Tweede Kamerleden vormen een dankbaar slachtoffer voor journalisten en columnisten. Wat hebben de oliedomme volksvertegenwoordigers nu weer uitgespookt? Omdat ze niets beters te doen hebben, zijn ze een halfjaar bezig geweest een eigen welvaartsindexje in elkaar te knutselen. Zelfs wie-kent-haar-nog Gonny van Oudenallen, het LPF-licht dat in 2006 minister Hoogervorst in de Kamer niet herkende, is een intellectueel ten opzichte van deze krabbelaars. Dat was de portee van het hoofdredactioneel commentaar van de NRC over het parlementair onderzoek naar een breed welvaartsbegrip.
Botte slijpsteen
De slijpsteen van de geest moet een botte dag gehad hebben, want het onderzoek van de Kamer onder leiding van Rik Grashoff (Groenlinks) is kwalitatief prima en komt op een goed moment.
Kennedy
Bbp meet alles behalve wat het leven de moeite waard maakt, grapte Robert Kennedy in 1968. Hij doelde onder meer op gezondheid, kwaliteit van onderwijs, cultuur of vrijheid. Hoewel de beperkingen van het bbp al sinds het begin door bedenker Simon Kuznetz werden onderkend, heeft het lang geduurd voordat een bredere index op enige consensus kon rekenen.
Consensus
Zo hadden statistische bureaus, de Wereldbank en de Verenigde Naties een index en kennen we een World Happiness Index. Pas toen de Franse president Sarkozy in 2008 een commissie in het leven riep onder leiding van Nobelprijswinnaars Amartya Sen en Joe Stiglitz, ontstond er enige consensus in welvaartsland. Het rapport van de Kamer bespreekt de verschillende indices en komt tot de conclusie dat voor internationale vergelijkingen de Better Life Index van de Oeso het meest geschikt is.
Eigen index
Toch pleit de commissie voor het verbeteren van de eigen index, de Monitor Duurzaam Nederland, van het CBS en de planbureaus. Dat lijkt vreemd in het licht van bovenstaande, maar is het niet. Van groter belang dan internationale vergelijkbaarheid op korte termijn is dat beleid breder beoordeeld kan worden dan nu. De monitor van de planbureaus schetst een veel beter beeld van toekomstige gevolgen van beleid dan door financiële effecten gedomineerde kosten-baten analyses of de rituele CPB-exercitie rond verkiezingstijd.
Beleid
De commissie bepleit een reflectie in de Kamer tijdens het verantwoordingsdebat in het voorjaar op basis van een Monitor Brede Welvaart. Het is een begin, maar ik zou liever hebben dat in de gehele beleidsvoorbereiding systematisch aandacht geschonken wordt aan onafhankelijke effectmeting in brede zin. Dat is in de Nederlandse politiek altijd impopulair gebleken omdat de zittende coalitie dan met de billen bloot moet. Misschien valt het beleid dan door de mand. Mooi meegenomen. Zoals de Schotse schrijver J.M. Barrie zei: ‘We are all failures — at least the best of us are’.
fd column 2-5
Auteur
Categorieën