbij die achterstand gemiddeld steeds jonger
wordt, dus ook steeds minder kwaadaardig.

De verhooging der beteekenis van de door desahank-
jes en andere publiekrechtelijke instellingen bij de
volksbanken belegde gelden ging voort. In 1928 waren
de percentages door deze gelden en door die, belegd
door particulieren, uitgemaakt van het totaal aan op-
genomen middelen respectievelijk 60.0 pOt. en 33.6
pOt. tegen 58.9 pOt. en 36.6 pOt. in 1921.

De vol1sbartÏcen in de Buitengewesteri
leenden in
1928 ruim
f
1.000.000 meer uit dan in 1927, in ‘t
geheel f14.096.000; in 1926 en 1927 was de vermeer-
clering telkens ruim dubbel .zoo groot. Oorzaak van
de vertraagde uitbreiding was vooral de daling der
rubberprijzen, welke bijv. hij de volksbank te Palem-
hang – verreweg de grootste, die meer dan 30 pOt..
uitleende van ‘t door alle banken in de Buitengewes-
ten tezamen uitgeleend bedrag – sterk de vermeer-
dering der uiticeningen remde.

Ook in cle stijging van het aehterstandspercentage,
van 2.42 pOt. op 2.64 pOt., terwijl de nieuwste ach-
terstand (niet ouder dan één jaar) daarvan in 1928
uitmaakte 54.13 pOt. tegenover 49.8 pOt. in 1927 en
in de stijging – alweer vooral in Palembang – van
het aantal voorgebrachte gerechtszaken, van 1633 op
2548, komt de daling den rubberprijzen tot uiting. In
Djambi, alweer een echte rubberstreek, steeg het ach-
tcrstandspereentage zelfs tot 8.6 pOt.

Bij de banken buiten de rubberstreken daalde de

achterstand belangrijk.

Niettegenstaande de voorhetbedrijf ongunstige fac-
toren, leed geen der banken verlies. Tezamen nam
haar zuiver vermogen met ruim 5 ton toe; het vormt
thans 19.2 pOt. van het totaal der opgenomen galden,

in 1927 1.6.3 pOt.

Dorpscredietinstellingen op Java.

De loemboengs verminderden weder met een goede
100; t.hans zijn er nog 5950. De bestaande instellingen
werkten over liet algemeen goed en namen in omvang
toe. Nog steeds neiien de loemboengs in padistreken
een beteekenisvolle plaats in; zij leenden in 1928
totaal uit 1.122.000 picols padi, niet veel minder dan

in 1927.
Wederom bleek echter, dat een goede contrôle op
de loemboengcommissies, evenals trouwens op de
(lesabankbesturen, broodnoodi g blijft. Verslapt het toe
zicht dan volgt gewoonlijk knoeierij.
Ook de ciesabankjes werkten over het algemeen goed,
dank zij voortdurende leiding. Hun aantal klom met
285 tot 5311, tezamen uitleenend f 11.656.000, totaal

tegen f10.426.000 in 1927.
Het bleek echter, dat het nog steeds veel voorkomt,
dat de desahankcommissie meer let op het bezit clan op
de credietwaardigheid van den leener in spe; een
fout, recht indruischend tegen de beginselen van het
voikscredetwezen. Met het hoetestelsel echter werd
door de desabankjes volkomen gebroken, het selectie-
stelsel, waarbij onbetrouwbare leeners in den vervolge
uitgesloten worden, bleek vei]iger en juister.
Ook hij de desahankjes wordt het bedrijf steeds in-
tensiever gevoerd, wat weer uit het toenemend aan-

tal leeningstypen kan blijken.
In de Buitengewesten
deed alweer de inzinking
der rubberprjzen zich voelen. Waar de rubber de
groote inkomstenbron was, gingen de zaken minder
goed – hijv. Palembang en Djambi – in andere
streken waren ze meest bevredigend.
Overal bleef echter contrôle het wachtwoord.
In 4 desa’s van Zuid-Bali wordt een proef geno-
men met de organisatie van desacrediet op grondslag

van de desakas, omdat de Baliër dit instituut van
ouds kent en steeds neiging toonde de overtollige
dcsamiddein rentegevend te maken. Het moet worden

1 Januari 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

afgewacht of dit systeem behoorlijk functionneert en
niet ontaardt in een belasting op de desa-armen.
Onder toezicht van de Indonesische Studieclub te
Soerabaja zijn 9 desabankjes omgezet in coöperaties,
aangezien de betrokken desa’s opgeheven werden. Nog
eenige andere credietcoöperaties en andere coöpera-
tieve vereenigingen werden in het verslagjaar op Java
opgericht op grondslag van de nieuwe regeling van
1927. Uiteraard moeten de resultaten nog worden
afgewacht.
J.
C. W. CRAMER.

DE INDISCHE MIDDELEN OVER SEPTEMBER 1929.

IDe totale opbrengst der Landsmiddelen, vermeld in
het bijgevoegd overzicht sedert den aanvang van dit

jaar, bedroeg op het einde van verslagmaand

f
508.658.000 tegen
f
526.392.000 in de eerste 9 maan-
dien van het vorige jaar of ruim
f
17.7 mfm minder.
Indien men bij vergelijking van deze totalen de hoof d-
zakelijk in het vorig jaar ontvangen achterstallige
uitkeeringei aan Nederlandsch-Indië uit de opbrengst
der Nederlandsche Oorlogswinstbelasting ad ruim

f
21 m/m niet medetelt, dan is de uitkomst vooi het
loopende jaar ruim
f
3.3 m/m gunstiger dan voor
1929.

De ontvangsten in
verslagmaand
bedroegen te-
zamen
f
8.484 mfm minder dan die in de maand Sep-
tember 1928; zij geven groepsgewijze aldus vergeleken
het volgende beeld:

belastingen ………….minder circa
f
4.315 mini
monopolies ………….meer

,, 0.173
producten ………….minder

,, 1.463
bedrijven …………..meer

,, 0.087
allerlei middelen …….minder

112.966

Bij de
belasi’aggroep was de teruggang hoofdzake-
lijk het gevolg van een lagere ontvangst aan vennoot-
schapsbelasting ad
f
3.705 m/m en voorts aan inkom-
stenbelasting en landelijke inkomsten ad resp.
f
0.206
m/m en
f
0.34 m/m. Aan personeele belasting en ver-
ponding werd resp.
f
0.057 m/m en
f
0.203 m/m meer
ontvangen dan in September 1928. De opbrengst in
het afgeloopen negenmaandsch tijdvak van elk dezer
belastingen was hooger dan die in dezelfde periode
van het vorig jaar, uitgezonderd van de vennoot-
schapsbelasting, die ruim
f
37 mini minder opbracht.
Bij deze belasting had in September 1928 betaling
plaats van belangrijke bedragen, die in het afgeloopen jaargedeelte nog niet ontvangen werden. Bovendien is
de raming 1929 voor deze heffing
f
6 mfm lager dan
voor 1928, hetgeen vergelijking van de opbrengsten
in beide jaren minder zuiver doet zijn. Bij vorenge-
noemde kohierbelastingen, die tegen het einde van het
jaar ruim plegen te vloeien, kunnen eveneens gee.n
zuivere vergelijkingen getroffen worden tusschen de
opbrengstcijfers en de overeenkomstige ramingen.
Het invoerrecht bracht in verslagmaand
f
0.253
rnfm méér op dan in dezelfde maand van het vorige
jaar. In vergelijking met het overeenkomstige tijdvak
van 1928 gaf dit recht in het reeds verloopen gedeelte
van het loopende jaar een accres van circa
f
6.3 m/m.
Ten aanzien van de onmiddellijk daaraan voorafge-
gane maand was de opbrengst in verslagmaand echter

f
0.454 m/m lager. De gemiddelde niaandraming zoo-
we] als het evenredig deel der jaarraming werden in
verslagmaand en in het afgeloopen jaargedeelte over-schreden met resp.
f
0.562 mum en
f
11.04 m/m. Bij
dit middel, dat in het loopende jaar de verwachtingei
verre overtrof, valt de laatste maanden een daling te
constateeren, hetgeen nochtans niét kan leiden to
een bepaalde conclusie. Ditzelfde verloop is waar te
nemen in het eerste kwartaal, waarop een sterke stij-
ging volgde.

De opbrengst van het uitvoerrecht was in verslag-
maand
f
0.093 mum lager dan in September 1928 en

f
0.239 m/m lager dan in de maand tevoren. In de
eerste 9 maanden van het loopende jaar werd
f 0.114
m/m minder ontvangen dan in dezelfde periode van

het vorige jaar, doch de evenredige gedeelten der jaar-
raming, waarbij op een geringen achteruitgang gere-
kend werd, werden in verslagmaand en in het afge-
loopen deel van het jaar overtroffen met resp.
f
0.148
m/m en
f
0.141 mfm.

De accijnzen leverden in verslagmaand overeenkom-

stig de verwachting en in tegenstelling met de maand
tevoren meer op dan in dezelfde maand van het vorige
jaar en wel
f
0.464 mfm, terwijl
f
0.842 mfm meer
werd ontvangen dan in de vorige maand. De op-
brengst in het afgeloopen jaargedeelte was
f
1.791
m/m hooger dan die in dezelfde periode van 1928. Ook
van dit middel bedroegen de ontvangsten in verslag-
maand en die in de maanden Januari t/m September
1929 meer dan geraamd werd. De evenredige gedeel-
ten der jaarraming zijn tot dusver nog slechts met
een gering bedrag overschreden (resp.
f
0.472 mfm en

f
0.077 m/m).

Aan statistiekrecht werd in verslagmaand
f
0.006
m/m minder ontvangen dan in de gelijknamige maand
van het vorige jaar, doch de opbrengst in het afge-
loopen jaargedeelte was
f
0.131 mfm hooger dan die
in de eerste negen maanden van 1928 en
f
0.191 mfm
hooger dan de raming deed verwachten.

Het zegelrecht gaf in verslagmaand een ongunstig
cijfer, aangezien de opbrengst daarvan werd vermin-
derd met een in die maand betaalbaargesteld bedrag
ad circa
f
0.5 mfm aan teruggegeven ontschepings-
gelden van immigranten, die niet werden toegelaten
of Indië binnen de zes maanden weer verlieten. In de
eerste negen maanden van het loopende jaar werd

f
0.345 m/m minder ontvangen dan in hetzelfde tijd-
vak van 1928, hetgeen werd veroorzaakt door hoogere
teruggaven van ontschepingsgelden ad
f
0.374 m/m.
De netto-opbrengst was echter
f
0.032 mfm hooger
dian het 9112 deel der jaarraming.

De opbrengst der slachtbelastingen was in het loo-
pende jaar vrijwel gelijk aan die in het jaar 1928 en
constant hooger dan de raming deed verwachten. De
fractioneele jaarraming werd in het afgeloopen jaar-
gedeelte overschreden met
f
0.365 mim.

De gunstige uitkomst in verslagmaand bij de
nio-
nopolies
werd, evenals in de vorige maand, verkregen
door een hoogere opbrengst van de pandhuisregie ad

f
0.559 m/m. Deze overtrof de gemiddelde maand-
raming met
f
0.346 m/m, terwijl de opbrengst in het
afgeloopen jaargedeelte die in dezelfde periode van
1928 en het evenredig deel der jaarraming over-
schreed met resp.
f
0.201 m/m en
f
1.51 mini. Dit
accres is het gevolg van de reeds in het vorig verslag
vermelde oorzaken.

Bij de opiumregie waren de ontvangsten in ver-
slagmaand en in de eerste 9 maanden van het loopen-
de jaar wederom minder dan in dezelfde tijdvakken
van het vorige jaar en wel resp.
f
0.188 m/m en

f
1.066 mim. Betreffende dezen achteruitgang wer-
den de vermoedelijke oorzaken reeds in vorige versla-
gen vermeld. De vorengenoemde periodieke opbreng-
sten waren niettemin nog resp. f
0.186 mfm en

f
1.865 m/m hooger dan de fractioneele ramingen
deden verwachten

De lagere opbrengst van het zoutmonopolie in ver-
gelijking met de eerste 9 maanden van het vorig jaar
ad
f
1.554 m/m vond haar oorzaak in de levering
sedert den aanvang van het loopende jaar van verpakt
zout tegen gereduceerden prijs aan de provincie Oost-
Java. Hiermede werd echter bij de raming rekening
gehouden, zoodat de ontvangsten van dit middel in
verslagmaand en in het afgeloopen gedeelte van het
jaar t.a.v. de rarning gunstig waren. Het surplus be-
droeg resp.
f
0.039 m/m en
f
0.705 m/m.
De uitkomsten der
producten,
met uitzondering van
het boschwezen, gaven zoowel in verslagmaand als in
de eerste 9 maanden van het jaar tegenvallers.
De tinopbrengst bleef in laatstgenoemde periode
ver ten achter bij die in het vorige jaar en bij het
evenredig deel der jaarraming (resp.
f
5.438 m/m en

10

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Januari 1930

j’
3.515 in/in) als ..evuig van een sterke prijsdali
ig.

Ook de rubbercull;u ur gaf weinig gunstige gelde-
lijke resultaten. Deze bracht in het afgeloopen negen-

niaandsch tijdvak
j
1.23 mini muider
01)
dan in het

vorig jaar en
f
0.068 nl/nl minder dan de raming
deed verwachten, hetgeen hoofdzakeii.j k het gevolg is

van een lagere productie en minder verkoop dan ge
.raamcl. De kina-ondernemi ng bracht weliswaar

f
0.106 m/ni meer op dan in 1928, doch
f
0.015 m/m

iii ocier clan het 0112 deel der ram.i ng.
De steenkolenni.ijne.n leverden in totaal
f
0.569 m/m

meer op clan in cie eerste 9 maanden van 1928, doch
ook hiervan bleef de uitkomst beneden de raming en

wel
f
1.952 mfm, waarbij valt op •te merken, dat over

deze periode nog een bedrag van circa
f
1.5 in/in bleef

te vorderen; de opbrengst der goud- en zilverniijnen

daarentegen was
j
0.045 m/m lager dan liet vo:i.ige

jaar, doch overtrof cle verwachting met
f
0.049 m/m.

De ontvangsten bij het boscliwezen en wel voorna-
niclijk bij het djati 1:edrijf waren wederom zeer gun-

stig. In verslagmaand werd
f
0.804 m/m meer ont-
vangen clan in Septemler 1028 en
f
:1.085 mum meer

dan cle gemi cldeldc maanclraming. :De totaal-opbredgst
in het afgeloopen gedeelte van liet jaar was
f
2.00i3

m/m hooger clan in dezelfde periode van het vorige

jaar en
f
1.874 mini honger clan he.t evenredig deel
der jaarraming.
De resultaten bij cle
bedrijven
waren in liet afge-

loopen jaargecieelte gunstig, met uitzondering bij de
Lancisdrnkkeri,j en den dienst voor W. en E.
Tan
deze

bedrijven geven cle cij:lers echter geen juiste n iticoni-
sten aan, omdat daarbij cloorloopend belangrijke be-

dragen te verrekenen. en te vorderen blijven. De
Staatsspoor- en traniwegen, cle dienst der P. T. en T.,
het havenwezen en cle baggerciienst brachten in ge-

noemd tijdvak resp.
f
2.21.0 mini,
f
1.082 mfm,
f
0.832

m/m en
f
0.644 m/ni meer op dan in dezelfde per ode

van 1.928 en resp.
f
1.043 mum,
f
0.413 m/rn, f 2.271.

m/rn en f1.459 mfm meer clan cle ramingen deden

verwachten.
In irerslagmaand werd door de spoor- en train-
wegén in totaal f227.000 minder ontvangen clan in

September 1928, ni. door:

liet Javanet …………minder f1.25.000

de S.S. Sum. Westk. ….

,,

,, 59.000

Zuid-Sum. S.S……..,,

,, 34.000

Atjehtram

……….,;

,, 1.1.000

Z.W. Cel: tram…….,,

,,

2.000

(uit nevenbeclrijven en aan andere ontvangsten werd

f2.912 m[m meer ontvangen) en
f
1.535 mfm minder

dan in de niaancl Augustus tevoren, w.o.
f
1.463 m/ni

door de S.S. op Java. Dzc achteruitgang wordt ver-
oorzaakt, doordat liet suikertransport in September a-

neemt.
De PTT. dienst leverde in verslagmaa:ncl
j’
1.08.000

meer op dan in dezelfde maand van liet vorig jaar,

waarin werd bijgedragen door:

cle telegraf ie …………..ad.
f
61.000

11
telefoni.e ……………,, ,, 83.000

doch door de posterijen werd
f
28.000 en aan andere

ontvangsten f7.000 minder ontvangen. De achter-
iii tgang bij de posterijen houdt verband niet de reeds
vroeger vermelde verlaging van het posttarief.
Havenwezen en baggerdienst gaven in liet afge-
loopen jaargedeelte varieerende, doch in liet alge-
meen gunstige, uitkomsten, bij liet havenwezen zoo-
vel veroorzaakt door een hoogere opbrengst der ha-
venbedrijven als door meerdere ontvangsten, aan goe-

clerengeld.
:Bij den baggerdienst werd een belangrijic surplus
verkregen door liet verrichten van opspu.i twerk voor
particulieren te Palembang, waarop bij cle begrooti tig
niet is gerelcend Iii de ontirangsten van dezen dienst
gedurende verslagmaarid is de opbrengst begrepen van
de naar Sjanghai verkochte baggermolen ,,Java.”
Het nadeelig verschil met het vorige jaar in cle

ontvangsten aan
allerlei middelen
in verslagmaand

en ii liet afgeloope.i.i itargedeelte ad resp.
f
2.966 .iii/tn

en
f
3.419 m/m is liet gevolg van cle o.nistindighe:i
cl,

dat in September 1928 belangrijke stortingen door
enlcele groote aardolie- en rnijnbouwmaatschappijen
plaats hadden aan cijns van mijnconcessiën, waarvan (le betali:ng in het loopende jaar nog niet geschiedde.
1 n liet verstreken negenrnaandseh tijdvak werd echter
aan enkele andere middelen, – o.a. aan afkoop hee-rendiensten in de buitengewesten en aan aandeel in
cle winst van de Javasche Bank ad. resp. f 1.264 mini
en f 0.536 mfm – meer ontvangen dan geraamd,
waardoor de totaaiopbrengst van de groep allerlei
middelen
f
0.058 in/ni. hooger was clan liet evenredig
gedeelte der jaarraming.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

DE LANDBOUWCRISIS.

