Beschouwing

Werkgevers willen én kunnen werknemers met schulden meer hulp bieden

De hulp aan mensen met schulden is vooral een zaak van gemeenten, en in toenemende mate ook van bedrijven die betalingsregelingen treffen met hun klanten. Er is echter ook voor werkgevers een potentiële rol weggelegd bij de hulp aan werknemers met financiële problemen. Hoe staan werkgevers en werknemers daar tegenover?

Bevorder economisch herstel via inclusieve productiviteitsagenda

Snellere productiviteitsgroei kan bijdragen aan het economisch herstel na de coronacrisis. Om de productiviteitsgroei op de lange termijn en over de breedte van de economie te verbeteren, is een meer inclusieve productiviteitsagenda nodig.

Betrek alle ministeries en samenleving bij aanjagen innovatie via missies

Recentelijk is innovatiebeleid gekoppeld aan de maatschappelijke uitdagingen waar uiteenlopende ministeries zich mee bezighouden. Wat betekent dit voor de rolverdeling tussen ministeries en de balans tussen variëteit en richting?

De dominantie van de overheid in het economisch proces moet stoppen

Al jaren maken overheden en monetaire autoriteiten het zonnebloemkapitalisme mogelijk: ze ondermijnen private verantwoordelijkheden en socialiseren verliezen. Nu, na de coronacrisis, de overheid opnieuw haar rol moet pakken, zijn er kansen om het zonnebloemkapitalisme terug zijn hok in te sturen.

Aanpakken van sludge mogelijk effectiever dan introduceren van nudges

Met kleine aanpassingen in de manier waarop keuzes worden gepresenteerd, nudges, proberen beleidsmakers gewenst gedrag te sturen. Wellicht nog productiever is het om bij gewenste keuzes barrières – sludge – weg te nemen. Een introductie.

Coronacrisis heeft sterk negatief effect op mentale gezondheid jongeren

In eerdere onderzoeken rapporteerden oudere mensen doorgaans een slechtere gezondheid dan jongeren. Maar sinds de coronapandemie voelen ouderen zich, gemiddeld genomen, juist gezonder dan jongeren, zo laat een nieuwe enquête zien.

Europese Green Deal dwingt tot aanscherping Nederlands klimaatbeleid

De Green Deal van de Europese Unie stelt strengere klimaatdoelen. Wat betekent deze aanscherping voor het Nederlandse klimaatbeleid?

Veranker sturen op ‘brede welvaart’ in het regeerakkoord

Het is van belang dat het beleid gericht op welvaartsverhoging zich niet vernauwt tot een sturen op het bruto binnenlands product. Daar is brede consensus over. Maar hoe zorgen we ervoor dat dit ook gebeurt?

Investeer liever in kennis- en digitale infrastructuur dan in rails en asfalt

Voor het economisch herstel na de coronacrisis is een publieke investeringsagenda nodig, gericht op zowel herstel van de structurele groei als verhoging van de welvaart. Dit vergt een heroverweging van de klassieke publieke investeringsimpulsen in infrastructurele diensten.

Welvaart vraagt om andere focus in digitaliseringsbeleid

De wereld loopt tegen haar maatschappelijke en fysieke grenzen aan, waardoor een nieuwe visie op economisch beleid nodig is. Tegenwoordig worden vrijwel alle aspecten van economisch beleid beïnvloed door digitalisering. Economen zouden meer oog moeten hebben voor de diverse implicaties en thematiek in de discussie over digitaal beleid.

Effectief ontwikkelings­­be­leid vergt cultuur van leren en betere evaluaties

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken spant zich in om de impact van ontwikkelingsprojecten te (laten) evalueren. Momenteel worden monitoring en evaluaties hoofdzakelijk ontworpen voor verantwoordingsdoeleinden, en zijn het soms alleen maar ‘afvinkoefeningen’. Hoe zou dit beter kunnen?

De gemeentefinanciën zijn onhoudbaar

Van gemeenten wordt veel verwacht op belangrijke beleids­terreinen als de jeugdzorg, de energietransitie en de woningbouw. Maar gemeenten zijn financieel afhankelijk van de rijksoverheid, en die stelt onvoldoende middelen ter beschikking.

Economisch herstelbeleid vraagt om discussie over welvaart

Consumenten en producenten snakken naar een krachtig economisch herstel zodra we ons uit de coronacrisis hebben gevaccineerd. We moeten hierbij echter niet terug naar het oude normaal, maar vooruit naar een nieuw normaal.

De Super League toont dat betere regulering van het betaald voetbal nodig is

Een select groepje steenrijke voetbalclubs legde plannen op tafel voor een ‘Super League’, een gesloten competitie naar Amerikaans model. Waar komen deze plannen vandaan, en dienen ze wel de belangen van de voetbalconsument?

Groter systeem­risico door financiële structuur en crisisbeleid

Banken zijn van oudsher de dominante financieringsbron van Europese bedrijven. Dit wordt versterkt door het huidige crisisbeleid en gaat gepaard met een hoger systeem­risico. Om dit te beperken is een breder financieringsaanbod nodig.

