| ESB

Nieuwjaarsartikel: Overheidsregie in een wereld die verandert

Door de klimaatverandering en snelle digitale ontwikkelingen staan Nederland grote maatschappelijke transities te wachten. Transities waarin er van de overheid verwacht wordt dat ze de regie pakt. Wat betekent regie eigenlijk en wat is daarbij verstandig?

Marktfalen big tech bedreigt menselijke keuzevrijheid

We staan de komende jaren voor belangrijke keuzes om big tech in goede banen te leiden. Zonder regulering leidt het oligopolie van technologiebedrijven tot een techdictatuur en massa-surveillance. Hoe kan de keuzevrijheid van de mens worden bewaakt en hersteld?

De data-agenda van de overheid dient zich ook op de data zelf te richten

Data worden steeds belangrijker als basis voor beleidsbeslissingen, maar er is nog te weinig aandacht voor het verzamelen en toegankelijk maken van kwalitatief goede data. Hoe kan dat beter?

Regulering toegang betaalinfrastructuur vergt nadere analyse

De Europese betaaldienstenrichtlijn (PSD2) reguleert de toegang tot de betaalinfrastructuur van derde partijen, waardoor er nieuwe innovatieve betaaldiensten kunnen worden aangeboden. Onder PSD2 is deze toegang voor derde partijen gratis. Maar is die ‘nul-prijs’ wel optimaal?

Groei mogelijk door nieuwe omgang met data-economie

Er is een nieuw type economie aan het ontstaan, waarin data en het vermogen die te analyseren de basis vormen van economisch succes en politieke macht. Deze nieuwe economie vraagt om de ontwikkeling van een institutioneel kader waarin de eigendomsrechten van data helder gedefinieerd worden.

De rechter houdt het hoofd koel en fluit de ACM terug

Op 17 maart 2020 heeft de rechter het besluit van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) vernietigd om de netwerken van KPN en VodafoneZiggo open te stellen voor concurrenten. Met deze uitspraak komt een einde aan een juridisch steekspel dat al in 2017 begon en waarin het werk van de ACM geen schoonheidsprijs verdient.

PostNL/Sandd toont noodzaak opschoning Mededingingswet

In de discussie over de vergunningverlening voor de overname van Sandd door PostNL richten mededingingseconomen zich op de argumenten van de staatssecretaris om het verbodsbesluit van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) te herroepen. Zij gaan daarbij voorbij aan de vraag of de staatssecretaris die bevoegdheid eigenlijk wel zou moeten hebben.

Concentratie postsector is niet in het algemeen belang

Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat doorkruiste het verbodsbesluit van de Autoriteit Consument & Markt en verleende PostNL toch een vergunning om Sandd over te nemen. De berekeningen van de mededingingsautoriteit bewijzen echter dat de redenering van het ministerie gestoeld is op onjuiste aannames.

ACM toont de kleren van Mona Keijzer in postfusie

De mededingingsautoriteit verbood de fusie van PostNL en Sandd, maar werd overruled door de Staatssecretaris. Steekhoudende argumenten voor de fusie ontbreken echter en de maatschappelijk schade ervan kan oplopen tot 1 miljard euro.

Twintig jaar na liberalisering werkt taximarkt nog niet volledig goed

De taximarkt werd in 2000 geliberaliseerd met als doel om een prijsdaling en hogere kwaliteit te realiseren. Vanwege tegenvallende resultaten is sindsdien de taxiwetgeving meermaals gewijzigd. De beoogde kwaliteitsverbetering en prijsdaling zijn tot op heden echter nog niet ten volle bereikt.

Uitgelicht: Sterren van weleer

Zogenoemde superstar-bedrijven lijken een steeds belangrijkere rol in de economie te gaan spelen, maar is dit ook zo?

De vrije markt zal de circulaire economie niet realiseren

De doelstelling van de circulaire economie is onomstreden: kringlopen van grondstoffen en eindproducten die sluiten. Kan een vrije markt deze doelstelling realiseren?

Beter spoor vraagt om investeren in stations

De urbanisatie heeft de vraag naar spoorvervoer doen groeien. De hernieuwde en aanhoudende belangstelling voor de stad stelt nieuwe eisen aan stations en de bestuurlijke organisatie eromheen.

Een stap terug voor de internationale luchtvaart

Met het aankopen van een belang in Air France-KLM geeft de Nederlandse overheid een duidelijk signaal af. Niet alleen aan de Fransen: de aandelenaankoop is in de sterk gedereguleerde luchtvaartindustrie namelijk ook een opvallende trendbreuk.