Mej. Karin Koek te Stockholm schrijft ons:

ie tariefvraagstulcken hebben in langen tijd niet
zon in liet bra’ficlpunt van cie belangstelling gestaan
als thans. Men kan geen courant openslaa’n, ïoncler

claiii ii lange arti lcelen voor en tegen bescherming
ia n te treffen en speciaal cle protectionisten zijn
weder met al hun, uit vroegere discussies bekende,
argumenten voor den dag gekomen. In 1921-’22 w’as
liet de industrie, die tot ondergang gedoemd zou zijn,
indien cle tarieven ‘nie’t onmiddellijlc werden verhoogd
thans is liet cle landbouw, clie de tegenwoordige crisis
riet te boven, zal Icomen, indien, aan de vraag naar be-
scherm ing ci iet word t voldaan.
lIet is eenigszins eigenaardig, dat cle landbouwcri-
sis juist ‘thans het onderwerp van gesprek vormt, nu
iie oogst dit jaar, zoowel wat cle kwaliteit als wat de
lcwantiteit betreft, beter is clan gedurende de laatste
jaren het geval was. Hiervoor kunnen echter verschil-
lendle
redenen
worden aangevoerd. In de eerste plaats
is cle verwachte prijsverbetering, waarop de hoeren
reeds verscheidene jaren hadden gehoopt, ook dit jaar
uitgebleven. De prijzen zijn zelfs laag te noemen, ten-
gevolge van (ie groote oogsten i.n Europa en de dum-
ping van de Duitsche rogge en haver. De Duitsche
exporteurs maken misbruik van de uitvoerpremie ‘)
en. verlcoopen liii n producten tegen prijzen, die lager
zij ci clan cle procluctiekosten in Zweden. Haver en
rogge zijn van groote beteekenis voor den Zweedschen
boer en liet feit, dat hij deze voortbrengselen niet niet
winst kan verkoopen, brengt hem .i n groote moeilijk-
heden. De tweede reden is van poli tieken. aard. De
tegenwoord ige regeering staat bekend als warm aan-

hangster van protection isti sche maatregelen, waar-
cioo:r cle verwachtingen van de boeren worden aange-
waickerd, Om hulp van den Staat te verkrijgen in den
vorm van hoogere tarieven. Door cle sterice positie
van de voorstanders van den vrijhanclel in den Rijks-

dag echter, client betwijfeld te worden, of cle tarief-
voorstellen ee.nig succes zullen opleveren. De tarief-conimissie heef t reeds verklaard, dat zij in het tegen-voordige stadium harer werlczaamheden geen maat-
regelen ken aanheveleu, daar liet vraagstuk van de
lancibouwtarieven gelijktijdig met dat van (le indu.-
strieele tariei’en moet worden bestudeerd.
Ondanlds deze verlclaringen wordt de vraag naar
hoogere tarieven steeds dringender. De beweging be-gon met een samenkomst van boeren in Midden-Zwe-
den, en een afvaardiging naar den Ministerraad en
den Koning, bij wie zij hun ve:rlangens indiencien.. Na-

dien zij.n in alle provincies vergaderingen gehouden
en bijna elke boer, die een pen kan hen teeren, heeft
zijn inz;ichiten i.n de dagbladpers ui’teeugezet. Zonder
overdrijving kan men zeggen, dat alle in de eerste
plaats hoogere invoerrechten en rechten op elk denk-
baar product, zelfs op hout, hebben geëischt. Slechts
weinig boeren zijn buiten. deze beweging gebleven en
hebben andere maatregelen gepropageerd, zooals be-

.1)
Zie
in
dit verbai.id het artikel van
dun
heer P. W.

Scliilthuis
in E.-S. 13. van 27 Nov. jl. (lIed.)

1 Januari 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

ere wed icti iisteUingeu eii verkooporgan isaties en za-
tionali sa ti e van dcii landbouw. i)e regeeririg heeft

reeds verleden Jaar een commissie benoemd, teneinde
een nauwkeurig onderzoek in te stellen naar den toe-
stand van den ia nctbouw en andere middelen clan pro-

tectioiiistisc]ie maatregelen aan te bevelen. Bovendien
houdt zich reeds sinds eenigen tijd een aparte com-
missie bezig met het vraagstuk van cle crediethervor-
ming, doch geen dezer twee commissies heef t tot dus-verre haar werkzaamheden beëi ncl igcl. Men verwacht
echter, dat zij heel spoedig ccii interim rapport zul-
len uitbrengen.

.1 let crecl ietvraagstuk vai:i cle boeren is in Zweden
evenals in andere landen een moeilijk
01)
te lossen

probleem. l)e boeien bezitten gewoonlijk niet cie mid-
deleis om zelf liet beste tijdstip voor den verkoop van
hu ii oogsi; uit te kiezen. Zij zij ii genoodzaakt zoo spoe-
(lig mogelijk na den oogst te verkoopen, met het ge-
volg, dat zij vaak dringender werk als ploegen en
zaaien moeten uitstellen, teneinde hun graan te kun-
ien dorschen. Bovendien drukt het groote aanbod op
de
prijzen
en aangezien hier geen georganiseerde
speculatie bestaat, clie tegen. cie dalende prijzen kan
op treden., krijgen de boeren. rog minder voor hun
voortbrengsele.n, dan wanneer zij in staat waren ge-
weest hun verkoopen over een langere periode te ver-
acelen. Sinds 1924 kunnen cle boeren evenwel hypo-
theken opnemen op hun oogsten en op deze w’ijze van de banken of de lanclbouwcredietinstelli ngen de mid-
delen verkrijgen, die zij noodig hebben. Deze procedure
is echter zcer omslachtig en vereiseht vele formali-
tei ten, waardoor cle boeren er slechts noocle toe over-
gaan. liet gevaar bestaat, dat schending van forniali-
tei ten hen in moeilijkheden brengt. Ool de geidgever
moet op zijn hoede zijn, om te zorgen geen verliezen te
lijden. Dit jaar was de vraag naar credieten tegen
onderpancl grooter clan gewoonlijk en cle banken, clie
zich vroeger van deze soort zaken afzijdig hielden,
hebben tot op zekere hoogte aan de vraag van haar
cliënten voldaan. Men kan evenwel niet zeggen, dat
de boeren in liet algemeen veel gebruik hebben ge-
maakt van de mogelijkheden, die de wet hun in dit
opzicht biedt, en het valt te betwijfelen, of deze wet
ooit pop ii air zal worden.
;tt.
cle coöperatie van cie boeren betreft, hierbij is
hun conservatisme en hun tegenzin in nieuwe proef-
nemingen een groote belemmering, welke overwon-
nen
dient te worden. De bovengenoemde Commissie
moet tevens het vraagstuk oplossen van de organisatie
van cle coöperatie, welke voor cle kleine boeren ciri n-
gend noodzakelijk is. Op dit terrein moeten de hoeren
evenwel zooveel mogelijk zelf het initiatief nemen,
daar het zeer moeilijic is, hun zulk een organisatie van
buiten af op te dringen. Indien zij ervan doordrongen
worden, dat zij geheel op zichzelf moeten steunen om
uit de crisis te geraken, clan moeten zij hun houding,
oncianis hun conservatisme, ten opzichte van de coöpe-
ratie wijzigen, evenals de industrieelen zulks in de
moeilijke jaren na den oorlog moesten doen.

ii[etzelfcle geldt voor cle rationalisatie van de land-bouwmethoden. Het schijnt, dat de Zweedsche boeren
over liet algemeen happig zijn op technische verbe-
teringen. Zij zijn trotseh op de goede positie van den
landbouw vanuit een technisch oogpunt bezien. De
vraag is echter, of zij voldoende inzicht hebben in de
economische zijde van het vraagstulc. Rationahisatie is
zeer zeker aan te hevelen, maar zij .kan ook te ver worden doorgevoerd met het gevaar, dat de finan-
cieele resultaten zullen af- in plaats van toene-
men. liet is derhalve noodzakelijk, dat cle boeren
een boekhouding inrichten en de financieele resul-
taten ramen. In dit opzicht heeft de Boerenboncl goed
werk verricht, door (ie boeken. zijner leden tegen een kleine commissie hij te houden. Hiërbij doet zich nog
een andere moei lijkhei cl voor. De boerderijen verschil-
len sterk in omvang en boclemgesteldheid en derhalve
kan de cciie boer niet steeds hetzelfde doen als zijn

bnurin:ni. Ook iii cli t opzicht geeft de Bond zijn
l.cden stcc r door hun. vergelijkend materiaal van over-

een komst:ge boerderijen te verschaffen, waardoor cle
boer beter in staat is, zijn eigen toestand te beoor-
deden.
Het arbeiclersvraagstuk is misschien wel het moei-
lijkst op te lossen. De bonen in den landbouw zijn
veel lager dan clie in de industrie: 40-50 öre uurloon
tegen 80-100 ö.re voor industrieele arbeiders op liet
land. Voorts dient gelet te worden op cle langere
werktijden in-den landbouw, waardoor liet verschil
der jaarlijksehe inicomsten nog grooter wordt. In elk
geval is het verschil groot genoeg, om cle arbeiders
van den landbouw weg te trekken. Daarjni kan liet
voor cle hoeren nooclzalcehijlc zijn, hun procluctiemetho-
den te mechaniseeren, tenei ide iverlckrachten uit te
sparen en zoodoende in staat te zijn, hoogere bonen
te betalen. Bepaalde cijfers, gebaseerd op cle boeken
van ongeveer 300 kleine boerderijen, welke eenigen
tijd geleden werden gepubliceerd, toonen aan, dat de
eigenaars en hun families :in
1925/26
slechts onge-
veer 39 öre per uur ontvingen als loon voor hun
werk, hetwelic veel lager is dan dat van der betaalden
arbeider. Deze cijfers illustreeren de moeilijkheden
van de boeren en bewijzen, dat spoedig maatregelen moeten worden genomen, hetzij door den Staat, liet-
zij door de boeren zelf.

DE NIEUWE KOPERINDUSTRIE VAN AFRIKA.

De heer E. Rosenthal te J’ohannesburg schrijft ons:

Toen Davici Livingstone en Henry Morton Stanly
ruim een halve eeuw geleden Ceiitraal-Afr.ika onder-
zochten, nierlcte.n zij op, dat een aantal ,,kopjes” een
merkwaardig geringen plantengroei vertoonde. Ter-
wijl vele dezer bergen met kreupelbosch en zelfs dloorn-
struiken waren bedeict, waren andere, verspreid over duizenden vierkanten mijlen, bijna kaal. Wat hiervan
de oorzaak was, viel in dien tijd moeilijk te verklaren,
toen het tegenwoordige Congo en Rhodesia liet vecht-
terrein vormden voor vele barhaarsche zwarte stam-
men. Thans worden deze zelfde kopjes met hun schaar-
schen plantengroei door de moderne mijnondlerzoe-
kers naarstig geëxploreerd en een groot aantal wordt
reeds intensiëf geëxploiteerd. Beleggers en mijninge-nieurs besef f en thans, dat cle tropische wildernissen,
welke door de groote Schotsche en Amerikaansche on-
clerzoekers vijftig jaren geleden werden doortroklcen,
de rijkste kopervelden bevatten, die ooit ontdekt
werden; de meest grootsche
iii
ij ii bouwk mi di ge ontclek-
king sedert het vinden van goud op Witwatersrand.
Het is nu eenalgemeen erlcende waarheid, dat aan de
Afrikaansche inboorlingen koper reeds eeuwen lang
bekend was als een schat liggende onder de boom-
boze streken.

In vele deden van Transvaal en Rhodesia werden zoogenaamde oude bedrijven ontdekt, die minstens
twee duizend jaar geleden, mogelijk zelfs nog vroe-ger, waren opgericht. Deze oude mijnen, die, zooals
sommigen verzekeren, geëxploiteerd werden door de
Arabieren, Phoenicieërs en zelfs door de Egyptisehe
Pharao’s leverden stellig een groote hoeveelheid koper
op. Brons, gefabriceerd uit erts van een bijzondere
sanienstelli ng, zooals het alleen te Rooiberg, Zuid-
Afrika werd aangetroffen, werd thuisgebracht in

Klein-Azië en Creta. Een kenschetsend en eenigszins
merkwaardig feit bij deze vroegere mijnbedrijven was,
dat koper werd onttrokken als een edel metaal. Me-
taaladers, niet dikker dan een potlood, werden int
sommige gevallen zorg’ uld i g
verwijderd,
alhoewel cle
moderne ingenieurs deze als waardeloos zouden op-
ruimen.

Gedurende de geheimzinnige eeuwen, die volgden
eu waaromtrent wij geen bepaalde historische gege-
vens bezitten, ontwikkelden de inboorlingen, toen de
vroegere overzeesche pioniers waren verdwenen, een

12

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Januari 1930

zeer groote voorliefde voor ringen en andere oma-
inenten uit koper. Een groot gedeelte van deze grond-
stof werd daar ter plaatse verkregen. Naast het
wericelijke erts wordt inheemseh koper in massieve
blokken in vele deelen van Zuid-Afrika gevonden,
dat, evenals het koper uit de buurt van het Lake
Superior in de Vereenigde Staten buitengewoon moei-lijk gesmolten kan worden.

Tachtig jaren geleden, in 1849, werden door Euro-
peanen de eerste practische pogingen aangewend tot
exploitatie van cle vondsten in Namaqualand, waar
de plaatselijke stammen sedert de eerste dagen van
Nederlandsche kolonisatie in Afrika gedurende de
17de eeuw aantrekkelijke monsters opkochten. De in-
dustrie, die zich als gevolg van de omstreeks 1850 van
Kaapstad gezonden expedities, begon te ontwikkelen,

bleef tot onzen
tijd
voortbestaan en hoewel de oor-
spronkelijke ontdekkingen reeds grootendeels uitge-
put zijn, behoeft men er niet aan te twijfelen, dat er
nog zeer groote hoeveelheden te vinden zijn in Rich-
tersveld én andere ontoegankelijke districten, waar
mijnoncierzoekers koper hebben aangetroffen. Op het
oogenblik echter hebben deze beddingen, liggende in
een waterarme, afgelegen hoek van Zuid-Afrika, min-
der practische waarde dan de jongste vondsten in den
Congo en te Rhodesia. Geologisch behooren deze beide
laatste groote velden tezamen. Slechts een politieke
grenspaal scheidt de gronden van de Engelsche en
Belgische maatschappijen. Op het oogenblik valt het
moeilijk te zeggen, welk bezit grootere beddingen be-
vat. Uit de jongste ontwikkelingen blijkt echter, dat de ertsvoorraden van Noord-Rhodesia zelfs grooter
zijn dan die van den Congo, alhoewel in laatstge-
noemd land de productie, die ongeveer 100.000 ton
per jaar bedraagt, grooter is.

In deze landen is over een oppervlakte van dui-
zenden vierkante mijlen een onderzoek in gang, z66
uitgebreid en volgens zulke moderne methoden, als
nooit tevoren werden toegepast. De modernste instal-
laties worden gebezigd, teneinde de beddingen zoo spoedig mogelijk open te leggen. In den Congo be-
hooren de kopermijnen bijna uitsluitend tot een mach-
tig Belgisch concern, de Union IV[inière, wier instal-laties voor het smelten, zuiveren, enz. en welker zorg
voor de inheemsche werknemers ongeëvenaard is.
Door de werkzaamheden dezer maatschappij ontston-
den eenige aanzienlijke, snelgroeiende steden, zooals
Elizabethville, Panda, Kambove, ena. Over eenige
jaren, wanneer de tegenwoordige bedrijfsexpansie vol-
tooid zal zijn, verwacht men, dat de Union Minière,
wat de productie hetref t, zal kunnen concurreeren met de Amerikaansche Anaconda en andere maat-
schappijen.

Teneinde cle aandacht te vestigen op den verba-
zingwekkenden groei van de industrie in den Congo,
mag er aan worden herinnerd, dat in
1911
nog geen
1000 ton werden geproduceerd en de productie sedert
den grooten oorlog ver ijfvoudigd is. Ongeëvenaard
als de rijkdom van het Congoveld is (niet lang ge-
leden beschouwden de smelterijen alle erts dat minder
dan
18
pOt. koper bevatte als afval)
schijnt
de voor-

raaa op Britschen grond nog grooter. Noord-Rhode-
sia wordt op het oogenblik door een groep welvaren-
de mijnbouwondemnemingen geëxploiteerd, die in
hoofdzaak door Engeland en Amerika worden ge.f i-
uancierd; de meeste g.roote mij nbouwgroepen aan den
Rand worden door haar gecontroleerd. Elk dezer on-
der nemi ngen bezit mijnrechten over duizenden vier-
kante mijlen, afhankelijk tot op zekere hoogte van cle
groote ,,British South African
Company”;
die oor-

spronkelijk door .Cecil Rhodes werd gesticht, teneind
Uhodesia te koloniseeren. –

Vliegtuigen van een overzeesche maatschappij, die
hiervoor een filiaal in Af rilca heeft opgericht, wor-
den gebruikt voor het nauwkeurig opnemen van deze
bzittingen. Zij zijn nog steeds in vele opzichten
,,Blackest Africa”, vol wilde beesten en ondoordring-

bare troiische wouden. Goede fotografische kaarten
verschaffen aan de deskundigen gegevens, die vroe-
ger zelfs in tientallen jaren niet bijeengebracht had-
den kunnen worden, doch die thans binnen eenige
maanden verkrijgbaar zijn. De ingenieurs besteden
bijzondere aandacht aan de kale vlaicten zonder plan-
tengroei, daar zij weten, dat zulks een aanwijzing is
vooi de aanwezigheid van koper. Voortbouwende op
deze voorafgaande verkenning, hebben de maatschap-
pijen geophysische methoden aangewend en gebruik
gemaakt van de nieuwste Duitsche uitvindingen.
Daarnaast onderzoeken expedities met speciaal ge-
oefende geologen systematisch dit enorme gebied en
hoewel er jaren zullen voorbijgaan, alvorens een vol-
maakt beeld van de formatie kan worden verkregen,
hebben de reeds vericregen resultaten de pioniers in

staat gesteld, de reeds bestaande, met veel succes wer-
kende, industrie in het leven te roepen.

Wat de waarde betreft is het eenige, met het koper-district van Noord-Rhodesia te vergelijken gebied dat
van Witwatersrand. liet boren in Noord-Rhodesia
heef t reeds
200
millioen ton van een gehalte van
4 pCt. erts aangetoond op de bezittingen van vijf
maatschappijen en de deskundigen schatten dit ge-
bied alleen in totaal op twee milliard ton! In afwij-
king van de vondsten in den Congo is het 1coperpe-
centage van die van Noord-Rhodesia betrekkelijk laag, anderzijds echter zijn de hoeveelheden zooveel grooter
en de exploitatiekosten kunnen zooveel lager worden

gesteld, dat naar alle waarschijnlijkheid de Rhodesia-
velden deze eventueel zullen overtreffen. Op het
oogenblik is de productie aanmerkelijk kleiner, een
feit, dat moet worden toegeschreven aan de veel latere
oprichting v.n de industrie. Een betrouwbare proef
van de wijze, waarop deze kolonie vooruitgaat, kan
verkregen worden uit de bevolkiugsstatistieken.
Sedert
1.921
is het aantal Europeanen verdrievoudigd,
ul. van 3600 tot ongeveer 10.000 en elke trein, die de
Unie van Zuid-Afrika verlaat, vervoert vele blanke
emigranten, die van plan zijn, in de kopervelden te
gaan werken. De ontwikkeling van deze industrie
dateert feitelijk pas van de laatste zes jaren en
een Zuid-Afrikaansche economist heeft aangetoond,
dat het beschikbare kapitaal reeds bijna viermaal zoo
groot is als het in Witwatersrand belegde bedrag, toen
dit gebied zes jaren geëxploiteerd was.

Het kapitaal, dat thans in deze industrie is belegd,
bedraagt £ 50 millioen, terwijl in Witwatersrand in
1892
(toen het 6 jaren bestond) slechts £ 14 millioen
was geïnvesteerd. Koersschommelingen der aandeelen
zijn onvermijdelijk in het verloop van een dergelijke
groote onderneming en door een zekere mate van op-
timisme stegen de lcoersen van sommige Rhodesia-
aandeelen op de effectenbeurs hooger, dan de feite-
lijke toestanden rechtvaardigen.

Niettemin werken de maatschappijen zoo bevredi-
gend, dat Noord-Rhodesia een zeer goede toekomst
tegemoet gaat. Binnen vijf jaren, zooals eenige auto-
riteiten hebben verklaard, zal de productie 350.000 ton
per jaar bedragen, hetgeen een waarde zou vertegen-
woordigen van £
23Y2
millioen, een cijfer overeenko-
mende met meer dan de helft van de tegenwoordige
gQlldproductie van den Rand.

De Union Minière is reeds een van de meest wel-
varende mnijnbouwondernemingen ter wereld en een
bron van groote welvaart voor België, wat o.a. tot
uiting komt in de koersstijging van de aandeelen. Of
de berekeningen van de beleggers bewaarheid zullen
worden en steden, in grootte wedijverend met Johan-
nesburg, zich in het equatoriale Noorden zullen out-
wilckelen, is een vraag, die nog niet beantwoord kan
worden.

Voor Afrika als geheel ware het zeer zeker te
wenschen.

1
Januari
1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

‘3

AANTEEKENINGEN.

