Als gevolg van de coronapandemie lieten de vervoersuitgaven van particuliere huishoudens een forse dip zien. Inmiddels zijn deze uitgaven weer naar elkaar toe getrokken, maar ze kenden de afgelopen vijf jaar wel een heel ander verloop. Ook zijn de uitgaven in reële zin nog lager dan voor de pandemie.
De figuur toont dat de ov- en de brandstofuitgaven sterk daalden tijdens de pandemie. In het eerste kwartaal van 2020 lagen de uitgaven aan het ov vanwege de ingevoerde lockdowns en reisbeperkingen liefst zeventig procent lager. Ook de brandstofuitgaven daalden, zij het met ongeveer dertig procent duidelijk minder hard. De vrees om besmet te worden had dus een groter effect op de het ov- dan op het autogebruik. Korte ritjes met bus, metro en tram werden ingeruild voor lopen en fietsen, de elektrische fiets maakte een opmars en enkele ov-reizigers schaften een auto aan. Bovendien stapten ov-reizigers vaker over op thuiswerken dan automobilisten.
Een deel van deze gedragsveranderingen blijkt duurzaam. Het herstel van de ov-uitgaven duurde bijvoorbeeld veel langer dan dat van de brandstofuitgaven – een verschil dat niet kan worden toegeschreven aan de prijsontwikkelingen van brandstof en ov, want die waren over de periode 2019–2025 min of meer vergelijkbaar.
Verder betekent de terugkeer van de brandstof- en ov-uitgaven naar een gelijker niveau nog niet dat de huidige aandelen in het totale vervoer van auto en ov overeenkomen met die van 2019. Het autogebruik ligt namelijk hoger dan op basis van de data is vast te stellen. Dit komt doordat de uitgaven voor het opladen van elektrische auto’s buiten het vizier van de transactiedata vallen. Dit betekent dat het relatieve aandeel van auto’s in het totale vervoer waarschijnlijk is toegenomen en dat de pandemie mogelijk heeft geleid tot een structurele verschuiving in vervoersvoorkeuren.
Auteurs
Categorieën