Succes voor
Europese
handel
De twaalf landen van de Europese
Gemeenschap en de zeven in de Europese Vrijhandels Associatie zijn
het eens geworden over een Europese Economische Ruimte per 1993.
Daarnaast heeft een aantal EVA-landen aangegeven te streven naar een
volledig lidmaatschap van de EG,
Zweden en Oostenrijk waren al in
gesprek, en zelfs Zwitserland ziet
het huidige akkoord als opstap naar
een lidmaatschap.
Door het akkoord ontstaat een handelsblok met een totale populatie
van bijna 380 miljoen mensen hetgeen een gigantische afzetmarkt betekent. Het akkoord omvat onder
meer het vrije verkeer van goederen,
diensten en kapitaal, maar ook individuen moeten vrij zijn daar te wonen en te werken waar ze willen.
Op het juridische vlak, bij voorbeeld
op het gebied van ondernemingsrecht en bescherming van de consument, zullen daarnaast de spelregels
aangepast worden, waarbij de EGregels als uitgangspunt gelden. Voor
de politiek gevoelige landbouwsector kunnen in eerste instantie de verschillende systemen blijven bestaan.
Het afsluiten van het akkoord kan,
na enkele minder gelukkige acties,
als een succes worden gezien voor
het Nederlandse voorzitterschap van
deEG.
Japan
De economische vertraging tekent
zich in Japan steeds duidelijker af.
Het cijfer voor de industriële produktie is in augustus benedenwaarts bijgesteld van een eerder geïndiceerd
-2,1% tot -2,5%, De bouw staat onder druk, de machinebouw-orders
dalen al enkele maanden en de warenhuizen in Tokio verkochten in
september maar 0,1% meer dan een
jaar geleden, De gevolgen van de
economische vertraging worden nu
ook steeds duidelijker zichtbaar
voor de Japanse bedrijven. Inmiddels gaan verschillende grote maatschappijen over tot het terugbrengen van hun investeringsplannen.
Al
eerder meldden automobielfabrikanten zoals Toyota dat de investeringsplannen fors worden teruggeschroefd. Deze keer was het de
beurt aan Sony dat de investeringen
volgend jaar met 300A!
terugbrengt,
Een daling die overigens volgt op
stijgingen met 21% en 17% in de
voorgaande jaren. Het in het verleden gerealiseerde zeer hoge investeringsniveau heeft bijgedragen tot
een vergroting van de produktiecapaciteit. Omdat de vraag stagneert
daalt de bezettingsgraad bij het bedrijfsleven. Gevolg is dat de winsten
bij het Japanse bedrijfsleven onder
druk staan, waarbij voor 100 grootste produktiebedrijven
dit jaar een
gemiddelde daling met 8,8% wordt
voorzien. Alleen de export blijft zich
krachtig ontwikkelen. In de eerste
negen maanden van dit jaar nam het
handelsoverschot
toe tot $ 54,5 miljard, al meer dan over geheel 1990.
i
FvanLanschot
Bankiers nv
SINDS 1737
Het snel stijgende handelsbalansoverschot verhoogt de internationale
druk voor een appreciatie van de
yen. De binnenlandse ontwikkelingen vragen echter om een verlaging
van de rente. Algemeen wordt verwacht dat het disconto na de eerdere verlaging in juli jl. op korte termijn verder zal worden verlaagd
vanuit het huidige niveau van 5,5%.
De verdere daling van de groei van
de geldhoeveelheid
via 2,7% in augustus tot 2,2% in september draagt
bij tot de mogelijkheid om het disconto te verlagen.
Verenigde Staten
De cijfers over de Amerikaanse economie wijzen nog niet op een duidelijke keer ten goede, De daling van
de orders voor duurzame goederen
met 3,2% in september en de neerwaartse bijstelling van het augustuscijfer tot -4,1% waren tekenen aan
de wand. Ook indien geen rekening
wordt gehouden met defensieorders (-48,9%) en orders voor transportgoederen (-13,9%) resteert
slechts een marginaal positief cijfer.
Het handelsbalanstekort
van $ 6,8
miljard in september, dat vooral te
wijten was aan een dalende export,
werd ook als teleurstelling ervaren,
_~~_———————IIIIlIIIIIII———-UilIIIlIIIiIJIIIIlIIIIIII—III
en ook de stijging van de industriële
produktie met 0,1% in september
bleef achter bij de verwachtingen.
Vooral het ontbreken van vertrouwen bij de consument baart zorgen.
Hoewel de lonen in reële termen
weer stijgen blijken de consumenten
hun extra inkomsten te sparen en te
gebruiken voor het aflossen van
schulden in plaats van te consumeren. De Amerikaanse overheid houdt
het erop dat de economie in het derde kwartaal weer is gegroeid. Toch
is ook de overheid niet content. Nu
de eerdere renteverlagingen nauwelijks effect lijken te hebben, overweegt men (in het licht van de komende presidentsverkiezingen)
de
economie te gaan stimuleren door
belastingverlagingen,
een beleidsvoornemen dat op de financiële
markten de nodige zorg opwekte.
Voor volgend jaar wordt immers
toch al gerekend op een overheidstekort van $ 350 miljard. Het tijdpad
van Gramm Rudman dat jaren geleden werd uitgezet om het toen reeds
te hoog geachte begrotingstekort via
een automatisme af te bouwen is geheel in de vergetelheid geraakt. Integendeel, het Amerikaanse begrotingstekort stijgt ononderbroken
verder.
Duitsland
De vooraanstaande economische instituten in Duitsland waarschuwden
in hun najaarsverslag voor de eventuele gevolgen van een te hoge loonstijging en van een verkleining van
het overheidstekort. Een oplopende
inflatie en een scherpe economische
terugslag liggen op de loer. Geconstateerd werd dat weliswaar de terugval in de economische activiteit in
de oostelijke staten niet doorzet,
maar dat men nog lang niet uit de
problemen is. Zo zal de werkloosheid nog oplopen naar 1,5 miljoen.
Ook volgend jaar vergt de steun aan
de oostelijke staten nog aanzienlijke
bedragen, hetgeen een niet te verwaarlozen welvaartscorrectie voor
de westelijke staten betekent. Al met
al verwachten de economische instituten een groei van 2% voor 1992
voor geheel Duitsland, met nog duidelijke risico’s naar de benedenkant.
..lIIIllIIIlIIIIIIIJlIIIIIIIIIlllIIilll
..IIIiI.IIII …
..
IIIIJlIIlIJMIIIIlIIIIIIIJlIIlIIIIiIIUIIII
..
lIIIIlllllTllIllIIIlIIIP_IIIIIIIIIIP