De geidmarkt in December.

l)e steeds toenemende hoeveelheid middelen, welke
de banken in de voornaamste geldcentra van de Ver-
eenigde Staten, met name New-York, ter beschikking
stond en thans nog staat – zij het in anderen vorm
dan vroeger – kon daar gemakkelijk de opinie
doen post vatten, dat de ontwikkeling van het land
aan geen grenzen gebonden was. De industrie, door
aandeelen-emissies goedkoop gefinancierd, was iuim
van middelen voorzien en stelde groote bedragen,
door bemiddeling der banken, ter beschikking van
de geldrnarkt. De ,,loans for others” maakten dan
ook meer dan de helft uit van het totaal der
makelaarsvoorschotten. Niets is moeilijker dan den
toestand van het oogenblik objectief te bekijken en
naar voren tredende verschijnselen op hun juiste
waarde te schatten. Het is dan ook vergeeflijk, dat
niet alleen Wall Street, doch ook de leidende perso-
iien bij de groote bankinstellingen den toestand tè
rooskleurig inzagen. Inderdaad schijnt de industrie
er ook niet zoo slecht voor te staan als aanvankelijk
werd gevreesd en, al heeft de beurscrisis de industri-
ede bedrijvigheid misschien al geremd, een ernstige
depressie is nog niet, waarneembaar. Onder iedere
omstandigheid is dat natuurlijk gelukkig, maar voor
de Ver. Staten moet het beslist een verlichting zijn.
1-let is toch
vrijwel
zeker, dat een industrieele crisis
liet bankwezen – en, voornamelijk de z.g. ,,Oountry banks” .- zeer geschokt zoude hebben. Reeds in het
begin van October 1929 werd in de Vergadering van
de American Bankers’ Association op den, wij kunnen
wel zeggen critieken, toestand van de Country-banks •gewezen. J. W. Pole, z.g. Comptroller of the Ourren-
cy, wees toen op de noodzakelijkheid van een nieuwe
bankpolitiek voor het – om het zoo maar eens te noe-
men – provinciale bankwezen. Welke middelen hij
aan de hand deed, doet hier minder ter zake.
1)
Pole
memoreerde echter eenige feiten, welke angstwekkend
genoeg waren en hier te lande zeker te weinig de aan-
dacht hebben getrokken. Zoo wees hij erop, dat in de
jaren 1921-1928 5.000 banken met deposito’s tot een
bedrag van 14 milliard dollar, haar deuren sloten.

Anders staat het met de banken in de grootste
steden, die sterk profiteerden van de industrieele ont-
wikkeling. Deze z.g. ,,metropolitan banks” zijn onge-
twijfeld ruim gefinancierd en goed geleid en de Na-
tional City Bank kon er dan ook in haar laatste
maandoverzicht op wijzen, dat zij in de maand Octo-
ber slechts gedu rende 2 dagen, en in November in het
geheel niet hij de Federal Reserve Bank in het krij.t
stond. Zelfs kon zij de makelaarsleeningen ,,for others”
uitgezet en tijdens de crisis opgezegd, overnemen. Zij
was hiertoe in staat, doordat vrijwel het totale be-
drag dezer leeningen haar als leposito’s ter beschik-
king bleven staan. Wat voor de National City Bank
geldt, geldt ook voor de andere I’ew-Yorksche ,,me-
tropolitan bauks”.

In dit verband moet er toch nog op gewezen wor-
den, dat het Federal Reserve System, dat hoewel
niet in staat om de macht van Wallstreet te breken,
toch zeker in menig opzicht en wij zouden haast zeg-

gen ondanks zichzelve, een veel betere regeling van
de hinneulandsche geidmarkt geeft dan v66r 1913 het
geval was. Toen was een zeer groot deel van de be-
schikbare middelen der banken buiten New-York
samengetrokken bij cle banken in deze stad (,,The Ceii-
ti’al Reserve City”). Zou de beurspaniek samengeval-
len zijn met de industrieele crisis, dan zouden (le
gevolgen zeker désastreus geweest zijn.

De grooti id ustrie, goedkoop en ruim gefinancierd,
zal echter — met de mogelijkheid van een depressi.e
voor oogen – er zich wel voor wachten al haar h-

t)
Men zie
het
bijvoegsel van de ,,Comnt. & Fin. Chro-
nicle”
van
Ii) Oct. 1929 dat geheel gewijd is aan de vcr-
gadering der A. 13. A.

schikbare middelen in eigen
bedrijf
te beleggen. Hier-door zal een groot deel ter beschikking der geldmarkt
blijven en deze ruim houden.

De bestaande geldruimte heeft zich reeds geuit,
eerst door daling der geldkoersen, daarna door sterke
gouduitvoeren en een toeneming van het goud voor
buitenlandsche rekening te New-York (,,earmarked”
gud). Daar de gouduitvoeren de tendens hebben de
geldruimte te verminderen, zullen de Fed. Res.
Banks, daar een krappere geldmarkt met het oog op
de industrieele bedrijvigheid niet gewenscht wordt,
cle aankoopen van bankaccepten waarschijnlijk voort-
zetten. Dat daaraan gevaren zijn verbonden, is waar-
schijnlijk bekend. Niet alleen kan men zich niet langer
beperken tot het uiterst soliede papier, doch het is
reeds gebleken, dat aan veel accepten geen actieve
goederen-ruiltransactjes ten grondslag liggen, doch
slechts dienen ter financiering van bevroren voor-,
raden of goederenopslag, indien geen onmiddellijke
afzet gevonden kan worden. Hier schuilt weer een der
groote fouten van het Fed. Reserve System, een
zekere Weltfremdheit als oorzaak van het uitbreken
van een direct contact met de industrie en handel
van het land, waardoor een beoordeeling van het aan-geboden papier moeilijk wordt.

Het is te betreuren, dat de gouduitvoeren uit de
Vereenigde Staten voor een zoo groot deel Frankrijk en niet Engeland ten goede komen. Verwacht wordt,
dat deze Fransche goudonttrekkingen zullen voortdu-
ren, ook indien zij niet winstgevend meer zijn. Ook de
Belgische en Duitsche wisselkoersen wettigden goud-
uitvoer, welke inderdaad oolc plaats had.

Daggeld noteerde deze maand in New-York ca.
41% 5 pCt., meest
41%
pCt., particulier disconto
voortdurend beneden de 4 pCt. Een verderj disconto-
velaging lijkt niet onmogelijk. In eenige districten
werd het disconto nog van 5 op 434 pCt. verlaagd, het-
geen de geldmarkt te New-York ruimer zal maken
en de discontoverlaging gemakkelijker.

In Engeland daalde het particulier disconto in het
begin der maand tot bijna 1 pCt. beneden het officieel
disconto en wel tot zelfs 4%. Behalve van het conti-
nent was er vraag van Amerikaansche zijde. Daar de
koers van het Pond op New-York verbeterde en op
Parijs zelfs boven het gouduitvoerpunt steeg, was eeia
discontoverlaging te voorzien. Toen deze op 5 De-
cember niet plaats had, verwachtte men, dat de
Bank of England het nieuwe jaar en een ruimere
geldmarkt zou afwachten. Dit geschiedde, zooals be-
kend, niet en op 12 December had een verlaging van
5Y2 op 5 pCt. plaats. Weliswaar kon men van Fransche
zijde een verminderde vraag naar goud verwachten,
maar volgens veler opinie schuilt in den toestand van
het Amerikaansche bankwezen – wij zagen het bdien
– een zeker gevaar, die grootere voorzichtigheid ge-
wettigd zoude hebben.

Het is mogelijk, dat deze pessimisten gelijk zullen
krijgen. Wilde echter de Bank of England niet iedere
contrôle over de geldmarkt verliezen, dan was, zij
zeker tot dezen stap gerechtigd. Na de discontoverla-
ging bleef het disconto op vrijwel dezelfde hoogte als
voordien, nl. ca. 4
11
/16
pCt. De geldmarkt was over
het algemeen Icrap, de druk van het ultiino werd steric
gevoeld.

Als men den toestand in Duitschland moest be-
oordeelen naar de financiën der groote steden, zou
het met de buitenlandsche creclietverleening treurig
gesteld zijn. Intusschen beïnvloedt de onmogelijke
financiering van overheidsondernemi ngen met Icort
crediet sterk cle geldmarkt.

lii tegenstelling tot andere geldcentra :is de geld-
markt in Duitschland in de afgeloopen maand bijzon-der 1cm]) gebleven. Uiteraard •heef t ook het bericht,
dat het binnenland R.M. 350 millioen in de staats-
financiering zou bijdragen de geidkoersen doen stij-gen. Voor Kerstmis werd 8-10 pCt. voor daggeld be-
taalci, de noteering op 27 December was 73′-9 pCt.

14

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Januari 1930

Het particulier disconto ligt oiii eis nabij het offi-
cieele (7 pCt.) en het dient te worden afgewacht, of
de ontspanning in het nieuwe jaar ccii d iseoritover-
inging zal brengen. Ovei: het algemeen was de Itark
in cle afgeloopen maand vast en had zelfs goud nvocr
plaats. Versterkte goudirivoer en een verdere ontlas-

ting van de Hei ehshank zullen cle situatie nato ciii
ten goede kunnen wijzigen.

In Frankrijk blijft het enorme tegoed van de Schat-
kist een bron van onzekerheï cl. .l).it zal zoo blijven, tot-
dat een kanaal naar de gelcimarict gevonden is. i)c
schatkist beschikt thans over meer dan Frs. 18 mii-hard, waarvan 10 milliard in liet buitenland. Daar-

enboven heeft ze nog groote kasmicklelen. liet beheer
van de middelen in het bui tenianci schijnt niet altijd
geheel parallel I;e loopen met cle politiek, clie dc
Banque cle Fra.nce met betrelcking tot haar bui ten-
landsche saldi voert. 1
–
let doel, dat zij nastreven, is
ook verschillend: de Banque de France zal den franc-
koers uit economische overwegingen reguleeret , de
Schatkist zal een hoog rendement en groote zeke:rlieicl
wenschen. lIet ruim blijven der geidmarkt, liet biri-
nenstroomcn van goud, de verlaging van cle ren te
van (le Bons de la :Défense Nationale zal vroeg of
laat tenzij iii (lee gang van zaken een wending
mocht in treden, weilce thans nog niet te voorzien is
– tot een discontoverlaging leiden.

l3ijzonderers aandacht trok dee maand de koers

der Argentijnsehe Peso. Alarmeerende geruchten over
sluiting der Caja (le Conversiôn deden den koers be-
langrijk .i nzakken. Toch heeft Argentinië voor zijn
banicbiljetten een dekking, zooals weinig andele lan-
den. Wat w’as nu het geval?

De oogsten hebben dit jaar teleurgesteld. Goitdu i t-
voeren hcicIcn plaats. Een inkrimping van cle bi r-
nenlandsche cireïilatie was echter niet gewenscht. -De
regeering besloot nu deze, volgens haar ongemotiveer-
de, goucluitvoeren te voorkomen door cle zaak zelf
ter hand te nemen.

Het gelciwezen iii Argentinië is eigenaardig georga-
niseerd. Men heeft gouden dollars met een ariwaar-
de van 47,57 Engelsche pence. Deze zijn echter niet
in circulatie. Daarnaast heeft men den papieren dollar met een sedert 1002 vastgestelde waarde van 44 hun-
çierdste goud-dollar. Sedert 1027 werd cle i nwisselbaa:r-
heid van den papieren dollar, welke sedert :1.914 was
opgeheven, herstel d. Een ,,c i rcuia ti ebank” bestaat
echter niet. Voortdurend was er echter een dekking
van ca. 80 pOt. aanwezig, welke den laatsten tijd ccli-
ter eenigsziris gedaald is. De daarmede sainenvallende
afbrokkelende koers van de Argentijnschc munt heeft
de regeering bezorgd gemaaict over den icoers, waar-
tegen zij haar schulden aan het buitenland moet af-
lossen. Hun methoden zijn cle onze niet en men heeft
gemeend den koers te kunnen handhaven door den
gouduitvoe:r zelf naar goeddunken te regelen. De re-
geering heeft tot steun van den wisselkoers in Londen
ccii crediet van £5 millioen gekregen, dat dienen zal
om dell wisselkoers op peil te houden. Een der crediet-
voorwaarden is, dat Argentinië zich heeft verplicht
om, indien noodig, tot dekking dezer schuld, goud naar
Londen te zenden.

Een inconsequentie lijkt ons dit niet, daar dc Re-
geering hiermede geenszins haar opvatting, dat de
gouduitvoer tijclelijlc is, teniet doet. Teiiicht
zal zij
ii a deze wederwar i gheclen besluiten tot oprichting van
een Centrale bank, zooals wij clie kennen.

Wij zullen ditmaal bij onze eigen geldmarkt slechts
kort stilstaan. De positie van :De Nederlandsche Bank
vertoonde geen sterke veranderingen, liet particulier
disconto vertoonde neiging tot dalen, tegen het einde
der maand steeg het iets in verband met de :iaarswis-
seli ng. Voor cle geldlsoersen verwijzen wij naar dc
statistieken achter in dit ii ummer.

Van belang lijkt het ons te vermelden, dat men
thans in Spanje officieel en ruiterlijk erkent met de
geldpohitielc een fiasco geleden te hebben. Primo de

vw.’kiaarcic ccli ter, dat cle staatsleen ing, groot
350 in illioen goud-peseta’s, waarop cle stortingen in
bui ten lan clsche goc cl val ci ta plaats moesten hebben, ccii
succes is geweest. in liet bui tenlanci had men (lat.
naar wij meenen, ii iet verwacht De opbrengst der
leeni ng zal, zooals bekend, cli enen tot sten
11
van (le
peseta.

De voortdurei:ide daling van het
rldL.ksc11e
Pond
spoordle tot daden aan. Een wetsontwerp voor de op-
richting van een Nationale Bank is thans ingediend.
De bank zou er begin 1930 komen. De laatste dagen
heeft de l3anque Ottomane echter den koers nog moe-
ten steunen. Als stabilisatiebasis wordt genoemd 10
Turksche Ponden per pond sterling. De koers van het
Turlcsche :Poncl te Londen was
0)
28 Novembe:r en.
1070, op 20 December 984-988 en op 27 December
en. 98634.

Het heeft den schijn, ilat der Scuindinavisehe Munt-
unie nieuw leven i ngeblazen zal worden. Een confe-
rentie der leiders van de circulati.ebanken had plaats
te Gothenburg en, naar ve:rluiclt, zou. mcci Finland en
:1 Jsiancl in cle Diiie wensc’hen op te nemen. Opvallend
is, dat Zweden, Noorwegen en i)enemarkeri hun cl is-
conto verlaagden en wei Denemarken van 534 op
S pOt. (met ingang van 27 December), Zweden van
5 op 434 pOt., (met ingang van 1 Januari) en Noor-
wegen van 534
0
1) 5 pOt. (28 December).
in Zwitserland bekrachtigdie cle Nationale ilaaci den
terugkeer tot den gouden, standaard. in Luxemburg werd het wetsontwerp tot stabili atie van den Franc
aangenomen.
Joego-Siavi ë kon cl igde aan
– 01) 1)00!)
en n zegen
— dat cle dinarkoers gestabiliseerdi zal worden
Oj)
den
liii i digen koers. Di seon toverlagingen. hadden nog plaats
mi Roemenië en wel van 914 op 9 pOt. (voor gbedle
lianclelswisseis moet ca. IS pOt. betaald worden !) en
in Oostenrijk van 8 op 73′ pOt.
Een volgende maal hopen wij een ige beschouwingen
te geven over de voornaamste Oost’:Europeesche geld-
markten.
V. D.
Ba.

BOEKAANKONDIGING.

Die, icc,qe des Kam is e,hukinari:mes in der
NachIriegzeit von Dr. Heinz George.
(
flhclni

Ohristians Verlag, I3erlijn,
Prijs R.M. 6).

rl3ovengeuoemd werldje geeft in ru:im honderd blad-
zijden tekst en 27 tabellen een overzicht van cle on t-
wi klceli ng van de rubbermarkt onder den iii ‘loedl van
de beperking volgens de door Stevenson ontworpen
regeling.

De inleiding geeft een korte geschiedenis van de
rubbercultuur en van de markt voor en tijdens den
oorlog, waarin wordt uiteengezet, dat de crisis, die
voor dit product in 1.922 begon, niet een gevolg van
den oorlog was, doch, dat ze voortsproot utt de over-
productie, die ontstond tijdens dcii ,,boom” van 1909.
Deze crisis werd door den oorlog verlaat, ze wierp
echter haar schaduw reeds lang vooruit, want rubber
kreeg geen gelegenheid om van een scherpe oorlogs-
hausse te profi.teereu, daar toen. reeds de productie
meer dan voldoende was, zoodat terwijl de meeste pro-
duetenprijzen onder den invloed van, de algemeene
in flati e stegen, rubber geleidelijk daalde. In verhou-
ding tot andere producten
daalde
cle ruilvoet van rob-
her du.s sterk,. d.i t idwam echter onder dle heerschende
onistandghedeu iii cle gelciprijzen niet do iclelijk tot
uiting. De gemiddeld.e prijzen waren

1910 819.

1913 3:034

1916
21034

1919 21134
1911 5/5k

1914 2/334

1917 29h

1920 111
1912 4/9

1915 216

1918 213k

1921 —11034

De sch:rijver geeft een overzicht van de pogingen,
die door cle producenten werden gedaan om de crisis
te bestrijden, o.a. van het streven in de richting van
centralisatie van den verkoop, van de propaganda
voor rubbergebruik in andere dan de algemeen bekende

1 Januari 1930

ECON OMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

15

takken van nijveriieid, van de vrijwillige restricti.e en
toont aan, dat liet verwachte resultaat uitbieef, zoocia t het gevaar on tstoncl voor den ondergang van een aan-
tal onderoerningèn. De kans was dan groot geweest,
da t cle A nier i kan rische bela ii ghebbenclen zich viii uit-
gehreicleaanplantingen tot lagen prijs zouden hebben
meester gemaakt, waardoor cle Britten hun leidende

positie in cle rubbercultuur zouden hebben veiloren.

Het boekje blijft in zijn beschouwingen objectief
en spreekt nergens duidelijk cle meeningea van den
auteur uit. Bi.j cie behancieli ng van het Stevenson-scheme valt echter tusschen de regels door te lezen,
dat hij het nut en.de
noodzaicelijkheid van de restric-
tie aanneemt cii dat de houding van de Hollandsche
planters, die van_de politiek van hun buren profiteer-
den zonder medewerking te verleenen, zijn sympathie
niet heeft.

Dit zal wel cie reden zijn, dat de nadeelige gevolgen
van cle restrictie.worden ontkend cii dat de mislukicing
niet tea volle wordt toegegeven. De schrijver meent,
da t liet Stevenson plan, wel is waar, als poging tot
valorisatie schipbreuk heeft geleden, doch dat het doel
om cie Engelsche iubbercultuur voor den ondergang
en vo6r den overgang in vreemde handen te behoeden,
volkomen is bereikt.

De in vi oeci va ii cle beperlci ng
01)
cle r ubbercultu u r

wordt in het tweede deel van het boekje niet cijfers
toegelicht. Allereerst word t gewezen op de stijgende
productiekosten per pond, clie tot 1.922 door groote
hezu in ging steri waren verlaagd…..
.11
1920 worden de

.,ahl in kosten” berekend op 1.4,34 cl., in 1921. op 0,86 d.
in 1.022 op 7,85 ci., daarna stijgen ze door de beperking weer geleidelijk tot 10,34 d. in 1.927.

De .Bri tsche ru.bbercultuur liep natuurlijk in vergm
lijki ng tot andere procluctiegebieden terug en in liet
bijzonder wordt gewezen
OP
cle absolute en relatieve
stijging van cie Nederi. Oost Indische voortbrengirig.
liet Engelsche aandeel daalde van 1922 tot
1.925
van

73 pOt. tot 57,1 pOt., terwijl liet Hollandsche steeg
van 24,1 pOt, tot 39,9 pOt. Na de opheffing van cie
restricti e nam Engeland echter weer spoedig ccii
liooge vlucht, waaruit de schrijver de conclusie trekt,
dat op cli,t gebied geen blijvend verlies te boeken valt.

In Nederlindsch Indië was iutnsscheu veel inland-
mlie rubber hijgeplant. De schrijver meent, dat liet
Stevensonpian hierop geen invloed van heteekenis ge-
had heeft, daar een stijging van de Inlandsche pro-
ductie onafhankelijic van cle restri.ctie toch gekomen

zon zijn.

Op dit punt verdoezelt Dr. George de gevolgen van
cle beperking en wij meenen dat de prijsstijging, clie
aanvankelijk op de invoering van het Stevenson-plan
volgde wel degelijk tot een voortgezette uitbreiding
van cle aanpiantingen aanleiding heeft gegeven. Als
cle crisis, clie in 1922 dreigde, was doorgegaan, zouden
cle lage prijzen stellig tot verminderde hijplanting heb-

ben geleid.

