Grote maatschappelijke en economische uitdagingen zoals de coronacrisis, maar ook de snelle digitalisering, de arbeidsmarkttransitie en klimaatproblematiek, vergen nu innovatieve oplossingen. Tegelijkertijd staat veel bedrijven door de coronacrisis het water aan de lippen en is de ruimte om te investeren beperkt.
Inzetten op intrapreneurschap biedt een uitweg uit dit dilemma door het bestaande innovatieve en ondernemende vermogen, het interne ondernemerschap, van huidige werknemers beter te benutten. Intrapreneurschap is niets nieuws. Het gaat om het bedenken van een nieuw product of het opzetten van een nieuw bedrijfsonderdeel of spin-off. Hierbij gedraagt de medewerker zich als een intrapreneur, een ondernemer binnen bestaande organisaties. Intern ondernemerschap gaat ook om ‘kleiner’ gedrag dat alle medewerkers kunnen vertonen. Denk hierbij aan creatief, proactief, en samenwerkend gedrag. Een voorbeeld is een callcentermedewerker die creatief en proactief meedenkt over hoe de service aan de klant verbeterd kan worden.
Diverse onderzoeken laten zien dat de kennis en het innovatievermogen van werknemers helaas nog sterk zijn onderbenut. Wel is de aandacht voor intern ondernemerschap groeiende. Het inzetten op intrapreneurschap ontsluit een groot potentieel voor een blijvende verbetering, want de ongeveer 7,5 miljoen werkenden in loondienst in Nederland kunnen tezamen een enorme innovatieve impact hebben en creatieve oplossingen bieden. Human capital is nog steeds de grootste kostenpost voor bedrijven, benut die dan ook zo breed mogelijk, ook voor innovatie. Innovatie is meer dan technologie alleen.
Achtergrond
Onderzoek laat zien dat ondernemende activiteiten van werknemers een sterk positief effect hebben op het succes van organisaties via toegenomen innovatiekracht, snellere marktintroductie van nieuwe producten en diensten, hogere productiviteit en betere samenwerking. Bovendien zijn ondernemende, innovatieve organisaties een interessante werkgever. Intern ondernemerschap leidt tot meer werkbevlogenheid, motivatie en prestaties. Eigen ideeën en creativiteit inbrengen motiveert en geeft werknemers meer zelfvertrouwen. Het draagt bij aan een brede inzetbaarheid, een leven lang leren, eigen regie, en vereenvoudiging van werk-naar-werktransities. Niet onbelangrijk in de huidige coronatijd.
Juist ook in tijden van tegenwind zijn het de (intern) ondernemende, innovatieve organisaties die het beste anticiperen. Daarnaast is de kans van slagen van nieuwe ondernemingen die binnen bestaande organisaties zijn ontwikkeld, veel groter dan buiten organisaties of via bedrijfsovernames. Onderzoekers rapporteerden zelfs vier keer hogere succescijfers voor intrapreneurial startups ten opzichte van externe startups. Recentelijk nog rapporteerde de AWTI dat startups te weinig opschalen omdat vaak ambitie of kennis, mensen en middelen ontbreken, die vaak wel aanwezig zijn bij gevestigde bedrijven.
Het aantal ondernemingen in Nederland mag dan gegroeid zijn naar zo’n 2 miljoen, maar dit wordt vooral verklaard door de sterke stijging in het aantal zzp’ers tot ongeveer 1,4 miljoen. Dit heeft dan ook niet geleid tot meer innovatie en productiviteit, wat Erik Stam de ondernemersparadox noemt.
Wat vooral van belang is, is dat organisaties voorwaarden scheppen om de beschikbare kennis en innovatiekracht te ontketenen. Daar hoeven geen gigantische financiële investeringen voor gedaan te worden. Enige visie en wil is echter wel gewenst, van zowel werkgevers als werknemers.
Agenda
Beleidsmakers en sociale partners kunnen intrapreneurship ondersteunen door voorlichting te geven, beleid te maken en middelen vrij te maken voor persoonlijke ontwikkelbudgetten en ondersteuningsprogramma’s. De vaak onbenutte opleidingstijd en budgetten in organisaties kunnen hier ook voor worden ingezet.
Kortom, laten we ons niet alleen blindstaren op de geanticipeerde bezuinigingen op innovatie van bedrijven en gemiste technologische kansen. Maar zet vooral ook in op het beter benutten van het bestaande menselijk kapitaal. Alleen samen kunnen we onze organisaties innovatief en ondernemend houden, om de enorme economische en maatschappelijke uitdagingen van deze tijd te lijf te gaan.
Auteurs
Categorieën