Beschouwing

Om lokaal eigenaarschap van wind- en zonneparken af te dwingen is wet nodig

Om de Nederlandse duurzaamheidsambities te kunnen realiseren, is er volgens het Klimaatakkoord vijftig procent lokaal eigenaarschap van wind- en zonneparken nodig. Gedetailleerd projectonder­zoek geeft antwoord op de vraag hoe reëel dit streven eigenlijk is.

Korte voedselketens dragen bij aan kringlooplandbouw

De Nederlandse landbouw is sterk gericht op export, terwijl er ook veel voedsel geïmporteerd wordt. Ons huidige voedselsysteem stuit op ecologische en economische grenzen en er is een omslag naar kringlooplandbouw nodig. Kortere voedselketens helpen daarbij.

Particuliere verhuur vormt problematische oplossing voor structureel probleem

Lange tijd leek een toename van de particuliere verhuur gewenst om de woningmarkt beter te doen functioneren. Nu particuliere verhuur groeit, neemt de toegankelijkheid van de woningmarkt voor koopstarters echter af en worden particuliere verhuurders juist gezien als oorzaak van de woningmarktproblemen. Nieuw beleid helpt om de excessen op de markt te beperken.

Verstandig begrotingsbeleid vraagt om Zalmnorm en tekortregel

De lage rente en inflatie, de coronacrisis en de aankomende verkiezingen leiden tot een discussie over de na te streven hoogte van de overheidsschuldquote. In een recente in ESB gepubliceerde enquête gaven veel collega’s aan dat de schuld probleemloos kon verdubbelen. Maar is dat wel verstandig?

Adaptieve loonvorming kan huidige sociale ongelijkheid verminderen

Op de arbeidsmarkt worden de effecten van de coronacrisis steeds meer gevoeld. Vaste werknemers hebben het vooralsnog relatief goed, maar veel ondernemers, flexwerkers en zelfstandigen ervaren een inkomensdaling of zitten al zonder werk. Met arbeidsvoorwaarden die beter mee-ademen met de economie kan deze ongelijkheid worden beperkt.

Beroepen met complexe vaardigheden minst geraakt door de coronacrisis

Als gevolg van de lockdown om de verspreiding van het corona­virus te beperken, is de economie hard geraakt en loopt de werkloosheid op. Welke beroepen zijn het meest getroffen door de crisis, en wat zegt dit over de te verwachten arbeidsmarkt­perspectieven voor deze beroepen?

Anticyclische WW is een goed idee

De Nederlandse economie is relatief volatiel, wat vraagt om sociale bescherming en een (automatische) stabilisatie van de economie. In de Verenigde Staten en Canada wordt, als de werkloosheid hoog oploopt, de maximale duur van de werkloosheidsuitkering verlengd zodat de werkloosheidswetten extra bescherming bieden in slechte tijden. Nederland zou dit ook kunnen overwegen.

Europese werkloosheid blijft laag ondanks flinke economische krimp

Terwijl de Europese economie met vijftien procent gekrompen is in het tweede kwartaal van dit jaar, is de werkloosheid – tegen de verwachtingen in, en ook anders dan in de Verenigde Staten – slechts met 0,4 procentpunt opgelopen. Een puzzel.

De houdbaarheid van de euro ligt bij de lidstaten

In de reactie van de eurozone op de coronacrisis staan publieke uitgaven en schulden centraal als middelen om de effecten van de crisis te beperken. Dit gaat gepaard met discussies over solidariteit en dat is begrijpelijk, maar ontneemt het zicht op wat de toekomst van de muntunie werkelijk bepaalt.

Kredietsteun ECB helpt om de coronaklap op te vangen

In maart legde de coronacrisis het economische verkeer lam. Hoe greep de Europese Centrale Bank (ECB) sindsdien in, en was dat succesvol? Een tussenstand.