Interessant is debeschrijving van den invloed, die
cle restrictie op het verbruik van ruwe rubber had.
Onder leiding van Hoover werd in Amerika de strijd
tegen (le llri tsche overheersching van de rubbercultuur
aangebonden, en tegenover de bepericing van de pro-

ductie werd een beperking van het verbruik gesteld
door: bezuiniging en door de fabi’icage van gere-
geneerde rubber. Verder sloten de verbruikers zich
in groepen aaneen om sterk te staan l)ij den inkoop,
en werd gestreefd naar een eigen rubbercultuur.
Die eigen cultuur wil niet erg vlotten; uit de res-
trictieperiode zijn echter voor cle producenten als na-
deden overgebleven: de koopersorganisatie en cle f a-
brieken tot regeneratie van rubber.
1-let verbruik van regeneraat steeg van 1.922. tot
1927 van 20,85 pOt. tot 49,49 pOt. van het verbruik
van ruwe rubber. –
In een slotbeschouwing wijst de schr•’er erop, dat
de aaneensluiting van de Engelsche en de 1-Iolland-
sche producenten, die tezamen 97 pOt. van de wereld-

productie beheerschen voor de hand ligt en hij ver-
baast zich erover, dat er nog geen overeenstemming is
verkregen. De vrees, dat een samengaan tegenmaat-
regelQn ven Amerikaansche zijde zou uitlokken; acht
hij ongegrond, daar men toch ook met de verbruikers wel een accoord zou kunnen treffen op basis van een vooi alle partijen aanvaardbaren prijs. Deze prijs zou
moeten liggen tusschen 1/- en 113.
De moeilijkheden van een samengaan op een be-
paalcie prjsbasis schijnen hier onderschat. De produc-
tiekosten zullen in de naaste toekomst voor vele onder-
iemingen clalén en dan zal de overeengekomen prijs
aanleiding geven tot een ongemotiveerd sterke uitbrei-
ding van cle aanplantingen. Hiervan zouden nieuwe
moeilijkheden binnen afzienharen tijd het gevolg moe-,
ten zijn.
1
–
let is zeer moeilijk de natuurlijke prijsvorming vnu
een product te verhinderen, dat vrij door ieder kan
worden geproduceerd. Men zal het opicomen van nieu-
we cbncurrenten niet kunnen tegengaan en daardoor
zal een accoord telkens worden bedreigd.
De schrijver voelt dit wel, want hij merkt op, dat
é5n moeilijkheid voor de productieverhoudingen niet
te overwinnen is en wel deze, dat er tusschen aan-
plant en eersten oogst een tijdvak van minstens vijf
jaren ligt. In zoo’n tijdvak kan de behoefte groote
schommelingen doormaken. Om deze reden zal een
.Regeering nimmer Icunnen overgaan tot een aanplant-
verbod.
In dit verband wijst de schrij ver ook nog op de mo-
gelijicheid, dat binnenicort de synthetische rubber als
nieuwe concurrent oj de marict zal verschijnen en hij
acht liet niet uitgesloten, dat dit product liet geheele
vraagstuk van cle ontwilckeling van de ruhhetcultuur
OJ)
zal lossen.

Het boelcje geeft voor hen, die de laatste jaren de
ontwikkeling van het rubberprobleem hebben gevolgd niet veel nieuws, het heeft echter de groote verdienste
om in kort bestek de voornaamste i’raagtu1cken dui-
dolijic uiteen te zetten.

den Haag, 16 December 1929.

TH. LIGTHART.

INGEZONDEN STUKKEN.

i)e N.V. Philips’ Radio schrijft ons:

Met verbazing namen wij kennis van het artikel
van Dr. Rutgers in uw nummer van 18 December ji.
Waar liet hier een artilcel betreft van een bel.angheb-
bende met ivien wij in proces gewikkeld zijn, achten
vij liet principieel onjuist de discussie in de E.-S. B.

voort te zetten. Een debat tusschen belanghebbende
partijen heeft voor ons – en vermoedelijk ook voor
cle lezers van de E.-S. B. – geen bekoring.

(Wij respecteeren uiteraard de beslissing van de
N.V. Philips’ Radio om zich van discussie in cle on-
clerhavige quaestie te onthouden, doch meenen er ter
ver.mijding van misverstand op te moeten wijzen, dat
in liet hierboven vermelde artilcel van Dr. F. L. Rut-
gers vraagstukken werden behandeld, die een heel wat
‘,yerd ere strekking hebben, dan een enlcele belangen-
gtrijcl tusschen cle naastbetrokkenen. immers, het gaat
hier om een iraag, wellce zekér het
algemeen belang
raakt, t.w. of de verkooppolitiek van een onzer groot-
ste concerns al dan niet geacht moet worden te zijn
,,in restraint of trade”. Dat over zulke vragen belang-
hebbenden aan liet woord worden gelaten, spreekt,
dunkt ons, vanzelf, aangezien zij geacht kunneii wor-
den het best op de hoogte te zijn van de zaken, waar-
over zij schrijven en daarvan meer weten dan welke
buitenstaander ook. Aan eene zakelijke bespreking van
het voor en tegen van eea bepaalde commercieele poli-
tiek, die voor de volkswelvaart groot belang heeft,
zouden wij gaarne plaats hebben verleend. Wij twijfe-
len er niet aan, of zulk een discussie .zou voor onze
lezers hare bekoring hebben gehad. Red.)

16

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTN

1 Januari 1930

OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.
MAANDCIJFERS;

The American Economie Review.
–
OVERZICHT VAN DE
INDISCHE
MIDDELEN.

Oambridge, Mass., September 1929.
(In Guldens).

September
1

Sedert
1 Januari
H. G. Brown,
Capital valuation and ,,Psybholagical
Overeen-
komstige
School”
;
E. E. Cumnins,
Jurisdictional awards and
.
1929
io
periode
1928

Carpenter’s Union
;
H. L. Frain,
Two errors in inter
–

preting

vage data;
N. R. Danielian,
Theory of con-
Belastingen.
Pachten exel. pandhuizen.
12.030
92.255
56.945
sumers’ credit;

J.

P.

Guilford,

Measuring human
Invoerr. mcl. Landsgoed.
7.462.501
73A40.557
66.840.626
wants in business; S.
J. Coon,
Oollective bargaining
Uitvoerr. mci. Landsgoed.
1.246.299 10.026.697
10.141.106
and productivity.
3.939.156 31.284.226 29.490.291

D e E c
0
n
0 fl1 j 5
t.
–
Haarlem, September 1929
Andere ontv. I. U. en
A. .
22.124
538.939
228.004
4.841.220
229.453
4.704.333
Prof. Mr. Dr. Ani. van Gijn, Een tweetal vragen

Accijnzen

…………….

Personeele belasting
. . .
458.022
3.408.629
3.345.883
in verband met het nieuwe model der Rijksbegroo-

Statistiekrecht

………..

4.815.547
35.808.958
34.871.040

ting;
Ir. E. P. Wellenstein,
Regeling van het Neder-
Inkomstenbelasting …….
Vennootschapsbelasting.
8.391.042 22.603.828 26.362.975

landsche en Nederlandsch-Indische geld-

en munt-
Oorlogswinstbelasting
.
7.030
1.261.809
21.941.257

wezen, II.
Opgeheven productenbel.
.
‘)

6.767

‘)

106.261
1)

264.975
416.247
4.450.185
4.203.578
1 d e m.
–
Haarlem, October 1929.
Recht van openb. verkoop 199.058
1.969.364 1.756.478

Dr. R. van Genechten,
De waarde van den kapitaal-
zegelrecht …………..
892.390 10.794.390 11.139.584

dienst; het agio van tegenwoordige op toekomstige
Overschr. van vaste goed
204.232 2.009.983
1.999.549

goederen en de rente
;
Anna Polcs/c,
Een voortdurend
Recht v. succ. en overgang
49.269
1.001.000
307.542

veranderend beeld van den Nederlandschen Vrouwen-

Verponding …………..

Vergunning speeltafels
14.987
93.273
118.850
662.504

..

5.389.751
5.527.235
arbeid.
Bijzondere bel. buitengew.

18.188
161.483
174.935

3
o u r n a 1 d e s É c o n o m
i
s t es.
–
Parijs, 15

Slachtbelastingen ………

4.327
68.521
60.180

October 1929.

Hoofdgeld …………….
Landelijke inkomsten….
3.809.772
28.273.193 27.766.827

E. Pap en,
La situation financière de la France et
Belasting op loterijen….
2.605 614.881

617.251

33.159.502
251.388.573

37.418.316
le budget de 1930;
L. Chatin-011ier,
L’attitude des
Totaal….
États-Unïs et la politique économique de l’Europe;
Monopolies.

R.
J.
Pierre,
Les budgets des principaux pays;
Ch. S.
3.439.046
31.142.112
32.208.133

Dewey,
En Pologne: L’importation et la balance des

Opium

……………….
1.391.094
12.873.745 14.427.163

comptes;
G. de Nouvion,
La question dii blé;
B. D.
2.167.335
17.905.703 16.704.745

6.997.475
61.921.560
63.340.041
L. L. E.,
La Ligne du libre-écharige;
0. Pichot,
Re-
.

Totaal….

viie de 1’Académie des Sciences morales et politiques;

Zout …………………

Producten.
H. Jaspar
et
M. P. A. Ho.nlcey,
La Conférence de La

Pandhuizen

…………..

33.817
586.994 480.264
E[aye.

.
Landscaoutchoucbedrijf .. 532.060 4.827.992
8.057.831

D e N a a ml o o
z
e V en n o o t s c h a p.
–
Am-
Goud

………………..
2.782.992
128.796
17.155.786
1.184.757
15.089.863
1.229.524
sterdam, 15 September 1929.
3.852.398 35.240.903
40.678.661
Prof. Dr. N. J. Polaic,
Afschrijving;
A. F. L. Merx,

Boschwezen

…………..

1.159.987
10.210.321
9.641.246

Levering van aandeelen op naam. Met naschrift door

Tin ………………….
Steenkolen ……………
Aand.ijd.winstN.V.,,Gem.

Prof. Mr. E. J. J. van der Hejjden;
Prof.
Mr. G.
Mijob. Mij. Billiton”…
–
4.500.000 4.500.000
Russel,
Bestaat

er tegenover

den

fiscus

een

bank-
Totaal….
8.490.050
73:708.753
77.677.389

geheim?
J. J. M.
II.
Nijst,
Aandeelen van geringe
TiO-
Bedrijven.
minale waarde. II (slot);
.1)rs. A. M. Groot,
Fliess-
11.897.987
11.065804
arbeit.
3.730.200
3.086.750
1 d e m.
–
Amsterdam, 15 October 1929.

Kina

………………..

Havenwezen
………….911.795

Post.,Telegr.-en Tel.dienst
2
..599.458
837.659
23.567.977
530.081
22.486.573
Mr. 0. B. W. de Kat,
Teruggave van storting en

Baggerdienst
…………437.415
Landsdrukkerij
……….210.559

Spoor- en Tramwegen….
7.200.202
64.226.952
62.007.001
ontheffing van stortingsverplichting;
Arn. Krootjes,
Waterkrachteu Electrieit.
175.948
1.169.359 1.208.933

Boedelscheiding. Aandeelen in Naamlooze Vennoot-
Totaal….
11.535.377
105.430.134 100.385.142
schappen;
Prof. Mr. G. Russel,
Bestaat er tegenover
den fiscus een bankgeheim?
M. J. H. Smeets,

Het
Allerlei middelen.
Aandeel i/d. winst van de
nationale inkomen;
J. M. F. Evening,
Certificaten
Javaache Bank ……..
–
3.261.403 2.985.439
tegen den wil der vennootschap;
Drs. A. M. Groot, Afstand van grond ……
338:228
2.870.876 2.848.162
Productieregeling of Planning.
44.523 326.319
3.901.745

•
T d.e m. -. Amsterdam, 15 November 1929.
Boeten en verbeurdverki.
Leges en salarissen, ont-
127.845
1.126.357 1.059.079

Mr. Dr. H. F. A. Völlmar,
Van Liechtenstein bé-
vangen d. de griffiers
gint.
. . .

De

oprichting

der

éénmansvennootschap;
v/d. versch. rechtscoll…
36.988 317.005
294.382
Prof. Dr. N. J. Polaic,
Het bankgeheim en de fiscus;
Hefiingterzakevangesl.

E.,
Het emitteeren van aandeelen boven parikoers;
werkovereenkomsten ..
56.420
490.473
428.951

J. J. M. H. Nijst,
Wet op de 1
–
lolding-compagnies in
Opbr. Wees. en Boedelkam.
57.863
552.054
606.493

Luxemburg;
L. R.

V’,

Schade,

schadebepaling

en
38.507
286.867
243.870

schadevergoeding;
Drs. A. M.

Groot,
Bedrijfshezet-

Mijnconcessies …………

Afkoop heerendienst. B.G.

..

532.391
5.014.102 4.274.789

ting;
M. J. H. Smeets,
Dividend-belasting wegens in-
Ontv. groote

ziekenin-
450.255

..

3.932.087
3.701.473

koop
van eigen aan deelen.
richtingen en krank-

Politica 1 Science Q u a r t e rly.
–
New-
Kadaster

…………….

zinnigengestichten ….
89.319 765.908
564.450

•
York, September 1929.

.
IJk van maten en gew..
.
42.865
378.067 366.019

W. L. Ranson-t,
Undetermined issues in railroad va-

Schoolgelden

………….

Verk. en verh. van huizen
Ontv. waterleidingen….
176.815
105.772 1.870.073
838.013
1.713.777
763.356
huation under the O’Fallon Decision;
G. Bielschowsicy,
220.963
2.305.807
2.185.780
War indemnities and business

conditions

1;

A.

E.
294.301
2.525.925 2.039.185
Malone,
Party government in the Irish Free State;

Bakengelden

………….

36.438 3.520.117
5.623.742

•
S. G. Duggane
Factors in the Chinese situation;
H.

Loodsgelden …………..
Diversen ……………..

Totaal….
2.649.493
30.181.453 33.600.692
B. Davis,
The German Labor Courts;
D. Viele,
The
Totaal generaal….
62.831.897
508.658.216 526.391.837
problem of land titles.
‘) Teruggegeven belastinggelden.
(Zie vervolg pag. 24).

1 Januari 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

.

17

STATISTISCH OVERZICHT VAN DEN ECONOMISCHEN TOESTAND VAN NEDERLANDSCU-INDI.
(Ontleend aan de Maandstatistieken van het Centraal Kantoor voor de Statistiek te Weltevreden).

1929
Januari/Augustus

.
Maart
1

April
Mei
Juni
1

Juli
1Augustus
1928 1929

Prijsbeweging.
156
155
156
156
256 155
uitvoerartikelen
127
124
127
123
127
124

J

n

0
J

,,

alle artikelen te zamen.
.
150
148
150 149 149
148

.
–

Kleinhandeisprijzen

inheemsche artikelen.
. .
166
164
161
160 158
160
uitheemsche
145
145 145
146 145
144
alle artikelen te zaaien
.
155 154
153
153
152
152
S

169
166 165 165
164
166

(
Groothandelsprijzen van invoerartikelen …………

J.
v.D-..

,,

,
zeep en licht voor een Europeesch gezin
163
161
159
160
159 160
•
voor de Inlandsche bevolking …………
155
152
152
153
153 156

Voeding voor een Eur’peesch gezin …………….

-•;..

S

•’

‘
petroleum en lucifers v/d. 1fl. bevolking
156
154
154 154 155
157

Effectenkoersen.

c

1

Rubberondernemingen ……………………
163
151
147
•

143 153 152
)n
.

v<

II

Suikerondernemingen ………. …………..
.
117
110
106 100
112
113 155
156
156 146 148
145
–

IV

Tabakondernemingen ……………………
154
149
141
139
140
EO
124
122
121
118
119
119 126
124 124
120
119
119 174
166 170 164
168
163
168 163
166
155
164
158
Q

III

Theeondernemingen ……………………….

161
157 154 147
142
142

ee•:T

V

Cultuurbanken …………………………….
…165

150
145
143
139
139
139

:•ø

1

VI

Banken

…………………………………..
VII

Handelsondernemingen …………………….
VIII

Spoorwegmaatschappijen …………………..

113
112
112
112
112
112

0)

5

IX

Scheepvaartmaatschappiien

………………..
Groep

1

t/m.

IX

…………………………..

:I

x

Obligaties Indische

leeningen ………………

Voortbrenging.
Geoogste uitgestrektheid padi ………
X
1000 H.A.
320 720
1.047
568 208
105
3.229 3.146
maïs ……..
113
41
76
110
105
119
1.306
1.304
cassave …….,,
39 42 49
66
90
130
456
493
0

fl

knolgewassefl

17
23 25 24
19
20
167
161

n

peulvruchten

,,
29
32
29 36
41
43 56
42
66 46
65 53
371
316 355 326
ov.gewassen

,,
in totaal
550
891
1.281
866
534
492
5.845
5.785
n

Bijgeplante

,

padi………
n

fl
.
121
93
97
88
74
65
2.460 2.264
maïs ……..
,,

,
144
129
91
114
126
86
869
782
52
44
24 26
14
353
307
knolgewassen

,,

,,
.

15
49
14
61 15
82
19
97
24
68
20
43
155
499
142 461
peulvruchten

,,
0V.
gewassen

,,
41
51
59 86 74
48
468 438
in

totaal
. . . .
422
392
371
428
392
276 4.804 4.394
Productie van Rtbber
2
) …………….
X 1000 K.G.
n

.
7.736
8.164
8.709
8.691
8.856 7.862
60.001
66.944
Koffie
‘)
……………..

..pikols
(148)
(214) (259) (273)
(268)
(263) (255) (285)

E 12
30
70
171
239
170
657
720
Thee
2
) ………………

..K.G.
E
5.712 5.567
5.735
5.375
4.050 3.437 38.303 39.775
(1)
S

S
324
Kinal)

………………,,
(77) (78)
(82) (85)
(86)
(82)
(90)
(95)
824
986 926
1.067
1.265
1.127
6.850
8.034
Palmolie
5)

………..,,

,,
.0
(20) (20) (20)
(21)
(21) (21)
(19)
(21)
0
2.052
1.950
1.803
1.76
2.551
–
2.805
10.568
16.725
0
Palmpitten’) …………..,,
(17)
(18)
(17)
(18)
(19)
(20)
(16)
(21)
387 422 393
542 509 512
2.305
•

3.297
124.360
135.292
138.239 130.728
141.415
133.418
950.641
1.049.499

Handef en ‘verkeer.

-S.

–
Eetwaren en genotmiddelen …..waarde X
fl000
13.836 13.563 12.587
11.270
16.297 13.746
85.166
108.639
Mineralen, hoofdzakelijk aard-
,
olieprod., cement en steenkolen

,,

,,
1.603
1.949
1.585 1.593
1.230
1.470
9.183
12.150
Chemicaliën, geneesmiddelen,
meststotfen, reukw. en verfw.
.

,,

,,
4.884
4.589 4.845
4.611
48
3.619
39.295
.41:156
Garens, manufacturen v.a.s. touw
en touwwerk, kleed, en modew.,,

,,

,,
15.543
20.924
19.362
16.431
19.139 16.923
140.462
145.539
o ‘

Metalen,

edele en onedele en
,

.

n

«

cassave ……….

werken

daarvan
…………….,,

,,
4.919
5.557
6.394
5.412 5.432 5.572
45.628 45.043
3.
,e

Machinerieën, werktuigen, toe-
stellen, instrumenten

enz ……

..,,

,,
5.262
53.590
6.639 63.683 6.715
62.491
5.491
54.730
4.797
61.952 5.500 56.700
38.411
423.394
46.364
477.230

Suiker’) ………….. …….

Geheele

invoer
………………..,,

,,
Buitengewesten
.
29801
30.975
33.193
31.061
33.344
30.556 216.522 248.243
1avaenMadoera.br.ge
.)‘
G.
173.089
120.896
176.976 112.530 156.395 116.149
156.070
106.772
163.693 128.084
154.146 104.337 1.077.327
744.497 1.321.670
899.289
uitengewesten.