Woningmarktmodel CPB ongeschikt voor beoordelen beleid

Met het woningmarktmodel van het Centraal Planbureau worden de effecten geschat van beleidsplannen op bijvoorbeeld huren, nieuwbouw en welvaart. Het wordt onder meer gebruikt bij kabinetsformaties. Door verschillende beperkingen is dit model echter niet geschikt voor analyses van plannen voor de huurmarkt.

Slimmere mensen gevoeliger voor mispercepties

Waarom bestaan er zoveel mispercepties over klimaatverandering en andere maatschappelijke onderwerpen, juist bij hele slimme mensen? Een nieuwe generatie economische modellen beschrijft hoe wij onze overtuigingen strategisch beheren, en laat zien hoeveel intelligentie er kan steken in onwetendheid. Een overzicht.

Langetermijnbelangen worden bij de aanpak van corona veronachtzaamd

In het coronabeleid prevaleert de acute zorgvraag boven alles, in navolging van de aloude rule of rescue. Deze aanpak was aanvankelijk begrijpelijk, maar is in het licht van de langetermijnconsequenties inmiddels onverdedigbaar.

Het beleid voor een CO2-arme industrie in Nederland kan efficiënter

De CO2-neutraliteitsdoelstelling van het Klimaatakkoord vereist een ingrijpende structurele transformatie van de Nederlandse industrie. Er is een breed scala aan beleidsinstrumenten nodig om de vereiste investeringen in CO2-arme energiebronnen en schone productieprocessen te stimuleren. Lessen uit een evaluatie door de OESO.

MMT moet scherpere grenzen aan monetaire financiering stellen

Moderne Monetaire Theorie (MMT) heeft de Eurozone minder te bieden dan MMT-geschriften op het eerste gezicht suggereren. Maar MMT biedt wel meer dan de aanhangers van bezuinigingen lief is.

Herontdekking van de geldpers vereist nieuwe visie op staatsschuld

Na de coronacrisis zou, volgens de gangbare visie, de rol van de overheid snel beperkt moeten worden. Maar de opkoopoperaties van de Europese Centrale Bank maken juist een verdere verruiming mogelijk. Wat is nu, na de herontdekking van de monetaire financiering, verstandig beleid?

De alternatieve beleids­agenda van de Moderne Monetaire Theorie

Het terugdringen van overheidsschulden door hogere belastingen en lagere tekorten domineert de beleidsagenda’s in Nederland en de rest van Europa. In de beleidsagenda van de Moderne Monetaire Theorie verschuift de aandacht naar volledige benutting van de productiecapaciteit en de werkgelegenheid, samen met een beperkte inflatie.

Financialisering kan verklaring zijn voor macro-economische 'puzzels'

De financialiseringshypothese stelt dat expansie van financiële dienstverlening en vermogensmarkten tot onwenselijke macro-economische uitkomsten kan leiden. Zou financialisering ook huidige macro-economische trends in Nederland kunnen verklaren?

Vormgeving catastrofe­regeling verstoort concurrentie verzekeraars

Zorgverzekeraars ontvangen op grond van een wettelijke catastroferegeling voor de meeste extra zorgkosten als gevolg van de corona­pandemie een compensatie uit het Zorgverzekeringsfonds. Een belangrijk oogmerk van deze regeling is om een ongelijk speelveld tussen verzekeraars te voorkomen. Door de manier waarop deze regeling is vormgegeven dreigt er echter het omgekeerde.

Afnemende groei gevolg van lage bestedingen

De al decennia afnemende groei wordt veelal geweten aan de lage investeringen, maar is dat wel het hele verhaal?

Bekijk macht op de arbeids- en productmarkt in samenhang

Tot voor kort werden marktmacht op de arbeidsmarkt en marktmacht op de productmarkt afzonderlijk van elkaar bestudeerd. Om te begrijpen hoe de lonen en productprijzen tot stand komen, moeten we juist expliciet de onderlinge afhankelijkheid van arbeids- en productmarktmacht bestuderen.

CBS-duiding ‘recordkrimp’ is onwetenschappelijk

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) noemde 2020 bij herhaling een rampjaar, en spreekt van de grootste krimp ooit gemeten. Zijn die classificaties terecht?

Van overheid als marktmeester naar ondernemer en regisseur

De transities naar een digitale, circulaire en CO2–extensieve ­economie en industrie vergen veel innovatie en forse investeringen. De bedrijfsinvesteringen blijven echter achter. Waarom een actievere overheid deze investeringen los zou kunnen trekken en dat ook moet doen.

Een ‘social audit’ dwingt tot ondernemen gebaseerd op maatschap­pelijke waarde

De samenleving verwacht dat bedrijven opereren met oog voor de legitieme belangen van burgers, consumenten, milieu en gemeenschappen. Die belangen leggen het echter veelal af tegen het winststreven. Dat zou kunnen veranderen met het invoeren van een corporate social audit, waarbij (grote) bedrijven cyclisch worden beoordeeld op hun maatschappelijke meerwaarde.

Schoei beleidseconomie op nieuwe leest

Aan een aantal van belangrijke maatschappelijke dossiers hebben de Haagse beleidseconomen de afgelopen tijd nauwelijks wat bijgedragen, en was hun blik te eenzijdig gericht op de politieke waan van de dag. Hoe zou dat beter kunnen?