Betaaldienstenrichtlijn heeft nog geen revolutie ontketend

De vorig jaar herziene richtlijn betaaldiensten PSD2 beoogt de innovatie, concurrentie en veiligheid te vergroten op de Europese betaalmarkt. De richtlijn bevindt zich in de voorhoede van een bredere beweging om via data welvaartsgroei te genereren. Wat is de stand van zaken anderhalf jaar na de invoering van deze richtlijn?

Multidisciplinaire organisatie is in het belang van controlekwaliteit

Ondernemingen worden steeds omvangrijker en complexer. De controle van hun jaarrekening vraagt derhalve vaak om de inzet van specialisten. Critici stellen dat de samenwerking tussen specialisten en accountants binnen multidisciplinaire organisaties ten koste kan gaan van de onafhankelijkheid van de accountants. Zet dit organisatiemodel de controlekwaliteit onder druk?

Gebruik bestaand afwegingskader bij heropstarten zorg

Tijdens de coronacrisis heeft de reguliere zorg grotendeels stilgelegen. Nu de zorg weer opstart moeten we nadenken over de volgorde waarin dat het beste gedaan kan worden. Alleen kijken naar urgentie is daarbij niet genoeg.

Nauwe samenwerking met gebruikers cruciaal voor goede statistiek

De snelle veranderingen in onze internationale en digitale economie vergroten de vraag naar betrouwbare, snel beschikbare en steeds meer gedetailleerde statistieken. Tegelijkertijd maakt de toegenomen complexiteit het opstellen én interpreteren van statistieken een stuk lastiger. Hoe zou dat beter kunnen?

Maatwerk van belang bij het instellen van een raad van commissarissen

Recent nam minister Hoekstra het advies over van de Commissie toekomst accountancysector om een raad van commissarissen (RvC) voor grote accountantsorganisaties verplicht te stellen. Welk effect zal het instellen van een RvC naar verwachting op de controlekwaliteit hebben?

Stel wederzijds vertrouwen centraler bij toezicht op accountantsorganisaties

De Autoriteit Financiële Markten houdt sinds 2006 toezicht op accountants en hun organisaties. Dit toezicht was en is onmiskenbaar van invloed op accountantscontroles. Recent zijn er echter uiteenlopende aanbevelingen gedaan om dit toezicht te hervormen. Hoe zal het eruit gaan zien, wat zullen de effecten ervan zijn – en is de hervorming van dit toezicht wel nodig?

Rol accountant bij kwaliteit financiële verslaggeving in Nederland onderbelicht

Omdat accountants het jaarverslag controleren, spitst het debat over de rol van accountants zich toe op de kwaliteit van de ­controle. Maar hoe dragen ze eigenlijk bij aan de kwaliteit van de financiële verslaglegging en kan dat beter? Een analyse op basis van de beschikbare academische literatuur.

Transparante Nederlandse accountancymarkt leent zich goed voor onderzoek

Als gevolg van regulering is de markt voor accountantscontroles erg transparant, ‘een glazen huis’ als het ware. De markt leent zich daarom goed voor economisch onderzoek.

Een geschiedenis van vertrouwen: lessen voor de accountancysector

De roep om objectieve criteria voor accountantscontrole is verstandig, maar het is naïef te denken dat objectieve criteria voldoende zijn voor een getrouw beeld. Naast objectiviteit blijft ook het meer subjectieve oordeel van accountants essentieel. De geschiedenis van de standaard laat namelijk zien dat objectieve kennis niet bestaat – kennis is altijd onaf en feilbaar.

Het is tijd om de accountants­normen kritisch tegen het licht te houden

Sinds een jaar of tien wordt er in Nederland doorlopend gediscussieerd over de vraag of er iets fundamenteel mis is met de accountantscontrole en, zo ja, wat daaraan gedaan kan worden. Waar komt de continue kritiek op het accountantsberoep vandaan? Een historische analyse.

Accountants worstelen met dynamischer speelveld en publieke rol

De dynamiek in het bedrijfsleven is toegenomen, en daarmee ook de behoefte aan inzicht in het middellange termijn­perspectief van ondernemingen. Hierdoor wint het werk van de accountant aan belang. Tegelijkertijd wordt zijn assurance steeds meer een momentopname. Dat bedreigt de geloofwaardigheid van accountancybedrijven en het draagvlak voor hun wettelijke ­controletaak. Hoe komt de sector uit deze spagaat?