,,

,,

,,
Ruber, gec’ilt. en ficusrubber
4)

waarde
Xf
1000
5.030
5.371
5.590
5.000
7.188 5.220 63.554 44.452
e

Suiker, v. a. s …………………

21.040
4.346
12.023
26.790 41.760
35.936 208.879
195.405

Steenkolen
3)
………………………..

Tabak,

v.
a.s …………………

0

{

4.948 5.589 3.898 7.016 2.354 6.955
644
6.303
716 6.585 264 4,674
18.714
58.590
16.693
50.251

a

Thee

…………………………,,

o

‘0
n

Koffie,

v.

a.
5 …………………

..,,

»
1.249
1.370 1.498
2.277
.

4.130
4.147
22.811
17.587
Cement,

ertsen

enz…………..,,

,,
4.880 4.078
.1.573
2.290 2.345
2.831
28.108
24.741
Geheele

uitvoer
……………..S

.
59.148 40.004 42.049
55.157
78.109
1
70.250 524.267 471.377
Buitengewesten..

,,

,,

,,
66.428
62.212
55.769
54.693
63.907
66.520
494.554
489054
Rub.,gecul. en ficusr.
4
) bruto gewicht
X
L000
K.G.
6.028
-6.567
6.871
6.117
7.018 5.128
42.152
50.907
0

Suiker,

v.
a.
s.

………

..,,

,,

,,
196.309
71.041
170.852
230.640
376.906 330.312
1.713.294
1.874.789
v

Tabak,

v.
a.
s.

………

..,,

,,

,,

{

13.996 11.238
6.776 2.130 4.237
1.616
47.928 49.332
0

Thee
2
) ……………..

..,,

,,
‘0
5.558
6.649 6.650 5.953 6.297 4.468
45.216
.

48.692
0
0

Koffie,

v.
a.
5 … ……..

..,,

,,

,,
1.508
1.602
1.728
2.655
4.599
4.592
31.973
20.252
•’

Cement, ertsen

enz ….

..,,

,,

»
7.154 6.875 4.788 3.586 4.447 5.955
35.380
43.881
Geheele uitvoer
………,,

»
341.351
176.969
261.229 312.412 479.654
437.768 2.734.995
2.788.494
Buiteng.,,

,,

,,

,,
‘

485.487
493.655
459.681 464.921
500.171
489.189 3.212.883
3.793.237
0

Kat.’toff.,gebl.enongbl.,,

»

,,
{
1.919
2.094
2.282
1.985
2.391
2.279
15.688 16.969
Grof en fijn aardewerk.
»

,,

,,

,,
1.254
1.603
1.902 1.458
1.946
1.404
11.325 12.516
0

00

Kedelee………………,,

,,

,;
Rijst,

gepelde ……….

,,

,,

,,

,,
11.571
35.203
8.106 24.520
10.363
9.813
16.640
7.656
9.144 30.914
1.500 32.361
71.520
82.927
69.596
206,477
– ‘

Gedroogde visch
……..,,

,,
3.035
3.286
3.918 3.487 3.819
1.984
27.039 27.863
Bevolk.rubb.uitN.-lj,dië

,,

,,

,,

,,
0

{
11.637
12.157
15,296
–

12.429
.

17.056
11.662
88.73!
104.787
Copra

,,

,,

,,

,,

,,
34.538 39.799 32.879 37.906
43.3.5
47.494
274.806
305.981
Peper

,,

,,

,,

,,

,,

,,
1.276 1.125
883
852 2.979
5.906
12.960
16.214

Reizigersvervoer

Ontvangsten
S.
S.Java en Madoera
Xf
1000
1.860 1.523 1.694
1.867
1.625
1.699 14.018
13.16
N.
1. S…………….
327
252 278 278 264
5)

2.061
5)

1.937
3.108
2.892
3.926
5.388 5.989
5.737
30.580 34.075
Goederenvervoer}

S.
S.ava
en Madoera
N. 1
1.311
1.050
1.106
1.845
2.492
5)

8.953
5),

0.574

Reizigersvervoer

S. S.

ii
217
181
193
204 212
.

252
1.664
‘

1.612
Deli Spoorweg Mij..

»

,, 220
176
179
174
169
179
1.614
1.449

Goederenvervoer

,,

S. S.
Buitengewesten

»

,,
406 449
542
584 632 602 4.046 4.203
»

Deli Spoorweg Mij.
.

»

,,
617
547 548 500 570 564
4.482.
4.517

,,

vaen Madoera
…

»

»
Posterijen

‘t
672 €83
720
664
784
249
766 235
5.730
5.772
1.883

uitengewesten
….

,,

Java en Madoera
…

,,
Telegrafie
{
…….

228 446
234
430 246 459
224
689 498
458-
1.869
3.523
.

3.983
176
174
192
183
204
201.
1.430 1.514
Buitengewesten
…………….
t”
i)
De tusschen haakjes geplaatste cijfers geven het aanta rapport.
ondernem.
van
iedere maand.
S

2)
Opgenomen
wordt de
totale maandprod.
van een vast aantal rubber-ondern. (443) en thee-ondern. (187).
3)
Van de
voornaamste
mijnen.
4)
Inclusief
bevolkingsrubber.
5)
Januari/Jui.
—

18

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1
Januari
1930

POSTERIJEN, TELEGRAFIE EN TELEFONIE

Opbrengst

November 1929
1
November 1929

Posterijen ……
………
f 3.965.413,-

f
3.913.257,-.-
Telegrafie ……
……..
..,,

597.014,-

616.363,-
Telefonie ……………,, 1.567.716,-

1.230.231,-

RIJKSPOSTSPAARBANK.

NOVEMBER
1927
1

1929
1

1929

f

10.388.281f
11.174.719f
11.559.265
Terugbetalingen
…
,,

10.049.514
,,

9.9/4.696
,,

11.054.596
Tegoed der inleggers
,, 322.029.401
,, 332.150.259
,,342.509.734
om. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
,,

42.487.350
,,

42.157.650,,
43.020.000

Inlagen …………

Spaarbankboekjes:

op ultimo … …. ..

gegeven
10.218
10.741
10.716

op ultimo
. … …..

Aantal nieuw uit-

betaald
…….:
7.083
7.411
7.833
Aantal

geheel

af-

Aantal

in, omloop
–
op ultimo
2.044.198
2.073.948j
2.106.442

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B. ” beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

OPEN MARKT.

1929 1928
1927
1914

28 Dec.
23128
1

16/21
9114
24129
2630
20124
Dec.
Dec.
Dec. Dec.
Dec.
Juli

Amsterdam
Partic.disc.
371s

3
3
1_718
3o
1
‘1(;
3114_9I16
4I1612
4
/16’116
3
1
I8…
1
I16
Prolong.
5
4-5
311
2
_4
3
1
1-4
4314_5114
5..I1
21/
4
31
4

Londen
Daggeld…
2
1
1-4
214
3511
4531
4

2-31I2
2112_31I3

1
3
1
4
-2
Partic.disc.
411
1i6
4
11
16_
4
3
1_
13
11
41I116-710
43171
45116-31e
2114_514
Berlijn
Daggeld…
–
-.
7-10
5113-9
–
4I2..I0
–
Partic.disc.
30-55 d…
–
–
7
671_7
–
631
4
_7
–
56-90d…
–
–
7
671-7
–
6:
1
1
4
_7
2
1
19-
1
1
Waren-
wechsel.
–
–
7Is
7/s
–
71/
4
.3/
4

–
Wew York
DageId
1)
6-/4
5I/..61/

41/2-jJ4
41/4.3/4

9_12
1
I
5’Ia-I
1
1
j4_2
1
/,
Partic.disc.
4 4
4-
41/
4/8
–
5 3
1
/8
‘) Koers van
21
Dcc. en daaraan vooratgaande weken tlm Vrijdag.

WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.

D la
a
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Balavla

1
.

4
York’s)
•)
•)
*)
•)

24 Dec.

1929
2.473%
12.09
3
1
8

59.35
9.764
34.70
993,,
25

1929
– –
–
–
–
–
26

1929
–
–
– – – –
27

,,

1929 2.47é1,
12.08{
59.31
9.764 34.084
99%
28

,,

1929
2.47%
12.093/,
59.283
9.704
34:71
99%
30

,,

1929
2.471s/
1209H

59.24
9.764
34.703
99%
Laagste d.w.1)
2
.
47
K
12.08
51
8

59.21
9.75 34.67 99%
Hoogste d.wi)
2.48
12.10%
59.39
9.773

3
4.73
100
23 Dec.

1929
2.47is!
12.09%
59.38
9.77
34.703
99%
16

,,

1929
2.47%
12.09
8
/
59.353
9.70
34.693
99%
Muntpariteit
2.48%
12.108/
4

59.26
9.75
34.59
1

100

Data
Jrand
Weenen
Praat
Boeka-
Milaan
Madrid

24 Dec.

1929
48.21
34.90 7.353
1.48
12.97
33.85
25

1929
–
–
–
–
26

1929
–
–
–
–
–
–
27

1929
48.19
34.92%
7.353
1.48
12.964
34.074
28

,,

1929
48.20
34.921f 7.36
1.48
–
-,
30

,,

1929
48.16%
34.97,%
7.36 1.48
12.974
33.80
Laagsted.w.
1
)
48.14
34.80
7.33
1.48
12.95
33.00
floogsted.wt)
48.23
35.-
7.38
1.51
13.01
34.15
23 Dec.

1929
48.22
34.92%
7.364
1.48
12.974
34.225
16

,,

1929
48.18
34.90
7.38
1.48
12.974
34.40
Muntpariteit
48.- 35.-
2)
48.-
13.09
48.523
•)
Noteering te Amsterdam.
“)
Noteering te Rotterdam.
t)
PartIculIere opgave.
3)
Wettelijk gestabIliseerd tusseben
7.53
4
.
1
4
en 7.21
1
1,

Data
St ock-
holm ‘)hagen’)I
1
Kopen-‘
Oslo’)
sing-
Buenos-
Aires’)
1

Mon-
treal’)
21 Dec.

1929
66.823
66.50
66.473
6.24
101%
2.45% 25

1929
—
– – –
–
–
26

1929
–
–
– –
–
–
27

1929
68.773
66.473
66.473
6.23
101%
2.45%
28

1929
66.80
66.50
66.471,
6.23
1013%
2.45%
30

1929
66.774
66.473
66.44
8.24
1025/
4

2.45
Laagsted.w.’)
66.723
66.40
60.40
6.21
191%
2.44%
Hoogste d.wl)
68.85
66.523
68.523
6.26
.
103
2.48%
23 Dec.

19291
66.873 66.523 66.50
6.24
1009/
,
2.46
16

1929
68.90
66.523 66.473
6,23
102%
245%
Muntpariteit
86.67
66.67
68.67 6.283
105%
2.483%
, rntcciiiig te nw,terua,z,. ‘) kNOL, It nutteruum. 9 ruit. Opgave.

Laatstbekende noteeringen te Amsterdam en Rotterdam op
31 December 1029 voor
teleqrafische
uitbetaling op:

Gulden per
Pari
Koers
Bank-
disconto
–

Europa.
Londen’)
£
12.103
12.093
5
100
Mark
59.20
59.223
7
Parijs
‘) ………..
100
Franc
9.747
9.763
34
Berlijn’)
………..

100
Belga
34.59
34.703
44
100
Franc
48.-
6.94
–
Luxemburg
………
100

,,

.

48.-
48.16
34

Brussel’)

§)

……..

Zilrich
S
)
…………
100
Kronen
7.374
7.35
5
Praag

…………..
Weenen
‘) ………
100
Schilling
35.-
34.923
74
43.51
43.40
74
Boedapest

……….
..
100
Pengö
100
Lei
1.4880
1.48
9
Boekarest

……….
100 Leva
48.-
1.79
10 Sofia

…………..
Belgrado ……….
lOO
Dinar
4.379
4.3143
6
Turksch
£
10.93
1.15
–
100
.Drachme
3.23
3.223
9
1
00
Lira
13.09
12.97
7

Stmboel

………

100
Peseta
48.-
32.85
54
Escudo
2.684
0.11
8
Kopenhagen
‘) . . .
100
Kronen
66.67 66.45
5
Oslo’) …………
100
66.67
66.474
5
100

66.67 66.75
5
100 IJsI.
Kr.
66.67
54.64
–
100
Zloty

..

27.91

–
27.85
83

Athene

…………

Kovno (Litaucn)
100
Lita
24.88 24.70
7

Milaan
‘)

……….
Madrid
‘)

……….

Riga (Letland)
100
Lat
48.-
47.973
6-7

Lissabon
…………

100
Esti. Kr.
66.67
66.45 8
i00Finnmrk.

..

6.26)
6.23
7

Reickjavik
……….
Warschau

……….

Moskou

…………
Tjerwonets
12.80
12.80
(10
Roebel)

r/eal

(Estiand)
……
llelsingfors

……..

100
Gulden
48.42
48.30
7

Stockholm
‘) ……..

Amerika.
Danzig

…………

New-York,)
$
2.4878
2.474
44
Montreal

……..
..Canad.
$ 2.4878 2.45
Mexico

…………
Mex. Dollar
1.24
1.l9
Buenos Aires ……
.Peso (papier)
1.0568′
1.023
La Paz (Bolivia)
Boliviano
0.9080
0.90
3

Rio de Janeiro.
– .
Milreis (pap.)
0.8075
0.27
Peso (papier)
0.30 0.303
6-7
Bogota (Columbia)
Peso
2.42
2.40
Valparaiso
………

Quito (Ecuador)

.
Sucre
1.21
0.49
4
1

Lima (Peru)

…….
Per.
£
12.103
10.20
Montevideo (Urug.)
Peso
2.5725
2.35
Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.4740
Paramaribo

…….
Gulden
1.-
0.9967
Willemstad (Curaç.)
Gulden
1.-
1.013
San
José (C.
Rica)
Colon
1.16
0.62
Guatemala
… …..
..Quetzal
2.48%
2.50
Managua (Nicarag.)
Cordoba
2.483
2.46
San Salvador (Salv.)
Colon
1.2440
1.214
Azië. Calcutta
……….
Rupee
0.91
0.90,’
7
Batavia

……….
1.-
0.993
53
Kobe

…………
Yen
1.24
1.21
.G
.ulden
I.C.

Dollar

..

1.044
Taël
1.284
Straits Dol!.
1.4125 1.403
Phil. Peso
1.214
1.223
Bangkok
……….
Baht
1.10
1.123
Teheran (Perzië)
Kran

..

0.233

Hong Kong

……..

Af rska.

.

Shanghai

………
Singapore

………

Kaapstad
£
12.103
12.06
6

Manilla

………..

Egypt.
£
12.42
12.403
Au8tralië.
Alexandriö………

Melbourne, Sidney
en Brisbane
.
£
12.103
11.893
Nieuw Zeeland
.
£
12.103
11.893
•; uouupes. j tvtitreus uouo.

) IN0I. te A’aani. 0v. not, part. opg.
§) 1BeIga5frank.

1 Januari 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

KOERSEN Ti
,
NEW YORli. (Cab(e.

Data
Londen
(

per £)
Parijs
($
p 100 fr.) Berlijn
($p.
100 Mk.)
Amsterdam
($ p. 100 gid.)

24 Dec.

1929
4,88
3,94k
23,96
1

40,37k
25

1929
–
–
– –
26

,,

1929
4,85
9
1
3
,
3,94v
23,96
.

40,34
27

,,

1929
4,8811
8

3,94k
2 3,9 4
40,38
28

1929
4,881,
3,94
23,91
40,37
30

1929
4,88
5
1
33

3,9371
4

23,89
40,34

31 Dec.

1928
4,8551
3,91k
23,80
4Q,17).
Muntparitvit
4,81167
3,90s1
1
,
23,81k

KOERSEN TE LONI)EN.

Plaatsen en
Landen
!sloteerings- eenheden
14
Dec.
1929
21
Dec.
1929
23128
Dec.’29
Laagstelltoogsle
28
Dec.
1929

Alexandrië..
Piast.
p.

974
974
9771
1
9791
1
,
97
Dr. j).
375
375
374i
h 75K
375
Bangkok….
Sh.p.tical
i/10
l;103.
1/1051
1

1110
1/10k
Budapest
. . .
Pen.
p £
27.87
27.85k
27.84
27.88
27.86
Buenos Aires
d. p.$
46
6
116
457
1

45i31,
45
Calcutta
.
..
.
5h. p. rup.
1/5
61
/64
1j5″
15
l;L
3
i/
32

1j5
5
1
64

Constantin..
Piast.p.c
10.30
10.30
10.20
10.45
10.35

Athene …….

hongkong
. .
5h. p.
$
1I8’11,
1/S7/,
1/734
1/9ii,
1/86/
33

5h. p. yen
2103132

203133

2
j0
1
/
2
10
5
132
210
7
1
Lissabon
.
..
.
Escu p.
£
108
lO
8
;.
108
,
1
8
1081/
8

10834
Mexico
1)
….
$
per
£
10.10 10.10
9.95
10.25
10.10

Kobe

…….

Montevideo
.
d. perk
4671
8

45
46 46h
464
Montreal
…
$
pe 4.92
4.92’i,
4.92k
4.9534
4.9271
8

Riod. Janeiro
d. per Mii.
535154
5518
5
11
1
5y,
51
Shanghai
. . .
Shi. p. taei
2/223/
33

21211
4

21134
2/2k
211271
33

Singapore
. .
id. p.
$
2,3
48
1
64

212
49
1
64

2/3
11
/
16

2/317/
16

213
Valparaiso
2).
$
per
£
39.61
39.67
39.65 39.70
39.70
Warschau ..
Zh. p.
£
43.47k
43.461
43.50 43.47
‘) in

net

vervolg woraen ce Ivlex.

niet meer in penc. coen in
£
ee
genotrd.

2)
90 dg.

ZILVERPRIJS

GOUDPRIJS
8)

Londeni))N.Vork’)

Londen
23 Dec.

1929..

2171
8
‘
4734

23 Dec.

1929….

8411134
24

,,

1929..

2112/,,

47
‘1

24

1929….

84111
7
18
25

,,

1929..

–

–

25

1929….

–
26

1929..

–

–

26

1929…

–
27

1929.
.

2134

471
/8

27

1929….8411134
28

1929..

2134

4634

28

1929….

84111
29 Dec.

1928..

267/,,

57sf,

29 Dec.

1928….

8411134
27

Juli

1914..

24”/

59

27

Juli

1914….

84111
1)
in pence p.oz.stand.
2)
Foreign silver In $c. p.oz. line.
3)
in sh. p.oz.tine

STAND VAN ‘s RIJKS KAS.

Vorderingen.

1
14Dec.I29
1

23Dec. 1929

/

9.191.865,10
/

13.305.558,06
Saldo b.
6
Bank voor Ned. Gemeenten
57.475,16
988.822,26
Voorschot

op
ultimo Nov. 1929

aan

Saldo bij de Ned. Bank

…………..

de gein,
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
de Rijksinkomstenbelasting
…………
39.744.791,46
,,

39.744.791,46
Voorschotten aan Ned.-lndi8 ………
.
13.191.968,69
,,

10.903.155,80
,,

11.762.110,02
12.166.627,02
Id.

aan

Suriname………………….
Id.

aan

Curaçao………………….
,,

945.939,78
,,

904.148,69
Kasvord.weg.credietverst.a/hi.buiteni.
129,814.189.47
134.l19.097,I7
Daggeldleeningen tegen onderp ……
6.550.000,-
Saldo der postrekeningen van Rijks-
coniptabelen

…………………..
30.426.255,24

..2.000.000,-

,,

28.495.740,14
Vordering
op
het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds
1)

..

–
–
Vordering
op
andere Staatsbedrijven’)
…..
,,

6.972.186,53
7.795.309,18

Verplichtingen.

Voorschot door de Nederi. Bank ingev.
art. 16 van haar octrooi verstrekt

–

–
Voorschot door de Ned. Bank inrek.
–

–
courant verstrekt
………………
Schatkistbiljetten in omloop
………./
106.717.000,-

/106.717.000,-
….

