4801

Kapitalisme herzien

Het vrijemarktkapitalisme zorgt niet langer voor sociaal optimale uitkomsten. Globalisering ondermijnt de voorwaarden waaronder kapitalisme tot welvaart leidt. Kelly en Snower geven opties voor overheden om bedrijven terug in dienst van de samenleving te stellen.

Gezondere steden

Milieuzones hebben een positief effect op gezondheid. Naast dat de invoering van een milieuzone de gemiddelde hoeveelheden stikstofdioxide en fijnstof in de lucht met vijf procent doet dalen, gaan ook diagnoses van ziektes gerelateerd aan luchtvervuiling naar beneden in milieuzones.

Gezonder door werk

Het hebben van werk verbetert de mentale gezondheid van mensen met een beperking. Ook neemt de kans om een misdaad te begaan met zestig procent af voor mensen met een beperking die werk hebben.

Industriebeleid werkt

Het industriebeleid van Zuid-Korea in de jaren zeventig had wijdverspreide positieve economische effecten. Industrieën die onder het beleid vielen verdubbelden hun productie vergeleken met industrieën die niet onder het beleid vielen.

Ontevreden economen

Het merendeel van de economen is ontevreden met de huidige staat van de economische wetenschap. Onderzoek moet beleidsrelevanter, meer multidisciplinair en meer risicovol, zeggen de bevraagde economen in het paper van Falk en Andre.

Overheden betalen minder aan rente, ondanks oplopende schulden

Europese overheden betalen minder aan rente op hun staatsschuld door de daling van de marktrente. Het is echter de vraag of de lage rente stand zal houden op de lange termijn.

Klimaatdoelen

Met de huidige maatregelen zal Nederland de klimaatdoelen naar verwachting niet halen. Batini et al. rekenen een aantal aanvullende maatregelen - waaronder een feebate-systeem - door die kunnen helpen om de doelen wel te behalen.

Duur advies

Voor financieel advies betalen beleggers een vergoeding aan financieel adviseurs. Echter blijkt dat hier soms misbruik van wordt gemaakt: financieel adviseurs vragen extra vergoedingen voor duurzame beleggingen ten opzichte van voor normale beleggingen, zonder dat ze hiervoor hogere kosten maken.

Jongeren minder op de hoogte van rentestanden

Oudere consumenten zijn beter in staat om correcte inschattingen te maken van de rente op sparen en voor roodstand dan jongeren. Dat blijkt uit data van de AFM Consumentenmonitor van voorjaar 2021.

Goedkope arbeid

De werkgelegenheid in de Nederlandse maakindustrie wordt niet geraakt door goedkope productie in China en Oost-Europa, blijkt uit onderzoek van Euwals et al. Andere Europese landen ondervonden wel druk op de werkgelegenheid.

Zomertijd

Het afschaffen van de zomer- en wintertijd verhoogt de welvaart. Dit concluderen Costa-Font et al. na onderzoek in Duitsland. Het vooruitzetten van de klok gaat gepaard met slechter slapen en stress, en het wegnemen hiervan weegt op tegen de voordelen die een zomer- en wintertijd met zich meebrengen.

Frisdrankbelasting

De invoering van een frisdrankbelasting heeft niet altijd een verbetering van de volksgezondheid als gevolg, blijkt uit onderzoek van Cawley et al.

Bij merendeel nieuwe hypotheken staat rente langer dan tien jaar vast

Sinds eind 2019 worden de meeste nieuwe hypotheken vastgelegd voor een periode langer dan tien jaar, waar voorheen 5-10 jaar de norm was. Dit komt zowel door de lage rente als doordat banken de kosten van het vastleggen van de rente voor meer dan tien jaar hebben verlaagd.

Promotiebespreking: Oscar Timmermans

Na de financiële crisis van 2007-2008 vond er een grote verandering plaats in de structuur van prestatiebeloningen. Timmermans laat zien dat de nu veelgebruikte prestatiebeloningen - zogenaamde relatieve prestatie­beloningen - die als doel hebben het management eerlijker te belonen, als bijeffect extra risico en agressieve concurrentie kunnen veroor­zaken.

‘Een bredere kijk op kwaliteit’

De Universiteit Utrecht wil vanaf 2022 wetenschappers niet langer beoordelen op basis van de impactfactor van hun academische publicaties. In een open brief waarschuwen hoogleraren dat dit schadelijk is zowel voor de Nederlandse wetenschap als voor jonge academici. Martijn Huysmans, lid van de commissie Erkennen en Waarderen bij de UU, gaat in op de kritiek.

ESB 4801: Kosten van geopolitiek

Na decennia van toenemende vrije internationale handel maakt de geopolitiek nu een comeback. In dit themanummer wordt door een economische lens naar deze ontwikkeling gekeken. Bijdragen zijn van onder andere Haroon Sheikh, Gerdien Meijerink & Maarten van ’t Riet, en Loe Franssen & Tom Notten.

Handel en politiek gaan niet samen

Handel en politiek gaan niet samen, zo schrijft Brakman in zijn column. Het inzetten van de internationale handel voor politieke doeleinden (een aspect van geo-economie) hindert de mondiale arbeidsverdeling en schaadt zo de welvaart.

De vis wordt duur betaald bij geo-economie

Na decennia van handelsliberalisatie maakt de geopolitiek een comeback. Om de strategische leveringszekerheid van kritieke goederen of grondstoffen veilig te stellen, overweegt de Europese Unie voorraden aan te leggen en de productie zelf ter hand te nemen. Maar is dit economisch gezien wel verstandig?

Minder kostbare geopolitiek

Wie welvaart wil maximaliseren, voert geen geopolitiek. Zodra er namelijk om geopolitieke redenen drempels voor internationale arbeidsdeling worden opgeworpen, kom je altijd op een lager welvaartsniveau uit.

Aanbevelingen voor een geo-economische wereld

Met de opkomst van China en de groeiende assertiviteit van Rusland en Turkije maakt de geopolitieke kijk op de wereld een comeback. Deze kijk op de wereld, die tijdens de Koude Oorlog nuttig was, maakt ons echter blind voor de mondiale verschuivingen die nu gaande zijn. We zullen geo-economisch moeten leren denken.