Betere macro-economie met Moderne Monetaire Theorie

Het geldverruimingsbeleid van de Europese Centrale Bank heeft niet tot een brede opleving van de bestedingen geleid in de eurozone. Dit is een gevolg van de keuze om het begrotingsbeleid los te koppelen van het monetaire beleid. Een alternatieve monetaire theorie concludeert dat het anders moet.

Stille vastgoedreserve geeft gemeenten financiële ruimte

Gemeenten krijgen steeds meer taken toebedeeld op het terrein van zorg, veiligheid en verduurzaming, maar hebben daarvoor slechts beperkte financiële middelen. De inzet van het gemeentelijk vastgoed als ‘stille’ reserve biedt mogelijkheden voor meer bestedingsruimte binnen de gemeentelijke financiën.

Het onvoorwaardelijke basisinkomen is een doodlopende weg

De coronacrisis lijkt voor sommigen een goede gelegenheid om (opnieuw) te pleiten voor een universeel basisinkomen. Maar tegen dat idee zijn er veel bezwaren aan te voeren, waaronder de hoge kosten. Een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen boven de achttien jaar kost netto tussen een derde en de helft van de rijksbegroting, afhankelijk van de te maken keuzes.

Investeer juist tijdens de coronacrisis in innovatie

Het plotselinge en ontwrichtende karakter van de COVID-19-­pandemie schept niet alleen ruimte voor disruptieve innovaties, maar stimuleert ze ook. Met het oog op de toekomstige bedrijvigheid en het verdien- en ­concurrentievermogen is het zaak om juist nu te investeren in innovatie en R&D.

Lessen van Tinbergen voor de voorbereiding van sociaaleconomisch beleid

Bij de klimaatverandering, de stikstofcrisis en de aanpak van corona wordt twijfel gezaaid over de juistheid en integriteit van de wetenschappelijke analyses die als uitgangspunt dienen voor het beleid. Die twijfel vindt zijn weg naar het politieke en publieke debat. Het vallen en opstaan van Jan Tinbergen in de naoorlogse jaren helpt lessen te trekken voor de huidige tijd.

Feiten verbinden met gevoel draagt bij aan herstel vertrouwen

Kenniswerkers trachten het afnemend vertrouwen van burgers in de feiten, cijfers en analyses die ze maken vaak te bestrijden door het produceren van meer feiten, cijfers en analyses om te overtuigen. Dat blijkt contraproductief te zijn. Maar er is een andere werkwijze die het vertrouwen wel herstelt.

Overlegeconomie is cruciaal in zoektocht naar draagvlak voor beleid

In een gefragmenteerde samenleving is het moeilijk om draagvlak te vinden voor beleid. Hierdoor blijven politiek ingewikkelde hervormingen vaak uit. Toch laat bijvoorbeeld het pensioen­akkoord zien dat hervormen wel kan. Om te begrijpen hoe hervormingen tot stand komen, is inzicht in de werking van de overlegeconomie, die onder invloed van Jan Tinbergen ontstond, cruciaal.

Veranderend sociaal contract vergt steviger burgerperspectief in beleid

Ogenschijnlijk zachte vraagstukken, zoals onderlinge verbondenheid en institutioneel vertrouwen, zijn keihard als het gaat om draagvlak voor beleid. Beleid dat te weinig rekening houdt met de ervaringen en motivaties van burgers, ondergraaft het sociale contract tussen burgers, overheid en samenleving, en voedt het maatschappelijk ongenoegen.

Arbeidsmarktbeleid is te wispelturig

Ook tijdens de hoogconjunctuur, die nu ten einde is gekomen, is Nederland er onvoldoende in geslaagd om veel meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te helpen. Wat moet er gebeuren om tot een inclusieve arbeidsmarkt te komen?