Waarvan direct bij de Ned. Bank

–

–
Schatkistpromessen in omloop ……..99.090.000,-

,,
99.090.000,-

Zilverbons in omloop ……………..10.825.956,50

,,

10.761.968.-
Alg.
Schuld aan het

Burg. Pensioenf.’)

495.852,30

1.753.007,67
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P.,T.
en
T.’)..

12.280.115,02

13.054.388,90
,,
Id. aan andere Staatsbedrijven’) … …….200.000,-

,,

200.000.
Id. aan diverse instellingen’) ………..8.677.469,49

,,

8.383.283,13
2)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.

21 Dec. 1929
1

28 Dec.
1929

Vorderingen:
Saldo bij
‘s
Rijks kas
………………..
–
–
Saldo bij de Javasche Bank…………
fl3.325.000,-
f

7.877.000,-
Verplichtingen:
11.403.800,-
,,

6.932.000,- 300.000,-
,,

300.000,-
32.827.000,’-.

Voorschot
‘s
Rijks kas
………………

2.608.000,-
–

Schatkistpromessen

…………

…….
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
…….

40.963.000,-
40.483
000,- Waarvan Muntbiljetten
……………..
Muntbiljetten in Omloop ………… …
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.
.,
2.504.000,-
2.504.000,-
idem aan de Iled.-lnd. Postspaarbank.
561.000,-
,,

585.000,-
Voorschot van de Javasche Bank….
– –

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 30 December 1929.
Activa.
Binnenl.Wis.([lfdbk.
f
52.524.699,82
sel_S,Prorn:1.Bijbnk.

3.463.702,97
ulsc.(.ttg.scu. ,,

J.3.0179.IUI,Öt)
f

70.683.110,65
Papier o. h. Buitenl. in disconto ……

Idem eigen portef. .
f
219.861,088,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nog niet afgel.

–

219.861.088,-…

mci. vrsch.
Beleeningen { Hfdbk.
f
51.034.011,49

in rek..crt. Bijbnk. ,,

8.421.923,89
Ag.sch. ,, 51.543.570,17
op onderp.

–

f
110.999.505,55

Op Effecten ……
f
107.458.423,26
Op Goederen en Spec. ,,

3.541.082,29

110.999.505,5
Voorschotten a. h. Rijk …………….,,

–
Munten Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
65.021.575,-
Muntniat., Goud .. ,, 382.443.724,28

f
447.465.299.28
Munt, Zilver, enz.’.

,

24.373.726,08
Muntmat., Zilver..
,,

–
11
Belegging
‘/

kapitaal, reserves en pen-
471.839.02,36
1
)

sioenfonds

……………………

..
25.374.31.6,49
Gebouv,’en en

lîeub. der Bank
……..,,
5.200.000,
Diverse

rekeningen
……………….,
37.327.696,86

f
–
Passiva
941.4.742,91

Kapitaal
……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………

..
7.106.550,55
Bijzondere

reserve

………………

..
8.000.000,-
Pensioenfonds

………………….,,
6.292.441,21
Bankbiljetten in omloop …………..

,,
851.257.185,- Banka8signatiën in
omloop

……….,,
765.697,24
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f

14.021.582,29
saldo’s:

‘

Anderen

19.306.061,48
33.327.643,77

Diverse

rekeningen
………………,,
14.535.025,24

f
941.284.742,91

Beschikbaar metaalsaldo
………….
f
117.221.727,53
Minder bedrag aan bankbiljetten in
om-
loop
dan waartoe de Bankgerechtigdis
,,
293.054.315,-
1)
Waarvan in het buitenland
f
23.890.447,18.
Voornaaniste posten in duizenden euldens.
–

Goud
.

Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Circa lalie
opelschb.
Metaal-
ktnga
Munt

Munimat.
schulden
saldo
2)

perc.

30 Dec.

‘291

65.022
382.444
851.257
34.093
117.222
53 23

,,

’29
65.028
382.444
822.973 29.673
131.388
55
16

’29 65.040
382.444
818.252
29.472
132.450
55
9

’29
65.041 382.451
829.225
20.935
130.546
.53
2

’29
65.056
382.451
860.795 22.139
116.619
55
25 Nov. ’29
(35.071
382.451
821.162
29.360
129.835
5ij
31 Dec. ’28
67.061
367.495
853.652
57.831
273.664
50
25
Juli

’14
65.703
96.410
310.437
6.198 43.521
54
Totaal
Schatkist-
1 ee-
Papier
Diverse
Data bedrag
Liscontosir
p
e
ch
o
t
m
str
‘
essen
eeks
i

g

i
op het buitenl.
reke-
fin
gen
2)

30
Dec.

1929 .70.683
–
111.000
219.861
37.328
23

1929
59.310
–
94.072
218.703
32.797
16

1929
60.194
–
85.819
219.574
35.298
9

1929
60.124
–
85.699
219.464
34.204
2

1929
61.252
–
106,983
219.455
35.430
25 Nov. 1929
60.726
–
86.861
215.513
39.312

31 Dec. 1928
92.512
,

–
126.186
220.138
39.494
25
Juli

1914
67.947
–
61.886
20.188
509
1
1 Seaert den’bankstaat van 14 Jan. 29 weder op de basis van 2/
metaaidekking.
2)
Sluitpost activa.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
latie
Andere
opeischb.
schulden
Discont.
Dlv. reke
ningenl)

23

Nov.

1929
…
‘
706
3

1.497
580
1
060
490
16

1929..
710
2

‘1.528
646
1.065
494
9

,,

1929…
7312
1.592
620
1.065 492
2

1929..
751
1.795
535
1.063
477
26 Oct.

1929..
590e
1.580 553 1.073
536

24 Nov.

1928.
800
1.408 633 1.087 448
5

Juli

1914..
645
1.100
560
735 396
niuitp. oeractiva. ‘)J IUU.UUU bijOe
Nec.
isank geclep. enf3.2lJOgoud
gekocht.
1)
f100.000bij de Ned. Bank gedep. enf6.000 goud gekocht.

20

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1
Januari
1930

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. be
sasnengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data

Goud

Zilver

Circulafie opeischb. metaal-
schulden saldo

28 Dec.1929

5~.8
00

288.800

39.500 37.480
21

1929

166.800

291.600

42800 33.040
14

1929

166.900

298.400

44.000 29.940

30Nov.1929 140.370

26.293 296.714

61.927 23.207
23

1929 145.536

25.299 297.779

56.239 23.227
16

1929 145.402
.
24.207 303.999

51.458 27.426
9
,,
1929 145.630

24.545 308.785

59.215 22.974

29Dec.1928 169.810

20.557 311.442

63.897 40.231
31Dec. 1927 178.209

17.733 319.844

55.411 121.269

25 Juli1914 22.057

31.907 110.172

12.634

4.842
2
)

Data

Dis-
1

l;;2
”
1
Belee-

Diverse

L’Cll”

‘s
1
N.-Ind.
1

reke-

kin es-
conto

fin
gen

percen-
_____________

betaaib.
1

ningen’)

lage

28Dec.1929

152
5
500

51
21

1929

156.000

••

50
14

1929

159.900

•••

49

30Nov.1929

8.093 30.463 II] 5.75i

42.820

46
23

1929

9.385 32.663 1113.618

32.670

48
16
,,
1929

9.447

33.133 1116.736

31.655

48
9
,,
1929

9.448 34.968 1120.983

37.384

46

29 Dec. 1928

7.512 38.502

95.931

47.856

51
31Dec.1927

13.037 24.026
1
114.541

32.364

52

25 Juli 1914

7.259

6.395
1
47.934

2.228

44
2)
Sluitpost activa.
2)
Basis
2
1
metaaldekking.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten in duizenden ponden sterling.

Data
Metaal
Bankbilf.
in
circulafie

Bankbilf.
in Banking Departm.Advances
Disc.and
Other Securitles

s
ecuri ies

18 Dec.

1929
140.734
371.698
28.807
10.630
20.566
11

,,

1929
137.434
365.158
31.849
8.828 19.470
4

,,

1929
134.269
361.086
32.640
9.62a
18.731
27 Nov. 1929
135.382
354.557 40.155
15.264
17.880
20

1929
132.831
355.087 37.017 8.108
21.844
13

,,

1929
132.771
358.108
33.821
9.210
19.275

19 Dec.

1928
155.508
384.811 31.100
15.667
20.486

22 Juli

1914
40.164 29.317
33.633

Data
00v.
Sec.
1
Public
Depos.

I

Other Deposits
1

Other
Bankers Accountsl
1
Reserve’
1

–
kings-
1
perc

Dek

.
1)

18Dec. ’29
65.144
9.859
62.065 35.517
29.036
27
11

’29
60.664
8.880
58.073
36.399
32276
317
1
‘
82
4

’29
60.429 8.003 58.620
37.498
33.183
3113/,
27Nov. ’29
57.7(14.
17.433
58.219
38.200
40825
3528/,,
20

,,

’29
62.499
15.340
58.545 38.545 37.744
33
13

,,

’29
66.835
15.785
54.705 41.755 34.663
30
12
/10

19 Dec. ’28
57.757
11.143
60.248
35.984
31.397
297
13
2

12 Juli ’14
11.005
13.736
42.185
29.297
52
1)
Verhouding tusachen Reserve en Deposits.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.

1
Te goed
Wis

Waarv.
1
Beiee-
enteloos
Data
Goud’) Zilverl
In h t
buitenl.l
–
sels

op het
1
ningenIR
voorschot
1
buiteni.1
a.d.Staat

26 Dec.’29
41.388
1
222
7.291
26.0291
18.771
2.543
t
3.200
13

’29
41.248
1
211
7.191
26.6081
18.770
2.629
1
3.200
8

,,

’29
41.131
201
7.168
27.1581
18.752
2.670
3.200
29Nov.’29
40.8081
193
7.107
29.4251
18.741
2.471
1
3.200

21Dec.’28
31.835
732
13.657
23.0051
19.214
2.211
1
3.200

23 Juli’14
4.104 1
640
–
_
1.5411
8_
769
–

Bons v. d.1
1

Diver
–
1
Rekg. Courant
Data
zelfst.
sen 2)
Circulatie
1
Staat
1
2elfst.
Parti-
amort. k.
Iamort.k.Icu
t/eren

20Dec.’29
5.612
1.923
67.149
7.373
1

4.605
7.345
13

,,

’29
5.612
1.519
66.904
8.184
1

4.797
6.921
6

’29
5.612 1.663
67.291
8.309 5.284
6.435
29Nov.’29
5.612
1.782
88.159
8.3681
5.504
7.105

21 Dec.’28
5.930
1.463
61.914
7.272
1

5.187 6.596

23 Juli’14
– –
5.912
401
–
943
1) Bij de stabilisatie
is de goudvoorraad gewaardeerd volgens de
nieuwe waarde van den franc.
2)
Sluitpost activa.

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.
Daarvan
Deviezen
Andere

a
12
OU
bij bui-
als goud-
wissels
Belee
tent. ctrc.
dekking
en
ningen
banken
1)
geldende
cheques

23 Dec.

1929
2.264,7
149,8
405,7
2.156,5
98,0
15

,,

1929
2.247,1
149,8
390,8
2.090,8
108,6
7

,,

1929
2.244,7
149,8
398,2
2.263,0
57,1
30 Nov. 1929
2.240,4
149,8
397,2
2.367,9
164,7
23

,,

1929
2.236,2
149,8
389,7
1.917,8
49,9
22 Dec.

1928
2.729,3
85,6
158,2
1.933,5
37,5
30 Juli

1914
1

1.356,9
– –
750,9
50,2

Da
0
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Actïva
2
)
latie
Crt.
Passiva

23 Dec.

1929
92,6 603,3
4.579,0
448,4
–
296,5
15

,,

1929
92,6
664,8
4.588,9
402,1
286,0
7

,,

1929
92,6
665,2 4.684,0
438,7
289,5
30 Nov. 1929
92,6
686,8
4.916,5 445,4
286,3
23

,,

1929
92,6
611,8
4.162,5
559,1
292,1
22 Dec.

1928
92,4
613,9
4.481,5
498,5
287,1
30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9 944,-.
40,0
‘,uHucLdb. )
w.o. enrenoanscneine

,
i, i
vec.,
54.), 25
Nov.
’29,
22Dec.’28, resp. 28;34;41; 16;43; 23mi11.
NATIONALE BANK VAN BELdE.
Voornaamste poste’n in millioenen Belas.

Dola
–

0 73
–
li

‘

Rekg. Cr1,

0
,
1929
‘n”
….
n
.
-.

.0

26 Dec.
1175
578
–
816
33
–
2.685
58 190
19

,,
1146
562
45
784
34
338
2.657
43
160
12

,,
1123
565
45
796
32
339
2.684
2
166
5

,,
1101
546
45
802
39
340
2.696
72
58
28 Nov.
10831
567
45
822
42
344
2.694
46
115
27 Dec.’
903j
566
–
682
42
–
2.322
21
211
‘J
l3O.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad
tig
Wet
aal-
Wissels

Data
bet
middel,
Totaal
1
Dekking
1
‘n
her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks gekocht

11Dec.’29
9.964,1
1.628,2
145,7
768,9
321,8
4

,,

1
29
2.993,0
1.642,1 145,8
872,3
256,5
27Nov.’29
2.987,4
1.629,5
147,2
912,3
257,3
20

,,

1
29
3.041,7
1.624,8
153,9
899,6 283,8
13

»

’29
3.039,2
1.627,1
147,8
971,4
299,5
6

,,

’29
3.018,9
1.552,7
151,7
990,9
330,4
12 Dec. ‘281
2.627,0
1.250,0
118,9
1.028,4
494,3

BeleÎd
LT
;;7′
Goud-
Algem.
Data
1fl U S.
Gov. Sec
.
in circu]
si
Gestort
Kapitaal
Dek-
kings-
Dek-
kings- latie
–
perc.
1)
perc.
2)

11Dec.’29
386,9
1.91,3
2.425,7
168,4
68,2 71,6
4

,,

’29
355,1 1.938,5
2.452,7
168,4
68,1
71,5
27Nov.’29
326,1
1.930,2
2.437,0
168,3
68,4
71,8
20

,,

’29 326,5 1.925,0
2.562,6
167,9
67,7
71,2
13

,,

’29 312,6 1.937,2
2.645,9
167,3 66,3
69,5
6

,,

’29
292,7 1.918,3 2.622,7
167,1
66,4
69,8
19Dec.’28
235,5
1.813,7
12.466,0

146,9
61,4
64,2
-,
vernouniug totaien gouavoorraap tegenover opulscoDare
schulden: F. R. Notes en netto depoalto.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmaterlaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Dato
Aantal
banken

Dis-
conto’s
en
beleen.

Beleg-
gingen

~R

el
bij de
F. R.
dep
tal

sito’s

Toaarvan
Wa
o-

time
deposlts

4Dec.’29
580
17.538
5.604
11.766
20.469
6.722
17Nov.’29
–
–
–
1
–
–
20

,,

’29
597
17.861
5.650
1.875

21.007
6.722
13

’29 688
18.115
5.601

11.952
21.403 6.756
6

’29
– –
-1-
–
–
5 Dee.’281
630
16.367
6.380′ 11.7
29
20.486
6.906
an net eina van
ieder Kwartaal worut een overzient
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen baakstaten.

1 Januari 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

21

GOEDERENHANDEL

GRAN.

31 December 1929.

De t a r v e-markt begon deze week op 23 December nog
in weinig leveudige stemming. Eenige dagen tevoren was de kooplust in Engeland en ook hier en daar op het vaste-land beter geworden wegens dc toen weder aanzienlij ge-
daalde prijzen, maar hierop was cladelijk in Noord-Amerika
een flinke prijsstijging gevolgd, welke zich ook aan de
Argentijnsc-hc markt had meegedeeld. Als gevolg daarvan
was de Europeesche vraag weder heel wat bekoeld. Een
groote onverwachte verandering is echter op 24 December
ingetreden, omdat toen een zeer lage opbrengstraming be-
kend werd, welke de Argentijnsche regeering publiceerde
voor den nieuvetL tarwe-oogst, welke daar tegenwoordig
wordt binnengehaald. In het vorige jaar heeft de Argentijn-
sche tarwe-oogst meer dan 40 millioen quarters bedragen
en in de laatste weken werd Vrij algemeen aangenomen,
dat de nieuwe oogst ongeveer 27-28 millioen quarters zal
opbrengen. Tegenover het vorige jaar was dat wel een be-langrijke vermindering, waarvan nu reeds ongetwijfeld de
markt langen tijd steun heeft ondervonden. De raming,
welke op 24 December gepubliceerd werd, beliep echter niet
meer dan 18 millioen quarters en het is niet te verwonde-
ren, dat de tarwe-markt daarop dadelijk reageerde met een
sterke prijsverhooging. Ook veroorzaakte die lage raming
een aanmerkelijke toename van de Europeesche vridag, zoo-
dat op 24 Dedember niet slechts in Engeland, maar ook op
het vasteland, tot stijgehde prijzen zeer veel zaken in tarn
–
e
werden gedaan. Daarbij bevond zich, vooral in Engeland,
ook veel hardwinter, hetgeen in Noord-Amerika de uitwer-
king van de lage Argentijnsche raming nog deed toenemen.
Aan de termijnmarkteu te Chicago en Winnipeg stegen op
dien dag de tarureprijzen ongeveer 5 dollarcents per bushel,
nadat op de voorafgaande dagen reeds een ongeveer even
groote verhooging tot stand gekomen was als gevolg van
de op het lage prijsniveau toegenomen Europeesche vraag en
de Amerikaansche geruchten, dat de Federal Farm Board
nu eindelijk in sterkere mate de tarwemarkt zou gaan steu-
nen. Natuurlijk vond ook in Argentinië een sterke verhoo-
ging der prijzen plaats, welke aan de termijnmarkten te
Buenos Aires en Rosario 40 ii 50 centavos per 100 KG. be-
droeg. Na die aanzienlijke prjsverhoogingen is in Europa
de vraag weder wat afgenomen, doch op het vasteland bleef
toch wel ko’oplust voor tarwe bestaan. In Engeland was dat
minder het geval, daar, zooals gewoonlijk, de feestdagen
daar aan de graanmarkt een zeer stil karakter gaven. Al-
gemeen wordt aangenomen, nok in Noord-Amerika, dat cle
Argentijnsche raming wel wat al te pessimistisch is. Er
staat trouwens in het officieele rapport ook bij vermeld,
dat de ranhing nog voor herziening vatbaar is en dat
ramingen dit jaar zeer moeilijk zijn wegens het groote ver-
schil in opbrengsten in verschillende gedeelten van het
land. Dat aan de lage schatting niet al te veel geloof
wordt gehecht, blijkt ook wel uit den loop na 24 December
van de tarweprijzen aan de termijnmarkten in Noord- en
Zuid-Amerika. Die zijn namelijk sinds dien dag al weder
wat ingezakt. Berekeningen omtrent de in de tweede helft
van dit seizoen beschikbare hoeveelheden tarwe, welke na
het bekend worden der lage Argentijusche raming werden
opgesteld en waarbij die raming juist in aanmerking ge-
nomen is, komen ook nu nog tot de conclusie, dat weliswaar
de overvloed minder groot zal zijn dan bij een grooteren
Argentijnschen oogst, doch toch in elk geval nog zeer ruim
voldoende voor cle in de invoerlanden te verwachten be-
hoef te. Wel mag worden verwacht, dat Europa in de eerst-volgende maanden in sterkere mate tarwe zal knopen, maar
op Frankrijk zal men voorloopig wel nauwelijks kunnen
rekenen en ook in Italië geeft men zich voortdurend moeite
om den invoer zoo veel mogelijk te beperken. Duitsehland

en enkele naburige kleinere landen, waarbij Nederland,
blijven dus over en speciaal in Duitschland zijn de finan-
eieele verhoudingen tegenwoordig niet van dien aard, dat
men daar eenigszins groote zaken kan verwachten. Een
eenigszins honger prijspeil is dus weliswaar mogelijk, doch
bij de overmatige hoeveelheden tarwe, welke in Noord-
Amerika beschikbaar zijn, is het zeer de vraag, of een blij.
vende prijsstijging van groote beteekenis mogelijk zal zijn.
Ook omtrent le opbrengst in Australië bestaat nog niet
veel zekerheid en de ramingen wijzigen zich nog van week
tot week. Voor Australisehe tarwe bestaat nog steeds vraag
in Britsch-Indië en er kwamen daarheen dan ook in de af-
geloopen week zaken tot stand. Op 30 December waren de
fluctuaties aan alle termijnmarkten gering. Het slot was
voor December-tarwe te Chicago 5% d.e. en te Winnipeg
534 de. hooger dan een week geleden. Te Buenos Aires en
te Rosario ondergingen de prijzen gedurende de afgeloopen
week voor den Februari-termijn eene verhooging van 25
cents per 100 KG.

