Er zijn twee soorten transacties. Bij klassieke transacties gaan beide partijen erop vooruit. De meeste transacties zijn immers vrijwillig. De bakker verkoopt een brood en wordt daar beter van. Als de bakker inferieure producten aflevert, kan de consument besluiten iets anders te kopen of een andere bakker te vinden. Bij de tweede soort transacties dénken beide partijen erop vooruit te gaan, terwijl er sprake is van een nulsomspel waarbij één van beide partijen het haasje is.
Klassieke rol
De klassieke rol van financïele instellingen kent vele transacties van de eerste soort. Het veilig bewaren van spaargeld, het managen van het betaalsysteem, kredietverlening of vermogensbeheer, het leidt allemaal tot transacties met een hoog win-win gehalte.
John Kay
Zoals fraai opgetekend door FT columnist John Kay in zijn boek Other people’s money is deze klassieke rol van financïele instellingen gelukkig nog steeds actueel, maar in volume totaal verdrongen door de nulsomspelen van de City.
Greenspan
In 2005 betoogde Alan ‘famous-last-words’ Greenspan tijdens het jaarlijkse feestje van centrale bankiers in Jackson Hole dat nieuwe financiële instrumenten risico’s beter konden spreiden en terecht kwamen bij investeerders die de risico’s het beste konden inschatten en dragen. Greenspan leefde in de illusie dat de financiële wereld nog in de modus van win-win zat terwijl ze al diep ondergedompeld was in nulsomspelen.
Nulsom
In de wereld van nulsomspelen worden enorme bedragen verhandeld en verdiend ten koste van mensen of instellingen die te optimistisch zijn, zichzelf overschatten of misleid zijn. Goedwillende instellingen worden door het nulsomvirus besmet en dwalen af van de kerntaken. De knapste koppen hollen achter worsten aan waar de economie niets mee opschiet.
Geloofwaardig
Willen financiële instellingen weer een geloofwaardige bijdrage aan de samenleving leveren, moeten ze terug naar de klassieke taken van win-win. Voor individuele Nederlandse instellingen is het niet gemakkelijk hier snelle stappen te maken omdat ze opgesloten zitten in een gevangenendilemma. Een eenzijdige stap kan riskant zijn, zelfs als het een stap in de goede richting is. Een ontsnapping uit het dilemma is mogelijk door hulp uit onverwachte hoek.
Op afstand
Als de Britten de EU verlaten is de belangrijkste leverancier van nulsomworsten op afstand geplaatst. Financiële instellingen worden minder verleid tot handel in producten die niemand snapt. Verhalen over hoge salarissen omdat ons talent anders naar de City gaat, worden nog minder geloofwaardig.
Brexit
Bewegen financiële instellingen collectief de goede kant op, dan kunnen toezichthouders meebewegen. Ze hoeven niet langer mee te gaan in de gekte van complexiteit maar beoordelen instellingen naar de mate waarin win-win wordt gerealiseerd. Flits- en windhandel worden uitgezwaaid. Brexit, ik kan er haast niet op wachten.
Fd column (licht aangepast) van 16-2
Auteur
Categorieën