Oude regels op een nieuwe markt

De Big Five van de platformeconomie (Facebook, Apple, Amazon, Microsoft en Google) zijn niet alleen dominant in de markt, het beeld dat men van hen heeft bepaalt ook in belangrijke mate het beeld van de platformeconomie. Alle vijf zijn grote techconglomeraten uit Silicon Valley die zeer innovatieve producten maken of unieke diensten leveren.

Spoorvervoer slechts deels alternatief voor luchtvaart

Vliegen veroorzaakt dit jaar drie procent van de broeikasgassen in de Europese Unie. Reizen per trein wordt daarom vaak genoemd als duurzaam alternatief. Is een grootschalige verschuiving van luchtvaart naar spoorvervoer realistisch?

Infographic: Digitale platformen op tweezijdige markten

Een platform verbindt vraag met aanbod en geeft daarbij de relatie tussen vrager en aanbieder vorm. Platformen ervaren zelf echter ook concurrentiedruk.

American tech giants are fiercely competitive monopolies

In virtually every country, antitrust agencies and regulators characterize US tech giants as monopolists. Do they deserve to be vilified as monopolists regulated like public utilities or even broken up?

Het ene platform is het andere niet

Online-platformen helpen de gebruiker om tegen lage kosten een weg te vinden in en een keus te maken uit het grote aanbod, en zorgen ook voor prijsdalingen als gevolg van toenemende concurrentie tussen aanbieders.

Schaalvoordelen vaak de kern van succesvolle digitale marktplaatsen

Digitale marktplaatsen zijn met name bekend vanwege Uber en Airbnb, maar zijn vooral groot op markten voor digitaliseerbare producten, zoals apps en muziek. Waar zijn ze succesvol, waarom daar en waar liggen nog kansen?

Amerikaanse techreuzen zijn hevig concurrerende monopolies

In vrijwel elk land zien mededingingsautoriteiten en toezichthouders de Amerikaanse techgiganten als monopolisten. Maar moeten ze verguisd worden als de monopolisten van weleer, die als openbare nutsbedrijven gereguleerd of zelfs opgesplitst zijn?

De kunst van marktafbakening op tweezijdige transactiemarkten

Creditcardmaatschappijen, veilinghuizen en boekingswebsites verbinden gebruikers via een rechtstreekse, financiële transactie. Als het karakter van deze tweezijdige transactiemarkten niet in ogenschouw genomen wordt, volgt een te nauwe marktafbakening en onnodig overheidsingrijpen.

Publieke belangen en de regulering van digitale platformen

Omdat momenteel vooral mededingingsbeleid enige slagkracht heeft, bestaat de tendens om de problemen die met platformen gepaard gaan als een mededingingsprobleem te beschouwen. Een verkenning van mogelijke alternatieven.

Opties om een competitieve digitale economie te behouden

Er zijn steeds meer vragen over de machtige positie van een aantal digitale platformen en groeiende afhankelijkheid van deze bedrijven. Welke opties kan de overheid in aanvulling op het mededingingsrecht overwegen om digitale markten competitief te houden?

ESB 4768S: Dossier Digitale platformen

Digitale platformen hebben zetten grote delen van de economie op hun kop. Welke markten zijn daar rijp voor, wat doet dat met die markten en met de mededingingsvraagstukken daar? Hoe vergaat het de werkenden in deze sectoren en staan ook andere publieke belangen onder druk? Allemaal vragen die in dit ESB-dossier aan bod komen.

Big Five is geen eredivisie

De vijf belangrijkste clubs in de eredivisie zijn toch ook constant in gezonde competitie? Soms wint de een, soms duikelt de ander in de ranglijst.

Ontwrichting van tweezijdige markten door platformen

Door te profiteren van netwerkeffecten kunnen platformbedrijven economische waarde creëren en werken ze als een magneet voor datagedreven innovatie. Schaalgrootte en marktmacht stellen echter wel eisen aan een evenwichtig regelgevingskader.

Dominantie platformen vraagt om alerte toezichthouders

De Europese mededingingsregels dateren van vóór de opkomst van platformen als Google, Facebook en Booking.com. Is het mededingingstoezicht wel op deze platformen toegerust?

Wie de vraagzijde beheerst, wint

Een interview met Ben Thompson, onafhankelijk analist en auteur van het blog Stratechery: “De voor de hand liggende oplossing zou zijn om Facebook, Instagram en WhatsApp op te splitsen.”

Column: Opnieuw de binnenstad

Internetwinkelcentra als Alibaba en Amazone verkopen elk meer producten dan alle winkels tezamen zouden kunnen doen.