De stand van de vintertarwe in de Vereenigde Staten
blijft over het algemeen uitstekend en ook in Europa valt
over de ontwikkeling van de vintergranen niet te klagen.

In r o g ge komen nog altijd niet veel zaken tot stand.
Duitsche rogge wordt wel geregeld naar Nederland en an-
dere naburige landen verhandeld, doch de zaken zijn van
kleinen omvang, terwijl andere soorten al zeer weinig be-
langstelling wekken. In Noord-Amerika is rogge deze week
vast geweest en de sterke prijsdaling, welke op 20 Decem-
ber en voorafgaande dagen aan de termijnmaikt te Chicago
tot stand gekomen was, is dadelijk weder ten volle inge-
haald. Daarna is weder eenige verlaging ingetrden en het
slot op 30 December was
34
d.c. lager dan dat van een
week geleden.

Voor m a ï s verkeert de markt nog altijd in flauwe stem-
ming. Nadat gedurende de koude dagen voor Kerstmis voor
Engeland een iets betere vraag gerapporteerd werd, werd
later ook aan de Engelsche markt geklaagd over onvol-
doenden afzet. Hetzelfde geldt ook voor het vasteland en,
ofschoon deze week zoowel van den Donau als uit Argenti-
nië vrij wat minder maIs afgeleden is, zijn de prijzen na
een aanvankelijk herstel tenslotte weder gedaald. Voor
Donau-mais kwam daardoor het prijspeil weer lager dan
tot nog toe is voorgekomen, zoodat stoomende Donau-mais
op 30 December naar Rotterdam verhandeld werd voor

f
7.25, terwijl in den nazomer de za.ken in Donau-mais zijn
ingezet voor ongeveer
f
9.25. De onvoldoende kwaliteit van
verschillende in West-Europa aangekomen partijen Donau-
mais blijft de zaken belemmeren en drukt bij voortduring
den prijs. Voor Plata-maIs bewegen de prijzen zich op een
ongeveer 8 á 10 pCt. honger peil, doch ook in Plata-mals
zijn de za.ken slechts klein, omdat nog flinke hoeveelheden
in Argentinië aanwezig blijken te zijn en de in Argentijn-sche havens aanwezige voorraden deze week zelfs weder zijn toegenomen. Ook blijven de vooruitzichten voor den
nieuwen Argentijnsehen oogst zeer goed. De groote hoeveel-
heden mais, welke in de Donaulanden aanwezig zijn, blijven
voortdurend haar druk op den ma.ïsprijs oefenen. Er schijnt
kans te bestaan, dat de kwaliteit der Donau-mais verbetert, nu aan den Donau kouder weder is ingetreden. Wegens het
koudere weder en de omstandigheid, dat de Donau waar-
schijnlijk spoedig voor de scheepvaart gesloten zal zijn, is
ook het aantal ladende booten in de Donauhavens afgeno-
men, hetgeen de voornaamste oorzaak is geweest van de
vermindering der versehepingen in de afgeloopen week. De
prijzen aan de Argentijnsche termijnmarkten zijn in het
begin der week gestegen, doch spoedig ging de verhooging
weder verloren, wraarna verdere prijsverlaging volgde. Te
Buenos Aires sloot de Januari-termijn voor mais op 30 De-
cember 25 cents lager dan een week tevoren. Te Rosario
was het slot eveneens 25 cents lager.

AANVOEREN in ton8 van 1000 KG.

–

Rotterdam

Amsterdam

Totaal
Artikelen

22128 Dec.

Sedert

Overeenk.

22128 Dec.

Sedert

Overeenk.

1

1928
1929

1 Jan. 1929

tijdvak 1928

1929

1Jan. 1929

tijdvak 1928

Tarwe ……………..22.651

1.39.992

2.188.795

–

105.659

74.988

1.745.651

2.263.783
Rogge

……………..5.518

206.000

209.096

–

2.413

–

208.413

209.096
Boekweit ……………….51

19.963

18.552

–

1.282

50

21.245

18.602
MaIB ………………

24.7
.12

856.683

1.040.307

14.521

208.465

218.117

1.065.148

1.258.424
Gerst

……………..12.616

513.878

580.795

153

12.595

15.963

526.473

596.758
Haver

……………..5.727

217.929

194.987

–

2.994

715

220.923

195.702
Lijnzaad ………………240

139.046

196.810

1.968

277.801

387.425

416.847

584.235
Lijnkoek ……………3.963

228.521

194.739

–

700

1.184

229.221

195 923
Tarwemeel ………….267

82.514

112.901

299

28.422

36.893

110.936

149.794
Andere rneelsoorten

314

22.295

13.378

–

–

–

22.295

13.378

22

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Januari 1930

Niet slechts van maïs, doch ook van gerst, zijn de ver-
schepingen uit de Donauhavens deze week aanzienlijk klei-
ner geweest dan in den laatsten tijd het geval was. Er werd
echter zeer veel gerst uit Rusland afgeladen, waardoor ten-
slotte de totale gerstverschepingen ook nu weder van flin-
ken omvang waren. Door de op 1 Januari in werking .tre-
dende verhooging van het Duitsehe invoerrecht op gerst,
bestaat voorloopig in Duitschianci zeer weinig kooplust voor
deze graansoort en vooral Russische gerst is clan ook deze
week eindelijk weder goedkooper te koop gekomen, zonder
dat belangrijke zaken konden worden afgesloten. Ook voor
Roemeensche ge r s t is de vraag voorloopig niet groot,
terwijl uit Noord-Amerika zoo goed als geen verschepingen
p1ats vinden en ook weinig nieuwe zaken worden afgeslo-
ten. De Ainerikaausehe prijzen zijn namelijk in vergelijking
met die van Roemenië en Rusland hoog. Door groote aan-
komsten van Donau-gerst in Duitschland, is de naar Europa
onderweg zijnde hoeveelheid gerst deze week aanzienlijk ver-
minderd. Gerst hef t in Noord-Amerika, en wel speciaal te
W’innipeg, sterk meegedaan aan cle prijsverhoogiug op 24 De-
cember, doch later is weer eenige reactie ingetreden. Te
Minneapolis was aauva.nkelijk de verhooging slechts klein
en zij werd gevolgd door een sterke prijs’verlaging, welke
echter op 28 December werd ingehaald. De gerstprijzen in
Noord-Amerika bewogen zich meestal buiten het verband
van de Europeesche markt, tot op 30 December weder cenige zaken werden afgesloten, toen Amerikaansche afladers hunne
prijzen verlaagden. i)eze verlaging vond niet haar oorzaak
in de prijzen aan de termijnmarkt te Winnipeg, waar geen
verlaging intrad. Het slot te Winnipeg voor den December-
termijn op 30 December was 2% d-c. hooger dan een week
gele4en. –
De Noord-Amerikaansche prijzen voor h a v e r zijn tegen-
woordig voor Europa van geen belang. i)c markt wordt
bier nog steeds geheel beheerscht door Duitschland, waar,
in verband met de steunmaatregelen van den landbouw en
de verhooging van het invoerrecht op gerst, de haverprijzen
gestegen zijn. Na eenige dagen echter was ook Duitsche
haver weder goedkooper, omdat er in Duitschlancl nog
groote hoeveelheden geëxporteerd moeten worden, waarvoor
op dit oogenblik in de naburige landen. onvoldoende vraag
bestaat. Er komen wel geregeld zaken van bescheiden om-
vang naar Nederland en Engeland tot stand, doch haar
omvang is niet in overeenstemming met cle hoeveelheden,

welke in Duitschland voor export worden aangeboden. Voor
Plata-haver bestaat weinig kooplust, nu Duitschland daar-
voor voorloopig wegens de verhooging van liet invoerrecht
niet in aanmerking komt. Enkele zaken werden deze week
naar Antwerpen en Engeland gedaan. Voor haver is in
Argentinië de oogstraming grooter dan in het vorige jaar
en haver heeft dus blijkbaar niet als tarwe van de droogte
geleden. De prijzen voor haver aan de termijnmarkt te
Buenos Aires bleven in de afgeloopen week onveranderd.

SUIKER.
De afgeloopen week waren de verschillende suikermark-
ten wegens de feestdagen zeer kalm gestemd, terwijl in de
nominale notecriugen nagenoeg geen verandering kwam.
In N e w-Y o r k waren de slotnoteeringen op (Ie termijn-
markt Mrt. 2.-; Mei 2.06; Juli 2.13 en Sept. 2.19.
Dc ontvangsten in de Atlantische havens (Ier
V. S.
be-
droegen deze week
16.000
tous, de versmeltingen 44.000 tons
en de voorraden
601,000
tons.
Dc laatste
C
u b a-statistiek is als volgt:

1929

1928

1927
Ton

Ton

Ton
Cubaansche prod . ………. 5.156.316 4.037.833 4.508.521
Consumptie …………….131.980

89.986

161.000
Weekontv. afscheephavens.

17.251

18.474

29.038
Totaal sedert 7 Jan………4.877.123 3.830.967 4.266,245
Weekexport …………….41.937

54.287

67.555
Totale export sedert 1 Jan.

4.643.450 3.676.819 4.007.818
Voorraad afscheephavens.. . . .

189.791 154.148 258.427

Voorraad binnenland ……191.095 116.880

81.276

In Engel and verlaagden Raffinadeurs den prijs van
hun product deze week met 3
cl.
De zichtbare voorraden wai-eti als volgt:

–

1929

1928

1927
Ton

Ton

Ton
Engeland 1112 …………..272.550

195.600

205.350

Jiuitschland 1112 …………1.296.243 1.224.534

979.509
Tsjecho.Slowakije 1112 ……742.658 702.078 788.585
Frankrijk 1112 …………446.438 390.449 399 794 Nederland 1112 …………197.758

217.669

53 621
België 1112 ………………156.659

180.038

165.321
Polen 1112 …………….340.484

259.699

207.935

STATISTISCH OVERZICH

TARWE
ar

in er
HdTt
No. 2 loco
Rotterdam!
Arnras

R000E
AmericanNo.2′)
loco
Rotterdam
per lOO K.O.

MAIS
La Plata
loco R’dam/A’dam
per 2000 K.G.

A OEST
met.

o.

)
loco
Rotterdam

200
8
C
1O

LIJNZAAD
La Plata
loco R’dam(A’dam
per 1960 K.G.

STEENKOLEN
Westfaalschej Hollandsche bunkerkolen
ongezeefdf.o.h.
R’darnjA’darn

PETROLEUM

Mid. Contin.
Crude
t/iti
pébrl

cii9R d
eve an Foundry No.

M

f.o.b.
idd1sbr(ugh

KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton

11.
°lo
II.
010

f1.
O/o
11.
Ol
o

f1,
010

II.
01
0

$
01
Sh.
Ol
o

P.
01
0

Jaargemidd. 1925
17.20
100,0 13,07
5

100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
l0,80
100,0
1.68
100,0 731- 100,0
62.116
100,0 1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50
77,9
17,90
165,7
1.89 112,5
8616
118,5
58.11-
93,5
Januari

1927
15,22
5

88,5
12,50
95,6
165,00
71,3
222,25
94,2
362,50
78,4
13,35
123,7
1.75
104,2
8516
117,3
55.716
89,2
Februari
15,22
5

88,5
13,05
99,8
167,00
72,1
230,00
97,5
373,75
80,8
12,10 112,0
1.70
101,2
8316
114,4
54.161-
88,3
Maart

,,
15,05
87,5
12,70
97,1
164,50
71,1
219,25
92,9
354,75
76,7
11,25 104,2
1.26
75,0
811-
111,0
55.171-
89,9
April
14,80
86,0
12,82
5

98,1
173,00
74,8
237,50
100,6
351,50
76,0
11,00
101,9
1.22
72,6
801-
109,6
55.216
88,8
Mei
15,75
91,6
13,57
5

103,8
172,75
74,6
258,25
109,4
373,75
80,8
10,95
101,4
1.22
72,6
74!-
101,4
54.141-
E8,1
Juni

•
15,60 90,7
13,20
101,0
175,25
75,8
245,00
104,2
372,75
80,6
11,00
101,9
1.22
72,6
70!-
95,9
5’12J6 87,2
)uli

15,10
87,8
12,05
92,2
171,50
74,1
235,75 99,9
367,75
79,5
11,10
102,8
1.22
72,6
701-
95,9
53.19j-
86,9
Augustus
14,87
5

86,5
11,45
87,6
178,50
77,1
252,50
107,0
368,25 79,6
11,05
102,3
1.22
72,6
691- 94,5
55.516
‘89,0
September ,,
14,70
85,5
12,15
92,9
179,50
77,5
233,25 98,8
369,50 79,9
10,90
100,9
1.22
72,6
65!-
89,0
54.13/-
88,0
October
13,72
5

79,8
11,45
87,6
178,75
77,2
230,50
97,7
359,00
77,6
10,90
100,9
1.22
72,6
651-
89,0
55.51
89,0
November
1345
78,2
12,125
92,7
184,75
79,8
233,25
98,8
349,75 75,6
10,65
98,6
1.22
72,6
651-
89,0
59.1
1
–
95,1
December
13,40
77,9
12,57
5

96,2
201,00
86,8
246,25 104,3
348,25 75.3
10,60
98.1
1.22
72,6
651-
89,0
60.2/-
96,8
Januari

1928
13,50
78,5
12,70 97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00 78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
651-
89,0
62.-!-
99,9
Februari

,,
13,80
80.2
12,870
98,5 226,50 97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
651-
89,0
61.121-
99.2
Maart

,,
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0
255,75
108,4
350,75 75,8 9,95
92,1 1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,6
April

,,
15,30
88,9
14,97
5

114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
66/-
00,4
61.1416
99,4
Mei

,,
15,30
88,9
15,47
5

118,4
238,50
103,0
260,75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1
1.19
70,8
661-
90,4
62.151-
101,1
,,
14,37
5

83,6
14,275
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25 79,0
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4 63.171-
102,9
J
uni
uli

,,
14,25
82,8
13,07
5

100,0
246,75
106,6
241,00
102,1
359,75 77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4 62.181-
101;3
Augustus
12,00
69,8
12,625
96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75
75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
661-
90,4
62.1016
100,7
September ,,
11,65
67,7
11,575
88,5
198,75
85,9
198,25
84,0
350,75 75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661-
90,4
63.81-
102,1
October

,,
12,27
5

71,4
12,27
93,8
218,50 94,4
189,50
80,3
366,00
79,1
9,95
92,1
1.19
70,8
661-
90,4
65.121-
105,7
November
12,32
5

71,7
12,075
92,4
227,25
98,2
185,50
78,6
386,25
83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
661-
90,4
67.181-
109,4
December

,,
12,30
71,5
11,90
91,0
220,25
95,1
180,50
76,5 373,75
80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
661-
90,4
70.31-
113,0
Januari

1929 12,35
71,8
12,20
93,3 231,50
100,0 194,25
82,3 365,00 78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
661-
90,4
75.1016
121,7
Februari

,,
12,72
5

74,0
12,65
96,7 236,00
101,9 194,75
82,5
357,25 77,2
12,90
119,4
1.11
66,1
66/6
91,1
78.-16
125,7
Maart
12,65
73,5
12,62
5

96,6
233,00
100,6
191,75
81,3 359,00
77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
671-
91,8
89.81-
144,0
April

,,
12,12
5

70,5
11,625
88,9
218,00
94,1
185,25
78,5 373,25
80,7
11,05
102,3
1.11
66,1
681-
93,2
82.1716
133,5
Mei
11,125 64,1
10,57
5

80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50
78,6
11,15 103,3
1.16
69,0
6916
95,2
75.416 121,2
uni
10,875
63,2
10,20
78,0
193,50
83,6
171,25 191.25
72,6
355,25
76,8
11,25 104,2
104,2
1.30 1.30
77,4
77,4
711-
7216
97,3
99,3
74.111-
72.1216
120,1
117,0
Juli
Augustus
12,80
13,125
74,3 76,3
11,20 10,75
85,6 82,2
218,50
202,50
94,4 87,5
182,75
81,0
77,4 415,50 452,50
89,8
97,8
11,25
11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.171-
119,0
September ,,
12,62
5

73,4
10,20
78,0
191,00
82,5
172,00
72.9 506,75
109,6
11,40 105,6
1.30
77,4
7216
99,3
74i91-
120,7
October
12,10 70,4
9,87
5

75,6
185,00 79,9
168,00
71,2
516,50
111,7
11,25 104,2
1.30
77,4
7216
99,3
72.161-
117,3
November
11,775
68,5
9,20
70,4
174,00 75,2
164,75
69,8
483,25
104,5
11,35
105,1
1.30
77,4
7216
99,3
70.51-
113,2
2 December
12,90
75,0
9.50
72,7
173,00 74,7
164,00
69,5 500,00
108,1
11,75 108,8
L30
77,4
7216
99,3
68.101-
110,4
9

,,
16

,
12,55 12,05
73,0
70,1
9,30 9,25
71,1
70,7
168,00 162,00
72,6 70,0
164,00
160,fl0
69,5 67,8 485,00
480,00
105,9
103,8 11,75 11,75 108,8 108,8
1.30 1.30
77,4
77,4
7216 7216
99,3 99,3
68.151-
69.216
110,8
111,4
23
30

,,

,,
12,50 13,10
72,7
76,1
9,35
9,35 71,5 71,5
164,00 163,00
70,8
70,4
166,00
165,0
70,3 69,9
470,00 475,00
101,6 102,7 11,75 11,75
108,8 108,8
1.30 1.30
77,4
77,4
7216
7216
99,3
99,3
68.-!-
67.51-
109.5
108,3
11

5)
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nummers van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689/90 en 709. S)=Western vôôr de invoering va
*
Manitoba No. 3.
t
Zuid-Russiache.

1 Januari 1930

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

23

V.S. 18112………………

601.000

181.000

170.000
Cuba 21112 ……………..

189.791

154.148

258.427
Cuba voorraad binnenland

191.095 116.880

81.276
Stoomend (geraamd) ……..

202.000 275.000 144.000

Totaal ………….. 4.638.676 3.897.095 3.453.818

Op
J a v a was de markt stil en-lusteloos gestemd, terwijl
er in de noteeringen nagenoeg geen verandering kwam;
nominaal waren de laatste noteeringen: Superieur ready,
Dec. en Jan. f11.75, Febr.
f
11.87%, Hoofdsuiker ready
.

f
10.87.
R i e r te 1 a n d e was de termijnmarkt de geheele week
uiterst kalm gestemd met over het algemeen aanbod in de
overhand. De handel was zeer beperkt en prijzen bewogen
zich steeds op ongeveer hetzelfde niveau, ook toen aan het
einde der week eenige kooplust kenbaar werd. Het slot was
kalm op de volgende noteeringen: Dec.
f
117%, Mrt.
f
12%,
Mei
f
12% en Aug.
f
12%, alles aanbod. De omzet bedroeg
slechts 1950 tons.

KATOEN.

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In dulzendtallen balen).

1
Aug.’29 Overeenkomstige periode
tot

–
20Dec.’29

1928

1

1927

Ontvangsten Gulf.Havene.
IX
6565 6746
1
5953
At1ant.Haven
11
1
Uitvoe
‘
inaarGr.Brittannië
796
1

1012
1

532
‘t Vasteland ete.
1
2438
2636
1

2645
Japan …….
.
655 862
588

Voorraden. (In dulzendtallen balen).

Overeenkomstig tijdstip
20Dec.’29
–
1928
19fl

2639
2327
2586
1477 1232
1311
Amerik. havens………..

