Ben ik de enige die zich verbaast over de zes weken zomervakantie? Niemand heeft zes weken nodig om uit te rusten, het halve land ligt plat en kinderen gaan zich na een paar weken toch vervelen. Zou een meer over het jaar gespreide vakantie niet weldadig zijn in vele opzichten?
Flexibiliteit versus binding
In de economische literatuur spreekt men over een afruil tussen flexibiliteit en binding. Binding zorgt ervoor dat partijen zich aan afspraken houden en samenwerkingspartners erop kunnen rekenen dat ze niet bedrogen uitkomen. Binding kan ook nodig zijn om coördinatieproblemen (zoals vakanties) op te lossen.
Balans
Te veel binding gaat ten koste van flexibiliteit. Ik heb mij gebonden om bepaalde zaken te doen, maar ondertussen zijn de omstandigheden veranderd waardoor het niet meer opportuun is om te doen wat ik beloofd heb. Sommige coördinatieproblemen kunnen ook met een beperkte vorm van binding opgelost worden. Het is zaak een goede balans te vinden.
Flexibiliteit
De vraag is of zes weken vakantie die balans treft en een juiste afspiegeling is van onze maatschappelijke voorkeuren. Weinig dingen zijn zo centraal geregeld als ons onderwijssysteem. Centrale examens, curricula en vakanties, daar kunnen ze in Noord-Korea nog wat van opsteken. Natuurlijk, als we vakantie vieren geheel vrij zouden laten aan de ouders, zou dat evident ongewenste effecten opleveren. Maar hoe hoog is de prijs voor wat meer flexibiliteit?
Revolutie
Stel we beperken de zomervakantie tot vijf verplichte weken, toch niet direct een revolutie. De ouders mogen een week zelf invullen, met enige logische restricties (niet tijdens proefwerk- of examenweek). Ik zie veel voordelen en nauwelijks nadelen.
Organisatie
De week die het kind gaat missen op school door de vrije keuze van de ouders wordt elders wel weer ingelopen. Een beetje organisatie voor de scholen en planning door ouder en kind over gemiste stof maar niet iets om wakker van te liggen. De vrijheid die het oplevert is weldadig voor de geestelijke gezondheid, de files worden korter en de verveling neemt af.
Summer learning loss
Een oud grapje van Freek de Jonge luidde: ‘Gelukkig is het vakantie, kan ik mijn kinderen eindelijk lezen en schrijven leren’. Die vlieger gaat vaak niet op. Uit empirisch onderzoek blijkt dat lange vakanties leiden tot een zogeheten ‘summer learning loss’, vooral onder laagopgeleiden. Volgens hersenwetenschappers vergt leren herhaling, waarbij regelmatig nieuwe verbindingen tussen hersencellen aangelegd worden. De leerspieren dreigen te verslappen door te lange onderbrekingen in all-inclusive resorts.
Traditie
Ik koester geen illusie dat er verandering komt in de zes weken. Het is al vaker geprobeerd en telkens strandde het om vage redenen. Soms houden we van tradities, ook als het domme tradities zijn.
Auteur
Categorieën