95
37
212
Binnenland

…………..
New York

…………….
511
358
520
New Orleans …………..
Liverpool

……………
344 482 566

KOFFIE.
De markt was gedurende -de afgeloopen week tengevolge
van de feestdagen feitelijk slechts enkele dagen geopend.
De stemming bleef kalm, zij het ook dat de kost- en vracht-
anbiedingen van Brazilië bij enkele afladers iets hooger
sluiten dan -een week geleden, hetgeen waarschijnlijk alleen
alt toe te schrijven aan de omstandigheid, dat onder de
voor uitvoer in de afscheephavens beschikbare hoeveelheid,
clie nog altijd in verhouding klein is, zich weinig goede en
fraaie kwaliteiten bevinden. Wanneer de aanvoeren naar
de haven van Santos, waarvan de limiet op 14 dezer terug-
gebracht is van 40.000 -balen op 32.000 balen per dag, weder
grooter zullen zijn geworden – en dit zal bij de geweldige in
het binnenland van Sao Paulo teruggehouden voorraden wel
niet lang kunnen uitblijven – zal, naar te verwachten is,
de keus ook wel ruimer vorden.
UitBrazilië werd deze week geen nieuws vernomen. Al-
leen werd uit New-York bevestigd wat reeds eenige weken
geleden alhier bij gerucht was bekend geworden, dat twee
groote uitvoerhuizen te Santos in den loop dezer maand
voor het Gouvernement van Sao Paulo belangrijke hoeveel-
heden koffie hebben opgekocht. Beweerd wordt, dat beide
firma’s tezamen een derde gedeelte van de voorraad te San-
tos, dus ongeveer 400.000 balen, hebben uit de markt geno-
men. Wanneer het doel van deze manoeuvre is om de prijzen
voor uitvoer op te houden, dan is voor het oogenblik dit
doel – zooals hierboven reeds is uiteengezet – bereijct,
doch voor verbetering van den in Brazilië bestaanden nood-
toestand is een dergelijke wijze van handelen natuurlijk van
geen beteekenis en lang volhouden kunnen de Brazilianen
dit systeem onder de tegenwoordige omstandigheden boven, dien in geen geval.
In Nederlandsch-Inclië liepen de prijzen van de ongewas-
schen Rohust.asoorten ‘ongeveer
1Y
2
1
A 2 ct. terug en voor
Robusta W.I.B. f.a.q. ongeveer 3 et.
Aan de loco-markt werd de officieele noteering van
Su-
perior Santos verlaagd van 42 op 40 ct. per
34,
KG., doch
clie van Robusta bleef onveranderd 35 ct.
Aan de Rotterdamsche termijnmarkt liepen de noteeringen
van het Gemengd contract ongeveer
34
il
34
ct. terug. Zij waren op 30 dezer des namiddags: Januari 22% ct., Maart
217% ct. en alle volgende maanden 21
5
/
s
ct. per
34
KG.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op prompte verscheping zijn thans ongeveer 561- 8. 59/- per

AN CROOTHANDELSPRIJZEN’)

TIN

–
locoprijzen
Londen per
Eng, ton

KATOEN
for Middling locopriizen
New York
per lb.

WOL
gekamde
Australische,
Merino, 64’s Av.
loco Bradford
per Ib.

WOL
gekamde
Australische, CrossbredColo-

nial Carded,
o’

Av. loco
Bradford per Ib.

RUBBER
4
)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheeta loco Londen
per Ib.

SUIKER
Witte kristal- suiker loco
R’dam/A’dam.
per 100 K.O.

KOFFIE
Robusta
Locoprijzen
Rotterdam
per
Ij
l
K.O.

THEE Af!. N.-I. theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-
trathee p. ‘/5KG.

lndexcijfer
v/h. Centr. B.
v. d. Stat., herleld
van 1913= 100
tot 1925=100

lndexcijfer
van The
Economist,
herlejd
1927
=
100
tot 1925=100
£
51
$
cts.
0
10
pence
0
10
pence
0/
o

Sh.
0
10
t!.
01
cts.
0
10
cts.
01
261.171-
100,0
23.25
100,0
55,00
100,0
29,50
100,0
2111,625 100,0
18,75
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0
100,0
100,6
290.1716
111,1
17.55
75,5 47,25
85,9 24,75 83,9
21-
67,4
17,50
93,3
55,375
90,2
94,25
111,5
93,2
92,9-
299.1316
114,4
13,45
51,5 45,00
–

81,8 25,25
85,6
117,375
54,4
22,00
117,3
50
81,5
71
84,0
93.5
–

88,9
309.816
118,2
14,15
60,6
46,25
84
‘
1
26,00
88,1
117,125
53,7
21,125 112,7
48,75
79,4
71,25
84,3
94,2
89,9 312.151-
119,4
14,25
61,3
47,75
86,8 26,50
89$
118,25
56,8
20,62
0

110,0
48

–
78,2
70
82,8
92,9
89,2
304.1
1
–
116,1
14,75
63,4 47,50 86,4
26,25
89,0
117,875
55,8
20,25
108,0
48
78,2 72,25
–
85,5
–

–

92,3-
88,7 295.121-
112,9
16,15
69,5
47,00
85,5
26,00
88,1
117,75
55,4
20,25
108,0
47
76,6
86,5
102,4
93,5
90,4
296.916
113,2
16,85
72,7
47,25 85,9 26,00
881
116
50,5
18,37
6

98,0
47
76,6
81,25
96,2
96,1
89,6
289.15/6
110,7
17,90
77,0
48,50
88,2 26,50
898
1j4,75
47,0
18,626
99,3 47
76,6
84
99,4
97,4
92,2
292.-/6
111,5
19,70
84,7
48,50
88,2 26,50
89,8
1/5,25
40,8
18,50 98,7
45,375
73,9
–
–
–

96,1

–
–

–

90,2
287.1216
109,8
22,05 94,4
50,00 90,9
26,50
89,8
114,25
45,6
17,87
6

95,3
44,25
72,1
94,5
111,8
96,8
89,1
264.216
100,9
20,65
88,8 50,25
91,4
26,75
90,7
114,375
46,0
16,875
90,0
45,25
73,7
93
110,1
96,8
88,6
264.4/6
100,9
20,25
87,1:
52,25 95,0 28,50
96,6
116,5
51,9
17,25

–
92,0
45.
74,9
96
113,6
97,4
88,9
266.1316
101,8 19,70
84,7
51,50
93,6
28,75
97,3
117,75
55,4
17,87′
95,3
“46
–
74,9
89,25
105,6
97,4
88,2
255.1/-
97,4
19,25
82,8 53,00
96,4
29,75
100,8
1/7,25
54,0
17,37′
92,7
46 74,9
84,5
100,0
98,7
87,9
233.1016
89,2
18,35
78,9
54,75
99,5 31,75
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8
87,9
233.1716
89,3
19,35
83,2
5500
1000
33,25
112,5
1
1
0,15
35,8
16,87
5

90,0
47
76,6
79
93,5′
98,1
89,2
234.6/-
89,5
20,65 88,8
54′,50
99
:
1

33,00

–
111,9
-/9,375
26,3
16,875
90,0
47
76,6 74,25 87,9
98,7 90,5
230.13/
88,1
21,55
92,7
54,25 98,6 32,25
109,3
-19
25,3
16,625
88,7
48,25
78,6
78,25
92,6
98,1
91,2
218.816
-83,4
2l,35
91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
-19,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8
73,25
86,7
98,7
89,8
211.191-
80,9
21,75
93,5
53,00 96,4
31,25
105,9
-19,25
26,0
15,50
82,7
49,875
–
81,3
71,25
84,3
95,5
88,2
211.181-
80,9
19,30
83,0 51,75
94,1
30,00
101,7
-/9,25
26,0
16,00
85,3
51,875
84,5
67,75
80,1
92,9
86,6 214.7/6
81,9
18,55
79,8
47,00
85,5 29,00
98,3
-/8,5
‘23,9
15,875
84,7
52,75

–
86,0
70,25
83,1
93,5
85,4
221.191- 84,8
19,45
83,7 46,25
84,1
27,25
92,4
-18,8
24,7
14,625
78,0
53

– –
86,4
73 86,4
94,2
85,1
232.1016
88,8
19,90
85,6
47,25 85,9 27,50 93,2
-18,625
24,2
14,00
74,7
53
86,4
75,75
89,6 95.5
85,1
228.8
1
–
87,2
20,45
88,0 46,25
84,1
28,00 94,9
-18,5
23,9
13,925
74,3
51,75
84,3 76,5
90,5
95,5
84,8
222.716
84,9
20,20
86,9
46,75
–
85,0
28,75
97,3
-l9,875
-27,9
13,775
73,5
53,125
86,6
77,25

–
91,4 94,2
84,6
222.111-
85,0
20,10
85,5
44,25 80,5 27,75
94,1
1/-
33,7
13,375
71,3
54
88,0
74,25 87,9 94,2
85,4
221.016
84,4
21,25
91,4
44,00
80,0
27,50
93,2
110,125
–
34,Ö
13,50
72,0
54
–
88,0.
72,75
86,1
94,8
85,8
207.516
79,2
20,45
88,0 43,25
78,6 27,25
92,4
-110,5
29,5
13,375
71,3
54 88,0
74,25
–

–
87,9
92,9
83,9
197.516
75,3
19,40
83,4
41,50 75,5 26,25
89,0
-110,875 30,5
12,25
65,3
54

–
88,0 73,50
87,0.
91,6
81,7 200.51-
76,5
18,75
80,6
40,00
72,7
25,75
87,3
-/10,625
29,8
12,00
64,0
54
88,0-
69,50
82,2
91,0
81,9
209.516
79,9
18,65
80,2 38,75
70,5
24,75
83,9
-111
30,9
13,425
71,6
54
88,0
680
81,1
91,0
83,7
210.111-
80,4
18,60
80,0′
37,00
67,3 24,00
81,4
–
-110,5
29,5
13,00
69,3 53,50 87,2 64
75,6
91,6
83,6
205.516
78,4
18,90
81,3
34,25 62,3 23,75
80,5
-110.125
28,4
‘13,475
71,9 51,75
84,3
64
75,6 91,0
82,0
188.916
72,0
18,45
79,4
32,50
59,1
22,50
76,.3
-/9,625
27,0
13,30
70,9
48,50 79,0
66
78,1
90;3
‘80,5
182.-16
69,5
17,50
75,3
34,25
62,3
23,00
78,0
1

-18,125
22,8
12,50
66,7
41,75
68,0
66,50
78,7
88,4
78,8
174.716
66,0
17,50
5

75,35
32,009
58,2
0

22,25
9

75,6
0
1
-/8
22,5
12,00
64,0
40
65,2
60,75
10

71,8
10

177.1216
67,8
17,25
6

74,26
31,75
10

57,700
21,7510
73,7’°I
-/8
22,5
12,375
65,4
38
61,9
189.216
72,2
17,00
7

73,17
31,00
1
1
56,411
21,001
11

71,2
11
1
–
-18
22,5
12,25
65,3
36
58,7 178.51-
68,0
11,469
74,8
8

31,00 56,4
21,00
71,2
1

-17,75
21,5
11,87
6

63,3
35 57,0
175.51-
66,9
-;8
22,5
11,875
63,3
35 57,0
–
huidige officieele noteeringswijze (jan. 1928).
3
) = Malting vôôr de invoering van de ‘huidige offic. noteeringswijze (jan. 1928).
4)
Jaar- en maandgemiddelden afgerond
1
i/o
pence.

0)6 Dec.
6)
13Dec.
7)
20 Dec.
8)
27 Dec.
‘9)
5 Dec.
10)
12 Dec.
ii)
19 Dec.

24

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

1 Januari 1930

cwt. en van dito Prime ongeveer 59/- á 621-, terwijl zij van
Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte versche-
ping, bedragen 3916 á 4016.
Van Robusta op aflading van Nederlandsch-Indië zijn de
prijzen in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Robusta, Januari-verscheping, 25 % ct.; llen-
koelen Robusta, Januari-verscheping, 26 et.; Mandheling
Robusta, Ja.nuari.verscheping, 27 ct.; W.I.B. faq. Robusta,
Januari-verschepiug, 35 ct. alles per % KG., cif. uitgeleverd gewicht, netto contant.
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis Rio No. 7) waren:

1

Maart
1

Mei
1

Sept.
1

Dec.

$

7,25
$

7,08
$

7,08
$ –
,,

7,62
744
,,

7,45
30 Dec.

….. ..
23

………
,,

7,50
,,

7,35
,,

7,38
,,

–
16

,……..
9
8,06
7,95
”

7,95
–

De ioop van de koffieprijzen in het jaar 1929 was in grove
trekken als volgt:

1 Jan. 1 Mrt. 1 Oct. 31 Dec.
Santos Superior
volbeschreven

10216 10816
96/6
571_ in Sh.p.cvt. c&f.
Rio type 7 be.
schreven
. . .
7816
81/3
671_
401_

Robusta W.I.B.
f.a.q .

……
53 55
48
35

incts.p.4KG.cif.
Palembang Robusta G.B.
41
47
331
254
Guatemalaprima
274
–
24
17

ind.p.5OKG.cif.
Santos Superior locoRotterdam
614
65
59
40

incts.p.4KG.ceel
Robusta W.I.B.
loco Rotterdam
514
54
51
35

Gemengdtermijn-
contract loopen-
de maand te
Rotterdam….
464 514
404
224

Rotterdam, 31 December 1929.

COPRA.
De markt was gedurende de afgeloopen week zeer kalm gestemd, en de omzetten waren tengevolge van het gebrek
aan vraag zoowel als aan aanbod zeer beperkt.
Van Marseille was er meer vraag, waardoor de prijzen
van Mixed weer dichter bij die van sundried zijn gekomen.
De slotnoteeringen zijn: Neclerl.-Indische fms., alle termijnen
f
27
1
/, Nederl.-In-
disehe Mixed, aflading December/Januari
f
25%, Nederl.-
Indische Mixed, aflading Januari/Februari
f
257/s.

STEENKOLEN.
Aan de onzekerheid, die al zoo’n geruimen tijd op de
Engelsche kolenmarkt heerscht, is door de aanneming van
het wetsontwerp met een meerderheid van acht stemmen
geen einde gemaakt; integendeel wordt er thans gezin-
speeld op een ontbinding van het Lagerhuis, omdat in feite
geen meerderheid achter de regeering staat voor de door-
voering van zoo’n drastischen maatregel als de doorwerking
vaii het wetsontwerp inderdaad is. Aangezien uitstel dik-
wijls afstel beteekent, herleeft weder de hoop, dat er ten-
slotte van den geheelen maatregel niets komen zal en dit
drukt min of meer cle stemming voorzoover deze in opgaande
richting is.
])e prijzen zijn als volgt:
Northumberland Ongezeefde ………….
f
11.90
Durham Ongezeefde ……………….. ..12.-
Cardiff 213 large 113 smalls …………..13.50
Schotsche Gezeefde (Prime Lothians) ……11.75
Yorkshire gewasschen Singles ………..,, 12.-
Westfaalsche Vetförder ……………….13.35
Vlamstukken 1 ……………14.50
Gasvlamförder ………….., 13.25
Smeenootjes ……………,, 14.-
Gietcokes ………………..17.25
Hollandsche Eierbriketten …………….16.50
alles per ton van 1000 KG. franco station Rotterdam/Am-
sterdam.
Ongezeef de bunkerkolen f.o.b. Rotterdam/Amsterdam

f
11.75.
Markt vast.

IJZER.

De positie van de continentale ru.wijzerznarkt is in de
afgeloopen 14 dagen in hoofdzaak ongewijzigd gebleven. In

verband niet het reeds eerder vermelde heshuiit vnu het In-
ternationale Ruwst.aalkartel tot inkrimping van de voort-brenging van ruw staal, hebben verscheidene producenten
maatregelen genomen tot beperking van de ruwijzerpro-
ductie.
In het Gleveland district, waar de markt reeds geruimen
tijd kalm
was,
werd deze stemming nog geacoentueei’d door
de vacantie- en inventarisatieperiode.
Het O.S.P.M. (Frankrijk) heeft den prijs voor gieterij-
ijzer voor het eerste halfjaar 1930 met 15 frs. verhoogd.
Het Roheisenverband verkoopt voor Januari tegen onver-
anderde prijzen en voorwaarden. De stemming van de staal-
markt was de vorige week uitgesproken lusteloos; ide laat-
ste week werd in verband met de feestdagen geen beurs te
Brussel gehouden.

RUNVAART.
Week van 22 t/m. 28 December 1929.

De aanvoeren van zeezijde, hoofdzakelijk erts, bleven
onverminderd zeer levendig. De ruimte bleef schaarsch, nam
echter na de feestdagen eenigszins toe. Er was in het begin
der week veel vraag, welke geleidelijk afnam. De stemming
werd successievelijk minder vast. De ertsvracht naar de
Ruhrhaveas werd genoteerd op
f
1.60—f 1.70 en vermincier-
de geleidelijk tot
f
1.— en
f
1.10 per last met resp. 4 en S
losdagen. Naar den Bovenrijn werd uitsluitend in daghuur
bevraeht. Deze bedroeg maximum 5 en minimum 4 ets. per
ton. liet sleeploon werd genoteerd maximum volgens het
115 cts. en minimum volgens het 85 cts. tarief. De water-
stand bleef tot in de tweede helft der week vallend, daarna
trad een sterke was in. Naar den Bovenrijn werd op
2.20 M. en naar den Benedenrijn op vollen diepgang afge-
laden.
In de Ruhrhavens bleef de scheepsruimte schaarsch, bij
een tamelijk drukke verscheping. De vrachten bleven onver-
anderd en bedroegen voor exportkoleii naar Rotterdam
Mk. 2.20 per ton inclusief sleeploon.

Schmollers Jahrbuch. – München, Leip-
zig, Augustus
1929.
v. Beckera.th
,
Einige Bemerkungen za Schum-
peters Theorie der wirtschaftlichen Entwickiung;
W.
Somba.ri,
Die Gesetze in der Nationalökonomie;
Th.
Ba.logh,
Latente Infiation, Wahrungssystem, Noten-
bankpolitik und Börsenhausse;
E. Zip fel,
Die Bedeu-
lang der Akten der Kriegsgesellschaften für die Er-
kenntnis des wirtschaftlichen Lebens whhrend des
Krieges;
J.
Schum.petcr,
Die Wirtschaftslehre und
die reformierte Referendarprüfung.

De Socialistische Gids. – Amsterdam,
October
1929.
van Meurs.
De noodzakelijkheid van een socialis-
tische vereeniging tot bestudeering van maatschap-
pelijke vraagstukken; J.
F. An1ersncit,
Het kongres

van het N.V.V.;
Dr.
J.
Tinbergen,
Het ekonomiese
getij;
Dr.
J.
G. van Dillen,
De economische geschie-
denis van Nederland in vogelvlucht.
II
(slot).

Tijdschrift voor Economische Geo-
g r a p h i e. – ‘s-Gravenhage, 15 September
1929.

Prof. Dr.
J.
C. Th. Ufhof,
Dry-farming in de Nieu-
we Wereld;
P. H. M. Snel,
De Hudsonbaai-spoorweg
in Canada;
Ir. P. Baliker Schuil,
Over gewestelijke
plannen en de urgentie van zulk een plan in het Wes-
ten van Zuid-Holland (vervolg).

1
d e m. – ‘s-Gravenhage, 15 October
1929.
B.
J.
Swart,
De openlegging van Sumatra. Land-
en waterwegen, spoor- en tramwegen;
E. van Hinte,
De ontwikkeling van eenige middelen van vervoer.

Weltwirtschaftliches Archiv. – Jena,
October
1929.
Prof. Dr. 0. Spann.,
Der individualistische und der universalistische Begriff der Weltwirtschaf t;
Dr. A.

Caspary,
Zum Problem des ,,Tableau conomique”
der kapitalistischen Wirtschaft;
Prof. Dr. G. H.

Bousquet,
Von der ,,Wohlfahrt” und ihrer Meszbar-

keit;
Dr. E. Fechr&er,
Der Begriff des kapitalisti-
schen Geistes bei Werrier Sombart und Max Weber
und die soziologischen Grundkategorien Gemeinschaft
and Gesellschaft;
Dr. E. C. van. Dorp,
Der Freihan-

deisgedanke in der Welt nach dein Kriege.